Financiële Zaken vanuit de Praktijk Gert van den Burg Lopikerwaard, 11 maart 2010
Wie is Gert van den Burg? · Gert van den Burg (1962) · Bedrijfskundig econoom · Registercontroller · Adviseur/trainer/coach · Eigenaar CFO Consult / Ondernemer · Lid Raad van Toezicht woningcorporatie · Contactgegevens: Tel: 010 - 426 83 99 Mob.: 06 – 430 279 47 Mail:
[email protected] Web: www.cfoconsult.nl Blog: www.cfoconsult.nl/blog/ Twitter: www.twitter.com/ gertvandenburg Linkedin: http://nl.linkedin.com/in/ gertvandenburg 2 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Algemeen Dagblad 10 maart 2010
ZZP’er vaak failliet door slecht inzicht financiën
Tip: download pdf via www.nibud.nl/geldboek
3 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Zomaar wat krantenkoppen · Moet werkloze zzp'er naar de Voedselbank? · Duizenden zzp’ers weggezet als fraudeur · Gedupeerde zzp’er krijgt hulp Donner · Bouw worstelt met drie plagen · Groen Links op de bres voor kleine zelfstandige · Recordaantal faillissementen in 2009 · 1.000 eenmanszaken failliet · Zzp'er smeert economie · Soepelere regeling voor uren zzp’ers
4 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
NH 10-03-10 katern 2 pagina 14
Zelfstandigen krijgen plek in de SER Werkgevers geven zzp’ers zetel in overlegorgaan, vakbonden zien daar vooralsnog vanaf Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) krijgen een zetel in de SociaalEconomische Raad (SER). Met dank aan de werkgevers die een zetel beschikbaar stellen. Door onze redacteur
Patricia Veldhuis
Rotterdam, 10 maart. „Eindelijk erkenning”, zegt Esther RaatsCoster, voorzitter van het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO). Dit platform, gelieerd aan werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland, „maar onafhankelijk”, heeft als eerste belangenbehartiger van zzp’ers een plaats verworven binnen de SER, het overlegorgaan van de sociale partners. Dat werd tijd ook, vindt RaatsCoster die de zetel de komende twee jaar zal bezetten. „De rol van zzp’ers op de arbeidsmarkt is de laatste jaren steeds groter geworden, maar binnen de SER was tot nu toe alleen plaats voor werknemers en werkgevers. Heel traditioneel.” Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn er ongeveer 650.000 zelfstandigen zonder personeel actief op
de arbeidsmarkt. De laatste jaren is hun aantal explosief gestegen. Tegelijkertijd nam het aantal belangenverenigingen voor zelfstandigen snel toe. PZO, met 20.000 leden inmiddels de grootste vereniging voor zelfstandigen, werd in 2002 opgericht en houdt kantoor in de Malietoren, de thuisbasis van de werkgeversorganisaties in Den Haag. Ook binnen de werknemersorganisaties zijn de afgelopen jaren speciale afdelingen en deelbonden opgericht voor zzp’ers, zoals FNV Zelfstandigen, maar een zetel in de SER lag tot nog toe niet binnen handbereik. Tot frustratie van Linde Gonggrijp, voorzitter van FNV Zelfstandigen, die begin dit jaar in deze krant nog een pleidooi hield voor een zzp-zetel in de SER, maar nul op rekest kreeg binnen de F NV. Gonggrijp is blij met de zetel van PZO. „Het is natuurlijk hartstikke goed dat de zzp’ers nu een positie hebben binnen de SER.” Ze noemt het een „heel strategische en slimme zet” van de werkgevers om hun zetel af te staan aan de zzp’ers. „Het is voor ons heel jammer dat de FNV niet bereid is om hetzelfde te doen. Een gemiste kans.” Dat de werkgeversorganisaties wél bereid zijn om een van hun zetels af te staan ten gunste van de zelfstandigen, is voor Raats-Coster
Zzp’ers optimistisch ondanks crisis Hun tarieven staan onder druk door de crisis, maar desondanks zijn de meeste zzp’ers optimistisch over de toekomst van hun bedrijf. Dat is een van de uitkomsten van de eerste ZZP Barometer, een onderzoek van het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) onder 940 aangesloten zelfstandigen. Ruim de helft van de zzp’ers verwacht dat de ergste crisis voorbij is en dat de eigen onderneming er over zes maanden beter voor staat. van PZO niet heel verrassend. „Werkgevers hebben veel belang bij een stevige positie van zelfstandigen op de arbeidsmarkt. Ze huren ze tenslotte in, hebben ze nodig. Zelfstandigen leveren een belangrijke bijdrage aan bedrijven, vooral op het gebied van innovatie en ontwikkeling.” De zzp’ers hebben overigens nog géén permanente eigen zetel. Daar is een wetswijziging voor nodig. „De werkgevers hebben op pragmatische wijze invulling gegeven aan de wens van de Tweede Kamer”, zegt Roel Masselink, secretaris van PZO. „Daar zijn wij heel blij mee, maar we streven uiteraard wel naar een vaste plek.”
5 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Volgens het onderzoek draaiden zzp’ers over het vierde kwartaal van 2009 een gemiddelde omzet van ruim 26.000 euro. Vrouwelijke ondernemers bleven daar ruim onder, met gemiddeld 19.100 euro omzet. Dit komt, volgens PZO, doordat veel vrouwen parttime werken – ook als zelfstandige. Van de ondervraagde zelfstandigen wil 2,7 procent binnen 12 maanden stoppen met de eigen onderneming om weer in loondienst te gaan. Voor PZO-voorzitter Raats-Coster, zelf ook zzp’er sinds een paar jaar, is het verkrijgen van een vaste zetel een van de zaken die ze de komende periode wil regelen binnen de SER. „De Tweede Kamer dringt al langer aan op een vaste plek voor zzp’ers”, zegt ze, „Dus dat moet lukken. We zijn sowieso de knuffelbeer van de politiek geworden: men neemt ons serieus en we worden voortdurend gevraagd om advies. Het tij keert wat dat betreft: jarenlang werden zelfstandigen bijna genegeerd. Nu zijn we een factor van betekenis geworden naast de twee traditionele groepen op de arbeidsmarkt, de werknemers en de werkgevers.”
Raats-Coster wil haar positie in de SER de komende twee jaar vooral gebruiken om bestaande wetten en regels voor zelfstandigen aan te passen. Zo pleit zij – net als de FNV overigens – voor een versoepeling van het urencriterium voor zelfstandigen. Nu moeten zzp’ers nog 1.225 uur draaien om in aanmerking te komen voor fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek. Door de crisis halen veel zelfstandigen dat aantal uren niet, waardoor ze dubbel in de problemen komen. „Wij willen dat de fiscus hier soepeler mee omgaat”, zegt RaatsCoster. Ook gaat zij zich inzetten voor vernieuwing van de aanbestedingsregeling. „Het is voor zzp’ers vaak onmogelijk om in te tekenen voor een opdracht, zeker bij overheidsorganisaties, omdat je daarvoor aan allerlei criteria moet voldoen. Die criteria willen wij oprekken.” Een steviger sociaal vangnet voor zelfstandigen, als het gaat om bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheidsverzekeringen, is niet haar eerste prioriteit. „Dat is iets waar de FNV veel waarde aan hecht. Wij gaan ervan uit dat zelfstandigen heel goed voor zichzelf kunnen zorgen. Maar we willen wél zorgen dat de omstandigheden waarbinnen zij hun werk doen zo optimaal mogelijk zijn.”
NH 08-03-10 katern 1 pagina 06
Recessie Reageer niet te heftig als het weer even minder gaat dan het Centraal Plan Bureau beweert
Er is een korte economische terugslag in aantocht In een termijn van een jaar geven dynamische voorraadmodellen een veel beter beeld van hoe de achtbaan van de economie verloopt, betogen Jan Fransoo en anderen.
D
e kranten stonden in het voorjaar van 2009 vol pessimistische economische voorspellingen. In deze krant van 12 mei vorig jaar betoogde een van ons (Jan Fransoo, red.) dat in de tweede helft van 2009 een snel herstel zou optreden. De achterliggende reden die hij aanvoerde was dat met de val van Lehman Brothers er een schokgolf van voorraadverlagingen (de Lehman Wave) door de logistieke keten is getrokken. Door gebrek aan kredietfaciliteiten zetten veel bedrijven in korte tijd een deel van hun voorraad om in contanten, om zo toch aan kasgeld te komen.
The Wall Street Journal berichtte onlangs dat in de Verenigde Staten gedurende deze crisis inmiddels ruim 200 miljard dollar aan voorraden is afgebouwd. Voor Europa zijn geen cijfers beschikbaar. Fransoo was voorts van mening dat die voorraadverlaging maar tijdelijk kan zijn, omdat vrij snel tekorten ontstaan en alle partijen in de logistieke keten de voorraden weer moeten aanvullen. Met behulp van een computersimulatiemodel konden we goed laten zien hoe dat herstel eruit zou zien. In de afgelopen zes maanden is dit herstel opgetreden. De toename van de vraag was groot en in veel sectoren leidde dit zelfs tot een daling in leverbetrouwbaarheid, omdat toeleveranciers niet op tijd de productiecapaciteit konden vergroten. Luchtvracht uit Azië steeg snel aan het einde van 2009 om de lage voorraden aan te vullen, rapporteerde Air France/KLM Cargo. Immers, omdat de productie van veel componenten of consumentenproducten in Azië
plaatsvindt, kost het tijd om een onverwacht snelle stijging van de vraag op te vangen. Door het gebruik van luchtzendingen in plaats van zeevracht kan die tijd worden verkort. Bedrijven die zich bevinden in lange en complexe logistieke ketens verhogen hun voorraden meer dan nodig is om weer in balans te komen. Omdat zij weinig zicht hebben op de hele keten stijgen de voorraden meer dan de markt aan het einde van de keten rechtvaardigt. Als er een order bin-
CPB moet straks niet de verwachting naar beneden bijstellen nenkomt bij een fabrikant van halfgeleiders is het niet duidelijk of dit echt wordt veroorzaakt door stijgende consumentenvraag naar computers aan het einde van de
keten, of dat de producent van computers, de groothandel en de detailhandel hun voorraden weer aan het aanvullen zijn. Voor de keten als geheel betekent dit dan een – overigens volledig rationele – overreactie van te veel productie. Onze analyses geven aan dat het moment nabij is waarop deze bedrijven beseffen dat er te veel voorraad is opgebouwd, en dat er opnieuw vraag uitvalt; de voorraden hebben zo ongeveer hun hoogtepunt bereikt in het afgelopen kwartaal, hoewel, volgens The Wall Street Journal nog maar een fractie van de verdwenen voorraad daadwerkelijk is opgebouwd. Door de lange ketens en daarbij behorende vertragingen duurt het echter nog een paar maanden voordat de voorraad daadwerkelijk terug gaat lopen; vermoedelijk is bij veel bedrijven de vraag nu al aan het teruglopen. Het vervelende gevolg is dat we in de komende maanden opnieuw een terugval in wereldwijde productie en handel zullen zien. De enige troost is dat
Dalende vraag, fluctuerende verkoop Het effect van een dalende consumentenvraag en voorraadafbouw op de productieketen, gebaseerd op een acute voorraadafbouw van 10% in september 2008
de dip veel minder diep zal zijn dan de dip die we een jaar geleden hebben gezien. Waarschijnlijk is die terugval ook wat geleidelijker. In bijgaande grafiek wordt het ver-
6 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
loop van de crisis geschetst volgens onze modellen. Wij modelleren een langzaam teruglopende consumentenvraag met in totaal een teruggang van ongeveer 5 pro-
cent, en we laten het toenemen van de vraag bij de toeleverende industrie in een specifieke keten zien. Indien de consumentenvraag minder ver terugvalt is de dip vanzelfsprekend minder diep, maar het patroon van de golfbeweging blijft gelijk. De les is duidelijk: de sterke schommelingen die we nu zien kunnen worden verklaard door de massale voorraadafbouw na de val van Lehman Brothers en door een zeer langzame teruggang in de vraag. De optimistische toonzetting van het artikel in mei vorig jaar, in vergelijking met de verwachtingen van het CPB, heeft plaatsgemaakt voor een pessimistischer toonzetting, nu in tegenstelling tot de naar boven bijgestelde verwachtingen die CPB-directeur Coen Teulings vorige maand presenteerde. Het CPB stelde de verwachting pas naar boven bij toen nadrukkelijk was gebleken dat er al een fors herstel was opgetreden. Teulings moet in mei niet opnieuw de verwachtingen naar be-
neden bijstellen, want ook deze dip is tijdelijk. Binnen de termijn van een jaar lijkt het er sterk op dat de dynamische voorraadmodellen een veel beter beeld geven van hoe de achtbaan van de economie verloopt. De economie van een heel land, of de wereldhandel, is een optelling van vele duizenden van de door ons gemodelleerde curven, van bedrijven ver weg en dichtbij de klant. Dit zal de dieptes van de totale teruggang wat drukken, maar het patroon blijft gelijk. We krijgen dus nog een terugslag, maar we moeten daar niet te fel op reageren omdat die opnieuw kort zal zijn. Jan Fransoo is hoogleraar technische bedrijfskunde en logistiek aan de Technische Universiteit Eindhoven. Robert Peels is strategiedirecteur bij DSM NeoResins+, een business unit van DSM. Maxi Udenio is ontwerper in opleiding aan het Stan Ackermans Instituut van de 3TU (drie technische universiteiten).
Agenda · Basisbegrippen financieel management Balans, resultatenrekening, kasstroomoverzichten ten Kostenvraagstukken
· Praktische zaken Rol van de accountant Boekhouden: zelf doen of uitbesteden Belastingdienst: leuker kunnen we het niet maken …… De auto: van de zaak of privé? Arbeidsongeschiktheid en andere risico’s Pensioen: een zaak van later?
7 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Financieel management, wat is dat? · Wat wordt verstaan onder financieel management? 1.
Het aantrekken van financiële middelen (financiering)
2.
De aanwending daarvan (economische aanwending)
3.
De bewaking (beheer)
Essentie: Alle activiteiten die gericht zijn op de beheersing van de geldstromen van de organisatie
8 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Drie basisbegrippen · Winst- en verliesrekening · Balans · Cash flow overzicht
9 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Verschillende perspectieven - introductie
Winst en verlies · Welke kosten hebben we gemaakt? · Welke opbrengsten hebben we gegenereerd?
Balans
Cash flow
· Hoeveel vermogen is er?
•
· Hebben we nog geld tegoed?
•
· Wat zijn we nog verschuldigd?
•
Waar komt het geld vandaan? Waar wordt het geld aan besteed? Is er genoeg in kas?
· Wordt er winst gemaakt?
Historisch
Foto
10 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Historie en forecast
Doel van een winst- en verliesrekening (W&V of P&L) · Een W&V moet juiste informatie geven over de financiële resultaten van een organisatie, over een bepaalde periode · Een W&V verschilt van een cash flow overzicht, omdat in een P&L tracht opbrengsten en kosten te matchen · In een W&V staat de mogelijkheid om te analyseren centraal: werkelijke cijfers worden vergeleken met budgetten, vorige periode, forecasts, latest estimates
11 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Verschil tussen uitgaven en kosten · Uitgaven zijn door het bedrijf verrichte betalingen via bank, giro of kas · Kosten zijn alle op geld gewaardeerde offers die gebracht zijn bij de productie. Bijvoorbeeld: grondstofkosten, afschrijvingskosten, vermogenskosten, loonkosten
Winst en verlies
Balans
12 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Cash flow
Verschil tussen ontvangsten en opbrengsten · Ontvangsten zijn aan het bedrijf verrichte betalingen via bank, giro of kas · Opbrengsten zijn baten die ontstaan bij de uitvoering van de normale, niet-incidentele activiteiten van de onderneming. Denk aan de verkoopprijs van een product of dienst
Winst en verlies
Balans
13 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Cash flow
Doel van een balans · Definitie: de balans is een periodiek opgesteld overzicht van de vermogenstoestand van het bedrijf · Het gaat dus om inzicht te geven in de omvang en samenstelling van het vermogen · Het overzicht bestaat uit de volgende elementen: de bezittingen (liquide middelen, debiteuren, voorraden, gebouwen) de schulden (crediteuren, leningsschulden) het eigen vermogen
14 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Balans Debet
• Vaste activa • Vlottende activa o vorderingen o liquide middelen
Credit
• • • •
Eigen vermogen Voorzieningen Lang vreemd vermogen Kortlopende schulden
15 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht kan bijdragen aan inzicht in: · De financiering van de activiteiten van de onderneming in het boekjaar · De liquiditeitspositie · De solvabiliteit · De kwalititeit van het behaalde resultaat · Het vermogen van de onderneming om geldstromen te genereren
16 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Drie onderdelen in het kasstroomoverzicht · Kasstromen uit operationele activiteiten · Kasstromen uit investeringsactiviteiten · Kasstromen uit financieringsactiviteiten · Operationeel: wat is er verdiend met de reguliere activiteiten · Investering: hoeveel is er uitgegeven of ontvangen voor kapitaalgoederen · Financiering: hoeveel geld is geleend, ontvangen of terugontvangen van vermogensverschaffers en hoeveel heeft dit gekost
17 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Bedrijfsfinanciering
Werkkapitaalbeheer · Wat is werkkapitaal? · Werkkapitaal is het verschil tussen de vlottende activa (voorraden, debiteuren, liquide middelen) op de balans van een onderneming en de vlottende passiva (crediteuren en overige kortlopende schulden) · Het werkkapitaal geeft de mate van liquiditeit van een onderneming aan
Werkkapitaal = vlottende activa – vlottende passiva
19 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Cash conversion cycle Voorraad
Onderhanden werk
Inkopen
Verkopen
Cash Conversion Cycle
Crediteuren
Debiteuren Cash
20 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Waarom inzicht in werkkapitaal? 1. Ondernemingsrisico: Wat is het betalingsgedrag van afnemers en hoe zijn de condities ten opzichte van leveranciers? 2. Kasstromen: Waar wordt geld gegenereerd en welk onderdeel van de CCC slokt geld op? 3. Efficiency: Wordt er binnen de organisatie efficiënt gewerkt? Zijn de interne processen op orde? 4. Waarschuwingsfunctie: Hoe kunnen bottle necks in de CCC tijdig worden gesignaleerd? 5. Financiering: Welk gedeelte van de CCC kan extern gefinancierd worden?
21 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Optimaliseren werkkapitaal · Aan welke knoppen ga je draaien? · Welke maatregelen zijn mogelijk om het werkkapitaal te beïnvloeden? · Wat is de richting van het effect per maatregel?
22 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Verbeteren werkkapitaalpositie
Verlagen van de post debiteuren
Verlagen/ optimaliseren van de voorraadpositie
Betalingscondities en
Verminder voorraad door
debiteurenbeleid Credit check bij debiteuren Wijze van factureren
overbodige, niet verkoopbare voorraad van de hand te doen Verminderen van de
(bv. elektronisch) en innen (bv. incasso) Verbetering van aftersales Verbeteren van de interne processen rondom
voorraadoppervlakte Flexibel productieproces en doorlooptijden
debiteurenbeheer (bv. automatisering, factuurbeleid)
23 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Onderhandelen met crediteuren Optimaliseren van de betalingscondities Leverancierskrediet (duur) versus betalingskorting (goedkoop) Elektronische verwerking van inkomende facturen Verbetering / automatisering van crediteurenbetaling
Betalingsbeleid gemeente ‘chantage’ Update: woensdag 10 feb 2010, 12:03
Ondernemers in Drenthe zijn woedend over het betalingsbeleid van de gemeente Noordenveld. De gemeenteraad heeft besloten om rekeningen alleen binnen twee weken te betalen als de gemeente twee procent korting krijgt. Zonder korting wordt na zestig dagen betaald. De werkgeversorganisatie VNO-NCW noemt dit chantage. De afdeling Noord-Nederland van deze ondernemersvereniging heeft de kwestie onder de aandacht gebracht van minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken. Geen kwaad Bedrijven die het niet met het betalingsgedrag van de gemeente eens zijn, hebben steun gekregen van de CDA-fractie in de Tweede Kamer. Wethouder Wolters van Noordenveld zegt zich van geen kwaad bewust te zijn. De gemeente moet twee ton bezuinigen en volgens de wethouder kan de regeling juridisch door de beugel. Bron: www.nos.nl
24 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Ook ING dwingt korting bij leveranciers af 15 februari 2010, 7:25 uur | FD.nl
Door: Clemens van Herwaarden ING Bank heeft in de zomer van 2009 leveranciers onder druk gezet om met terugwerkende kracht korting op producten en diensten te geven. De bedrijven die aan de bank leverden, moesten een deel van hun omzet weer terugstorten naar ING. Weigerden ze dat, dan dreigde de bank de leveranciers geen opdrachten meer te gunnen. Dit blijkt uit een overeenkomst tussen ING Bank en haar toeleveranciers, die in handen is van deze krant. De afdeling inkoop van de bank vroeg een groep leveranciers in augustus vorig jaar om vanaf 1 juli 2009 met terugwerkende kracht 12% van hun omzet terug te storten. In totaal gaat het om enkele miljoenen euro's aan kortingen. Facilitaire dienstverleners onder druk gezet Vorige maand ontstond er ophef bij politici en bedrijfsleven nadat deze krant bericht had over de wijze waarop ABN Amro facilitaire dienstverleners onder druk had gezet om eerder gemaakte omzetten terug te betalen. 'Ik voelde me zwaar gechanteerd, maar de bank is een belangrijke klant voor mij, dus ik heb onder protest ingestemd', zegt een ondernemer over de handelwijze van ING. In een reactie zegt de bank dat er inderdaad 'scherp en pittig is onderhandeld met betrekking tot het kortingsverzoek, de ingangsdatum en het percentage'. 'We kunnen ons voorstellen dat dit sommige leveranciers in het verkeerde keelgat is geschoten. De leveranciers hadden wel de keuze om nee te zeggen', laat een woordvoerder weten. 12% Van die oude factuur terugstorten De bedrijven moesten een oude factuur sturen naar de gebruikelijke afdeling en vervolgens op een rekening van de inkoopafdeling 12% van die oude factuur terugstorten. 'Op deze manier kon de afdeling inkoop precies laten zien hoeveel geld zij bezuinigt. De bank zegt waarden als integriteit en transparantie hoog in het vaandel te hebben, maar als je dit ziet is dat een gotspe', zegt een ondernemer. De bijeenkomsten van leveranciers en de inkoopafdeling van ING verliepen volgens een vast stramien. 'Ik pakte mijn pen en papier, maar dat was niet de bedoeling. Ik voelde me daar erg vervelend bij. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt', zegt een ondernemer. Dwingende verzoek van de bank Nog tijdens de bijeenkomst moesten ondernemers beslissen of ze zouden ingaan op het dwingende verzoek van de bank. Wanneer een directeur tegenstribbelde, werd hem gezegd dat als hij niet wilde betalen, de kans groot was dat hij nooit meer voor ING hoefde te werken. 'Ik had zoiets nog nooit meegemaakt en wilde mijn juridisch adviseur ernaar laten kijken', zegt een leverancier. 'Dat mocht niet. Het was nu of nooit.'
25
Uiteindelijk stemde hij in. 'ING is geen kleine jongen dus ik heb de overeenkomst ondertekend. Ik vond het een schandalige manier van zakendoen. 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden Copyright (c) 2010 Het Financieele Dagblad
Actuele koers ING Groep 6,43 (+1,79%)
Bedrijfsfinanciering · Hoeveel geld is nodig om het ondernemingsplan / begroting te realiseren? · Welk deel in risicodragend eigen vermogen? · Welk deel in vreemd vermogen? · Hoe dit geld binnen te halen?
26 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Eigen vermogen · Aandelenkapitaal Eigenaar Beurs Venture capital
· Reserveringen · Toevoeging winst
27 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Vreemd vermogen · Rekening-courant bank · Doorlopend krediet · (Hypothecaire) langlopende lening · Bankgarantie · Leverancierskrediet (zie werkkapitaal, soms bijzondere constructies zoals in de horeca) · Leaseconstructie: Financial Operational Huurkoop
28 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Kosten en kostprijzen
Begrippen en definities · Variabele en constante kosten · Directe en indirecte kosten · Integrale, partiële en differentiële kostprijs · Tarieven voor ZZP’ers
30 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Variabele en constante kosten · Variabele kosten Kosten die veranderen met het activiteitenniveau proportioneel degressief Progressie
· Constante (vaste) kosten Kosten die niet veranderen binnen bepaalde grenzen van het activiteiten niveau Bij uitbreiding van het activiteitenniveau kunnen de vaste kosten schoksgewijs toenemen
31 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Variabele en constante kosten (vervolg) Variabele kosten kosten
aantal
proportioneel
progressief
degressief
Constante kosten kosten
aantal
constant binnen bedrijfsdrukte
constant binnen capaciteitsgrens
32 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Directe en indirecte kosten · Directe kosten zijn direct toe te rekenen aan de calculatie-objecten (causaal verband) · Indirecte kosten zijn niet direct toerekenbaar aan het calculatie-object (indirect verband) Toerekenbaar: met behulp van een verdeelsleutel: m2, fte, werkplek Niet toerekenbaar: echte overhead/arbitrair
33 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Integrale, partiële en differentiële kostprijs · Integraal: alle kosten, direct, indirect, variabel en constant zijn toegerekend aan een product of dienst · Partieel: deel van de kosten Voorbeelden direct costing; variable costing
· Differentieel: is een partiële kostprijs die slechts de additionele kosten bevat, gepaard gaande met het uitvoeren van een eenmalige order buiten de normale bedrijfsdrukte. Waarvoor zou je de differentiële kostprijs kunnen gebruiken?
34 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Tarief voor ZZP’ers Voorbeeld · € 25.000,- netto overhouden? · Dat is bruto ongeveer € 32.000,· Stel uw bedrijfskosten bedragen ongeveer € 12.000,- per jaar. · Samen is dit € 44.000,· Gedeeld door declarabele uren (1200) betekent dit een uurtarief van € 36,66 excl. btw. · Of dit uurtarief haalbaar is hangt natuurlijk af van vraag en aanbod.
35 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
De rol van de accountant
Accountant vult verschillende rollen in · Wettelijk beschermde titel · Activiteiten: Opstellen accountantsverklaring Opstellen beoordelingsverklaring Uitvoeren samenstellingsopdracht Verstrekken van advies
· Steeds zwaardere eisen van toezichthouders en wetgever in kader van governance
37 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Administratie: zelf doen of uitbesteden?
Boekhouding zelf doen of uitbesteden? Overwegingen: · Kosten · Gemak · Focus op core business
39 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Hoe een administratiekantoor vinden? · Vraag na in netwerk, familie en bekenden · Internet · Goedkoop is soms duurkoop · Overziet de administrateur ook de fiscale gevolgen?
40 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Welke rechtsvorm?
Overwegingen · Risico · Fiscale motieven · Bedrijfsoverdracht · Imago
42 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Meest voorkomend · Eenmanszaak · Besloten vennootschap · Vennootschap onder firma · Commanditaire vennootschap
43 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Wanneer een BV? · Hoog risico · Hoge winst (minimaal € 150.000 in 2010)
44 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Belastingdienst
Leuker kunnen we het niet maken … · Omzetbelasting · Loonheffingen · Inkomstenbelasting · Vennootschapsbelasting
….
Maar het kost zoveel tijd
46 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Omzetbelasting · Aanmelden bij belastingdienst bij start ondernemerschap · Per maand, kwartaal of jaar aangifte doen · Kleine ondernemersregeling (afdracht < € 1.345) · Aangiftetermijn is heilig: geen uitstel · Boetesysteem · Redenering: boekhouding moet bij zijn
47 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Systeem omzetbelasting · Zelf btw voor producten en diensten in rekening brengen · Terugvragen op inkoop · Tarieven NL: 19%, 6%, 0%, bijzonder tarief (vrijgesteld) · Vrijgesteld is kostenverhogend · In Europa zaken doen: verlegging BTW
48 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Inkomstenbelasting · In principe jaarlijks voor 1 april over voorgaande jaar · Uitstel wordt makkelijk verleend · Voor 1 april uitstel vragen · Als je het zelf doet: tot 1 september · Via administratiekantoor: andere datum · Heb je een administratiekantoor: uitstel via hen
49 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Zelfstandig ondernemerschap Waarom van belang? · Heb je recht op toepassing van ondernemersaftrekposten als zelfstandigenaftrek, startersaftrek en winstvrijstelling? · Kom je in aanmerking voor de lagere inkomensafhankelijke zorgverzekeringspremie?
50 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Criteria fiscaal ondernemerschap Is er sprake van marktgericht opereren? · Zijn er meer dan één opdrachtgevers? · Ben je onafhankelijk van die opdrachtgevers? · Doe je aan werving? · Komen je prijzen tot stand in vrije onderhandeling? · In hoeverre ben je vrij om werktijden en werkvoorwaarden zelf te bepalen? · Presenteer je je als zelfstandig ondernemer? Is er sprake van een organisatie van werk en kapitaal? · Heb je bedrijfsmiddelen? · Heb je werkruimte? · Moet je arbeid verrichten om je opbrengst te behalen? Is er sprake van risico? · Is er een kans dat je een opdracht níet binnenhaalt? · Is er risico dat je je investeringen niet terugverdient? · Loop je risico dat je opdrachtgevers of klanten niet betalen of kunnen betalen? Is er sprake van een winstperspectief? · Streef je naar winst? · Is er redelijkerwijs, op enige termijn, winst te verwachten?
Antwoorden overwegend ja? Dan fiscaal ondernermerschap 51 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Zelfstandigenaftrek Wat is zelfstandigenaftrek? · Dit is een aftrekpost ten laste van het belastbaar inkomen voor 1. natuurlijke personen die ondernemer zijn, en 2. hun totale bestede werktijd voor meer dan 50% besteden aan die onderneming, en 3. aan het feitelijk drijven van de onderneming meer dan 1.225 uren per kalenderjaar besteden en dat aannemelijk kunnen maken met een goede urenadministratie
· Afhankelijk van hoogte winst · De hoogste aftrek in 2010 bedraagt € 9.427 bij een winst tot € 13.960 · De aftrek is nooit meer dan de winst zelf. Dat heeft tot gevolg dat de zelfstandigenaftrek, voor zover die méér bedraagt dan de winst, niet meer verrekend kan worden met looninkomsten
52 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Winstvrijstelling · Naast de zelfstandigenaftrek en startersaftrek is er nog een extra faciliteit: de winstvrijstelling. In wezen een tariefsverlaging van 12% over de inkomsten uit de onderneming.
53 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Urenadministratie Belangrijk: · Houd je uren goed bij · Mag in een agenda, spreadsheet, op papier, software · Niet alleen productieve uren · Ook: ontwikkeling, reistijd, administratie, cursussen, acquisitie, opruimen · Informatie moet enigszins toetsbaar zijn
54 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Startersaftrek · In eerste vijf jaar maximaal drie keer toepassen · Mits voldaan wordt aan urencriterium van 1225 uur · In 2010: € 2.110 · Kan alleen samen met gewone zelfstandigenaftrek worden toegepast
55 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Auto
Fiscale gevolgen van de auto · Privé of zakelijk? · Bestelauto en vermindering BPM of motorrijtuigenbelasting gewenst ? kies voor zakelijk · Fiscus gaat uit van bestendige gedragslijn: Je maakt de keuze bij start van je onderneming Of bij de aanschaf van de auto
· Voor de inkomstenbelasting en omzetbelasting mag je verschillende keuzes maken
57 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Auto en inkomstenbelasting · Hoe hoger de aftrekpost voor autokosten des te groter het fiscale voordeel in de inkomstenbelasting · De keuze voor een privé-auto die zakelijk gebruikt wordt kan voordeliger zijn naarmate de auto ouder en goedkoper is bij aanschaf en er meer zakelijke kilometers worden gereden. · De keuze voor een zakelijke auto die voor privé gebruikt wordt kan voordeliger zijn naarmate de auto nieuwer en duurder was bij aanschaf, en er minder zakelijke kilometers worden gereden. · Twee mogelijkheden: Zakelijk vermogen: integrale kosten minus 25% privégebruik aftrekken Privé vermogen: kilometers maal € 0,19 aan jezelf declareren
58 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Auto en omzetbelasting Auto in ondernemingsvermogen: 1. BTW in rekening gebracht bij aankoop
BTW bij aanschaf en verkoop, BTW op kosten verrekenen
Corrigeren voor privégebruik: 12% omzetbelasting af te dragen over de fictief berekende waarde van dat privé-gebruik, en die waarde is gesteld op 25%, 20% of 14% van de catalogusprijs
2. Margeregeling
Op basis verhouding zakelijk/privé kilometers (kilometeradministratie)
Of forfaitair 75% (gewone auto) of 90% (bestelauto)
Kosten verrekenen (benzine, onderhoud etc.)
Auto in privé-vermogen
Geen verrekening over BTW-aanschaf
Verder zie margeregeling
59 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Auto als vermogen vennootschap · Dan drukken de kosten de winst van de vennootschap · Heeft weer andere fiscale gevolgen · Bijtelling voor inkomstenbelasting (geldt ook voor variant IB auto = zakelijk vermogen)
60 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Verzekeringen & pensioen
Verzekeringen: is onderdeel risicomanagement · Wat zijn je risico’s? · Welke risico’s ben je bereid te accepteren? · Welke kun je zelf dragen? Voorbeelden risico’s · Arbeidsongeschiktheid · Overlijden · Bedrijfsaansprakelijkheid · Bedrijfsschade · Bedrijfsrechtsbijstand
62 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Pensioen · Sparen · Beleggen · Fiscale Oudedag Reserve (FOR) · Lijfrente · ‘De zaak is mijn pensioen’ · Vermogen opbouwen in huis
63 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden
Meer lezen? · www.kvk.nl · www.beeldrijk.org · www.dezaak.nl · www.belastingdienst.nl
64 2010 CFO Consult - Alle rechten voorbehouden