FILMMUZIEK MAGAZINE MARVIN HAMLISCH Comeback na dertien jaar met nieuwe score FONS MERKIES In gesprek met een Nederlandse meester

FILMMUZIEK MAGAZINE

MARVIN HAMLISCH Comeback na dertien jaar met nieuwe score FONS MERKIES In gesprek met een Nederlandse meester FILMMUZIEK RECYCLED Oude filmmuziek in nieuwe films NUMMER 154 – 38ste JAARGANG – OKTOBER 2009 1

Score 154 Oktober 2009 38ste jaargang ISSN-nummer: 09212612 Het e-zine Score is een uitgave van de stichting Cinemusica, het Nederlands Centrum voor Filmmuziek Informatienummer: +31 050-5251991 E-mail: [email protected]

Hoofdredactie: Paul Stevelmans

FILMMUZIEK MAGAZINE REDACTIONEEL Filmmuziek wordt soms opnieuw gebruikt voor een nieuwe film. Niet alleen Quentin Tarantino maakt inventief gebruik van bestaande scores voor zijn eigen films, ook in een recente Franse film kan het publiek genieten en kennis maken met oude filmmuziek. U leest meer over deze aanpak in zowel de recensie van Tarantino´s laatste film Inglourious Basterds als in een portret van regisseuse Catherine Corsini en haar recent in Nederland uitgebrachte film Partir.

Eindredactie: Paul Stevelmans

Over oude scores gesproken, de Amerikaan Marvin Hamlisch verraste onlangs vriend en vijand met zijn score voor Steven Redactie: Henk Maassen, Soderberghs film The Informant! U leest in dit nummer hoe regisseur en componist elkaar vonden en ook kunt u een Albert Pouw, Paul recensie van deze innemende score lezen. Stevelmans, Sijbold Tonkens, Robert Valkenburg, Julius J.C. Wolthuis Vormgeving: Paul Stevelmans

Verder komen we met veel cd-recensies en liefst drie dvdrecensies. Een bijzondere dvd is die met Basil Poledouris die eerder dit jaar verscheen en een gedenkwaardig eerbetoon voor deze componist vormt. Veel leesplezier met deze nieuwe Score.

Met dank aan: Fons Merkies, BFD, Filmfestival Gent, Luk Monsaert, MVSP, Catherine Corsini

INHOUDSOPGAVE

3 Interview met Fons Merkies 7 In memoriam: Robert Heppener 8 WSA 2009: verslag 10 Marvin Hamlisch 11 Boekbespreking 12 Catherine Corsini 14 Dvd-recensies 16 Cd-recensies

2

FILMMUZIEK IS MIJN GROTE, GROTE, GROTE LIEFDE IN GESPREK MET FILMCOMPONIST FONS MERKIES Twee films tegelijk in de vaderlandse bioscopen. Om precies te zijn twee nogal uiteenlopende films: het kleinschalige Happy End en de – naar Nederlandse maatstaven – blockbuster De storm. Componist van beide films Fons Merkies is werkelijk geen zee te hoog. Eerder dit jaar componeerde hij al de muziek voor de hilarische komedie Spion van Oranje. Hiermee is 2009 een druk evenals bevredigend jaar geworden voor een van Nederlands topfilmcomponisten die ook nog eens veel in het theater werkzaam is. Volgens recente bioscoopcijfers is De storm de meest bezochte Nederlandse film tot dusver dit jaar, op de voet gevolgd door Spion van Oranje. Over het succes van De storm aan de kassa blijft Merkies (43) laconiek: ʽNou, daar merk ik niet zoveel van behalve dan dat mensen zeggen: hé je hebt De storm gedaan. Maar meer ook niet

score van Tiramisu van Michiel Borstlap. Wat dat betreft maakte ik mij geen illusies en daardoor was ik ook niet teleurgesteld dat ik hem niet won en had ik een hele leuke avond.ʼ Storm Ben Sombogaarts verfilming van de grote watersnoodramp in Zeeland in februari 1953 is vanaf de eerste bekendmaking met veel publiciteit omgeven. De publieksfilm over de zoektocht van een jonge moeder naar haar baby die tijdens de fatale stormnacht zoekraakt, is dan ook een grote productie die een stevige score verlangde. Wat maakte deze score voor Merkies nu zo bijzonder? ʽHet is niet een eenvoudige film om van muziek te voorzien. In de eerste twintig minuten zit de actie, maar daarna is het een ander soort film. Dat was specifiek en lastig aan deze film, vond ik. Elke film heeft zo zijn eigen uitdagingen en dat was in dit geval dat Julia, het hoofdpersonage van de film, een actief handelend persoon zou blijven. Dat is in de muziek ook steeds benadrukt.ʼ De muziek tijdens de overrompelende stormscène waarmee de film begint is mogelijk een tikkeltje aan de luide kant, zoals menig recensent na de première opmerkte, of misschien wel overbodig. Echter, Merkies heeft als voorbereiding op de score enkele Hollywoodrampenfilms uit de jaren ´70 bekeken en gezien en vooral gehoord hoe functioneel muziek bij de actiescènes kan zijn. ʽOp het moment dat je onder een actiesequentie muziek zet, dan doe je dat niet zozeer om de actie nog eens

hoor.ʼ Een andere vorm van erkenning viel hem op het Nederlands Film Festival in Utrecht begin deze maand ten deel dankzij een nominatie voor een Gouden Kalf voor zijn score voor Happy End, het derde en afsluitende deel van de trilogie van Frans Weisz over een Amsterdamse familie van Joodse komaf. Merkies (foto): ʽHet is altijd leuk om genomineerd te worden. Het is toch een blijk van waardering, zo zie ik het altijd maar. Ik dacht wel meteen dat Perquisite zou winnen omdat zijn muziek zo afwijkend is dat jury´s dat vaak toch leuk vinden. Dat was vorig jaar ook zo met de 3

een keer te onderstrepen. Dat doe je natuurlijk ook wel, maar je doet het om verschillende redenen, namelijk om het spannend te maken, maar vooral om ook te onderstrepen en mensen vooral te laten voelen dat na deze actie nooit meer iets hetzelfde zal zijn en dat is in feite de functie van de muziek.ʼ

dus wezenlijk anders na de storm en aldus is de muziek ook wezenlijk anders.ʼ Dat de film veel muziek lijkt te bevatten, komt volgens Merkies vooral door de vele korte stukken muziek die in het bijzonder de stormscène begeleiden. ʽIn die stormsequentie zat zeven minuten muziek achter elkaar. Dat was dus één cue om het zo maar te zeggen. En dat is later in tweeën geknipt. Ben wilde dat de muziek er even uit ging op het moment dat het water stopte met stijgen, dus op het moment dat Julia en haar moeder en zus op de zolder zijn en dat op het moment dat het huis in tweeën scheurt, dat dan de muziek er weer in kwam. Dus dat werden twee cues in het proces. Doordat de muziek er in de uiteindelijke mix af en toe uitgaat en onmiddellijk weer in, zijn het eigenlijk zes of zeven cues geworden. Dus dan heb je er eigenlijk zes of zeven in- en uitpunten bij. Hierdoor lijkt het erop dat er veel muziek in de film zit.ʼ Merkies is vrij laat in het productieproces bij de film betrokken geraakt, nadat een andere componist het veld had moeten ruimen. Hoe lang heeft hij aan de score gewerkt? ʽEen week of zes, denk ik, inclusief opnames. Ik heb dus niet tijdens de montage al mee gecomponeerd, dus het was echt op het moment dat de film al klaar was toen ik erbij betrokken werd.ʼ De muziekopnames vonden in België plaats. Behalve als componist was Merkies ook anderszins met de score bezig. ʽIk heb voor het grootste gedeelte, voor vijfennegentig procent, zelf ook georkestreerd en gearrangeerd. Dat doe ik het liefst altijd helemaal zelf. Voor De storm heb ik twee stukken uitbesteed en de rest heb ik zelf allemaal gedaan en voor Happy End kon ik het helemaal zelf doen omdat het een kleinere bezetting betrof en natuurlijk was er relatief gezien minder muziek dan bij De storm.ʼ

Na de stormscène begint dan de zoektocht van kersverse moeder Julia (gespeeld door Sylvia Hoeks) naar haar verdwenen baby. Nu wordt de actie ondersteund door meer lyrische muziek. Hoe is Merkies hier te werk gegaan? ʽIk heb de zaadjes die geplant worden in die heftigere scènes terug laten keren in de lyrischer sequenties. Ik heb dus wel geprobeerd om daar een eenheid van te maken. De storm, dat is een storm en daar zag ik eerlijk gezegd muziek meer als een geluid, dus je moet vooral de paniek onderstrepen en de spanning en het feit dat Julia haar moeder en haar zus kwijtraakt. De andere muziek is echt meer op het onderbewuste niveau, dat ze het opgeeft en dat je ook voelt: nu gaat ze het echt opgeven. Het karakter van de film is 4

dan ben je toch, in arbeidstijd, behoorlijk lang bezig.ʼ

Ziel Voor Happy End (foto) zou aanvankelijk Theo Nijland de score schrijven. Die gaf de opdracht echter terug en zo kwam Fons Merkies aan boord. Voor regisseur Frans Weisz had hij in 2003 de muziek geschreven voor Boy Ecury, aldus betekende Happy End een hernieuwde samenwerking. Toen Merkies werd benaderd voor Happy End zat hij nog middenin De storm. Na voltooing van deze score toog hij aan het werk en voltooide hij Happy End in drie weken! Wie denkt dat het een kleine score betreft met een enkel hoofdthema komt echter bedrogen uit. Merkies: ʽOok al is het één thema, je bent er toch altijd weer lang mee bezig, bijvoorbeeld als je het voor een andere scène gebruikt om het toch weer precies op maat te maken. Als je de muziek analytisch gaat bekijken, dan zie je ook dat ik soms ergens maat bij maak of een termpowisseling en dat zijn van die puzzelstukjes … Of je nou nieuwe muziek maakt voor een scène of je maakt een heel ander thema of je herhaalt een thema vaak,

Dat het laat betrokken raken bij een vergevorderd filmproject voor de nodige spanning kan zorgen, bleek uit de reactie van Frans Weisz. ʽHij was heel zenuwachtig voor wat ik zou gaan maken omdat er natuurlijk toch een andere componist voor moest komen, dus hij was behoorlijk gespannen en ook omdat we er behoorlijk laat mee zouden beginnen. Maar toen hij de muziek voor het eerst hoorde, zei hij meteen: “Het is helemaal goed, je hebt het helemaal te pakken.” In relatieve rust hebben we verder samengewerkt.ʼ Happy End is een ingetogen film met veel dialoog en verhaallijnen die vaak teruggaan naar de vorige delen, hetgeen tot enige verwarring bij de toeschouwer zou kunnen leiden. Regisseur Weisz vroeg Merkies dan ook om de film meer eenheid te geven. Terugblikkend stelt de componist tevreden vast: ʽFrans vindt dat mijn muziek de film echt een ziel heeft gegevenʼ.

5

Van zowel De storm als Happy End is (nog) geen cd of download beschikbaar. Dus wordt het tijd om daar zelf mee aan de slag te gaan, moet Merkies hebben gedacht. ʽIk ben nu echt van plan om dit najaar iets met een eigen website te gaan doen. En dan denk ik dat ik er een downloadservice op wil gaan zetten, want je hoeft tegenwoordig geen cd´s meer uit te brengen. Op die manier denk ik dat bepaalde stukken beluisterbaar blijven.ʼ

de teksten van de liedjes schreef, deed hij daarnaast ook de regie. Van nieuwe wegen is echter geen sprake. ʽVoordat ik filmmuziek schreef, deed ik al veel theatermuziek en dat laatste is door mijn filmwerk een beetje op de achtergrond geraakt. Het is dus niet zo dat ik bewust een andere richting insla, ik vind allebei heel leuk om te doen dus ik heb het allebei wel gedaan altijd. Maar twee jaar geleden deed ik theater even wat meer en nu is het wat meer filmwerk.ʼ Gevraagd of hij verloren is voor de film antwoordt hij: ʽNee, zeker niet, filmmuziek is mijn grote, grote, grote liefde. Ik ga nu de score doen van Lang & gelukkig voor Pieter Kramer naar een toneelstuk wat het RO Theater, met liedjes en ook met een score erin. Dus denk niet dat ik geen filmmuziek meer ga maken. Absoluut niet zelfs.ʼ Fons Merkies is een begenadigd filmcomponist die de kunst van het scoren feilloos in de vingers heeft gekregen. Nieuwe uitdagingen zijn dan ook meer dan welkom, in binnen- maar zeker ook in buitenland. Over buitenlandse filmprojecten vertelt hij: ʽIk ga een internationale coproductie doen voor San Fu Maltha, maar ik weet nog niet precies hoe die heet.ʼ Of dit het begin is van een internationale carrière is wellicht nog te vroeg om te zeggen. Merkies ten slotte: ʽNou, laat ik het zo zeggen, ik heb het heel lang laten liggen omdat ik het dan weer druk had en dan doe je het weer niet. Zowel voor Engeland als Amerika is het lastig om er tussen te komen als je daar niet gaat wonen. Ik ben nu zelf wel wat balletjes aan het opgooien: in Duitsland omdat ik daar contacten heb, maar België zou misschien wat meer voor de hand liggen of makkelijker zijn. Dat ga ik wel proberen.ʼ

Toneel Of er voor de site veel tijd over blijft, is natuurlijk de vraag gezien de vele activiteiten waarmee Merkies alleen al dit jaar bezig is geweest. Net als de laatste jaren heeft hij dit jaar veelvuldig gewerkt voor toneel en musical. Zo schreef hij de muziek voor de musical Sjakoo die in de eerste helft van dit jaar in de theaters werd opgevoerd. Met Dick van den Heuvel, die

PS

6

IN MEMORIAM: ROBERT HEPPENER

Ik heb vele keren filmcomponisten geïnterviewd of er een artikel over geschreven, maar Robert Heppener heb ik op de een of andere wijze gemist. Hij schreef muziek voor de documentaires De lage landen (1960) van George Sluizer, De stem van het water (1966) van Bert Haanstra, Sky over Holland (1967) van John Fernhout en voor de speelfilms Het gangstermeisje (1966) van regisseur Frans Weisz en Pastorale 1943 (1978) van Wim Verstappen. Heppener studeerde piano aan het Amsterdams Conservatorium, vervolgens studeerde hij compositie. Hij was docent theoretische vakken aan het muzieklyceum te Amsterdam en gaf compositie en theorie aan het Sweelinck Conservatorium van onze hoofdstad en aan

het Conservatorium te Maastricht. Hij schreef werken voor verschillende bezettingen: voor symfonieorkest, solozangstem, koor en verder schreef hij kamermuziek en toneelmuziek. Zijn leerling Joël Bons zei eens over hem: ʽHeppener heeft in zijn muziek nooit een bepaalde school vertegenwoordigd maar steeds met grote integriteit zijn eigen innerlijke logica gevolgd, gebaseerd op kennis van en liefde voor de traditie.ʼ De componist kreeg talrijke prijzen. Heppener, de nestor van alle componisten, overleed op 25 augustus jongstleden en werd 84 jaar. JW / Foto: David van Dijk

7

ALEXANDRE DESPLAT ALMACHTIG IN GENT De negende World Soundtrack Awards zullen de geschiedenis ingaan als de definitieve bekroning van Alexandre Desplat. Op 17 oktober jongstleden kwam, zag en won de Fransman de twee belangrijkste filmmuziekprijzen waarna hij ruim drie kwartier schitterde met zijn muziek in een vlekkeloos filmmuziekconcert dat hij als dirigent ook nog persoonlijk leidde. Een andere opvallende gast was de vermaarde Amerikaanse componist Marvin Hamlisch die een Lifetime Achievement Award in ontvangst mocht nemen en ook even als dirigent de aandacht opeiste. volgende componisten allen aanwezig, zoals de Indiër A.R. Rahman die – weinig verrassend – de prijs kreeg voor zijn liedje Jai ho uit Slumdog Millionaire. En toen kwam het moment waar de fijnproevers op hadden gewacht: krijgt Rahman net als bij de Oscaruitreiking eerder dit jaar ook de prijs voor de beste score ten koste van Desplat (foto) en Benjamin Button? De WSA-academie koos voor de laatste en aldus begon de zegetocht van de Franse meester. Want een onderscheiding verder zegevierde hij andermaal, nu als componist van het jaar met liefst vier scores, te weten The Curious Case of Benjamin Button, Coco avant Chanel, Largo Winch en Chéri. De prijs voor de beste score werd uitgereikt door de Franse regisseur Claude Miller waarna Desplat in het Frans een dankwoordje sprak, de prijs voor beste componist werd hem overhandigd door Andy Garcia waarna hij in het Engels bedankte. En zo kon iedereen tevreden zijn over een keurige verdeling der prijzen over de genomineerde componisten. Ten slotte was er de Lifetime Achievement Award die dit jaar ging naar Marvin Hamlisch. De Vlaamse minister van Cultuur, Joke Schauvliege, reikte de prijs uit. Na de korte toespraak begeleidde Hamlisch, gezeten achter de piano, het Brussels Philharmonic bij muziek uit The Way We Were. Maar zijn finest moment kwam direct erna toen hij het orkest dirigeerde bij A Chorus Line en de zaal moeiteloos plat kreeg. Een daverend applaus beëindigde de prijsuitreiking.

Het WSA-gebeuren was dit jaar live te volgen via Canvas+ en daarom werd stipt om 20.00 uur begonnen met de prijsuitreiking. Het publiek zag vervolgens hoe Carter Burwell de publieksprijs toebedeeld kreeg (voor zijn score voor Twilight). De componist was helaas verhinderd wegens werkzaamheden elders en zijn agent nam daarom de prijs in ontvangst. Ook de Discovery Award was voor een afwezige componist: Nico Muhly sprak tot het publiek via een vooraf opgenomen videoboodschap. Dat kan volgend jaar niet, want traditiegetrouw verzorgt de ontdekking het jaar erna voor een kort optreden. Gelukkig waren de 8

op de elektrische gitaar zorgde voor een aangenaam intermezzo. Na de pauze was er volop aandacht en ruimte voor het traditionele WSA-concert dat ditmaal geheel in het teken stond van het Franse wonderkind van de hedendaagse filmmuziek, Alexandre Desplat. Twee jaar geleden was hij al eens verkozen tot beste componist en hij had Maurice Jarre (die de prijs toen namens hem in ontvangst nam) bij die gelegenheid beloofd naar Gent te zullen komen om de prijs op te halen. Belofte maakt schuld en derhalve kon het publiek genieten van muziek uit in totaal tien scores van Desplat, onder meer Girl With a Pearl Earring, Birth, The Queen en recente films als Coco avant Chanel en Chéri. Handig laveerde Desplat tussen grote internationale producties en enkele Franse films waaronder het nummer La vérité ou la mort? uit Un héros très discret van Jacques Audiard, wiens films hij allemaal heeft gescoord. De opmerkelijke climax van dit aanstekelijke nummer zorgde voor een overweldigend applaus en daarmee was wellicht het hoogtepunt van het concert bereikt dat een goede dwarsdoorsnede van het werk van de Fransman ten beste gaf. Wie na dit concert nog twijfelt aan het vakmanschap van Desplat moet beslist volgend jaar terugkeren naar Gent, want als dan het vervolg op Twilight (New Moon) ook de publieksprijs krijgt, kunnen we Desplat misschien weer het toneel op zien rennen.

V.l.n.r.: Rahman, Hamlisch en Desplat Jarre Niet alleen enkele Amerikaanse prijswinnaars waren dit keer afwezig, vooral de afwezigheid van grootmeester Maurice Jarre was voelbaar. Na het welkomstwoord speelde het Brussels Philharmonic onder leiding van Dirk Brossé een speciaal door Gabriel Yared geschreven compositie voor de in maart van dit jaar overleden Franse componist die vorig jaar nog onder de aanwezigen vertoefde en ook de jaren ervoor – zover het de gezondheid toeliet – steevast acte de présence gaf. In het programmaboekje stond een dankwoord van Jarre´s weduwe voor dit eerbetoon. Hij zou er trots op zijn geweest omdat hij altijd een groot fan van het festival was, aldus Fong Jarre. Halverwege de prijsuitreikking was er verder een kort optreden van de ontdekking van vorig jaar, de Duitse Marc Streitenfeld, sinds 2006 de vaste componist van regisseur Ridley Scott. Een suite bestaande uit de muziek van American Gangster en Body of Lies met Streitenfeld

PS

9

DE OPVALLENDE COMEBACK VAN MARVIN HAMLISCH Ooit was hij erg hot, vooral in de jaren ´70 en ´80. In 1974 won hij alle Oscars in de categorie muziek. Na zijn laatste filmscore – The Mirror Has Two Faces (1996) – is het lang stil geweest om Marvin Hamlisch. Twee weken geleden won hij tijdens de uitreiking van de World Soundtrack Awards in Gent een œuvreprijs, de Lifetime Achievement Award. Dat was toch wat vreemd aangezien dergelijke prijzen meestal worden uitgereikt aan artiesten op leeftijd die hun carrière reeds hebben afgesloten. Hamlisch vierde onlangs namelijk een opvallende comeback. Met een score voor een film van Steven Soderbergh nog wel.

Steven Soderbergh staat bekend om zijn vaak eigenwijze muziekkeuze. Meestal gebruikt hij bestaande muziek en als hij al een componist in dienst neemt, dan gaat het al gauw om jonge, hedendaagse componisten zoals David Holmes en Thomas Newman. Marvin Hamlisch is afgelopen juni 65 geworden en heeft de afgelopen dertien jaar geen significante bijdrage geleverd aan de film- of muziekwereld, behalve als dirigent van zogenoemde Pops Orchestra´s, orkesten die populaire muziek uitvoeren. In Gent legde hij uit hoe de samenwerking met Soderbergh tot stand kwam. ʽIk was erg verheugd toen ik een telefoontje kreeg van Steven Soderbergh. Ik ben namelijk een groot fan van hem. Hij vertelde me dat hij tijdens het draaien van Che had gekeken naar Bananas van Woody Allen, waarvoor ik de componist was. Die film speelt zich af in een fictieve Zuid-Amerikaanse stad en hij vond de muziek van de film erg grappig. Een medewerker van hem stelde voor om voor The Informant! contact met mij op te nemen. En dat gebeurde toen.ʼ Hamlisch hecht veel waarde aan een goede verstandhouding met een regisseur en reageerde dan ook meteen positief op Soderbergh´s verzoek: ʽTegen een regisseur met wie je denkt goed overweg te kunnen en op één lijn te zitten, zeg je geen nee als hij je komt opzoeken. Er zijn regisseurs die de muziek serieus nemen, andere zien het als een product dat ze eenvoudig kunnen inruilen voor iets anders als het niet voldoet. Er is een dunne lijn

tussen regisseurs die respect hebben voor je en diegenen die je alleen maar gebruiken.ʼ Van dat laatste is bij The Informant! beslist geen sprake. De pakkende score die Hamlisch schreef komt de film zeker ten goede en voegt ook een vrolijke, ironische noot toe. Of dit het begin is van een tweede filmcarrière moet nog blijken, maar Hamlisch is in ieder geval terug van weggeweest. Zie p. 16 voor de cd-recensie van The Informant! PS

10

BOEKBESPREKING: Het beste uit bijna 115 jaar filmgeschiedenis Een boekje met de beste scores van de begindagen van de film tot heden was nog nooit verschenen. In deze leemte voorziet deze Duitse uitgave. Meer dan honderd baanbrekende scores passeren de revue in dit handzame boekje dat prima te gebruiken is als naslagwerk. Uitgeverij Reclam staat in Duitsland bekend om haar degelijke uitgaven (louter gericht op tekst, doorgaans zonder afbeeldingen), kleine omvang (een echt pocketboek), maar bovenal om haar betaalbare prijzen. Veruit de meeste uitgaven behelzen literaire werken uit de Duitstalige literatuur. Klassiker der Filmmusik werd

niet om een filmmuziekkanon samen te stellen, aldus Moormann. Vervolgens belicht een twintigtal auteurs in totaal 107 scores, van The Birth of a Nation (1915) tot en met Das Leben der Anderen (2006). Elke score wordt kort beschreven evenals de bijbehorende film. Geprobeerd wordt vooral het belang van de scores en hun functie in de films in populair-wetenschappelijke termen te beschrijven. Bij enkele scores verschijnt een notenbalk met een inmiddels klassiek geworden akkoord zoals Lara´s theme uit Doctor Zhivago (1965). Na elke beschrijving volgen in veel gevallen een of meer literatuurverwijzingen. Het merendeel van de scores is Amerikaans, wat volgens Moormann komt door de dominantie van Hollywood in onze cultuur. Grote verrassingen zijn er niet echt. Nederlandse films ontbreken, wel komen we Paul Verhoeven tweemaal tegen (RoboCop (1987) en Basic Instinct (1992)), maar dat zijn dan wel Amerikaanse producties. Boeken die het beste uit een bepaalde periode presenteren, zijn vaak momentopnames. Hetzelfde geldt voor lijstjes met de populairste scores of films die sterk onderhevig zijn aan tijd, voorkeur en de mensen die ze samenstellen. Klassiker der Filmmusik pretendeert geenszins de standaard te zetten. Het biedt vooral een aangename aanleiding de eigen voorkeur te vergelijken met die van een groep specialisten die in ieder geval toegankelijk en enthousiast schrijven over filmmuziek die zijn sporen inmiddels heeft achtergelaten.

samengesteld door Peter Moormann die in de inleiding een korte geschiedenis van de filmmuziek geeft, van de gebroeders Lumière tot en met Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull (2008). Het zijn de bekende hoogtepunten die hij aanstipt en waarbij hij tevens het belang van scores als King Kong en Star Wars toelicht. Moormann besluit de inleiding met een beknopte uiteenzetting van de criteria die de keuze van de beste scores hebben bepaald. Het gaat om scores die baanbrekend waren en als voorbeeld voor een periode of genre dienden. Het gaat er

Klassiker der Filmmusik. Peter Moormann. Philipp Reclam jun., Stuttgart, 2009. ISBN 978-3-15-018621-3, 310 blz. Prijs: € 8,80 (in Duitsland). PS 11

CATHERINE CORSINI GEBRUIKTE FILMMUZIKAAL ERFGOED VOOR PARTIR Dat bestaande filmmuziek een tweede leven kan leiden bewees Quentin Tarantino meermaals, laatstelijk nog met het hergebruik van de muziek van Ennio Morricone voor Inglourious Basterds (zie ook p. 21). Weinig andere regisseurs wagen zich aan deze praktijk. De Franse regisseuse Catherine Corsini is een van de weinigen die recentelijk bestaande muziek recyclede. Haar laatste film Partir kent van A tot Z bestaande muziek van vooral Georges Delerue en Antoine Duhamel. Aan Score vertelde ze waarom ze voor deze praktijk koos en of ze voor een volgende film opnieuw zal teruggrijpen op reeds bestaande muziek. Partir is de nieuwste film van Catherine Corsini (Dreux, 1958) die sinds 1982 enkele films heeft geregisseerd, die overigens zelden of nooit zijn vertoond in Nederland. Vrouwen spelen in haar films altijd de hoofdrol. Dat geldt ook voor Partir, Corsini´s (foto) achtste lange film.

Erfgoed Gevraagd waarom ze de muziek van Delerue wilde gebruiken, antwoordt Corsini: ʽIk heb zijn muziek bij het monteren gebruikt en dat beviel me omdat ik deze muziek erg goed vond passen bij mijn film. Beter dan dat ik een componist zou vragen om soortgelijke muziek te schrijven.ʼ De regisseuse is een groot bewonderaar van de Franse componist die bekend staat om zijn uit duizenden herkenbare, veelal poëtische muziekstijl. ʽIk luister thuis vaak naar zijn muziek. Die herinnert mij aan vroegere films en in het bijzonder aan films van Truffaut: La femme d´à côté, Vivement dimanche! en Les deux Anglaises et le continent. Voor mij vormde die muziek steeds een leidmotiv in deze prachtige films van Truffaut.ʼ Ook andere filmcomponisten zoals Morricone, Rota, Herrmann en Legrand waardeert ze zeer. Steeds gaat het om muziek die haar terug doet verlangen naar films uit vervlogen dagen, muziek die als een soort nationaal erfgoed eigenlijk zou moeten worden doorgegeven aan nieuwe generaties kijkers.

In dit driehoeksdrama dat zich grotendeels afspeelt in een welgestelde familie in een zonovergoten Zuid-Frankrijk valt de ogenschijnlijk gelukkig getrouwde Suzanne (Kristin Scott Thomas) als een blok voor klusjesman Ivan (Sergi López). Ze verlaat haar man en probeert met Ivan een nieuw leven op te bouwen. Corsini heeft minder dan anderhalf uur nodig voor de film. Alleen het hoognodige wordt getoond en deze spaarzame aanpak geldt ook voor de muzikale omlijsting van de film. We horen korte stukjes muziek uit scores van Franse grootmeesters als Delerue en Duhamel, bij uitstek de vaste componisten van François Truffaut.

Wie goed oplet heeft al gauw door dat Partir in veel opzichten een soort remake is van Truffauts voorlaatste film La femme 12

de bedoeling, aldus de regisseuse. ʽDe muziek begeleidt steeds de ontwikkeling van Suzanne alsmede haar gevoelens: de drang om van huis weg te gaan, vervolgens haar vlucht en ten slotte de vele hindernissen die ze op haar weg vindt.ʼ Dat Suzanne in deze scènes vaak wanhopig en opgejaagd overkomt, zal niemand verbazen. Haar liefde voor Ivan is zeer heftig en enkele weinig verhullende liefdesscènes onderstrepen het onstuimige verlangen naar haar geliefde treffend. Hier ontbreekt de muziek overeenkomstig Corsini´s visie en dat maakt de impact alleen maar groter.

d´à côté (1981). Ook een ouder werk van de Franse meester diende als voorbeeld: La peau douce uit 1964. In al deze films gaat het om een onmogelijke liefde met tragische gevolgen. Enkele muzikale thema´s uit La femme d´à côté heeft Corsini gebruikt, maar het hoofdthema dat al in de trailer te horen was, stamt echter uit Truffaut´s zwanenzang Vivement dimanche!, een komische thriller uit 1983. Het thema is zowel tragisch als romantisch van aard en fungeert in Partir als een rode

Dat Tarantino ook andermans muziek hergebruikt, beaamt Corsini. Maar hij is niet de enige. Ze wijst op Martin Scorsese die het thema van Le mépris in zijn film Casino (1995) gebruikte en ook Pedro Almodóvar hergebruikte ooit muziek. draad. Over thema en film merkt Corsini op: ʽHet gekke is dat Vivement dimanche! in feite een film is met heel veel ironie. Maar er zit ook iets dramatisch in de film en juist dat vond ik passen bij de beelden in mijn film.ʼ Personage Over de functie van muziek in haar films heeft ze uitgesproken ideeën. ʽMuziek kan iets toevoegen aan de beelden: een vleugje poëzie, herinneringen aan vroeger, een tragische noot, maar het kan ook dienst doen als een soort personage dat een extra dimensie toevoegt.ʼ Te nadrukkelijk mag muziek echter niet zijn, aldus Corsini. In Partir horen we tijdens de begintitels het hoofdthema en ook tijdens de aftiteling is er relatief veel muziek. Daartussen horen we slechts acht keer vrij korte stukjes muziek. Waarom zo kort? ʽIk wil niet dat de muziek de overhand krijgt en de film dan als het ware verplettert. Het is een ingetogen film waarbij de muziek ook een terughoudende rol dient te spelen.ʼ De acht korte stukjes betreffen overigens steeds hoofdpersonage Suzanne. Dat is uiteraard

Ondanks deze interessante nieuwe ervaring denkt ze dat ze bij een volgende film weer een beroep zal doen op een hedendaagse componist. De laatste jaren werkte ze samen met onder meer Krishna Levy en Grégoire Hetzel. Of ze Alexandre Desplat kent? ʽJazeker, iedereen kent hem inmiddels. Maar ik werk graag met Grégoire Hetzel omdat ik goed overweg kan met hem.ʼ Desplat werkt de laatste jaren steeds meer in Hollywood, maar wie weet kruisen beiden elkaars pad ooit nog eens, al was het maar omdat Desplat in veel opzichten schatplichtig is aan ……………… Delerue. PS 13

DVD-RECENSIES Creating The Lord of the Rings Symphony, A Composer’s Journey Through Middle-earth, Warner Brothers/New Line Cinema, Z5 59486. De epische score voor The Lord of the Rings van Howard Shore kent iedereen – ik bedoel: echt iedereen, niet alleen liefhebbers van filmmuziek. Want vrijwel iedereen heeft de trilogie gezien. Vijf jaar geleden werkte Shore de muziek om tot een symfonie in zes delen voor orkest, koor en kinderkoor. Het werk werd onder zijn leiding in februari 2004 live in Montreal uitgevoerd en op dvd gezet. Hij kreeg er getuige de reacties van het publiek enthousiaste bijval voor. Sorry, maar we ontdekten de dvd (die ook in 2004 verscheen) nu pas. Shore, een van de grootste levende filmcomponisten met wie je vele kanten uitkunt (zie zijn werk voor David Cronenberg), bewees in staat te zijn tot een groots en meeslepend werk, maar heeft hij er ook een symfonie van gemaakt? In de dvd- documentaire, titel: Creating The Lord of the Rings Symphony, A composer’s Journey Through Middle-earth, zien we lange delen van dat concert. De delen worden onderbroken door commentaar van Shore en door een paar korte opnamen van de repetities. Aanvankelijk is Shore‟s commentaar nogal nietszeggend. Het lijkt er zelfs op alsof hij zijn zinnen opleest van een autocue. Hij prijst de samenwerking met Peter Jackson en de scenaristen van de film en hij prijst – hoe kan hij anders – „professor Tolkiens boek‟ als grote en blijvende bron van inspiratie. Het was allemaal „fellowship and friendship‟ – dat past natuurlijk ook prachtig bij het thema van het fameuze epos, maar veel wijzer word je er niet van. Hoe heeft Shore zijn score en zijn symfonie opgezet – dat wil je weten. Later in de documentaire geeft hij meer details, ofschoon hij het nogal summier houdt. Hoe hij elf uur (!) muziek samen met zijn orkestrator moest terugbrengen naar twee uur muziek, een kwestie van „kill your darlings‟. Hoe hij vijftig (!) leidmotieven componeerde voor de oorspronkelijke score (een unicum, lijkt me) en vooral hoe al die thema‟s functioneren in de film. Fraai voorbeeld: het thema van de fellowship van de negen helden, dat desintegreert als ze huns weegs gaan, en weer integreert als ze elkaar weer vinden. Hij vertelt waarom hij voor de verklanking van het thema van Isengard koos voor Japanse slaginstrumenten en voor dat van de Golem voor een cimbalom. Interessant is ook dat zowel Peter Jackson als Howard Shore zich van meet af aan hebben laten inspireren door de negentiende eeuwse, klassieke operatraditie. Dat is in de trilogie veel beter terug te horen dan in dit nogal fragmentarische concert, waarbij Shore zich overigens manifesteert als een nogal houterige dirigent. Tijdens het live-concert worden de tekeningen van Alan Lee en John Howe geprojecteerd die voor Peter Jackson het model vormden voor de looks and feel van zijn filmepos. Leuk gevonden, interessant ook om ze eens te zien, maar ik miste de echte beelden. Want dat is toch een beetje het probleem: hoe fraai sommige thema‟s van Shore ook zijn, met die beelden zou de „symfonie‟ meer samenhang krijgen. Conclusie: mooie muziek (maar dat wisten we al), geen echte symfonie, aardige dvd. HM 14

A TRIBUTE TO BASIL POLEDOURIS Singular Soundtrack DVDSING001 Speelduur: 120 min. Basil Poledouris was een van de groten in de filmmuziek. Het Úbeda Film Festival in Spanje waar elk jaar een filmmuzieksymposium en een filmmuziekconcert gegeven wordt, had Poledouris gestrikt om een concert te geven. Ondertussen was bij Basil kanker geconstateerd en terwijl hij in het ziekenhuis lag na chemobehandelingen besloot hij om toch het concert in Úbeda te doen. De dvd laat het concert zien waar Poledouris met de Andalucia Symphony Orchestra & Chorus bijna 50 minuten muziek speelt uit Conan the Barbarian, getiteld Conan the Symphony, geremastered in Dolby 5.1. In het zwart gekleed en met een zwarte hoofddoek op, in verband met haarverlies na de chemo vermoed ik, laat Poledouris een indruk achter van een vriendelijke man die er zin in heeft. Drie weken na het concert overleed Basil Poledouris. Maar er is meer op de dvd. Remembering Basil is het tweede hoofdstuk waarin onder regie van Dan Goldwasser 40 minuten met vrienden en beroemdheden als Paul Verhoeven, Randal Kleiser, Zoe Poledouris, Richard Kraft, Eric Colvin en Jon Burlingame over Poledouris en zijn muziek wordt gesproken. Het derde hoofdtuk The Tale of Conan is een gesprek met Poledouris tijdens het Úbeda Film Festival waar hij praat over zijn relatie met regisseur John Milius en hoe de score voor Conan tot stand kwam. Basil at Úbeda is een beeld van Poledouris temidden van zijn fans die uit heel de wereld naar Úbeda waren gekomen. Basil geniet hier zichtbaar van; hij had geen idee dat hij zoveel fans had. Verder nog een interview met Poledouris waar ik verder geen details over los laat. ST MUSIC FOR THE MOVIES: THE HOLLYWOOD SOUND Dvd Kultur 4178, speelduur: 85 min. De dvd-reeks Music for the Movies is van filmmuzikaal historische betekenis. Dit exemplaar behandelt de geschiedenis van Hollywood, met name de periode dat filmstudio‟s de beschikking hadden over complete orkesten en muziekeditors intensief samenwerkten met componisten uit de golden age van Hollywood. De periode waarin Max Steiner (leerling van Maurice Ravel), Dimitri Tiomkin, Erich Wolfgang Korngold, Franz Waxman grootheden waren. Ook David Raksin en Alfred Newman behoorden tot deze groep. John Mauceri dirigeert het BBC National Orchestra of Wales en we zien talrijke filmfragmenten uit vele films, waaronder Gone with the Wind, Bride of Frankenstein, The Adventures of Robin Hood, Laura en andere. Joshua Waletzky is samensteller van deze documentaire. In dezelfde serie verscheen een muzikaal portret over Bernard Herrmann (Kultur 4176), Georges Delerue (Kultur 4177) en de Japanse componist Tôru Takemitsu (Kultur 4179). JW

15

CD-RECENSIES THE INFORMANT! New Line Records NLR 39160 14 tracks, 36:25 Met The Informant! maakt meester Marvin Hamlisch een opvallende comeback in de bioscoop. Zijn laatste filmscore, The Mirror Has Two Faces, dateert alweer van 1996. De drievoudig Oscarwinnaar van 1974 schitterde ooit vooral in het lichte musical- en komediegenre, maar een drama als Ordinary People of een actiefilm als The Spy Who Loved Me schuwde hij niet. The Informant! is een hilarische actiekomedie van Steven Soderbergh met Matt Damon in de titelrol. Hamlisch heeft een kleine score geschreven zoals hij dat vroeger vaker heeft gedaan: makkelijk in het gehoor liggende nummers, enkele actienummers met een knipoog naar James Bond en ten slotte een liedje. Dat laatste tovert Hamlisch schijnbaar moeiteloos uit de hoed met het nummer Trust Me waarvoor Alan en Marilyn Bergman – uiteraard – de tekst schreven. Sterk is het hoofdthema dat in enkele variaties de score beheerst en waarbij de piano niet alleen de boventoon voert maar ook de sfeer van de jaren ´70 – Hamlisch´ hoogtijdagen – terstond oproept. Een vleugje Mancini hier en een enkele track die zo uit een musical lijkt gelopen daar en het feest is compleet: Hamlisch levert een swingende, vrolijk stemmende en ook uitstekend bij de film passende score af. PS THE FILM MUSIC OF MISCHA SPOLIANSKY Chandos CHAN 10543 23 tracks, 73:00 Het gebeurt maar al te vaak dat een bij leven populaire componist na zijn dood in de vergetelheid raakt. Dit overkomt ook de in 1985 overleden componist Mischa Spoliansky. Mischa werd in 1898 te Białystok, Polen in een muzikale familie geboren. Na zijn muziekopleiding in Dresden en Berlijn ontvlucht hij in 1933 NaziDuitsland en wordt in Londen opgevangen door de Hongaarse filmproducer Alexander Korda. Wie kent niet de in de jaren ´30 zeer succesvolle films The Ghost Goes West (1935), Sanders of the River (1935), King Solomon’s Mines (1937) en veel later North West Frontier (1959), een avonturenfilm die zich afspeelt in India. Al deze films en veel meer zijn voorzien van muziek van Mischa Spoliansky. Dit alles is nu eindelijk opnieuw opgenomen door de BBC Concert Orchestra onder leiding van Rumon Gamba. De cd eindigt met de prachtige Toccatina (voor orgel) uit de film Saint Joan (1957). Meer informatie over Mischa Spoliansky is te vinden op de website www.mischaspoliansky.org van de The Mischa Spoliansky Music Trust. RV 16

LOS ABRAZOS ROTOS EMI 5099969785221 25 tracks, 56:53 Het wachten op een nieuwe score van Alberto Iglesias is altijd de moeite waard. De Spaanse filmcomponist zorgt altijd voor knappe, intrigerende luisteravonturen die, nader beluisterd, niet altijd even gemakkelijk blijken te zijn. Geen knieval dus voor de commercie, ook niet voor zijn Hollywoodproducties als The Kite Runner of Che. Als Iglesias dan ook nog componeert voor een nieuwe Almodóvar zijn de verwachtingen hooggespannen. Los abrazos rotos is alweer de zevende samenwerking van dit Spaanse duo. De cd begint met het hoofdthema, een korte maar pakkende compositie die een melancholieke klankkleur heeft. Die wat sombere sfeer kenmerkt ook de rest van de muziek. Gaandeweg de eerste helft van de cd worden de nummers steeds gejaagder en dreigender. Van een herkenbare melodie is hier nauwelijks sprake totdat in het langere Caida, Recogida y Rayos X de melodie terugkeert. Sterke composities zijn het ontroerende, door Miguel Poveda gezongen Final y a Ciegas en Famara dat gevoelig eindigt. Binnen de samenwerking met Almodóvar is dit niet de sterkste editie, daarvoor is het overtreffen van voorganger Volver uit 2006 een welhaast onmogelijke opgave. Binnen de internationale filmmuziekwereld is Los abrazos rotos echter een vrij sterke score: sober, bij tijd en wijle meeslepend, en als altijd een blijk van vakmanschap. PS WELCOME Naïve K1660 10 tracks, 23:00 Welcome is een Franse film van Philippe Loriot die een onthutsend beeld geeft van de omstandigheden waaronder vluchtelingen in de Jungle van Calais proberen te overleven. Liefst drie filmcomponisten schreven muziek voor dit drama: Armand Amar, Wojciech Kilar en Nicola Piovani leverden elk een of meer bijdragen. Verwacht geen vrolijke, uitbundige muziek. De score van Welcome bevat ingehouden, op klassieke leest geschoeide muziek die meestentijds een kleine orkestbezetting kent. De piano is in veel stukken het centrale instrument en in het titelnummer van Piovani komt het als soloinstrument naar voren. Deze bescheiden, kale muzikale begeleiding past goed bij de film. Het merendeel van de muziek is van Piovani, van Amar is er een enkele track, getiteld Kadish. Dit nummer kent een passende etnische klankkleur. Van Kilar horen we onder meer Agata´s Theme dat zijn herkenbare stijl meteen verraadt. Ondanks het feit dat drie gerenommeerde componisten verantwoordelijk zijn voor de muzikale begeleiding vormt de relatief korte score toch een eenheid. Dat komt vooral door de sobere aanpak en de gedragen klankkleur van de tien nummers die steeds een grote zeggingskracht hebben en ondanks de soms wanhopige klanken niet klagend overkomen. PS 17

JULIE & JULIA Sony 21 tracks, 43:37 Alexandre Desplat is de uitgelezen filmcomponist voor de komedie Julie & Julia. Schijnbaar moeiteloos schudt hij vrolijke en zorgeloze klanken uit zijn mouw. Want als een ding duidelijk wordt na beluistering van deze score, dan is het wel dat we hier te maken hebben met louter optimistische, opgewekte muziek. Julie & Julia is eigenlijk twee films ineen. We volgen enerzijds de belevenissen van de Amerikaanse Julia Childs (gespeeld door Meryl Streep) die na de Tweede Wereldoorlog met haar man jarenlang in Parijs woonde en plannen opvatte om een kookboek te gaan schrijven en parallel aan dit verhaal voltrekt zich de levensgeschiedenis van Julie Powell (Amy Adams) die in hedendaags New York een blog bijhoudt over haar kookkunsten, hierbij Julia´s baanbrekende kookboek als voorbeeld nemend. Desplat begint de score met thema´s voor beide vrouwen. Julia´s Theme is een lieflijk walsje in de stijl van Delerue met de onvermijdelijke accordeon als leidend instrument. Julie´s Theme daarentegen is meer eigentijds en kent het gejaagde ritme van de metropool New York. Vervolgens worden beide stijlen afgewisseld gedurende de vele korte tracks. Die zijn veelal vederlicht gearrangeerd en tijdens het kijken naar de film functioneel, maar als luisterervaring is het allemaal iets aan de magere kant. Gezien Desplat´s output van alleen al dit jaar (zeven scores) zal het niemand verbazen dat de boog niet altijd gespannen kan zijn. Julie & Julia is een aangenaam tussendoortje dat naast de originele score nog vijf liedjes (van onder meer The Talking Heads, Charles Aznavour en Doris Day) heeft die wellicht moeten verhullen dat dit niet Desplat´s beste score is. PS MOON Black Records CMCD001 12 tracks, 55:17 De Engelse filmcomponist en popartiest Clint Mansell geniet vooral bekendheid als componist van de films van Darren Aronofsky. Vorig jaar werkten beiden nog samen aan The Wrestler. Voor Moon, het regiedebuut van Duncan Jones, schreef Mansell esoterische klanken die als soundscapes dienen voor deze ruimtefilm. Als zodanig passen de zweverige klanken goed bij de film. Op cd is de muziek wat minder toegankelijk dan in de film, ook al schreef Mansell een aardig hoofdthema dat in diverse nummers wordt gebruikt. Het zal niemand verbazen dat de score geheel elektronisch is en als voornaamste functie heeft de stilte en verlatenheid in de ruimte te benadrukken. Hier en daar tovert Mansell met zijn composities meer geluidseffecten dan puur muziek tevoorschijn. Al met al ontstaat zo een reeks klanktapijten die af en toe een hallucinerende sfeer oproepen. Naast het hoofdthema horen we in Memories (Someone We´ll Never Know) toch een afgeronde compositie die temidden van de rest als aangenaam melodieus overkomt. Moon is voor de fans van Mansell en voor eenieder die van spacemuziek houdt. PS 18

LE HÉRISSON Colosseum CST 8130.2 18 tracks, 41:34 Le hérisson won op het filmfestival Film by the Sea vorige maand de Film- & Literatuurprijs. Het gaat hier om de eerste lange film van de nog jonge regisseuse Mona Achache (28). Wie nietsvermoedend naar de muziek uit de film luistert, zou denken naar de nieuwste score van Thomas Newman te luisteren, maar niets is minder waar. De score werd namelijk geschreven door grootmeester Gabriel Yared. Die past in enkele tracks Newmans gebruik van percussie en de klankkleur dan wel sfeer die de muziek van de Amerikaan zo typeert toe. Of we daar blij mee moeten zijn, is de vraag want Yared voegt niets eigens toe aan de filmmuziekstijl die we van zijn Amerikaanse collega gewend zijn. Twee andere muziekstijlen kenmerken deze score verder: klassiek en jazz. De klassieke stukken overheersen en zijn soms spaarzaam in hun instrumentkeuze. Het prachtige hoofdthema, met de componist achter de piano, is als altijd bij Yared melodieus en zeer sterk. Een ander prachtig voorbeeld van deze stijl is de track Bach Partita die, zoals de titel aangeeft, sterk aan Bach doet denken. De jazzstukken worden uitgevoerd door een klein gezelschap en vormen een mooie afwisseling bij de rest van de score. Yareds talent komt onmiskenbaar bovendrijven in Le hérisson, alleen jammer dat zijn ongeïnspireerde kopie van Newman de cd toch ietwat ontsiert. PS DE HELAASHEID DER DINGEN / DAGEN ZONDER LIEF Universal 060252722111 16 tracks, 37:14 De Belgische jazzpianist en componist Jef Neve is in eigen land een gevierd artiest. Neve heeft zijn eigen trio (Jef Neve Trio) en is thuis in diverse genres, van jazz tot klassiek tot pop. Twee jaar geleden debuteerde hij als filmcomponist met de score voor Felix van Groeningens film Dagen zonder lief. De scores van deze film en van Van Groeningens opvolger De helaasheid der dingen staan op deze cd. Van beide scores horen we acht stukken. De muziek wordt uitgevoerd door enkele kleine ensembles. De score van De helaasheid der dingen is klassiek en wordt in een minimal-uitvoering gespeeld. De rustige en serieuze muziek lijkt haaks te staan op de doldrieste belevenissen in de huishouding van de familie Strobbe, maar de muziek verleent de hilarische, kolderieke scènes juist door de serieuze toon diepgang en bezinning. Een fraai voorbeeld van deze aanpak is het nummer The Contest. De muziek van Dagen zonder lief is soms jazzier zoals het mooie titelnummer. Een andere sterke compositie is Don´t You Want Me met een krachtige pianobegeleiding. Neve schrijft muziek zonder overbodige franje en speelt die beheerst en met overgave. Eens zien waar hij ons de volgende keer mee verrast. PS 19

THE APARTMENT / THE FORTUNE COOKIE Kritzerland KR 20013-2 26 tracks, 65:50 Zat er in The Apartment buiten het hoofdthema eigenlijk wel muziek? Billy Wilders nog steeds briljante tragikomedie uit 1960 munt vooral uit in een vindingrijk script en lijkt in de herinnering van begin tot eind louter een aaneenschakeling van rake dialogen te zijn. De wat vergeten Amerikaanse filmcomponist Adolph Deutsch (1897-1980) schreef toch nog goed een half uur muziek voor dit meesterwerk. Het bekende thema was overigens niet van zijn hand, maar stamde van de Engelse componist Charles Williams die het voor The Romantic Age, een film uit 1949, had geschreven. Het is overduidelijk getoonzet in de van Rachmaninov bekende weelderige pianostijl. De originele score van Deutsch houdt het midden tussen licht jazzy nummers en een vleugje symfonische klanken. De score is grotendeels plezierig van aard en vooral in de jazznummers herkennen we de ritmiek die het hectische leven in de grote stad (New York) benadrukt. Leuke uitschieter is Career March dat op hilarische wijze de promotie van Jack Lemmon verklankt. De andere complete score op deze cd is van André Previn. Het gaat om The Fortune Cookie van Billy Wilder uit 1966, Previns laatste Hollywoodscore voordat hij definitief de wereld van de klassieke muziek betrad. We horen veelal korte jazzy nummers naast een enkele track die een musicalachtergrond verraadt. Net als The Apartment is dit een vrolijke score, geknipt voor een komedie dus. Tussen beide scores is er een verrassing in de vorm van de Main Title uit Irma la Douce (1963), ook een film van Wilder en – net als The Apartment – met hoofdrollen voor Jack Lemmon en Shirley MacLaine. De bijna vier minuten durende title track is een zwierige compositie die Previn schreef voor deze destijds pikante komedie. Deze uitgave van Kritzerland is een kleine openbaring voor eenieder die muziek uit komedies een warm hart toedraagt evenals voor fans van Billy Wilder. Niet te missen dus. PS

20

INGLOURIOUS BASTERDS Cd: Warner Bros. WBS 520377 Lp: Warner Bros Records Vitaphonic 520377-1 14 tracks, 37:08 De laatste film van Quentin Tarantino is een oorlogsfilm gebaseerd op de Italiaanse voorloper Inglorious Bastards (Quel maledetto treno blindato) uit 1978 van Enzo G. Castellari. Tarantino heeft een heel andere draai aan het verhaal gegeven: de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk. Met Fransen, Duitsers en Amerikanen. Het bijzondere is dat Tarantino iedereen zijn eigen taal liet spreken, wat ongewoon is voor een Amerikaanse film. Als componist wilde hij dolgraag Ennio Morricone voor zijn film. De Maestro had het aanvankelijk ook toegezegd, maar door de vele concerten die hij wereldwijd ook moest geven was er te weinig tijd om deze film te scoren. Tarantino heeft daarom onder andere uit bestaande werken van Morricone geput om zijn film te voorzien van muziek. De cd begint met The Green Leaves of Summer dat we al kennen uit The Alamo. Track 2 is Dopo la condanna van Morricone uit de film La resa dei conti. Deze track en scène in de film zijn een hommage aan Sergio Leone; dit eerste hoofdstuk (er zijn er vijf) is in de stijl van Leone gefilmd en daarmee een ijzersterke opening van de film. Verder horen we op de cd nog Morricone muziek uit Revolver en Allonsanfàn. Maar ook een track uit Un dollaro bucato van Gianni Ferrio, White Lightning van Charles Bernstein (dat ook al in Kill Bill zat), Main Theme uit Dark of the Sun van Jacques Loussier, Tiger Tank van Lalo Schifrin (uit Kelly’s Heroes), Cat People (Putting Out the Fire) van David Bowie. In deze film komt de track veel beter tot zijn recht dan in Cat People (1982) van Paul Schrader. Al met al een goede verzameling filmmuziek met oude thema‟s die dankzij Tarantino nieuw leven is ingeblazen. Voor de liefhebbers interessant: de muziek is in Amerika ook als lp verschenen met een mooie uitklaphoes. Laat je niet misleiden door websites die twintig tracks vermelden, het zijn er slechts veertien. Songs als Slaughter door Billy Preston, Davon geht die Welt nicht unter door Zarah Leander, The Man with the Big Sombrero door Michael Andrew en Samantha Shelton en Ich wollt ich wär ein Huhn door Lilian Harvey en Willy Fritsch wisselen de scoretracks af en zijn functioneel in de film. ST

21

THE UGLY TRUTH Lakeshore Records LKS 340762 35 tracks, 38:25 Aaron Zigman is een Amerikaanse filmcomponist die vooral gespecialiseerd is in komedies als Sex and the City (2008). Zijn score voor The Ugly Truth kent 35 veelal korte tracks die de film prima voorzien van muzikale ondersteuning zonder ooit opdringerig te worden. Eigenlijk heeft Zigman een doorlopende stroom muziek geschreven waarbij hij moeiteloos wisselt van stijl, ritme en genre. Dan weer is er een walsje, dan weer een vleugje tango en dan weer een onvervalst popliedje met tussen de bedrijven door symfonische klanken. Het geheel klinkt opgewekt en zorgeloos en vormt een aangenaam luistergenot vergeleken met de vele zware scores die wekelijks tot ons komen. Bij menig track produceren de instrumenten hilarische geluidseffecten die het komische gehalte van de film aangenaam versterken. Je zou hier een vorm van Mickey-Mousing verwachten, maar Zigman lijkt eerder een externe acteur te introduceren die met zijn muziek de hoofdrolspelers probeert te becommentariëren of zelfs vriendelijk te manipuleren. Deze muzikale kwinkslagen werken in de film uitstekend en ook op de cd is het steeds weer een plezier om naar te luisteren. The Ugly Truth is een romantische komedie en gaat – hoe kan het ook anders – over een vrouw en een man die elkaar na 90 minuten vinden en dat betekent ook nog een portie romantiek: een muzikaal kolfje naar de hand van Zigman! PS

22