reportage de ultieme wintersportreis
Tekst
Fotografie
Ferrari Quattro Stagioni
De vierwielaangedreven FF is de eerste in zijn soort die echt het hele jaar door gebruikt kan worden. Maar is hij daarmee nog wel een echte Ferrari? In de Zwitserse Alpen hebben we ’m de vier seizoenen in Fast Forward voorgeschoteld. En het antwoord gevonden.
78 |
www.autovisie.nl
www.autovisie.nl
| 79
reportage de ultieme wintersportreis
Links: De aantrekkingskracht van het merk Ferrari is niet leeftijdgebonden. Rechts: Het is bijna niet te geloven, maar de meter stopte pas bij 87 liter, oftewel 165 euro aan superplus. Onder: De voorwielen doen alleen mee als het echt nodig is.
e Autostrada ligt nog maar net achter ons als we door de opdoemende Alpen gedwongen worden om ondergronds te gaan. Fotograaf Sytse en ik weten precies wat er gaat gebeuren. Eén veelbetekenend hoofdknikje is genoeg om twee vingers tegelijk in de richting van de raambediening te sturen. Vervolgens drie tikken met de linkerhand om terug te schakelen en dan… schreeuwen vier uitlaten evenzoveel trommelvliezen toe dat ze wel degelijk met een échte Ferrari van doen hebben. Onze kreten van verrukking worden gesmoord door het nagalmende kabaal dat bezit neemt van het binnenste van deze Alpenuitloper. De wolk van twijfel die de stemming in de FF bepaalde, lost op als een mistbank onder de zomerzon. Twijfel of de tot nu toe spookachtig stille en comfortabele FF het wel in zich had om het bloed van zijn inzittenden te laten bruisen, zoals elke auto met een steigerend paard op de neus dat zou moeten doen. Prompt ontstaat een zwaan-kleef-aan-effect als enkele Italianen zich achter de FF voegen, in de ijdele hoop op een toegift. Helaas heren, nu even niet. De temperatuurmeter geeft aan dat het buiten 20 graden is, dus hard rijden zou de Pirelli SottoZero-winterbanden doen smelten als sneeuw voor de zon. En we zullen ze nog alle vier hard nodig hebben. Eén twijfelpuntje moet namelijk nog worden
weggenomen. Oké, dit is een echte Ferrari, maar kan hij de onwaarschijnlijke belofte van zijn makers dan nog wel nakomen? Is dit inderdaad een auto die vier inzittenden plus bagage op afroep het authentieke Ferrari-gevoel bezorgt, maar ook over hen waakt als buiten de hel losbarst in de vorm van sneeuw en ijs? Daarom zijn vandaag alle pijlen gericht op de omgeving van Sankt Moritz, het waaghalzenwalhalla (zie kader op pagina 83) waar het fenomeen wintersport 150 jaar geleden werd uitgevonden. Gelegen in het hooggelegen Inndal (Engadin, voor locals) aan de zuidrand van de Zwitserse Alpen, nabij de grens met Italië. Een plek die gedurende de herfstmaanden om meerdere redenen het ideale toneel is om de beloofde veelzijdigheid van de Ferrari FF op de proef te stellen. Niet in de laatste plaats omdat het grillige landschap de wegen dwingt om zich in ontelbare bochten van gehucht naar gehucht te slingeren. Of omdat de aanblik van de ontelbare in herfstkleuren gehulde bomen een aanblik bieden om nooit te vergeten. Maar vooral omdat je hier in deze tijd van het jaar binnen een straal van 40 kilometer alle weeruitersten aantreft. In het laagland dat Engadin omringt, genieten de rich and famous aan het Comomeer van de najaarszon en vormen een kritische jury die de status van de FF beoordeelt. En dus sukkelen we daar voort van dorp naar dorp, het raam nog altijd op een kier. De Ferrari klinkt bij deze snelheden als een valse hond. Gedempt gorgelend met liters superplus, maar met een onmiskenbaar dreigende ondertoon. Precies hard genoeg om alle aandacht op de 5 meter lange Grand Tourer en zijn inzittenden te vestigen. De aanblik van twee in lichte staat van opwinding verkerende, bezonnebrilde twintigers in een 350.000 euro kostende sport-
‘Een hoofdknikje is genoeg om twee vingers tegelijk richting raambediening te sturen’ 80 |
www.autovisie.nl
www.autovisie.nl
| 81
reportage de ultieme wintersportreis
Links: Alleen groene streepjes op de digitale landkaart. Dat betekent dat alle bergpassen geopend zijn voor ons speelplezier. De blauwe sneeuwvlokjes duiden op de noodzaak van winterbanden. Check! Rechts: Na gedane arbeid koestert de V12 zich in de warme najaarszon.
‘De elektronica is de baas en beslist dat de gasklep pas vol open gaat als de wielen recht staan’ wagen is voor de douaniers bij de Zwitserse grens geen reden tot nadere inspectie. Slechts een blik vanonder de pet, gevolgd door een minzaam hoofdknikje, is het startsein voor de beklimming van de Piz Bernina. Even verderop heerst Koning Winter als scherprechter. Voorheen een goed excuus om een Ferrari te laten staan. Zo niet in geval van de FF, de eerste Ferrari waarin de stand van de manettino niet alleen voor elk talentniveau een oplossing heeft, maar ook voor elke sneeuwhoogte. Wie op deze wegen een beetje doorrijdt, ziet de temperatuur in 20 minuten zakken van plus 20 naar min 10 graden, als de klim van 333 naar 2400 meter boven zeeniveau wordt gemaakt. Klinkt als een uitdaging. Zodra de bewoonde wereld achter ons ligt, krijgt de grote V12 eindelijk de kans om zijn benen te strekken. Stuitend snel blijkt de FF. Aan drie versnellingen heeft hij genoeg om je de stuipen op het lijf te jagen. En om je, door de dit najaar aangescherpte verkeerswet, één tot vier jaar in een Zwitserse cel te doen belanden. De kleine draaischakelaar blijft voorlopig in de Comfort-mode staan, zodat de hysterische V12 niet de kans krijgt zichzelf met menner en al de diepte in te slingeren. Volgens zijn makers heeft het brein van de FF exact 400 meter nodig om de gripcoëfficiënt van het asfalt vast te stellen. Het mijne helaas iets langer. Want het maakt niet uit hoe diep ik het gaspedaal intrap, de elektronica staat niet toe dat de wielen ook maar een graadje doorslippen. Ruim voordat de bochtexit in beeld is, kan het gas vol op de plank. Proestend en kuchend protesteert de V12 tegen de begrenzer, maar dat heeft geen zin. De elektronica is de baas en beslist dat de gasklep pas vol open gaat als de wielen recht staan. En dat gebeurt op een bergpas als deze zelden. Met de dempers in de comfortstand laat het onderstel nog een klein beetje grensbereik voor een foutje. Maar als we op 2 kilometer hoogte de sneeuwgrens passeren, muilkorf ik de
motor door de manettino in de sneeuwstand te zetten en is de eerst zo glorieus jankende 6.3 met geen mogelijkheid tot iets spannends te verleiden. Alsof acht van zijn cilinders liggen te slapen. De liefhebber van natuurschoon heeft aan de Berninapas geen boodschap. Maar wie de inspanningen van ingenieurs, architecten en bouwvakkers op waarde kan schatten, kijkt zijn ogen uit. Parallel aan de weg kronkelt zich hier namelijk de Bernina-Express spoorlijn naar boven, daarbij gebruik makend van 196 bruggen en 55 tunnels. De vloeiende vormen van weg en spoor knokken zich door de keiharde geometrische vormen van het granieten landschap. Een adembenemend contrast. Na een verrassend korte afdaling bereiken we dan eindelijk het Inntal en zien we in de verte de eindbestemming al liggen. Maar de rit erheen is nog lang: via een wegennet dat zijn gelijke niet kent op deze planeet. Een omweg bestaande uit 200 kilometer kronkels met daarin nog eens twee van de vijf bergpassen die ‘Engadin’ met de buitenwereld verbinden. De zomersporters zijn al naar huis, de wintersporters waxen hun ski’s nog. Hotels en winkels zijn gesloten, wegen compleet verlaten. Een paar weken per jaar is het hoogseizoen voor amateurcoureurs. We delen de mooiste stukken asfalt van Europa slechts met enkele houthakkers, bouwvakkers en locals. Allemaal mannen voor wie de aanblik en het geluid van een voorbij blazende FF juist geen reden is om in de telefoon te klimmen. En mochten ze dat toch doen: de politie blijkt in geen velden of wegen te bekennen. Het is vandaag een belangrijke dag voor wie van plan is deze reis (met of zonder Ferrari) te maken. Sinds de opening van de 20 kilometer lange Vereina-(auto)treintunnel in 1999 is het de laatste dag van het jaar dat de Flüelapas richting Davos sneeuwvrij wordt gehouden. Een onmisbaar stuk weg op onze missie om de
Waaghalzerij in de sneeuw? Hier hebben ze het uitgevonden! Sankt Moritz is dé plek om uit te blazen na een dagje sturen in een Ferrari. Niet alleen vanwege de ligging, of omdat het tegenwoordig bevolkt wordt door rijkaards die van gekkigheid niet weten wat ze met hun olieroebels aan moeten en dus Ferrari’s kopen, maar omdat het sinds 150 jaar de locatie is waar waaghalzen elkaar ’s winters treffen. Na een vlucht van de skischans, een afdaling 82 |
www.autovisie.nl
van de Olympische skipiste of een rit door de oudste bobsleebaan ter wereld. Bovendien is het nog steeds jaarlijks het toneel van de Cresta-Run rodelwedstrijd, een evenement waarvan Andy Green (met 1228 km/h de snelste man op aarde) zegt dat het iets voor échte mannen is. Het moge duidelijk zijn: liefhebbers van snelheid en het betere bochtenwerk worden hier begrepen. www.autovisie.nl
| 83
reportage de ultieme wintersportreis FF te beproeven, omdat de pashoogte van bijna 2400 meter deze tijd van het jaar sneeuwzekerheid biedt en een garantie is voor de verraderlijke omstandigheden die het Ferrari-gevoel kunnen vernietigen. Maar voor we zover zijn, mag het ‘godenknopje’ op het stuurwiel voor de eerste maal in standje Sport om de eerste stijgende kilometers te bedwingen.
Ferrari precies waar je ’m wilt hebben. Volledig neutraal gaat hij de bocht door en pas wanneer de achterkant met meer dan een handvol tegenstuur in het spoor moet worden gehouden, treedt de tractiecontrole in werking. Een fractie van een seconde later dan je zou verwachten, zodat elke keer een kleine stoot adrenaline richting je brein wordt afgevuurd, terwijl je je afvraagt of het nog wel goed gaat komen. Precies zoals het hoort in een Italiaans Wat de FF op deze fraaie mix van haarspeldclusters en overzich- raspaard. De adaptieve dempers zetten zich schrap om bodyroll telijke derde- en vierde-versnellingsbochten klaarspeelt, tart elke tot een minimum te beperken, zodat de positie en stand van de verbeelding. Op mijn commando mag de krachtcentrale voorwielen zich bijzonder goed laten inschatten. Omdat voorin zijn 660 pk’s loslaten en is het aan het onderstel en het 4RM-vierwielaandrijvingssysteem geen differende rest van de immens complexe aandrijflijn (kort tieel op de vooras gebruikt, blijft het stuur voor samengevat: een V12, twee versnellingsbakken, 100 procent gevrijwaard van aandrijfkrachten. Rechts: Een van de weigeen middendifferentieel) om ervoor te zorgen Twee ton aan koolstofvezel en aluminium laat nige plekken op aarde dat deze in goede banen worden geleid. De voorzich omhoog sturen als een skelter, maar dan waar de toevoeging van wielen trekken en de achterwielen duwen de wel een die zijn inzittenden bij vol gas in een asfalt een prachtige omgeving zo mogelijk nóg aantrekkelijker maakt. In november zijn bergpassen als deze door God en alles verlaten, en daarmee een stuurmansparadijs.
sandwich van mechanische kakofonie en onbeschaamd uitlaatgeblèr neemt. Toch verschijnt hier voor de eerste keer een kritiekpunt op het notitieblok. De American-style (of Russian?) stoelen bieden te weinig zijdelingse steun, wat uiteindelijk ten koste gaat van de stuurprecisie. En die moet maximaal zijn, want – ongeacht wat je horloge aangeeft – in de FF is het altijd kwart voor drie. De stuuroverbrenging is zo direct dat je je handen zelfs niet voor de allerscherpste haarspeldbocht uit de ideale positie hoeft te halen. Het draagt alleen maar bij tot het gevoel van absolute controle dat dit meesterwerk je geeft en dat eigenlijk alleen vergelijkbaar is met, durf ik in deze context te zeggen, de Nissan GT-R. Boven op de Flüelapas belanden we in een zonovergoten winterwonderland dat zijn weerga niet kent. Maar mijn hart stuitert in de begrenzer als ik zie dat hier geen vangrail zit tussen het door smeltwater spiegelgladde asfalt en de honderden meters diepe
afgrond aan mijn linkerhand. Weer een mooi moment dus om de bizar mooie vergezichten in me op te nemen voor de eerstvolgende keer dat Bob Ross’ schilderkunsten weer eens op tv worden herhaald. Felgroene alpenweiden worden afgewisseld met geel- en roodgekleurde bomen, terwijl op de achtergrond de witte pieken van het hooggebergte altijd scherp afsteken tegen het blauw van de lucht. Lang hebben we niet om ervan te genieten, want de zon staat op het punt om achter de bergen te verdwijnen, terwijl er nog één uitdaging te gaan is. De even schitterende als vermakelijke kilometers tussen Davos en Tiefencastel vliegen voorbij en slechts de Julierpas scheidt ons van het diner. Tegelijk met het oprijden van de Julierpas zwaait de zon af. Razendsnel daalt de temperatuur tot ver onder nul en dalen de wolken neer vanuit de hemel om een verstikkende mistbank over de bergwand te leggen. Nu krijgt de FF de winter pas echt voor zijn kiezen. Nog één keer gaat fotograaf Sytse de kou
Hotel Schweizerhof
Wie net als wij van plan is om in de maand november richting Sankt Moritz te reizen voor een paar dagen onvergetelijk sturen, moet er rekening mee houden dat veel hotels in deze periode wegens onderhoud gesloten zijn. Zo niet hotel Schweizerhof, een pal in het centrum gelegen viersterrenhotel met alles erop en eraan. De vriendelijke uitbater Martin Scherer en zijn vrouw stellen de 82 fraaie kamers het hele jaar door open voor gasten. Via dal Bagn 54, CH-7500, St. Moritz, +41(0)818370707, www.schweizerhofstmoritz.ch.
84 |
www.autovisie.nl
‘Elke keer wordt een kleine stoot adrenaline richting je brein afgevuurd’ www.autovisie.nl
| 85
reportage de ultieme wintersportreis
‘Zelfs de broodnuchtere Zwitser steekt meestal de duim omhoog en niet de middelvinger’
Linksboven: Het weggedrag van de FF is bij winterse omstandigheden enorm geholpen met goede winterbanden. Links: Als het echt glad wordt, is de meest linkse stand de beste, maar de meest rechtse de leukste! Onder: Op de Malojapas liggen binnen zo’n 300 meter vijftien haarspelden.
in om te documenteren wat er dan gebeurt, terwijl in het technointerieur van de Ferrari de twijfel even neerdaalt. Mijn verstand zegt dat ik deze verraderlijke klim moet afwerken met volledige ondersteuning van alles wat de elektronica te bieden heeft. Temeer omdat ik me realiseer dat deze auto, exclusief belastingen, al meer kost dan mijn huis. Maar ergens diep van binnen klopt een autohart dat één ding heel goed beseft: de kans dat ik deze weg nog eens met deze auto betreed, is nihil. Dus moet ik mijn mouwen opstropen en er het beste van maken. Met een vingerbeweging worden alle hulpsystemen uitgezet. ‘ESC OFF’, verschijnt er op het dashboard, vergezeld van een waarschuwende piep. Zo veel pk’s, zo veel bochten, zo weinig grip. Deze keer kost het mij ook slechts 400 meter om te beseffen dat een onbeteugelde FF in goede handen juist op zijn allerbest is. Zonder tussenkomst van die angsthaas van een ECU laat de auto zich volkomen intuïtief met het gas sturen, als ware het een achterwielaandrijver. En omdat 660 pk en 683 Nm ruim voldoende zijn om de tractie te verbreken, dans ik elk van de zestien haarspeldbochten dwars door. Vlak voordat de maximale sliphoek wordt bereikt, voel ik keer op keer hoe de voorwielen tot 20 procent van het aandrijfkoppel afsnoepen en de neus in de goede richting duwen. Als een krab veegt de FF de bochten door. Onvermurwbaar, bijna onfeilbaar, en zeker niet te imiteren. Tegen de tijd dat we aankomen op de top is de lucht al pikzwart en laten de Alpen zich van hun meest duistere kant zien. Een half uur later hangen we uitgeput aan de incheckbalie van hotel Schweizerhof (zie kader op pagina 84) en dineren in het belendende Acla Restaurant (neem de schnitzel; meer vlees en friet kán een mens niet op). Tijd om na te tafelen is er niet, want over enkele uren zal de wekker weer rinkelen om ervoor te zorgen dat we tijdig kunnen beginnen aan
de opdracht om deze Ferrari FF naar zijn rechtmatige eigenaar terug te brengen. Met een druk op de knalrode startknop slinger ik de V12 de volgende ochtend voor de laatste keer aan. Alsof de kou hem een keelontsteking heeft bezorgd, ontwaakt hij nog rauwer dan tevoren. Er rest ons nog één rit, maar gelukkig heeft het wegennet een mooie uitsmijter in petto in de vorm van de Malojapas en aansluitend de Bregagliavallei. Als een overdosis stuurwerk serveert het eerste deel van de afdaling via de Malojapas vijftien haarspeldbochten over een afstand van hemelsbreed 300 meter, om vervolgens over te gaan tot een gevarieerde afdaling waarin de FF nog één keer de kans krijgt zijn bestaan te rechtvaardigen te midden van de andere vierwielaangedreven super-GT’s die de automarkt rijk is. Wat de FF doet, is de extremen verder uit elkaar leggen. Hij is de snelste van allemaal, maar tegelijk ook de comfortabelste en met grote voorsprong de spannendste. Wat je ook van zijn uiterlijk vindt, dit is de enige ‘all-weather GT’ die behalve comfort en volmaakte controle ook ‘Ferrari on demand’ levert. Prikkels op afroep, adrenaline op commando. Hij is altijd klaar om te flaneren in de zomer, te scheuren in de herfst en te overleven in de winter. En de lente? Dat is de FF zelf, zoals elke Ferrari. De bloemen gaan nog net niet bloeien als we passeren (al leven die natuurlijk van CO2!), maar overal waar de FF zijn valse tronie laat zien, verschijnt een lach op de gezichten van voorbijgangers. Wegwerkers smeken in gebarentaal om een passage vol gas. Schooljongens stoten al wijzend en joelend hun vriendjes aan. En zelfs de broodnuchtere Zwitser steekt meestal de duim omhoog en niet de middelvinger. Ook de FF draagt elke meter een steentje bij aan de steeds maar grotere verering van het merk Ferrari. Met vier stoelen en dankzij vierwielaandrijving voortaan zelfs vier seizoenen per jaar.
specificaties Ferrari FF
prijs topsnelheid acceleratie 0-100 gem. verbruik co2-emissie motor max. vermogen max. koppel transmissie massa leeg
€ 354.078,-335 km/h 3,7 s 1 op 6,5 360 g/km V12, 6262 cm3 660 pk (485 kW)/ 8000 min-1 683 Nm/6000 min-1 zeventrapsautomaat met dubbele koppeling 1790 kg Alle gegevens zijn fabrieksgegevens
86 |
www.autovisie.nl
www.autovisie.nl
| 87
