Fier op Feniks
Klein is het nieuwe groot
Feniks Samenvatting jaarverslag 2012
FENIKS stedelijk centrum voor emancipatie
2012-2013 Violet bij feniks foto: dubbelportret door Gerdien Wolthaus paauw
2 FENIKS 2012
FENIKS 2012 3
Fier op Feniks
Met een professioneel team van 3,7 fte en een budget van slechts € 185.000,00 heeft Feniks in 2012 maar liefst 475 vrouwen een stap verder geholpen op weg naar een gelukkiger, (financieel) gezonder en zelfstandiger leven. Als we daar alle media-aandacht (o.a. Radio 1, Brabants Dagblad en Tilburgse Koerier) voor de doelgroep, en gender en emancipatie bij optellen, hadden we een bereik van meer dan 1000 vrouwen. In vergelijk met 2011 steeg het aantal deelneemsters met maar liefst 17%! Ten opzichte van 2010 steeg het aantal deelneemsters zelfs met 36%. Een belangrijke succesfactor in de werving is de zelfstandige, herkenbare en sfeervolle huisvesting. Klein is het nieuwe groot We hebben met 249 vrouwen procesmatig gewerkt waarbij het doorbreken van sociaal isolement en het vergroten van zelfredzaamheid het vaakst werden behaald. Bij 41 vrouwen resulteerde dit in een aanmerkelijke sociale stijging; zij zijn als vrijwilliger werkzaam waarvan 9 (veelal zonder startkwalificaties en arbeidsmarktervaring) betaald werk bemachtigden!
We zijn dan ook fier op Feniks! Trend is dat organisaties en voorzieningen weer herkenbaarder, kleinschaliger en persoonlijker worden. Het draait om huiselijkheid, betrokkenheid en persoonlijker contact. Feniks is zo’n organisatie. We werken vanuit een
4 FENIKS 2012
huiskamersfeer waarbij elke deelneemster als uniek persoon wordt gekend. Er is liefdevolle aandacht in een professionele setting waarin ieder wordt uitgedaagd in haar talenten en in het overwinnen van persoonlijke en maatschappelijke belemmeringen. Er wordt gewerkt vanuit de samenhang van de verschillende levensterreinen. Doordat bij Feniks de lijnen kort zijn, verzetten we direct veel uitvoerend werk. Een willekeurig voorbeeld is dat het professionele team voldoende heeft aan één vergadering van 1,5 uur per maand. Feniks staat door haar kleinschaligheid en haar stedelijke karakter onder toenemende druk. In het kader van ‘Meedoen en sociale stijging’ wil de gemeente dat de zeven Tilburgse organisaties voor participatie, integratie en emancipatie één netwerkorganisatie wordt. Feniks heeft zich altijd ingezet voor samenwerking en zal dit ook blijven doen. Wel willen wij graag een kleinschalige laagdrempelige en herkenbare organisatie
blijven en zo de maximale betrokkenheid van professionals en maar liefst 35 vrijwilligers behouden. Emancipatie zit weer in de lift door de landelijke emancipatienota voorjaar 2013. Hierin wordt gesteld dat (vrouwen)emancipatie blijvend onderhouden dient te worden. Met Feniks als expertisecentrum heeft Tilburg een voorhoedepositie waar niet alleen de doelgroep maar ook de stad haar (financieel) voordeel mee kan doen. Zo geeft het kabinet Rutte II het emancipatiebeleid weer meer inhoud met het landelijk voorbeeldproject ‘Op Eigen kracht’ waarin ook de gemeente Tilburg en Feniks partners zijn. Laaggeschoolde vrouwen (en hun kinderen) zijn immers oververtegenwoordigd in de groep langdurige armen. Hoewel laagopgeleide vrouwen hun lage opleiding zelf als hun grootste struikelblok op de arbeidsmarkt zien, blijkt dit niet het geval te zijn. Het blijkt dat een laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen de grootste obstakels zijn in kansen op sociale stijging. Ook het gemeentelijk beleid dient er dus op gericht te worden om deze groep handreikingen te geven in werken aan bewustzijn van eigen kracht. Dat Feniks jarenlange expertise heeft in empowerment van deze groep blijkt ook weer uit dit jaarverslag. Hoewel het beleid de voorrang geeft aan het wijkwerk vraagt de kwetsbare burger niet altijd om een wijkgerichte aanpak. Een bekend fenomeen is dat op buurtniveau groepen burgers elkaar juist buiten sluiten. De vraag van onze deelneemsters ligt om voor hen motiverende redenen juist niet op aansluiting bij het welzijnswerk in hun buurt.
Zij zoeken de bescherming van een zekere stedelijke ‘anonimiteit’. Dit kan zijn door een (etnisch-cultureel) stigma op alleenstaand moederschap of leefstijl. Vaker speelt echter een verborgen vraag of taboe vanuit problematiek uit heden of verleden. Daarnaast is nieuw gedrag oefenen makkelijker bij vreemden dan bij ‘familie’, omdat er geen ingesleten patronen of geschiedenissen spelen. Feniks voorziet in die vraag en behoefte van de doelgroep kwetsbare vrouwen. Feniks ontwikkelde het afgelopen jaar haar eigen innovatieve participatiemethodiek: ‘De dromenvang-methode’. Op aansprekende wijze focussen deelneemsters op wat goed gaat, op zelfredzaamheid en op wat direct (professioneel) gestut moet worden. De methodiek heeft meerdere organisaties zoals ContourdeTwern zo geïnspireerd dat zij die ook gaan gebruiken in 2013. Draagvlak en (financiële) steun zijn onmisbaar om te kunnen werken aan succesvolle resultaten met vrouwen die leven in een kwetsbare maatschappelijke positie. Fier en vol vertrouwen gaat Feniks, Stedelijk Centrum voor Emancipatie haar toekomst tegemoet!
Gerda de Vries Directeur
Karin Bruers
Voorzitter Bestuur Feniks
Het volledige jaarverslag 2012 is op te vragen via www.fenikstilburg.nl
het team
FENIKS 2012 5
Alleen en samen Door regelmatig deel te nemen aan een wekelijkse groepsactiviteit of cursus, doorbreken onze deelneemsters het sociaal isolement waarin zij dikwijls leven. Veel van onze bezoeksters hebben het nodige meegemaakt en leven (met hun kinderen) van een minimuminkomen. Binnen Feniks is sprake van een persoonlijke sfeer in een beschermde en uitdagende omgeving. Methodisch is het de kunst om de sfeer zowel uitnodigend als ‘licht’ te houden en dat gebeurt bij Feniks. We bieden veel laagdrempelige groepsbijeenkomsten en creatieve activiteiten. Het effect van groepsactiviteiten en cursussen is dat onze deelneemsters kracht putten uit de onderlinge contacten en zo hun sociale netwerk en zelfredzaamheid vergroten. We stimuleren de
doelgroep bovendien om aan maatschappelijke activiteiten deel te nemen. Ook in 2012 is er sprake van een stijgende lijn (17%) in het aantal deelneemsters van Feniks. De belangrijkste reden van dit succes zit in de kleinschaligheid, huiskamersfeer en betrokkenheid. Verder biedt het stedelijke karakter enige anonimiteit. Daarnaast is Feniks zeer herkenbaar als zelfstandige organisatie en is zij gehuisvest op een centrale toplocatie: op de aanvliegroute naar het centrum, nabij het station, busverbinding voor de deur. De zichtbaarheid zorgt voor een spontane toeloop en door de huiskamersfeer voelen veel deelneemsters zich er bijna direct thuis.
Ook in 2012 is er sprake van een stijgende lijn (17%) in het aantal deelneemsters van Feniks.
6 FENIKS 2012
Activiteiten gericht op het doorbreken van sociale uitsluiting en armoedebestrijding van kwetsbare groepen vrouwen en bevordering maatschappelijke participatie: Activiteit
Aantal
Leeftijd
Inloopatelier
8
30-60
Bij de tijd met 50+
6
60+
Salaam
29
23-60
Eetgroep & kinderen
30
20-70
Uitgaansgroep
26
20-70
Budgetteringscursus
7
20-60
Mama verhalen koor i.s.m. met CBV
24
alle
Creaties en variaties
21
alle
Kleding maken en herstellen
19
alle
Opkomen voor jezelf
18
20-40
Op eigen kracht
9
20-45
Activiteiten met accent specifiek op bevordering inzicht in persoonlijke en maatschappelijke mogelijkheden: Activiteit
Aantal
Leeftijd
9 Themabijeenk. (gem. 21 per keer)
185
alle
Feniks Habibi
3
18-25
Klussencursus
14
25-55
Haast je langzaam
7
35-62
Mindfulness
8
30-50
Activiteiten met accent specifiek op opvoedingsondersteuning: Activiteit
Aantal
Leeftijd
Jomo
12
17-23
Muziek met je kind (18 kinderen)
15
29-50
Activiteiten met accent specifiek op bewegingsactiviteiten: Activiteit
Aantal
Leeftijd
Nordic walking
6
alle
Oriëntaalse dans
15
25-60
Chi Kung
15
35-65
Totaal aantal deelneemsters in 2012 aan bovenstaande doelstellingen/resultaten: 475 deelneemsters (waarvan gemiddeld 30% allochtoon) De gemeentelijke contractverplichting van 120 vrouwen is dus ruimschoots behaald.
FENIKS 2012 7
Vergroten van maatschappelijke aandacht en kennis over gender In dit kader zijn diverse Informatie- en themabijeenkomsten georganiseerd met een bereik van 452 deelneemsters. In 2012 zijn o.a. de volgende bijeenkomsten georganiseerd: • • • • • • •
Presentatie Dromenvang-methode Internationale vrouwendag 2012 Kashba ontmoet Internationale Vrouwendag Themabijeenkomst ‘Opvoeden’ Thema-avond ‘Eva, een rib uit Adam’s lijf’ Thema bijeenkomst Hart en vaatziekten bij vrouwen Vrouw in focus; 4 bijeenkomsten met (allochtone) voorbeeldvrouwen
In de media is veelvuldig aandacht besteed aan Feniks en daardoor aan gender. Zo verscheen een uitgebreid achtergrondartikel over vrouwen
8 FENIKS 2012
en financiële zelfredzaamheid in diverse regionale kranten. De landelijke kick off van het zogenaamde Vrouw en Geld-café vond bij Feniks plaats in samenwerking met E-Quality. Op de website www.socialevraagstukken.nl werd een artikel van Feniks gepubliceerd met de titel “Kansarme werkloze de dupe van bezuinigingen”. Van vergelijkbare strekking was onze actuele bijdrage in de Gastopinie van het Brabants Dagblad in november n.a.v. het nieuwe NOMAbeleid. Het volledige jaarverslag vermeldt de gehele opsomming van alle media-aandacht. LOTT en De Tilburgse Koerier zijn hierin flink vertegenwoordigd.
Participatieladder 2012
•
Vrouwen die voor het eerst bij Feniks komen, starten op trede 1: van sociaal isolement geïsoleerd naar contacten buitenshuis.
•
Ze nemen deel aan activiteiten in meer (trede 3) of mindere mate (trede 2): van contacten buiten de deur naar georganiseerde activiteiten (bij Feniks of een andere organisatie).
•
Zetten zij een stap richting onbetaald werk, stijgen zij naar trede 4.
•
Vrouwen die ondersteuning zoeken / krijgen richting betaald werk staan op trede 5.
•
Het onderstaande overzicht volgt de participatieladder: van trede 1, via trede 2, naar trede 3; van geïsoleerd naar sociale contacten buitenshuis en deelname aan georganiseerde activiteiten. Trede 1 Trede 1 Trede 1
à à à
2: 90 3: 41 4: 8
Trede 2 Trede 2 Trede 2
à à à
3: 70 (28%) 4: 2 (0,8%) 5: 2 (0,8%)
Trede 3 Trede 3 Trede 3
à à à
4: 24 (9,6%) 5: 7 (2,8%) 6: 3 (1,2 %)
Trede 5 Trede 5
à à
2: 1 3: 1
(36%) (16,4%) (3,2%)
Vrouwen die betaald gaan werken betreden trede 6.
Procesmatig is met 249 vrouwen gewerkt aan sociale stijging. Niet iedere bezoekster staat hiervoor open en die zijn dus niet meegerekend. De groep ‘werkende armen’ lijkt oververtegenwoordigd in het volgen van een avondcursus of gerichte informatie. Deze groep heeft minder tijd of vraag naar procesmatige begeleiding. Wel weet men Feniks te vinden als er vragen spelen. In het beschreven verslagjaar zijn 133 informatievragen geregistreerd (in werkelijkheid waren dit er natuurlijk meer). Naar verwachting zal in 2013 door onze innovatieve “dromenvang-methode” het procesmatige traject naar sociale stijging inhoudelijker gemonitord kunnen worden omdat onder andere droom en actiepunten worden geregistreerd.
(0,4%) (0,4%)
Vrouwen met (parttime) betaald werk bevinden zich ook op trede 6. Door gebrek aan sociale contacten gaan ze in meer of minder frequente mate deelnemen aan activiteiten bij Feniks. Vrouwen die vrijwilligerswerk zijn gaan doen, hebben eerder deelgenomen aan een Feniks activiteit en zijn van daaruit geactiveerd naar vrijwilligerswerk. Uit de groep, die regelmatig aan activiteiten deelneemt (trede 3) zijn meer vrouwen actief geworden in vrijwilligsterwerk.
FENIKS 2012 9
De dromenvanger Het afgelopen jaar is door Feniks veel tijd gestoken in de methodiekontwikkeling van een eigen emancipatorisch participatie-instrument: ‘De dromenvang-methode’. Doel van deze participatiemethodiek is om op een aansprekende en snelle manier de zelfredzaamheid van (laaggeschoolde) deelneemsters op waarde in te schatten en een beeld te vormen van vermogen, motivatie en omstandigheden om goed in het dagelijks leven en de samenleving mee te doen. Binnen deze gevisualiseerde methodiek formuleert de deelneemster vanuit de verschillende levensdomeinen haar kracht en daarna haar belemmeringen en zorgen. Gevraagd en ingevuld wordt wie haar vanuit haar eigen netwerk zou kunnen helpen of wie zij zou kunnen vragen. Zoveel mogelijk wordt ingezet op het vergroten van het sociaal netwerk. Ook wordt besproken welke organisatie het beste bij specifieke ondersteuningsvragen kan aansluiten en hoe dit in gang te zetten. Tijdens het invullen ontstaan spelenderwijs concrete afspraken van procesmatige aard. Om daarin resultaten te behalen blijkt op de werkvloer dat (minimaal) 3 gesprekken nodig zijn, voor focusbepaling, herstel- en groeiacties en evaluatie.
Tussendoor zijn er meerdere korte praktische afstemmingscontacten. Voor de combinatie van eenvoudige inhoud en vorm heeft Feniks veel complimenten mogen ontvangen: de methode werkt uitstekend! Er is zowel landelijk als lokaal warme interesse voor. Zo gaat Feniks in 2013 een training verzorgen voor zowel managers als agogen bij ContourdeTwern. Ook de Blauwe Maan en het ROC hebben belangstelling voor een op maat gesneden bedrijfstraining. Landelijk zijn diverse gemeenten en Movisie geïnteresseerd.
Presentatie Dromenvanger aan de netwerkorganisaties
10 FENIKS 2012
‘Het vrouwelijke gezicht van armoede’ In opdracht van de gemeente Tilburg heeft Feniks in samenwerking met Stichting Zet onderzocht of het armoedebeleid in gelijke mate voor vrouwen en mannen bijdraagt om de keuzemogelijkheden te vergroten en de maatschappelijke positie te verbeteren. Conclusie is dat Tilburg een gedegen en ruimhartig armoedebeleid heeft, maar de invalshoek emancipatie tot nu toe te weinig aandacht heeft gekregen. Ook blijkt dat in Tilburg ruim driekwart van de minima vrouw is. Uit ons onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat 94% van de eenoudergezinnen met een bijstandsuitkering in Tilburg een alleenstaande moeder aan het hoofd heeft. Ondanks de oververtegenwoordiging van vrouwen onder de minima verwijst het beleid niet expliciet naar beoogde effecten voor mannen en vrouwen.
Verborgen armoede onder vrouwen Het armoedebeleid gaat-zoals in alle gemeenten in Nederland - uit van huishoudens waardoor armoede van vrouwen verborgen blijft. Het rapport ‘Het vrouwelijke gezicht van armoede’ analyseert natuurlijk niet alleen de structurele oorzaken, maar draagt ook meerdere duurzame oplossingen aan die preventief werken en waardoor armoede in Tilburg verminderd kan worden. Voor dit unieke onderzoek is, zowel lokaal als provinciaal en landelijk, het hele jaar door veel belangstelling en waardering. In het kader van de week van de armoede in Nederland verzorgde o.a. Radio 1 een live-uitzending vanuit Feniks.
Een half uur lang werden deelneemsters en directie geïnterviewd over armoede onder (alleenstaande) moeders en hun kinderen.
Algemeen beleid waar mogelijk, specifiek beleid waar noodzakelijk Belangrijker is echter de waardering voor inhoud en aanbevelingen door de Gemeenteraad van Tilburg waar het onderzoeksrapport bij de evaluatie van het armoedebeleid in 2012 een prominente rol krijgt en als voorbeeld wordt gesteld om categoraal in te zoemen en zo tot concretere en betere bestrijding van armoede te komen. Hoewel de Gemeente doelgroepenbeleid achterhaald vindt, hoeft categoraal beleid niet persé tegengesteld te zijn aan inclusief beleid. Ondersteuning op maat kan de individuele situatie voor burgers verbeteren, maar kan te weinig oog hebben voor maatschappelijke oorzaken waardoor het beleid ongewenste effecten sorteert. Het landelijke kennis instituut Atria stelt: Algemeen beleid waar mogelijk, specifiek beleid waar nodig. Armoede is een structureel probleem voor meer vrouwen dan voor mannen. Door het rapport van Feniks wil en kan de Tilburgse Gemeenteraad dit specifieker in haar beleidsvorming en uitvoering betrekken! Onlangs heeft de gemeenteraad overigens besloten dat in 2014 eenoudergezinnen focusgroep worden in het nieuwe armoedebeleid. We zien dat als een mooie bekroning op de inspanningen van Feniks!
Verkennend onderzoek ‘Het vrouwelijke gezicht van armoede’ inspireert de Provinciale Vrouwenraad om in samenwerking met 10 organisaties (o.a. Voedselbank Zuid Nederland en St. Leergeld Nederland) een verkennend onderzoek uit te voeren naar specifiek beleid ten aanzien van de situatie en kansen van vrouwelijke minima onder alle Brabantse gemeenten. De uitkomst hiervan zal in 2013 gepresenteerd worden. Het volledige onderzoeksrapport en de samenvatting zijn via de website van Feniks te downloaden. In 2012 werd het rapport honderden keren gedownload.
FENIKS 2012 11
Armoedebestrijding Naast individuele ondersteuning zoals doorverwijzing naar voedselbank, schuldhulpverlening of inkomensondersteunende aanvragen bij fondsen of verenigingen, organiseert Feniks ook groepsactiviteiten. Uitkomen met Inkomen Feniks biedt deze cursus aan in samenwerking met Bureau Schuldhulpverlening. In 2012 hebben meer dan 10 bezoeksters deelgenomen aan de cursus, waarvan er 7 een certificaat behaalden.
Inloopatelier Sociale vaardigheden Dit kleinschalig werkproject is opgezet samen met het bedrijf ‘No-Lie’. De vrouwen maken 2x per week onder deskundige begeleiding kwaliteitstassen met de naaimachine. In 2012 hebben 8 vrouwen deelgenomen.
Wekelijkse Eetgroep en Wereldmaaltijd Er is een wekelijkse eetgroep op de woensdagavond (bestaande uit een netwerk van meer dan 30 vrouwen en hun eventuele kinderen). In het beschreven verslagjaar kwam Burgemeester Noordanus een keer mee-eten en werd samen met Bureau Verantwoord een ‘Wereld Maaltijd’ georganiseerd. Quote: “Het is dus wel degelijk mogelijk om eerlijk te delen en dat niemand iets te kort komt”.
Op vakantie Ook dit jaar zijn vrouwen, die daarvoor in aanmerking komen, door Feniks gestimuleerd om zich in te schrijven voor een ons bekend Vakantiefonds. Helaas werden minder vrouwen dan in voorgaande jaren ingeloot: 5 gelukkigen (met hun kinderen!).
eetgroep in het kader van armoedebestrijding
12 FENIKS 2012
klussen project
Thema-avond ‘Vrouw & Geld Café’ Op donderdag 7 juni organiseerde Feniks in kader van armoedebestrijding samen met E-Quality een ‘Vrouw & Geld Café’. Een interactieve bijeenkomst die vrouwen de mogelijkheid biedt op laagdrempelige wijze in hun financiën te duiken. 18 Vrouwen hebben deel genomen aan dit zeer geslaagde ‘Vrouw & Geld Café’.
T-Parade, Sinterklaasviering en Kerst High Tea Hoewel het niet altijd meevalt om de doelgroep hiervoor te motiveren, heeft Feniks met een enthousiaste en zeer kleurrijke (loop)groep van 20 vrouwen met kinderen deelgenomen aan de T-Parade. Op 28 november hield Feniks in het kader van armoedebestrijding een Sinterklaasmiddag. Het was een zeer geslaagde middag, waaraan 16 ouders en 20 kinderen deelnamen. In het kader van armoedebestrijding en het vergroten van het sociale netwerk organiseerde Feniks op 26 december voor 18 deelneemsters en hun kinderen een Kerst High Tea. leerwerkproject ‘no lie’ op braderieën
Vliegende klusbrigade Mede door interventie van Feniks ten behoeve van een urgentieverklaring bij de woningbouwcorporaties hebben enkele vrouwen in 2012 een eigen woning gekregen. Daarnaast blijkt bij een aantal huisbezoeken dat iets kleins wonderen kan verrichten: een paar uur hulp in de administratie waardoor de thuisadministratie-vrijwilligers ingevlogen kunnen worden of vervanging van meubelen (La Poubelle) en vaak …een lik verf. Vanuit de klussencursus hebben 2 vrijwilligers een super snelle klusbrigade gevormd die in 2012 kamers in 6 woningen heeft geschilderd en/of achterstallig onderhoud heeft uitgevoerd. Dit wordt bekostigd door fondswerving omdat zelfs een pot verf niet betaald kon worden… Dat concrete ondersteuning meewerkt aan onze procesmatige inzet spreekt voor zich.
Meedoen-regeling
De burgermeester op bezoek bij de eetgroep
Sinds 2012 vallen een aantal activiteiten en cursussen van Feniks onder de Meedoenregeling van de gemeente. Iedereen met een uitkering of met een inkomen lager dan 120% van het minimumloon komt hiervoor in aanmerking. Vrouwen die met heel weinig moeten rondkomen, kunnen dus gewoon meedoen bij Feniks! In het kader van de Meedoen-regeling heeft de gemeente een gids uitgebracht met daarin een overzicht van alle organisaties plus de activiteiten die zij bieden. In de gids zijn een aantal Feniksactiviteiten opgenomen. In totaal hebben bij Feniks in 2012 30 vrouwen gebruik gemaakt van deze regeling. De financiële situatie van onze deelneemsters in ogenschouw nemend is dit aantal laag. Dit komt doordat men zich hiervoor schaamt, angst voor bureaucratie, maar ook omdat men de regeling voor andere activiteiten aanwendt (zoals de Biebpas of zwemmen met je kind). Als vrouwen na afloop van een cursus en/of wanneer het Meedoen-regeling bedrag op is, willen (blijven) deelnemen aan een activiteit bij Feniks, zoeken we daarvoor maatwerk. Zo verdienen enkele cursisten hun cursusgeld met het rondbrengen en ophangen van Feniksposters bij winkels en organisaties, anderen doen boodschappen e.d. Zo wordt gestimuleerd om de Meedoen-regeling juist buiten Feniks te gebruiken.
Samenwerking met ContourdeTwern
FENIKS 2012 13
Projecten Behalve alle reguliere activiteiten is Feniks actief met een aantal projecten. Meestal ontwikkelt Feniks deze projecten met partners. Wijkgerichte activering In samenwerking met ContourdeTwern heeft Feniks in 2012 het klus leerwerkproject ontwikkeld in Tilburg Zuid/Uitvindersbuurt. Doel van het project is om vrouwen door doe het zelf–technieken te activeren en te enthousiasmeren richting zinvolle vrijetijdsbesteding en vrijwilligerswerk. Dit leerwerkproject is roldoorbrekend. Het laat zien dat ook vrouwen goed zijn in technische (vrijwilligers) werkzaamheden. Vanwege de psychosociale kwetsbaarheid van de deelneemsters, is de groep klein gehouden (6 personen). De helft van de groep is positief uitgestroomd, waarvan één naar betaald werk.
Vrouwen nemen de leiding Deze geheel nieuwe cursus organiseert Feniks samen met Movisie voor actieve vrijwilligers, bestuursleden, of beroepskrachten van diverse vrouwen– en moedercentra. Het concept is ontwikkeld door Movisie en de training wordt verzorgd door een medewerkster van Feniks. De training bestaat uit 4 intensieve dagen of 7 dagdelen voor maximaal 12 vrouwen. ‘Vrouwen nemen de leiding’ werd in 2012 in Tilburg West op locatie gegeven. Van de 11 deelneemsters ontvingen 7 vrouwen een certificaat en een persoon een bewijs van deelname. Voor deze training is veel belangstelling, ook vanuit kleine vrouweninitiatieven buiten Tilburg. Bij het VSBfonds heeft Feniks subsidie gevraagd voor 5 trainingen. Dit verzoek is begin 2013 gehonoreerd.
Intervisie vrouwengroep De bijeenkomsten zijn bedoeld voor beroepskrachten of actieve vrijwilligers die werkzaam zijn in het vrouwenwerk. Van maart t/m mei 2012 zijn er in totaal 4 bijeenkomsten georganiseerd. De bijeenkomsten werden ondersteund en begeleid door een vrouwelijke deskundige van Movisie samen met Feniks. In totaal hebben 6 vrouwen deelgenomen afkomstig
14 FENIKS 2012
uit diverse organisaties (90% daarvan was allochtoon).
Kunst en cultuur In het kader van participatie en sociale stijging is het belangrijk de doelgroep te stimuleren over eigen grenzen te kijken, creativiteit te stimuleren en hen te interesseren voor kunst en cultuur. Dit doet Feniks binnen al haar activiteiten, ook buiten de uitgaansgroep. Diverse groepen bezochten een museum: Peerke Donders Paviljoen, Natuurmuseum Brabant (vrijkaartjes!), het Textielmuseum, de Pont of een voorstelling van Karin Bruers en de Tilburgse Revue (beide vrijkaartjes). Feniks haalt ook kunst en cultuur in huis. In het beschreven jaar o.a. het Tilburgse Mamaverhalenkoor en de interactieve expositie van ‘Sara’ in het kader van het internationale kunst project ‘Die Frauen / These Woman’. Deelname en begeleiding is op geïnspireerde voorspraak van kunstmakelaar Anita van de Looij. Zij maakt in 2013 een boekje over deze bijzondere expositie.
Project “Op Eigen Kracht” In het kader van het landelijke voorbeeldproject ‘Tafel van één’ (Woman Inc), heeft Feniks in samenwerking met de gemeente Tilburg de cursus “Op eigen Kracht” ontwikkeld. Doel van het project is om de kans op werk voor laaggeschoolde vrouwen (zonder werk of uitkering) en de economische zelfstandigheid te vergroten. De cursus omvat 6 lesbijeenkomsten met name gericht op de vragen “Wie ben ik?”“Wat wil ik?” en “Wat kan ik?”. Aanvullend krijgen de deelneemsters individuele loopbaangesprekken met een loopbaancoach van de gemeente Tilburg. Van de 20 aanmeldingen in 2012 (geregistreerd bij Feniks) zijn 9 vrouwen uiteindelijk geselecteerd en gestart met de cursus. Hoewel het niveau over het algemeen laag en ongeschoold is heeft ‘Op eigen kracht’ een positieve uitstroom van 55 %!
Samenwerking Feniks is (ook als doorstart van het vroegere vrouwencentrum) nog net geen 40 jaar jong maar daarmee wel diep geworteld en stevig verankerd in Tilburg. Er is sprake van duurzame, actieve en – als dat noodzakelijk is- ook intensieve samenwerkingsrelaties met het maatschappelijk middenveld. De lokale overheid is niet alleen opdrachtgever maar ook samenwerkingspartner. Organisaties en functionarissen kennen Feniks en verwijzen vrouwen die in een sociaal isolement leven naar ons door om een sociaal netwerk op te bouwen, dagelijkse vaardigheden te leren en te focussen op eigen kracht en talent. Het vertrekpunt voor ons werk is de samenhang tussen de verschillende
levensterreinen en de focus op wat goed gaat bij onze deelneemsters en wat versterkt dient te worden. Eigen kracht (empowerment) en het overwinnen van (maatschappelijke en persoonlijke) belemmeringen is de kern van emancipatie
Specifieke ondersteuning Samenwerkingsrelaties dienen altijd concrete ondersteuningsvragen van (potentiële) deelneemsters. Als blijkt dat deelneemsters specifieke ondersteuning behoeven die Feniks niet in huis heeft, zorgt de organisatie ervoor dat zij bij het juiste ‘loket’ aankomen en vaak ook snel(ler) worden geholpen. Er wordt met meer dan 60 organisaties samengewerkt en afhankelijk van de vraag is dat dus intensief of juist licht en kort van aard. Ketenpartners zijn bijvoorbeeld ContourdeTwern, Gemeentelijke afdeling Werk en Inkomen, Maatschappelijk Werk (buurt-en algemeen), GGZBreburg/Indigo, MEE, De Blauwe Maan, CBV, St. Philadelphia zorg, Diamantgroep (werkwinkel en Tilburg at Work), de Verbindende schakels, huisartsen, Voedselbank, Werkplein, St. Leergeld, Brede scholen en schuldhulpverlening.
Netwerkbijeenkomsten Als organisatie met een beperkt aantal professionals neemt Feniks niet structureel deel aan netwerkbijeenkomsten. Hierop zijn 3 uitzonderingen. In 2012 is het netwerk sociale activering met o.a. La Poubelle, MST en SEW, enkele keren bijeen geweest. Feniks neemt deel aan het Platform Sociale Zekerheid ( 4 x per jaar) en is lid van de stuurgroep (3 x per jaar) en intervisiegroep ‘Jonge moeders en hun kinderen’ (5 x per jaar) waar beleidsvorming en afstemming in de uitvoering plaatsvindt.
FENIKS 2012 15
Bestuur In 2012 heeft het bestuur een metamorfose en verdere professionalisering ondergaan. De bestuurssamenstelling ziet er eind 2012 als volgt uit: Voorzitter: Karin Bruers Vice-voorzitter: Godfried van Gestel Secretaris: Nelleke van Wijk Penningmeester: Maya Butalid Personeelszaken: Fred van Brederode
16 FENIKS 2012
Financiën Over 2012 is (wederom) een goedkeurend accountantsverslag afgegeven door BDO. Door de vermindering van de sociaal activeringstrajecten en de verhoging van de personeelspremies is er sprake van een bescheiden tekort. Door de significante toename van deelneemsters zijn de cursusopbrengsten in 2012 hoger dan voorafgaande jaren. Bedacht moet worden dat dit per euro door een armlastige doelgroep wordt opgebracht. Met halvering van de sociaal activeringstrajecten in 2013 en stopzetting daarvan in 2014 is enig eigen vermogen noodzakelijk. De organisatie wil voorkomen dat tegenvallers ten kosten gaan van continuïteit en innovatie. Evenals in voorgaande jaren is op het gemeentelijk subsidiebedrag door Feniks 15% additionele financiering gerealiseerd. Feniks is een professionele vrijwilligersorganisatie bij uitstek. Met de subsidie voor emancipatie bekostigen we 3,7 fte. Hiervan zetten we 2 fte direct in voor de programmering en uitvoering van activiteiten, cursussen en (werk)projecten op zowel stedelijk- als wijkniveau. Het meest arbeidsintensief in de uitvoerende uren is de ondersteuning, begeleiding en aansturing van 35 vrijwilligers waarvan meer dan 2/3 direct afkomstig is uit de doelgroep van Feniks.
Het professionele team dat alle voorafgaande emancipatieactiviteiten in dit jaarverslag ontwikkelt en uitvoert bestaat in 2012 uit: 1 directeur, 1 intern coördinator, 1 assistent sociaal cultureel werker, 1 secretaresse en 1 administratieve medewerker (WSW). Kosten totaal € 185.000,-. Vanuit de gemeentelijke afdeling Werk en Inkomen worden de sociaal activeringstrajecten additioneel bekostigd, waarmee 1,5 jobcoach wordt gefinancierd. Resultaatverplichtingen worden verscherpt, terwijl tegelijkertijd de problematiek in de doelgroep toeneemt. Bovendien vragen gemeentelijke transities op diverse - aan Feniks gerelateerde – beleidsterreinen meer energie van bestuur en directie om tijdig te anticiperen. In 2013 zal verder gesproken en besloten worden over de vorming van een keten organisatie op het beleidsterrein ‘Sociale stijging en meedoen’. Tilburg waardeert de kracht van Feniks als stedelijk centrum voor emancipatie en participatie. Vanuit fierheid op Feniks wordt de toekomst met vertrouwen tegemoet gezien!
FENIKS 2012 17
18 FENIKS 2012
Sponsors ‘BEDANKT’! VSB fonds Delta Loyd ITXP Netwerk beheer Stg. Zet en Provinciale Vrouwen Raad Bogaerts & Groenen Advocaten Mooi Zo Goed Zo Voedselbank Vincentiusvereniging Ministerie van OC&W (Op Eigen kracht en De dromenvangmethode) Niet alleen voor jezelf Rabobank Natuurmuseum Brabant E-Quality, landelijk kenniscentrum emancipatie Movisie, landelijk kenniscentrum participatie Petra van Zuylen Bakvorm ontwerp
twee van onze 35 vrijwilligers
FENIKS 2012 19
Colofon Tekst: Feniks team Redactie: Petra van Zuylen Eindredactie: Tanja Davans Foto’s: Annemarie Smulders Melanie Pardoel Coverfoto dubbelportret: Gerdien Wolthaus Paauw Coverdesign: Bakvorm Vormgeving: Bakvorm
