Feiten afgelopen jaar
• 1 februari: ingang nieuwe certificatieschema’s: • 30% meer woninginspecties • 20% meer utiliteitsinspecties • 100% meer type B-onderzoeken • NEN 2990 eindcontroles: • 71% aanvullend werk • 32% initiële afkeur • 6 % directe afkeur www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Feiten markt • Nederland telt: • 128 gecertificeerde inventarisatiebureaus • 333 gecertificeerde asbestsaneringsbedrijven • 17 geaccrediteerde asbestlaboratoria • Maar ook: • 25.515 reclamebureaus • 3.875 projectontwikkelaars • 4.390 supermarkten www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Welkom
Welkom bij het Regionaal Asbestcongres Provincie Zeeland-Terneuzen 24 oktober www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Feiten wet-, regel-, normgeving 13.00-13.15: Udo Waltman Search
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Programma 13.00 – 13.15 uur 13.15 – 13.40 uur 13.40 – 13.50 uur 13.50 – 14.15 uur
14.15 – 14.30 uur 14.30 – 14.55 uur 14.55 – 15.20 uur 15.20 – 15.50 uur 15.50 – 16.05 uur
Openingswoord door dagvoorzitter Udo Waltman, bedrijfsdirecteur Search Stand van zaken asbestwetgeving 2012, door Dennis Strik, adviseur Search Ingenieursbureau B.V. Asbest beleid, beknopt door Eva Engel Handhaving in de praktijk, door Otto Hegeman, (voormalig) implementatiemanager asbest Landelijk Overleg Milieuhandhaving Pauze Visie vanuit de praktijk, door Michel van Drunen, algemeen directeur,Holland Herstel Groep Ureco B.V. Visie vanuit Inspectie SZW, door Wim Scheltema, inspecteur SZW Paneldiscussie Vragen en Afsluiting door Udo Waltman
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
De ‘asbestwereld’ in kaart
Praktische vertaling van feiten • De “asbestwereld” verandert niet • Veranderingen en praktische impact: • aanpassing grenswaarden • nieuwe norm eindcontroles • nieuwe SC 540, SC 530, NEN 2991 • LAVS en SMA-rt
• Aanvullend: • nieuw asbestverwijderingsbesluit • verbod op asbestgolfplaten
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Wet-en regelgeving 13.15-13.40: Dennis Strik Search
• Adviseur Search Ingenieursbureau • Het aanspreekpunt voor vastgoedeigenaren en corporaties in Nederland voor Asbest EN duurzaam bouwen www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Wet- en regelgeving
1) Wet –en regelgeving (algemeen)
2) Veranderingen dit en volgend jaar 3) Actuele onderwerpen
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Wet- en regelgeving
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Wet- en regelgeving Wettelijk kader 1)
Asbestverwijderingsbesluit 2005 (Maart 2006)
2)
Arbo Besluit (Juli 2006)
3)
Arbo Beleidsregels (December 2006)
4)
Productenbesluit asbest
---------------------------------------------5)
Wet milieubeheer
6)
Woningwet
7)
Huurwet
8)
Bouwbesluit 2012 (april 2012)
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender April 2011: Tweede Kamer vergadering • Rapport Gezondheidsraad: aanscherping normering • Informatieplicht • Meer handhaving, zwaardere sancties • Verplichting inventarisatie asbest in scholen (later andere openbare gebouwen zoals ziekenhuizen)
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender December 2011 Wat? Brancheorganisatie Aedes brengt een nieuw handboek uit voor woningcorporaties over asbest. Wat verandert er? Hierin staan de diverse (nieuwe) wetten en regels voor asbestverwijdering en hun impact op het werk van de woningcorporaties beschreven.
O.a. geschreven door Eva Engel
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender Februari 2012 Wat? Voor asbestsaneringen en asbestinventarisaties gelden nieuwe normen. De aangepaste procescertificaten SC 530 (asbestsanering) en SC 540 (asbestinventarisatie) gaan op 1 februari in. Wat verandert er? • onafhankelijkheid, • sanctiebeleid • escalatieladder..
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender -vervolgEen aantal specifieke wijzigingen in de SC 540: De onafhankelijkheid tussen inventarisatie, verwijdering en eindcontrole is beter geborgd. De SC 540 legt de verplichting van de NEN 2991 en van het type Gonderzoek vast. Voortaan is in één oogopslag duidelijk voor welk doel het rapport geschikt is, of het volledig is en of een aanvullend onderzoek nodig is. Dit staat dan op het voorblad van het rapport. Inventariseerders moeten nu een bouwkundig diploma hebben volgens de DIA-certificering.
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender Maart 2012 *(uitgesteld) Wat? Verwacht besluit staatssecretaris Infrastructuur en Milieu inzake verwijdering asbesthoudende platen. Wat verandert er? De staatssecretaris stelt het verwijderen van asbesthoudende golfplaten en gevelpanelen mogelijk verplicht voor een bepaalde datum.
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender April 2012: Wat? Invoering van het Bouwbesluit 2012 Een aantal specifieke wijzigingen rond asbest Sloopvergunning vervallen voor reguliere projecten =>wordt een sloopmelding: De verwerkingstermijn vier weken, de bezwaartermijn is vervallen. Woningcorporaties vijf werkdagen bij mutaties en klachtenonderhoud
NEN 2991 in het Bouwbesluit.
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Wet- en regelgeving
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender Juli 2012 Wat? Scholen moeten klaar zijn met de verplichte asbestinventarisatie. Wat verandert er? Inventarisatie gereed voor 1 augustus 2012. Na deze datum handhaving
Brief 25 juni 2012 Atsma stelt inventarisatie is af te dwingen: • Privaatrecht. Art. 6:162 BW: het nalaten van de zorgplicht •Strafrecht: oa Arbeidsomstandighedenwet : Art. 32 • Bestuursrecht: hfdst 5 AWB: naleving van artikel 1a van de Woningwet
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender September 2012 Wat? Invoering Landelijk Asbest Volg Systeem (LAVS). Wat verandert er? Het LAVS koppelt op termijn de gehele keten aan het omgevingsloket. Hierdoor kan iedereen in de keten het asbest stap voor stap volgen. Op termijn wordt het archief gekoppeld aan de Basis Administratie Gebouwen (BAG).
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestverwijderingspro ces
Asbestverwijderingsproce s bestaat hoofdzakelijk uit vijf stappen: •inventarisatie •vergunning of melding •verwijdering •opslag en transport •storten
Asbestkalender Oktober Wat? Nieuwe norm voor risicobeoordelingen NEN 2991 Wat verandert er? De norm voldeed niet meer aan de huidige eisen. De nieuwe norm maakt onder andere duidelijker hoe men monsters neemt bij een risicobeoordeling of verontreinigingen inkadert.
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender April 2013 Wat? Nieuwe grenswaarden opgenomen in procescertificaten SC 540 en SC 530. Wat verandert er? De certificatieschema’s SC 540 en SC 530 zijn vanaf dit moment aangepast op de verlaging van de grenswaarden van het ministerie van SZW. Dit heeft betrekking op: SC 530: de werkmethodiek bij complexe saneringen. SC 540: de klasse-indeling. Ook het databestand SMARt wordt hiervoor aangepast.
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender Juli 2013 Wat? De Arbogrenswaarde voor blootstelling asbest flink aangescherpt. Wat verandert er? De grenswaarde voor blootstelling aan asbest gaat van 10.000 vezels/m³ lucht naar 300 voor amfibool asbest en 2.000 voor serpentijn (wit) asbest. Dat betekent dat: De grenswaarden gelden voor saneringen met een hoger risico, de zogenaamde complexe saneringen. Deze eindcontroles met de SEM gebeuren Dit geldt voor ongeveer 10% van het aantal saneringen op dit moment
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender Let op: de invoering van de NEN 2990 norm is tot nader order uitgesteld Wat? De invoering van de nieuwe NEN 2990 (eindcontrole na asbestverwijdering) is uitgesteld. Aanpassingen verschillende saneringsklassen, in het bijzonder op klasse 3. wijzingen in de Arbowetgeving. (grenswaarde voor complexe saneringen in 2013). Scanning Electronic Microscope (SEM).
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestkalender 2013 ?? Na verplichte asbestinventarisatie voor scholen 2012 ook verplichte inventarisatie andere gebouwen (ziekenhuizen 2013) ? Uitspraak verplichting verwijdering asbest toepassingen buitenzijde gebouwen (golfplaten , gevelpanelen) voor 2024 ? Update asbestverwijderingsbesluit eind 2012 Samenvoeging productenbesluit met asbestverwijderingsbesluit
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
In de praktijk voor Gemeente
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Scholen Schouwen-Duiveland moeten risicovol asbest snel verwijderen
Gemeente ruimt asbestmateriaal stadhuis op
Loods in Hulst uitgebrand, asbest vrijgekomen
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Vragen aan de gemeentes • Heeft de gemeente een goed en werkbare calamiteitenprocedure bijvoorbeeld in geval van brand? • Zijn de medewerkers binnen de gemeente goed opgeleid om goed te kunnen handhaven?
• Weet de gemeente welke asbesttoepassingen aanwezig zijn in het eigen vastgoed? • Heeft de gemeente een calamiteitenprocedure voor het eigen vastgoed? • Zijn de scholen binnen de gemeente geïnventariseerd?
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
In de praktijk voor WBV
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Asbestplaten in woning verrassen Woonconcept
"Mitros en gemeente Utrecht liegen over asbest"
Bewoners asbestpand boos en emotioneel
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
In de praktijk voor WBV Informatieplicht: • Communiceren aanwezigheid asbest naar huurder en opvolging vermelden (obv risico) • Asbest inzichtelijk maken in het bezit: representatief beeld (10%) Opstellen beleid • Procedures, voorlichting, opleidingen
• Aansluiting MJOB (aansluiting verwijderen risicovol asbest met onderhoud) • Minder gezondheids- en financiële risico’s!! • Calamiteitenplan !!!! www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
In de praktijk voor WBV Werken met gecertificeerde partijen Zorg voor onafhankelijkheid in de keten: • Directe opdrachtverstrekking (raamovk.) naar marktpartijen • Asbestinventarisatiebureau • Saneerder • Laboratorium (op regie van saneerder aanwezig op gewenst tijdstip) Rapporten volledig/onvolledig: let op goede opdrachtverstrekking! Onvolledige rapportages worden niet geaccepteerd door de gemeente
www.asbestfeiten.nl • www.asbest-search.nl
Proces corporaties 13.40-13.50: Eva Engel Engel advies
• Veiligheids-en onderhouds adviseur Engel advies • Ervaren vanuit EN voor corporaties
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Handhaving in de praktijk 13.50-14.15: Otto Hegeman Landelijk Overleg Milieuhandhaving
• Implementatiemanager LMO • DE voorvechter voor afstemming onder gemeenten
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Vragen Vragenronde
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Pauze 14.15-14.30 Pauze
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk 14.30-14.55: Michel van Drunen Holland Herstel GroepUreco
• Algemeen directeur Holland Herstel Groep-Ureco • Asbest saneren als bedrijfsactiviteit
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Michel van Drunen Directeur Holland Herstel Groep / Ureco BV www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Holland Herstel Groep / Ureco - 15 jaar ervaring met asbestsanering en herstel - grote sloopprojecten - sanering bij woningmutaties - sanering en herstel bij calamiteiten
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Asbestverwijderingstechniek
De wet (Asbestverwijderings- en ARBO-besluit) staat twee methodes van verwijdering toe: - asbestsanering in een buitensituatie (o.a. golfplaten) - asbestsanering in een binnensituatie (in containment)
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Asbestverwijderingstechniek
Voor saneerders gelden dezelfde preventieve maatregelen: - beschermende kleding - volgelaatmaskers (lucht gezuiverd van vezels) - na maximaal twee uur: doucheprocedure - gebruikte kleding verpakt als asbesthoudend afval - lichaam reinigen www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Asbestverwijderingstechniek Alle saneringsvoorschriften staan vermeld in de SC530.
Deze beoordelingsrichtlijn wordt periodiek door het 'College van Deskundigen' aan nieuwe inzichten en wetgeving aangepast. Als asbestsaneringsbedrijf dienen wij ons aan deze richtlijnen te conformeren en hierop worden wij door de overheid gecontroleerd. www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Saneren ... en dan? - visuele inspectie na afronding van de sanering - luchtmonsters beoordelen onder de microscoop - soms capaciteitsproblemen bij eindcontrole bureaus - gevolg: vertraging en onrust bij opdrachtgevers/bewoners
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Wat valt ons op? - asbestsanering is een relatief jonge, nieuwe bedrijfstak - sterke ontwikkeling van specialisme en professionaliteit - sterk aangescherpte wet- en regelgeving - verschillende interpretaties door handhavers - gebrekkige communicatie door opdrachtgevers - hoge verwachtingen over snelheid van saneren - onderschatting van risico’s: “vroeger nog asbest gezaagd” www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Asbest in het nieuws - angst bij mensen, die met asbest worden geconfronteerd - veel aandacht voor asbest, in de (sociale) media - soms een hype (Kanaaleiland Utrecht)
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
De toekomst?
- verbod op asbest in daken/gevelplaten in 2024 - verdere aanscherping van de veiligheidsnormen - toenemende bewustwording van gezondheidsrisico's - asbest erkend als maatschappelijk probleem - sanering alleen door SC530 gecertificeerde bedrijven - meer transparantie in de asbestketen www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Investeren in duurzaamheid? - asbest eraf, zonnepanelen erop! - van bedreiging naar kans ...
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit de praktijk
Bedankt voor uw aandacht! www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Visie vanuit inspectie SZW 14.55-15.20: Wim Scheltema Inspectie SZW
• Inspecteur SZW • De bodemspecialist in Nederland v.w.b. Asbest
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Arbowet & asbest (verontreinigde grond & puin) Dat op plaatsen waar gebouwen of objecten staan of hebben gestaan, die asbest bevatten of hebben bevat, ook de bodem automatisch verdacht is, is vaak onderbelicht!
Even voorstellen
Wim Scheltema Arbeidsinspecteur / materie deskundige / specialist (asbest)verontreinigde grond & puin Inspectie SZW, directie Arbo
Inhoud 1.Wat is een asbest verdachte locatie? 2.Is er een onderzoeksverplich ting? 3.Verschil tussen SC en verontreinigde bodem 4.Verschil in deskundigheid
Wat is een asbest verdachte locatie (bodem)? Kijkend naar de definitie zoals die in de NEN 5707 (norm voor onderzoek naar asbest in bodem) is weergegeven voor asbest in bodem:
“Locatie of een deel van een locatie waarbij uit het vooronderzoek asbest blijkt dat in het verleden asbest is toegepast in een bouwwerk en/of productieproces, een brand heeft gewoed in een asbestbevattend gebouw (zogenoemde asbestbrand), uit de visuele inspectie of het vervolgonderzoek blijkt dat op de locatie asbest aanwezig is of kan zijn”. OPMERKING: Ook als uit de locatie-inspectie blijkt dat op de locatie puin aanwezig is, wordt de locatie als asbestverdacht beschouwd.
Hoe zit dit met een bouwwerk of object waar asbest werd verwijderd? Denk hierbij eens aan de handelingen die tijdens de bouw zijn gepleegd en vraag je het volgende af:
• Is er spuitasbest gebruikt? • Zijn er asbestplaten (buiten) op maat gezaagd? • Waar is het asbest afval gebleven, in de kruipruimte? De bodem moet dan onderzocht worden conform de NEN 5707!
Is er een onderzoek verplichting? De onderzoek verplichting voor asbest in bodem of puin komt voort uit het Productenbesluit Asbest!
In dit besluit is de 100mg/kg d.s. gewogen norm vastgelegd (art 2, onder b.); Op grond van dit artikel heeft de minister een regeling getroffen, de Productenregeling Asbest; Hierin staat dat men bodem moet onderzoeken conform de NEN 5707 en puin conform de NEN 5897. Asbest in bodem, m.u.v. de grond in b.v. de kruipruimte, valt niet onder sloopvergunningen, maar is er sprake van een ernstige bodem verontreiniging!
Verschil tussen SC en (asbest)verontreinigde bodem
Verschil in deskundigheid Voor het verwijderen van asbest uit gebouwen en objecten is de inzet van een DTA, respectievelijk DAV wettelijk voorgeschreven. Ten aanzien van asbest in bodem of puin, zijn deze deskundigen niet aan de orde, art 4.54d, lid 8 schrijft hier de inzet van een gecertificeerde Hogere veiligheidskundige of Arbeidshygiënist voor. Het verwijderen van asbest uit gebouwen en objecten eist de inzet van SC 530 en SC 540 gecertificeerde bedrijven. Voor asbest verontreinigde grond of puin moet men in het bezit zijn van een BRL 7001 certificaat
Vragen
?
Paneldiscussie • De sprekers
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Informatie delen • twitter.com/asbestfeiten/ #asbestfeit2012 • Discussieer mee in de grootste asbestgroep van Nederland
• Kennisplatform asbest: www.asbest-search.nl • Asbestfeiten • De 1e app over asbest • Alle ingrediënten voor succesvolle kennisdeling zijn aanwezig. www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Informatie delen Holland Herstel Groep / Ureco B.V. www.ureco.nl
[email protected]
Gemeente Terneuzen www.terneuzen.nl
[email protected] Servicepunt Handhaving Zeeland www.sephzeeland.nl
[email protected] www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl
Antwoorden op vragen uit het publiek Als het gaat om opdrachtgeverschap bij een asbestcalamiteit: op welke gronden zorg je dat degene die aansprakelijk is daadwerkelijk zorgt dat er gesaneerd wordt? Een aantal artikelen uit onder andere de Wet Milieubeheer en de Woningwet helpen hierbij. Op de website van Servicepunt Handhaving Overijssel staan wetsartikelen en voorbeeldbrieven. Zijn we als gemeente verantwoordelijk voor elk stukje asbest op onze gemeentegrond? Hoe zit het bijvoorbeeld als er een schip in de haven ligt: wat zijn dan onze verplichtingen? Bekijk eerst wat het kapstokartikel 7.22 uit het Bouwbesluit 2012 beschrijft met betrekking tot ''openbaar gebied, open erf en terreinen en gevaar als gevolg van asbest''. Dit artikel kun je gebruiken als er asbest wordt aangetroffen. Als het gaat om afgesloten terreinen waar mogelijk risico's zijn voor de leefomgeving, is de zorgplicht uit Wet Milieubeheer van toepassing. Een goede afweging van risico's is in alle gevallen nodig: situaties in het buitengebied zijn bijvoorbeeld anders dan in de binnenstad. Feit blijft dat asbestvezels een gevaar kunnen opleveren voor de volksgezondheid en de leefomgeving. Voor schepen geldt: Is een schip - in eerste instantie beschouwd als een object - binnen de inrichting aangemeerd met twee touwen aan de kade en wil men asbest verwijderen? Dan is de vergunningverstrekker de provincie/gemeente. Als schip langer ligt dan wordt het gezien als bouwwerk. Als een schip voor anker ligt dan is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) verantwoordelijk en wordt het gezien als object. De handhaving is duidelijk: Voor schepen (objecten) geldt: ILT geldt als eerstelijnstoezicht en -handhaving op het verwijderen van asbest uit objecten. Gaat het om ARBO-zaken, dan is het de Inspectie SZW.
www.asbestfeitencongres.nl • www.asbest-search.nl