Fronarbeit. Van de voorzitter 3 Veilige werkweken

In deze uitgave o.a. . . . . . Van de redactie Vakantietijd/Fronarbeit

2

Van de voorzitter

3

Veilige werkweken

Agenda 8 - 9 juli 2006 - Stoomtreindagen ZLSM Simpelveld 24 - 29 juli 2006 - werkweek 30 met Paul Olijslagers

1000-er CLUB

4

Stiftung Furka Bergstrecke Najaarsbijeenkomst

5

Verslag Jaarvergadering 11 maart 2006

7

Notitie Rooster van aftreden

9

2 - 3 september 2006 - Terug naar toen Beekbergen - Loenen

De “andere” hobby van . . . . Zweefvliegen, voel de vrijheid!

10

13 - 15 oktober 2006 - Rail 2006 Den Bosch

Bezetting werkweken

13

Een lezer schrijft . . . . Sporenzoeken in de Pyreneeën

15

VFB infobulletins nr. 1/2006 en nr. 2/2006

19

21 - 26 augustus 2006 - werkweek 34 met Hans Croes 28 aug. - 2 sept. 2006 - werkweek 35 met Peter Westmijze

Foto op de voorpagina:

Rangeerwerk tijdens werkweek 22 - 2005 Foto: PaulO 2005

1

Van de redactie

Vakantietijd/Fronarbeit Op het moment dat ik dit schrijf is het stralend weer en dus komen de vakantiekriebels weer boven. Eerlijk gezegd zitten Neeltje en ik al weer klaar om naar Zwitserland te gaan. In juni gaan we twee weken naar Kandersteg (‘n prima uitvalbasis voor treinreizen naar alle kanten van Zwitserland) en in augustus gaan we naar Realp voor het vervullen van onze plicht(?)/hobby bij de Dampfbahn. U leest daar in het volgende nummer weer over. In dit overvolle nummer een paar berichten van de voorzitter, o.a. over de najaarsbijeenkomst, van de P.R. over de 1000-er club en natuurlijk(?) weer een verhaal van Jacob v.d. Woude over een verlaten spoorlijn in de Pyreneeën. Daarnaast

een verhaal van Jeroen Wolff die schrijft over zijn “andere hobby . . . .”. Met de vertalingen van Gerard Geist van de info-bulletins is deze Tandstaaf weer behoorlijk vol. Zoals u ziet is er iets gewijzigd in de opmaak. Om de binnenkant van het omslag ten volle te kunnen benutten (kleurenfoto’s) zijn de algemene gegevens van de vereniging naar achteren verhuisd zodat ook voorin een aantal foto’s kunnen worden geplaatst. Overigens, kijkt u even bij de algemene gegevens, onze penningmeester Henk Huisman is per eind mei verhuisd! Verder wens ik u een fijne zomer en veel plezier tijdens de werkweken. KeeS

Foto’s Als we ons de komende zomer weer met volle overgave op de “Fronarbeit” storten zal menigeen zijn of haar camera mee nemen. Het afgelopen jaar hebben een aantal fotografen hun foto’s ter beschikking gesteld om ze, tesamen met anderen, op een CD te zetten. In het digitale tijdperk is dit vrij eenvoudig door middel van e-mail (als het er niet te veel zijn) of op CD (als het er wat meer zijn) aan te leveren. Ook de fotografen die nog analoog werken kunnen bij het ontwikkelen en afdrukken door de fotohandel hun beelden voor weinig extra op CD laten zetten. Wilt u uw foto’s ook op de totaal-CD laten zetten stuur dan uw foto’s voor eind september naar de redactie van de Tandstaaf zodat we op de najaarsbijeenkomst de gemaakte foto’s kunnen aanbieden aan alle verenigingsleden. 2

Van de voorzitter

Veilige werkweken Eindelijk is in Nederland de zon ook weer doorgebroken, je krijgt gelijk een vakantiestemming, en dat houdt voor ons natuurlijk ook in dat het weer begint te kriebelen om naar Zwitserland af te reizen. Afgelopen week was ik met wat bekenden op vakantie in eigen land en er is dan altijd wel een reden om toch wat verhalen uit de oude doos op te diepen van onze belevenissen in het Zwitserse. Terugkijkend hebben we het nodige meegemaakt in de loop der jaren en ook in de toekomst zullen de Zwitsers ons blijven verrassen.

richting Oberwald gewerkt gaat worden. Vanzelfsprekend willen wij hier graag aan meewerken, het is echter zeer belangrijk om te blijven realiseren, dat ook Gletsch-Realp het nodige werk blijft vragen. Komt het dus zo uit dat wij alleen tewerk worden gesteld op het bestaande traject: wees niet teleurgesteld, ook deze bijdragen zijn van wezenlijk belang om over enkele jaren een dienstregeling RealpOberwald te kunnen uitvoeren.

Ik wens iedereen een prettig zomerseizoen, de diverse standbemanningen veel succes op verschillende Komend seizoen zal spannend wor- beurzen en onze Fronarbeiter veilige den, daar er (eindelijk) daadwerkelijk werkweken. Hans Croes Na gedane arbeid is het goed rusten(?)

foto: HC 2005

3

1000-er CLUB 1000-er CLUB en de Stiftung Furka Bergstrecke De Stiftung Furka Bergstrecke begint als overkoepelend orgaan rond de VFB vorm aan te nemen. De Stiftung zal de middelen moeten aandragen om beide HG 4/4-locs weer op de baan te krijgen. Daarbij zal de 1000-er CLUB uiteraard bijspringen. De CLUB gaat momenteel een partnerschap met de Stiftung aan, en het lijkt nog een kwestie van tijd de laatste puntjes op de i te krijgen. Een belangrijk voordeel is dan dat de gelden van de CLUB onbelast zijn, en bovendien zijn sponsors en begunstigers nu ook van harte welkom. Alles om maar zo veel mogelijk van het onontbeerlijke geld binnen te krijgen. Hoe is het met de locs? Ze worden gedemonteerd, de toestand van veel delen blijkt beter dan gedacht. Doordat loc FO4 in juni klaar moet zijn, is men in de werkplaats Chur nog niet aan de ketelin-

spectie toegekomen. De uitslag hiervan kan grote gevolgen voor de financiering van het HG 4/4-project hebben. Een ieder die dit leest: steun de 1000-er CLUB financiëel waar mogelijk. Ook eenmalige bijdragen zijn en blijven zeer welkom!!! Peter Westmijze, Public Relations 4

NAJAARSBIJEENKOMST Zoals reeds eerder gemeld houden wij onze najaarsbijeenkomst bij de ZLSM in Simpelveld op

zaterdag 28 oktober 2006 We beseffen dat dit voor een deel van onze leden een flinke reis kan zijn, anderzijds woont een niet onaanzienlijk deel van onze leden in Limburg en moeten wij ook daar ons gezicht eens laten zien. Vanwege de afstand kunt u ook overwegen er een gezellig weekeindje Limburg van te maken. Voorlopig programma najaarsbijeenkomst: 11.00 uur: verzamelen in de stationsrestauratie van station Simpelveld, 12.00 uur: rit met de railbus met Paul Olijslagers als machinist, 13.00 uur: de railbus zet ons af bij de werkplaats van de ZLSM, waar we rondgeleid worden, daarna lopen we terug naar het station en kunnen we onderweg ook nog een kijkje nemen bij de seinpost. In de restauratie kunnen we wat nuttigen voor de aanvang van het officiële gedeelte, 14.30 uur aanvang najaarsvergadering, daarna de mogelijkheid om naar foto- en videobeelden van onze geliefde Dampfbahn te kijken, 16.00 uur sluiting Zoals eerder besproken bestaat de mogelijkheid om (op eigen kosten) te overnachten. Goedkope overnachtingsmogelijkheden in de omgeving zijn: Huize Damiaan, ± € 20 inclusief ontbijt www.huizedamiaan.nl) en Bungalowpark Simpelveld, waar huisjes voor 4 of 6 personen te huur zijn, bij volle bezetting ongeveer € 20 pp (www.bungalowparksimpelveld.nl). Een aantal bestuursleden zal in ieder geval blijven.

KEES

Op zondag bestaat de mogelijkheid om een rit met de stoomtrein te maken, zie ook www.miljoenenlijn.nl. Wij hopen op een grote opkomst, Hans Croes Adres ZLSM:

Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij Stationstraat 20-22, 6369 VJ Simpelveld Tel.: 045-5440018, Fax.: 045-5688128 e-mail: [email protected]

5

Fotoverslag Jaarvergadering 2006 Naast het verslag van de secretaris (op de volgende pagina’s) van de jaarvergadering die op 11 maart j.l. in Arnhem is gehouden, hier een paar beelden die gemaakt zijn vooraf en tijdens deze vergadering. foto’s: KeeS 2006 Voorafgaand aan de vergadering werd de kas gecontroleerd door Gerard Geist en Peter Witkop

Voor dat de vergadering begon werden er gesprekken gevoerd zoals hier door Rob Janzen met Jacob v.d. Woude

Rob Janzen werd d.m.v. de uitreiking van Doornroosje in het zonnetje gezet voor het vele werk dat hij heeft gedaan voor de Sectie Nederland

Na de vergadering werd er nog gekeken naar bewegende beelden gemaakt door Hans Croes tijdens werkweek 34-2005

6

Verslag jaarvergadering 11 maart 2006

Aanwezig: Janny Bonkenburg, Hans Croes (voorzitter), Michael Croes, Gerard Geist, Rembrandt Happel, Henk Huisman, Rob Janzen, Martijn Kerkhof, C. Keijzer, C. Kolff, Arnold Koestal, Rob Louis, Huig van der Marel, P. Migchielsen, Diederik van Nimwegen, Jaap Peters, Kees Scholtes, Marcel Schuring, Ger Vroemen, Herman Westmijze, Peter Westmijze, Peter Witkop, Jeroen Wolff, Jacob van der Woude 1. Opening Hans opent de vergadering en heet een ieder welkom. Er is een bericht van verhindering gekomen van de heren H. Aeberli, K. van den Burg, S. en C. Huisman, N. Lamme, P. Muyres en P. Olijslagers. 2. Mededelingen van het bestuur Allereerst dank aan: Kees en Neeltje Scholtes voor hun gastvrijheid bij de bestuursvergaderingen; de kascommissie bestaande uit Gerard Geist en Peter Witkop. Gerard wordt ook nog in het zonnetje gezet voor het vele vertaal werk dat hij verricht. Ook dank aan Jacob van der Woude voor zijn bijdragen aan de Tandstaaf. VFB site: er is nu meer ruimte DVD: de laatste opnamen worden nu door Kees gemaakt; de verwachting is dat de DVD half juni (in ieder geval voor het zomerseizoen) klaar is. Utrechts lid: Regionale TV-Utrecht wil een inwoner van de provincie Utrecht volgen bij de Fronarbeit. Probleem is dat er op dit ogenblik geen fronarbeiter uit Utrecht eo zijn. Peter Witkop oppert het idee een persoon werkzaam in de provincie Utrecht te volgen; het contrast tussen normaal werk en fronarbeit komt dan nog meer naar voren. Als er iemand werkzaam is in de provincie Utrecht en meegaat met de werkweken, graag melden ! Delegierten-vergadering op 8 april a.s. in Realp. Er zijn een aantal antragen: één om de inlevertijd te verkorten (afgewezen door Centraal Bestuur) en één om twee DV per jaar te houden (accoord door Centraal bestuur). Wellicht kan deze tweede vergadering gecombineerd worden met een Presidenten-bijeenkomst. Beurzen 2006: ZLSM (8 en 9 juli) , SSN (4 en 5 juni ???), VSM (2 en 3 september) en RAIL 2006 in Den Bosch (13,14 en 15 oktober). Werkweken 2006: Week 30 (Paul); week 34 (Hans) en week 35 (Peter) Wisselschilderij "Doornroosje" afgelopen jaar Kees van den Burg, dit jaar aangeboden aan Rob Janzen; zonder hem had de sectie NL waarschijnlijk niet meer bestaan. 3. Post in/uit De Sectie heeft een certificaat ontvangen voor het grote bedrag dat aan de 1000-er club is overgemaakt. 4. Goedkeuring Notulen Jaarvergadering 2005 De notulen worden met dank aan Peter Westmijze goedgekeurd.

7

5. Goedkeuring Jaarverslag 2005 Bestuur Het jaarverslag wordt door de vergadering goedgekeurd. 6. Goedkeuring jaar resultaten over 2005 De resultaten worden door de vergadering goedgekeurd. 7. Verslag Kascommissie over 2005 De Kascommissie voor 2005 bestaat uit Gerard Geist en Peter Witkop. De kascommissie heeft inhoudelijk geen opmerkingen; wel zou wellicht iets aan de opmaak van de stukken kunnen veranderen. De kascommissie van 2005 verzoekt dan ook de leden om de jaarstukken 2005 goed te keuren en het bestuur décharge te verlenen. 8. Décharge bestuur over 2005 Het bestuur wordt décharge verleend. 9. Goedkeuring budget 2006 Het budget voor 2006 wordt door Henk Huisman toegelicht. Aandachtspunt is de Tandstaaf; deze is niet kostendekkend. Jeroen Wolff wil weten hoe de kosten en opbrengsten zich verhouden; dit is kosten € 1883; opbrengsten € 1098; een tekort van € 785. Bij nadere bestudering blijkt dat voor de advertentie van vd Burg op de achterkant wellicht geen factuur is verzonden (€ 200). Als dit waar is blijft er nog een gat over van € 500 tekort per jaar. Suggesties om de TS goedkoper te maken worden ontvangen van Arnold Koestal (verzenden per internet ipv per post), Rob Louis (frequentie verlagen) en Diederik van Nimwegen (bijdrage verhogen naar € 15). Het bestuur zal volgende jaarvergadering met voorstellen komen. 10. Verkiezing van het bestuur, delegierten en de kascommissie Er is een schema gemaakt van aan- en aftreden. Dit jaar zou Cor Leenders moeten aftreden (en herkiesbaar zijn?). Maar dit is nog niet met hem besproken. Volgens de statuten zou ieder jaar één bestuurslid moeten aftreden. Uiteindelijk wordt besloten het schema van aftreden zoals dat er nu is te blijven volgen. Cor blijft dit jaar aan als bestuurslid; volgend jaar zal hij en de eerstvolgende op de lijst aftredend en eventueel herkiesbaar zijn. De nieuwe kascommissie voor 2006 bestaat uit Peter Witkop en Gerard Geist; reserve is Paul Olijslagers. Najaarsbijeenkomst Zal gehouden worden op 28-10-2006 bij de ZLSM in Simpelveld; overnachten is mogelijk. Wellicht op zondag 29-10 mogelijkheid tot brunch-rit. 11. Rondvraag Geen vragen. 12. Sluiting Niets meer aan de orde zijnde sloot de voorzitter de vergadering. Na de vergadering vertoonde Hans Croes de door hem gemaakte videobeelden, gemaakt tijdens werkweek 34-2005.

8

NOTITIE Data van aantrede: Cor Leenders Peter Westmijze -

René van Vliet Henk Huisman Hans Croes Huig v/d Marel Peter Muyres

"ROOSTER VAN AFTREDEN BESTUURSLEDEN" : informeel "najaar 1999", formeel LV d.d. 18 maart 2000; : informeel "najaar 1999" (later dan Cor, zie Tandstaaf 2/2000 onder jaarverslag 1999), formeel LV d.d. 18 maart 2000; : LV 22 maart 2003; : LV 27 maart 2004 herkozen (oorspr. 23 maart 2002); : LV 9 april 2005; : LV 9 april 2005; : LV 9 april 2005.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 ---

Grondslag rooster van aftreden: -

-

-

Statuten: Artikel 9, lid 1: De bestuurders worden door de algemene vergadering uit de leden der vereniging benoemd, met dien verstande dat de voorzitter door de algemene vergadering kan worden benoemd buiten de leden. Het bestuur wijst uit zijn midden een secretaris en penningmeester aan. Artikel 9, lid 5: Jaarlijks treedt een bestuurslid af volgens een door het bestuur op te maken rooster. De aftredende is terstond herkiesbaar. Huishoudelijk Reglement: Artikel 5, lid 1: tenminste 14 dagen voor een algemene vergadering worden vacatures, die in het bestuur bestaan of zullen ontstaan, aan de leden bekend gemaakt; Artikel 5, lid 2: het bestuur kan zelf kandidaten stellen om in de vacatures te voorzien; Artikel 5, lid 3: door tenminste drie leden kunnen tot de aanvang van de vergaderingen eveneens kandidaten (er staat vacatures maar dan kan niet) worden gesteld enz. enz.

Henk Huisman (28-02-2006)

www.HENKHUISMAN-BOOGIEBLUES.nl (Piano)Blues, Boogie Woogie, Rock & Roll, R & B, Jazzfunk Voor de muzikale opluistering van uw bedrijfsfeest, sportevenement of familiefeestje Diverse bandsamenstellingen mogelijk, beluister de muziekfragmenten op de website en maak je keuze. Voor info: 06 - 46087040, e-mail: [email protected]

9

De ”andere” hobby van . . . .

Jeroen Wolff

Zweefvliegen, voel de vrijheid! In het kader van de nieuwe rubriek 'De andere hobby van...' dit keer een verhaal over een heel andere tak van sport dan het 'treinen': het zweefvliegen. Het begon allemaal toen ik in Delft ging studeren, lid werd van een studentenvereniging en gevraagd werd om te komen vliegen bij de Delftsche Studenten Aeroclub (kortweg DSA). Ik had geluk: de Nederlandse Luchtmacht betaalde in het kader van een 'kennismakings-programma met de luchtvaart' mijn contributie en startabonnement, dus het was de ideale mogelijkheid om met deze voor mij geheel nieuwe sport te gaan beginnen!

De opleiding Vaak wordt me gevraagd hoe dat zweefvliegen nou precies in z'n werk gaat. Ik probeer ze dan altijd uit te leggen dat je het zweefvlieg-leertraject nog het beste kunt vergelijken met het halen van je rijbewijs. Als beginnend zweefvlieger vlieg je samen met een instructeur die je de kneepjes van de zweefvliegsport in ongeveer 60 tot 70 vluchten bijbrengt. Tijdens deze lessen moet je uiteraard na een aantal introductievluchten al bijna alles zelf doen en ook opstijgen en landen, de moeilijkste onderdelen van de vlucht, moeten uiteindelijk door jezelf beheerst worden. Wanneer je bewezen hebt de 'basics' van het vliegen onder controle te hebben, je voor jezelf een vluchtplanning kunt opstellen en hoe je jezelf uit benarde situaties kunt redden besluit de instructeur dat je alleen in een vliegtuig mag gaan vliegen; ofwel in zweefvliegjargon: je mag 'solo' gaan vliegen. Na weer een aantal starts 'solo' kun je dan uiteindelijk het Zweefvliegbrevet (ZVB) gaan halen. Voor dit ZVB is naast de praktische kennis ook kennis van de theorie van het vliegen noodzakelijk: hoe blijft een vliegtuig in de lucht, wat gaat het weer vandaag doen, hoe zit een vliegtuig in elkaar en meer van dit soort zaken. Als je eenmaal je ZVB hebt is in principe je opleiding tot zweefvliegpiloot afgerond, je mag nu in elk zweefvliegtuig vliegen, op elke locatie opstijgen en je mag dan ook langere vluchten (overlandvluchten, deze duren soms wel meer dan 7 uur!) gaan maken. En nog leuker: met je 10

ZVB mag je zelf passagiers gaan rondvliegen (vrienden, bekenden geïnteresseerden, familie etc.). Eventueel kun je ervoor kiezen nog verder in je opleiding te gaan om uiteindelijk ook zelf mensen les te gaan geven als zweefvlieginstructeur.

De vlucht Niets komt meer in de buurt van het echte vliegen als zweefvliegen; een uitspraak die ook veel professionele verkeers- en gevechtsvliegers zullen beamen. Waar de commerciële piloot tegenwoordig de computer programmeert, de passagiers toespreekt en de verschillende 'flight-procedures' afhandelt zit een zweefvliegpiloot met zijn handen aan de stuurknuppel en de voeten op de richtingsroer-pedalen. Met andere woorden: een zweefvlieger doet alles zelf en is dan ook zelf verantwoordelijk voor de vele keuzes, goed of soms minder goed, die hij gedurende zijn vlucht maakt. Alhoewel er tegenwoordig wel steeds meer elektronica ook de zweefvliegsport binnentreedt (denk hierbij vooral aan GPS en radio-apparatuur) wordt het uiteindelijke besturen van het vliegtuig nog steeds fysiek, dus met 'met handen en voeten' gedaan. De vlucht begint op de startplaats, dit is een grasveld van een zekere lengte, in ons geval op (zweef)vliegveld Terlet vlakbij Arnhem. De vliegtuigen worden in de lucht getrokken door een sterke vrachtwagen, de 'lier', die 1,5 kilometer van de startplaats staat opgesteld. Vanaf de lier loopt een 1,5 km lange staalkabel naar de startplaats toe, deze startkabel wordt met een haak aan het vliegtuig bevestigd en vervolgens begint de lierchauffeur m.b.v. een sterke motor de kabel over een ronddraaiende trommel zeer snel in te rollen. Het vliegtuig wordt hierdoor in ongeveer 2 seconden van 0 tot 100 km/h voortgetrokken. Bij deze snelheid krijgt het vliegtuig zogenaamde 'lift': krachten onder de vleugels die het vliegtuig omhoog duwen. Op zo'n 400 tot 500 meter hoogte gooit de zweefvlieger de kabel los m.b.v. een trekkoord in de cockpit. De kabel wordt door de lier volledig ingerold en is na het terugbrengen naar de startplaats klaar voor het volgende vliegtuig. Het vliegtuig bevindt zich nu op een hoogte boven de grond van zo'n 400 tot 500 meter en kan d.m.v. 'termieken' nog meer hoogte gaan winnen. Als warme lucht van de aarde opstijgt naar de hemel geeft dit een verticale kracht naar boven waar zweefvliegers gebruik van maken om tijdens de vlucht hoogte te winnen: dit principe noemt men het termieken. Dit is de enige manier voor een zweefvlieger om tijdens het vliegen hoogte te winnen, want een echt zweefvliegtuig heeft geen motor (ook al heb je wel tussenvarianten met wel een motor)! Als op een gegeven moment de termiek op is, en het vliegtuig op een hoogte van zo'n 200 tot 300 meter boven de grond gekomen is, wordt het tijd terug te keren 11

naar het vliegveld. De vlieger zal een half rondje om de landingsplaats vliegen (het zogenaamde circuit vliegen) om de mensen op de grond te laten weten dat hij wil gaan landen. Op het laatste rechte stuk, de 'final', daalt het vliegtuig snel. Net

boven de grond zorgt de vlieger ervoor dat het vliegtuig horizontaal blijft vliegen en door de snelheid te verlagen komt het vliegtuig keurig horizontaal op de landingsplaats tot stilstand.

De Delftsche Studenten Aeroclub De Delftsche Studenten Aeroclub (DSA) biedt al 75 jaar opleidingen aan tot zweefvliegpiloot. Het is daarmee de oudste studenten-zweefvliegverening van Nederland. Leuk is echter ook dat veel niet- of ex-studenten bij ons vluchten komen maken. Twee keer per jaar nemen we al ons materieel mee naar het buitenland om daar een zweefvliegkamp te houden. De kampen zijn de mooiste vliegweken van het jaar. Vroeg opstaan, dat wel, maar dan tot zonsondergang van het luchtruim genieten, dat is iets heel speciaals. Na het vliegen een pilsje drinken is ons ook niet ongewoon en er wordt natuurlijk heel wat afgepraat over alles wat er te beleven valt in de luchtvaartwereld. En in de winter... het winteronderhoud! Sleutelen (best wel technisch!) aan de vliegtuigen om alles weer voor het nieuwe seizoen tiptop in orde te maken! Kortom: zweefvliegen, een prachtige sport waarin je helemaal jezelf kunt zijn; tot rust kunt komen tussen de wolken, het échte vlieggevoel kunt beleven en je jezelf uiteindelijk als volwaardig luchtvaarder kunt zien. Voor wie wel een keer een vluchtje mee wil maken; breng een bezoek aan onze website, hier staat alle informatie over proefvluchtjes, onze moderne vloot en hoe te contacten voor eventuele verdere vragen (al moet ik toegeven dat onze Furkasite toch een stuk uitgebreider en informatiever is...). U kunt uiteraard ook altijd met mij persoonlijk contact opnemen. Met een luid 'hup daar gaatie de lucht weer in!' (het motto van de DSA), Jeroen Wolff (tekst en foto’s) 12

Website DSA: www.aeroclub.tudelft

Bezetting werkweken Volgens de op dit moment bekende gegevens reizen de volgende mensen af naar Zwitserland:

Week 30

Week 34

Week 35

Paul Olijslagers Annemieke Olijslagers Bas Sprenger Astrid Hazekamp Erik Smeets Joost Notenboom Peter Deuss Bart Laval Sven Brouwers Jos Geilen Robbie Geilen

Hans Croes Peter Witkop Ger Vroemen Ber Steijns Diederik van Nimwegen Heinz Berens Martijn van Kerkhof Rembrandt Happel Joost Verspaget

Peter Westmijze Jaap Peters Arnold Koestal Gerard Geist Janny Bonkenburg Huig v.d. Marel René van Vliet Herman Westmijze Kees Kolff

Indien er mensen zijn die menen dat bovenstaande gegevens niet kloppen, neem even contact met mij op, het liefst per mail: [email protected] Hans Croes Alweer een vracht gelost

foto: PaulO 2005

13

Kijk eens op een van de volgende internet-pagina’s

www.swisstxt.ch www.suche.ch www.zug.de http://de.wwitv.com www.editionlan.ch www.eisenbahn-amateur.ch

St. Annabrinkstraat 10 7491 XK Delden Tel. 074-2566544 Fax 074-2566588 E-mail: [email protected]

www.lgbstudio225.nl

AAN G EFB PRO NALOO RA AL VOO DIGITA EN

INKOOP GEBRUIKT (ook verzamelingen en grote partijen)

DE LGB-SPECIAALZAAK MET VERSTAND VAN ZAKEN 14

Openingstijden: ma/di/wo/do/ : gesloten vrijdag : 13.00 - 17.00 uur zaterdag : 10.00 - 17.00 uur iedere 1e zondag v/d mnd. : 13.00 - 17.00 uur Elke andere dag van de week bent u ook welkom, alleen dan na een telefonische afspraak. Eigen LGB-reparatie-atelier Eigen digital-inbouwatelier altijd koopjes en occasions

Een lezer schrijft . . . . .

Jacob D. v.d. Woude

Sporen zoeken in de Pyreneeën Juan Bruil uit Zaragoza het idee geopperd om een rechtstreekse verbinding tot stand te laten komen tussen Madrid en Parijs. Hij schreef een enorm dik rapport, waarin hij zijn bevindingen vermeldde. Het werd gelezen door veel regeringspersonen uit Frankrijk en Spanje. Reeds met de kerstdagen in 1853 kreeg hij te horen, dat er een project zou worden opgestart. Direct ontstond er een grote belangstelling van stads- en provinciebestuurders, die deze belangrijke spoorweg door hun stad of provincie wilden hebben. Het duurde bijna dertig jaar voor beide regeringen er hun goedkeuring aangaven. In 1882 kwam definiDoodlopend spoor foto: J.v.d.W. 2005 tief de goedkeuring af. Nu werd het ernst en moesten sinds tijden was geweest. Zoals de oplettende lezer reeds weet word ik dan heel nieuwsgierig. Wij liepen de grens over en kwamen in de grens-plaats Canfranc. Een bergdorpje met een immens groot station van de Spaanse Spoorwegen (Renfe). Hier komt warachtig nog een klein treintje, je kan zeggen een boemeltje, van Zaragoza naar Canfranc. Iets voor toeristen en schoolgaande kinderen. Op 18 september 2005 kwamen wij om 2 uur in de middag in Canfranc aan bij een doodlopend spoor. Wat had dit te betekenen? Het bleek al gauw dat er aan de Franse kant van de grens met Spanje geen enkele treinbeweging

Historie

Naambord

Hier moet historie liggen en ja hoor, op internet vinden wij veel informatie. Reeds in 1853 heeft een bankdirecteur

allerlei zaken onderzocht worden, zoals tunnelbouw, de weerssituatie met regen, sneeuw en lawines. 15 jaar had-

foto: J.v.d.W. 2005

15

van bijna 8 km. Van de stenen en het puin uit de tunnel werd in Canfranc een groot spoorwegplateau gemaakt. Koning Alfonso XIII verrichtte de opening van de spoorweg in 1928 in het bijzijn van de franse president Gaston Doumergue en vele andere genodigden. Na 70 jaar bouwen en plannen maken verwachtten de bewoners een enorme vooruitgang en luxe door veel buitenlanders, die hier langs zouden komen en blijven overnachten. Toch was er nog een groot obstakel bij de tot Station Canfranc foto: J.v.d.W. 2005 standkoming. Spanje bleef vastden experts nodig voor dit onderzoek. houden aan breedspoor en wilde niet Want het waren niet alleen technische, de Europese standaardbreedte op maar ook diplomatieke moeilijkheden Spaans grondgebied. Op het station die de bouw vertraagden. Men besloot van Canfranc moesten de passagiers het dal van Aragon te kiezen en dus overstappen en ook de goederen Canfranc als grensstation te nemen. In moesten worden overgeladen. Voor het 1915 kwam de langste tunnel gereed overladen werden grote kranen en

Het enorme station van Canfranc

16

foto: J.v.d.W. 2005

takels aangeschaft. Daar kwam dan bij de pascontrole en grenspapier/ documentencontrole, waardoor ‘n enorm tijdverlies ontstond. Voor veel expediteurs was dit een onrendabele lijn en deze ondernemers kozen al snel voor alternatieven. Tijdens de burgeroorlog in Spanje en ook tijdens de tweede wereldoorlog werd de grensovergang gesloten. Kort na de tweede wereldoorlog werd de lijn weer nieuw leven ingeblazen, maar toen in 1970 een spoorbrug instortte was het definitief gebeurd met de spoorlijn. Internationaal verkeer vindt er niet meer plaats en het grote station is een domein van de duiven en met het emplacement gaat het ook niet goed, want de rails verroesten en het onkruid tiert welig. De laatste meldingen zijn Stationshal Canfranc foto: J.v.d.W. 2005 echter weer hoopgevend. vanuit Zwitserland naar Spanje en ook In Frankrijk bestaat de wens om weer naar Portugal werd gebracht via een heropening te maken met de TGV Canfranc. De Duitsers gingen met dit (?) van Pau via Canfranc naar Madrid. goud handel drijven om materiaal (voor-

Het verhaal van de gouddocumenten Een zekere Jonathan Diaz liep, evenals wij, in 2001 langs de verlaten spoorrails en vond een zak met vrachtbrieven uit de tweede wereldoorlog. Gedateerd 1942 en 1943. Uit deze documenten kon men opmaken dat geroofd goud door de nazi's

al wolfraam) te kopen om tanks en pantservoertuigen te kunnen bouwen. Kranten gingen op jacht naar het verhaal en ook de spaanse televisie. Oudere mensen uit Canfranc werden geïnterviewd en deze bevestigden wat zij hadden gezien en gehoord van hun ouders. Hoogstwaarschijnlijk is de laatste voorraad meegenomen door de vluchtende duitse officieren naar Argentinië en 17

ties in de kranten en televisie-uitzending met groot materiaal langs de spoorbaan gegaan om alles wat er lag op te halen en te verwijderen. In de publicaties wordt gesproken over 86 ton goudstaven, maar inwoners en ingewijden vermoeden dat het veel meer is geweest.

Moraal Wandelen is gezond, en je ontdekt ook veel meer, dan in de auto of trein. Dus Tijd om op te ruimen was er nog niet(?) maak eens een treinreis, foto: J.v.d.W. 2005 stap uit en wandel langs een Uruguay. De Spaanse spoorwegmaat- oude spoorbaan. Je ontdekt altijd wel schappij RENFE is direct na de publica- wat.

OPROEP aan de groepsleiders (en individuele leden die zich aansluiten bij een van de andere secties) van de werkweken 2006. Wilt u ook dit jaar weer een (beknopt) verslag (laten) schrijven van de werkweek met daarbij enkele passende foto’s en deze inleveren voor 22 september bij de redactie van de Tandstaaf. KEES

Als VFB-lid krijgt u op al het door Van den Burg Beeldproducties vervaardigde Zwitserse beeldmateriaal:

10% korting >>Bij de bestelling wel even vermelden dat u lid bent.<<

Kijk eens op onze internet-pagina voor uw favoriete spoorweg-programma’s en abonneer u kosteloos op de digitale nieuwsbrief.

Van den Burg Beeldproducties Rietschans 72a, NL - 2352 BB Leiderdorp Tel. 071-5818181 - Fax 071-5818180 e-mail: [email protected]

www.mixmediastore.com 18

VFB Informatiebulletin

Nr. 1 /2006 Februari 2006

Reactie ZV op een aantal vragen: Het centrale bestuur in Zwitserland reageert, onder andere, middels dit informatiebulletin op de reacties die zijn gekomen op de concepten om zo de definitieve stukken klaar te maken voor de Delegiertenvergadering van april 2006. Het centrale bestuur (Zentral Vorstand, ZV) heeft in haar vergadering van 18 februari 2006 de reacties op de contracten en het bedrijfsreglement besproken. De meeste voorstellen waren constructief van aard en worden overgenomen. Een aantal reacties worden niet overgenomen omdat de indiener de context niet goed begrepen heeft. Ze zijn echter niet minder waardevol omdat ze voor het bestuur toch verhelderend zijn. Een aantal afgewezen reacties neemt het ZV wel mee om verantwoordelijkheden duidelijker in kaart te brengen. Hieronder volgt een opsomming van de reacties en het antwoord van het ZV. 1. Het zwaartepunt van de stichting moet de strategische en ideële richting geven voor het behouden van het cultuurgoed en het geven van de richting voor het behouden van de spoorbaan. Antwoord ZV: In de overeenkomst met de Stichting kunnen we niet het doel van de stichting veranderen. Het klopt dat de stichting is opgericht met als doel het cultuurgoed in stand te houden. Visie, uitstraling, en richting worden door alle drie organisaties (VFB, DFB AG en SFB) op dezelfde wijze gebruikt. 2. Het LOGO is grafisch weinig decoratief. Enerzijds is het begrijpelijk, maar het zegt niet veel (het oude LOGO was beter). Het lettertype is wel goed. Antwoord ZV: Het is een kwestie van smaak. Belangrijk is dat we op dezelfde manier naar buitentreden. Er is maar één DFB en dat moet aan de buitenwereld getoond worden. Het LOGO moet in de eerste plaats onze toekomstige passagiers aanspreken. Dit moet door de Marketingspecialisten worden beoordeeld. 3. De DFB AG heeft, zoals tot nu toe, voor het spoorbedrijf te zorgen (geen strategie, maar bedrijfsorganisatie, art. 3.a.) Antwoord ZV: Hier is het de ZV niet mee eens. Het bestuur van de DFB AG is verantwoordelijk voor de strategische invulling van het baanbedrijf en de bedrijfsleiding is operationeel verantwoordelijk. Zelfs als de stichting eigenaar is, heeft de DFB AG het exclusieve, onbegrensde gebruikersrecht. Bij de DFB AG zijn alle bedrijfskundige processen aanwezig om de DFB goed in de markt te positioneren. We moeten de oude standpunten loslaten omdat de DFB AG anders niemand zal vinden die bereid is om de verantwoordelijkheid op zich te nemen. 4. Het contract tussen de DFB AG en de VFB houdt de ondersteuning van de bedrijfsvoering met financiële middelen uit de ledencontributie en vooral de inzet van vrijwilligers in. Het spoorbedrijf moet het doel zijn voor de inzet van de middelen. Bijdragen aan de

19

bedrijfskosten aan het spoorbedrijf moeten de uitzondering zijn. Antwoord ZV: Dat is niet juist. Contractueel is tussen de VFB en DFB AG afgesproken (artikel 6a) dat de VFB jaarlijks SFR 200.000,-- doneert aan de DFB AG voor het spoorbedrijf. Zonder dit minimale bedrag is er geen behoud van het cultuurgoed mogelijk. Dit is niet nieuw, ook in het bestaande contract is dit zo verwoord. Peter Bernhard, bedrijfsleider DFB AG, heeft dit ook vaker zo verwoord. 5. De jaarlijkse financiële ondersteuning van het spoor door de VFB heeft met de stichting weinig tot niets te maken. Het geeft de Bahn wel de nodige terughoudendheid voor mogelijke investeringen. Antwoord ZV: Zover het gaat om de bijdrage in de bedrijfskosten klopt dit. Dit geeft de DFB AG de hierboven genoemde terughoudendheid voor het spoorbedrijf. Maar het kader voor mogelijke investeringen wordt door de stichting gemaakt op basis van het jaarlijkse investeringsniveau van de DFB AG. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijke giften, aanwezig dan wel nog te verkrijgen eigenkapitaal van de DFB AG in de vorm van eigen kapitaal of uitgifte van aandelen. 6. Wie kan controleren of een lid van de VFB, aandeelhouder of een lid van de 1000-er club de korting van 20% krijgt. Optellingen zijn niet mogelijk. Maar elk lid van de VFB kan meerdere keren per jaar de trein nemen en elk keer van de korting gebruik maken. Antwoord ZV: Een ieder die recht heeft op de korting van 20% krijgt een lidmaatschappas Kaartactie DFB AG Misschien behoort u ook tot die groep personen die recentelijk post ontvingen van de Dampfbahn Furka-Bergstrecke AG. Hierin vraagt de DFB-AG om een te kiezen gift (leden bijdrage). Met deze actie wil de DFB nieuwe groepen mensen aanboren voor giften. De DFB AG heeft hiertoe een firma, die in het bezit is van een eigen adressenbestand, opdracht gegeven. Het was niet de bedoeling om VFB-leden om extra giften te vragen. Maar blijkbaar zijn er VFB-leden die ook in het adressenbestand van deze firma zitten. We zijn door diverse mensen op deze actie aangesproken. Diverse leden hebben zich ten onrechte blij gemaakt omdat de ledenbijdrage lager was. Andere leden klaagden dat zij al weer betalen moesten. Natuurlijk begrijpen we diegenen die vinden dat één keer per jaar betalen van het lidmaatschapsgeld voldoende is. De actie van de DFB AG heeft helemaal niets te maken met het jaarlijkse lidmaatschapsgeld van de VFB te maken. De ZV zal met de DFB te situatie bespreken. In maart ontvangt u het blad "Dampf an der Furka" met daarin de acceptgiro voor het betalen van de jaarlijkse contributie van het lidmaatschapsgeld (opm: geldt niet voor de Nederlandse leden!) . We begrijpen dat deze actie bij enkelen enige verontrusting heeft gebracht en excuseren ons daarvoor. Van de andere kant willen wij u alvast bedanken voor het betalen van het lidmaatschapsgeld waarmee we het seizoen kunnen starten. Alleen dankzij u kunnen wij het grote doel "met stoom naar Oberwald" bereiken. Centraal Bestuur Verein Furka-Bergsrtrecke Bovenstaand artikel is de vertaalde versie van het Duitse artikel. De volledige Duitse tekst is te vinden op www.v-f-b.info

20

VFB Informatiebulletin

Nr. 2 /2006 Maart 2006

Na het versturen van de stukken voor de Delegiertenvergadering van 8 april 2006 hebben we enkele reacties gekregen. Het betreft de voorstellen van enkele secties die behandelt worden onder agendapunt 10. Natuurlijk zijn dit geen reacties van diegenen die de voorstellen als een verbetering zien, maar van enkelen die bezwaren hebben. De ZV (Zentral Vorstand, Centraal Bestuur) neemt dit serieus en gaat hier in dit informatiebulletin 2 van 2006 nader op in. Het voorstel van de sectie Romande behelst het in waarde verhogen van de sectievoorzittersconferentie (Präsidentenconferenz) en niet het afschaffen hiervan. Zoals op de Delegierten vergadering van 2006 te Realp wordt voorgesteld zal de herfstbijeenkomst gezamenlijk worden gehouden met de Delegierten en de sectievoorzitters. Dan kunnen ook voorstellen van de secties in de herfst behandeld worden. De sectie Romande beargumenteert terecht dat er ontevreden secties en sectievoorzitters zijn omdat de Delegierten besluiten nemen waarvan zij nauwelijks weet hebben maar wel mee opgezadeld worden. Er zijn ook Delegierten die datzelfde vinden van de sectievoorzittersbijeenkomst. Beoordeling: Ondanks intensieve overleg is het een feit dat de sectievoorzitterbijeenkomst en de Delegiertenbijeenkomst op verschillende momenten plaatsvinden en daarom ook verschillend geïnformeerd worden. Dit is het gevolg van de VFB interne communicatieproblemen. De vragen over het bedrijfsreglement hebben dit nog eens verduidelijkt. Enkele secties wilden hierin dat de Delegierten de aangelegenheden vooraf met de secties overleggen. Het is een zaak van de secties zelf hoe het bestuur en de sectievoorzitters met de Delegierten overleggen en omgekeerd. Ondanks dit is het de vraag welke maatregelen kunnen worden genomen om de interne communicatie te verbeteren. Een tegenargument is dat de Delegierten alleen maar statutaire zaken mogen regelen. De sectievoorzitterbijeenkomst is er om over strategie na te denken (richting, visie, uitstraling, doelen, projecten en maatregelen). Verder wordt het ontbreken van vakmanschap genoemd om besluiten te nemen. Maar daarvoor zouden de sectievoorzitterbijeenkomst de besluit competentie kunnen krijgen. Beoordeling: Het kan niet zo zijn dat de Delegierten en de sectievoorzitters onafhankelijk van elkaar een besluit kunnen nemen. Wie over doelen, projecten en maatregelen oordeelt moet ook over de financiën oordelen. Met twee verschillende organen is het nagenoeg onmogelijk om binnen redelijke tijd overeenstemming te krijgen. We moeten ook in de VFB leren dat het ultieme wensbare en financiële wenselijke niet haalbaar is. We moeten ons afvragen hoe we hierover consensus kunnen krijgen. De beide hiervoor genoemde punten zijn elementaire punten voor het functioneren van de vereniging. Daarom hebben we twee vragen geformuleerd. 1. Hoe kunnen we de interne communicatie verbeteren? Als de sectievoorzittersbijeenkomst door een tweede Delergiertenbijeenkomst vervan gen en de sectievoorzitters voor beide bijeenkomsten worden uitgenodigd dan zou de sectie-interne communicatie sterk vereenvoudigen. Het is aan de secties voorbehouden of zij de sectievoorzitter tegelijkertijd ook Delegierte

21

maken. In tien secties is de sectievoorzitter ook Delegierte. Op grond van kwaliteit en efficiëntie geniet dit de voorkeur van de ZV. 2. Hoe binnen een redelijke tijd afstemming tussen de secties, sectievoorzitters en Delegierten. De ZV vindt dat dit kan lukken als de Delegierten en sectievoorzitters (secties) de oplossingen gezamenlijk uitwerken. Een proces van meningsvorming is niet mogelijk indien de Delegierten en sectievoorzitters onafhankelijk van elkaar en in de tijd verschoven problemen behandelen. Op basis hiervan ondersteunt de ZV het voorstel van de sectie Romande. Natuurlijk zijn er enkele problemen waarop we willen ingaan. a.

De secties op grote afstand (Nederland, Noord-Duitsland enz.) vinden het teveel van het goede als twee Delegierten en de sectievoorzitter (of bestuurslid) naar de Delegiertenvergadering moeten. Het ZV is het hier mee eens. Daarom adviseert de ZV de secties om de sectievoorzitter ook Delegierte te maken. Tien secties hebben dit al zo gedaan.

b.

Een vergadering waarbij zowel Delegierten als sectievoorzitters aanwezig zijn is te groot om problemen te bespreken. Ook dit argument klopt. Daarbij moet direct worden opgemerkt dat zowel de Delegiertenbijeenkomst als de sectievoorzitterbijeenkomst beide niet het middel zijn om problemen te bespreken. In de laatste jaren is het nog nooit gelukt om op de genoemde bijeenkomsten een voorstel te formuleren. De meningen waren zo verschillend dat zelf het kleinst denkbare zonder resultaat ten onder ging. Zoals in het Bedrijfsreglement voorgesteld moeten oplossingsvoorstellen in ter zake kundige projectgroepen worden voorbereid. Ook hier is de vraag gerechtvaardigd of de slechte aanwezigheid op de sectievoorzitterconferentie niet op de slechte efficiëntie van deze gesprekken terug te voeren is.

c.

De aanwezigheid op de sectievoorzitterbijeenkomst is altijd zeer bescheiden. De wens om afschaffing is een bevestiging van de trend. Er is geen sprake van afschaffing. De voorgestelde statutenwijziging geeft juist een opwaardering. Misschien is het zo dat de zwakke deelname aan de sectiebijeenkomsten komt doordat er geen belangrijke besluiten konden worden genomen.

d.

Waarom de koppeling van het voorstel van de sectie Bern, die de periode van voorstellen wil bekorten van 60 naar 30 dagen, met het voorstel van de sectie Romande? Vele VFB-kadermedewerkers herinneren zich nog de ontelbare discussies bij de statutenwijziging destijds. Willen we dit op de Delegiertenvergadering van 2006 herhalen? Aansluitend zijn er weer verliezers die weer andere voorstellen indienen. Want een verkorting van de tijd verlangt een directe reactie door het ZV en het doorsturen van het voorstel naar de Delegierten. Dit heeft weer tot gevolg dat de Delegierten klagen dat ze niet meer in staat zijn om de voorstellen te bespreken. Figuurlijk gesproken bijt zich de kat in zijn eigen staart. Toch neemt het ZV aan dat de sectie Bern goede redenen heeft om het voor te

22

stellen. Zoals hierboven aangegeven wil het ZV niet een eindeloze discussie voeren maar een oplossing voorstellen. Het ZV vindt dat als het voorstel van de sectie Romande aangenomen wordt het probleem van de sectie Bern opgelost is omdat het voorstel dan op de herfstvergadering behandelt kan worden. Ter afronding en samenvatting zijn er de volgende vragen geoorloofd: Zijn er de laatste drie jaren op de sectievoorzittersbijeenkomsten thema's besproken die niet op schriftelijke wijze konden worden afgehandeld? In het bijzonder op de laatste sectievoorzittersbijeenkomst heeft het ZV de secties gevraagd om agendapunten in te dienen zodat het geen monoloog van het ZV richting de secties zou worden. Helaas zonder resultaat. Op de herfstbijeenkomst konden de sectievoorzitters horen hoe het afgelopen seizoen verlopen is en hoogstens discussieren over wat er het komende seizoen verbetert kon worden. In de wintermaanden worden door de DFB AG de concept- en voorbereidende werkzaamheden gedaan voor het nieuwe seizoen. Dat is nieuws dat onze secties aan gaat. Op de Delegiertenbijeenkomst 2006 wordt uitgewijd over de voorbereidingen van de inzet van werkzaamheden. Dit is in het voorjaar actueel en voor de sectieverantwoordelijken veel belangrijker dan voor de Delegierten. Het zijn de secties die de inzet voor het komende seizoen organiseren. Centraal Bestuur Vereniging Furka-Bergstrecke Bovenstaand artikel is de vertaalde versie van het Duitse artikel. De volledige Duitse tekst is te vinden op www.v-f-b.info

23

Informatie over Sectie Nederland Bestuur VFB Sectie Nederland Voorzitter: Hans Croes, Rietgors 21, 3271 XC Mijnsheerenland ℡ 0186 602819 [email protected] Secretaris: René van Vliet, Veenendaalkade 594, 2547 BE Den Haag ℡ 070 3214627 [email protected] Penningmeester/ledenadm.: Henk Huisman, Munnikhofsestraat 29, 6653 AB Deest ℡ 06 46087040 [email protected] Public Relations: Cor Leenders, Korfwater 46, 2715 AC Zoetermeer ℡ 079 3512933 [email protected] Huig van der Marel, Lange Griet 75, 6932 MB Westervoort ℡ 026 3119287 [email protected] Peter Westmijze, Keizershof 112, 6834 DK Arnhem ℡ 026 3215699 [email protected]

VFB / Internet www.furkabahn.nl www.furka-bergstrecke.ch www.v-f-b.info www.dieselcrew.ch 24

Oprichting De vereniging is opgericht op 12 mei 1990, onder auspiciën van de Zwitserse Verein Furka-Bergstrecke VFB.

Onze visie De Verein Furka Bergstrecke Sectie Nederland zet zich in voor de wederopbouw en het onderhoud van het stoomtreintraject Dampfbahn Furka-Bergstrecke in Zwitserland.

De vereniging De VFB Sectie Nederland is onderdeel van de internationale vereniging VFB. De VFB biedt haar leden op allerlei manieren de gelegenheid om zich actief in te zetten binnen de vereniging en informeert hen via het Nederlandse blad “De Tandstaaf”, en het Zwitserse blad “Dampf an der Furka” en via het internet.

Giften en FGW Giften voor de Sectie Nederland en voor het Fonds Grote Werken zijn altijd welkom op gironummer 6240212 ten name van Verein FurkaBergstrecke Sectie Nederland te Wekerom.

FGW Het geld dat door u overgemaakt wordt voor het FGW, wordt jaarlijks aan de vereniging in Zwitserland afgedragen en bestemd voor het doel dat in de ledenvergadering bepaald wordt.

De Tandstaaf wordt 4 x per jaar (febr./mei/okt./dec.) uitgegeven door de Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland.

Redactie Redactie, opmaak en verzending: Kees Scholtes, Brederostraat 71, 5251 LL Vlijmen. Tel. 073 5184433 e-mail: [email protected]

Eindredactie: het bestuur.