Februari Magazine voor en door cliënten van GGZ Oost Brabant

Februari 2014

Magazine voor en door cliënten van GGZ Oost Brabant

Kaft: geschilderd door Wilhelmina Hoeree

C

OLOFON

De Horizon wil cliënten aan het woord laten. De Horizon informeert elke 2 maanden over onderwerpen uit het dagelijks leven van cliënten, over ontwikkelingen binnen de Geestelijke gezondheidszorg en over de locaties van de GGZ Oost Brabant. Uw bijdrage is welkom. De redactie bepaalt wat geplaatst wordt. Artikelen kunnen ingekort worden. De Horizon is ook te vinden op intranet onder Cliëntenraad. Onder pseudoniem schrijven mag, als de naam bekend is bij de redactie. Lever uw kopij in voor

24 maart 2014

Redactie Lennart van den Elsen, Jan-Anton van der Mooren, Ger van Lankvelt, Ine van Wijk, Willemien van Rixtel, Fred Fassaert en Twan Aarts.

Redactieadres [email protected] Horizon, Cliëntenraad, Kluisstraat 2 5427 EM Boekel. secretariaat en opmaak (maandag en donderdag 0492-846366) Bea van Leuken.

Wilt u de Horizon thuis ontvangen? Dat kan! Neem daarvoor contact met ons op.

Drukwerk Drukkerij Vos

Verspreiding Inloop Oss

V

OORWOORD

Zorgaanspraken Wat zijn zorgaanspraken en wat betekenen deze. In deze Horizon staat verschillende informatie over zorgaanspraken. En waar gaat dat over. Zoals al eerder in verschillende berichtgeving aangekondigd is zullen er enkele zaken veranderen. Het pakket waar cliënten ‘recht’ op hebben binnen de AWBZ voorzieningen is veranderd. Ofwel instellingen krijgen geen geld meer om dit aan te kunnen bieden aan cliënten. En dan gaat het over zaken rond vervoer, zaken rond was, zaken rond begeleiding bij externe contacten, enzovoorts, enzovoorts. Allemaal zaken die flink ingrijpen in wat je als cliënt mocht verwachten en waar nu een einde aan komt. Zaken waar je als cliënt zelf voor mag gaan betalen. Ikzelf kom net terug uit Moldavië en zit nu achter de computer om een voorwoord te schrijven. Moldavië is het allerarmste land in Europa. Een land op dit moment in winterse omstandigheden met ruim een halve meter sneeuw en temperaturen rond de 20 graden onder nul.

Belangrijk is vooral ook hoe je zelf je leven ervaart en hoe je daar zelf invulling aan geeft of kan geven. Twee verschillende werelden met verschillende prioriteiten waarin het woord zorgaanspraken in een ander daglicht kan staan. Voor Nederland is de situatie zoals die hier is en hoe we dit als samenleving invullen. Tegelijkertijd is het ook hoe je voor jezelf invulling geeft aan wat belangrijk is en ook hoe je daar mee om kan en wil gaan. Het geeft verantwoordelijkheid aan ieder persoonlijk om dit in te vullen naar eigen vermogen en eigen kunnen. Zelf regie nemen en niet afwachten. Zelf invullen en sturing geven. Lastig: Ja, zowel hier in Nederland als ook in Moldavië loop je dan soms tegen (ongewenste) grenzen aan, tegen frustratie aan. Ik heb in de afgelopen week ook wel weer gezien en geleerd dat door zelf regie te nemen de voldoening van wat je bereikt ook heel groot is. Hoe klein de resultaten ook soms zijn. Maar ook dat samen kracht maakt en dat je met elkaar ook heel veel tot oplossingen en nieuwe kansen kunt komen. In het project zorgaanspraken waar ook de cliëntenraad bij betrokken is wordt vooral ook gekeken hoe er nieuwe oplossingen gecreëerd kunnen worden voor de problemen die hier in Nederland op ons afkomen. Ik hoop dat we tot een mooie oplossing komen door samen deze uitdaging aan te gaan.

Een land waar ik mensen heb bezocht in thuissituaties en in instellingen. Waar geen verwarming is en waar voedsel een luxe. En hoewel ik het belangrijk vindt dat iedereen hier in Nederland zijn ‘recht’ op zorg zo goed mogelijk in de praktijk gebracht mag zien, heb ik heel tegengestelde gevoelens. Als je weet en meebeleeft hebt hoe het leven voor de mensen daar is, is het even erg schakelen tussen wat Moldavië en Nederland te bieden heeft voor cliënten. Het geeft ook wel een bewustwording hoe relatief dingen soms zijn in het leven en wat belangrijk is.

Jan-Anton van der Mooren, eindredacteur

3

I

NHOUD

Voorwoord Inhoud De dag is van jou Andersdag Nieuws van de Cliëntenraad Verbeter de wereld, begin bij jezelf Ambtenaren Koken met Ine Wat is vrijwilligerswerk? Natural Recovery 2014 Humor Interview met John de Groot Interview met Mieke Smits Kunst Taxivervoer Stille dromen Uw schoenmaat Markante peelfiguren Eerlijk Groente uit de nachtschadefamilie Expositie Wilhelmina Hoeree Kabouter Toontje Dichter des GGZ’s Familievertrouwenspersoon Interview met Chris ter Horst Raad van Bestuur informeert Hallo ?! De wekkerhaan Expositie koning Beatrix Krak auw Prins Teun d’n Urste Virtuele wereld Eenvoud Verwondering Ad absurdum Activiteiten Kreet van de maand

3 4 5 6 8 9 9 10 11 12 13 13 14 15 16 17 17 19 19 20 23 24 26 27 28 30 31 31 32 34 35 36 36 37 38 39 40

4

DE DAG IS VAN JOU door Gerry van der Rijt-van Sinten

Deze dag is van jou. Je hebt hem van God gekregen. Gebruik hem goed. Het is 2014. Laat deze dag niet verloren gaan door zorgen van morgen. De dag van morgen is niet van jou. Hij is van God en te zijner tijd zal God hem aan jou geven. Leef de dag vandaag, leef hem goed. Laat deze dag ook niet verloren gaan door het gemis van gisteren. Gisteren is niet meer van jou. Hij is nu van God en God is bereid je alle fouten te vergeven. Leef de dag van vandaag, hij is helemaal van jou. Vandaag is er een tere brug tussen gisteren, vandaag en morgen. Belast de dag van vandaag niet met het gemis van gisteren en de vrees voor morgen want dan zal hij bezwijken. Morgen zal God je geven, gisteren wil hij je vergeven, maar leef jij nu de dag van vandaag met God. Als de dag van God zal komen op een tijd dat je het niet verwacht, dan ben je klaar om al

je dagen te geven aan God en hij zal je zonden vergeven en je tekorten aanvullen. Dat is de dag waarop hij je een morgen zal geven waaraan geen einde meer komt. Leef je dag vandaag, leef hem met God en je naaste, ook hij is een kind van God. Op een dag als deze als ik dit schrijf vraag ik me af hoe ga ik om met de mensen die leven in het donker. Mensen die alleen zijn of verdriet hebben, mensen met een bewolkt gezicht, omdat er geen lichtpuntje meer in hun leven is ? Wanneer ik een lichtbrenger ontmoet als het donker in mijzelf is, dan verdwijnt mijn somberheid, leef ik weer op en kan ik weer lachen. Moge ook ik een licht voor anderen zijn, mijn licht niet weg stoppend maar het laten schijnen voor de mensen die in duisternis zitten. God dit vraag ik u.

5

ANDERSDAG door Gerry van der Rijt-van Sinten

's Morgens 21 november om 8 uur werd de auto voor mij klaargezet door mijn man zodat ik niet de trap af hoefde met mijn pijnlijke been om hem uit de garage te halen.

Sessie 1: Ronnie van Diemen - inspecteur Generaal, vanuit perspectief IGZ Sessie 2: Hendrik Hoeksema - wethouder gemeente Oss, vanuit gemeente perspectief Sessie 3: Jos Poelman - voormalig bestuurder Pro Persona en Pompe Stichting, vanuit perspectief van forensische zorg en veiligheid.

Na mijn Jantje bedankt te hebben en afscheid genomen met een dikke kus vertrok ik richting de Andersdag van 2013. Eerst nog de voorzitter ophalen van de familieraad en dan zetten we de reis voort naar Veghel. In Veghel aangekomen leek het wel of er een parkeerplaatsje voor mij was gereserveerd want ik hoefde niet zo ver te lopen wat me goed uitkwam. We waren ruimschoots op tijd om ons aan te melden. Albert zocht zijn maatjes op van de familieraad en ik deed hetzelfde bij de Cliëntenraad nadat ik de leden van de familieraad had bezocht en de nieuwe ondersteuner, Chris de Haas. Vroeger was hij ondersteuner van de cliëntencommissie Veghel en in die tijd hebben wij geweldig samen gewerkt.

De eerste sessie was heel duidelijk zoals Ronnie ook altijd heel duidelijk was toen ze nog bij ons, de GGZ, werkte. Wat ze zei deed ze en wat ze deed had ze gezegd. De tweede sessie kwam voor mij te rooskleurig over want de gemeente Oss is de centrumgemeente van de regio en daar heb ik geen woord horen spreken in de context zoals ik de wethouder uit Boxmeer hoorde reageren. Mijn mening is zoals die wethouder zei al het geld kan gebruikt worden zoals de gemeente het wil. Dus het wordt tijd dat vanuit de overheid de gelden geoormerkt worden.

Nadat ik mijn jas had opgehangen ontmoette ik Ronnie van Diemen. Na een praatje met haar was het tijd geworden om plaats te nemen in de grote zaal want de aftrap ging beginnen. Dit werd gedaan door Marinke Stassen - ervaringsdeskundige en Larissa Cloudt - kinder en jeugdpsycholoog. Zij deden dit om een luchtige en ontspannen manier.

De derde sessie was voor mij wat vreemd en voor velen met mij. Ik denk omdat de forensische zorg niet zo breed aanwezig behandeld wordt bij GGZ Oost Brabant. Maar ik moet wel zeggen dat het debat op zich helder, spontaan en soms wat speels verlopen is onder leiding van Marianne Holleman. Haar wil ik van harte complimenteren door steeds de vragen die werden gesteld of beantwoord op een perfecte manier samen

Hierna volgden zelfs 3 korte Lagerhuis debatten o.l.v. Marianne Holleman, directeur HR.

6

te vatten en er zodoende een levendig debat van te maken.

Onlangs is een eerste geneeskundige met vragen bij de Cliëntenraad op werkbezoek geweest met de vraag hoe wij over zelfdoding denken voor het maken van een nieuw protocol binnen GGZ Oost Brabant. Daarom vond ik het wel interessant om te horen hoe er een ander over denkt. Ook waren daar de geestelijk adviseurs van de GGZ aanwezig die ook een mening gaven wat ik er zinvol vind in zo'n groep. Ik heb hier interessante meningen, vragen en antwoorden gehoord.

Na de drie debatten kwam de uitreiking van de OLIM innovatieprijs. Deze werd uitgereikt door de directeur Jos van Mulken en Heino Hofman en werd gewonnen door het project "Als iets traag in beweging komt … komt het langzaam tot leven". Van harte gefeliciteerd namens de Cliëntenraad. Na de uitreiking werd door de dagvoorzitters het plein, Ons Plein, geopend waar je ontzettend veel informatie kon halen. Hier werd gul gebruikt van gemaakt door de aanwezigen. Om 12.15 uur konden we de inwendige mens versterken waar ook gretig gebruik van werd gemaakt. Daarna konden we met volle moed verder met de workshop rondes.

Om ca. 16.00 uur keerden we weer terug naar de grote zaal voor de uitreiking van de veiligheidsprijs door Henk Hanegraaf. Verder was er Gijs Horvers, ervaringsdeskundig trainer, met zijn verhaal. Het was af en toe een beetje satirisch maar wel leuk. Algehele afsluiting was door Fred Pijls van onze Raad van Bestuur en uit zijn woorden was op te maken dat hij zeer content was met deze Andersdag.

Deze namen zowat de hele middag in beslag van 1 tot 4 uur. Je had keuze uit maar liefst 6 workshops. Ik had natuurlijk gekozen voor de workshop van mijn collega's participatie bij cliëntveiligheid vanuit de cliënt. De eerste ronde werd deze workshop redelijk bezocht, in de twee ronde was het wat magertjes. De eerste ronde werd er door alle aanwezigen mee geparticipeerd. In de tweede ronde kwam het niet tot een open discussie. Er praten maar drie á vier personen mee wat ik zeer vermoeiend vond, maar ja we hebben toch een paar antwoorden gekregen op onze stellingen. Ook had ik deelgenomen aan de workshop over zelfdoding. Waarom deze workshop?

Na een borreltje te hebben genuttigd ging iedereen voldaan maar enigszins vermoeid naar huis. Ik was al huiswaarts gekeerd voor het officiële gedeelte want ik had behoefte om mijn been te rusten te leggen. Op naar de Andersdag 2014 !

7

Nieuws van de Cliëntenraad De afgelopen periode zijn voor ons als Cliëntenraad ontzettend druk en ingrijpend geweest. Er gebeurt zo ontzettend veel binnen de GGZ en het komt zo snel op ons af op het ogenblik dat het soms lastig is om één en ander bij te kunnen houden.

kennis genomen van dit besluit. Als cliëntenraad weten we maar al te goed (deels uit eigen ervaringen) hoe waardevol deze voorziening altijd is geweest en nog is. In ons advies hebben we de Raad van Bestuur aangegeven voor zover er de mogelijkheden zijn maximaal het zorgconcept van het CPH aan te blijven bieden.

Zo kregen we een adviesaanvraag binnen over een kandidaat voor de functie geneesheer directeur. Tot op heden was deze functie altijd binnen de Raad van Bestuur vertegenwoordigd. Wet en regelgeving hebben gemaakt dat dit nu niet meer gewenst is en dat deze functie onafhankelijk uitgeoefend gaat worden. Inmiddels hebben we over deze kandidaat een positief advies gegeven en wensen hem voor de toekomst succes en wijsheid in de uitoefening van deze taak.

Verder hebben we positief advies gegeven over de benoeming van een directeur ICT. Met betrekking tot de adviesaanvraag over de begroting van 2014 hebben we aanbevelingen gedaan en zijn hierover nog volop in gesprek met de Raad van Bestuur. Duidelijk is dat zorgverzekeraars beduidend minder zorg ingekocht hebben. Niet alleen bij GGZ Oost Brabant, maar ook landelijk. Hierdoor zullen nog ingrijpende keuzes gemaakt gaan worden waarbij we met de Raad van Bestuur kritisch kijken naar de belangen van cliënten zodat deze in de ontwikkelingen niet in het gedrang zullen komen.

Al lange tijd weten we dat er veel veranderin-

gen gaan plaatsvinden binnen de geestelijke gezondheidszorg. De overheid heeft ingrijpende besluiten genomen met als doel te komen tot bezuinigingen. Zo is er besloten dat de kosten van de GGZ omlaag moeten en dat men dat wil doen door middel van kritisch te kijken naar welke zorg mensen nu echt nodig hebben. 2014 is het overgangsjaar waarin de GGZ zich zal gaan concentreren op de complexe zorg als gespecialiseerde GGZ. Daarnaast start de Basis GGZ tussen de huisarts en de gespecialiseerde GGZ. Deze ontwikkeling heeft ertoe geleid dat er ingrijpende keuzes gemaakt moesten worden.

Maar ook mooi nieuws. En dat is dat 23 januari onze secretaresse 12½ jaar in dienst was. In al deze jaren is ook zij onze steun en toeverlaat geweest die ons veel werk uit handen heeft genomen en op vele vlakken ondersteund heeft. Bea, van harte proficiat met dit jubileum en we hopen dat we nog jaren van je aanwezigheid en steun mogen genieten.

Een van de besluiten waarvoor we een adviesaanvraag ontvangen hebben is dat het

CPH een van de twee locaties zal gaan sluiten. Met schrik en droefheid hebben we

8

Verbeter de wereld, begin bij jezelf

Ambtenaren door Gerry van der Rijt-van Sinten

N.a.v. een artikel in Panda Magazine van het Wereld Natuur Fonds wordt ik nog heviger met mijn neus op de feiten gedrukt. Een samenvatting van het artikel: Lekker douchen? Het wordt weer kouder, dus douchen we weer lekker lang en lekker warm. En dat is heel belastend voor het klimaat. Nederlanders staan gemiddeld zo’n 8 minuten onder de douche. Dit is 65 liter en dat kost ook energie. Ons douchewater wordt meestal verwarmd door gas en daarbij komt CO2 vrij en dat zorgt ervoor dat de aarde opwarmt en ons klimaat verandert. Als iedereen in Nederland elke dag 3 min. korter zou douchen staat dit gelijk aan het van de weg nemen van bijna 600.000 auto’s of het besparen van bijna 60.000 Olympische zwembaden met warm water. Een gezin van 4 personen bespaart daarmee zo’n 165 euro per jaar uit aan energie en waterkosten. Hier wil ik graag mijn steentje aan bijdragen en ik ben meteen aan de slag gegaan. I.p.v. elke dag douchen ben ik met washand aan de slag gegaan. Mezelf aan de wastafel wassen. Het washandje masseert en je wordt je met stukjes koud water bewust van je lichaam (moment mindfullness). Gisteren geprobeerd mijn haar op een andere wijze te wassen. Dit lukte: door met de sproeikop steeds stukjes met water te wassen. Het stemt me blij dat ik zoiets kan doen en zonder moeite. Gelukkig kan ik zo iets terug doen als dank voor juist schoon water. Mijn goede voornemen voor dit jaar is om dit te blijven doen en dit als gewoon te gaan voelen. Pas hoorde ik het weer van iemand het oude: “ verbeter de wereld, begin bij jezelf”. Dus dat ga ik fijn doen.

Waarom gebruiken ambtenaren geen papieren zakdoekjes? Omdat er Tempo op staat ! Paniek op het gemeentehuis! Melding van de postkamer; de bestelformulieren voor de bestelformulieren zijn op! Weet je waarom 21 maart is uitgeroepen tot de dag van de ambtenaren ? Op 21 maart is de winterslaap voorbij en begint de voorjaarsmoeheid. Een ambtenaar komt te laat op zijn werk. Sorry chef, zegt de man, maar ik stond in de file. Och zegt de chef, was het een lange file? Geen idee chef, ik stond helemaal vooraan. Er komt een man een werkkamer met ambtenaren binnenstappen en zegt, goh wat hebben jullie veel vliegen op kantoor. De ambtenaar antwoordt, ja 89, mijnheer. Wat hebben de mensen toch tegen ambtenaren? De mensen doen toch niets. Raadgevingen van een oude wijze vrouw. Indien wandelen en fietsen zo gezond waren zouden alle postbodes onsterfelijk zijn ! Een walvis zwemt de gehele dag, eet enkel vis, drinkt veel water en toch is hij heel dik ! Een konijn loop en springt de hele tijd maar wordt toch maar 15 jaar oud ! Daartegenover een schildpad loopt niet, doet niets en leeft 450 jaar ! En gij zegt dat ik moet bewegen, ik ben met pensioen. Laat mij toch met rust !

Lieve (milieu)groet van Lotte

9

SLANK KOKEN MET INE door Ine van Wijk

Salade met rookvlees en gepocheerd ei

Kippensoep met kerrie en taugé

Voorgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 25 minuten

Voorgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 30 minuten

Ingrediënten:

Ingrediënten:

300 g gemengde slablaadjes-2 stengels bleekselderij-4 eetl. Halvanaise-4 eetl. Kruidenbouillon-2 theel. ketjap manis-8 plakken runderrookvlees-1 eetl. witte azijn-4 verse eieren

1 courgette-2 eetl. fijngehakte lente-/ bosuitjes-200 g kipfilet-2 kippenbouillontabletten-2 theel. Kerriepoeder-100 g taugé-4 plakjes citroen

Voorbereiden:

Rasp de geschilde courgette. Maak de lente-/ bosuitjes schoon.

Voorbereiden:

Was en droog de slablaadjes. Trek de draden van de stengels bleekselderij en snijd de stengels in smalle reepjes. Meng sla en bleekselderij door elkaar. Roer in een kom de halvanaise, de bouillon en de ketjap door elkaar.

Bereiden: Breng 0,75 l water aan de kook. Leg de kipfilet in het water en temper de hittebron. Pocheer de kipfilet in ongeveer 15 minuten gaar. Schep de kipfilet uit de pan en snijd het vlees in kleine blokjes of smalle reepjes. Voeg de bouillontabletten en de kerriepoeder toe aan het water in de pan. Breng de bouillon aan de kook en voeg de geraspte courgette toe. Laat 1 minuut koken en roer de kip, taugé en uitjes door de soep. Schep de soep in kommen en leg in elke kom een plakje citroen.

Bereiden: Verdeel de gemengde sla over de borden. Besprenkel de sla met het halvanaisemengsel. Leg op elk bord sla 2 plakjes rookvlees. Giet in een koekenpan ongeveer 1 liter water en de azijn. Breng aan de kook. Breek vlak boven het water de eieren en laat de inhoud van elk ei voorzichtig in het water glijden. Temper de hittebron en houd het water tegen de kook aan. Bij niet-verse eieren wil het eiwit nog wel eens uitlopen. Schep dat dan met een schuimspaan terug over de dooier. Laat de eieren ca. 5 minuten in het hete water liggen. Schep de gepocheerde eieren met een schuimspaan op de plakjes rookvlees.

Zalmforelfilet en prei uit de oven Hoofdgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 35 minuten

10

Ingrediënten:

Voorbereiden:

800 g zalmforelfilets (of zalm- of witvisfilets)zout-1 eetl. (Dijon)mosterd-750 g aardappels (afkokers)-500 g prei-2 glazen droge witte wijn-zout-versgemalen peper-2 eetl. fijngehakte dille of peterselie

Leg een nat gemaakte schone theedoek in een zeef en plaats de zeef op een hoge kom. Giet de yoghurt in de theedoek en laat ongeveer 12 uur uitlekken. Verwijder de schil van de grapefruits en snijd met een scherp mes het vruchtvlees tussen de vliezen weg. Probeer de partjes heel te houden. Vang het sap op.

Voorbereiden: Verwarm de oven voor op 190°C. Controleer of er graten in de visfilets zijn achtergebleven. Bestrooi de filets met een beetje zout en smeer ze dun met mosterd in. Snijd de geschilde aardappels in blokjes. Snijd de schoongemaakte prei in dunne ringen.

Bereiden: Roer de honing en het opgevangen grapefruitsap door de dikke yoghurt, de hangop. Verdeel over vier kleine schaaltjes. Garneer de hangop met partjes grapefruit.

Bereiden: Bedek de bodem van een langwerpige vuurvaste ovenschaal met de helft van de preiringen. Leg de visfilets erbovenop. Dek toe met de overgebleven prei. Giet de witte wijn in de schaal. Dek de schaal af met aluminiumfolie. Kook de aardappels in ongeveer 15-20 minuten gaar. Plaats, terwijl de aardappels koken, de vis in de oven en laat in ongeveer 20 minuten gaar worden. De juiste gaartijd hangt af van de dikte van de filets. Giet het vocht uit de schaal in een kom. Gebruik een stamper om de afgegoten gare aardappels tot puree te stampen. Roer zoveel visvocht bij de puree dat er een smeuïge puree ontstaat. Breng de puree op smaak met zout en peper. Bestrooi de visschotel met dille of peterselie.

Wat is eigenlijk vrijwilligerswerk? door Fred Fassaert Ik zie het zo Vrijwilliger zijn… -is vrijwillig -maar beslist niet vrijblijvend -zie het ook als een plicht -het wordt niet betaald maar is wel vaak onbetaalbaar -doe je met je hart maar geeft heel veel voldoening -kortom het geeft die ander maar ook jou een goed gevoel.

Hangop met grapefruit Nagerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 20 minuten (uitlekken niet meegerekend)

Ingrediënten: 1 l yoghurt-2 rode grapefruits-ca. 4 eetl. vloeibare honing

11

DEELNEMEN AAN NATURAL RECOVERY door John van den Elzen

“Als ik eenmaal op gang ben, kan ik heel veel werk verzetten. Door mijn ziekte en medicijngebruik ben ik snel moe en heb ik moeite met de dag starten. Het helpt op dat moment dat ik iets kan doen wat ik zo leuk vind. Het enthousiasme van de begeleiders, de gevarieerde lesstof en het uitvoerige cursusmateriaal droegen daar zeker aan bij.”

Cliënten kunnen van de mogelijkheid gebruik maken om deel te nemen aan ‘Natural Recovery’. Natural Recovery betekent 'natuurlijk herstel', en is een eenjarige praktijkgerichte opleiding. Deelnemers kunnen kiezen uit verschillende studierichtingen; Dier en Groen, maar ook Techniek, ICT, Zorg en Welzijn en Administratie. Ook loopt u stage bij een leerbedrijf, bijvoorbeeld een zorgboerderij of een tuincentrum. Dit jaar (2014) willen we, bij voldoende belangstelling, weer starten met deze opleiding. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen voor informatie en zich aanmelden via:

“Ik ben in het voorjaar van dit 2013 begonnen aan de opleiding Natural Recovery voor cliënten van het GGZ. Bij deze opleiding heb je de keuze uit verschillende richtingen. Ik heb gekozen voor ‘Groen’. Deze opleiding wordt gegeven bij Heliconopleidingen. Iedere woensdag gaan we samen met een begeleider van het GGZ, die ook hovenier is, praktijkervaring opdoen in tuinen van de GGZ instelling.”

John van den Elzen, Projectleider Natural Recovery Telefoon: 06 81405943 / 073 844733 Leren en herstellen Natural Recovery is een opleiding op niveau 1 AKA (Arbeidsgekwalificeerd Assistent). Het is een opleiding van 1 jaar, waarin het leren “leren” centraal staat. Veel cliënten van GGZ Oost Brabant zijn al lang van school of uit het leerproces. Bij Natural Recovery ontdek je of leren (weer) bij je past en oriënteer je je op verschillende beroepen. Daarnaast krijg je enkele theoretische vakken (Nederlands, rekenen, sociale vaardigheden), en moet je een aantal uren per week stage lopen. Dit alles met als doel om je herstel (mede) te helpen bevorderen. In vorige uitgaven van de Horizon hebben verschillende deelnemers van de opleiding Natural Recovery over hun ervaringen geschreven. Inmiddels zijn er weer een aantal deelnemers geslaagd. Lees hieronder een aantal uitspraken van hen en een begeleider:

" Graag wil ik alle docenten en begeleiders bedanken voor hun inspanningen gedurende het voorbije half jaar en ik hoop dat we met onze hele groep nog een aantal mooie en leerzame maanden tegemoet gaan." “Ze heeft heel wat meegemaakt, psychoses hadden haar in haar macht. Veel capaciteiten en een aantal succesvolle opleidingen al achter de rug. Deze jonge vrouw was op de weg terug en besloot om Natural Recovery te gebruiken om stappen vooruit te zetten. Vanaf de intake tot de diplomering heeft ze gestraald, elke keer weer, super gemotiveerd. Stage lopen tussen de koeien, praktijklessen met kleine dieren. Zelfs voor de groene onderdelen werd ze steeds enthousiaster, wat ze kweekte kon namelijk weer als voedsel

12

Interview met John de Groot door Twan Aarts dienen voor haar en haar dieren. De opleiding is met groot succes afgerond en toen was er niets meer. Behalve een fijne herinnering en een diplomering voor de boeg. Met de diploma uitreiking zei ze het nog, de begeleiders vinden dat het minder goed met me gaat. Wat vind je zelf, was mijn vraag. Ze hebben gelijk denk ik, was haar antwoord. Dan sluit je toch aan bij de opleiding maar dan voor Niveau 2 als medewerker, was mijn suggestie. En de straal op haar gezicht was er weer!”

John maakt mooie schilderijen. Hij beschouwt zichzelf als een recycleschilder.

Kun je hier iets meer over vertellen? John kreeg die naam in Asten. Daar ging hij alle kringloopwinkels af. Hij vond dat de mensen teveel weg gooiden. Spullen om te gebruiken bij het schilderen. Dit geeft structuur aan zijn schilderijen. Materiaal zoals panties, fietswielen en sinaasappelnetjes.

Waar haal jij je inspiratie uit? John heeft een grafische achtergrond. Dus hij weet wel raad met kleuren(en dus met materialen). Hij vindt zelf en hoort ook van anderen dat het een apart stijl is. Zo ontstaat bij John een schilderij. Dus een mix van kleuren en materialen. Het is aparte kunst.

Hoe ervaar jij het ODAC? Hier kan hij zijn ei kwijt en wordt gewaardeerd. De eerste dag voelde hij zich er al thuis.

HUMOR

Je doet aan beeldhouwen naast het schilderen.

De wereld draait door. Een wetenschapper gaf een lezing voor een volle zaal en zei, dat wij van de grootte van het heelal geen notie hebben. Van wat wij weten, is dat maar 5%. Waarop een gegoede burger vanuit de zaal reageerde: Hoe kom jij aan 5% als je de 100% niet weet?

Schilderen doet John het liefst. Beeldhouwen is een mooie aanvulling.

Wat voor rol speelt kunst in je leven? John ziet steeds nieuwe uitdagingen met het schilderen. Het geeft zin aan zijn leven.

13

INTERVIEW MET MIEKE SMITS door Twan Aarts

Interview met Mieke Smits (coordinator Infocentra Grip/GGZ) Mieke heeft 4 weken in een weeshuis in Ghana gewerkt, daarom heb ik haar gevraagd voor dit interview.

“ Foto: Gastmoeder van Mieke” Ben je bij het slavenmonument geweest? Ja, bij Cape Coast Castle. Gevoelsmatig zeer heftig wat daar in het verleden heeft plaats gevonden.

Kijk je nu anders tegen het leven aan als je Nederland met Ghana vergelijkt?

Het is zeker een heel aparte ervaring? Dat is het. Een heel andere wereld. Ghana is zeer gastvrij, je voelt je daar echt welkom

Dat kun je niet met elkaar vergelijken. Ondanks dat de mensen het moeilijk hebben daar helpen ze elkaar altijd, hebben veel respect voor elkaar. Ze zijn dankbaar voor wat ze hebben. Dit uit zich in zang en dans en veel bidden. Een voorbeeld voor velen.

Wat dreef je? Het is altijd een wens van mij geweest om ontwikkelingswerk te gaan doen in Afrika. Nu had ik de mogelijkheid om dit te verwezenlijken.

Dit jaar ga ik weer terug!

Mieke heeft gewerkt in een weeshuis met veel armoede, helemaal afhankelijk van giften. De basisvoorzieningen die wij hebben zijn daar niet. Zoals water uit de kraan, voldoende eten (fruit) , goede bedden, speelgoed voor kinderen, boeken en schriften voor de school. Met zeer weinig middelen probeert men de kinderen een toekomst te geven.

14

K

UNST

Geschilderd door Lennart van den Elsen “Circus”

15

Voor cliënten met een CIZ-indicatie-B, binnen de doelgroepen LGGZ, NAH, ASS en LVB-P.

Herziening taxivervoer op basis van de AWBZ-pakketmaatregelen: Wanneer u niet in het bezit bent van een geldige CIZ-indicatie, moet u zelf betalen voor uw taxivervoer.

Taxivervoer

GGZ Oost Brabant betaalt meer taxiritten, dan volgens de AWBZ regelgeving verplicht is. Regelmatig worden er taxiritten aangevraagd voor cliënten, terwijl zij hiervoor geen geldige CIZindicatie hebben. Daarom treedt per 1 maart 2014 een vernieuwde taxi-aanvraagprocedure in werking.

Wat betekent dit voor u?

Meer weten? Voor meer info www.ggzoostbrabant.nl/ wiebetaaltwaarvoor Overige vragen of opmerkingen

Het is raadzaam om naar uw persoonlijke gebruik van taxivervoer te kijken, want mogelijk zijn er voor u consequenties.

Ga naar de teamleider van uw afdeling of mail naar wiebetaaltwaar-

De belangrijkste vraag hierbij is: Wie betaalt uw taxi?

[email protected]

16

STILLE DROMEN door Gerry van der Rijt-van Sinten

De stilte is een prachtige taal die weinig mensen kennen, geef je ogen daarom goed de kost. Om over een mens juist te oordelen heb je soms een heel leven nodig. Gun de buren hun weelde en jezelf wat je kopen kan. Wees als een postzegel: laat niet los totdat je jouw bestemming bereikt hebt. Een mens maakt zich nooit alleen gelukkig en ook niet ongelukkig. Groot doen is gemakkelijk, groot zijn is moeilijk. De mens is teerder dan een roos, maar harder dan een rots. Een kleine attentie is groot. In alles zit muziek, als men er maar oren voor heeft. Ieder bloempje met liefde gegeven vertelt een mooi verhaal. Om het hart te laten spreken, moet het verstand soms zwijgen. Een doel om te bereiken, een hindernis om te overwinnen, een weg om in te slaan, het leven om voort te gaan. Ook al kan een vogel vliegen, toch moet hij weer landen op aarde. De wereld van een kind is klein, maar voor een kind is de wereld groot. Be Happy: het leven wint door de liefde. Tel geen dagen, maar zorg dat de dagen tellen!

Wie vecht kan verliezen, wie niet vecht heeft al verloren. Soms is het beter dat wat je ziet, hoort en weet voor jezelf te houden. Als ik iets goeds zie, geef ik een compliment. Als ik iets fouts zie, bied ik mijn hulp aan. Het is de tegenwind die een vlieger doet opstijgen. Kijk naar de mooie dingen op aarde, schat de kleine dingen naar hun waarde. Wat de vijand niet mag vernemen, vertel je ook aan je vrienden niet.

Uw schoenmaat door Gerry van der Rijt-van Sinten

Er is weinig van te begrijpen ! Geef mij de oplossing. Neem uw schoenmaat en vermenigvuldig dat met 5, tel er 50 bij. Vermenigvuldig het totaal met 20, tel er 1014 bij, vervolgens trek er je geboortejaar af. Je hebt nu een getal met 4 cijfers. De eerste 2 geven je schoenmaat en de laatste 2 geven je leeftijd.

17

DOMINEE AUGUST GRASHOF door Ger van Lankvelt

Helenaveen tussen 1860 en 1883 beschreef de dominee in reisverslagen, die een indruk geven van het werken en wonen in het nog jonge Peeldorp.

De Dominee August Grashof (1825-1898) Dat de Peel vroeger bekend stond als katholiek gebied had te maken met de vele mensen die er woonden. Vooral in het begin van de 19de eeuw, toen vele van heinde en verre naar het gebied kwamen om er te gaan werken in het veen. Daar waren vele mensen bij met een ander geloof dan het katholicisme dat in het zuiden van ons land weelderig tierde. Ook deze mensen hadden een herder nodig die hen naar het waardige geloof kon leiden.

In 1862 werden 77 protestantse 'Brabantgängers 'uit Landberg en Tecklenburg en 66 Pruisen uit het Ambt Lingen, onder wie enkele protestanten, in de Peel verwacht. De Landbergers reisden per trein van Lengerich over Münster, Hamm, Dortmund, Oberhausen en Ruhrort naar Viersen. Op 9 april ving Grashof op station Viersen de arbeiders op. De volgende morgen om zeven uur hield hij in de danszaal waar ze geslapen hadden een kleine 'Kerkdienst', waarna ze zwaar bepakt richting Helenaveen liepen. Een tocht van acht uur.

Daarom werden er protestantse dominees aangesteld om de mensen in raad en daad en nood bij te staan. Deze dominees waren vaak beter opgeleid dan hun paapse geloofsheren als pastoors en priesters, zij hadden allen een vrouw met kinderen en wisten veel beter dan de katholieke kerk wat er omging bij de mensen in deze achterlijke en zeer arme gebieden, "zij waren menselijker", en stonden dichter bij de medemens, zo ook dominee Grashof. August Grashof was tussen 1850 en 1885 dominee in het Duitse plaatsje Süchteln, even over de grens bij Venlo. In 1860 ondernam hij zijn eerste reis naar Helenaveen om de Duitse protestantse seizoenarbeiders, die door Van de Griendt naar Helenaveen waren gehaald, als zielzorger bij te staan. Zijn missie naar

18

Op vrijdag 16 mei ging de dominee wederom zelf de grens over naar Venlo. 's Zaterdags haalde Jan Brink, een noordeling uit Helenaveen, hem daar op. Na een mars van vier uur over 'gründlose' zand-en veenwegen bereikten ze 's middags zijn logeeradres; bij de katholieke veenbaas Deckers. Na het eten en de zondagsvoorbereiding roeide een 'Hollander' hem over "het mooie kanaal”, dat Helenaveen kriskras doorsnijdt. Grote rijnaken leggen zo midden in het moeras aan, dicht onder het raam van mijn slaapkamer en soms wekte mij het vroege gedoe op een met hoge turflading landinwaarts stomend schip.

MARKANTE PEELFIGUREN De roeitocht bracht Grashof eerst bij de familiehutten van Nederlandse protestanten. En vandaar naar de verderaf gelegen vrijgezellenhutten van Westfalen. Te voet ging het "voorzichtig over smalle bruggen zonder leuning of springend over afvoersloten naar de 20 tot 30 voet diepe turfputten, waar de Tecklenburgers werkten".

protestanten, en daar mocht je bij ons niet mee om gaan in het dorp. Zij waren door de duivel gezonden, om ons op het verkeerde been te zetten. Wat Rooms was moest Rooms blijven werd er op de preekstoel verkondigd, en zo werden de mensen tot het tweede Vaticaans concilie dom gehouden. Toen eenmaal de nieuwe wetten er doorheen gejast werden, liepen de katholieke kerken leger en leger, en werden steeds meer mensen ontrouw aan de Paus. Men zocht zelf wel uit wat voor hen goed was, en men besliste zelf wel hoeveel kinderen men wilde hebben. Ik voorspel dat voor het einde van deze eeuw de Kerk verdwenen is van deze aardbodem.

Allen-ook Nederlanders-beloofden naar de zondagsdienst te komen. Die hield Grashof in de dorpsschool voor 64 Pruisen, twee Lutherse Hannoveranen en 30 tot 40 Nederlandse protestanten. "Tegen het einde van de preek kwam door de openstaande deur ook nog een schare katholieken dichter en dichterbij, die in eerbiedige stilte luisterden tot aan de zegen."

EERLIJK

Het volgende, tevens zijn laatste weekend dat jaar in de Peel, herhaalde zich de activiteiten en rituelen van de week ervoor. 's Maandags 25 mei reed de dominee in het gezelschap van een koortsige Tecklenburger in een open koets richting huis om op tijd terug te zijn voor de Hemelvaartviering enkele dagen later.

door Fred Fassaert Er zijn nog eerlijke mensen. Een paar weken geleden haalde ik 70 euro uit de pinautomaat in ons dorp. Althans dat was de bedoeling. Ik haalde het pasje uit de automaat en liep weg. Het geld vergat ik. Na zo’n 50 meter gelopen te hebben werd ik geroepen door een

Zover ik zelf na kan gaan, waren die enkele protestanten die in mijn dorp woonden, hele keurige mondige mensen, die je nooit over andere mensen hoorde roddelen en ze vloekten ook nooit, ook dronken ze nooit en waren anderen niet tot last. Onzedelijke taal, daar kon je deze mensen nooit op pakken, dat stond nu eenmaal in de bijbel en de tien geboden. Het waren allemaal zeer keurige mensen, de katholieken konden daar nog een vrome les uit leren. Maar ja...het waren

jong stel met een klein kind. Hij vroeg of ik gepind had. Mijn eerste gedachte was “wat gaat u dat aan”. Maar toch gaf ik hem antwoord. Hij vroeg me hoeveel. Ik zei 70 euro. Toen zei hij me dat ik vergeten had het geld uit de automaat te halen. Ik was heel blij met zijn eerlijkheid en zei hem dat ook. Het vond het vanzelfsprekend. Ik had nog 10 euro in mijn zak en gaf hem dat voor de spaarpot van het kind. De wereld kan dus ook nog eerlijk zijn.

19

GROENTEN UIT DE Aangeleverd door Agnes Blok

Omdat de laatste tijd veel meer aandacht aan goede voeding wordt besteed, en men steeds meer overtuigd raakt, dat goede voeding een betere invloed op ons lichaam heeft, is het kennis nemen en het achterwege laten of tijdelijk achterwege laten van de nachtschadefamilie in de groentes, een start naar een gezondere leefstijl. Vandaar dat ik u dat niet wil onthouden…

uiteindelijk tot artritis kan leiden (Bron: NourishingTraditions, Sally Fallon). De nachtschadefamilie bevat ook veel giftige planten. Wij noemen dat soms liever drugs (tabak komt ook uit die nachtschadefamilie). Maar het gaat dan om stofjes waarmee de planten zich tegen insecten beschermen, zogenaamde alkaloïden. Bij mensen kunnen die sterke fysiologische impact hebben op o.a. het zenuwstelsel en gewrichten. Een bekende alkaloïde is dus nicotine. Een andere is bijvoorbeeld atropine, wat uit de dodelijke wolfskers alias belladonna komt en je pupillen vergroot… En interessanter nog; alle bladeren van nachtschadeplanten bevatten nicotine! Maar in veel kleinere hoeveelheden dan tabak. En onder een andere naam (tomatine in tomaten, solanine in aardappels). Er is nog geen gedegen onderzoek naar de precieze effecten van de alkaloïden op het zenuwstelsel, maar het blijkt wel dat één op de twee mensen die last hebben van artritis, slecht reageren op nachtschaden.

Zonder aardappels de winter door. De knolselderij verdient wel wat imagoverbetering. Dat knoestige ding met rare sprieten is inmiddels één van m’n favorieten geworden in de winterkeuken. Net als zoete aardappel, pastinaak en aardperen trouwens. Hoog tijd dat die knollen de aardappel van z’n centrale plek in ons wintermenu verstoten. Want dat is er weer zo één waar allerlei ongezonde dingen in zitten. De meeste mensen weten wel dat aardappels ongekookt ronduit giftig zijn en dat je groene stukken ook absoluut moet vermijden. Maar gekookt blijkt er ook nog van alles in te zitten dat we beter niet kunnen eten. Aardappels behoren tot de nachtschadefamilie. En dat is een plantenfamilie waar wij niet zo’n goede relatie mee hebben. Helaas, want er zitten wel een paar favoriete groentes in: tomaten, aubergines, pepers…

Aardappels suikerbom En dan weer even zo’n leuk wist-je-datje (dan weet je dat er weer iets komt wat je waarschijnlijk liever niet zou weten ): wist je dat een portie aardappelpuree je bloedsuikerspiegel meer doet stijgen dan pure tafelsuiker? Aardappels bestaan namelijk bijna helemaal uit zetmeel dat in je lichaam genadeloos snel wordt omgezet

Nachtschade en drugs Er zijn mensen die slecht reageren op alle groenten uit de nachtschadefamilie. Een bekende reactie zijn pijnlijke gewrichten wat

20

NACHTSCHADEFAMILIE in suikers. Aardappels hebben dan ook één van de hoogste glycemische indexen van al het voedsel dat we eten. Veel aardappelproducten scoren hoger dan tafelsuiker (gi 65): aardappelpuree 83, gebakken aardappels 93. Hoge bloedsuikerspiegelniveaus hebben hoge insuline concentraties tot gevolg in ons bloed. Langdurig hoge insulineniveaus zijn een ramp voor ons lichaam. Leuker kan ik het niet maken. Wel duidelijk.

aardappels. En ik maar denken dat het altijd beter is om dingen mét schil te eten omdat daar de meeste nutriënten zitten. Dat geldt ook wel voor de aardappel: de meeste van de goede nutriënten zitten net onder de schil (zoals vit C en B complex, kalium, calcium en ijzer) Dus ja, wat weegt er dan zwaarder, die saponinen of de vitaminen? Sally Fallon waarschuwt alleen dat de aardappel voor mensen met diabetes niet aan te raden is. Maar met het voordeel van de twijfel, en het feit dat je die vitaminen en mineralen ook prima uit andere knollen kunt halen, toch maar minder aardappels. Sporadisch eens een portie aardappelen zal geen kwaad doen, maar regelmatige consumptie volgens Cordain wel.

Antinutriënten. Aardappelen bevatten naast de grote dosis suiker, ook nog eens een hele lading antinutriënten. Daar hoor je weinig over in de mainstream voedingsleer, maar volgens Cordain is er inmiddels voldoende wetenschappelijk bewijs. Zo heb je de lectines (die ook in peulvruchten zitten). Die worden niet door onze darmenzymen afgebroken en kunnen het immuunsysteem irriteren. Andere antinutriënten zijn de saponinen. Saponinen beschermen de aardappel tegen aanvallen van micro-organismen en insecten. Helaas werken bepaalde saponinen (de glycoalkaloïden om precies te zijn) ook als gif voor ‘roofdieren’ zoals wij. Doordat ze celmembranen kapot maken, ontstaan er gaten in de darmwand. Daardoor komen stoffen die niet in de bloedbaan horen daar wel in terecht. Deze saponinen vergroten dus de kans op een lekkende darm, de ziekte van Crohn en überhaupt geïrriteerde darmen. Lekkende darmen zijn volgens veel wetenschappers een trigger voor auto-immuun ziekten en ontstekingen elders in het lichaam Deze saponinen zitten vooral in de schil van

Betere knollen. Gelukkig zijn er tal van andere knollen die zich net zo goed (of beter) laten pureren als aardappels. Denk aan zoete aardappelen, knolselderij, aardperen, pastinaak, meiraapjes, rammenas, bieten; genoeg keus! Hier mijn favorieten:

Knolselderij Knolselderij is bij mij in de afgelopen maanden echt een favoriet geworden en ligt nu bijna standaard in m’n keuken in plaats van aardappelen. Knolselderij bevat weinig calorieën en, nog belangrijker, vooral weinig zetmeel (dus geen sugar high zoals bij aardappels). Er zitten wel veel vezels (Vervolg op pagina 22)

21

helpt je al aan je ADH. Vit A beschermt je lichaam tegen zonnebrand en is goed voor de ogen. Verder bevatten ze ook veel vit C en E. Voor een goede verwerking van betacaroteen is wel vet nodig; dus eet het zeker met een flinke dot mayo of crème fraîche. En liever niet schillen, daar zitten juist de goede stofjes.

(Vervolg van pagina 21)

in (die een goede darmbeweging helpen) en flink wat kalium. Het is verder een goede bron van vitamine K en een aantal essentiële mineralen (fosfor, ijzer, calcium, mangaan). Je kan er heerlijke puree van maken (al dan niet gemengd met andere knollen als zoete aardappel, peterseliewortel, pastinaak, aardpeer etc.). Beetje bieslook, bos-ui of peterselie erdoor en een flinke klont boter, jammie. En nog makkelijker; bak een plak van 0.5-1 cm dik in de koekenpan en leg als je ‘m omgedraaid hebt een plak kaas erop; heerlijke toevoeging naast rode kool of andere gerechten die nog wat extra’s nodig hebben.

Pastinaak Ik vond de zoetige smaak van pastinaken eerst maar niks, maar ik begin ze steeds meer te waarderen. Een simpel roomsoepje is heerlijk, maar ook in puree of een knollen-uit -de-oven-festijn doet de pastinaak het goed. De zoete smaak betekent wel dat ze redelijk wat suiker bevatten; meer nog dan wortels. En evenveel calorieën als bananen (75 per 100 g). Maar daarnaast bevatten ze gelukkig ook veel vezels die de opname van de suikers in het lichaam vertragen. En, in tegenstelling tot aardappels, bevatten ze ook veel nutriënten. Ze bevatten vooral veel kalium en zijn een goede bron van foliumzuur. Daarnaast bevatten ze vitamine C, calcium en kankerremmende antioxidanten.

Zoete aardappels Zoete aardappels gebruik ik ook veel. Ze zijn zo makkelijk snel klaar en lekker zoet! Stomen is de beste bereidingsmethode; daarmee behoud je de meeste nutriënten en voorkom je verhoging van de glycemische ’load’ wat bij bakken wel gebeurt. Je kan ze ook in ovenschotels gebruiken als vervanger van plakjes aardappel, want ze zijn een stuk gezonder: - Er zitten 2 x zo veel vezels in zoete aardappelen als in andere aardappelsoorten. Daardoor verbrandt je lichaam ze langzaam en krijg je dus geen plotselinge bloedsuikerstijging. - Ze bevatten veel vitamine B6, wat helpt om homocysteïne af te breken (homocysteïne maakt aderen hard en inflexibel), veel kalium en helpen de bloeddruk te verlagen. Ook is het een goede bron van mangaan, wat weer een rol speelt bij de verwerking van koolhydraten en het stabiliseren van bloedsuiker. -Zoete aardappels zitten vol met betacaroteen, een anti-oxydant, de voorloper van vitamine A. Eén middelgrote zoete aardappel

Aardpeer Wil je je bloedsuikerspiegel echt niet belasten, dan moet je naar de aardpeer grijpen. Die heeft z’n suikers in de vorm van inuline opgeslagen, wat door ons lichaam niet verteerd wordt en dus geen effect op de bloedsuikerspiegel heeft. Bovendien helpt inuline de goede bacteriën in je darmen (het is een pro biotica). Ze kunnen wel bij sommige mensen gas veroorzaken… Verder is het een goede bron van kalium (met 1 portie al 20% van ADH) en magnesium en ijzer. Je hoeft ze niet te schillen (is ook te veel werk) en je kan ze ook rauw eten. Maar door een stamppot of soep doen ze het ook prima. Dus stampen maar, lekker zonder aardappels!

22

EXPOSITIE WILHELMINA HOEREE door Joost Bemelmans

Wilhelmina Hoeree, exposeert in het hoofdgebouw van Coudewater met haar schilderijen.

Wanneer ben jij begonnen met schilderen? Toen ik negentien jaar was , maar op Coudewater heb ik weer de draad opgepakt in 2008.

Wat voor thema’s gebruik je? Eerst veel dieren maar die schilder in nu niet meer. Ik heb veel dieren gehad maar die zijn overleden en daar heb ik veel verdriet van gehad Elke keer komt dat bij mij naar boven dus ben ik daar mee gestopt. Nu schilder ik abstract en figuratief,

Behalve schilderijen maak ik ook nog gedichten. ik schilder omdat ik het leuk vind en het is een goede dag invulling. Ik vind het leuk als mensen mij een compliment geven over mijn werk. Wilhelmina, verkoopt ook haar werken, ze zijn echt niet duur. Je moet dan contact opnemen met Tonnie de Bie van het DAC. Wilhelmina bedankt voor je interview en we hopen nog veel moois van je te zien.

Hoe lang doe jij over een schilderij? Hooguit een dag, soms rust ik even en dan kalm aan weer beginnen.

23

BRABANTSE FIGUREN door Ger van Lankvelt Het was een manneke met een lange baard en een verweerd en woest gezicht waarin een paar heldere ogen schuil gingen en hij had een fiere houding en een krachtige bombastische stem. Toontje had in zijn jeugd een opgewekt karakter met veel gevoel voor humor. Later werd hij meer in zichzelf gekeerd, toen hij de mensen beter leerde kennen en er meer afstand van hield, omdat hij altijd door iedereen voor de gek werd gehouden omdat hij zo klein was en er nogal vies en smerig uit zag. Niet iedere winter had Toontje onderdak voor langere tijd. Soms bivakkeerde hij in de wintermaanden ondanks de kou toch buiten. Zo ontstond in 1917 het gerucht dat Toontje in de buurt van de Plasmolen was doodgevroren. Toen hij in het voorjaar bij een boerderij kwam in Milsbeek, waar hij ook wel eens overnachtte, zei de boerin tegen hem: "Maar Toontje, ik heb horen vertellen dat je was doodgevroren bij de Plasmolen."Toontje antwoordde: "Ja, mar 't hé gedojt!"

Toontje van Els (1865-1922) Je zag ze vroeger nog wel eens lopen, misdeelde mensen, daar waar geen plaats voor was in de maatschappij. Incest was vaak het geval dat deze mensen dwerggroei hadden, een product van broer en zus of vader en dochter. Ook de Engelse ziekte was vaak de oorzaak dat er dwerggroei optrad bij enkele mensen. Als ze groter werden dan zag je ze de wegen en straten afstruinen als marskramers, of als dwazen en zotten die met een toverlantaarn op hun rug van dorp naar dorp voorstellingen gaven in herbergen of buitengebeuren. Zij brachten het nieuws mee van het ene dorp naar het andere, zodat de mensen weer op de hoogte waren van het plaatselijk nieuws. Zo ook zag je in de Peel een klein manneke lopen, dat een oude versleten kinderwagen vooruitduwde waar hij net overheen kon kijken die hij van een echtpaar had gekregen dat "uit de kleine kinderen was" en zijn hele hebben en houden daarin vervoerde. Dit manneke van amper een meter twintig groot werd ook wel Kabouter Toontje genoemd of Toontje d’n dwerg. Ook had hij de bijnaam van Toontje van Amsterdam, omdat, als men aan hem vroeg, waar kom de gij vandaan, hij altijd prompt zij, ik kom van Amsterdam, vandaar Toontje van Amsterdam.

Herinneringen aan Toontje: Een zeker Mevrouw- Willems uit DeurneWalsberg, vertelde dat Toontje vroeger nog bij hen op de boerderij kwam. Ze geeft een duidelijke beschrijving van Toontje. En Mevrouw Geurts-Manders te Zeilberg heeft Toontje meermalen in het dorp gezien. Als het slecht weer was, sliep hij soms bij Munsters in de schuur. Schaamte kende Toontje niet. Als hij moest poepen, trok hij er zich niets van aan als er iemand in de buurt was. Hij liet zijn broek zakken en ging

Toontje van Els was een zwerver en werd geboren op 8 juli 1865 in de Sambeekse Hoek, tussen St. Antonius en Oploo. Hij verhuurde zich als schaapherder bij de boeren en zwierf door Noord- Limburg en oostelijk Brabant.

24

KABOUTER TOONTJE langs de weg zitten poepen. De moeder van Mevrouw Geurts-Manders zei dan tegen haar kinderen: "Niet naar kijken, naar dat vuil en smerig menneke."

van Liessel naar Helenaveen. Moeder dreef een winkeltje in levensmiddelen voor de peelwerkers en turfschippers. Op een morgen stapte een peelwerker binnen om een rolletje pruimtabak te kopen en zei, dat tegen de helling van de Hoge Brug een klein zwervertje lag te slapen. Wij gingen kijken, maar ondertussen was de dwerg wakker geworden en kwam ons tegemoet met een koffiepot in de hand. Hij vroeg of hij kokend water kon krijgen om koffie te zetten en wij nodigden hem binnen uit. Hij kwam echter niet binnen. Hij gaf ons de koffiepot en moeder zette koffie voor hem. Een half uur later vertrok Toontje weer richting Helenaveen, en moeder zei dan: "Geen huis, geen thuis, geen eten, maar toch zijn eigen zin."

Mevrouw Else Warmerdam woonde vroeger in Griendtsveen in de nabijheid van de eerste wiek. Zij vertelde dat Toontje de Dwerg dikwijls in Griendtsveen kwam en dat hij zich dan ook steeds bij hen vertoonde. Hij zou nooit een boterham vragen, maar hij wist bliksems goed dat moeder iets zou aanbieden. Moeder vroeg hem dan om binnen te komen, maar dat deed hij nooit. Hij ging liever buiten op de bank zitten en daar bracht moeder hem zijn boterhammen. "Wil je er een kom koffie bij of heb je liever melk," vroeg moeder. "Als ik het voor het zeggen heb," zei Toontje, "geef dan maar een kommetje melk”. Bij Warmerdam hielden ze enige geiten, dus kreeg hij geitenmelk aangeboden. Die vond hij zo lekker en zei tegen moeder: "Ik hoop dat je je hele leven geiten zult houden”. Op een keer, het liep tegen de avond en de lucht betrok zodat het erop leek dat het 's nachts zou gaan regenen, begon Toontje te foeteren en te schelden en hief zijn gebalde vuist dreigend omhoog. Moeder Warmerdam zei: "Kom maar binnen kinderen, Toontje doet zijn avondgebed."

Iemand uit Helenaveen kon zich nog herinneren dat Toontje vroeger in hun dorp verbleef. Soms overnachtte hij in de nabijheid van de protestantse begraafplaats. Er was daar een hoger gelegen terrein. Hier groef hij met zijn schepersschopje een geul, waarin hij ging liggen onder zijn regenscherm. Bij de familie Goorts uit Neerkant vertoefde Toontje op een perceel heide bij de ouderlijke boerderij, daar bouwde hij van plaggen, rijshout en stro een plaggenhut. Heel lang bleef Toontje niet in zijn nieuwe onderko-

Mevrouw Verstappen-Wijnen woonde vroeger in haar jeugd nabij de Hoge Brug aan de weg

(Vervolg op pagina 26)

25

(Vervolg van pagina 25)

men. Na een week of zes kon hij de roep van de verten en de Peel niet meer weerstaan en ging weer het zwerverpad op. Op zijn zwerftochten overnachtte Toontje soms wel eens bij een familie aan de Heitrak. Hij ging dan onder de tuinheg liggen. De familie zorgden voor zijn levensonderhoud als Toontje bij hen bivakkeerde. Bij de familie Verstappen aan het Broek in Neerkant, kwam Toontje 's morgens wel eens bij hen thuis. Hij sliep dikwijls bij hen in de buurt onder een oude boom, waarvan de takken tot op de grond hingen. Moeder bakte dikwijls pannenkoeken en daar was Toontje dol op. Als hij vertrok kreeg hij nog een paar boterhammen mee voor overdag. "Boterhammen met boerenham, da is goei eten, moederke", zei hij dan. Iemand wist nog te vertellen dat Toontje geweldig kon vloeken als iets hem niet naar de zin was of als hij geplaagd werd.

Toontje was schaapherder en dreef een handeltje, al weet niemand meer waarin. Op zijn zwerftochten door de peel zeulde hij altijd twee pakken koopwaar mee. Omdat die voor hem te zwaar waren, legde hij eerst een pak honderd meter verderop neer en ging dan het andere pak ophalen. Toontje is zonder twijfel de meest legendarische dwerg uit De Peel geweest. Hij heeft zelfs een eigen monument in Oploo. De foto waar Toontje d'n Dwerg op staat met Driek de Lange Meier is in 1917 in Erp genomen door ene zekere Heijkans, zoon van de architect die als eerst inwoner van Erp een fototoestel had, vandaar dat er enkele bewaarde afbeeldingen zijn van Toontje van Els. Op 26 januari 1922 overleed Toontje in het St.Jansziekenhuis in Weert waar hij ook begraven werd. De Peel was weer een markant figuur armer geworden. Niemand miste Toontje op den duur, hij heeft zijn leven geleefd, zoals hij niet zonder zijn omgeving kon, en de omgeving niet zonder Toontje van Els, alias Toontje d'n Dwerg.

Toontje was een slim en leep manneke. Zo kwam hij bij de familie Panhuizen-Spierings in Gemert in de Oudestraat die een klompenmakerbedrijf hadden. Toontje liep altijd op klompen, als hij weer eens in Gemert gearriveerd was ging hij altijd bij de familie langs, en vroeg dan aan de klompenmaker of hij nog zijn klompen kon maken, want die waren helemaal doorgelopen en de lederen band was er afgeschuurd. De klompenmaker keek er eens naar en zei tegen Toontje, hier kan ik niks meer van maken, gooi ze maar weg, ik heb wel een paar nieuwe voor je. Ja... zei Toontje, maar ik heb geen geld bij me. Trek ze nou maar aan en maak maar dat je wegkomt, ik zie je volgend jaar wel weer. Zo kwam Toontje elk jaar aan een paar nieuwe klompen. Toontje d'n Dwerg liep altijd drie keer.

GEDICHT door Johan Hijzelaar Dichter des GGZ’s

Eens wordt een dag zomaar een dag uit ons leven die onvergetelijk blijft

26

FAMILIEVERTROUWENSPERSOON ONDERSTEUNT NAASTEN door Chris de Haas

In navolging van de Patiëntenvertrouwenspersoon is er in de meeste grote instellingen voor GZZ tegenwoordig een Familievertrouwenspersoon. Voor GGZ Oost Brabant is dat Chris de Haas. Veel cliënten en familieleden weten niet dat naasten van cliënten van GGZ Oost Brabant –dat kan zijn een familielid, maar ook een vriend of goede kennis- kosteloos een beroep kunnen doen op de Familievertrouwenspersoon. Een psychische stoornis heb je niet alleen. Als je in je omgeving iemand kent met psychische klachten dan kan dat vragen of zorgen oproepen. Som kan je dat delen met diegene die het betreft of met een hulpverlener. Het kan ook zijn dat dat niet goed lukt. Dat je merkt dat je niet gehoord wordt. Dat je merkt dat je geen antwoord krijgt op vragen. De weg zien te vinden De zorg kent veel regels. Hulpverleners beroepen zich op privacy en wetgeving. Samenwerking loopt niet altijd vloeiend. Het kan zijn dat familieleden niet tevreden zijn over het contact of over de inhoud van de zorg. Dat kan leiden tot een klacht, probleem of wens. De Familievertrouwenspersoon kan dan wellicht bijstaan. Samen kijken we naar mogelijkheden. Dat kan betekenen dat de Familievertrouwenspersoon gaat bemiddelen of naasten gaat bijstaan in het contact met de behandelaar.

instantie goed luisteren. Hij zet zich in om antwoorden te krijgen op vragen. Omdat Chris de Haas al jaren in de zorg werkt, kan hij op veel vragen een antwoord geven. Hij kent GGZ Oost Brabant goed en kan, na overleg en goedkeuring met de familie actie ondernemen. Vertrouwelijk Wat u de Familievertrouwenspersoon vertelt is en blijft vertrouwelijk. De FVP heeft geheimhoudingsplicht. Hij geeft zonder de toestemming van het familielid geen informatie door aan anderen, ook niet aan naasten of zijn/haar hulpverlener. Tegelijkertijd is hij onafhankelijk. De Familievertrouwenspersoon werkt vanuit de LSFVP, de landelijke stichting Familievertrouwenspersonen. Triade GGZ Oost Brabant streeft na dat familieleden geïnformeerd worden en dat er zoveel mogelijk in samenwerking met de cliënt gekeken dient te worden welke mogelijkheden er zijn om tot optimale zorg te komen. Cliënten en familieleden hebben recht op een respectvolle bejegening. Als familieleden ondersteund worden blijkt dat zij de zorg ook beter kunnen dragen.

Meer informatie Bel Chris de Haas 06-53242920 voor een vraag of voor een vrijblijvend gesprek. Mailen kan ook [email protected] U kunt ook De Familievertrouwenspersoon luistert, inforop de website van de landelijke stichting meert en signaleert. kijken www.lsfvp.nl. of op de website van De Familievertrouwenspersoon zal in eerste GGZ Oost Brabant. De landelijke hulplijn is 27 elke werkdag bemand 0900-333 2222

INTERVIEW MET door Twan Aarts

Vandaag heb ik een interview met Chris ter Horst. (Even voor de duidelijkheid zowel mannen als vrouwen hebben soms de naam Chris, en deze Chris is een vrouw) Zoals altijd ben ik benieuwd met wie ik dit interview nu ga houden, dus vraag ik haar om allereerst iets over haarzelf te vertellen.

Toen ze de overstap maakte naar de Geestelijke Gezondheidszorg, eerst bij GGZ Centraal en nu bij GGZ Oost Brabant, voelde dat als een warm bad. Haar werk doen met het doel daar direct of indirect de cliëntbelangen te dienen. Binnen GGZ Oost Brabant geeft Chris leiding aan een team van ongeveer 24 mensen. Samen met elkaar kijken naar wat nodig of gewenst is voor de organisatie (dus voor de cliënt), maar zeker ook naar individuele medewerkers.

Chris heeft inmiddels 2 volwassen zonen van 24 en 27 jaar. De jongste woont nog thuis bij haar en haar man. Daarnaast woont er ook nog een gekke hond, Boris genoemd bij hun, vertelt Chris. Met elkaar wonen ze in Waalwijk. Chris werkt binnen GGZ Oost Brabant als manager opleiding en onderzoek.

Binnen deze afdeling houdt men zich naast opleiden ook bezig met onderzoek. Hiermee wordt bedoeld wetenschappelijk onderzoek met als doel te onderzoeken wat aan hulpverlening geboden wordt de juiste is, of het op de goede manier gebeurd, maar ook of het beter kan. Zo lopen binnen de afdelingen NAH en Kind en Jeugd 2 grote onderzoeken met als doel nieuwe ontwikkelingen te toetsen en te verbeteren zodat top specialistische zorg geboden kan worden.

Voordat Chris bij GGZ Oost Brabant kwam werken heeft ze al een hele carrière achter de rug. Na een opleiding op de Hogere Hotelschool en een studie opleidingskunde is zij in eerste instantie in het bedrijfsleven gaan werken. Ze begon bij Center Parcs en daarna binnen de autobranche bij Toyota en Lexus. Ook heeft ze nog een periode een eigen bedrijf gehad. Altijd in functies die met opleiden en trainen van mensen te maken hebben. Zeker in het bedrijfsleven heeft ze geleerd haar vak te doen met een servicegerichte houding en daarbij ook zakelijk te zijn. Over deze periode vertelt ze dat die heel waardevol is geweest in haar ontwikkeling, maar dat ze toch iets miste.

Voor wat betreft opleidingen is dit heel verschillend. Het gaat dan om het opleiden en ontwikkelen van alle medewerkers binnen GGZ Oost Brabant. Bijvoorbeeld het opleiden

28

CHRIS TER HORST Er is minder geld beschikbaar voor allerlei zaken, en ieder moet kijken naar andere oplossingen. Tegelijkertijd is dat ook de uitdaging om te blijven nadenken over goede oplossingen en nieuwe mogelijkheden. Opleiden gaat steeds meer en meer in de praktijk plaatsvinden. Ook nieuwe vormen van opleiden doen steeds meer hun intrede, bijvoorbeeld digitaal. Gezien het enthousiasme waarmee Chris vertelt is het mij wel duidelijk dat haar werk ook haar passie is.

van verpleegkundigen, maar ook om het geven van HOP trainingen. Zodat de medewerkers steeds goed en beter hun zorg aan de cliënten kunnen doen. Het werk van Chris en haar team is vooral ondersteunend en adviserend aan de organisatie, de raad van bestuur en de medewerkers. Op mijn vraag of zij ook ervaringsdeskundigen opleidingen antwoordt Chris (toch wel met een beetje trots) dat dit zeker ook gebeurd, maar dan wel in combinatie met een vakopleiding voor begeleiders. Dit doen haar medewerkers en andere collega’s uit de organisatie in samenwerking met het ROC (regionaal opleidingscentrum). Samen met hen en ervaringsdeskundigen is deze opleiding ontwikkeld.

Natuurlijk ben ik ook altijd benieuwd wat zij van de Horizon vindt. Chris zegt dat als het even kan ze hem altijd wel probeert te lezen. De Horizon is voor haar ook belangrijk in de verbinding naar de cliënt. Ze vindt het een mooi blad waarop we trots mogen zijn. Ik kan dat alleen maar beamen. Hierna bedank ik Chris voor haar tijd en het interview. Ook deze keer heb ik een ander gezicht van de GGZ gezien wat ik nog niet kende en heb zo een kijkje in de GGZ keuken mogen zetten.

Ook voor Chris staat de Herstelvisie van GGZ Oost Brabant centraal in haar werk. Vanuit deze visie geeft zij vorm aan de invulling van haar werk. Op deze manier zorgt Chris ervoor dat de visie in de praktijk handen en voeten krijgt. Maar hoe belangrijk ze opleidingen ook vindt, vertelt Chris, alles hangt toch af van de ambitie van personen zelf om zich te willen ontwikkelen.

Twan Aarts, redacteur Horizon

Nu heb ik zelf bij opleiden altijd het idee van een school. Dat is voor een gedeelte ook zo, zegt Chris, maar er zijn meer manieren om mensen iets te leren. Haar medewerkers begeleiden ook intervisie en supervisie voor medewerkers. Ook dit is een vorm van leren en trainen. Ook zij heeft last van de bezuinigingen.

29

DE RVB INFORMEERT door Vivianne Viguurs

Olim innovatieprijs 2013 voor 'Wat traag in beweging komt...'

Bezuinigingen treffen ook GGZ Oost Brabant

In het licht van de veranderingen in de GGZ per 2014 en onze meerjarenstrategie 'Bevlogen realiseren' hebben wij keuzes gemaakt, zodat we blijvend goede specialistische GGZ kunnen garanderen aan inwoners van Oost-Brabant. Vanwege een terugloop van inkomsten, is het nodig om in 2014 te bezuinigen. Samenvattend komt dit neer op een bezuiniging van € 6,2 miljoen en een reductie van 90 fte op het totale personeelsbestand.

Bewegingsagoog Nick Vroon, verpleegkundig specialist John Castelijns en Activiteitenbegeleider Peter Kleuskens hebben de Olim innovatieprijs 2013 gewonnen met het project ‘Als iets traag in beweging komt...komt het langzaam tot leven’.

De terugloop komt vooral door de invoering van de Basis GGZ en een strakker inkoopbeleid door zorgverzekeraars. Die bezuiniging komt bovenop de bewuste keuzes van twee jaar geleden in de meerjarenstrategie om het rendement van de zorg te verbeteren.

Dat maakte de vakjury bekend tijdens de succesvolle Andersdag 2013 in de Blauwe Kei in Veghel. De jury prees dit vernieuwende project omdat het voor een omvangrijke doelgroep écht relevant is, het gezondheidswinst oplevert, de cliënt in de regie is en het naadloos aansluit bij herstelgericht werken. 'Als iets traag in beweging komt...komt het langzaam tot leven' moet bijdragen aan een actievere leefstijl, en dus een betere gezondheid voor cliënten. Meer bewegen en betere voeding zijn de basis ingrediënten voor die actievere levensstijl waarbij duidelijk is dat cliënten ondersteunt moeten worden door een verpleegkundige om dit actievere pad te vinden.

Anticiperen en anders organiseren "Sindsdien zijn wij volop bezig vanuit eigen kracht te anticiperen op de veranderende zorgvraag door onze zorg anders, slimmer en nog meer in de wijk te organiseren," legt bestuurder Fred Pijls uit. " Voorbeelden hiervan zijn o.a. dat we afgelopen twee jaar in ons verzorgingsgebied versneld 11 multidisciplinaire teams voor volwassenen en jeugd in de wijk hebben gerealiseerd. Verder ligt onze beddenreductie op schema en realiseerden we in 2013 specialistische GGZ in netwerken rond de cliënt. Denk aan de geheugenpoli met ziekenhuis Bernhoven, en poli's voor mensen met hersenletsel samen met revalidatiecentra Blixembosch en Tolbrug."

Lees meer over de Andersdag in een blog van Infocentrum Grip: www.gripblogt.nl

30

Hallo ?! door Fred Fassaert

Een man moet bij zijn chef komen. Hij vraagt hem, geloof je in leven na de dood. Nee, zegt de man. Dan heb ik nog een vraag zegt de chef. Vorige week heb je 2 dagen vrij gevraagd voor de begrafenis van je schoonmoeder. Hoe kan het dan dat ik haar vanmorgen aan de telefoon heb gehad ?

Wat betekent dit voor onze cliënten en medewerkers? De totale bezuiniging is voor een klein deel op te vangen door lagere materiële kosten. Het overgrote deel is direct te vertalen naar lagere personeelskosten. De reeds ingezette verbeteringen hebben in de afgelopen twee jaar al geleid tot een kostenreductie op de ondersteuning. Aanvullend wordt uitgegaan van een reductie van 90 fte op het organisatie-brede personeelsbestand. Door de zorg van de Centra voor Psychisch Herstel vanaf februari 2014 op één locatie in Rosmalen aan te bieden, wordt een deel hiervan gerealiseerd. Medio februari wordt voor de rest van de organisatie bekend wat de effecten zijn voor onze medewerkers. Voor cliënten en hun verwijzers verandert er niets. Wel wordt voor hen vanaf begin 2014 merkbaar dat we zorg soms anders organiseren of op een andere locatie aanbieden. De continuïteit en kwaliteit van de zorg voor onze cliënten blijft gewaarborgd. Meer info: www.ggzoostbrabant.nl/zorgvraag

DE WEKKERHAAN door Willemien

Met moeite word ik ‘s morgens wakker want ik lig zo graag in ‘t warme nest. Als die haan kraait op d’n akker, wordt vroeg mijn hele dag verpest. O, kon ik hem maar tot zwijgen brengen. Ik heb zo’n hekel aan ‘t gekrijs. Waarom bestaan nou toch die krengen? Zo raak ik aardig van de wijs. Dan zal de dag wel heel lang duren. Minuten lijken straks op uren. Had ik maar een buks of schietgeweer. Met lodderogen sta ik te turen. Maar ja, de haan is van de buren En dus helpt piekeren ook niet meer.

31

EXPOSITIE KONINGIN BEATRIX door Agnes Blok

De boeiende tentoonstelling van schilderijen uit het leven van Koningin Beatrix, gemaakt door verschillende kunstenaars, werden in het afgelopen jaar in paleis Het Loo, Apeldoorn, tentoongesteld. De glasafbeelding in 3D van nu prinses Beatrix, gemaakt door de Drentse kunstenares Edith Benedictus Buning, heeft de eerste prijs in de vorm van ‘het gouden’ haakje gewonnen. Maar wat een indruk maakte haar foto bij haar bezoek aan Oman, welke centraal in de collage aanwezig is! Eveneens een schilderij, opgezet met verschillende grafische technieken van James Chiew. Bijgaand enkele boeiende portretten, ter gelegenheid van haar 75e verjaardag. Nu als eerbetoon ter gelegenheid van haar officiële afscheid op 1 februari a.s. in Ahoy, Rotterdam.

32

33

KRAK AUW door Ger van Lankvelt

Ik moet altijd uitkijken zo op het eind van het jaar. Of er gaat iets stuk, of ik krijg een ongeluk. Zo ook dit jaar. Ik was de hond aan het uit laten maar had verkeerd schoeisel aan, veel te gladde zolen, dus helemaal geen grip op de gladde ondergrond. Nu was de grond nat en er lag veel blad op de grond boven op een graslaag. En ja hoor, oeps, daar ging ik onderuit, ik viel in een plas water met modder. Mijn ene been viel naar voren maar mijn andere been klapte naar achter en sloeg om. Nou daar lag ik dan, languit op mijn kont. Au verdomd wat doet dat pijn aan mijn voet. Ik dacht, ik heb mijn voet verzwikt of licht verstuikt, dus ik sta op en wil verder lopen maar dat deed ontzettend pijn.

het ziekenhuis in Uden. Ik die middag zelf met mijn auto naar het ziekenhuis gereden, en een heel stuk moeten lopen van de parkeerplaats naar de röntgen afdeling. Nou, daar hadden ze het snel gezien op de foto. Mijn enkel was op twee plaatsen gebroken, dus ik moest in het gips. Mijn lief gebeld want mijn auto stond daar nog. Alles goed en wel, ik naar huis, dus dat werd verplicht op de bank zitten en schuifelen met mijn manke poot. Enkele dagen later kon ik helemaal niet meer lopen, het gips zat zo strak om mijn gebroken poot dat het bloed onder uit het gips kwam, dus ik weer terug naar Uden. Gips eraf en er nieuwe omgedaan, stukken beter zo. Een dag later kon ik weer een beetje lopen, dus na enkele dagen kon ik zelf de hond weer uitlaten. Dus ik heb de feestdagen met een manke poot moeten vieren, en nu op 27 januari van dit jaar ben ik verlost van het gips, anders had ik niet naar de vergadering van de Horizon gekund, want het groepje bij de redactie wordt al zo klein. Weet er nog iemand iets bij elkaar te zaniken dat hij op papier kan zetten of met de computer om te gaan, meld je aan bij de redactie van de Horizon, want een ouwe knar als ik kan ook wel eens een ongeval krijgen of ziek worden.

Ik hinkte naar huis toe en ging op de bank zitten en dacht, het zal wel weer over gaan, want ik ben al zo vaak gevallen en mijn enkel verzwikt, dus dit zal ook wel weer spoedig overgaan. En dit gebeurde net een week voor de Kerst. Ik had er zes dagen op gelopen, het deed wel wat pijn, maar een stoere vent als ik laat niet blijken dat het pijn doet. Maar het deed wel degelijk pijn. Na enkele dagen werd mijn enkel en voet blauw rood en geel, dus toch een fikse bloed uitstorting. Verdomd, dat moet mij weer overkomen zo net voor de feestdagen. Mijn enkel werd zo dik en er zat vocht in, dat kon ik zien, want als ik er op drukte dan bleef er een putje of deuk in mijn voet achter. Dus ik maak maar een afspraak bij de huisarts. Nou zei hij, ik kan er ook niet in kijken maar ik denk dat hij wel eens gebroken kan zijn. Zou dat echt zijn, zei ik tegen de dokter, dus hij maakte een afspraak om een foto te laten maken in

34

PRINS TEUN D’N URSTE Voor u de 45e prins van het Kluisklepelrijk in het jaar 2014.

ties binnen een gewenste tijd voorkomen, verminderen of verhelpen, in de brede zin van het woord. In mijn vrije tijd ben ik sinds 2008 actief als vendelier binnen “de gruun skut” een gilde uit Gemert. Vendeliers zijn de personen die met de (groene) vlag zwaaien bij speciale gelegenheden. Ook maak ik vanaf 2012 deel uit van het bestuur binnen dat gilde. Mijn achternaam zal wellicht bekend voorkomen binnen GGZ Oost Brabant. Voornamelijk in de zorg, maar de bekendste Brouwer is hoogstwaar schijnlijk ex-prins Toon Brouwers, werkzaam binnen de technische dienst van Huize Padua die enkele jaren geleden ook als Prins van het Kluis klepelrijk werk gekozen. Ik ben ook benieuwd naar zijn reactie als hij hoort dat zijn zoon ook tot Prins is verkozen! Het zal niet vaak voorkomen dat vader en zoon beide prins zijn geworden. Alhoewel dit niet zeldzaam is gebleken in de familie Brouwers! Ook Handel en De Mortel zijn een aantal jaren geleden een prins rijker geworden uit de familie! We zouden kunnen zeggen dat we blauw bloed hebben verkregen. Ik ga ervoor zorgen dat ook dit jaar de carnaval weer een zeer gezellige tijd gaat worden. En in de feestgelegenheid genaamd “De Brouwershof” gaat het al helemaal lukken!

Mijn naam is Teun Brouwers, ik ben 28 jaar en kom uit Gemert. Ik ben getrouwd met Anne en samen hebben we 3 dochters, ik ben dus de enigste man in een druk huis. Met de leeftijden van 4, 2 en een maand of 8, zijn de kinders nog druk genoeg. Ik werk in Huize Padua op de afdeling Princepeel 1/2 waar ik werkzaam ben als verpleegkundige op Princepeel 1. Ik ben binnen de GGZ werkzaam vanaf 2006. Ik ben begonnen op het voormalig Bunthorst 1, in de ouderenzorg. Deze afdeling is verhuist naar Someren waar deze nu nog zit onder de naam De Eegelshoeve. In januari 2012 heb ik de stap gezet terug naar het terrein, naar de afdeling P1. Princepeel 1/2 is een High Care afdeling gecombineerd met dubbeldiagnostiek. Na ongeveer 10 jaar ouderenzorg, wilde ik mijn horizon verbreden door te kiezen voor een hele andere cliëntengroep. Ik moet na de afgelopen 2 jaar zeggen, dat het een goede keus geweest, ik blijf bijleren en dat is een goed teken. Ik heb het goed naar mijn zin! Verder ben ik binnen GGZ Oost Brabant werkzaam als DDG-trainer. Kort samengevat houdt dat in dat ik het personeel mede train in het de-escalerend werken. Het doel is op een zo humaan mogelijke manier crisissitua-

Tot ziens mi Carnaval!

35

En ge wit het: LAAT D’N DRANK MAAR STROMEN, WANT D’N BROUWER IS GEKOMEN!

VIRTUELE WERELD? door Ger van Lankvelt

Ik droomde dat ik De Kleine Prins tegenkwam, de hoofdfiguur uit het gelijknamige boek van de Franse schrijver en piloot Antoine de Saint-Exupéry. De Prins vertelde mij dat hij teleurgesteld was in de volwassenen. Dat wist ik al uit je boek, antwoordde ik, maar hij sloeg geen acht op mijn woorden en ging onverstoorbaar verder: Volwassenen denken dat ze het zo goed weten. Hoe je moet besturen, regeren, leidinggeven, de dienst uitmaken. Maar kijk eens om je heen: de wereld is één grote puinhoop. Ik zweeg en boog mijn hoofd met een schuldgevoel dat geen woorden nodig had. Ik wist het, de mens maakt er een zooitje van.

volwassenen. Hij verdween even plotseling als hij verschenen was. Ik schrok wakker; ik had even zitten slapen achter mijn computer. Maar ik had dat programma toch niet aangezet? Ook stonden er kleine voetafdrukken op de muis.

als ik een boek lees schep ik een eigen wereld net als de schrijver

EENVOUD

De Kleine Prins ging op mijn bureau zitten en wees naar mijn monitor, waarop zich allerlei bewegende beelden vertoonden. Is dat jullie wereld? Vroeg hij en, zonder een antwoord af te wachten, sprong hij op de muis, zodat een ander bestand werd geopend. Nou, nee, probeerde ik voorzichtig, het is een virtuele wereld. Een wát? Een virtuele wereld, een wereld die uitsluitend in beelden bestaat. Een soort droom? Was zijn antwoord, maar het leek meer op een bevestiging. Een droomwereld – ach, had mijn geestelijk vader, Antoine de Saint-Exupéry, dit maar kunnen meemaken, verzuchtte hij. Antoine schreef mooie boeken, waaronder dat over mij. Eigenlijk is een boek ook een virtuele wereld! Ik kon hem alleen maar gelijk geven en we glimlachten tegen elkaar. Ik had het gevoel dat ik de Prins begreep en, wat belangrijker is, dat hij mij begreep. Ik voelde dat zijn wantrouwen tegen de volwassenen hem niet verbitterd had. Hij wantrouwt niet alle

door Lotte

Soms associeert men eenvoud met dom en dat is heel jammer. Het is echter totaal iets anders en helemaal niet dom. Eerder het tegenovergestelde. Zaken terugbrengen naar eenvoud is heel belangrijk, juist met name in deze volle, vele informatietijd. Immers eenvoud is toegankelijk voor iedereen. Eenvoud in ons taalgebruik. We kunnen elkaar dan beter verstaan/begrijpen en iedereen kan dan meedoen met deze zo complex geworden samenleving. “Samen leven, doe je dus niet alleen”, las ik onlangs en “wij zijn niet alleen mens, maar ook medemens”. Nog een idee m.b.t. eenvoud. Het eenvoudige (en wijze!) van onze

36

VERWONDERING

grootouders. Hun “alles met mate”, is weer zo modern en nodig als wat. Op velerlei gebieden. Zoals met ons milieu bijvoorbeeld. Alles met mate hiermee/hierin is veel gezonder. Gezondere aarde, gezondere mensen zoals d.m.v. kleinschaligheid, regionaal/in de buurt zo veel mogelijk/ wenselijk doende. Dit geeft daarom veel voordelen.

door Gerry van der Rijt-van Sinten In een gelukkig leven schuilt verwondering om elke hoek. Zoek nooit het geluk, want je zoekt je een ongeluk. Geluk is een goede gezondheid en een slecht geheugen.

Volgend idee: zij we nog blij en tevreden met wat we nu al allemaal hebben? Is luxe alles wat we willen hebben? Of is luxe tevreden zijn met wat er al is (dit geeft oa. rust) Is luxe veel en groot? Of is luxe overzichtelijk en klein? (tijd over voor andere dingen, doet je goed) Is luxe kiezen uit 100? Of is luxe kiezen uit 3 mogelijkheden. Is luxe veel en oppervlakkig? Of is luxe verdieping, diepgang, intense betrokkenheid? (rijk innerlijk leven en beleven) Is luxe “ik”? Is luxe “wij”? Is luxe haasten om te gaan ontspannen? Is luxe hier en nu zijn? (met aandacht)

Geluk bereikt met het snelst door zich eraan vast te klampen. Plant een zaadje van vriendschap en pluk een boeket van geluk. We kennen ons geluk pas als het voorbij is. Geluk hangt af van wat men kan geven, niet van wat men kan krijgen. Als ieder mens één ander mens gelukkig zou maken, was de hele wereld gelukkig. Als er van iets teveel moet zijn, laat het dan goedheid zijn.

Een liefdevolle tekst vanuit een boeiende oude cultuur: “Elk werk wordt uitgevoerd met liefde en een hoge norm van uitmuntendheid” en elk soort werk wordt beschouwd als gelijkwaardig en heilig (elkaar zien als gelijkwaardig, niets meer en niet minder zijn dan onze naasten)

Het gaat met geluk als met een bril, men zoekt hem en heeft hem op zijn neus. Een leven zonder dromen is als een tuin zonder bloemen.

Nog een zinvol idee, deze van een wijze indiaan: “Jullie hebben klokken, wij hebben de tijd”. Wijsheid, eenvoudige wijsheden = WIJSHEDEN=NU

Vriendschap verdubbeld de vreugde en halveert het verdriet.

37

AD ABSURDUM door Ger van Lankvelt

Ad Absurdum (Tot het absurde)

was. Ze hadden er 2,5 jaar over moeten doen om een gezond kind op de wereld te kunnen zetten. Tot zover dit deel van het verhaal. Na enige jaren werd zij op een natuurlijke manier gewoon zwanger, dus een wonder was geschied. Net op het moment dat het haast niet meer kon en het gevaarlijk was om nog kinderen te kunnen krijgen, werd zij zwanger van haar tweede kind. Vanaf het begin voelde zij zich niet goed, alsof er een stolp over haar hoofd was geplaatst. Haar man bracht haar naar de eerste hulp van het ziekenhuis. Daar bleek dat zij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap had. Ze hadden haar direct geopereerd. Zij ging er bijna psychisch aan onderdoor, al die jaren van hoop waren eensklaps teniet gedaan. Na al die tijd dat zij op een natuurlijke manier zwanger was geworden, kwam dit hard aan voor haarzelf en haar man. Zij moest heel hard huilen, wat heel natuurlijk is na zo'n ingreep.

Iedereen maakt in zijn leven wel eens een periode mee dat je met tegenslag te maken hebt of zult krijgen, niemand wordt gespaard. De een kan er mee om gaan, de andere kan dat niet, en moet professionele hulp inroepen om de situatie de baas te kunnen. Maar ik verbaas mij telkens weer als ik een verhaal lees van een gefrustreerde vrouw van 44 jaar die het gemaakt heeft op de arbeidsmarkt, maar die niet tevreden is met haar leven. Het verhaal gaat over de tijd dat zij zo rond de 42 jaar is. Ze is gelukkig getrouwd, heeft een topfunctie bij een bedrijf, verdiend goed, heeft een gezond kind van 5 jaar oud, haar echtgenoot heeft een goede baan. Ze hebben alles wat hun hartje begeerd, een groot huis, eigenlijk veel te groot voor hun drieën. Dus dan besluit deze topdame op een gevaarlijke leeftijd dat ze er nog een kind er bij moet hebben, want ja...de biologische klok blijft maar doortikken bij de vrouw. Vooral op een leeftijd dat het niet aangeraden wordt om nog een kind te verwekken. Maar goede raad is duur, en men kan niet meer wachten, want de tijd verstrijkt om nog goede eitjes te kunnen produceren. Het enig kind dat zij had was uit een IVF behandeling ontstaan toen zij 38 jaar oud

Zij vertelde tegen haar coach die zij in het ziekenhuis toegewezen kreeg, bij de eerste poging voelde ik net of ik twee gloeiende energieballen in mijn buik had met heel veel licht. Zonder dat te vertellen vroeg ze haar man om haar buik te betasten, en hij had dezelfde ervaring (raar... ik heb zoiets nooit gevoeld). Een paar nachten later droomde zij dat er allemaal geesten om haar bed stonden (Vervolg op pagina 39)

38

VRIJE TIJD EN WELZIJN Huize Padua en Coudewater FEBRUARI Donderdag 27 februari

MAART Zaterdag 1 maart Maandag 3 maart

Openingsbal Huize Padua van 19.00—21.3-0 uur in Brouwershof Huize Padua

Dinsdag 4 maart

Carnaval 16.00-19.00 uur in de Kopstoot Coudewater Uitstapje met luxe touringcar naar optocht Oeteldonk. Vertrek om 12.00 uur, opgeven t/m 24 februari Haringhappen van 14.00—16.00 uur in de Kopstoot Coudewater

APRIL Vrijdag 4 april Donderdag 10 april Maandag 21 april Maandag 28 april

Golfclinic bij de buren, nadere informatie volgt later Dansavond op Huize Padua om 19.00 uur in Brouwershof Paasbrunch van 11.00—14.00 uur in de Kopstoot Coudewater Oranjefeest 1e Koningsdag van 14.00 –16.00 uur in de Kopstoot

(Vervolg van pagina 38)

Hoe kan een vrouw in gewetensnood zo naïef zijn om te bedenken dat geesten en demonen haar dit hebben aangedaan. Het absurde van dit verhaal is, als het je overkomt dan ga je altijd weer verkeerd handelen. Vandaar dit verhaal, het heet niet voor niets Ad Absurdum, hoe ver kan een mens gaan. "Heel ver zelfs". Hoe ver moet een mens gaan, de beslissing is voor ieder mens anders. Ikzelf als man kan hier over niet beslissen, maar hoe deden onze ouders dit vroeger. Mijn moeder had ook enkele miskramen achter de rug, gelukkig had zij nog andere kinderen te onderhouden, en heeft de tweede wereldoorlog ook overleeft, ik heb haar nooit hierover horen spreken.

die alles weg kwamen halen. Zij werd in paniek wakker en voelde niets meer in haar buik, alles was zwart. Toen wist zij dat alles was mislukt. Diezelfde spiritueel coach vertelde haar dat zij in haar vorige leven voor veel kinderen had gezorgd. Van haarzelf maar ook van andere moeders. Volgens haar zou zij toen hebben besloten om zich nooit meer zo door kinderen te laten leiden. Dit Kindje, zei de coach, was een ziel die zij toen intensief had verzorgd. Je lichaam herkende dat en heeft het afgestoten, legde ze uit. Dat bracht haar rust. Ik geloof dat het zo is gegaan, Haar dochter kreeg geen broertje of zusje meer.

39

K

REET VAN DE MAAND

De goedheid van een mens is een vlam die wel verborgen maar niet gedoofd kan worden.

Nelson Mandela

I

NFO

Cliëntenraad: Postbus 3, 5427 ZG Boekel Intern postvak 01.034 [email protected] 0492-846366 of via de ondersteuners; 06-12946525 Jan-Anton van der Mooren of 06-12709361 Karin Smits

Familieraad: [email protected] Ondersteuner Chris de Haas 06-53242920 Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen www.lsfvp.nl

Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon: Ton Nijhof e-mail: [email protected] Marc Frankevyle e-mail: [email protected] Sandra de Rooij e-mail: [email protected] De Helpdesk Patiëntenvertrouwenspersoon is er voor cliënten van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. 0900 444 8888 (10 eurocent per minuut) www.pvp.nl