I
NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 19 NUMMER 3 > 2014
‘Focus op waar je goed in bent en maak daar volume op’ terugblik derde willem lodewijk conferentie > HandelsmIssIe nIedersacHsen: “KooperIeren statt KonKurrIeren” > nIeuw InItIatIef: ondernemer coacHt ondernemer > onderzoeK gaswInnIng: als er nIets meer te wInnen valt… > vIsIte veenHuIzen: ‘levenslange balans werK en prIvé’
50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis
2
Uitgebreide terugblik op derde Willem Lodewijk Conferentie
12
Handelsmissie VNO-NCW Noord naar Niedersachsen
20
Onderzoek gaswinning: Als er niets meer te winnen valt…
16 18 27 31
noordnieuws in ’t kort lancering nieuw initiatief: ondernemer coacht ondernemer in memoriam: vno-ncw noord erelid jelmer bolt energy college businessbijeenkomst: ‘samen kom je verder’
praktijk:
24 28 32 38
visite veenhuizen: levenslange balans tussen werk en privé bernard wientjes: ‘ondernemerschap zit in ons bloed’ ebF conference: Face the Future - pioneer, adapt or retain bedrijvencluster npal en ijsseltechnologie zet in op optimalisering onderhoud
vaste rubrieken:
15 22 34
column lambert Zwiers vno-ncw noord in beeld: bezoek groningen seaports jno in the picture – “jongleren: betrokkenheid, verdieping & groei” noordgang Heerenveen-joure op bezoek bij energie service Fryslân welkom nieuwe leden nieuwe leden stellen zich voor agenda
37 41 42 44
download de gratis app van vno-ncw noord: via onze mobiele applicatie: • kunt u zich aanmelden voor bijeenkomsten; • heeft u met de ledenlijst ruim 1.300 waardevolle contacten binnen innen handbereik; • bent u altijd op de hoogte van het landelijk en noordelijk nieuws. De app van VNO-NCW Noord is beschikbaar voor Apple en Android toestellen en kunt u downloaden via de app store op uw telefoon of tablet.
vo l
actueel:
g @ ons vn o o ok n cw op n tw oo it rd ter :
InHoud noordnIeuws 3 > 2014
1
2
Lex Kloosterman
[email protected]
NoordNieuws juni 2014
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Vrijdag 13 juni vond de derde Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar plaats op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag. Thema dit jaar was ‘De Chaos van Transitie’. We zijn ons bewust van de kansen en mogelijkheden die er voor Noord-Nederland zijn, maar de vraag is hoe we daadwerkelijk de transitie organiseren die nodig is om de vele kansen die we zien te benutten. Joop Wijn, Loek Winter en Ineke Donkervoort deelden hun visie op deze thematiek, waarna de ruim 150 deelnemers onder het motto ‘Kantelend wandelen’ werden uitgedaagd om met elkaar verder op dit thema in te zoomen. Tijdens het diner sloten cabaretiers Rob Urgert en Armand Schreurs de conferentie in stijl af. Een terugblik op een inspirerende dag.
‘focus op waar je goed in bent “vandaag gaan we kennismaken met de kantelaar in onszelf”, zo begon geert sanders de derde willem lodewijk Conferentie. Samen met Ellis Broeks leidde sanders als dagvoorzitter de conferentie over ‘de chaos van transitie’ in goede banen: als duo dat de jonge en oudere generatie vertegenwoordigt, stonden zij symbool voor de combinatie die nodig is om succesvol te zijn: “de combinatie van kennis en ervaring met onbevangenheid”, aldus Sanders.
proces van transitie de derde willem lodewijk conferentie vormde nadrukkelijk een drieluik met de twee voorgaande edities, zo stelde vnoncw noord voorzitter bert van der Haar in zijn welkomstwoord. Nadat we vorig jaar onder het motto ‘back to basics’ heb-
Dagvoorzitters Ellis Broeks en Geert Sanders
3
en maak daar volume op’ actueel
Terugblik op derde Willem Lodewijk Conferentie ben vastgesteld waar de kracht van het noorden ligt en we van de eerste editie nog weten waar onze kansen liggen (vernieuwend vergezicht), was het nu tijd om in te zoomen op de hoe-vraag. van der Haar: “we zijn ons bewust van de kansen en mogelijkheden die er voor noord-nederland zijn, maar de vraag is hoe we daadwerkelijk de transitie organiseren die nodig is om de vele kansen die we zien te benutten.”
VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar
geert sanders schetste in dit kader het proces van transitie, dat hij omschreef als een langdurig proces dat globaal gezien drie stappen kent. Sanders: “De eerste stap is die van het loslaten, afscheid nemen van het oude. Wie in de comfortzone zit, moet daar als de bliksem uit komen.” De tweede fase is de fase
»
4
NoordNieuws juni 2014
tussen het oude en het nieuwe in, het onbekende terrein. Daarna komt pas het nieuwe begin, het doel dat we uiteindelijk willen bereiken. Zo ver zijn we nog niet, zo schetste sanders het proces in het noorden, waarmee hij alvast vooruitliep op de vraag die vno-ncw noord mede met deze conferentie verder wil uitdiepen: Hoe kan het bedrijfsleven, in een tijd waarin de rol van de overheid verschuift, het voortouw nemen om te komen tot economische en maatschappelijke vernieuwingen in noordnederland?
chaos van transitie bij abn amro wie deze fase van het nieuwe begin wel hebben bereikt, zijn joop wijn en loek winter, de twee key note speakers van de conferentie. Zij vertelden beide vanuit hun eigen perspectief welke transitie zij hebben meegemaakt, joop wijn als lid van de raad van bestuur van abn amro en loek winter als pionier in het zorglandschap. joop wijn onderstreepte het belang van ‘het loslaten van het oude’, zoals geert Sanders het noemde. Hij begon zijn verhaal met een plaatje van het boek de prooi van jeroen smit over de overname van ABN AMRO in 2007 door Fortis, Royal bank of scotland en banco santander en de uiteindelijke gevolgen hiervan. “Een boek waar abn amro mensen zich nog
Joop Wijn
steeds voor schamen”, aldus wijn, die met het thema van de conferentie in zijn achterhoofd deze periode van de overname tot de nationalisatie als een ‘periode van chaos’ kwalificeerde. Wijn: “Het was zo’n chaos dat we er weer rustig van werden”. Met zijn inleiding schetste Wijn vervolgens een beeld van de periode die volgde: hoe kon de bank het vertrouwen van de klant weer terugwinnen? maar ook: hoe kon de raad van bestuur intern het vertrouwen van de medewerkers terugwinnen?
“Loek Winter: Focus x volume = kwaliteit omhoog en kostprijs naar beneden”
menselijke kant van zaken “om uit de chaos te komen, stelden we ons de vraag wat we moesten doen en binnen welke context”, aldus wijn, die in alle openheid vertelde over de sessies die hij met de raad van bestuur heeft gehad over de nieuwe koers van de bank. Hij benadrukte hierbij het belang van het onderlinge contact. “We hebben met z’n allen één belangrijke afspraak gemaakt: we maken geen ruzie. De menselijke kant van zaken is vaak veel belangrijker dan de zakelijke. De strekking van het verhaal was uiteindelijk dat het proces belangrijker was dan de precieze woorden die we gebruikten.” de centrale vraag die wijn met de raad van bestuur stelde, was: ‘waartoe zijn wij hier op aarde?’. “De klantbehoefte verandert razendsnel. Dat een MKB’er tegenwoordig zelf zijn vreemde valuta via de computer kan en wil regelen, hadden we drie jaar geleden niet kunnen bedenken.” Wijn sprak over een ‘culturele chaos’ die binnen de bank nodig was om te veranderen en het roer om te gooien. “stellen we de klant wel centraal? wordt er goed samengewerkt? tonen we ruggengraat?” als hij deze vragen intern stelde, bleek dat de bank er slecht op stond.
eerst waarden, dan normen
Loek Winter
de raad van bestuur zette in op een belangrijke cultuurverandering. Naast elementen als lagere bonussen was het volgens wijn vooral belangrijk om “van de troon af te komen”. Als voorbeeld noemde hij de folders van abn amro, die taalkundig onderzocht zijn door een
5
“De eerste stap van transitie is die van het loslaten, afscheid nemen van het oude. Wie in de comfortzone zit, moet daar als de bliksem uit komen”
‘Iedereen op zijn sterke been zetten’ Ineke donkervoort, voorzitter college van bestuur roc drenthe college, verzorgde een gesproken column tijdens de derde willem lodewijk conferentie. zij sprak over de staat waarin het noorden verkeert, over de ontwikkelingen in het onderwijs en over de manier waarop het noorden tot een toekomstbestendige en duurzame economie kan komen. donkervoort: “Inzetten op incrementele (stapsgewijze) innovatie vraagt om goed samenspel van grote en kleine bedrijven en kennisinstellingen.”
communicatiebureau. De conclusie: om de gemiddelde folder van abn amro te kunnen begrijpen, moest je het Hbo hebben afgerond. Wijn: “Wij vinden dat dat terug moet naar VMBO-T. Zinnen als ‘uw saldo wordt de derde van de maand geaccrediteerd’ snappen u en ik, maar veel anderen niet. Ook onze financiële instrumenten waren te complex geworden. Ik ken niemand die weet wat morgen de dollar doet. Speculeren is daarom niet toegestaan: we doen geen gekke dingen meer.”
donkervoort: “waar staat noord-nederland? wij willen naar een toekomstbestendige en duurzame economie in het Noorden. Een economie die groeit. Groei omdat er dan meer te besteden is en er meer keuzes gemaakt kunnen worden. Door groei wordt de koek om te verdelen gewoon groter. Prettig maar ook noodzakelijk. Groei ontstaat door een verhoogde vraag naar producten en/of diensten. Groei kan alleen gerealiseerd worden door een verhoging van de arbeidsinzet of een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Wat dat laatste betreft is Nederland er vanaf 1950 in geslaagd de arbeidsproductiviteit met gemiddeld 3% per jaar te laten toenemen. Die verhoging is echter vooral gerealiseerd in de periode tot 1975. De laatste jaren is nog nauwelijks sprake van groei. Voor de periode 2010-2012 stond Nederland zelfs op plaats 157 in de wereld. Er is dus wat te doen.
Het laatste heeft te maken met de normen en waarden die bij de bank zijn veranderd. Hierover zei hij: “Belangrijk is om het verschil tussen normen (de regels) en waarden (nadenken over deze regels) te onderkennen, waarbij eerst de waarden komen en dan de normen. soberheid is bijvoorbeeld een waarde en geen regel: als een medewerker met een klant dineert, zeg ik niet: de wijn mag maximaal 50 euro kosten. Als dat de regel is, koopt iedereen een fles van bijna 50 euro. Maar als soberheid de waarde is, weet iedereen heel goed wat wel en niet gepast is.”
We weten dat de beroepsbevolking die nu in het Noorden woont, krimpt. Voor groei zijn wij dus aangewezen op verhoging van de arbeidsproductiviteit: inzetten op slim groeien. Er is echter geen recept is voor het realiseren van innovatie. Succes lijkt erg contextgebonden. Gebieden waar incrementele innovatie het meest logisch is, moeten specifieke en regiogebonden competenties aanboren. Groei realiseren in het Noorden is dus een eigen weg zoeken. inzetten op incrementele innovatie vraagt om een goed samenspel van grote en kleine bedrijven en kennisinstellingen. Samenwerken in living labs. Zoeken naar het combineren van producten en diensten. Bevorderen van kenniscirculatie. Breed opleiden; met name 21e-eeuwse vaardigheden, omdat de arbeidsmarkt en economische ontwikkelingen niet te voorspellen zijn. Samenwerken is het parool, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wij wijzen nog te veel naar elkaar. Belangrijk punt van aandacht is dat bedrijvenn en onderwijs een andere cultuur hebben. Samenwerken gaat pas lukken als je je echt in elkaar wilt verdiepen. En als je samen hetzelfde beeld hebt van de uitdagingen. We hebben de middelen en het talent in het Noorden. Wat belangrijk is, is dat er een gezamenlijk beeld ontstaat van waar wij heen willen. Vervolgens is het belangrijk dat alle stakeholders elkaar kennen, inclusief hun uitdagingen en beperkingen. daarbij moeten we accepteren dat voor het realiseren van groei en innovatie geen simpele oplossingen zijn. We zullen er met elkaar hard voor moeten werken. Als we erin slagen iedereen op zijn sterke been te zetten, kunnen we een zo groot mogelijke bijdrage leveren. Door vervolgens een aantal jaren doorzettingskracht te tonen, komen we tot een eigen noordelijke aanpak en noordelijke oplossingen.”
man en plan Zo vertelde wijn over de waarden en normen, over de klant centraal stellen en het gevoel wegnemen dat de bank tegen ondernemers zo maar nee zegt tegen plannen. “Het klinkt allemaal logisch, maar voor ons was het een revolutie”, aldus wijn over de transitie die hij met de Raad van Bestuur heeft ingezet. Hij besloot met twee tegelwijsheden die hij de zaal wilde meegeven: ‘man en
»
De gehele bijdrage is terug te lezen op www.willemlodewijkconferentie.nl
6
NoordNieuws juni 2014
“Belangrijk is om het verschil tussen normen (de regels) en waarden (nadenken over deze regels) te onderkennen, waarbij eerst de waarden komen en dan de normen”
plan’ en ‘Samen doen maakt kampioen’. wellicht ook zaken die logisch klinken, maar wel cruciaal voor de geslaagde transitie bij ABN AMRO. Met ‘Man en plan’ kwam wijn terug op zijn punt dat de mens centraal staat, wat je ook doet of wilt veranderen. “Het draait altijd om mensen die samenwerken en proberen er iets van te maken. Kijk waar je je bevindt, maak een plan om het anders te gaan doen en zoek de juiste mensen erbij”, zo luidde zijn tip aan het noorden om de transitie in te zetten. “En doe het samen.”
zorgtransitie na het voorbeeld van de chaos van transitie bij abn amro was het podium voor loek winter, die zich al meer dan twintig jaar vol passie en energie inzet voor een effectieve en betaalbare zorg, zowel voor de patiënt als voor de zorgverleners. Winter begon zijn verhaal
met twee duidelijke stellingen om aan te geven waarom een transitie in de zorg nodig is: 1) ons huidige zorgmodel is als gevolg van de toenemende kosten onhoudbaar en 2) de patiënt is een consument geworden. Winter: “Nog niet zo lang geleden werd bijna 90% van de ziekenhuispatiënten doorverwezen vanuit de huisarts. Nu kiest 96% zelf naar welk ziekenhuis hij of zij gaat. Het beeld is volledig omgedraaid.” in een razend tempo nam winter de zaal mee in de ontwikkelingen in de zorg die ervoor zorgen dat ons huidige zorgstelsel onhoudbaar wordt. De levensverwachting gaat omhoog; Een van de gevolgen hiervan is dat er steeds meer mensen met dementie komen, wat niet te behandelen is maar wel voor grote kostenstijgingen zorgt; chronische ziekten zorgen voor 80% van de kostenoverschrijdingen in de zorg; als
Kantelend wandelen: Bart van de Leemput vertelt over transities bij de NAM
een vrouw een knobbeltje voelt, duurt het drie weken voor zij de uitslag van een scan krijgt, terwijl dit in één dag kan. Winter: “We kunnen steeds meer en weten steeds meer, alleen: je wordt er niet altijd happy van. Veel ziektes zijn niet te verhelpen.”
focus x volume de vraag is hoe ziekenhuizen op deze ontwikkelingen kunnen inspelen. De strategie van winter: kleiner maken en inzetten op efficiëntie. Inkoopvoordelen benutten. Zijn motto: Focus x volume = kwaliteit omhoog en kostprijs naar beneden. “Volume, standaardisatie en ketenvorming zijn van groot belang voor ziekenhuizen en dat gaat alleen als er meer ondernemerschap in de zorg komt”, zo stelde Winter. “Het is echter moeilijk om uit de bestaande structuren te komen.” vanuit dit licht ging winter in op het feit dat het aantal Zelfstandige behandel
7
Lunch op het terras van Lauswolt voorafgaand aan de conferentie
centra de laatste jaren onstuimig gegroeid is. “Het aantal focusklinieken groeit onverminderd door. Zij hebben de toekomst”, aldus Winter. Als voorbeeld noemde hij het cardiologiecentrum in Amsterdam. “Inmiddels gaat 55% van de nieuwe patiënten uit Amsterdam hier naartoe en dat tegen 30% lagere kosten. mensen zijn bovendien steeds vaker bereid om te reizen voor betere zorg.”
concessieloos doen sinds 1991 houdt winter zich al bezig met ‘focuszorg’, zoals hij het zelf noemde. “Lang gebeurde er niks, maar nu gaat het razendsnel. In het afgelopen jaar is meer veranderd dan in de vele jaren ervoor”, zo besloot winter zijn verhaal. Net als eerder Joop Wijn vertelde hij in alle openheid over zijn aanpak, over de manier waarop hij de schulden van ziekenhuizen in sneltreinvaart wist
weg te werken en over zijn drive om na al die jaren nog steeds door te gaan, hoe moeilijk de missie soms ook lijkt. Zijn conclusie: “ondernemerschap is de sleutel. Hoe groter de instituten, des te sneller de slagkracht afneemt. Zorg dat je alles meet en de feiten kraakhelder zijn. weet waar je te veel van hebt en schaf dit af. Hoe je dat doet? Concessieloos doen.” Waarna hij tijdens de vragen-
“Het draait altijd om mensen die samenwerken en proberen er iets van te maken. Kijk waar je je bevindt, maak een plan om het anders te gaan doen en zoek de juiste mensen erbij”
Geert Sanders in gesprek met VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers
»
8
NoordNieuws juni 2014
Hilarische samenvatting van de conferentie door Armand Schreurs
ronde er nog wel aan toevoegde: “Ze noemen mij wel eens ‘mister marktwerking. Daar ben ik voor, maar voorop moet blijven staan dat er voor iedereen in nederland zorg op een goed niveau beschikbaar is. In ons huidige systeem zit nog 20 à 30 procent rek. We zijn verplicht om eruit te halen wat erin zit.”
als je doet wat je deed… “als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg.” Onder dat motto hield Ineke donkervoort, voorzitter college van bestuur roc drenthe college na de bijdrages van joop wijn en loek winter een gesproken column over de staat waarin het noorden verkeert, over de ontwikkelingen in het onderwijs en over de manier waarop het noorden tot een toekomstbestendige en duurzame economie kan komen. In het kader op pagina 5 leest u een beknopte versie van haar verhaal, waarbij zij koos voor een focus op samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven om als regio te kunnen groeien. donkervoort: “we hebben de middelen en het talent in het Noorden. Wat belangrijk is, is dat er een gezamenlijk beeld ontstaat van waar wij heen willen. Vervolgens is het belangrijk dat alle stakeholders elkaar kennen, inclusief hun
uitdagingen en beperkingen. Daarbij moeten we accepteren dat voor het realiseren van groei en innovatie geen simpele oplossingen zijn. We zullen er met elkaar hard voor moeten werken. als we erin slagen iedereen op zijn sterke been te zetten, kunnen we een zo groot mogelijke bijdrage leveren. Door vervolgens een aantal jaren doorzettingskracht te tonen, komen we tot een eigen noordelijke aanpak en noordelijke oplossingen.”
Rob Urgert
Kantelend wandelen na het plenaire gedeelte was het hoog tijd om verkoeling te zoeken in de lounge van lauswolt en op het terras, waarna de aanwezigen onder leiding van twaalf ‘kantelaars’ een wandeling over het landgoed maakten. Deze ‘kantelaars’, zowel ondernemers als bestuurders, maar ook bijvoorbeeld een priester, een student en een dirigent, leidden de interactieve wandeling in met hun (persoonlijke) ervaringen met het
9
“Als we erin slagen iedereen op zijn sterke been te zetten, kunnen we een zo groot mogelijke bijdrage leveren en komen we tot een eigen noordelijke aanpak en noordelijke oplossingen”
thema van de dag. Zij deelden met hun groep welke transitie zij in hun carrière of in hun leven hebben meegemaakt, of deze transitie gedwongen was of een bewuste eigen keuze en wat voor hen het kantelmoment was dat deze transitie mogelijk maakte. wat opviel aan hun bijdrages en aan het vervolg van de wandeling, was de openheid van de deelnemers. Zonder terughoudendheid werd gedeeld wat bijvoorbeeld een faillissement met je doet en voor je toekomst betekent, wat je ervan meeneemt voor het vervolg van je carrière etc. Hoe kom je ertoe om het roer om te gooien, om een andere richting te kiezen, je bedrijf te verkopen en los te laten? maar het ging naast deze persoonlijke transities ook over transities binnen sectoren zoals de bouw en bij bedrijven als nam en thialf, die middenin de actualiteit en een periode van transitie staan.
Hoe word ik geniaal? eenmaal terug in de zaal werd de deelnemers voordat het diner begon eerst een korte, humoristische inleiding voorgeschoteld met als insteek ‘Hoe word ik geniaal?’. Rob Urgert, bekend als één van de cabaretiers van het satirische
televisieprogramma De Kwis, is ervan overtuigd dat iedereen een genie kan worden. “Volg je hart, wees anders en heb het lef om het ook daadwerkelijk te doen”, zei Urgert. Een van de belangrijkste kenmerken van een genie is volgens urgert de kwaliteit om de dingen anders te zien. Als voorbeeld gaf hij een foto van een olifant, waarbij de deelnemers een ludiek onderschrift aan hem konden smsen. Getuige de meer dan zestig suggesties binnen twee minuten bleek dat het met de creativiteit van ondernemend Noord-Nederland wel goed zit.
wat doet de dollar morgen? Het slotakkoord was net als bij de voorgaande twee edities van de willem lodewijk conferentie voor armand schreurs, die met zijn poppenkast wederom de show stal. Op ingenieuze wijze vatte de vlaamse cabaretier de dag samen en nam hij de sprekers en dagvoorzitters stuk voor stuk op de hak. Waarschijnlijk zal niemand na zijn bijdrage vergeten dat joop wijn moeite heeft met de vraag hoeveel nullen een miljard heeft, dat we niet weten wat de dollar morgen doet, dat de verloskamer volgens loek winter een andere dynamiek heeft dan de apotheek, dat geert sanders in 1997 het verhaal van
joop wijn al grotendeels had gehoord en dat hij Ellis Broeks nooit heeft losgelaten. wederom liepen bij menig deelnemer de tranen over de wangen van het lachen, al zat schreurs er op het eind wel naast: het nederlands elftal ging niet ten onder tegen spanje, dus het feest was om 20.00 uur nog niet voorbij.
Investeringsvisie vno-ncw noord “wat neemt vno-ncw noord mee van deze conferentie?”, vroeg dagvoorzitter geert sanders aan het einde van de dag aan Lambert Zwiers. De directeur van vno-ncw noord benadrukte het belang om de hoe-vraag centraal te stellen: Hoe kan het bedrijfsleven, in een tijd waarin de rol van de overheid verschuift, het voortouw nemen? we hebben in beeld wat de kansen en mogelijkheden voor noord-nederland zijn, maar de vraag is hoe we daadwerkelijk de transitie organiseren die nodig is om het anders/slimmer/beter of goedkoper te doen. Zwiers: “de koers is bepaald met onze noordelijke investeringsvisie, die we samen met de leden van vno-ncw noord hebben ontwikkeld. Noord-Nederland beschikt over een aanzienlijke groeipotentie, met name op de domeinen energie, water, Zorg en agrofood en met de maakindustrie als belangrijke pijler. met de inzichten van de willem lodewijk conferentie kunnen we deze investeringsvisie de komende jaren verder brengen in de lobby en in het netwerk. Uit de bijdrages van joop wijn en loek winter springen twee zaken daarbij in het oog: zet de klant echt centraal en breng focus aan. Als je focust op waar je goed in bent en daar volume op maakt, boek je resultaat en gaat de winst omhoog.” op willemlodewijkconferentie.nl vindt u vele foto’s van de conferentie en de gesproken column van Ineke Donkervoort. voor volgend jaar kunt u de datum van de vierde willem lodewijk conferentie alvast noteren. Deze vindt plaats op vrijdag 5 juni 2015. <
Armand Schreurs
10
NoordNieuws juni 2014
Foto’s: JAV Studio’s Assen
vno-willem lode
11
wijk conferentie 2014 in beeld vno-ncw noord en de friesland zorgverzekeraar kijken terug op een meer dan geslaagde derde willem lodewijk conferentie. onder de noemer de chaos van transitie werden we op landgoed lauswolt in beetsterzwaag geïnspireerd door Joop wijn, loek winter en Ineke donkervoort. waarna de ruim 150 deelnemers onder het motto ‘Kantelend wandelen’ werden uitgedaagd om met elkaar verder op dit thema in te zoomen. tijdens het diner sloten cabaretiers rob urgert en armand schreurs de conferentie in stijl af. Hierbij de bijeenkomst in beeld. voor meer foto’s: zie www.willemlodewijkconferentie.nl
12
NoordNieuws juni 2014
Hester Joustra
[email protected]
Foto’s: Jörg Sarbach
Terugblik op handelsmissie naar Niedersachsen
“Noem het oriëntatie, maar ondertussen is de business allang gaande” Op woensdag 23 april vertrok een delegatie van dertig leden van VNO-NCW Noord naar Noord-Duitsland. Onder leiding van voorzitter Bert van der Haar en Commissaris van de Koning van Groningen Max van den Berg hebben zij zich kunnen oriënteren op de mogelijkheden die zich vlak over de grens aandienen. Het programma in Bremen en Hannover bood inzicht in de economische actualiteiten in Noord-Duitsland. Daarnaast hebben de deelnemers op verschillende momenten kennis en ervaring kunnen uitwisselen met Duitse ondernemers. “Kooperieren statt konkurrieren”.
Groepsfoto voor het gebouw van de Handelskammer Bremen
13
noord-duitsland in het vizier
actueel
Op het Ondernemersgala in september 2013 verkondigde VNOncw noord voorzitter bert van der Haar dat het noordelijk bedrijfsleven zich meer kan en moet richten op de mogelijkheden over de grens. Buitenlandse handel en investeringen zijn immers van levensbelang voor onze economie. Ook voor het noordelijk bedrijfsleven liggen er legio kansen. De boodschap was helder: we moeten meer over de grens kijken. Als individuele ondernemer is het eerste contact met buitenlandse bedrijven en organisaties echter niet zomaar gelegd. Welke bedrijven zijn interessant, hoe moet je deze bedrijven benaderen en hoe kom je op het juiste niveau binnen? en als je eenmaal aan tafel zit, wat is dan de beste aanpak? Het benutten van de kansen over de grens gaat dus niet vanzelf. Reden voor VNO-NCW Noord om een buitenlandse reis te organiseren met het doel om de leden enige oriëntatie te bieden en zo mogelijk contacten te leggen met buitenlandse ondernemers. Zeer bewust is gekozen voor een oriëntatie op de verdere mogelijkheden in (Noord-)Duitsland. De handelsrelatie nederland-duitsland ligt voor de hand aangezien nederland en duitsland als buurlanden de nodige economische en culturele raakvlakken kennen. Duitsland is voor Nederland al jaren handelspartner nummer één, zowel qua import als export. Het nederlands-duitse handelsvolume behoort tot de meest omvangrijke handelsvolumes ter wereld (ca. 169 miljard euro in 2013).
veel te winnen Er is echter voor (Noord-)Nederland ook nog veel te winnen. waar nederland zich, na een aantal jaren zwaar weer, richt op economisch herstel, speelt Duitsland een essentiële trekkersrol op het europese economische toneel met een stevige concurrentiepositie, een omvangrijke export en politieke stabiliteit. een intensivering van de handelsrelatie met duitsland lijkt dus voor Nederland wenselijk. Met deze vaststelling in het achterhoofd is gekozen voor een tweedaagse reis naar bremen en Hannover. Het doel was tweeledig: enerzijds om een helder beeld te krijgen van de economische activiteiten in noordduitsland en van de mogelijkheden tot nederlands-duitse samenwerking, anderzijds om de interactie tussen nederlandse en duitse bedrijven te stimuleren door ze informeel met elkaar in contact te brengen.
Präsident Christoph Weiß van de Handelskammer Bremen
Kooperieren statt konkurrieren Op de eerste dag ging de delegatie op weg naar Bremen. onderweg verzorgden patricia van der werff (netherlands business support office Hamburg) en reinhard wolff (wolff consult / van ede & partners) een vermakelijk college over het zakendoen in noord-duitsland: wat zijn de voornaamste economische activiteiten in noord-duitsland en wat zijn de do’s and don’ts in het handelen met ‘de duitser’? welke (taal)fouten maakt ‘de nederlander’? eenmaal in bremen werd een bezoek gebracht aan de Handelskammer Bremen. Präsident Christoph Weiß wees er op dat noord-nederland en noord-duitsland op vele vlakken verbindingen kunnen leggen. Naar het oordeel van de Handelskammer bremen hebben noord-nederland en noordduitsland dan ook vooral baat bij samenwerking: “Kooperieren statt konkurrieren”. in dit licht heeft vno-ncw noord directeur lambert Zwiers in bremen aandacht gevraagd voor de benodigde verbetering van een belangrijke infrastructurele verbinding tussen nederland en Duitsland, namelijk de spoorlijn Groningen-Bremen. Dit thema is bij de Handelskammer en de duitse ondernemers nog eens goed op de kaart gezet. CdK Max van den Berg sprak de Duitse aanwezigen vervolgens toe en duidde eveneens het belang van goede onderlinge relaties. De Nederlandse en Duitse deelnemers hebben daarna in groepen met elkaar gesproken over industrie, energie en transport & logistiek. Deelnemer Ronald udo (ap nederland): “de ontvangst bij de Handelskammer in Bremen was van prima kwaliteit. Er was een goede match met de Duitse bedrijven. Ik heb zelf een aantal goede gesprekken mogen voeren, maar dat geldt ook voor de anderen.”
bedrijfsbezoeken Het verdere programma speelde zich af in Hannover. Eerst vond (gelijktijdig) een drietal bedrijfsbezoeken plaats. In de themagroepen agro & food, maakindustrie en energie brachten de deelnemers een bezoek aan de bedrijven bahlsen gmbH (koekjesfabriek), rlc packaging group (producten van verpakkingsmateriaal voor met name de cosmetische industrie) en eew Energy from Waste (energiecentrale in Hannover). Ronald Udo: “Het bezoek liet zien hoe hoog de kwaliteit van de industrie in Duitsland is.”
»
verduurzaamt Steeds meer mensen kiezen voor windenergie. Maar in perioden van minder wind is aardgas een schone, flexibele back-up. Daarom ontwikkelden GasTerra en Eneco de windafhankelijke gaslevering. Een mooi voorbeeld van economisch en ecologisch verantwoord aardgasgebruik. En een stap in de richting van een duurzame energievoorziening. www.gasterra.nl
column
15
“Het bezoek liet zien hoe hoog de kwaliteit van de industrie in Duitsland is”
focus en volume samen doen maakt kampioen, zo besloot joop wijn zijn inleiding tijdens de willem Lodewijk Conferentie. Zijn tip aan het noorden om de kansen die we zien te benutten: kijk waar je je bevindt, maak een plan om het anders te gaan
Herman roose (bakker logistiek en penningsmeester vnoncw noord): “Heftrucks zonder personeel, in mijn sector en voor mijn bedrijf een goed idee waar ik ook wel naar op zoek ben en dat zie je dan hier in een productiebedrijf toegepast. Fantastisch.” Aansluitend op de bedrijfsbezoeken was de groep aanwezig bij de ‘wirtschaftsempfang’, een grote jaarlijkse bijeenkomst bij de universiteit van Hannover die in het teken staat van de samenwerking tussen onderwijs, bestuur en bedrijfsleven.
doen en zoek de juiste mensen erbij. Gecombineerd met de boodschap van loek winter - focus op waar je goed in bent en maak daar volume op – is dit de uitdaging waar het noorden de komende jaren voor staat. Tijd om onze ambities waar te maken! waar ‘focus op waar je goed in bent’ en ‘samen doen’ mooi bij elkaar komen is het ris3-programma
actueel
(research and innovation strategy for smart Op donderdag 24 april, de tweede dag van de oriënterende missie, werd een bezoek gebracht aan de Unternehmerverbände niedersachsen in Hannover (een overkoepelend verband van brancheverenigingen, vergelijkbaar met VNO-NCW). Hauptgeschäftsfuhrer Volker Müller ging in op de wijze waarop het bedrijfsleven in noord-duitsland is georganiseerd en op de thema’s die voor Duitse werkgevers actueel zijn. Lambert Zwiers vertelde vervolgens over de activiteiten van de vereniging vno-ncw noord en heeft de voornaamste lobbypunten voor noord-nederland (waaronder een goede spoorverbinding met Noord-Duitsland) aangestipt. De Nederlandse en Duitse ondernemers hebben daarna in twee groepen met elkaar gesproken over de thema’s energie en inkoop.
specialisation): een sterke onderzoeks- en innova-
(Handels)missie geslaagd
ruimte voor verbetering: er is te veel versnippering in
een eerste evaluatie op de terugweg naar nederland leerde dat de deelnemers meer inzicht hebben gekregen in de activiteiten in noord-duitsland en dat er interessante eerste contacten met duitse ondernemers én nederlandse deelnemers zijn gelegd: (handels)missie geslaagd! Ook aan Duitse zijde werd het bezoek zeer gewaardeerd: inmiddels staat een tegenbezoek van de Handelskammer Bremen gepland in september.
het noorden, verschillende partijen werken langs el-
verder stelden de deelnemers met enthousiasme vast dat vno-ncw noord in de toekomst vergelijkbare reizen zou moeten organiseren. Men denkt daarbij aan een vervolgreis naar duitsland, maar is ook geïnteresseerd in een bezoek aan bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië of de Baltische staten. De leden kijken dus graag naar meer mogelijkheden over de grens. CdK Max van den Berg snapt wel waarom: “noem het allemaal oriëntatie, maar ondertussen is de business allang gaande”. <
video Meer weten? Communicatieadviesbureau Statement maakte een videoverslag van de reis naar Niedersachsen. Scan de QR code of ga naar www.youtube.com/vnoncwnoord om de video te bekijken.
tieagenda voor het noorden, waar zowel overheid, bedrijfsleven als kennisinstellingen zich achter geschaard hebben. We doen het dus samen én met een duidelijke focus op de sectoren waar noordnederland sterk in is: Zorg, voedsel, energie en Water. Sectoren die ook nadrukkelijk benoemd zijn in de Investeringsvisie van VNO-NCW MKB Noord. de uitdaging is nu om volume te maken en stappen te zetten in de uitvoering. Op dat vlak is er nog
kaar heen. Het RIS3-programma is een strategie voor zowel het benutten van onderzoek, het realiseren van innovaties en het stimuleren van ondernemerschap. De vraag is wie voor welk onderdeel verantwoordelijk is. Om meters te kunnen maken is een duidelijke taakverdeling nodig: wie doet wat? en wie kun je er vervolgens op aanspreken als het niet goed uitpakt? als vno-ncw mkb noord zetten wij erop in om het bedrijfsleven hierbij ‘in the lead’ te brengen. Want uiteindelijk zijn het altijd de bedrijven die zorgen voor de werkelijke innovaties en voor groei. lambert Zwiers directeur vno-ncw mkb noord
16
NoordNieuws juni 2014
Noordnieuws in 't kort Olijve Metaal winnaar JOP 2014 Rudy Olijve uit Oosterwolde heeft dé Jonge Ondernemersprijs van het Noorden 2014 gewonnen. Het was de 13e keer dat de JOP werd uitgereikt. De finaleavond speelde zich af in MartiniPlaza in Groningen en was onderdeel van de Nacht van de Uitblinkers in het kader van de Week van de Ondernemer. Olijve won naast dé Jonge Ondernemers prijs ook de provincieprijs van Friesland. Namens de jury noemde Eise van der Sluis de volgende argumenten voor de overwinning: “De jury is onder de indruk van deze ‘self made man’ en de wijze waarop hij, met schijnbaar gemak, in drie-eneen-half jaar Olijve Metaal heeft laten groeien tot een bedrijf met 30 medewerkers en een miljoenenomzet die elk jaar groeit met meer dan 200 procent. Rudy beschikt over onderscheidende gaven in zijn werkgeverschap, waarin expliciet vertrouwen in zijn medewerkers, het genereren van nieuwe ideeën op de werkvloer en een gezonde zelfreflectie centraal staan. In de ogen van de jury zet Rudy Olijve een nieuwe standaard voor jong ondernemerschap; met lef en een groot hart voor mensen.”
Bas van Dijk van Zorgon B.V. uit Hoogeveen werd de Drentse provinciewinnaar en Aaldrik Haijer van Water and Energy Solutions uit Groningen de winnaar van Groningen. Bas van Dijk beweegt zich met Zorgon op het
Eneco start bouw van haar grootste windpark op land in Nederland Al een paar maanden wordt er hard gewerkt aan de realisatie van Windpark Delfzijl Noord. Het gaat om de bouw van 19 windmolens van 3,3 MegaWatt die vanaf voorjaar 2015 groene stroom opwekken voor omgerekend zo’n 55.000 huishoudens. De molens komen op terreinen van Groningen Seaports: op de Pier van Oterdum (5 stuks) en op de lange en smalle, door water omgeven Schermdijk (14 stuks). De 19 windmolens (type N100/3300) zijn van de Duitse fabrikant Nordex en hebben een mast van 100 meter en een bladlengte van 50 meter. De verwachting is dat het windpark per jaar 175 miljoen kWh groene stroom gaat leveren, goed voor het jaarlijks stroomverbruik van zo’n 55.000 huishoudens. Eneco investeert meer dan 80 miljoen euro in het project. Het windpark komt vlakbij Eneco Bio Golden Raand, de grootste biomassacentrale in de Benelux, die sinds eind vorig jaar operationeel is.
Eneco hecht groot belang aan lokaal draagvlak voor haar activiteiten. Daarom draagt het energiebedrijf bij aan een gebiedsfonds, waar 15 jaar lang jaarlijks 50.000 euro in wordt gestort. Details over de praktische uitwerking moeten nog worden ingevuld, maar het doel van het fonds is om financieel bij te dragen aan lokale projecten op het gebied van leefbaarheid, duurzaamheid en ecologie in de omgeving van het windpark.
snijvlak van ICT en zorg. Hij werd zeer gewaardeerd voor de recente lancering van ‘Supportbook’, een platform voor ziekenhuismedewerkers om kennis te delen, dat Zorgon samen met drie noordelijke ziekenhuizen ontwikkelde. En Aaldrik Haijer mocht een compliment in ontvangst nemen voor zijn innovatieve vermogen en de valorisatie van wetenschappelijke kennis naar nieuwe toepassingen en producten met een internationaal marktbereik.
Dirk Notebomer, directeur Notebomers Bouwgroep en lid van VNO-NCW Noord, is tijdens de traditionele lintjesregen onderscheiden als lid in de Orde van Oranje Nassau. Notebomer is onderscheiden voor zijn werk als diaken (voormalig penningmeester en kerkrentmeester) van de PKN te Lutjegast, voorzitter en bestuurslid van de Vereniging Dorpsbelangen Lutjegast, bestuurslid van Bouwend Nederland, bestuurslid van Stichting Praktijkonderwijs Bouw, oprichter en penningmeester van het Abel Tasman Kabinet te Lutjegast, bestuurslid van de geitenfokvereniging Noord-Nederland en lid van de historische kring Lutjegast.
17
Koninklijk paar bij initiatief power-to-gas-fabriek in Wijster
noordnIeuws In 't Kort
In het bijzijn van Koning WillemAlexander en Konigin Maxima ondertekenden de Nederlandse bedrijven Attero, Pon Holdong BV, Ponooc BV, de provincie Drenthe en Audi AG een Letter of Intent. Deze bekrachtigt de gezamenlijke interesse en inzet voor de bouw van een power-to-gas fabriek op het Energie Transitie Park bij Attero in Wijster. De ondertekening vond plaats in het Noord-Duitse Werlte, waar Audi de eerste industriele power-to-gas (P2G) ter wereld in bedrijf heeft. de samenwerking tussen genoemde partijen vloeit mede voort uit initiatief van de Hansa green tour, een internationale netwerktour voor ondernemers en
bestuurders die duurzame technologie willen promoten, willen leren van “best practices” en zaken willen doen in noord Duitsland en Denemarken. Tijdens de
komende Hansa green tour (25-28 juni 2014) zullen onder andere Attero in wijster en de audi p2g fabriek in werlte worden bezocht.
Variass genomineerd als Beste Leerbedrijf in het Noorden Variass uit Veendam is als een van de vier Kenteq Erkende leerbedrijven genomineerd voor de verkiezing Beste Leerbedrijf 2014 in het Noorden. In deze verkiezing strijden leerbedrijven in de techniek uit de provincies Friesland, Groningen, Overijssel, Drenthe en Gelderland tegen elkaar. De genomineerden kwamen als meest aansprekende leerbedrijven uit de bus. ieder leerbedrijf draagt op zijn eigen manier en niveau bij aan de ontwikkeling van technisch vakmanschap. grote bedrijven lijken daarbij in het voordeel, maar ook kleinere bedrijven laten
inspirerende en innovatieve voorbeelden zien van opleiding in de praktijk. Naast Variass zijn genomineerd: Stameta B.V. uit Staphorst, Van Gelder KLM B.V. uit Hattem en Van Lente
Systeemintegratie B.V. uit Deventer. duidelijk is dat alle vier leerbedrijven trots zijn op de bijdrage die zij leveren aan het opleiden van mensen in de techniek. De winnaar van deze verkiezing wordt op 16 oktober a.s. tijdens een feestelijke bijeenkomst bekend gemaakt. Het winnende bedrijf ontvangt een award plus een bedrag van € 2.500. Dit bedrag dient te worden aangewend voor een educatieve of maatschappelijke activiteit.
Provincie Drenthe lanceert MKB Fonds De provincie Drenthe heeft het MKB Fonds Drenthe gelanceerd. De provincie stelt via dit nieuwe (revolverende) fonds € 13 miljoen beschikbaar voor kansrijke investeringen en innovaties. Doel is het geven van een extra stimulans aan de groei van de Drentse werkgelegenheid. Het MKB Fonds Drenthe wordt uitgevoerd door de NOM. Het mkb Fonds is een instrument waarmee het drentse mkb op een laagdrempelige manier in aanmerking kan komen voor financiering van kansrijke initiatieven. Gedeputeerde Ard van der tuuk (pvda): “wij verwachten veel van dit fonds, omdat
het moet voorzien in een behoefte in een lastige financieringsmarkt. Deze start is onze uitnodiging én uitdaging aan het MKB om hun kansrijke plannen in te dienen zodat we gezamenlijk de dynamiek in de economie behouden.” belangrijke criteria voor financiering zijn een kansrijke business case en het creëren of behouden van werkgelegenheid in Drenthe. Het fonds is bedoeld voor zowel starters als bestaande ondernemingen. Financiering uit het fonds heeft de vorm van (achtergestelde) leningen en participaties. Het fonds bestaat uit twee onderdelen: een gericht op innovatie en de ander op ontwikkeling en groei. Voor meer informatie zie www.mkbfondsdrenthe.nl
18
NoordNieuws juni 2014
Gerard Kremer
[email protected]
Nieuw initiatief VNO-NCW MKB Noord, ING en Provincie Fryslân:
ondernemer coacht ondernemer Als ondernemer ben je vaak druk met de dagelijkse gang van zaken. Vraagstukken voor de lange termijn blijven liggen, ook omdat je hierover niet zo makkelijk bij iemand terecht kunt. Ondernemers die dit herkennen en met een ervaren ondernemer willen sparren, kunnen vanaf nu terecht bij Ondernemer Coacht Ondernemer: een initiatief van VNO-NCW MKB Noord, ING en de provincie Fryslân. tijdens de week van de ondernemer, begin juni in martiniplaza, werd ondernemer Coacht Ondernemer gelanceerd. Op ondernemercoachtondernemer.nl kan iedere (startende) ondernemer in noordnederland terecht die behoefte heeft aan coaching. Of je nou recent gestart bent, een krachtige groei doormaakt of te maken hebt met tegenslag: met de juiste coach krijg je meer grip op de zaak, houd je overzicht en kun je verder kijken dan de waan van de dag. veel ondernemers ervaren in de dagelijkse praktijk een zekere mate van ‘eenzaamheid’. De diverse stakeholders die u heeft zijn niet per definitie de aangewezen personen om vrijuit meningen, gedachten, ideeën, proble-
men en uitdagingen mee te bespreken. met een collega-ondernemer als coach kunnen ondernemers vrijuit en zonder consequenties sparren en alle onderwerpen bespreken die hen bezighouden, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als op persoonlijk vlak. Maar ook met een specifieke vraag of behoefte kunnen ondernemers bij ondernemer coacht Ondernemer terecht. Dit kan betrekking hebben op marketing, financiën, innovatie, leiderschap, verbetering van bedrijfsprocessen.
Ing en fryslân vno-ncw mkb noord heeft het initiatief samen met ing en de provincie Fryslân opgezet. Beide partijen zijn net zo enthousiast als wij over de kansen die het biedt voor noordelijke ondernemers. martin van den Hemel, regiodirecteur mkb noord-oost nederland over de betrokkenheid van ing: “voor ons is ondernemer coacht ondernemer een mooie aanvulling op de bestaande klantbediening. Hiermee bieden we ondernemers de mogelijkheid tot één op één coaching om kennis en ervaring te delen met ervaren (oud)ondernemers. we zullen onze ervaren, succesvolle klanten stimuleren om zich als coach aan te melden.”
actueel
Ondertekening van het Convenant Ondernemer Coacht Ondernemer door v.l.n.r. ING Regiodirecteur Martin van der Hemel, directeur Regionale dienstverlening KvK Frans Alting, MKB-Nederland Noord voorzitter Riek Siertsema en VNO-NCW MKB Noord directeur Lambert Zwiers. Eerder tekende CdK van Fryslân John Jorritsma al het Convenant.
19
“Veel ondernemers ervaren in de dagelijkse praktijk een zekere mate van ‘eenzaamheid’. Met een collega-ondernemer als coach kunt u vrijuit en zonder consequenties sparren, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als op persoonlijk vlak”
Hans konst, gedeputeerde provincie Fryslân, over de betrokkenheid van de provincie: “de provincie gelooft in het delen van kennis. Helemaal als het van ervaren ondernemers komt voor andere ondernemers. Die praktijkervaring kan een concrete bijdrage leveren aan het ondernemerssucces. En ondernemerssucces betekent werkgelegenheid en dat steunt de provincie van harte.”
aanmelden via de website van ondernemer coacht ondernemer kunt u uw profiel en eventuele vraagstuk doorgeven. Aan de hand van een intakegesprek met u als ondernemer en de geschikte coach(es)
zoeken wij naar de ideale match. Aan een coachingstraject zijn uiteraard ook kosten verbonden. Omdat ieder coachingstraject maatwerk betreft, kunnen we hier geen vaste prijs voor noemen. voor een inschatting van de kosten kunt u contact opnemen via
[email protected] uiteraard kunt u zich ook aanmelden als coach. De rol van de coach is om ondernemers in de start- en groeifase van het ondernemerschap door middel van begeleiding, ondersteuning, verantwoording en aanmoediging te coachen. Coaching gaat in onze visie om het ‘voorhouden van een spiegel’. De coaches lossen het
probleem van de ondernemer niet op, maar hebben een begeleidende rol. als ondernemer ga je zelf aan de slag, waarbij de coach een spiegel voorhoudt en vragen stelt waarmee de ondernemer zijn of haar inzichten vergroot vanuit nieuwe, soms onvermoede invalshoeken. indien u geïnteresseerd bent om deze rol te vervullen, nodigen wij u van harte uit om u te melden via de website of per mail. < Meer weten? Kijk voor informatie en een korte video over het project op www.ondernemercoachtondernemer.nl
ondernemerservaringen wie anders dan ondernemers zelf kunnen het beste vertellen hoe ondernemer coacht ondernemer werkt en wat de meerwaarde is. “een sparringpartner die uit hetzelfde hout gesneden is, wat wil je nog meer?” Peter Sinnige, Qviv video producties: “ondernemerschap is vallen en opstaan zeggen ze vaak. Maar waarom vallen als een ander dat al eens voor je gedaan heeft? er wordt gekeken naar wie we zijn, wie bij ons past en naar mijn vraagstuk, zodat wij, als bedrijf weer stappen kunnen maken.” leon den Hertog, Klok onderhoud- en afbouwgroep bv: “een goed initiatief vanuit vno-ncw MKB Noord. Het sparren met een ondernemer, waarbij je op gelijkwaardige basis ervaringen en actuele onderwerpen met elkaar kan delen om zo het beste uit jezelf en de onderneming te halen: erg belangrijk.”
michel wiersema, mw bedrijfskleding: “in de afgelopen jaren is mijn onderneming ondanks de crisis toch blijven groeien. De komende jaren wil ik graag grotere stappen maken. We staan aan het begin van een nieuw economisch tijdperk waarin zich veel kansen gaan voordoen en dus snellere groei. Hoe gaan we deze groei opvangen en hoe kunnen we mw bedrijfskleding waardevoller maken? Hierin zou ik mij graag willen laten coachen.” dennis wouda, speciaaladvocaten: “dit initiatief van vno-ncw mkb Noord ondersteun ik van harte. Het ondernemerschap is ontzettend enerverend, ‘but lonely at the top’. Een sparringpartner die uit hetzelfde hout gesneden is, wat wil je nog meer?”
20
Jan-Willem Lobeek
[email protected]
NoordNieuws juni 2014
Onderzoek naar gevolg van afbouw en beëindiging gaswinning
‘als er niets meer te winnen valt…’ In 1959 werd bij Slochteren één van de grootste gasvelden van Europa ontdekt. Sindsdien is Nederland fundamenteel veranderd. De Nederlandse bedrijven en huishoudens zijn volledig overgegaan op aardgas als bron van energie. En is Noord-Nederland dé aardgasregio van Nederland geworden, zowel in termen van werkgelegenheid als investeringen. Maar wat als er niets meer te winnen valt…?
Hoewel we sinds het begin van de gaswinning weten dat deze eindig zal zijn, hebben we ons nooit afgevraagd wat hiervan de consequenties zijn. Zeker nu de gaswinning volop in de belangstelling staat, als gevolg van de aardbevingsproblematiek, is het ook belangrijk om de gevolgen te kennen van het verminderen en uiteindelijk beëindigen van de gaswinning. Deze vraag heeft VNO-NCW
noord eind vorig jaar neergelegd bij de faculteit ruimtelijke wetenschappen van de RUG.
verlies van 13.000 banen in de masterthesis ‘als er niets meer te winnen valt…’ van lisa van der molen, studente economische geografie, is deze vraag beantwoord door de werkgelegenheid in de gassector in kaart te brengen.
Zij komt tot de conclusie dat de directe werkgelegenheid in de gassector relatief klein is. Veel werkzaamheden worden uitbesteed, waardoor de sector indirect veel banen creëert. Direct en indirect is de gassector goed voor ongeveer 19.000 banen in noord-nederland (inclusief de Kop van Noord-Holland). Als er minder gas wordt gewonnen, zullen de banen in de winning van gas verdwijnen. Dit is
21
ongeveer twee derde van de banen in de sector. Ondanks dat de hoeveelheid gas die jaarlijks wordt gewonnen zal gaan afnemen, betekent dit niet dat de werkgelegenheid ook direct afneemt. De druk in de gasvelden neemt af, waardoor het lastiger wordt om het laatste gas te winnen. Dit zal extra investeringen vergen en meer werkgelegenheid opleveren. De komende jaren zal de sector daardoor wellicht groeien. Als er uiteindelijk geen gas meer wordt gewonnen, zullen deze banen verdwijnen. Dit betekent een verlies van ongeveer 13.000 banen voor de regio.
duurzame energie
actueel
de kennis die de afgelopen decennia in noord-nederland is opgebouwd op het gebied van gas en gaswinning kan in de toekomst worden ingezet om duurzame energie verder te ontwikkelen. Er is een opleidingsstructuur ontstaan die op ener-
zal worden. In eerste instantie omdat de nederlandse economie voor een belangrijk deel van gas afhankelijk zal blijven. daarna zijn er mogelijkheden om de infrastructuur voor andere doeleinden te gebruiken. Bijvoorbeeld voor het transport en de opslag van groen gas, waterstof en CO2.
denktank moeten worden opgericht met hierin gezaghebbende mensen uit het bedrijfsleven, politiek en maatschappelijk middenveld. Deze denktank zou onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken moeten staan. net als de gaswinning van nationaal belang is, net zozeer is de ontwikkeling van een alternatieve economie.
tijdig voorbereiden noord-nederland moet zich gaan voorbereiden op het einde van de aardgaswinning. Door op tijd na te denken en te anticiperen op de beëindiging van de gaswinning, kan worden voorkomen dat de economie in noord-nederland in een zwart gat valt. Dit was in de jaren ’60 en ’70 wel het geval in Zuid-Limburg. Door de vondst van het aardgas verdween de vraag naar kolen en werd besloten de kolenmijnen te sluiten. Het gevolg was een hoge werkloosheid en verarming van de regio.
Kansen benutten dit staat los van de kansen die er nu al voor het Noorden liggen. Hoewel het geen automatisme is dat de alternatieve energieopwekking ook in noordnederland zal landen, zo luidt een van de conclusies van het onderzoek, geeft ditzelfde onderzoek wel aan dat we op een aantal vlakken op voorsprong staan. Recent hebben gezaghebbende wetenschappers ons nog weer duidelijk gemaakt dat het beperken van de global warming niet gaat zonder afvang en
“Een verlies van 13.000 banen op termijn is catastrofaal voor de noordelijke economie. Compensatie hiervan vraagt om een onorthodoxe en integrale aanpak – een soort deltaplan voor het Noorden”
gie georiënteerd is. Hier liggen kansen om de aanwezigheid van kennis in de regio te versterken. De komende jaren zal in de gassector nog veel kennis en innovatie nodig zijn omdat het moeilijker wordt het restant efficiënt te winnen. ook in de duurzame sector is nog veel innovatie nodig. Op dit moment is de productie van duurzame energie nog een stuk duurder dan de productie van fossiele energie. de werkgelegenheid in het transport en de handel van gas zal waarschijnlijk blijven. Deze is voornamelijk gerelateerd aan de algemene vraag naar gas en minder afhankelijk van de eigen winning. Of gas belangrijk zal blijven in onze energievoorziening als nederland niet meer zelfvoorzienend is, is met name een politieke keuze die gemaakt moet worden.
gasinfrastructuur nederland heeft een uitgebreide gasinfrastructuur die nog lange tijd gebruikt
als een sector verdwijnt uit een regio, kan dit leiden tot een domino-effect van vertrekkende bedrijven wat uiteindelijk zou kunnen leiden tot het verdwijnen van een compleet technologisch cluster. daarbij is bijvoorbeeld de vraag hoe de sterke energiesector in het noorden zich zal ontwikkelen als de gassector verdwijnt.
Hoe nu verder? voor vno-ncw noord zijn de conclusies en aanbevelingen klip en klaar. Een verlies van 13.000 banen op termijn is catastrofaal voor de noordelijke economie. daarmee zou de werkloosheid direct met twee procentpunten stijgen en wordt de regio weer op een enorme achterstand gezet. Het compenseren van een dergelijk verlies aan banen vraagt om een onorthodoxe en integrale aanpak – een soort deltaplan voor het Noorden. Om dit deltaplan vorm te geven zou er een
opslag van CO2. Hiervoor heeft Noordnederland alle voorwaarden in huis: kennis van de ondergrond, ‘lege’ aardgasvelden en een leidinginfrastructuur. ook op het vlak van power-to-gas of andere vormen van elektriciteitsopslag staan we er goed voor in onze regio. bovendien zal binnen tien jaar de aardgaswinningsinfrastructuur op de noordzee moeten worden ontmanteld, een miljardenklus. De Eemshaven zou hierbij – net als bij de windenergie op zee – een prima uitvalsbasis en verwerkingsplek kunnen zijn. Dit zal echter niet voldoende zijn om de banen die in de toekomst verloren gaan duurzaam te compenseren. < Wilt u meer weten over het onderzoek van Lisa van der Molen over de gevolgen van het afbouwen en uiteindelijk beëindigen van de gaswinning? Download dan haar masterthesis via www.vno-ncwnoord.nl onder publicaties.
22
NoordNieuws juni 2014
VNO-NCW Noord bracht op 22 en 23 mei een bedrijfsbezoek aan Groningen Seaports. Het werden twee bijzondere bijeenkomsten, met naast een toelichting op de ontwikkelingen in de haven in Delfzijl en de Eemshaven een actief programma. Zo werd een haventour per elektrische fiets gemaakt en een rondvaart met RIB’s onder de noemer ‘Zout aan de broek’.
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Reuring in de Eemshaven groningen seaports is de beheerder van de haven van delfzijl en de eemshaven en aangrenzende industrieterreinen. de organisatie verzorgt de complete havendienstverlening aan haar industriële en mKb-klanten – van logistieke en infrastructurele diensten tot de uitgifte en het onderhoud van de terreinen in beide havengebieden.
vno-ncw noord in beeld: bedrijfsbez
23
aan het begin van deze eeuw was de eemshaven voornamelijk een grote onbebouwde vlakte waar alle ontwikkelingen mislukten. onder leiding van Harm post is dit beeld volledig gekanteld en is de haven getransformeerd naar een energieopwekkingsknooppunt en een uitvalsbasis voor offshore dienstverlening. daarbij heeft de haven een grote toekomst als vestigingslocatie voor zogenaamde datahotels. Harm post ziet als belangrijke succesfactor het alleen over contracten communiceren en niet over contacten. dat voorkomt veel ruis en negativisme.
verder heeft hij consequent geprobeerd ‘reuring’ in de haven te krijgen. met het bedrijfsbezoek van vno-ncw noord is dat zeker weer gelukt: onderdeel van het bezoek was een rit met een e-bike door de haven en een spectaculaire speedboottocht door het havenbekken. na de afsluitende borrel met vis op de dijk vroeg Harm post aan de aanwezigen als enige tegenprestatie om de goede verhalen van de eemshaven vooral met anderen te delen…
zoek groningen seaports
24
NoordNieuws juni 2014
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Visite Veenhuizen in teken van duurzame inzetbaarheid
‘levenslange balans tussen werk en privé’ Zoals ieder jaar staat de bijeenkomst Visite Veenhuizen in het teken van een thema dat om reflectie vraagt. Deze keer is gekozen voor ‘Gezond ouder worden’, bekeken vanuit de beroepsmatige sfeer. In het gevangenismuseum wordt het onderwerp door drie inleiders vanuit verschillende kanten belicht en discussiëren de deelnemers over de rol van oudere medewerkers binnen het bedrijf en de verantwoordelijkheden van de werkgever.
cultureel ideaal in nederland: lang vitaal blijven en daarna een snelle beëindiging van het leven. Nieuw is volgens hem het feit dat mensen nadrukkelijk hun eigen levensloop willen managen: “leeftijd willen we niet van belang achten”. Waar mensen vroeger grofweg eerst naar school ging, daarna werkten en eenmaal met pensioen van hun vrije tijd konden genieten, willen we nu alles tegelijk: “permanente educatie, werk en voldoende vrije tijd”. de lange geeft aan dat er meerdere vooroordelen over oudere werknemers zijn: ze zijn niet productief, leven naar hun pensioen toe, zijn moeilijk inzetbaar en vaker ziek. Met een originele insteek vertelt de hoogleraar hoe mensen het verval, dat er onmiskenbaar is, te slim af kunnen zijn. “Je moet anders gaan
Vertrouwen is het sleutelwoord.
selecteren - optimaliseren - compenseren Frits de lange, Hoogleraar ethiek aan de protestantse Theologische Universiteit in Groningen, leidt het thema in. Bijna een decennium houdt hij zich inmiddels vanuit zijn vakgebied bezig met gezond ouder worden. De Lange: “De gemiddelde levensverwachting stijgt, maar niet spectaculair. We worden ouder en steeds meer mensen worden ouder. Zaken als zorg en pensioen komen in het geding, de grijze druk neemt toe. Feit is echter dat we niet met z’n allen ouder worden: ook sociaaleconomische status is van belang.” De Lange spreekt van een
Frits de Lange, Hoogleraar Ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen
25
leven: selecteren, optimaliseren en compenseren.” Als voorbeeld noemt hij een briljante pianist, die alle werken speelde maar op latere leeftijd alleen nog Chopin speelde. Hij optimaliseerde dit werk en ging het geheel langzamer spelen, zodat het niet opviel dat hij de snelle stukken niet snel genoeg meer kon spelen. Zo kun je het lang volhouden en juist een expert op een bepaald gebied worden, aldus de lange, die zijn verhaal afsluit met de vergelijking van het leven met een marathon. “Waarbij het vooral belangrijk is dat je hem samen met anderen loopt en er publiek bij is. Dat is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid”.
Individueel fonds paul schut, directeur van amca Hydraulic Fluid power, sluit met zijn verhaal aan bij ‘het te slim af zijn van het verval’, zoals Frits de Lange het noemt. Schut heeft bij meerdere kleine en middelgrote bedrijven in de maakindustrie leiding gegeven. “Ik heb altijd met gepassioneerde vakmensen gewerkt en daar een gevoel bij ontwikkeld”, vertelt Schut. Nu we van de overheid door moeten tot ons 67e, ziet Schut één probleem: de praktijk. “Bij veel bedrijven is door de crisis het vet van de botten. Om de concurrentie aan te kunnen moet je ‘lean en mean’ zijn. Als gevolg daarvan zie je dat veel oudere medewerkers het moeilijk hebben. Het is aan ons als werkgevers om dit op te pakken.”
praKtIJK
oudere medewerkers hebben veel kennis en ervaring en zijn waardevol voor je bedrijf. Feit is echter ook dat ze vaak een stuwmeer aan vakantierechten hebben opgebouwd en als
Grainne Barsema, HR Officer van Lubrizol Advanced Materials Resin
aanjagen van duurzame inzetbaarheid derde spreker is grainne barsema, Hr officer van lubrizol advanced materials resin, een klein chemisch bedrijf waar 26 mensen werken. Vol passie vertelt zij hoe het bedrijf in 2007 een ommezwaai heeft gemaakt en sindsdien is gefocust op duurzame inzetbaarheid van haar medewerkers. Belangrijk element is het flexibele rooster dat is ingevoerd, dat de medewerkers zelf invullen. “We zetten in op mobiliteit en een levenslange balans tussen werk en privé”, aldus Barsema. barsema benadrukt dat duurzame inzetbaarheid een ingrijpende verandering binnen het bedrijf is. “Daarom is het belangrijk om iedereen erbij te betrekken. In het begin vonden medewerkers het flauwekul. Maar we hebben doorgezet door mensen te stimuleren opleidingen te volgen en te vragen waar ze naartoe willen, wat ze kunnen en welke competenties ze willen ontwikkelen. Hierop inzetten is zowel goed voor de medewerker zelf als voor het bedrijf. Zet daarom als het kan restcapaciteit niet om in winst, maar gebruik het voor duurzame inzetbaarheid van je mensen.”
vertrouwen Paul Schut, directeur van Amca Hydraulic Fluid Power gevolg van hun leeftijd met sommige ontwikkelingen binnen het bedrijf niet meer mee kunnen. Schut wil van deze nadelen juist een kans maken: “gebruik het stuwmeer als fonds voor individuele maatregelen. Gebruik het om hulpmiddelen voor een oudere medewerker aan te schaffen of om hem te ontzien van hoge productie-eisen.” Als voorbeeld noemt hij een voorman die slecht ter been werd. Omdat Schut hem niet kon missen, werd een segway aangeschaft. De man betaalde er zelf aan mee en mocht hem later houden. aan een dergelijk persoonlijk fonds moeten zowel de medewerker, het bedrijf en de overheid meebetalen, de laatste in de vorm van fiscaal aantrekkelijke maatregelen. “Spaar bijvoorbeeld vanaf je 45e voor een goed ‘ouderdomsbeleid’. Voor oudere medewerkers kan het ook een kans op de arbeidsmarkt zijn. Als het fonds meegenomen kan worden, is deze persoon aantrekkelijker om aan te nemen. Kortom: een mobiele werknemer.”
Na de inleidingen gaan de deelnemers in groepen uiteen. Er wordt gesproken over demotiebeleid, de voor- en nadelen van flexibele pensionering en de vraag hoe om te gaan met zware beroepen. De conclusie bij de plenaire terugkoppeling: de meeste ondernemers staan er positief in. Maar er is wel werk aan de winkel, zo blijkt uit de zeer diverse terugkoppelingen van de verschillende groepen. Er zijn vragen over de financierbaarheid van een en ander; er zijn verschillen tussen hoog- en laagopgeleiden; en is de gemiddelde medewerker bereid zich op latere leeftijd te specialiseren? duurzame inzetbaarheid moet van bovenaf gestimuleerd worden, maar van onderaf groeien, concludeert vno-ncw Noord directeur Lambert Zwiers. Saskia van de Ree, directeur kunststation c, sluit zich hierbij aan: “het is positief dat we dit onderwerp hier agenderen. Werkgevers moeten goed luisteren naar de wensen van hun medewerkers. Vertrouwen is het sleutelwoord, vertrouwen dat de werkgever met jou naar de toekomst kijkt.” <
ACTUEEL
© 2011 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.
Uw Voorcontactpersonen meer informatie: bij kpmg.nl KPMG Groningen: Sikko Bruinsma Reint-Willem van Dijk Rutger Dijsselhof Willemina Feenstra Mark van Opzeeland 050 522 21 11 Voor meer informatie: kpmg.nl
Lambert Zwiers
[email protected]
27
Begin mei is Jelmer Bolt overleden; erelid van VNONCWN oord. Jelmer Bolt stond als eerste algemeen secretaris van NCW Noord aan de basis van onze vereniging en heeft zich in die rol 22 jaar ingezet voor het noordelijk bedrijfsleven.
In memoriam: Jelmer Bolt, 1932 - 2014
‘dag en nacht in de weer voor de belangen van ondernemers’ jelmer bolt was een telg uit een bakkersfamilie in groningen en ging zelf ook het bakkersvak in. Eerst bij het familiebedrijf Bolt en later bij de NV Verenigde Bakkersbedrijven Bolt Brands Bus. van 1959 tot 1971 was hij aan dit bedrijf verbonden, eerst als adjunct-directeur en de laatste vijf jaar als directeur. Voor Jelmer was het een vanzelfsprekendheid dat je als directeur van het bedrijf lid was van een werkgeversorganisatie. daarmee gaf je aan je bewust te zijn van de maatschappelijke verantwoordelijkheid die zo’n functie met zich meebrengt. vanuit zijn gereformeerde achtergrond was het voor hem logisch dat hij aansluiting zocht bij het nederlands christelijk werkgeversverbond (NCW). Deze werkgeversorganisatie was in 1970 voortgekomen uit een fusie tussen de protestants-christelijke werkgevers en de katholieke werkgevers. Jelmer was een zeer actief lid en kwam daardoor al snel in het bestuur terecht van de afdeling Groningen. Een bestuur dat uitsluitend bestond uit vrijwilligers en dat niet beschikte over een professioneel secretariaat. Het bestuur moest het doen met wat hand-en-span diensten die werden verleend door het landelijke secretariaat in Den Haag. ook de ncw besturen in Friesland en drenthe waren niet zo gelukkig met deze situatie en gezamenlijk kwam men tot de conclusie dat er een fulltime professional moest komen voor de drie noordelijke provincies. Omdat Jelmer zich vanaf het begin had onderscheiden als een zeer geëngageerd bestuurder en omdat het bakkersbedrijf inmiddels was overgenomen, waren alle ogen op hem gericht om de eerste algemeen secretaris te worden van ncw noord, de christelijke werkgeversorganisatie voor de drie
noordelijke provincies. Een verantwoordelijkheid die Jelmer op het lijf geschreven was. jelmer was dag en nacht in de weer voor de belangen van ondernemers. Hij was geen bureauman, maar iemand die naar de ondernemers toeging en net zo dacht en praatte als de ondernemers zelf. Hij leefde mee met het wel en wee van de leden en stond naast hen. Maar Jelmer deed veel meer. Hij was ook heel goed thuis in de wereld van overheid en politiek en beschikte over uitstekende contacten met vakbonden, milieuorganisaties, onderwijsinstellingen etc. Hij kon zich bij tegengestelde belangen altijd zeer goed inleven in de positie en verantwoordelijkheden van zijn tegenspelers. Hij was bovendien een zeer innemende en integer opererende man en dat maakte hem tot een ideale belangenbehartiger. Hij wist in zijn vele maatschappelijke activiteiten ontzettend veel zaken voor ondernemers voor elkaar te krijgen. Toen Jelmer na 22 jaar op 1 april 1994 met de VUT ging, telde de vereniging maar liefst 700 leden. Een ongelofelijke prestatie. Vanwege zijn grote verdiensten werd hij bij zijn afscheid benoemd tot erelid van de vereniging. jelmer bolt was niet alleen voor ondernemend noord-nederland van groot belang. Hij heeft zich ook krachtig ingezet voor het verbeteren van de werkgelegenheid en de welvaart van onze regio in brede zin. Hij deed dat vol passie in talloze besturen, adviescommissies en werkgroepen. Noord-Nederland is hem dan ook veel dank verschuldigd. Ook onze koningin was die mening toegedaan en volkomen begrijpelijk ontving hij de koninklijke onderscheiding Officier in de Orde van Oranje Nassau. <
28
NoordNieuws juni 2014
Lex Kloosterman
[email protected]
Bert van der Haar en Bernard Wientjes tijdens Meet the Chairmen
Voor de laatste keer was Bernard Wientjes medio april als voorzitter van VNO-NCW te gast in het Noorden: vanaf 1 juli neemt Hans de Boer het stokje over. Tijdens de Meet the Chairmen bijeenkomst in het Hof van Saksen liet hij nog één keer als voorzitter zijn licht schijnen op de economische en politieke actualiteit. Over de aardgasproblematiek zei Wientjes: “het Noorden moet zelf met een aanvalsplan komen om huizen aardbevingsbestendig te maken”. wientjes liet zich tijdens meet the chairmen positief uit over het huidige economisch klimaat: “het licht aan het eind van de tunnel is zichtbaar. Ook voor onze eigen economie is het belangrijk dat de wereldeconomie zich herstelt.” Essentieel noemde wientjes een goed investeringsklimaat in nederland, verwijzend naar het nieuws dat starbucks haar hoofdkantoor van Nederland naar Groot-Brittannië verplaatst: “We staan nog steeds te boek als land met een betrouwbaar fiscaal en juridisch beleid en goede verbindingen. Maar er zijn landen die onze positie graag willen overnemen. Natuurlijk moeten witwaspraktijken voorkomen worden, maar gooi niet het kind met het badwater weg.” als voorzitter van vno-ncw werd wientjes in het buitenland vaak gevraagd hoe het kan dat zo’n klein land als nederland het zo goed doet. Zijn antwoord: “Ondernemerschap zit in ons bloed. In het buitenland is veel waardering voor Nederlandse bedrijven als Shell, Philips en Unilever.” Positief was Wientjes ook over de ontwikkelingen op de financiële markten. “prioriteit is nu dat er stabiliteit komt”, aldus wientjes, “ondernemers hebben dat nodig en dat is van belang voor het consumentenvertrouwen.”
wientjes zoomde ook nadrukkelijk in op de ontwikkelingen in het Noorden. Na de bloei in de jaren zeventig en tachtig is er een tijd van stilstand geweest, aldus de voorzitter. “In het westen is te veel het beeld ontstaan van een regio die de hand ophoudt. Het afblazen van de Zuiderzeelijn is een grote fout geweest, die zou er toch nog een keer moeten komen. Maar wat niet meer terug moet komen is het beeld dat het noorden de hand ophoudt.”
aardbevingsbestendig bouwen Wientjes verwees hiermee naar de aardgasproblematiek. Zijn boodschap: “het noorden moet zelf met een aanvalsplan komen om huizen aardbevingsbestendig te maken”. Eerder op de dag bezocht wientjes samen met vno-ncw noord voorzitter Bert van der Haar het bedrijf SealTeq in Stadskanaal. Directeur martin van der leest vertelde beide voorzitters uitgebreid over de bijdrage die zijn bedrijf kan leveren aan het genoemde aanvalsplan. Met een consortium van noordelijke bedrijven zet van der leest in op preventieve maatregelen om gebouwen in de regio te versterken. “De meeste gebouwen zijn destijds niet ontworpen op de belasting van aardbevingen. Wij kunnen deze van binnen wapenen zodat de bewegingen worden afgevloeid,
praKtIJK
‘ondernemerschap zit in ons bloed’
Foto’s: JAV Studio’s Assen en Koos Boertjens
29
scheuren worden voorkomen en mensen zich weer veilig voelen.” Ook onderstreepte Van der Leest de urgentie hiervan: ‘We zijn niet goed voorbereid als er nu een aardbeving van 5.0 op de schaal van Richter komt”.
siliciumcarbide wientjes en van der Haar brachten ook een bezoek aan esd-sic in delfzijl, dat te kampen heeft met een gebrek aan level of playing field op energiegebied. Bij de productie van hoogwaardig siliciumcarbide, gebruikt in bijvoorbeeld roetfilters of als wandbedekking van vuilverbrandingsovens, wordt veel energie gebruikt: in vier minuten verbruikt esd-sic net zoveel energie als een huishouden per jaar. Plant manager Cas König legde de voorzitters uit hoe het bedrijf haar energie inkoopt en op welke problemen het stuit. Grootste dilemma: Duitse stroom is goedkoper, maar wanneer deze wordt geïmporteerd moet er een tolheffing worden betaald. Een onzekere stroomprijs, CO2-prijs, maar ook mogelijke aardbevingen, energiebelasting en nieuw antidumping-beleid zorgen voor onzekerheid bij ESD-SIC. En dat terwijl het bedrijf voorop loopt in de wereld: alle innovaties op het gebied van siliciumcarbide van de afgelopen veertig jaar komen uit Delfzijl. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
vno-ncw mKb noord tijdens meet the chairmen zoomde vno-ncw noord voorzitter bert van der Haar ook in op de samenwerking met mkbNederland Noord. Met een geïntegreerde backoffice zetten we
Bernard Wientjes in gesprek met Cas König van ESD-SIC ons gezamenlijk in voor een optimaal ondernemingsklimaat in het Noorden. “Deze samenwerking is nodig omdat wij onze rol nadrukkelijk zien veranderen”, aldus Van der Haar. “Het beroep dat de buitenwereld op ons doet, neemt flink toe. Nu de overheid zich op tal van terreinen – noodgedwongen – steeds verder terugtrekt, moeten andere partijen naar voren treden. Met de integratie van de twee bureauorganisaties hebben we een flinke efficiencywinst geboekt en zijn we een stuk slagvaardiger.” Van der Haar riep de leden in dit kader nadrukkelijk op om ook het komende verenigingsjaar weer actief mee te doen, juist ook op het gebied van belangenbehartiging: “uw stem wordt gehoord!”. <
Q: Sturen in deze tijd. Ideeën, mensen, cijfers. Hoe houd ik de balans? Afier. Leer ons kennen. In deze enerverende tijden is het als accountant des te belangrijker om jezelf bij de les te houden. In te zien dat innovatie en accountancy wel degelijk samengaan. En te begrijpen waar de markt behoefte aan heeft. Afier werkt vanuit die mindset. Om ondernemers daadwerkelijk verder te helpen bij uitdagende financiële en fiscale vraagstukken. Wat men van ons kan verwachten? De juiste vragen en passende antwoorden. Afier accountants + adviseurs afier.com
Drs. E.J. Kreuze RE RA is volledig op de hoogte. Ons leren kennen? afier.com
advertentie
Zomer Een mooie periode voor Bezinning
En daarna? Ruimte voor nieuwe initiatieven!
Van Ede & Partners brengt u in beweging naar de baan waar u weer met veel plezier aan de slag gaat. Wij zijn gespecialiseerd in loopbaanbegeleiding, outplacement en coaching. Binnen organisaties zetten wij ons in voor vitaliseringvraagstukken en stressreductie bij medewerkers.
17, 18 en 19 september 2014 Zeilcoaching Voor bedrijven of teams die ballast overboord willen gooien, hun passie willen hervinden en samen een hernieuwde koers gaan uitzetten. 19 augustus 2014 / 9 september 2014 Open Kennismakingsavond met twee loopbaanworkshops. Voor iedereen die vrijblijvend wil kennismaken met Van Ede & Partners is er in Groningen een Open Huis Aanvang: 19.30 uur 16 september 2014 Open Kennismakingsavond in Zwolle met twee loopbaanworkshops Voor iedereen die vrijblijvend wil kennismaken met Van Ede & Partners Aanvang: 19.30 uur
Neem vrijblijvend contact met ons op of geef u op voor één van onze bijeenkomsten via
[email protected] of
[email protected]
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto: Jan Buwalda
31
Terugblik Energy College BusinessBijeenkomst
‘samen kom je verder’ Naast een plenair programma bood de Energy College BusinessBijeenkomst nadrukkelijk de gelegenheid aan onderwijs en bedrijfsleven elkaar te ontmoeten.
Eind mei kwamen noordelijke ROC’s/AOC’s en het bedrijfsleven bij elkaar op Kasteel Nienoord in Leek. Tijdens de eerste Energy College BusinessBijeenkomst vertelden vertegenwoordigers van het noordelijk bedrijfsleven hoe belangrijk het is om jongeren en actueel
werkenden op te leiden voor de energiesector van nu en de toekomst. Ook presenteerden de verschillende hotspots van het Energy College zich aan het bedrijfsleven. want er staat veel te gebeuren en er moet veel gebeuren, zo was de teneur. momenteel wordt in de energy valley regio 8,4% van het finaal energiegebruik door duurzame bronnen geproduceerd. voor de komende jaren is echter een stevige groei voorzien. Naast uitbouw van de technieken waar de regio nu al koploper in is, wordt ingezet op technieken die een belofte inhouden voor de toekomst, zoals zonne-energie en wind op zee. De ambitie is dat in 2020 minimaal 21% van het finaal energieverbruik op land in de energy valley regio duurzaam wordt geproduceerd. Als ook wind-op-zee voor de kust van noord-Holland noord, Fryslân en groningen wordt meegeteld is het aandeel ruim 31%.
enorme uitdaging “een enorme uitdaging”, aldus klaas-jan Noorman, coördinator van het Energy College. “Om deze doelstellingen te bereiken hebben we goed gekwalificeerde professionals nodig.” Op MBO-niveau gaat het Energy College hier voor zorgen. Via dit samenwerkingsverband tussen noorde-
lijke roc’s, aoc’s, overheden en het bedrijfsleven worden jongeren opgeleid naar de wensen en behoeften van de markt. dit gebeurt met name in de zogeheten hotspots: werkleerplekken die zich richten op een of meerdere energiethema’s. de verschillende pitches die bij de energy college businessbijeenkomst werden gehouden, onderstreepten het belang van een goede samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Vanuit de kant van de werkgevers werd duidelijk hoe groot de behoefte is aan goed geschoolde mensen: zo schetste philippe Hondelink van de koninklijke metaalunie dat alleen al de metaalsector landelijk 150.000 mensen werkzaam zijn. De 1.600 bedrijven in het noorden die hij vertegenwoordigt zijn allen gebaat bij goed technisch personeel, zowel op MBO-, HBO- als WO-niveau. Ook jan oldenburger van de nam onderstreepte deze boodschap.
Energy College betrokken zijn. Zo vertelde Henk Huberts van het alfa college over het techniek innovatie centrum (tic), één van de vijf hotspots van het energy College. “Een ontmoetingsplek voor kennis en innovatie, waar intersectoraal gewerkt wordt”, aldus Huberts. En nadrukkelijk mét bedrijven, die hij uitnodigde om met het TIC samen te werken. Het accent ligt namelijk op innovatiedeling, waarbij mbo-docenten, mbo-studenten en experts uit de technische branche samen werken aan nieuwe techniek. “samen kom je verder”, was ook de boodschap van roeland westra van roc Friese Poort. “Wij kijken hoe je duurzaam kunt doen wat technisch mogelijk is. Jongeren moeten weer enthousiast worden voor techniek en bouw. Dit lukt alleen als we het onderwijs vernieuwen en waarde toevoegen aan bestaande opleidingen. Het bedrijfsleven willen wij hier een nadrukkelijke rol en plaats in geven.” <
Hotspots Het podium was echter vooral bedoeld voor de onderwijsinstellingen die bij het
Meer weten over het Energy College? Kijk dan op www.energycollege.org
32
NoordNieuws juni 2014
Lex Kloosterman
[email protected]
Samenwerking VNO-NCW Noord en EBF Conference
face the future: ‘pioneer, adapt or retain’ Op 2 en 3 oktober 2014 organiseert de Economische en Bedrijfskundige Faculteitsvereniging (EBF) van de Rijksuniversiteit Groningen voor de zesde keer de jaarlijkse EBF Conference. De EBF Conference is het grootste tweedaagse studentencongres in Nederland en trekt ieder jaar rond de 700 studenten,
na een tijd van ongunstige economische omstandigheden zal de ebF conference dit jaar focussen op het vol vertrouwen tegemoet zien van de toekomst. Vanuit verschillende perspectieven zal het thema ‘Face the Future’ worden bestudeerd. Het omgaan met uitdagingen ten gunste van een onderneming kan worden bereikt met behulp van verschillende strategieën: als pionier op de markt (Pioneer), door aan te passen aan het ondernemingsklimaat (Adapt) of door de huidige strategie te behouden (Retain).
al gore de afgelopen jaren heeft de ebF conference veel toonaangevende sprekers mogen verwelkomen. Met de voorgaande thema’s revolution of power, sustainability en beyond borders hebben sprekers als ben tiggelaar, dick benschop, klaas knot en wim kok hun visie gedeeld met het congrespubliek. De ebF conference staat voor een inspirerende en motiverende dag met de grootste sprekers. In 2011 bezocht Al Gore de EBF conference in het teken van het thema ‘Sustainability’. De voormalige Nobelprijs winnaar en vicepresident van de verenigde staten werd uitgenodigd om te komen spreken over een duurzamere toekomst. Het thema ‘Sustainability’ reikt verder dan alleen groningen, verkondigde Gore. Het is voor de hele wereld van belang om gezamenlijk aan een duurzame toekomst te werken. Zijn
boodschap werd gehoord door meer dan 1.200 studenten, academici en overheidsen bedrijfsdeelnemers.
ebf conference 2014 dit jaar pakt ebF conference wederom uit met een aantal aansprekende sprekers. De dag gaat van start met Federico Pistono. Deze jonge Italiaan is bekend als auteur van bestseller ‘robots will steal your job, but that’s OK’. In dit boek geeft hij een futuristisch beeld van hoe mens en machine zullen samenwerken. vervolgens zal guy wollaert het podium betreden. Deze Belg is sinds 1992 werkzaam bij coca cola en inmiddels uitgegroeid tot chief technological en Innovation Officer. Wollaert is de belangrijkste architect van innovatie voor coca Cola. als derde plenaire lezing zal just spee, ceo van endemol, komen vertellen over media en kansen om te ondernemen in het buitenland. Endemol is wereldwijd leidend als het gaat om on-screen entertainment. Spee heeft het bedrijf door zware tijden geleid; Endemol is onder
zijn leiding weer een winstgevende organisatie geworden. Geheel passend bij het thema wordt er dit jaar een nieuw onderdeel gepresenteerd. Een aantal startende ondernemers zal de mogelijkheid krijgen om binnen twee minuten hun startende, alsmede vernieuwende onderneming te laten pitchen. Aan de hand hiervan krijgt het publiek de mogelijkheid om een winnaar te kiezen.
bedrijfsprogramma naast de plenaire sprekers heeft de ebF conference nog meer voor ondernemers te bieden. De EBF Conference wil haar regionale functie versterken en heeft speciaal voor bedrijfsdeelnemers een stevig programma opgezet. Tussen de plenaire sprekers door is een middagprogramma toegespitst op de vooruitstrevende ondernemer. benno leeser, ceo van diamantenslijperij en toeristenattractie gassan diamonds, gaat in op de kracht van het familiebedrijf. In 2013 kreeg Gassan Diamonds de award voor familiebedrijf van het jaar 2013. Joël Aerts is een gedreven trainer
pioneer, adapt or retain
praKtIJK
academici én bedrijfsdeelnemers aan. Thema dit jaar is ‘Face the Future’.
33
Al Gore tijdens de EBF Conference en auteur op het gebied van leiderschapsontwikkeling. Hij schreef samen met ben tiggelaar de bestseller “mba in één dag’. Het geheel van het bedrijfsdeelnemersprogramma zal gepresenteerd worden door Jeroen Smit. Smit is auteur van bestsellers Het drama ahold en de Prooi. samen met vno-ncw noord dit jaar werkt de ebF conference wederom samen met vno-ncw noord om u een optimale ervaring te kunnen bieden. Door als belangenorganisatie de krachten te bundelen met de grootste studievereniging van groningen, kunnen we samen een van de meest indrukwekkende congressen van het noorden neerzetten. Leden van VNO-NCW Noord krijgen € 30 korting op de toegangskaarten en betalen €129 in plaats van €159. U bent van harte welkom op deze inspirerende en motiverende dag op de 3e van oktober. < Voor meer informatie kunt u terecht op www.facethefuture2014.nl.
programma ebf conference 2014 08.45 uur 09.30 uur 09.35 uur 09.45 uur 10.30 uur
Inloop & koffie Opening door EBF Conference Voorzitter – Mart Huijsmans Opening door dagvoorzitter Lezing Federico Pistono (IT) –trendwatcher, visionair, auteur Lezing Guy Wollaert (BE) – Vice President & CTO Coca Cola World
11.10 uur Pauze 11.30 uur Opening bedrijfsdeelnemers programma door Jeroen Smit – auteur, professor 11.35 uur Lezing Benno Leeser - Directeur Gassan Diamonds, familiebedrijf 2013 12.10 uur Lezing Joel Aarts – Management Guru, co-auteur MBA in één dag 12.45 uur Netwerklunch 13.30 uur Workshops of Masterclasses voor bedrijfsdeelnemers: merkmakers consulting, jarno duursma, disruptive technology & wildenbeest consulting, masterclass danny mekic 15.45 uur Pauze 16.05 uur 16.50 uur 17.30 uur 17.45 uur 19.00 uur
Lezing Just Spee (NL) – CEO Endemol Start up pitches Afsluiting Netwerkborrel Diner in de Martinikerk
voor meer informatie kunt u kijken op www.facethefuture2014.nl.
34
NoordNieuws juni 2014
Ingrid Dragtstra
[email protected]
Bijeenkomst van JongLeren Drenthe
“Jongleren: betrokkenheid, verdieping & groei” Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) is het netwerk binnen VNO-NCW Noord voor leden onder de 40 jaar. JNO zit vol ideeën en ziet overal kansen. In deze rubriek aandacht voor leden en activiteiten van JNO. Een jaar geleden startte JNO met een nieuw initiatief, JongLeren. Het concept, gebaseerd op de Noordgangen van VNO-NCW Noord, blijkt aan te slaan bij de JNO-leden. Inmiddels zijn er vier groepen actief en doet bijna de helft van de JNO’ers mee. jno vindt het belangrijk om haar leden de gelegenheid te geven om, naast de reguliere bijeenkomsten, in een kleiner verband in te gaan op thema’s die voor jonge ondernemers relevant zijn. Vanuit dat oogpunt lanceerde JNO in het voorjaar van 2013 JongLeren: groepen van maximaal 15 JNO-leden uit verschillende sectoren die zich gezamenlijk buigen over uiteenlopende onderwerpen. Niet alleen wordt met dit initiatief kleinschaligheid, vertrouwelijkheid en diepgang gewaarborgd, waar de leden veel waarde aan hechten. Ook biedt het JNO’ers de mogelijkheid meer uit zichzelf, hun organisatie en hun lidmaatschap te halen. Deelname in een JongLeren-groep betekent meer mogelijkheden om nieuwe contacten op te doen en om waardevolle kennis en ervaring met elkaar uit te wisselen.
bijeenkomsten De JongLeren-groepen van JNO zijn provinciaal georganiseerd. er bestaat in elke noordelijke provincie ten minste één groep en het aantal groepen wordt steeds naar behoefte uitgebreid. Zo is er onlangs nog een nieuwe club JNOleden in Groningen met JongLeren gestart. Binnen jongleren bepalen de deelnemers de ‘spelregels.’ De frequentie van de bijeenkomsten en de gespreksonderwerpen worden door de groep zelf ingevuld. JongLeren is bij uitstek een activiteit voor én door de leden van JNO. betrokkenheid is dan ook de
35
belangrijkste kernwaarde van JongLeren. Zonder de input van de leden zou er weinig gebeuren.
deelnemen? jongleren biedt je een uitgelezen kans om nog meer uit je jezelf, je organisatie en je lidmaatschap te halen! Wil je graag meedoen met jongleren in jouw regio? neem dan contact op met Ingrid Dragtstra, manager JNO. Zij zal, samen met jou, kijken in welke groep er voor jou ruimte is om deel te nemen. natuurlijk streven wij ernaar om iedereen die zich aanmeldt snel in te delen in één van de JongLeren-groepen. <
Jno
Inmiddels nemen ruim 50 JNO-leden actief deel aan JongLeren en zij dragen allen op hun eigen wijze bij aan het succes van dit initiatief. Door de verscheidenheid aan deelnemers en de diversiteit in de gespreksonderwerpen kent elke groep een eigen dynamiek. Natuurlijk zijn er daarnaast ook overeenkomsten. Zo blijkt bijvoorbeeld leiderschap een thema dat veelvuldig in de groepen ter sprake komt. JongLeren geeft JNO dan ook een goed beeld van wat er speelt bij haar leden. De club kan daar vervolgens actief op inspelen met nieuwe activiteiten om haar leden nog beter te bedienen.
bernard stornebrink – partner corporate match, Heerenveen
Jeanine grevink – eigenaar go2payroll, emmen
“Netwerken is erg interessant, maar ook enigszins vluchtig. ik wilde mijn netwerk graag iets verder verdiepen met een selecte groep jonge ondernemers. JongLeren is daarvoor erg geschikt. De vertrouwelijkheid in de groep is erg belangrijk en wordt geborgd door een aantal basisafspraken. dit maakt dat we echt dingen met elkaar kunnen delen en open kunnen zijn over ontwikkelingen op zowel zakelijk als persoonlijk terrein. Daardoor kun je elkaar verder helpen en ga je duurzame verbindingen met elkaar aan.
“Sinds de start van JongLeren, in het voorjaar van 2013, ben ik aangesloten bij de groep in Drenthe. Ik heb besloten om aan dit initiatief deel te nemen, omdat ik het prettig vind om te netwerken in een kleine setting en om dit te doen op zeer regelmatige basis. Op die manier leer je elkaar goed kennen en kun je echt iets voor elkaar betekenen. Uiteraard is het ook fijn dat de deelnemers veelal in dezelfde leeftijdscategorie vallen en daardoor al snel de fase van werken en ondernemen van elkaar herkennen.
eén van de bijeenkomsten die we gehad hebben, had als thema ‘groei.’ Hoe laat je je bedrijf groeien en hoe maak je de stap van een leuk bedrijfje naar een grotere solide onderneming? de praktijkvoorbeelden die ter sprake kwamen, bevatten een aantal waardevolle tips. Soms lijkt iets een open deur, maar als zulke adviezen op het juiste moment komen, kun je er wat mee. Binnen ons bedrijf hebben we enkele uitkomsten van deze bijeenkomst opgepakt en inmiddels hebben we verdere groei van ons bedrijf al gerealiseerd. Als je het druk hebt, moet je soms even tijd vrijmaken om gestructureerd na te denken. JongLeren helpt je hierbij!”
de invulling van de bijeenkomsten wordt bepaald door de deelnemers zelf. Dit maakt dat de onderwerpen mij aanspreken en daarnaast ook goed passen in de specifieke regio. Het eerste jaar is goed bevallen. De groep groeit steeds verder en door onder andere de bijeenkomsten te organiseren bij de deelnemers op locatie krijg je een steeds beter beeld van elkaar. Zo hebben we in Drenthe het voorrecht gehad om een kijkje achter de schermen te nemen bij de bouw van de nieuwe dierentuin. Dat was wel een hoogtepunt.”
OI WATMOOI WATMOOI WATMOOIWATMOOIWATMOOI WAT
UK WATLEUK WATLEUK WATLEUKWA IM WATSLIM WATSLIM WATSLIMWA D WAT GOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WAT OOLWATCOOLWATCOOL WATCOOLWA TFIJN WATFIJNWATFIJN WATFIJN WA
WATGROENWATGROEN WATGROENWATGROEN WATGROEN
UK WATLEUK WATLEUK WATLEUK WA WATSLIM WATSLIM WATSLIMWATSL T GOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATCOOLWATCOOL WATCOOLWATCO N WATFIJNWATFIJN WATFIJN WATF
GROENWATGROEN WATGROEN WATGROEN WATGROEN WAT
WATLEUK WATLEUK WATLEUK WATLE LIM WATSLIM WATSLIM WATSLIMW ATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOEDWATGOE voorWATCOOLWATCOOLWA OOLWATCOOL iedereen WATFIJN WATFIJNW TFIJNWATFIJN
TGROEN WATGROENWATGROEN WATGROEN WATGROEN W
TSLIM WATSLIM WATSLIMWATSLIM D WATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOEDWAT TCOOLWATCOOL WATCOOLWATCOOL WATFIJNWATFIJN WATFIJN WATFIJN
N WATGROEN WATGROENWATGROEN WATGROEN WATGROE (050) 547 02 00
Lex Kloosterman
[email protected]
37
‘elke ondernemer moet proberen zijn eigen concurrent te worden’
Leden van de Noordgang Heerenveen-Joure die aanwezig waren bij Energie Service Fryslân
Ruim driehonderd leden van VNO-NCW Noord zijn actief binnen een Noordgang: kleinschalige groepen ondernemers die bij elkaar komen om kennis en ervaring met elkaar uit te wisselen. In deze rubriek staat iedere keer een van de zeventien noordgang
Noordgangen centraal. Deze keer: Noordgang Heerenveen-Joure. een belangrijke meerwaarde van een noordgang is de mogelijkheid om met collega-ondernemers in een vertrouwde omgeving van gedachten te wisselen over zaken waar je mee worstelt of die je graag eens wil toetsen. Dat de sfeer in de noordgang Heerenveen-joure uitstekend is en de leden zich op hun gemak voelen, blijkt uit de verschillende vertrouwelijke onderwerpen die bij het bezoek aan energie service Fryslân (ESF) aan bod komen. Dat er deze keer iemand meeschrijft voor een sfeerverslag in noordnieuws remt de groep niet, al wordt er af en toe even gecheckt: ‘dit neem je niet op in het artikel, toch?’ maar hoe een sfeerverslag te maken van een groep die in alle vertrouwelijkheid met elkaar in gesprek is? gelukkig is er ook ruimschoots aandacht voor bredere thema’s. Deze keer staat internationaal zakendoen op de agenda. Na een introductie van gastheer Otto van der Galiën op de ontwikkelingen van bij esF wordt er stevig gediscussieerd over de exportkansen die nog te vaak blijven liggen. worden ondernemers bij het ondernemen over de grens voldoende begeleid?
is de vele informatie die op internet te vinden is niet te versnipperd? waar kunnen ondernemers met gerichte vragen terecht? de exportcarroussel van de kamer van koophandel, waarbij ondernemers een paar maanden aan een ondernemer met exportervaring worden gekoppeld, werkt goed maar hoe zit het wanneer dit traject stopt? de groep stelt vast dat met name financiering een lastig punt is. “Initiatieven blijven nog te vaak liggen omdat bedrijven de middelen niet hebben om er een medewerker op te zetten”, zegt gerd lindemann, directeur van Holtrop en Jansma. Oorzaak is volgens de groep een ‘getting things done’ probleem: we roepen wel dat er kansen over de grens liggen, maar we doen er te weinig mee. uiteraard, succesvol exporteren begint met ondernemerschap. Maar helpen we bedrijven wel genoeg?, vraag van der Galiën zich af. En zijn de mogelijkheden die geboden worden wel goed vindbaar en toegankelijk voor ondernemers? Feit is ook dat Friesland ten opzichte van de rest van nederland achterblijft als het om export gaat. De groep buigt zich over
de vraag hoe deze achterstand te kunnen wegwerken. Wat kunnen de overheid en vno-ncw mkb noord doen? initiatieven die er al zijn zoals de recente handelsmissie naar niedersachsen en het project ondernemer coacht ondernemer komen aan bod, maar de groep wil nog wel een stapje verder: focus een heel verenigingsjaar op export en zet een project op waarbij deze problematiek centraal staat. wanneer voorzitter rik siebers na deze discussie vraagt of iemand nog iets in de groep wil neerleggen, gaat het al gauw weer over een vraagstuk in de bedrijfsvoering waar een van de leden mee zit. de groep draagt mogelijke oplossingen aan en stelt vragen om hun collegaondernemer verder te helpen. Hoewel de discussie wederom niet geschikt is voor dit verhaal, biedt het wel een mooie gedachte die voor iedereen van toepassing is. ‘Elke ondernemer moet proberen zijn eigen concurrent te worden. Waar zou een concurrent kansen zien op jouw speelveld?’ deze gedachte wil de groep Heerenveen-joure zonder bezwaar met u delen. De rest blijft binnenskamers en zo hoort het ook bij een Noordgang. <
38
NoordNieuws juni 2014
Lex Kloosterman
[email protected]
‘omdat onderhoud niemands corebusiness is, is iedereen bereid ervaringen te delen’
Bedrijvencluster NPAL en IJsseltechnologie zet in op optimalisering onderhoud Fabriek van Eska Graphic Board in Hoogezand
Beter en efficiënter onderhoud. Dat is waar de deelnemers van het bedrijvencluster WorldClassMaintenance van NPAL en IJssel Technologie naar streven. Toonaangevende bedrijven in de maakindustrie delen kennis en ervaring om onnodige onderhoudskosten te voorkomen. Folkert van der Meulen van NPAL: We moeten zuinig zijn op onze productiebedrijven. Zij zijn cruciaal voor een sterke regionale economie.”
belang maakindustrie
Rien Slingerland, IJssel Technologie
“waar we een paar jaar geleden dachten dat we het van onze logistiek en dienstverlening moesten hebben, is er inmiddels toch wel het besef dat de maakindustrie een belangrijke kurk is waar de Nederlandse economie op drijft.” Aan het woord is rien slingerland, algemeen directeur van ijssel technologie uit Zwolle, dat zich bezighoudt met het verbeteren van productieprocessen. Het bedrijf, ooit ontstaan als verzelfstandiging vanuit scania, heeft inmiddels zes vestigingen en 350 medewerkers.
“ons doel is om productiebedrijven zo concurrerend mogelijk te maken”, vertelt slingerland, die om zich heen merkt dat er steeds meer waardering ontstaat voor dit soort bedrijven. tegelijkertijd is het ook zo dat in opkomende economieën zoals bijvoorbeeld in Azië veel investeringen worden gedaan. “uiteraard zien we ook hier dat links en rechts nieuwe fabrieken worden opgezet, maar feit is dat in landen als china veel grotere investeringen worden gedaan. Hier in noord- en oost-nederland heb-
39
“Aan de hand van metingen kunnen we steeds beter voorspellen wat de levensduur van onderdelen is. Hiermee voorkom je dat je te vroeg onderhoud pleegt en dus onnodig kosten maakt”
ben we al veel mooie fabrieken en onze kracht moet zijn om deze optimaal te benutten.”
praKtIJK
een onderdeel van dit optimaal benutten van bestaande maakindustrie is gericht op onderhoudsprocessen. Samen met Folkert van der meulen, directeur noordelijke productiviteits alliantie (npal), heeft slingerland een cluster van bedrijven opgezet dat zich richt op het optimaliseren van onderhoud: WorldClassMaintenance. Ook Van der meulen onderstreept het belang te blijven vernieuwen en optimaliseren binnen bestaande productiebedrijven, willen we blijven concurreren met andere omgevingen. “Omdat bijvoorbeeld de energieprijzen en loonkosten hier hoog zijn, moeten bestaande industriële bedrijven alle zeilen bijzetten”, aldus Van der Meulen. met npal ondersteunt hij bedrijven in
Folkert van der Meulen, NPAL noord-nederland die hun productieprocessen willen verbeteren. “We moeten zuinig zijn op onze productiebedrijven”, zegt Van der Meulen. “Zij zijn cruciaal voor een sterke regionale economie.”
optimaal onderhoud een van de belangrijkste pijlers van npal zijn clusters van bedrijven die bij elkaar
in de keuken kijken, elkaar inspireren en kennis met elkaar delen. gericht zich op het optimaliseren van onderhoud. van der meulen vertelt over het cluster dat inmiddels met ijssel technologie is gestart. “Efficiënter en goedkoper onderhoud voor de industrie wordt steeds belangrijker. Verlenging van de gebruiksduur van bestaande installaties is voor de procesindustrie cruciaal. Goed onderhoud helpt om concurrerend te blijven en bevordert dat installaties blijven voldoen aan de steeds hogere eisen op gebied van efficiency, veiligheid en milieu.” bij de start van het cluster wordt bij de deelnemende bedrijven een assessment uitgevoerd om sterke punten en verbeterpunten te inventariseren. “Deelnemers kunnen op basis hiervan hun verbeterplannen maken of bijstellen”, vertelt Van der Meulen. “Deze inventarisaties leveren ook best practices op die we in het programma van het cluster een plek kunnen geven als bron waar andere deelnemers van kunnen leren.” beeldbepalende bedrijven in noord- en oost-nederland als smurfit kappa solid board, suiker unie, scania, avebe, eska graphic board, gasunie, auping en dsm nemen deel aan het cluster en dagen elkaar uit om te innoveren. Slingerland: “In hun sector zijn deze bedrijven stuk voor stuk toonaangevend. Zij lopen allemaal voorop op het terrein waarop ze actief zijn. Wat betreft onderhoud kunnen ze echter juist veel van elkaar leren. Hierin dagen ze elkaar binnen het cluster uit.” van der meulen vertelt over de reden waarom juist de bedrijven uit de maakindustrie inzetten op efficiënter onderhoud: “bij de investering in machines en installaties geldt dat de opdrachtgever steeds vaker werkt met totaalconcepten waar onderhoud een belangrijk onderdeel van is. Bij voorkeur worden machines en installaties geleverd met een gegarandeerde capaciteit en met een gegarandeerde integrale kostprijs. Omdat onderhoudskosten tijdens de levenscyclus voor een belangrijk deel bepaald worden tijdens de ontwerpfase, is het van belang
dan al goed na te denken over de manier waarop onderhoud kan worden uitgevoerd, of beter nog, hoe onderhoud kan worden voorkomen.”
sensoren en data tiedo tinga, hoogleraar aan de universiteit twente, doet wetenschappelijk onderzoek naar de vraag hoe onderhoud slimmer en beter kan. “Ik ben bij een vergelijkbaar initiatief in Zuidwestnederland aangehaakt en zie daar dat het werkt”, vertelt Tinga. “Binnen zo’n cluster kunnen bedrijven samen nieuwe dingen ontwikkelen. Omdat voor alle deelnemers geldt dat optimaliseren van het onderhoud niet de corebusiness is, maar ze er wel mee worstelen, is iedereen bereid om zijn ervaringen te delen.” naast de universiteit twente zijn ook nHl Hogeschool leeuwarden en windesheim Zwolle bij het cluster aangesloten. “Als kennisinstellingen brengen wij in hoe bedrijven onderhoud beter en efficiënter kunnen uitvoeren, met gebruikmaking van de nieuwste ontwikkelingen”, vertelt Tinga. “Sensoren en data spelen daarbij een belangrijke rol. Aan de hand van metingen kunnen we steeds beter voorspellen wat de levensduur van onderdelen is. Hiermee voorkom
Hoogleraar Tiedo Tinga je dat je te vroeg onderhoud pleegt en dus onnodig kosten maakt. Wij zoeken naar het punt waarop onderdelen écht aan vervanging toe zijn. Daarbij speelt natuurlijk ook een rol welk risico een bedrijf durft te nemen of kan nemen. Dat verschilt uiteraard per sector. Voor de luchtvaart gelden andere regels dan voor de procesindustrie.” <
Hoe groen is gas?
De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.
Met aardgas naar een groenere toekomst.
41
Welkom nieuwe leden ‘Waarom moeten leden u bellen?’ De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen E.E. Antonisse MiceMedia B.V., Veendam mr. R.R. Bouwman Flanderijn en Bouwman, Appingedam Tinten Welzijnsgroep, Veendam J. Brongers I.A.J. de Jonge MF Groep, Groningen drs. M.T. van Opzeeland KPMG Accountants NV, Groningen B.M. Reugebrink MTN Accountants & Adviseurs, Groningen P. van der Werf MF Groep, Groningen MF Groep, Groningen H. Wilbers Mw L.D. Wilpstra Talent & Performance, Zuidlaren Friesland Sportstad Heerenveen, Heerenveen R. Bleeker F.P. Brouwers MBA Stichting Ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten
ZICHTBAARsucces, Oenkerk Mw T. Huizenga drs.ing. G. Jaarsma Kredietbank Nederland, Leeuwarden ing. F.S. Kapitein AA RV MTH Accountants en Adviseurs, Heerenveen ing. N.A. Keuning BCN-Drachten B.V., Drachten Mw mr. H.C. Lunter Yspeert VWL Advocaten, Drachten TEAM communicatie management, M. van der Meulen Drachten APH Group, Heerenveen W. Oosterbaan Mw drs. A. Schokker Stenden hogeschool, Leeuwarden Drenthe W.H. van de Beld Betech B.V., Hoogeveen B. van der Molen Kuipers Smurfit Kappa Twincorr BV, Hoogeveen P. van der Wel Hanzehogeschool Groningen - facilitair bedrijf, Groningen
Daverend succes eerste NoorderBaanBattle Vol enthousiasme vertelde VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar tijdens de Willem Lodewijk Conferentie over NoorderBaanBattle, een event dat een dag eerder had plaatsgevonden. Het bijzondere hieraan, zo vertelde Van der Haar: 59 jongeren deden mee, waarvan liefst 29 een baan hebben gevonden en 21 een werkervaringsplek. Bij NoorderBaanBattle gaan jonge starters zelf aan de slag om werk te vinden. Dit doen ze in een team met andere gemotiveerde werkzoekenden.
In MartiniPlaza streden deze teams op donderdag 12 juni om de felbegeerde titel: winnaar NoorderBaanBattle 2014.
Persoonlijke ontwikkeling is een belangrijk onderdeel van NoorderBaanBattle. Coach van Team Hoogezand, Marc Hesp, vertelde vol trots over ‘zijn’ deelnemers. Verlegen muurbloempjes bloeiden gedurende de Battle op tot zelfverzekerde mensen die weten wat ze willen in het leven. “Dat is toch prachtig?” Deelnemer Brenda uit Team Hoogezand over haar beslissing om een carrièreswitch te maken: “Ik ben opgeleid om te werken in de kinderopvang. Tijdens een bezoek aan een metaalfabriek, georganiseerd door de begeleidend coaches, vond ik ineens mijn passie. Ik ben dan ook gestart met een omscholing tot lasser.” De jury, bestaande uit Bert van der Haar, Guido Raanhuis (ondernemer) en Mirjam Pruis (projectleider), had de taak het winnende team te kiezen. Na lang wikken en wegen kwamen ze tot de conclusie dat Team Toekomst het best aan hun toekomst heeft gewerkt, omdat zij de meeste banen wist te veroveren. Lector Arbeidsrecht van de Hanzehogeschool, Harm van Lieshout, was onder de indruk van het resultaat dat NoorderBaanBattle heeft opgeleverd. “Bijzonder hoeveel werk er bemachtigd is met vrijwillige inspanning ten opzichte van projecten waar veel geld in gestopt wordt.”
Het winnende team van de NoorderBaanBattle
42
NoordNieuws juni 2014
‘waarom moeten leden u bellen?’
Nieuw bij VNO-NCW Noord:
Bedrijf: rbo Naam: marieke abbink Functie: commercieel directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 01-04-2014
Bedrijf: ZicHtbaarsucces Naam: tineke Huizenga Functie: imagostylist Lid van VNO-NCW Noord sinds: 22-05-2014
Bedrijf: team Naam: martin van der meulen Functie: managing partner Lid van VNO-NCW Noord sinds: 30-04-2014
wat doet uw bedrijf? rbo ondersteunt organisaties en bedrijven bij diverse opleidingsvraagstukken. u kunt hierbij denken aan de opleidingsbehoefte binnen uw organisatie in kaart laten brengen, de inkoop van uw scholing (deels) uitbesteden, evc trajecten inzetten enzovoorts.
wat doet uw bedrijf? ZicHtbaarsucces is het bedrijf van de eerste indruk, de uiterlijke presentatie. Ik help de mensen van uw bedrijf aan een zichtbare presentatie voor meer succes. mensen die zelfbewust zijn, worden zelfverzekerde en blije mensen. Blije mensen lopen harder waardoor ze meer succes boeken voor uw bedrijf. Laat uw mensen het visitekaartje zijn!
wat doet uw bedrijf? team is een strategisch en creatief communicatiebureau. We helpen bedrijven om zich op een krachtige manier te positioneren. Wij helpen bedrijven om het verschil te maken en groei te realiseren. door emotionele waarde aan merken toe te voegen. Waarom emotie? Omdat emotie aanzet tot actie. En omdat er geen sterkere emotie is dan liefde, doen we dat door de verbinding van de hersenen naar het hart te creëren. We denken namelijk met ons hoofd, maar beslissen met ons hart.
wat is uw ambitie? vanuit mijn nieuwe rol wil ik rbo nog beter in beeld brengen bij de private markt en de zorg. Ik zie hierbij veel mogelijkheden om met verschillende partijen nieuwe initiatieven tot stand te brengen, om samen een aantal arbeidsmarktvraagstukken in noord-nederland aan te pakken. waarom moeten leden u bellen? rbo heeft in de afgelopen 25 jaar een groot netwerk in noord-nederland opgebouwd, variërend van gemeentes, onderwijsinstellingen, private markt en zorg. Hiermee zijn wij bekend met trends en ontwikkelingen in diverse branches en kunnen organisaties die ondersteuning bieden die past. Bij vragen over duurzame inzetbaarheid, mobiliteit, maar ook bijvoorbeeld vragen in het kader van reorganisaties. contactgegevens damsport 1 9728 pp groningen 050-5262900 www.rbo.nl
wat is uw ambitie? Mijn ambities liggen hoog. Ik wil binnen drie jaar 10.000 mensen helpen blij te zijn met zichzelf. Start-ups wil ik helpen te empoweren en ik heb een ZicHtbaaracademie waarin ik mensen opleid om zó weer anderen te helpen blij te maken met zichzelf. Zo wordt de wereld een klein beetje mooier. waarom moeten leden u bellen? u mag mij bellen als u wilt dat uw bedrijf een 9+ uitstraling in de uiterlijke presentatie krijgt. Ik daag u uit om mij uit te nodigen voor een ZicHtbaarheid Quickscan van uw bedrijf. Dit is een uitgebreide rapportage van de eerste indruk van uw bedrijf. contactgegevens Heemstrasingel 54 9062 GH OENKERK 058-2561754 www.tinekehuizengaimagostylist.nl
wat is uw ambitie? team heeft niet de ambitie om het grootste bureau uit het noorden te worden. Wij willen met name verder bouwen aan een dynamisch team en samen met mooie opdrachtgevers bouwen aan sterke merken. waarom moeten leden u bellen? we helpen je graag met een scherpe en krachtige positionering om je onderneming, product of dienst op een krachtige manier in de markt te zetten en samen te werken aan een optimaal resultaat. tegen iedereen die hier ook in gelooft zeggen we: `join our TEAM!’. contactgegevens burgemeester wuiteweg 16 9203 KK DRACHTEN 0512-382282 www.team.nl
43
Bedrijf: studio wolf Naam: tim sluis Functie: studio manager Lid van VNO-NCW Noord sinds: 04-04-2014
Bedrijf: Yspeert vwl advocaten Naam: Hillie lunter Functie: advocaat Lid van VNO-NCW Noord sinds: 13-05-2014
Bedrijf: oim orthopedie Naam: Fokke boomsma Functie: Financieel directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 07-04-2014
wat doet uw bedrijf? Formeel ontwerpen we interfaces voor online producten. Simpel gezegd ontwerpen en ontwikkelen we de voorkant van websites en webapplicaties, het stuk dat de bezoeker ziet en ervaart. Dit is steeds meer een uitdaging, omdat interfaces op honderden apparaten mooi en gebruiksvriendelijk moeten zijn. Bekijk dezelfde site maar eens op je telefoon of tablet en kijk wat er gebeurt!
wat doet uw bedrijf? Yspeert vwl advocaten werkt met circa 25 advocaten vanuit kantoren in drachten, Emmen en Groningen. Zelf heb ik mij gespecialiseerd in het ondernemingsrecht en faillissementsrecht. Ik word regelmatig benoemd als curator in faillissementen. Wij presenteren ons als advocaten met lef. Dit houdt onder meer in dat je al mijn collega´s en mijzelf kunt typeren als eigenzinnig en gepassioneerd. We zijn doortastend, direct en houden van een no-nonsense mentaliteit.
wat doet uw bedrijf? oim orthopedie ontwikkelt, produceert en levert prothesen, orthopedische schoenen, voetbedden, korsetten, therapeutisch elastische kousen, orthesen etc. Kortom, alles waarmee u zich beter kunt bewegen. Daarbij zijn prothesen lichaamsvervangende producten (kunstarmen en -benen) en orthesen lichaamondersteunende producten (spalken, beenbeugels). Het aanmeten, produceren en afleveren vraagt om een nauwe samenwerking tussen klant, arts, zorgverzekeraar (die de rekening betaalt) en OIM. OIM Orthopedie heeft ruim 20 eigen vestigingen over het hele land en 300 medewerkers. Bedrijfsmotto is: OIM gaat voor jou!
wat is uw ambitie? de wereld, en vooral de zakelijke wereld, de frustraties ontnemen die gepaard gaan met het gebruik van IT-producten. apple heeft laten zien dat het anders kan. Mensen willen geen interfaces meer ontwikkeld vanuit technisch oogpunt. Ik wil daarin voorop lopen en mensen blij maken. waarom moeten leden u bellen? bel me als dit verhaal je aanspreekt en ik je daarbij kan helpen. Design is een mindset die doorleeft in je hele bedrijf. Het laat niet alleen klanten, maar ook medewerkers anders denken over de dingen die je doet. Design verkoopt. contactgegevens oosterstraat 29a 9711 np groningen 050-8200271 www.studiowolf.nl
wat is uw ambitie? Zorgen dat het beeld dat veel ondernemers toch nog hebben van de advocaat als notabele verandert in een hippe blonde advocaat die een sparringspartner kan zijn voor de ondernemers. waarom moeten leden u bellen? de energie die ik uitstraal hoop ik ook over te brengen op mijn klanten. ondernemers mogen mij altijd bellen om even te ‘sparren’. Ik hoop dat ze dan na dat gesprek weer met hernieuwde energie aan de slag gaan en zich kunnen richten op dat wat voor hen belangrijk is: ondernemen! contactgegevens lavendelheide 13 9202 PD DRACHTEN 0512-334134 www.yspeertvwl.nl
wat is uw ambitie? de ambitie van oim is om de beste, snelste en meest toonaangevende speler in de markt van de orthopedie te worden, in de beleving van klant, arts en zorgverzekeraar. Mijn persoonlijke ambitie is om dat proces mede richting te geven en te faciliteren vanuit een stabiel en degelijk georganiseerd bedrijf. waarom moeten leden u bellen? voor een product kunt u een van onze vestigingen bellen en mij persoonlijk om van gedachten te wisselen over ontwikkelingen in de zorgmarkt en de daarbij passende bedrijfsvoering. contactgegevens balkendwarsweg 5 9405 PT ASSEN 0592-394260 www.oim.nl
44
NoordNieuws juni 2014
colofon NoordNieuws, het magazine van
W NOORD VNO-NCW Noord verschijnt vijf
per jaar en wordt n die het maal Ondernemersgala 2014 verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen. Jaargang 19 nummer 3 Juni 2014 Oplage 2.000 exemplaren Eindredactie: Lex Kloosterman
VRIENDEN VAN VNO-NCW NOO
Het bestuur van VNO-NCW Noord is de volgende bedrijven die het Ond
Met bijdrages van: Ingrid Dragtstra Hester Joustra Lex Kloosterman Gerard Kremer Jan-Willem Lobeek Lambert Zwiers
[email protected]
Schuurmans Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl
dvocaten & Adviseurs voor
rd laan 31
gen 4 38 44 ord.nl
ondernemers
Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen
mogelijk hebben gemaakt, bijzonder erkentelijk.
Met het Ondernemersgala wordt het nieuwe verenigingsjaar van VNO-NCW Noord feestelijk geopend. Ondernemers, politici en vertegenwoordigers uit de wereld van kunsten, onderwijs, zorg Noord en overheden zullen aanwezig zijn. Noteer dus alvast Het bestuur van VNO-NCW is de volgende bedrijven die het Ondernemersgala 2014de datum in hebben uw agenda: 5 september 2014, MartiniPlaza Groningen. mogelijk gemaakt, bijzonder erkentelijk.
VRIENDEN VAN VNO-NCW NOORD lekker eten & drinken voor de zorg
VRIENDEN VAN VNO-NCW NOORD DeHet volgende makenNoord het VNO-NCW Noordbedrijven Ondernemingsgala 2014 mogelijk.2014 Het bestuur is bestuurpartners van VNO-NCW is de volgende die het Ondernemersgala hen hiervoor zeer erkentelijk. mogelijk hebben gemaakt, bijzonder erkentelijk.
lekker eten & drinken voor de zorg
PERSOONLIJKE UITNODIGING VOOR: lekker eten & drinken voor de zorg
B. van der Haar
Schuurm
!pet Hoogeveen Hollandscheveldse Opgaande 22 7913 VD Hollandscheveld
2
dvocaten & Ad voor
Schuurmans dvocaten & Adviseurs voor
VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.
ondernemers
Schuurmans dvocaten & Adviseurs voor
ondernemers
VNO-NCW Noord Leonard Springerlaan 31 Postbus 132 9700 AC Groningen Telefoon 050-534 38 44 www.vno-ncwnoord.nl
Terugblik 2013 Plattegrond VNO-NCW Noord Leonard Springerlaan 31QR Code voor een Scan de Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? impressie van Het VNO-NCW Postbus 132 Martiniplaza Noord Ondernemersgala Neem dan contact op met de redactie via9700
[email protected]. AC Groningen Leonard Springerlaan 2 van vorig jaar of kijk op: Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt bereiken. Telefoon 050-534 38 u 44ons via dit e-mailadres youtube.com/vnoncwnoord. 9727 KB Groningen VNO-NCW Noord www.vno-ncwnoord.nl Leonard Springerlaan 31 Postbus 132 9700 AC Groningen Telefoon 050-534 38 44
onde
Koninklijke Van Gorcum... ...eigenlijk is al ons werk bekroond.
Koninklijke Van Gorcum T +31(0)592 37 95 55
Industrieweg 38, 9403 AB Assen
www.vangorcum.nl
Weten wat er in uw sector speelt
met één druk op de knop.
De Rabo Kennis App: actuele kennis direct beschikbaar. Op de hoogte blijven van ontwikkelingen in uw sector is nu wel erg eenvoudig. Met de Rabo Kennis App heeft u relevante kennis snel bij de hand om uw visie te bepalen en te anticiperen op economische ontwikkelingen in uw branche.
Download nu de Rabo Kennis App via rabobank.nl/kennis Samen sterker