F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN

F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN [email protected] Groningen, 22 oktober 2012 Provinciale Staten Groningen Postbus 610 9700 AP GRONINGEN Onderwerp: bereikbaarheid GroningenAssen en Noord-Nederland. (Groningen – Heerenveen, Regiotram en A7 zuid) Geachte leden der Staten van Groningen, Graag ter inleiding van dit stuk even een opmerking van een bewindspersoon uit de recente historie. Met betrekking tot de uitgaven van het Rijk in Noord-Nederland. In de laatste fases in de strijd om de ‘Zuiderzeelijn’ had het Ministerie van V&W in februari 2006 een bijeenkomst georganiseerd bij Twynstra Gudde te Amersfoort. De mensen daar aanwezig waren lid van de verschillende consumentengroepen rondom het project ‘Zuiderzeelijn’ om het zo maar te noemen. Daarvan was ikzelf ook lid. Uit de mond van voormalig verkeersminister Peijs kwam de volgende opmerking: ‘Het Noorden moet niet zeuren, ze heeft al genoeg gekregen’. Dit met betrekking tot de zogenaamde ‘Kompasgelden’ welke het Rijk ook tot op heden niet heeft voldaan aan de regio. Hiervan hebben we nog 4 miljard rechtmatig te claimen. Verder uit onderzoek naar de zogenaamde ‘aardgasbaten’ of het bekende FES geld blijkt dat het Noorden gezamenlijk maar 1% ervan heeft ontvangen. In 2006 heeft de 2e Kamer eenzijdig de ‘Kompasgelden’ gestopt. Dus uit de Rijksbegroting laten halen. De periode 2006 – 2010 valt nog te claimen als regio. In ruil daarvoor kwam het RSP pakket. Die infrastructuurprojecten bevat die het Rijk tussen 1995 en 2005 gewoon via MIRT volledig had moeten uitvoeren. Nu ga ik verder per RegioSpecifiekPakket onderdeel. Groningen – Heerenveen. Zoals u uit beide documenten gelezen hebt is Groningen – Heerenveen figuurlijk al op en dood spoor beland. Verder speelt de afronding van het dossier Regiotram die de verhoudingen tussen stad en ommeland stevig vertroebelt. Dit is helemaal niet goed voor de hele Noordelijke Regio. Ik weet dat ik het vaak stevig poneer om een duidelijk punt te maken. Dit is bedoeld om u van de Staten een ‘wake-up call’ te voorzien. Want vaak merk ik dat er bepaalde samenhang met andere dossiers over het hoofd wordt gezien. Vooral als het om het punt bereikbaarheid gaat in de Ruimtelijke Economische Agenda van zowel de Stad, Provincie, RegioGroningenAssen en het SNN ontbreekt er zowel de samenhang als de visievorming. Hopelijk levert de oproep voor de Noordervisie2040 wel voldoende materiaal op om een hoogwaardige visie te maken. Maar hoe zit het met de visie van GroningenAssen2040 of onze erkende Energyport2040? In deze visievorming hoort zeker de spoorroute over het Noorden van Nederland terug te komen. Ook de hogesnelheidslijn Kopenhagen – Hamburg – Groningen – Schiphol – Brussel. Zoals het er met de komende Statenvergadering uit gaat zien nemen we afscheid van de spoorlijn Groningen – Heerenveen. Wat op dit moment de enige juiste weg is. Daar de Staten zichzelf al klem hadden gezet op deze spoorlijn door het budget in marmer te hakken. In de begeleidende brief van 5 juni dit jaar om af te zien van deze spoorlijn van GS met onderbouwing. Ook omdat het ‘doortrekken’ naar

F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN [email protected] Lelystad er niet in zit? Volgens mij is sinds het afserveren van de ‘Zuiderzeelijn’ sprake van geen lerend vermogen bij zowel GS als het SNN? Tevens is deze surrogaatverbinding via de ‘Hanzelijn’ nog steeds niet de optimale verbinding voor de ontsluiting van het noordelijke landsdeel en het Scandinavische achterland. Wat te doen na afscheid nemen van Groningen – Heerenveen? Het eerste wat u zou moeten vragen is een lobby analyse over het doortrekken naar Lelystad. Dan weet u wat daar fout is gegaan? Zelf ben ik ook buiten de regio actief als het om mobiliteitsvraagstukken gaat op congressen en dergelijke. Wij verwijten Den Haag ‘kaasstolp’ gedrag als regio. Maar in de praktijk doen wij het precies hetzelfde hier? Dit zeker op het gebied van mobiliteit. Na de zeperd die dit dossier Groningen – Heerenveen zeker is. Het is tijd voor een veel betere visie en gestructureerde lobby om de Hogesnelheidslijn Kopenhagen – Hamburg – Groningen – Brussel op de kaart te zetten. We moeten partners zoeken buiten onze regio voor ondersteuning. Tevens stevig infiltreren in de Randstad netwerken die er toe doen. Waar wij afwezig zijn, maar de Stadsregio Arnhem – Nijmegen en Brainport wel prominent aanwezig zijn? Verder zal een noemer gebruikt moeten worden die goed te gebruiken is in meerdere talen. De ‘Zuiderzeelijn’ was een te lokale term om enig indruk te maken binnen een Trans Europees Netwerk gedachte.

De bovenstaande kaart geeft aan, dat het denken over ICE netwerken in Duitsland al bij Bremen ophoudt. Dat pas de verbinding met Nederland bij Arnhem plaats vindt. Dit beeld zal stevig gekanteld moeten worden. Groningen – Heerenveen is maar een klein schakeltje in het geheel van ongeveer 65 kilometer.

F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN [email protected]

Bovenstaande kaart HSL netwerk NW Europa. Als u de bovenstaande kaart ziet dan is een andere naam veel beter. Die tevens veel meer rekening houdt met de lengte van een Trans Europese Corridor. Dan spreek je al snel over Marseille – Hamburg. Het noorden kan een mooie rol spelen om een veel zuidelijker en oostelijker gelegen deel naar Hamburg te ontlasten; de zogenaamde Rhein – Rhône verbinding. Voor het ontbrekende stuk in deze corridor past de naam ‘Corridor de la mer du Nord’. Die term dekt de vlag zeker zoals wij het hier in het noorden bedoelen. Hierbij doe ik een beroep op uw gezonde verstand. Zet de betreffende gedeputeerden aan het werk om ook via de heer Ben Bot ook prominent TEN gelden toe te voegen naast Interreg. Het gaat wel in Brussel om een pot van 31.8 miljard Euro voor 2014 – 2020 voor zogenaamde TEN projecten. Groningen – Bremen kan er al van profiteren voor deel verbeteringen. De HSL kan erin 2030 liggen, maar vraagt wel een ander type bestuurlijke persoonlijkheden. Regiotram Uit het bestuur van de Regiovisie GroningenAssen ligt een brief voor over de Regiotram. Volgens mij is hier ook een catastrofale denkfout gemaakt bij de start van het Trambureau. Een project van deze schaal heeft een zware politieke lading. Iets wat een oud topambtenaar van V&W als de heer Olman zeker hoort te weten. In dit perspectief praten we ook over politieke ‘haalbaarheid’ van een project. In mijn opinie heeft hij half werk geleverd voor zijn salaris. Het bureau Regiotram is blijkbaar niet instaat om met een ‘Plan B’ te komen? Dit is volledig buiten de politieke werkelijkheid leven. Zeker als de (politieke) tegendruk de laatste twee jaar enorm is gegroeid? De heer Kamminga heeft terecht op de valkuilen gewezen. Maar dat neemt niet weg dat we ook binnen Groningen – Assen een verkeersprobleem hebben. Nu hebben we een duivels dilemma waar met spoed een alternatief is gevraag. Dit had niet moeten gebeuren. Voor de Regiotram in de plaats zal een andere oplossing binnen 2 jaar een antwoord moeten gaan geven op de bereikbaarheid van de stad Groningen?

F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN [email protected] De zogenaamde Regiotram had een antwoord moeten geven op de bereikbaarheid van vooral de stad Groningen. Vooral al tijdens de nieuwbouw van Rijksweg A7/N7 Zuid door de stad. Misschien is het veel logischer om van buiten naar binnen te werken in het kader van de integrale bereikbaarheid van de stad Groningen. Daarom een passend voorstel voor station Tynaarlo en P+R locatie. Het genoemde terrein ligt al aan het spoor in Tynaarlo. Er is een groot bedrijfsterrein van Boerema en van Wijk dat gesaneerd wordt en daarna omgebouwd kan worden tot P+R. Dat ontlast Haren. Met de uitbreiding van Haren naar ca. 1000 parkeerplaatsen is er waarschijnlijk voldoende ruimte om het verkeer van de A28 en N34 af te vangen. Alternatief voor de huidige voorstellen vanuit de provincie. In dit perspectief ook Assen-Noord ontwikkelen. Dus de P+R locaties die na 2020 gepland stonden nu al gaan uitvoeren. Verder versneld bouwen van het Station Hoogkerk en Suikerunie. Station Hoogkerk staat bij het project Groningen – Leeuwarden genoteerd. Het station genoemd als optie? Nu de Regiotram het niet haalt. Dit Station versnelt naar voren trekken en kan betaald worden uit het saldo dat van Groningen – Heerenveen over is of uit de pot RSP Regiotram. P+R Tynaarlo uit dezelfde pot sponsoren. De Suikerunie is de perfecte P+R locatie met veel capaciteit. Tevens voor dubbelspoor gaan tussen Hoogkerk en Groningen CS. Zuidelijke Ring weg ontwerp ‘Ontwerp Tracébesluit’ Al vanaf af het begin waarschuw ik dat het zogenaamde taakstellende budget van 624 miljoen Euro veel te klein is. Nu de cijfers steeds duidelijker worden lijkt het erop dat ik gelijk heb. Het Projectbureau waarvoor ik voor de medewerkers zeker respect heb. Die moeten met amper een half budget een groot ruimtelijk en verkeerskundig probleem oplossen. Door de ligging van de A7 in de stad en de complexiteit van de verschillende verkeersstromen valt het met de huidige zak geld niet op te lossen. Dan mag u uw opvolgers al in 2025 weer laten bedelen in Den Haag. Dit om het probleem dan structureel op te lossen. Wenst u dit zelf? Dit zorgt voor een ontwerp wat in de kern op het ‘Kleinpolderplein’ lijkt bij Rotterdam. Uit de voor mij betrouwbare bronnen in deze stad. Wil de gemeente Rotterdam van het ‘Kleinpolderpplein’ af in haar huidige ontwerp. Dit is een indicatie hoe het vernieuwde Julianaplein eruit gaat zien:

F.R. Menger Vondellaan 29 NL-9721 LA GRONINGEN [email protected]

Tijdens de bouw moet al 40 tot 60 procent van het verkeer van de A7/A28 bij de stad af. Intussen groeit de verkeersdruk wel door. Ook door ontwikkelingen die ruim buiten het zogenaamde scoopgebied vallen. In Duitsland de Küstenautobahn A20 van Delmenhorst naar Lübeck of Flensburg. In combinatie met de Maut op de grote Bundesstrassen die ook de route via Zwartemeer(A37) minder aantrekkelijk maakt voor het vrachtverkeer. Ondanks de recessie van dit moment, Europees praat men over een stijging van 75% voor het zware vrachtverkeer gebaseerd op de cijfers van 2007. Het statistisch voortschrijdend gemiddelde groeit gewoon door, maar nu is men er momenteel onder. Om er later weer versneld boven te komen als de crisis doorstaan is. Buiten onze Regio is voor zulke complexe Rijksprojecten het budget minimaal 1 miljard Euro? Volgens mij heeft Den Haag zich enorm op de A7 zuid verkeken. Het geld is wel beperkt aanwezig, maar wordt niet in onze regio geïnvesteerd. Zie hier de 4 miljard Euro voor de A6/A9 nabij Amsterdam. Dat is het probleem hier. Gezamenlijk bent u met de onder andere de gemeenteraad van de Stad Groningen voor de bovengenoemde projecten medeverantwoordelijk. Hoop dat u wijzer bent dan de verschillende bestuurders die van het ‘beeld moddergooien’ in de media een sport maken. Iets wat contraproductief werkt zeker richting hoog ambtelijk Den Haag, die onze natuurlijke vijand is. De Zuidelijke Ring in de volksmond is al een etterende wond sinds halverwege jaren ’90. Nu verzoeken de omwonenden een hoogwaardige oplossing, die het actuele ontwerp niet is. Dus ook via uw weg om een fatsoenlijke oplossing die ook draagvlak heeft onder de bewoners, tevens uw kiezers. Dit voor een passend budget. Met vriendelijke groet, Frank Menger