Instroom van jongeren door flexibele inzet met 3-2-1-Co! Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten/ Fotografie: Kees Winkelman
Op 8 mei 2014 gingen tien ideehouders tijdens de 3-2-1-Co! Stampij!fabriek de strijd aan voor het meest innovatief idee. De jury koos de vijf beste ideeën, maar er kan natuurlijk maar één de winnaar zijn. Deze eer ging naar de gemeente Alkmaar. Hun idee is om gemeenten aantrekkelijk te maken voor jongeren door dubbele banen te faciliteren. De jury ziet het belang ervan in: “Jongeren zijn belangrijk in een organisatie. Daarnaast zorgen meerdere banen voor verschillende contexten en leerervaringen, waardoor een medewerker breed inzetbaar wordt.” Het A+O fonds Gemeenten spreekt idee indiener Juul Pronk na de overwinning. Het idee Juul Pronk, beleidsadviseur Werk en Inkomen, is niet dagelijks bezig met HRM-beleid. Het idee is dan ook ontstaan vanuit een heel ander perspectief: “Mijn partner dagdroomt elke zomer weer van het werken in een strandtent. Waarom niet gewoon doen, dacht ik? Zelf zou ik ook wel weer eens een tijdje in de horeca willen werken. Lekker fysiek bezig zijn, een gezellige omgeving met dagelijks zichtbaar resultaat. Maar dan naast mijn huidige functie omdat ik het erg naar mijn
Juul Pronk
werkgever los te laten. Er zijn natuurlijk al medewerkers met meerdere opdrachtgevers, zoals ZZP’ers, maar dit beperkt zich tot een kleine groep. Met dit idee zou het voor een grotere groep toegankelijker worden.” Een idee met de nodige beren op de weg, zoals vaak het geval is bij veranderingen. Beren die tijdens de 3-2-1Co! Stampij!fabriek benoemd en opgelost worden. Energie en inspiratie tijdens 3-2-1-Co! Stampijfabriek De dag wordt geopend door gemeentesecretaris Loes Bakker van de gemeente Gouda. De raadzaal van het Huis van de zin heb. Of een periode parttime op een heel ander (beleids)
Stad te Gouda is voor vandaag de plek waar alles afspeelt.
terrein in een andere organisatie werken.” Dit heeft zij
Mevrouw Bakker benadrukt het belang van vernieuwing in een
vertaald naar een uitvoerbaar idee voor gemeenten, namelijk
tijd van verandering. De sleutel tot een succesvol resultaat
het faciliteren en activeren van dubbele banen: “Jongeren
is volgens haar het inspireren van de organisatie om jouw
(de toekomstige medewerkers) zijn meer gewend om zich in
idee uitvoerbaar te maken. Zorg voor een concreet plan wat
te zetten voor verschillende functies en vinden dit ook leuk.
uitvoerbaar is en duidelijk aangeeft wat het doel is, dat is
Ook blijkt dat zo’n 30% van de medewerkers die momenteel
de boodschap. De jury sluit zich hierbij aan. Het idee moet
al in dienst is, graag een switch maakt. In deze tijd van
daarnaast overdraagbaar zijn naar andere organisaties, zodat
keuzevrijheid en flexibilisering van de arbeidsmarkt, zou het
iedereen ermee aan de slag kan.
daarom logisch zijn om de standaard van één baan bij één
Tijdens de tafelsessies bij de Stampijfabriek worden de
verschillende ideeën verhelderd en verrijkt. Wat is er goed aan het idee? Wat zijn de obstakels? Welke oplossingen kunnen we hiervoor bedenken? Onder leiding van tien Ynnovators gaan de tien kandidaten aan de slag. Aan de tafel van Juul Pronk luidt de vraag: Wat is er goed aan het idee? De Post-Its worden vliegensvlug opgeplakt:
Nieuwe energie, flexibiliteit, kennisuitwisseling, norm
Juul Pronk: “30% van de medewerkers die momenteel al in dienst is, zou graag een switch maken”
doorbrekend, vrijheid, aantrekkelijk werkgeverschap… Genoeg stof om te komen tot een pitch, die de jury: Bram Steijn (Erasmus University Rotterdam), Jeroen Pepers (A+O
Kan ik parttime een externe klus doen, zonder mijn baan
fonds Gemeenten), Gerharda Tamminga (Gemeente Oude
kwijt te raken? Hoe zit het met de belastingdienst? Ben
IJsselstreek), Lida Veringmeijer (Gemeente Rotterdam) en
ik wel verzekerd? We willen medewerkers handvatten
Marjolijn Sonnema (Ministerie VWS), moet overtuigen van het
bieden. En het netwerk benutten. Daarnaast moet je een
innovatieve karakter en uitvoerbaarheid van dit initiatief.
organisatie er praktisch op inrichten, zoals bijvoorbeeld de salarisadministratie. De mogelijkheid om de medewerker
Innovatief of gewoon doen?
te vervangen is voor managers natuurlijk relevant.” Wat
3-2-1-Co! is op zoek naar innovatieve projecten. Maar wat
voor voordeel zie je voor de organisatie? “De talenten van
is er nu innovatief aan dit idee? En als iemand twee banen
werknemers worden optimaal benut door ze ruimte te geven
wil combineren, wat houdt hem dan tegen? Waarom niet
om zich in te zetten daar waar ze goed in zijn. Zo ontstaan
gewoon doen? Juul Pronk beaamt dat: “Het is niet zozeer
er flexibele, frisse en breder inzetbare medewerkers.
dat het nu niet kan, maar soms is het ook de onwetendheid:
De organisatie is aantrekkelijker en het is voor jongeren
ondernemerschap hem een betere docent economie hebben gemaakt. Als een organisatie er meer op ingericht is, kan een dergelijke verbreding makkelijker tot stand komen” De toekomst Samen met het A+O fonds Gemeenten en TNO gaat Juul Pronk, net als de andere vier ideehouders, aan de slag om haar idee uit te werken tot een realiseerbaar en uitvoerbaar projectplan. “Ik zie uit naar de samenwerking met TNO. Waar ik zelf vooral behoefte aan heb, is de verrijking met onderzoeksgegevens, zodat de onderbouwing sterker interessant om op meerdere fronten ervaring op te doen. Het
wordt. Ook veldonderzoek binnen de sector, want er zijn
creëert meer ruimte en vrijheid voor beiden.” Juul Pronk
natuurlijk al heel veel HR instrumenten op het gebied van
heeft een duidelijk beeld van wat het idee teweegbrengt in
mobiliteit. Hoe voegt dit idee waarde toe? Verder staan de
de toekomst en geeft een mooi voorbeeld van hoe het zou
praktische zaken centraal voor het uitrollen van het plan,
kunnen: “Wat belangrijk is, is dat een dienstverlener en
zoals belasting, pensioenen, verzekering, etc.”, zegt Pronk.
manager dezelfde taal spreken om het beste resultaat te
Ze heeft een duidelijke missie, maar vindt het misschien
leveren. Waarom voert een manager niet een opdracht uit
nog wel belangrijker dat men een positief gevoel krijgt bij dit
op de werkvloer om zelf te ervaren hoe het er aan toegaat?
concept: “Een collega belde mij wild enthousiast na de eerste
Dit gaat verder dan een dagje meelopen. Een kennis stelde
publicatie. Toevallig is zij net gevraagd om deze zomer in de
dat zijn werkervaring op de beurs en zijn zelfstandig
keuken op strandtent Rembrandt Aan Zee te werken, en daar
Juul Pronk:
haar specialiteit te maken: Kaat’s curry. Ze zocht naar een manier om dit te regelen, en daarbij commitment te krijgen van haar leidinggevende. Het gevoel van vrijheid trok haar over de streep. Ze vertelde precies de hobbels waar ze tegenaan liep die wij juist boven water willen halen. ” Waarom 3-2-1-Co!?
“Het is niet zozeer dat een dubbele baan nu niet kan, maar soms is het ook gewoon onwetendheid”
Dat 3-2-1-Co! voor haar iets extra’s heeft gedaan, wordt duidelijk uit haar verhaal : “Ik denk dat mijn idee anders bij
een concreet plan, zal TNO ook inhoudelijk een bijdrage
borrelpraat was gebleven. Via 3-2-1-Co! krijg ik de kans om
leveren aan de verschillende initiatieven om zo tot een
dit idee tot een concreet plan uit te laten werken.” Niet alleen
succesvol en subsidiabel projectplan te komen. De Innovatieve
het krijgen van de kans is voor Juul Pronk een meerwaarde,
Projectenregeling van het A+O fonds Gemeenten kan
ook Ynnovate heeft hieraan bijgedragen: “Door met Ynnovators
hiervoor gebruikt worden. Het A+O fonds ondersteunt met
aan de slag te gaan, ga je op een hele ander manier denken
deze regeling gemeentelijke organisaties financieel bij de
en kijken. Heel erg inspirerend en knap dat ze via andere
uitvoering van innovatieve projecten. De vijf ideeën die niet
invalshoeken het idee hebben kunnen verrijken!”
gewonnen hebben, krijgen ondersteuning vanuit het A+O fonds
Naast het idee van Pronk, worden ook de ideeën van Karin
Gemeenten. <
van Poelgeest (Den Haag), Aad Verkleij (Amsterdam-West), Joyce Bergmans (Oss) en Anneke van Londen (Leusden) door TNO ondersteund. Naast het helpen bij het maken van
IDEE 2 Wie?
Wat hoop je te bereiken?
Aad Verkleij (Stadsdeel
“Dat het voor medewerkers van buitendiensten makkelijker
Amsterdam-West)
en aantrekkelijker wordt om zich te oriënteren op kansrijke functies buiten de gemeente, bv. in de techniek. Als zij
Wat?
uitgedaagd kunnen worden om hun affiniteit en potentieel
Stimulans voor
met bepaalde soorten werk te laten zien, zijn ze hopelijk
medewerkers in de
ook beter te motiveren om een ontwikkelings- of opleidings-
Buitendienst.
traject in te gaan.“
Stadsdeel Amsterdam West is ervan overtuigd dat buitendienstmedewerkers meer gebaat zijn bij loopbaaninterventies
Meerwaarde 3-2-1-Co!
op basis van activiteit en wil daarom een realistisch, fysiek,
“Zonder de uitdaging van 3-2-1-Co! zou mijn idee nog
werkervarings- en assessmentinstrument voor medewerkers
ergens in mijn hoofd zitten. Wel zou ik het met verschil-
ontwikkelen. Het idee brengt beweging in de buitendienst,
lende externe partners besproken hebben, want daar was
koppelt te ontwikkelen potentieel van buitendienstmede-
ik toch al aan begonnen. Maar deze wedstrijd maakte het
werkers aan realistische perspectieven op de arbeidsmarkt
makkelijker om het idee op ‘papier’ te zetten en zo een stap
en deze aanpak stimuleert de intersectorale mobiliteit. Denk
verder te gaan in de concretisering. De Stampijfabriek heeft
bijvoorbeeld aan een circuit, waarbij verschillende actieve
me veel opgeleverd om verder mee aan de slag te gaan in de
opdrachten aan bod komen. Per medewerker wordt een
uitwerking van het idee.” <
rapport uitgedraaid waar hij goed in is en wat hij daarmee kan doen.
IDEE 3 Wie?
Joyce Bergmans
Wat hoop je te bereiken?
(Gemeente Oss)
“Met het idee hopen wij een kleine stap naar een andere mindset van ambtenaren te bereiken. Het voeden van een
Wat?
nieuwe houding en gedrag wat ervoor zorgt dat ambtenaren
Omgaan met snelle
veerkrachtig zijn en kunnen anticiperen op toekomstige
ontwikkelingen
ontwikkelingen.”
Gemeente Oss gaat op zoek naar het geen dat nog niet is gevonden. Experimenteel of juist zeer innovatief? Vooraf
Meerwaarde 3-2-1-Co!
niet weten wat het resultaat gaat zijn. Oss kiest met
“De meerwaarde is voor mij de inspiratie die de dag en
hun idee voor een nieuwe manier van het aanbieden van
het gehele traject ons gebracht hebben. Daarnaast ben ik
trainingen, sessies en cursussen. Dit doen ze door het
zeer enthousiast over het voornemen om de top 5 in een
aanbieden van experimentele sessies die de medewerkers
leernetwerk te zetten. Dit zorgt voor veel kruisbestuiving en
buiten de gebaande paden stuurt en inspireert, vernieuwd
het leren van elkaar. Ik kijk ernaar uit!” <
en innoveert. Sessies die zorgen voor een andere mindset, waardoor medewerkers snel om kunnen gaan met veranderingen, veerkrachtig worden in hun werk en betere resultaten leveren. Op deze wijze kunnen gemeenten beter omgaan met de snelle ontwikkelingen en een toekomstbestendige organisatie zijn, blijven of worden.
IDEE 4 Wie?
ik te bereiken dat er meer beweging plaatsvindt onderling
Anneke van Londen
bij buurgemeenten. Het is drempelverlagend als je een
(Gemeente Leusden)
collega leidinggevende van buurgemeenten persoonlijk kent om afspraken te maken over het tijdelijke ruilen van
Wat?
functies, door gezamenlijke bijeenkomsten te organiseren
Leidinggevenden in
over inzetbaarheid, innovatie en vitaliteit. Daarnaast willen
beweging
we een meerdaagse cursus ontwikkelen: ‘Leidinggevende in
De mobiliteit binnen gemeenten is relatief laag. Gemeente
beweging brengt organisatie in beweging’. Zo creëer je een
Leusden wil dat leidinggevenden commitment tonen aan
veilige omgeving in organisaties en voor medewerkers.“
beweging en mobiliteit door zelf het ‘goede’ voorbeeld te geven. Het idee van gemeente Leusden betreft een functie-
Meerwaarde 3-2-1-Co!
uitwisseling binnen diverse regio’s voor leidinggevenden.
“Door de stampijverkiezingen te benutten voor de com-
Voor een periode van langer dan drie maanden en korter dan
municatie, heeft het idee landelijke bekendheid gekregen. De
één jaar, verrichten zij (dezelfde) werkzaamheden binnen een
toegevoegde waarde is vooral het gezamenlijk belang om een
buurgemeente. Op deze manier wordt er concreet gewerkt
goed idee te concretiseren en uit te voeren binnen de sector
aan inzetbaarheid en innovatie en wordt de vitaliteit van de
gemeenten. Dit vraagt een langdurige investering en binding
organisatie behouden. Bekijk het filmpje.
met het thema zowel in capaciteit als intrinsieke motivatie om het beoogde resultaat te behalen.” <
Wat hoop je te bereiken? “Als strategisch adviseur Regionale Samenwerking hoop
IDEE 5 Wie?
Wat hoop je te bereiken?
Karin van Poelgeest
“Ik hoop dat TNO inbreng kan hebben door met mij samen
(Gemeente Den Haag)
na te gaan hoe het project van een pilot tot een groter project kan groeien zonder dat het megalomaan wordt.”
Wat?
Vrijwillige mobiliteit: Vanuit
Meerwaarde 3-2-1-Co!
gemeente naar de techniek
“Ik vond het erg prettig om samen het idee verder uit te
De techniek sector (klein metaal) staat voor een uitdaging.
kunnen werken en denkkracht om mij heen te hebben
Waar deze sector nieuwe medewerkers zoekt, hebben
gekregen met collega’s en Ynnovate.” <
gemeenten een krimpopgave. De gemeente Den Haag wil daarom ambtenaren begeleiden naar een baan in de techniek. Dit idee gaat uit van de kracht van de medewerker. Alleen de best geselecteerde en passende medewerkers komen in aanmerking voor een traject. Door vrijwillige medewerkers te zoeken, zorg je voor een flexibele organisatie, waarbij loopbaanperspectief wordt geboden. Door samenwerking met meerdere gemeenten, zorgt dit ook voor versterking van de onderlinge relatie tussen gemeenten.
