Functierisicoprofiel tuinder
Functierisicoprofiel
Tuinder Gezondheid Lichamelijke belasting
Tractor rijden; langdurig in een ongunstige en dezelfde houding, soms langdurig gedraaid en achteruit kijkend, en/of scheef zittend (bij wieden). Weken achtereen werken op tractor tijdens rooien, ploegen, poten van aardappelen, verpleging van het gewas en oogsten, etc Langdurig repeterend werk bij handmatig planten, langdurig dezelfde handelingen uitvoeren, repeterend werk, repeterend werk bij handmatig oogsten, etc Handmatig tillen, dragen, verplaatsen van zware lasten (zakgoed, jerrycans, meststoffen, tray potplanten, geoogste groente, etc), stomen van de grond (tillen kettingen/ zakjes zand, zeil uitleggen/ opruimen), handmatig oogsten, sorteren, spoelen, verwerken, onkruidbestrijding Ongunstige houdingen bij schuurwerkzaamheden, langdurig staand (monotoon) werk aan de lopende band, sorteren en selecteren aan sorteerband, leesband of vaste tafel Belastende houdingen (kruipend, geknield, gebukt, gedraaid, liggend) bij planten/ plukken/ gewasverzorging, langdurig gebukt, zittend of geknield werken, tillen met gedraaide rug, veelvuldig buigen/draaien van de romp, vaak bukken, langdurig staan (oogsten, sorteren, verwerken, inpakken), bestrijdingsmiddelenwerk Eenmalig oogstbare glasgroenten; Oogsten, planten, grondbewerking, intern transport, stomen Teelt van meermalig oogstbare gewassen; Oogsten, gewasverzorging, sorteren, palletiseren, verwerken, intern transport, teeltwisseling Langdurig in dezelfde houding werken bij adminstratief werk, gedwongen houding in samenhang met werkdruk, beeldschermwerk, onvoldoende, weinig aandacht voor ergonomie
Geluid
Omgevings-, motor-, machine lawaai in het bedrijf, werkplaats, etc Blootstelling aan lawaai bij bewerken van materialen, onderhoud en reparatie (werk met handgereedschap, machines, tractor en heftruck, apparatuur) Mogelijk hinder van geluid van printers en andere apparaten in het kantoor
Trillingen
Lichaamstrillingen door tractoren, machines, werkzaamheden op getrokken oogst- of plantmachines, vrachtwagen, etc Hand-armtrillingen door stuur en hendels van tractor, werk met diverse handgereedschappen en hulpmiddelen
Verlichting
Onvoldoende licht op de werkplekken
Klimaat
Wisselende klimatologische omstandigheden, temperatuurwisselingen bij ingaan en verlaten van verschillende ruimten Pagina 1 van 6
Functierisicoprofiel tuinder Soms werken in ruimten met hinder van relatief hoge luchtvochtigheid (ca. 80%) en/of hoge temperatuur ( tot ca. 250 C) Werk op het erf, in de kassen, laden en lossen in open lucht of schuur, gebrek aan frisse lucht bij binnenwerk, hinder van warmte, vocht, stof, stank, rook, en gas, tocht Blootstelling aan de zon (ultraviolette straling)
Toxische stoffen
Blootstelling aan dieseluitlaatgassen Blootstelling aan (fijn, specifiek) stof van plantaardige (of dierlijke) oorsprong, pollen, stuifmeel, sporen, insectenproducten, hoge drukreiniging (tuinders-long, luchtbevochtigers-long) Vrijkomend stof van beschimmeld organisch stof (groente, compost, houtafval), etc Contact met planten, plantaardige producten Huid-, long- en luchtwegklachten, infectieziekten Onzorgvuldig werken met, blootstelling aan ontsmettings- en reinigingsmiddelen, vloeibare meststoffen (zuren en basen) en met chemische en/of biologische bestrijdingsmiddelen, hanteren van spuitapparatuur Incidenteel; blootstelling aan dieselolie, smeerolie, afgewerkte olie bij onderhoud, lasrook Huid-, long- en luchtwegklachten, infectieziekten (bacteriële infecties) Wettelijke verplichtingen t.a.v bestrijdingsmiddelen, verplichte registratie
Hygiëne
Onvoldoende persoonlijke hygiëne Onvoldoende was-, kleed- en schaftgelegenheid, hygiënische voorzieningen
Veiligheid
Vallen, struikelen uitglijden door rommelig erf, natte, gladde, vuile vloeren, niet opgeruimde looppaden, werkplekken, onvoldoende werkruimte, orde en netheid; vallen, struikelen Kans op hand- en vingerletsel bij hanteren van messen bij oogstwerkzaamheden en door stoten, beknellen, bij tillen, duwen en snijden bij verpakkingswerk, etc Machineveiligheid, landbouwverkeer, onvoldoende verkeersveiligheid landbouwwerktuigen Opslag materialen, gevaarlijke stoffen, ontsmettings-, bestrijdingsmiddelen, afval, caravans in de stallling Geen of onvoldoende bedrijfshulpverlening (BHV), Niet bekend met maatregelen en/ of alarmering Bliksemschade aan automatisering, telefoon- en alarminstallaties, etc Brandgevaar, lassen en slijpen, onvoldoende of verkeerde brandblussers
Welzijn
Werkdruk (tijdsdruk/ werktempo/ werkhoeveelheid) Bedrijfspieken (tijdens planten en oogsten ) met veel (tijdelijke) werknemers Werkorganisatie; Coördineren van soms breed scala aan werkzaamheden en werkuitvoering Specialistische taken t.b.v. optimale teeltvoorbereiding, teelt-, en gewasverzorging en bij verzend gereedmaken Hoge kwaliteitsnormen in wisselende situaties vereisen voortdurende aandacht en omschakelen tussen de verschillende aspecten Onvoldoende interne communicatie, werkverdeling, Onverwachte situaties
Pagina 2 van 6
Functierisicoprofiel tuinder Preventie: Minder lichamelijke belasting door
Aandacht besteden aan inrichting bedrijfsruimten, kassen, schuren, kantine, werkplekken, opslagplaatsen, zorg dat deze aan de eisen voldoen (zie AI-blad nr. 14; Bedrijfsruimten, inrichting, transport, opslag en Zie AI-blad nr. 8 voor advies zittend en staand werk) Bij tractorwerk; Front-aftak-as, cardanische stoel (draaibare stoel tijdens tractorwerk), binnenspiegel (12,5 bij 25 cm.) en buitenspiegel (30 bij 15 cm.), zijzichtsysteem (camera monitoring), beter zicht met goede verlichting Inventariseer beeldschermwerk van > 2 uur per dag, Zie AI-blad nr. 2 'Werken met beeldschermen' Regelmatige pauzes inlassen, regelmatig werkhouding en werkzaamheden afwisselen Neem arbeidsomstandigheden en ergonomie op in het programma van eisen, betrek werknemers bij de bedrijfsontwikkelingen Training: tiltechniek, werkhouding, voorlichting, instructie, scholing
Tilwerkzaamheden op het erf verminderen door
Heftruck, elektrische palletkar, steekkarretje, karretje t.b.v. lasapparaat, aangehangen materieel op wieltjes wegzetten Normgewicht zakgoed tot max. 23 kg, Kunstmestsilo, Zwenkend vulbandje Frontgewicht tractor niet handmatig tillen, hefwagen, snelkoppel- front gewicht, elektrisch aangedreven transportwagen (wendbaar in kleine ruimtes i.t.t. heftruck), hefplateau, veerbalancer, zakkenlift, draaiplateau, Loopkat in de werkplaats Gebruik laten maken van transporthulpmiddelen Materiaal, producten, apparatuur boven 25 kg altijd met hulpmiddelen transporteren Mede toezicht houden op doelmatige inzet/ gebruik van hulpmiddelen
Minder repeterend werk, langdurig dezelfde handelingen uitvoeren door
Bij handmatig planten (bij aardbeien, prei, spruitjes en augurken): Plantmachine voor aardbei, prei, etc, machinaal palenboren, palenzetter, Oppotmachine, Tafels op juiste hoogte, lopende band Bij handmatig wieden, sorteren en selecteren aan sorteerband, leesband of vaste tafel; Bandbreedte beperken, maak staand werk ook zittend mogelijk, stamat, maak staand werk ook zittend mogelijk, afwisselen met ander werk, tweezijdig werken zodat men minder hoeft te reiken, Afpakhoogte instellen, voldoende been- en voetruimte, sta-steun, instelbare werkstoel, banddikte maximaal 5 cm, Voldoende verlichting Bij handmatig oogsten van prei, witlof, spruiten, bloemkool, aardbeien, etc.; Aardbeien op tafels, stellingen of ruggen, Oogstmachine, staand oogsten met 'berry boss machine', Containerteelt, extra stro in de paden, kniebeschermers, Karretje voor fust, karretje met stoel voor buisrail in tunnel, stoeltje op wieltje voor in de tunnel, Spruitplukmachine waarbij met regelmatig wisselt van plaats, Instellen van de oogstband op de juiste hoogte, Klikbanden gebruiken, Plaats rollen op wagen, Machinaal gaten dichten, Kistendrager, Logistiek verbeteren door loopafstand te beperken
Eenmalig oogstbare glasgroenten;
Minder lichamelijke belasting bij oogsten door gebruik van een oogstmachine, knielap vast in overall, skelter Gebruik bij planten een plantmachine, plantkar, knielappen Gebruik bij grondbewerking een 4-wielige frees ipv. een 2-wielige, stel de stuurboom van de frees op de juiste werkhoogte Om intern transport te vergemakkelijken zorgen voor een egale stroeve vloer en goed schoeisel Elektrische hand-palletwagen, elektrokar, rupswagen, palletiseermachine Gebruik bij stomen een oprolmachine voor stoomzeil, lichtgewicht stoomzeil, pikhaak voor de kettingen, zeil met waterbanen Pagina 3 van 6
Functierisicoprofiel tuinder Uitbesteden aan loonstomer (werkt met juiste hulpmiddelen)
Teelt van meermalig oogstbare gewassen onder glas;
Minder lichamelijke belasting bij oogsten door rouleren van oogsten, sorteren en gewasverzorging Draaistoel, buisrailkar met stoel, buisrailkar met sta-mat, hydraulische buisrailkar Oogsten in containers Bij gewasverzorging rouleren van oogsten, sorteren en gewasverzorging Draaistoel, buisrailkar en stoel, buisrailkar en sta-mat, hydraulische buisrailkar Gebruik bij sorteren, palletiseren, verwerken een kistenlift en kistenkantelaar, palletiseermachine, hydraulische schaarheftafel, sorteermachine op ellebooghoogte, weegschaal op de juiste hoogte Sta-mat, rollenbaan Om intern transport te vergemakkelijken zorgen voor een vatenkantelaar, zakken, jerrycans van < 23 kg, maximaal gewicht vaststellen, kunstmestzakken op hoogte afleveren Gebruik een heftruck, elektrische palletwagen, elektrokar Met container oogsten i.p.v. krat, kistlift plus kistkantelaar, zorg voor een egale stroeve vloer Tilinstructies Gebruik bij teeltwisseling een lier, folie-oproller, gebruik een buisrailkar met zitje tijdens druppelaar steken
Tilwerk en staand (monotoon) werk aan lopende band en bij veiling klaarmaken van producten
Werkhoogte circa 10 cm onder de elleboog bij opleggen, schonen en inpakken Mes met handvat op maat met dun lemmet
Minder blootstelling aan lawaai en trillingen
Bij aanschaf machines, apparatuur en gereedschap rekening houden met geluids-, trillingsniveau Zorg voor regelmatig onderhoud en controle gereedschappen, apparatuur en machines Rijsnelheid tractor, etc. aanpassen aan de situatie van de ondergrond Gebruik bij grondbewerking een 4-wielige frees ipv. een 2-wielige, stel de stuurboom van de frees op de juiste werkhoogte, Beperkt aantal uur per dag met trillend gereedschap werken Geluid (absorptie, isolatie, omkasting, of afscheiding van ruimten) Gehoorbescherming in het bedrijf bij een geluidsniveau boven de 85 dB(A) verplicht
Verlichting
Zorg voor juiste verlichting op de werkplek, aangepast aan de werkzaamheden (500 – 1000 lux) Goede verlichting op de tractor en machines
Klimaat
Aandacht besteden aan binnenklimaat en ventilatie (volgens NEN en ISO 7730) Bij binnenklimaat in de kassen ook aan de medewerkers denken, passende maatregelen bij warmte/ hitte, Zorg voor bij de werkzaamheden passende werkkleding
Toxische stoffen
Juist inkoopbeleid (registratie en informatie), Vervang toxische producten door minder/ niet toxische Goede ventilatie en afzuiging, mobiele afzuiging, vervang filters tijdig, gebruik van industriële stofzuigers Pagina 4 van 6
Functierisicoprofiel tuinder Bestrijdingsmiddelen, etc. opslaan in voorraadkast volgens voorschrift (zie het etiket op de verpakking of AI-blad nr. 28; Veilig werken met bestrijdingsmiddelen) Zie de publicaties “Gezond en veilig werken met bestrijdingsmiddelen” in de in de Vollegrondsgroenteteelt, of in de Glastuinbouw, publicaties van SZW Middelen gescheiden bewaren van en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals spuitkleding, maskers en handschoenen, etc, Slot op de voorraadkast is verplicht Toepassers van bestrijdingsmiddelen moeten de licentie”Uitvoeren Gewasbescherming”of de licentie “Bedrijfsvoeren Gewasbescherming” hebben Lees het etiket van de middelen, e.d. voor de voorgeschreven preventiemaatregelen en PBM Juiste werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) (laten) gebruiken bij samenstellen of aanbrengen van voedings-, meststoffen of bestrijdingsmiddelen Voorzorgsmaatregelen voor, tijdens en direct na de toepassing van bestrijdingsmiddelen voor de specialist gewasbescherming en medewerkers in de kassen (ruimtebehandeling, herbetreding) Voor laswerk kent beleidsregel 4.9-2 (en bijlage 6) strikte normen. Afhankelijk van de gebruikte laselektrode, het soort beschermingsgas en de lasmethode moeten maatregelen genomen worden om lasrook en andere schadelijke gassen en dampen te laten verdwijnen Bij voorkeur afzuiging aan de bron in combinatie met aanvoer van verse lucht in de ruimte. Op mobiele werkplekken een verplaatsbare lasdampafzuiger met flexibele slang inzetten Voorkomen inademen van lasrook door een goede bronafzuiging, ruimteventilatie, lokale ventilatie (natuurlijk/ mechanisch) Persoonlijke bescherming; adembescherming door filtermasker of verse lucht kap/ lashelm met ingebouwde verse luchttoevoer (geeft geen bescherming tegen stikstof-, koolmonoxide en ozon De relevante bedrijfsprocedures en instructies toepassen Bij huidklachten afspraak maken met bedrijfsarts, arbeidshygiënist Toxische stoffenregister bijhouden, voorlichting en instructie Gevaarlijk bedrijfsafval gescheiden inzamelen en apart afvoeren naar vergunninghouder
Veiligheid bevorderen door
Bedrijfsruimten, kassen, schuren, erf, werkplekken en looppaden opgeruimd houden, loop- en vluchtroutes vrij van obstakels Afdoende afschermingen bij motoren, machines, hulpmiddelen en bewegende delen door schermen of beveiligingen; (zie AI-blad nr. 11, Machineveiligheid: afschermingen en beveiligingen) Brandpreventie en –verzekering, elektrische installatie volgens NEN-norm 1010, bouwkundige-, technische en organisatorische maatregelen, heteluchtkanon volgens voorschrift gebruiken, dekking aansprakelijkheidsrisico caravan stalling, gasflessen uit caravans, etc Bliksembeveiliging, aarding metalen leidingen, organisatorische maatregelen, etc Lassen en slijpen (als dit mogelijk is) buiten de kas, of gebouwen, werkplekken afschermen met schermen, brandbare goederen afdekken, brandblusser, brandslang of zand bij de hand houden, goede controle tijdens en na de werkzaamheden Mede toezien op naleving bedrijfsprocedures, instructies en Arbo-voorschriften Zorg voor calamiteiten procedure en voldoende BHV'ers, zorg dat deze bekend zijn Persoon aanwijzen voor aanvullen van EHBO-trommel, brandblusmiddelen periodiek controleren Zorg voor alarmkaart op de werkplekken, Voorlichting, instructie, regelmatig BHV oefening
Welzijn bevorderen door
Zorg voor goede werkomgevingen voor afwisseling en variatie in/ van werkzaamheden Aandacht voor overleg op het werk, werkoverleg, bevorder samenwerking en communicatie Binnen het bedrijf kritisch kijken naar de eigen situatie en actie ondernemen t.a.v.; zelfstandigheid in het werk, relatie met leidinggevenden en collega's, vermindering overwerk en lange werktijden, afwisseling in het werk, planning en voorbereiding van werkzaamheden Signaleer problemen in vroeg stadium, maak ze bespreekbaar en tref vereiste maatregelen Pagina 5 van 6
Functierisicoprofiel tuinder Werkdruk-, tijdsdruk-, werkhoeveelheid problemen tijdig met chef, voorman en medewerkers bespreken Inventariseer/ evalueer taakverdeling, taakinhoud en taakbelasting, delegeer zo mogelijk Planning en voorbereiding werk in afstemming met leidinggevende Werktijden conform arbeidstijdenbesluit, voldoende rusttijden tussen opeenvolgende diensten Medewerkers zonodig begeleiden en instrueren (ook kennis en inzichten overdragen) Informeer en betrek medewerkers bij resultaten van het werk en het bedrijf Voorlichting over voorkoming en bestrijding psychische belasting Tijdig op signalen psychische belasting letten door leidinggevenden, collega's en Arbo-dienst Functioneringsgesprekken (laten) houden
Persoonlijke beschermingsmiddelen:
Werkschoenen S3 Bouwhelm Beschermende handschoenen Werkkleding Gezichtsbescherming Mondkap – zuurstofmasker Gehoorbescherming
Juiste middelen goed gebruiken De uitzendkracht zorgt zelf voor de werkschoenen De inlener zorgt voor de overige PBM’s, mits anders afgesproken. Medische keuring is niet van toepassing
Alle activiteiten die buiten het functierisicoprofiel vallen is niet onze verantwoordelijkheid.
Pagina 6 van 6