Oktober Magazine voor en door cliënten van GGZ Oost Brabant

Oktober 2014

Magazine voor en door cliënten van GGZ Oost Brabant

Kaft geschilderd door Ine van Wijk

C

OLOFON

De Horizon wil cliënten aan het woord laten. De Horizon informeert elke 2 maanden over onderwerpen uit het dagelijks leven van cliënten, over ontwikkelingen binnen de Geestelijke gezondheidszorg en over de locaties van de GGZ Oost Brabant. Uw bijdrage is welkom. De redactie bepaalt wat geplaatst wordt. Artikelen kunnen ingekort worden. De Horizon is ook te vinden op intranet onder Cliëntenraad. Onder pseudoniem schrijven mag, als de naam bekend is bij de redactie. Lever uw kopij in voor

17 november 2014

Redactie Lennart van den Elsen, Jan-Anton van der Mooren, Ger van Lankvelt, Ine van Wijk, Willemien van Rixtel, Fred Fassaert, Agnes Blok en Twan Aarts.

Redactieadres [email protected] Horizon, Cliëntenraad, Kluisstraat 2 5427 EM Boekel. secretariaat en opmaak (maandag en donderdag 0492-846366) Bea van Leuken.

Wilt u de Horizon thuis ontvangen? Dat kan! Neem daarvoor contact met ons op.

Drukwerk Weemen Drukwerk & Communicatie

Verspreiding Dichterbij/Werkkracht Heesch

V

OORWOORD

Smelten en platregenen Zo was het wel ongeveer deze zomer. Alle weerrecords zijn in de zomermaanden wel gebroken. Zowel als warmste maand als ook als natste maand. Het ene moment smelt iedereen weg door de hoge temperaturen en even later spoelt iedereen weg door de wateroverlast. Overigens wel hele mooie beelden van mensen in bootjes en op luchtbedden in de straten. Maar ja, je zal het maar meemaken dat alles bij je onderloopt in je huis. Alles onder de rotzooi en je moet het maar weer schoon zien te krijgen. En niet te vergeten de schade die je oploopt en waar je mee blijft zitten.

“zachte landing” zal maken. Het is heel lang onduidelijk geweest hoeveel budget de gemeenten zouden krijgen om hun taak te gaan uitvoeren. Dus ook heel veel onzekerheid over of alles wel zou kloppen zoals dat gezegd was. Inmiddels is duidelijk dat er geen sprake zal zijn van een zachte landing. Het is eerder een keiharde landing omdat de beschikbare budgetten heel erg veel lager uitvallen dan wat ieder ooit verwacht had. Door gemeenten zijn kortingen tot bijna halvering van de budgetten aangekondigd. Dit betekent dus dat de continuïteit en de kwaliteit wel degelijk, zoals gevreesd door veel partijen, daadwerkelijk in gevaar gaat komen.

Het is op dit moment maar een klein stapje om een vergelijk te maken met de jeugdzorg en de jeugdpsychiatrie. Het ene moment heb je nog hulp, en op het andere moment zijn er grote zorgen of deze nog wel beschikbaar blijft. Op 1 januari 2015 zal de financiering van de jeugdhulpverlening en de jeugdpsychiatrie onder gemeentelijke financiering komen. Afgelopen jaar hebben heel veel partijen aan de regering laten weten dat ze hier hele grote zorgen over hebben en dat dit eigenlijk niet zo’n goede stap zou zijn. Toch heeft de regering besloten dit wel te doen. Maar…. heeft de staatssecretaris gezegd, de patiënt zal hiervan niets merken. Er zal wel een korting zijn op de budgetten die beschikbaar zijn, maar continuïteit en kwaliteit blijven gegarandeerd. 2015 zal een overgangsjaar zijn waarin de overdracht een

En wie dreigt de dupe te worden? Juist ja, de patiënt waarvan de staatssecretaris gezegd had, dat hij of zij er niets van zou gaan merken. Het lijkt te gaan worden als bij die wateroverlast, maar dan zonder mooie plaatjes. En wel de schade waar je mee blijft zitten. Organisaties en cliëntorganisaties zijn druk bezig om een en ander onder de aandacht te brengen van gemeenten. Om uit te leggen wat de gevolgen op deze manier zullen zijn voor hun burgers. Wat het gaat worden is nu op dit moment nog onduidelijk. Wel duidelijk is dat we als cliënt hier niet beter van zullen worden. Met vriendelijk groet, Jan-Anton van der Mooren, eindredacteur

3

I

NHOUD

Voorwoord Inhoud Geluk naar de toekomst verschuiven Legende van het riet Interview met Chris Doomernik Nieuws van de Cliëntenraad Gelukkig zijn Kwatta Dichter des GGZ’s Koken met Ine Het verhaal achter de kaarsen Raad van Bestuur informeert Braderie Coudewater Bewustwording van onderliggende oorzaken van ziekten Gedicht Kamperen Markante peelfiguren Over het hoofd zien Siberische arend Een wereld in mijn hoofd Ontwikkelingshulp Zomer De vier vragen van Byron Katie Ayurvedische keuken Kunst Heeft het gesmaakt List en bedrog Gedichten El Refugio Loflied Haiku Cartoon Heike van de Kimmenade Kwakzalvers en piskijkers Humor Vergeven is een keuze Elke dag Hoe is het ouder worden? Een oceaan vol tranen

3 4 5 5 6 8 8 9 9 10 12 14 15

Kerstmarkt Huize Padua Activiteiten Kreet van de maand

16 17 17 18 20 20 21 22 23 23 24 27 28 29 29 30 31 31 31 32 33 34 35 36 37

4

38 39 40

GELUK NAAR DE TOEKOMST VERSCHUIVEN? door Gerry van der Rijt-van Sinten

“Ik ben alleen blij als de tuin is opgekuist”. “Als ik verhuis zal ik eindelijk gelukkig worden”. “Als ik vijf kilo ben afgevallen zal ik gelukkig zijn”.

wonder. Ze steekt het licht en het vuur voor me aan. Wees beleeft tegen iedereen. Vriendelijk tegen velen. Vertrouwelijk tegen enkelen, een vriend voor iemand en de vijand voor niemand. Wees een echte vriend voor de dieren en wees gelukkig met hun vriendschap.

Herken je deze uitspraken? Verschuif je geluk niet maar leef nu! Hij wist arm te zijn zonder ook maar het minste teken van ellende of smakeloosheid te tonen. Hij koos ervoor rijk te zijn door weinig behoefte te hebben.

Neem de hoop van iemand niet weg want het kan alles zijn waaraan hij zich kan vasthouden. In stille berusting ligt je redding, in rustig vertrouwen je kracht.

Het leven is net een spiegel. Lach er tegen en het is aardig. Kijk er kwaad naar en het wordt dreigend.

Legende van het riet

De tijd gaat voorbij zeggen we maar we vergissen ons. De tijd blijft en wij zijn het die voorbijgaan.

door Gerry van der Rijt-van Sinten

Onze Lieve Heer zat eens op een heuvel te kijken wat hij allemaal geschapen had voor de mensen - rijke korenvelden, vruchtbare akkers - toen de duivel naast hem kwam zitten. Dat kan ik ook hoor, zei de duivel. Maar jij schiep alleen maar onkruid. De duivel werd toen zo kwaad dat hij naar het riet liep en er zijn tanden in zette. En die tanden zie je tot op de dag van vandaag nog steeds in de rietstengel. De grap is dat we nu een voetballer hebben, Suarez genoemd. Als die kwaad is zet hij zijn tanden in de armen van zijn medevoetballers. Ik hoop alleen dat deze tanden in de armen van de voetballers weer verdwijnen. Hiermee wil ik aanduiden, wordt nooit zo kwaad op je medemens dat dit littekens achterlaat. Respecteer elkaar.

Ons hele leven zou muziek zijn als we op elk moment de juiste tonen zouden kunnen vinden. Om gelukkig te zijn is het niet nodig om veel te bezitten. Een “thuis” vindt je alleen maar bij iemand waarin een hart voor jou klopt. Hoe ouder ik word hoe moeilijker ik het leven begrijp, maar hoe meer ik beleef. Het leven is een partituur. Het komt er op aan haar te ontcijferen en de melodie te beluisteren. De zon is voor velen de gewoonste zaak van de wereld. Toch doet ze elke dag een

5

INTERVIEW

MET

door Twan Aarts

Vandaag heb ik een interview met Chris Doomernik. Wie is Chris? Chris is 49 jaar geleden geboren in Vught en woont nu in Oss. Het bijzondere is dat Chris een op en top Brabantse is, want ze woont haar hele leven al in Brabant. Ze is best vaak verhuisd, maar is daarbij nooit de provinciegrenzen over gegaan. Ze is getrouwd met Wim en heeft 2 dochters (21 en 18 jaar). Na het VWO is zij naar het HBO gegaan en heeft daar een opleiding op het gebied van personeel en arbeid gevolgd. Na deze opleiding heeft ze ook nog Bedrijfskunde gestudeerd aan de Open Universiteit. Tot voor 5 jaar terug heeft zij altijd een functie gehad op het gebied van HRM (personeel en arbeid dus). Dit heeft ze gedaan zowel in de commerciële sector (oa. Stork) als ook in de zorgsector (oa. RIAGG Nijmegen en Catharina ziekenhuis ). Chris is nu directeur bij Health Valley. Een organisatie op het gebied van innovatie in de zorg.

Chris is ongeveer 4 jaar geleden begonnen als lid van de Raad van Toezicht. Mijn vraag is; “Hoe kom je eigenlijk in zo’n raad”? Chris vertelt dat het eigenlijk gewoon een kwestie is van solliciteren zoals je ook naar een betaalde baan doet. (Een lid van de RvT krijgt wel een vergoeding, maar geen salaris) Er stond een advertentie in de krant en daar heeft Chris op gesolliciteerd. En dan word je uitgenodigd voor enkele gesprekken. Allereerst natuurlijk met de voorzitter van de Raad van Toezicht en met de Raad van Bestuur, maar ook onder andere met een afvaardiging van de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. Als deze gesprekken positief zijn verlopen word je aangesteld voor een vastgestelde periode. Die kan dan nog een keer verlengd worden, maar daarna stopt je lidmaatschap. Dit om te voorkomen dat mensen jarenlang op een dergelijke positie blijven zitten. En dat zou niet goed zijn. Het is juist de bedoeling dat er met regelmaat weer eens iemand anders in zo’n toezicht houdende raad zit met nieuwe ideeën en inzichten..

En….nee dus. Chris werkt dus helemaal niet bij GGZ Oost Brabant. Terwijl ik toch een rondje aan het maken ben met mijn interviews lang het management en directie van GGZ Oost Brabant. Toch is Chris nauw betrokken bij GGZ Oost Brabant. Zij is lid van de Raad van Toezicht (RvT). (In de niet commerciële sector heet het een Raad van Toezicht en in de commerciële sector een Raad van Commissarissen. Een verschil is er eigenlijk niet, alleen maar de naam).

Ik vraag Chris wat een Raad van Toezicht nu eigenlijk doet? Zijn zij nu de “hoogste baas” in de organisatie? Nadrukkelijk vertelt Chris dat zij niet de baas zijn in de organisatie want dat is de Raad van Bestuur(RvB). De RvT is wel de werkgever van de RvB, maar bestuurt de organisatie niet. Het is wel een beetje ingewikkeld, maar juist

6

CHRIS DOOMERNIK daarom is alles ook netjes vastgelegd en geregeld wat nu ieders verantwoordelijkheid is. De belangrijkste taken van de RvT zijn het toezicht houden of beter gezegd, zij controleren de RvB, en het geven van adviezen aan de RvB. Eigenlijk best wel mooi geregeld zo. Op deze manier is er altijd een onafhankelijk toezicht op wat er allemaal gebeurt en hoe de zorg geregeld wordt. De verantwoordelijkheden van iedereen zijn netjes in statuten en reglement vastgelegd. Daarmee wordt ook voorkomen dat men elkaar ‘voor de voeten’ zou kunnen gaan lopen. Ieder heeft zijn eigen verantwoordelijkheid in het geheel met als doel goede zorg te kunnen bieden als organisatie.

het ook heel belangrijk om informatie van allerlei mensen zelf te horen om er zo even wat verder op door te kunnen praten. De commissie kwaliteit en veiligheid spreekt onder andere ook een paar keer met de Cliëntenraad wat die vindt van alles wat er binnen de organisatie gebeurt, om op die manier ook geïnformeerd te worden over het cliëntenperspectief. Dit doen ze ook met de medische staf, de ondernemingsraad en de Familieraad. De RvT hecht grote waarde aan deze gesprekken vertelt Chris. Daarmee krijgen zij een beter beeld van alles. Zo worden verschillende informatie bronnen benut, zowel intern als extern (gemeentenhuisartsen-etc.) om goed toezicht te kunnen houden en te kunnen adviseren. Uiteindelijk gaat het ook hier om goede zorg die op een op de cliënt afgestemde wijze geboden wordt.

De leden van de RvT hebben allemaal hun eigen kennis op een bepaald gebied en vandaar kijken zij naar de organisatie en adviseren en bespreken dit met de RvB. Ze besturen dus niet, maar bespreken wel het beleid en de uitvoering daarvan met de RvB. Omdat ze niet in dienst zijn en het lidmaatschap dus een nevenfunctie is zijn ze ook maar een beperkt aantal uren bezig met de GGZ zaken. Om toch alles bij te kunnen houden hebben ze onderling de taken verdeeld in commissies. Zo is er o.a. een financiële commissie en een commissie voor kwaliteit en veiligheid. De voorzitter en de vicevoorzitter vervullen de werkgeversfunctie. De leden van de RvT krijgen hele pakken papier thuisgestuurd om op die manier geïnformeerd te worden over alles wat er gebeurt. Maar ja, zegt Chris, dan zie je de dingen op papier en dat is soms heel zwartwit wat er dan staat. Daarom vindt de RvT

Het was soms wel even een beetje duizelen tijdens het interview voor mij om duidelijk te krijgen hoe het nu allemaal zit en wie nu waarvoor verantwoordelijk is. Maar ik denk dat het eigenlijk wel goed geregeld is zo. Iedereen heeft zo zijn eigen plekje in het geheel en zijn eigen kennis en achtergrond. Voor ons als cliënten kan dat dan weer zijn voordeel hebben. En doordat de Raad van Toezicht ook regelmatig overleg heeft met de Cliëntenraad wordt het cliëntperspectief ook meegenomen in alles. Chris, hartelijk bedankt voor dit interview. Hiermee is weer een tipje van de sluier opgelicht van wie er allemaal bij de organisatie betrokken zijn en wat ze doen.

7

Twan Aarts, redacteur Horizon.

Nieuws van de Cliëntenraad Voor deze ronde hebben wij als clientenraad niet veel te melden, maar wat we te melden hebben baart ons wel grote zorgen.

zullen zijn en dat van het beloofde overgangsjaar en de zachte landing waarbij de patiënt niets van dit alles zou gaan merken, nu geen sprake meer van zal zijn. Als clientenraad beraden wij ons op dit moment op eventuele acties.

Jeugd GGZ Zoals we al een hele tijd weten, is dat het kabinet het besluit genomen heeft om de jeugdzorg en de jeugd ggz over te hevelen naar de financiering door gemeenten. Hierover is veel te doen geweest in het begin van het jaar. Velen hadden hier hun mening over of dit nu een goede of slechte ontwikkeling zou zijn. Als Clientenraad zijn wij altijd van mening geweest dat Kind en Jeugd GGZ onder de ziektekosten financiering zou moeten blijven. We hebben steeds grote zorg gehad over de keuze van het kabinet.

Schoonmaak Als Clientenraad hebben wij een positief advies gegeven over uitbesteding van de schoonmaak. Voor wat betreft begeleiding door ondersteunend huishoudelijk medewerkers zal die blijven zoals altijd is geweest. Verder hebben wij als Clientenraad ook ons zomerreces gehad en zijn weer vol energie om de werkzaamheden weer op te pakken voor de komende periode.

Lange tijd is daarna onduidelijk gebleven welke budgetten beschikbaar zouden zijn voor de financiering van de jeugdzorg en jeugd ggz. We wisten al lang dat het met minder zou moeten. Inmiddels is duidelijk geworden wat de budgetten, ofwel de korting op budgetten, is geworden.

Gelukkig zijn door Gerry van der Rijt-van Sinten

Om gelukkig te zijn volsta je met deze 5 regels: 1. Probeer je hart te verlossen van haat 2. Probeer je hoofd te verlossen van zorgen 3. Leef eenvoudig en wees blij met elke dag 4. Wees gul met vriendschap 5. Geef meer en verwacht minder.

Als Clientenraad zijn we met stomheid en boosheid geslagen over dat wat nog maar beschikbaar zou zijn. Het gaat om kortingen die op kunnen lopen tot 40/50%. Ofwel een halvering van het budget. Dit betekent dat de kwaliteit en de continuïteit van de zorg zwaar onder druk komt te staan. Wij zijn van mening als clientenraad dat hiermee een niet acceptabele en ongewenste situatie zal ontstaan. Terwijl we dit bericht schrijven is nog niet alles helemaal zeker en duidelijk, maar duidelijk is wel dat de kortingen gigantisch

Ik denk dat ouder worden een geschenk is als je de gezondheid bezit om te waarderen en vrienden hebt om het te delen. Ik denk dat ouder worden een geschenk is als je een oor hebt dat kan luisteren naar wat je nog te zeggen hebt. Want we hebben allemaal nog heel wat dingen te zeggen voordat we sterven. Bovendien ouder worden is een geschenk. Heel liefs voor jullie allemaal.

8

KWATTA door Ger van Lankvelt

Het jaarlijks uitstapje werd weer eens georganiseerd voor de jonge misdienaartjes van de plaatselijke parochie. De kapelaan had een busje gehuurd want hij had sinds kort zijn rijbewijs. Het uitstapje ging richting Amsterdam wat voor vele misdienaars een complete cultuurslag was, vooral als je van zo'n klein dorpje kwam waar alles rust en vree was. Aangekomen in Amsterdam keken de jongens hun ogen uit. Zo'n grote stad hadden ze nog nooit gezien, en zo vele mensen in het drukke verkeer met auto's en trams waar ze als eerste in mochten rijden, de kapelaan betaalde de kaartjes. Na afloop gingen ze een stukje langs de grachten lopen, ze liepen langs het Anne Frankhuis en langs het Rembrandthuis, want dat hadden ze wel geleerd in de geschiedenisles op school.

die ze niet van hun vrouw kregen en hiervoor bij deze vrouwen moesten betalen en het gezin tekort deed zodat er niets meer voor het gezin over was dan veel ellende en verdriet en mislukte huwelijken die God hen aan elkaar gebonden had. Althans dat zei de kapelaan tegen de misdienaartjes. Liefde was gratis en daar betaalde je niet voor, punt uit. Zegt het ene misdienaartje tegen de anderen, jij durf niet te vragen aan die wipmadam hoeveel het kost om bij haar naar binnen te mogen om te kunnen wippen. Durf ik best zei hij, en hij liep naar de wipmadam toe en vroeg, de kapelaan vraagt wat het kost om bij u te mogen wippen. 35 gulden zei die wipmadam. Wat zoveel, zei het manneke. Als ik lief ben voor meneer pastoor dan krijg ik elke keer een KWATTA want hij heeft er een doos vol van.

GEDICHT door Johan Hijzelaar Dichter des GGZ’s

Ik spring richting de maan om dan met volle overgave verstrengeld te raken in jouw liefdesfuik en daarna door de mazen van het net in jouw armen te vallen.

Na enige tijd lopen kwamen ze in de rosse buurt aan waar allerlei schaars geklede dames voor het raam zaten te wenken naar mannen, en rare manieren hadden naar hen. De kapelaan snauwde hen toe dat ze niet mochten kijken naar deze dames van lichte zeden. Ze deden hun zonde voor geld, om het zuurverdiende geld dat mannen wekelijks verdienden afhandig te maken door de liefde

9

HERFSTMENU VAN INE door Ine van Wijk

Champignonburgers met pittige koriandersaus

Champignonsoep Voorgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 35 min.

Hoofdgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: 45 min.

Ingrediënten: 1 bak champignons (400 g)- 25 g boter of margarine - 1 kleine ui (gesnipperd) ½ teen knoflook (geperst)- 1 takje verse tijm - 1 el cognac of vieux (slijter)- 1½ kippenbouillontablet - 1 el olijfolie met witte truffelaroma (fles 250 ml)

Ingrediënten: 4 sneetjes vers witbrood - 50 g cashewnoten (ongezouten) - 2 bakjes grotchampignons (a 175 g)- 2 sjalotjes - 5 el (maïs)olie - ½ zakje verse koriander (a 15 g)4 el chilisaus (fles)- 2 el medium sherry - 2 el oestersaus - 1 ei (gesplitst (eiwit wordt niet gebruikt))

Bereiden: Veeg de champignons schoon met keukenpapier en snijd in dunne plakjes. Verhit boter in een (soep)pan. Bak de ui ca. 2 min. zachtjes. Voeg de knoflook toe. Voeg de champignons en het takje tijm toe en bak ca. 4 min. Schep regelmatig om. Voeg de cognac, het bouillontablet en 750 ml water toe. Breng de soep aan de kook en laat 3 min. koken. Verwijder de tijm en breng op smaak met de truffelolie, peper en zout. U kunt de soep 1 dag van tevoren bereiden. Verwarm op de dag zelf langzaam op laag vuur. U kunt de soep in een afgesloten bak invriezen.

Bereiden: Korstjes van brood snijden en brood in keukenmachine fijn verkruimelen. Cashewnoten kort meemalen; niet helemaal fijnmalen. Overdoen in kom. Champignons schoonvegen met keukenpapier en in stukken snijden. Champignons in twee gedeelten in keukenmachine pureren tot rul, niet te fijn mengsel. Sjalotjes pellen en heel fijnsnipperen. In koekenpan 2 el olie verhitten. 3/4 deel van sjalot ca. 2 min. zachtjes bakken. Champignons ca.3 min. meebakken. Mengsel in fijne zeef laten uitlekken. Koriander fijn knippen. Chilisaus, 1 el sherry, 1 el oestersaus, koriander en rest van sjalot tot sausje roeren. Paddestoelmengsel, broodkruimmengsel, rest van sherry, oestersaus en eierdooier tot stevige massa mengen. Op smaak brengen met zout en peper. Van mengsel 4 platte burgers vormen. In koekenpan met antiaanbaklaag rest van olie verhitten. Burgers in ca. 6 min. rondom bruin en gaar bakken. Serveren met koriandersausje. Lekker met rijst en groene sla.

Tip: Roer voor een romig effect 100 ml slagroom door de soep.

10

Risotto met champignons en witte wijn

Gebakken oesterzwam met notenpaté

Vegetarisch hoofdgerecht voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 50 min.

Amuse voor 4 personen Bereidingstijd: ca. 10 min.

Ingrediënten: 50 g pijnboompitten - 10 g verse Italiaanse kruiden (bakje a 20 g)- 700 g grotchampignons - 1 grote ui - 3 el boter - 300 g risottorijst - 1 kruidenbouillontablet - 7 dl kraanwater - 3 dl droge witte wijn - 75 g Parmezaanse kaas

Ingrediënten: 2 plakjes ontbijtspek- 4 cherrytomaatjes - 50 g notenpaté - 4 grote oesterzwammen (bakje à 150 g)- 1 eetlepel (olijf) olie – zout - versgemalen peper - 4 blaadjes basilicum Bereiden: In droge koekenpan plakjes spek in ca. 2 à 3 minuten bruin en krokant bakken. Op keukenpapier laten uitlekken. Plakjes spek in grove stukken breken. Tomaatjes wassen en halveren. Paté in 4 blokjes snijden. Oesterzwammen met keukenpapier schoonvegen en steeltjes verwijderen.

Bereiden: Snipper de ui. Veeg de champignons schoon met keukenpapier en snijd in plakjes. Knip de kruiden fijn (verwijder zo nodig de harde steeltjes). Verhit een koekenpan en rooster de pijnboompitten in ca. 2 à 3 min. goudbruin. Verhit 2/3 van de boter in een pan. Laat de ui ca. 2 min. zachtjes fruiten. Schep de rijst erdoor en bak ca. 3 min. mee. Maal witte peper naar smaak erboven. Voeg de helft van de champignons, de kruiden, 2/3 van de wijn en het water toe aan de kook. Verkruimel het bouillontablet erboven. Laat de rijst onafgedekt ca. 20 min. zachtjes koken tot bijna al het vocht is opgenomen. Verhit ondertussen de rest van de boter in een pan en roerbak de rest van de champignons ca. 1 min. op hoog vuur. Roer de rest van de wijn erdoor en laat op hoog vuur in ca. 4 min. verdampen. Breng op smaak met zout en peper.

Grillpan (of koekenpan met antiaanbaklaag) goed voorverwarmen. Oesterzwammen aan beide kanten bestrijken met olie en op grillpan in ca.2 minuten mooi bruin roosteren (of in koekenpan op hoog vuur mooi bruin bakken, halverwege keren). Oesterzwammen op vier bordjes leggen. Bestrooien met zout en peper. Stukjes paté erop leggen en hierover stukjes spek verdelen. Garneren met partjes tomaat en basilicum.

Schep de wijnchampignons op de risotto. Bestrooi met pijnboompitten. Serveer de risotto met de geraspte kaas.

11

HET VERHAAL ACHTER aangeleverd door Gerry van der Rijt-van Sinten

Het klooster in Wittem is voor veel mensen een echte bedevaartplek. Maria en Gerardus worden bezocht en er worden vele kaarsjes gebrand. En achter al die kaarsen schuilen even zoveel verhalen. Mensen die hun zorgen en verdriet bij Maria en Gerardus neerleggen. Soms lees je iets over die zorgen als mensen het opschrijven in het intentieboek. Soms hoor je iets over hun verlangens wanneer ze die aan je vertellen. Dat vind ik altijd mooie momenten: wanneer mensen je in vertrouwen nemen en hun verhaal met je delen. Voor veel mensen kun je niet meer zijn dan een luisterend oor, terwijl je zo graag meer zou willen doen. Dan put ik kracht uit het feit dat wij mogen geloven in een God, die zich al aan Mozes bekend maakte als: IK BEN. Uit het feit dat God er voor ons mensen is, dat hij om ons geeft en ons nabij wil zijn. Zo versta ik dan ook mijn- en onze- opdracht: er te zijn voor elkaar. Dan is het misschien ook genoeg als we al naar elkaar willen luisteren, elkaars verhaal aanhoren, elkaars verdriet niet wegpoetsen of goedpraten. Het blijkt dat dit luisteren naar iemands verhaal deze mens al goed doet. Dat is waarschijnlijk ook de kracht van bidden: dat mensen ervaren dat er iemand is die luistert, die hen hoort.

Als tijdens een rondleiding wel eens gevraagd wordt of hier wonderen gebeuren, zeg ik meestal: bovennatuurlijk dingen gebeuren er, denk ik niet. Maar er zijn wel gebedsverhoringen: mensen die hebben ervaren dat hun gebed niet voor niets is geweest, Dat God hun nood en verlangen heeft gehoord. En dat is, denk ik, nog meer bijzonder. Daarvan kunnen mensen leven, daarmee kun je weer verder in je leven. 26 jaar lang iedere week naar Wittem. Over twee gebedsverhoringen, waarvan mensen echt willen getuigen, wil ik deze Gerardus iets vertellen.

Zo vertelt een oma: En zo ben ik meerdere keren verhoord door het gebed ik geloof… Nicole 26 jaar geleden werd mijn kleinzoon geboren, die met vreugde werd ontvangen. Helaas werd na enkele maanden de vreselijke ziekte van cystic fibrosis , ofwel de taaislijmziekte ontdekt. De teleurstelling was groot!!! Daarom nam ik me voor om deels te voet naar Wittem te gaan om de hulp van Sint Gerardus te vragen in Wittem. Dat doe ik al 26 jaar lang. En mijn kleinzoon groeide met de nodige medicatie op en werd een vlotte leuke boy! En hij kreeg een leuke baan… met de hulp van St. Gerardus. Nu mocht hij begin januari 2014 goddank twee nieuwe longen ontvangen van een eveneens 26- jarige donor in het academisch Universiteitsziekenhuis te Leuven in België.

Over het algemeen tref ik in de kerk of kapel mensen die komen bidden om uitkomst, om troost, om genezing. Maar ik hoor ook wel dankbare verhalen, verhalen van mensen die verhoord zijn. Die lees je ook in het intentieboek. Ook daarvan getuigen mensen. Dat hoor je als je de tijd neemt om met hen in gesprek te gaan.

Deze bijzondere gebedsverhoring heeft mij heel erg getroffen, zeker het feit dat deze

12

DE KAARSEN ... En zo ben ik meerdere keren verhoord geworden door het gebed. Ik geloof… Nicole

jongeman al zo lang ziek was en toch zijn leven, ondanks al zijn beperkingen, een goede invulling weet te geven en ook het feit dat hij nu weer toekomst heeft. Maar meer nog ben ik ontroerd door het vertrouwen en het geloof van deze oma, die 26 jaar lang iedere week naar Wittem kwam om te bidden op voorspraak van Gerardus om uitkomst voor haar kleinzoon. En wat zal deze kleinzoon blij zijn met zo’n oma, die hem helemaal accepteert zoals hij is, met al zijn lief en leed, maar toch niet nalaat alles te doen wat in haar vermogen ligt om voor hem verlichting te brengen. Daarvoor loopt ze zich het vuur uit de sloffen.

Ook dit vind ik een ontroerend verhaal, vanwege de verhoring, maar vooral ook omdat Nicole zo trouw blijft komen, omdat zij haar genezing niet als vanzelfsprekend beschouwt en het gebed als een onderdeel van haar dagelijkse leven ziet. Dat is bijzonder, zeker voor een jonge vrouw al zij. Dat bewijst ook weer dat geloven en bidden toch niet alleen maar iets is van oudere mensen. Zoals we niet alle oudere mensen over één kam kunnen scheren, zo ook niet de jonge mensen. Al wordt geloof soms wat minder zichtbaar, het is daarom nog niet verdwenen.

God bedanken

Een tweede getuigenis komt van een jonge vrouw. Ook zij komt elke week naar Wittem om een kaarsje op te steken. Zij was ernstig ziek. Na een flinke buikoperatie knapte ze maar niet op, omdat de wond ontstoken bleef. Anderen beloofden toen voor haar naar Wittem te gaan en te bidden. Dat hielp haar en toen ze beter was, kwam ze zelf om God te bedanken. En ze blijft komen. Ook al is ze nu beter, elke week komt ze terug.

Daarvan getuigen de vele kaarsjes bij Maria en Gerardus, de beden in het intentieboek en de verhalen van de mensen die ik mag ontmoeten.

Nan Paffen, Bedevaartpastoor in Wittem

Zij schreef haar dank uit in een briefje: Dank u, heilige Maria, heer Jezus Christus, er werd voor mij gebeden, toen ik een open wond op mijn buik had. Door de ontsteking genas de wond niet. Nog geen uur later trad er genezing op. Enkele dagen later had ik een prachtig litteken zonder ontsteking.

13

DE RVB INFORMEERT door Vivianne Viguurs

Bij vragen kunt u op werkdagen terecht bij de Grip infobalies op de locatie Arsis/Oss en ’t Warant/Helmond. Bellen via 0492 - 84 44 21 / 0492 – 50 57 41 of een vraag stellen via het digitaal loket op www.ggzoostbrabant.nl kan ook.

Andersdag schuift door naar Week van de Psychiatrie Op dinsdag 24 maart 2015 staat de volgende Andersdag gepland. Inderdaad… we laten de maand november los en schuiven door naar de Week van de Psychiatrie 2015. Met die verschuiving creëren we ruimte en rust in het drukke najaar. Het thema blijft onveranderd: elkaar inspireren, ontmoeten en verrijken met kennis rond de veilige, menslievende zorg, die wij onze cliënten en hun naasten bieden.

Jeugd Specialistisch Centrum voor Eetstoornissen verhuisd naar Helmond De afdeling jeugd (14-17 jaar) van het Specialistisch Centrum voor Eetstoornissen is sinds augustus gehuisvest in Helmond. Jongeren die een behandeling voor hun eetstoornis (anorexia nervosa, boulimia nervosa en een eetstoornis NAO) volgden in Veghel, worden voortaan behandeld in gebouw ’t Warant naast het Elkerliek ziekenhuis in Helmond.

Communicatie over veranderingen in de zorg In de verschillende regio’s van GGZ Oost Brabant wordt gecommuniceerd met cliënten en hun familie over de veranderingen in de GGZ. Tevens zijn er bijeenkomsten en ontmoetingen met huisartsen, POH GGZ en eerstelijns psychologen, die een vervolg krijgen met concrete samenwerkingsafspraken. In de regio Oss-Uden-Veghel wordt daarnaast extra ingezet op informatie over de concentratie van de zorg in Oss en spreiding via poli-spreekuren in Veghel.

Verjaardag menu vernieuwd Vanaf deze zomer kunnen jarige cliënten en bewoners op Huize Padua en Coudewater het vernieuwde verjaardag menu bestellen als zij normaal gesproken hun warme maaltijd uit de centrale keuken ontvangen. Er is nu meer keuze in het verjaardag menu, de jarige cliënt krijgt een kleine attentie en de maaltijd wordt feestelijk aangekleed! Bij de afdelingen op Huize Padua en Coudewater zijn de nieuwe keuzelijsten voor deze speciale menu's bekend.

Ook in de volgende editie van de Link, onze bijlage bij de regionale krant besteden we aandacht aan de verhuisbeweging van Veghel naar Oss. Ons publieksmagazine heeft dit keer als thema Leefstijl en verschijnt op de landelijke Dag van de GGZ; 10 oktober.

14

BRADERIE COUDEWATER door Bertina Mank

Op woensdag 3 September heeft tussen 10.00 – 16.00 uur de gezellige najaarsbraderie op landgoed Coudewater plaatsgevonden. Met zo’n 600 bezoekers, prachtig weer en 42 gevulde kramen is het een zeer geslaagde dag geworden. Op het podium trad muziekgroep NietStoren, Smartlappenkoor Warempel en artiesten van eigen bodem op. Daarnaast was er een historische rondleiding, de Mimakkus club en een draaiorgel. Kinderen konden geschminkt worden of een ritje maken op een paard. Er waren voldoende lekkernijen vanuit het restaurant en overheerlijke wafels. Er waren veel leuke prijzen met de tombola te winnen. Op het grasveld was een loungeset en banken geplaatst om de schaduw of rust op te zoeken. Kortom een geslaagde dag, met voor ieder wat wils. Op naar 2 september 2015!

Vroeg je bed uit, lekker bakkie koffie, je nog wat optutten en de ochtend kon beginnen. Vanaf 8 uur kon je je kraam inrichten. Eerst begin je op je gemak maar later besef je dat 2 uurtjes zo voorbij zijn. Wat ik wel jammer vond was dat wel de kinderen met hun ogen konden kijken maar de volwassenen zelf met hun handen graaiden waardoor er veel dingen zijn stuk gegaan. Zelf heb ik niet over de markt kunnen lopen maar mijn buurman verkocht pyjama's voor een spotprijsje en natuurlijk had ik die nog net niet, dus ik ging niet met lege handen naar huis. Er was van alles te doen, voor groot en klein. Je kon paardrijden en ik zag kinderen die heel leuk geschminkt waren. Ik zal allemaal blijde gezichten. Er was een loterij en van alles voor de inwendige mens. De muziek was voortreffelijk om te horen. Er liepen ook steeds mensen van de organisatie rond of je nog koffie of thee wilde, en of alles naar wens was. Ik werd zelfs verlegen (wat niet zo gauw gebeurd) toen er zo’n lief clowntje vroeg of ik wilde dansen.

Namens de Werkgroep najaarsbraderie Bertina Mank Reactie van een bewoonster van Coudewater: Wat hadden wij voortreffelijk weer en het was ook weer onwijs gezellig druk. Dit natuurlijk op de eerste plaats dankzij alle harde werkers die dit op touw hebben gezet. Persoonlijk vond ik het een goed idee dat de kramen een avond van te voren waren opgezet zodat je de ochtend rustiger kon beginnen.

Ook had ik het idee dat het dit jaar rolstoelvriendelijker was en was het heel fijn dat de kraamhouders niet met de ruggen tegen elkaar aanstonden zodat je alles kon zien. Ik denk dat ik namens veel mensen kan zeggen dag het een geslaagde dag was, want als ze op Coudewater iets organiseren zetten ze zich ook voor 200% in!

15

Bewustwording van onderliggende oorzaken van ziekten door Agnes Blok

Het wordt tijd, dat wij als mensen leren luisteren naar datgene wat Het Leven in hemzelf vraagt, naar deze ‘waarheidsstem’ diep in hemzelf, naar wat ‘waarheid’ – inherent aan het Leven – wil.

Kern, de stuwmotor van het Leven, in elke mens aanwezig! Zolang de diepere menselijke inhoud, de psyché, van het fysieke lichaam wordt ontkoppeld, kan men nooit tot WARE genezing komen. Men kan dan wel tijdelijk ‘symptomen’ bestrijden en ziektenaan-de-oppervlakte-los-van-de-inhoud genezen, maar vroeg of laat zal de Levenskern van de ogenschijnlijk ‘genezen’ mens wéér een ander ziektebeeld ontwikkelen…, opdat de mens eindelijk zou gaan beseffen: kijk eens dieper in jezelf!

Bovenstaand deed mij beseffen, dat velen nog luisteren naar dogma’s, of vastliggende regels, dat hen belemmerd naar ‘waarheid’ te Leven. Niemand hoeft zich omwille van zijn ziekte schuldig, minderwaardig of falend te voelen, en eveneens dat ziekte een straf of boete zou betekenen. Ziekte ontstaat onbewust. Ziekte en genezing hebben te maken met evolutie, met diepere bewustwording. En dat iemand die ziekte als signaal ontwikkelt, ‘minder geëvolueerd’ zou zijn dan een mens die nu ‘gezond’ is, is van geen betekenis. Het gaat om het steeds verder stappen zetten in het ontwikkelingsproces van de mens, en dit is bij elke mens anders.

Zolang men de ‘gespletenheid’ lichaampsyché in stand houdt, kan men nooit tot fundamentele oplossingen komen. Het is zeker niet verkeerd bij ziekte te raden te gaan bij een arts, eventueel medicatie te nemen en/ of kruiden, als je voelt dat deze jou kunnen helpen in jouw weg naar een fundamentele genezing. Gelukkig groeit langzaam maar zeker de samenwerking tussen de klassieke, reguliere geneeskunde enerzijds en de psychologische benadering anderzijds: hand in hand. Het heeft zijn reden, dat jij juist déze ziekte ‘opdoet’ en niet een andere…. Dat niet jouw vriend, maar juist ‘jij’ besmet raakt met dit of dat virus. Ja….: omdat op dieperliggend niveau IN JOU een toestand aanwezig is, psycho-emotioneel, die juist voor dit virus een ideale ‘ontkiemingsbodem’ is! En jouw vriend, die helemaal niet met deze (onbewust-levende) problematiek, of dit ‘psycho-emotionele veld’ dat zo typisch is voor deze virus-vibratie, zit, werd daarom ook niet besmet.

Elke ziekte, of dat nu griep is, galstenen, nierstenen, of erger, is een ‘signaal’ van het feit, dat er op een dieper psycho-emotioneel vlak, iets fout loopt, tegen de levensstroom ingaat. Elke ziekte vindt zijn ontstaan op een veel dieperliggend niveau dan het louter lichamelijke. Het ontkiemt allemaal heel diep in de mens…. En manifesteert zich uiteindelijk in het lichaam: het lichaam spreekt ‘een taal’. Het lichaam verwoordt, veruitwendigt datgene wat innerlijk ‘goed’ of ‘fout’ loopt. Ziekte heeft helemaal niets te maken met ‘schuld’ of ‘straffe Gods’! Het lichaam spreekt de taal van datgene wat het voortdurend vormt, laat bestaan, in leven brengt en houdt: de taal van de Innerlijke Levens Kern of de Hoogst-Individuele Zelf

Hetzelfde geldt voor alle soorten ‘ziekten’. Je hebt iets specifieks op te lossen in jezelf

16

KAMPEREN door Lotte op dieperliggend vlak. Voel je hierbij nooit ‘schuldig’, maar begrijp warm en liefdevol het ‘waarom’. Verwijt nooit jezelf, wijs ook niet met de vinger naar een ander, omwille van zijn ‘ziekte’, maar verhoud je steeds in LIEFDE VOL BEGRIP tot jezelf, tot de andere. Elke mens is in evolutie, op zijn of haar manier.

Tim, mijn neef, is gaan kamperen met een groep vrienden in de leeftijd van ongeveer 19 jaar. Moeders hebben de groep naar de camping gebracht en gaan ze later weer ophalen. Mijn zusje is één van deze moeders. Al van verre afstand ziet ze een onbeschrijflijke rommel rondom de tenten van zoon-lief en vrienden. Na een vriendelijke begroeting en zelfs nog wat te drinken stelt mijn zusje voor om te gaan opruimen. Opruimen? Niemand reageert. Alsof dat woord ter plekke is ontstaan. Maar bij: “Zullen we elkaar helpen?”, komt er beweging in de vriendengroep. Met een vuilniszak in haar hand verzamelt ze allerlei spulletjes die overblijven en van niemand zijn. Na een: “van wie is dit t-shirt”? met een antwoord van “zo’n vies ding, is van niemand”. Zo ook met een heel intensief gebruikte badhanddoek. Het verdwijnt allemaal in de vuilniszak en mijn zus geeft aan dat ze de inhoud zal wassen en als ze iets kwijt zijn kunnen ze bij haar terecht. Na het wassen zal het zeker beter herkenbaar zijn. De vrienden gaan weer richting huis vol ervaringen en herinneringen. Mijn zusje met de volle vuilniszakken, blij dat de kampeervakantie zo plezierig was voor zoonlief.

Bovenstaand wil ik hiermee aandragen, ter verduidelijking van mijn mening in een vorig artikel in de Horizon, dat lichamelijk ziek zijn of psychisch ziek zijn, beiden voortkomen uit de psyché van de mens. Hiermee een lans brekend voor het stigma wat aan mensen met een beperking, maatschappelijk wordt opgelegd. Ook ter verduidelijking, dat in de psychologie vele kanten van de mens benaderd worden en benaderd kunnen worden. Dat er psychologisch veel meer te doen is, dan alleen het aanreiken van medicatie. En dat alles ter fundamentele genezing, van lichaam en geest van het Zelf.

(Uit: verschillende bronnen)

GEDICHT door Annie van Engeland -v.d. Kruijssen

Denk positief Heb het leven lief Begin met een lach Aan iedere nieuwe dag

Lieve groet, Lotte

17

ANTOON COOLEN 1897-1961 door Ger van Lankvelt

Helmond. Daar werden ook zijn eerste pennenvruchten te boek gesteld. Het was Ouwerling die hem bij voortduring aanmaande toch vooral over Brabant, over ons volk uit de Peel, de boeren en de Peelwerkers te schrijven. Om hem in die richting te sturen, nam zijn leermeester hem vaak mee op tochten door de streek. Men kon Antoon Coolen altijd herkennen aan zijn grote vlinderdas, nooit droeg hij een stropdas.

Alhoewel niet in de Peel geboren, mag hij zich toch trots een echte Peelbewoner noemen. Hij werd geboren op 17 april 1897 in Wijlre (Limburg) waar zijn vader een brouwerij bezat. Het gezin Coolen verhuisde uit Limburg naar Brabant, namelijk Zevenbergen, toen Antoon drie jaar oud was. Drie jaar later vestigde de familie zich in Deurne waar de vader, die oorspronkelijk een bierbrouwerij bezat, een dorpswinkel begon. Daar in Deurne lagen de eerste herinneringen van de jonge Antoon en de ervaringen die hij er op deed vormden de basis van zijn literaire carrière. Zijn belangstelling voor literatuur werd al vroeg gewekt. In een interview verklaarde hij eens dat hij tot het schrijverschap was gekomen door de vele verhalen die zijn moeder hem thuis voor het slapen gaan vertelde. 'Dit waren de eerste vage hunkeringen der verbeelding', schreef hij eens. Dat dergelijke verhalen in boeken stonden, ontdekte hij niet thuis, maar bij de buurman, de publicist en historicus Hendrik Nicolaas Ouwerling. Deze, 'een gewichtig en geleerd man', zoals Coolen hem later eens noemde leende hem boeken van volksschrijvers als Conscience, Snieders en Stijn Streuvels.

In 1920 vestigde Coolen zich in Hilversum, waar hij redacteur werd van de Gooische Post. Brabant liet hem echter niet los. Tijdens een korte ziekte schreef hij in 1923 "Jantje de Schoenlapper en zijn Weensch Kiendje". Deze Brabantse novelle werden in 1924 gepubliceerd in het katholieke tijdschrift "Roeping", in 1927 uitgegeven in Blaricum. Inmiddels had Coolen contact gezocht met jonge katholieken letterkundigen en met één van hen, de Brabander Anton van Duinkerken (Willem Asselbergs) zou een vriendschap voor het leven ontstaan. De titels van Coolens werken over de Peel "De Rauwe grond", "Hun grond verwaaid", en "Kinderen van ons volk"- verschenen in 1927-1928waren alle ontleend aan een gedicht dat Asselbergs in Roeping had gepubliceerd. De drie romans vormden het begin van een vruchtbare libertaire periode. Van 1929 tot 1933 verscheen elk jaar een roman waaronder ook "De goede Moordenaar"

Naar het voorbeeld van Streuvels- 'mijn volksheld'- ging Antoon zijn eerste Brabantse schetsjes schrijven. Na vier jaar school te hebben gedaan aan het Norbertijnergymnasium te Heeswijk werd hij op voorspraak van Ouwerling geplaatst als volontair op de drukkerij August Pellemans in

18

MARKANTE PEELFIGUREN en in 1930 volgde de eerste bekroning van zijn werk. De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in Leiden reikte hem zijn C.W. van der Hoogtprijs uit voor zijn boek "Het donkere Licht. Ondertussen was hij in het huwelijk getreden met Gerda de Jong en het echtpaar kreeg in 1931, 1932, en 1933 drie zonen die werden genoemd naar schrijvers die Coolen hogelijk waardeerde Stijn (Streuvels), Guido (Gezelle) en Felix (Timmermans). Later zou er nog een zoon geboren worden die Peter heette, die in 1947 door het ijs zakte en verdronk.

Ten tijde van de polemiek kwam Coolen in contact met de Deurnese arts en kunstschilder Hendrik Wiegersma. Geïnspireerd door diens heroïsche en romantische verhalen over de dokterspraktijk van hemzelf en zijn vader schreef Coolen de romans, "Dorp aan de rivier (1934) en "De drie Gebroeders (1936). Eerstgenoemde boek waarvoor het dorp Lith model stond, werd door Fonds Rademakers in 1958 verfilmd. Niet langer was de Peelstreek uitsluitend entourage van zijn romans en bovendien bracht hij meer fantastische elementen in zijn verbeelding van het alledaagse leven zoals de Heroïsering van de doktersfiguur Tjerk van Taeke/Hendrik Wiegersma.

Door zijn succes verliet hij de journalistiek om zich als schrijver in Brabant te vestigen. Hij ging wonen in zijn dierbare Deurne in het huis genaamd De "Romeyn", in de buurt van het station van Deurne, dit was het huis van de inmiddels overleden Ouwerling. Vanaf die tijd zou hij zich voorgoed in Brabant vestigen en er niet meer weg gaan. In datzelfde jaar trad hij toe tot de redactie van het katholieke literaire tijdschrift "De Gemeenschap". In de periode in de tweede wereldoorlog schreef Coolen nog enkele romans zoals "De Man met het Jan Klaassen spel" dat door velen als zijn beste werk word beschouwd.

In de oorlog schreef Coolen veel legendes, kerstvertellingen en enkele toneelstukken zoals "De Vier Jaargetijden". In 1938 verscheen "Herberg in 't Misverstand". Dit zou 15 jaar lang zijn laatste roman zijn die hij schreef. In 1938 verhuisde het gezin van Antoon Coolen naar Waalre achter Eindhoven, in het huis genaamd "De Kempen aan de Blokvenlaan". In de oorlog moest hij van de NSB burgemeester graafwerkzaamheden verrichten, maar dat deed hij niet. Hij dook met zijn gezin onder in de Haagse wijk Marlot en nam daar deel aan de kerngroep van het letterkundig verzet. Na de oorlog keerde het gezin terug naar Waalre, waar hij De Kempen leeggeplunderd vond. Veel van de voorraden van zijn werk bij uitgeverijen in Leipzig en Rotterdam waren bovendien door branden verloren gegaan. Na de oorlog zou hij felle kritiek krijgen, vanwege een passage over Joden. In de volgende druk liet hij deze weg met een

Coolen kwam onder vuur te liggen tijdens een polemiek die de dichter Herman Marsman in 1932 begon over regionalisme in de literatuur. Boeken van schrijvers als Coolen en Herman de Man waren volgens Marsman te benepen en te provinciaal. Hij verveelde zich vrijwel altijd bij Coolen. Van Duinkerken nam zijn vriend in bescherming, maar ook Coolen zelf wees de kritiek van de jongste schrijversstroming gretig van de hand.

(Vervolg op pagina 20)

19

VERVOLG ANTOON COOLEN dens dat zich enkele agenten van de DAF in de trein bevonden en hem naar buiten hebben gegooid. Hij had enkele uren bewusteloos langs de treinbaan gelegen, en heeft zich toen strompelend naar een boerderij begeven. Door het ongeluk had hij enkele zware kneuzingen maar herstelde toch. Toen kwamen er hartklachten en op 9 november 1961 bezweek Coolen in het St. Jozefziekenhuis in Eindhoven aan een hartaanval. Enkele dagen later werd hij begraven op de begraafplaats bij de St. Willebrorduskerk in Waalre waar zijn vrouw enkele jaren later van verdriet hem volgde.

(Vervolg van pagina 19)

verklarende voetnoot over het 'misverstand' dat de passage had opgeroepen. Na de oorlog nam Coolen zitting in enkele van de oorlogstribunalen die collaborateurs moesten berechten, maar hij trad terug toen bleek dat de 'grote heren' buiten schot bleven. Vervolgens beet hij zich vast in zo'n grote heer: DAF-fabrikant Huub van Doorne. In een artikel in de Deurnesche Courant ging hij, op grond van materiaal dat hem werd toegespeeld door DAF-werknemers in, op diens doen en laten tijdens de bezetting, toen de fabriek orders aannam van de Duitsers. In het proces dat Van Doorne tegen de schrijver aanspande, moest Coolen het onderspit delven en verloor het proces, het bebefte boeventuig zoals hij de rechters noemde hadden geen weet van het gebeuren. Hieruit blijkt dat het grote geld en naamsbekendheid de boventoon voerden, het zou hem tot aan zijn dood onrecht hebben toebedeeld. Later in de jaren 50 zou hij nog enkele romans op zijn naam zetten namelijk "De Vrouw met de Zes Slapers"(1953) De grote Voltige (1957) en Stad aan de Maas (1960). De laatste twee romans werden in 1990 door Tomas Ross bewerkt tot een televisieserie "De Brug".

Siberische Arend Deze Siberische Arend had ik gespot bij een

Op 11 oktober 1961 viel Antoon Coolen ter hoogte van Waardenburg uit de trein, de ware toedracht van het gebeurde is nooit achterhaald. Algemeen wordt aangenomen dat hij zich bij zijn gang naar het toilet vergist heeft in de deur. Maar er zijn ook sterke vermoe-

festijn. Zo'n mooie roofvogel zie je maar zelden. Een ontzettende mooie kop met raafzwarte ogen en een paar klauwen waar je u tegen zegt, en getooid met een prachtig verenpak. Zeldzaam maar zeer mooi en met uitsterven bedreigd.

Ger van Lankvelt

20

Een wereld in mijn hoofd

OVER HET HOOFD ZIEN

door Moniek Verburg

door Fred Fassaert

Ik zit in de werkgroep liturgie. Onderstaande lezing sprak ons erg aan. Ik vond het ook een goed stukje voor de Horizon.

Een wereld in mijn hoofd zo mooi, zo sereen Ik vlucht er graag naar toe als alles me teveel wordt

Over het hoofd zien Ken jij ook mensen die zichzelf zo geweldig vinden, die altijd gewichtig doen om maar met kop en schouders boven de rest uit te steken? Ook weleens een groep gezien, als er een belangrijk iemand op bezoek komt? Ter plekke veranderen mensen, gaan ze belangrijk doen. Of heb je ook wel eens een avond naast iemand gezeten die wel al jouw belangstellende vragen uitgebreid beantwoordde maar nooit iets terugvroeg. Allemaal gevallen waarbij mensen zo druk zijn met zichzelf dat ze de in hun ogen minder belangrijke mensen letterlijk of figuurlijk met hun ellebogen wegduwen of zelfs niet eens zien. Maar je ziet het ook anders, gelukkig. De juf die een kind in tranen troost, de buddy die een aidspatiënt helpt met drinken, de vrijwilliger die een zwaar gehandicapte pap geeft. De militair die een vluchteling op een auto helpt. De juf zakt door haar knieën, de buddy buigt zich voorover en ondersteunt de zieke, de vrijwilliger is erbij gaan zitten, de militair tilt de vluchteling op. Zo komen ze op ooghoogte met de ander. En als je die ander in de ogen kijkt, als je in zijn ogen leest hoe hij zich voelt dan is het onmogelijk die ander over het hoofd te zien, dan kun je die ander niet negeren.

Daar ben ik vrij kan ik vliegen als een vogel en dansen als een kind daar heb ik geen zorgen Ik voel me licht als een veertje en kan zingen als een engel Oorlog bestaat hier niet de liefde heeft het overwonnen Ik schommel tussen de bomen was mijn haar in de rivier tot het tijd is om terug te keren en de gewone wereld me weer wenkt Ik neem afscheid van mijn wereld en hoop dat ik snel weer terug kan komen Langzaam word ik me weer bewust van de wereld om mij heen De zorgen keren terug even als de oorlog en stiekem blijf ik dromen dat deze wereld ooit bestaat

21

ONTWIKKELINGSHULP? door Lotte

Een stukje gemaakt naar aanleiding van een artikel in The Optimist, nr. 159 – 2014 Ontwikkelingshulp? Wij dachten een oplossing gevonden te hebben. Maar de belangrijkste les die we leerden, was om te luisteren. Het klinkt zo vanzelfsprekend maar de meeste (ontwikkelings-)projecten worden van boven af aangestuurd met oplossingen die aan de beoogde ontvangers worden opgedrongen. Niemand denkt er zelfs maar aan om de ontvangers van de liefdadigheid naar hun mening te vragen. Vaak beschikken die over de antwoorden maar geloven ze niet dat hun mening er toe doet. Dit idee-moment deed zich voor tijdens een trektocht door Nepal. Hier volgt het verhaal: We waren onder de indruk van een lange betonnen trap die langs een steile helling omhoog leidde naar het bovengelegen dorp. Inderdaad maakte die het ons gemakkelijker om boven te komen, maar we waren verbaasd te zien dat in de grond naast de treden een duidelijk pad was uitgesleten. Boven gekomen maakten we er een opmerking over tegen de dorpelingen, wat aanleiding gaf tot nerveus gegiechel bij de verzamelde menigte. Blijkbaar was een jaar eerder een toerist uitgegleden op het glibberige pad. Uit bezorgdheid voor de vrouwen uit het dorp, die met zware waterkruiken op het hoofd naar boven moesten klimmen, had hij zich voorgenomen om iets te doen om hen te helpen. Nadat de nieuwe trap was voltooid, klopte hij zichzelf op de borst en ging naar huis. De dorpelingen probeerden gebruik te maken van de trap, maar verloren daarbij

geregeld hun evenwicht en raakten soms gewond bij valpartijen. Zij waren gewend om blootsvoets en op gevoel de helling te bestijgen, zodat ze niet naar beneden hoefden te kijken en het risico lopen om het water te morsen dat zij op hun hoofd meedroegen. Dus meden ze de trap en baanden een pad ernaast. Toen ik vroeg wat dan een betere oplossing was geweest, antwoordden ze lachend: “Als hij bovenop de heuvel een put had geslagen, hadden de vrouwen helemaal niet meer met water naar boven hoeven sjouwen!” Hierna beloofden we onszelf plechtig om de dingen voortaan anders aan te pakken, door eerst te luisteren en te leren. Door uit te gaan van de vaardigheden en motivatie die aanwezig is in de lokale gemeenschap. Het kiezen van een andere insteek in de terminologie maakt wel degelijk verschil: het wekt vertrouwen bij de mensen voor wie we werken. Een van hen zei: “We zijn wel arm, maar niet dom”. We hebben nog altijd veel te leren maar dat doen we door samen te werken met, in plaats van voor de mensen (in dit geval in Nepal). Terug in Nederland: Binnen de psychiatrie is ook vaak een paadje bedacht voor een doelgroep. Maar een aantal van ons is vaak blij met een eenvoudig leven. Werken aan en met allerlei goedbedoelde plannen, maar volgens wiens waarden en /of normen? En soms hoor je: je bent gegroeid. Ook hier, volgens wiens waarden en/of normen?

22

De vier vragen van Byron Katie door Agnes Blok Iedereen kan een bijdrage geven aan onze maatschappij, hoe groot of klein zo’n bijdrage ook kan zijn. In plaats van arm maar niet dom, uit bovenstaand verhaal kunnen wij hier zeggen; wij zijn eenvoudig, maar niet dom. Een van onze kennissen noemt het verhalen delen. Het Brabantse buurten, spontaan, onverwacht, momentopnamen, eventjes in de wandelgangen. Dit geeft een heel goed beeld van hoe het gaat met iemand op dat moment. Niet veel vergaderen maar trachten ontwikkelingen meteen, in overleg natuurlijk, op te pakken of op te lossen. Meteen hulp, geen wachtlijsten nodig. En het is zo gezellig ook: buurten!

Is het waar? Kun je absoluut weten dat het waar is? Hoe reageer je als je die gedachte hebt? Wie zou je zijn zonder die gedachte? En dan: Keer het om en stel deze vragen aan jezelf. Dat is de strekking van het boek van Byron Katie: Vier vragen die je leven veranderen. Een verrijking in denken naar waarheid. Het ontdekken in wat denken aan een onprettig gevoel op kan leveren en waar ligt dat aan. Byron Katie leert de lezer om steeds opnieuw bij ongenoegen over ‘denken’, bij jezelf uit te komen. Het verwachtingspatroon van de mens is het aanreiken van liefde vanuit de ander, terwijl liefde naar waarheid in jouw Zelf, jouw leven laat stromen. Als je onprettig voelende denkpatronen op deze wijze kunt veranderen, is het uiteindelijke resultaat een andere zienswijze op het leven, dat jou meer bij jouw Zelf brengt én jouw denkwijze over anderen verandert.

Lieve groet, Lotte

ZOMER door Willemien van Rixtel

Op een zonnige dag lag ik op een deken onder een boom op het gras. Het gras kriebelde in mijn neus toen ik van de deken rolde. Ik hoorde de vogels fluiten rook geuren van bomen en bloemen. Het voelt nog heerlijk als ik eraan terug denk. Het werd verstoord door vliegen die me niet met rust lieten.

De vier vragen van Byron Katie. Een aanrader om te lezen en/ of mee aan de slag te gaan.

23

AYURVEDISCHE KEUKEN: door Agnes Blok

Uit de Ayurvedische keuken: enkele recepten. Om nader kennis te maken met de Ayurvedische keuken, heb ik enkele geneeskundige mogelijkheden volgens recepten van de Ayurvedische kookkunst eruit gelicht. Dat in aansluiting op mijn vorige artikeltjes over de aloude Ayurvedische kookkunsten.

KANEEL: verwarmt en zoet, bevordert de spijsvertering. KARDEMOM: kalmeert en stimuleert de spijsvertering. KERRIEBLAD: verkoelt, bitter, zuiverend, bevordert afvoer van afvalstoffen. KNOFLOOK: verwarmt, versterkt, vermindert

ama. Kichadi’s. Kichadi’s vormen het hart van de geneeskundige kant van de ayurvedische kookkunst. Een kichadi is een relatief eenvoudige ‘stamppot’ van basmati-rijst en (gespleten) mung dal, die voor vrijwel iedere dosha geschikt is. De kruiden, specerijen en groenten kunnen op een oneindig aantal manieren gecombineerd worden. Ze vormen het hoofdgerecht in de Pancha karma, de ayurvedische zuiveringstherapie, aangezien ze licht verteerbaar zijn en heel gemakkelijk in het lichaam worden opgenomen. De hierbij gegeven kichadirecepten zijn bestemd voor specifieke doeleinden. Voor therapeutische doeleinden kunnen ze het beste vers gegeten worden. Wie zijn eigen heilzame varianten wil bereiden, laat zich het beste leiden door zijn eigen smaak voor de kruiden en de vereisten van zijn constitutie. Kichadi’s hebben als basis ghee voor ‘smering’ en assimilatie en zijn verwarmend indien bereid met één van de volgende kruiden:

KOENJIT (kurkuma): voor tridosha, vooral nuttig voor vertering van eiwit. KOMBU: een zeewier dat geen traditie in de ayurvedische keuken heeft, maar tegenwoordig ook in Nederland goed verkrijgbaar is, bevordert de spijsvertering en ruimt zware metalen op. KOMIJN: windverdrijvend, bevordert spijsvertering, brengt alle dosha’s in balans. KORIANDER: verkoelt, kalmeert, windverdrijvend, bevordert spijsvertering. KRUIDNAGEL: sterk verwarmend, bevordert de spijsvertering. LAURIERBLAD: verwarmt, versterkt, bevordert spijsvertering, brengt alle dosha’s in balans. VENKEL: verkoelt, maakt zoet, bevordert spijsvertering en versterkt maag. ZWARTE MOSTERDZAADJES: bevorderen de spijsvertering en hebben een uitgesproken verwarmend effect. ZWARTE PEPERKORRELS: verwarmen, bevorderen de spijsvertering, windverdrijvend.

ASAFOETIDA (hing): kalmeert Vata, bevordert de assimilatie, winddrijvend. FENEGRIEK: verwarmend, bevordert de spijsvertering, versterkt, verlicht ‘vol’ gevoel. GEMBER: verwarmt, stimuleert de spijsvertering flink.

Deze kruiden combineren met: gespleten mungbonen, basmati-rijst en groenten. Variaties zijn mogelijk: voor specifieke kwalen zijn andere bonen en granen geschikt wanneer ze heel goed gekookt worden. Voor NIER-KICHADI worden bijvoorbeeld adukibo-

24

KICHADI nen gebruikt, omdat die bijzonder goed zijn voor de nieren. En ook kiezen we voor kruiden of specerijen, die traditioneel niet gebruikt worden, wanneer die goed van pas komen. Bijvoorbeeld paardenbloemwortel om de uitscheiding van vloeistoffen te bevorderen of kliswortel om het bloed af te koelen en schoon te maken. Laat u bij uw experimenten leiden door uw intuïtie en zelfkennis. De bonen en granen koken tot ze zacht maar niet pappig zijn. EEN AANTAL KICHADI RECEPTEN

toevoegen en nog een paar minuten lichtjes bruin bakken. Kliswortel en sperziebonen erbij doen en al roerend 1 minuut fruiten. Zes kopjes water er over gieten en aan de kook brengen. Als de kidachi kookt, de kombu, kattestaart en het zout erbij doen en de vlam halfhoog draaien. Afdekken en koken tot de bonen en rijst zacht zijn (1 tot 1 ½ uur) Zo nodig water toevoegen (het moet vochtig blijven). Voor het opdienen korianderblaadjes toevoegen en goed roeren. Garneren met fijngesneden, verse korianderblaadjes.

Verkoelende Kichadi

Opmerking: dit gerecht zuivert het bloed.

Bereidingstijd: circa 2 uur. Vata–Pitta-Kapha.

Kliswortel maakt de nieren en het bloed schoon en de sperziebonen hebben een urine drijvende werking. Ook een goed gerecht wanneer men in de zomer last krijgt van huiduitslag of vocht vasthouden. En een goed recept in geval van diabetes en wanneer Pitta verhoogd is.

Benodigdheden voor 5-6 personen: 4/5 kopje basmati-rijst- 2/5 kopje gespleten mungbonen—½ kliswortel (ca. 20 cm) - 2 kopjes sperziebonen—2 eetlepels ghee—1 theelepel venkelzaad—1 2/3 theelepel komijnzaad— 1 eetlepel kattestaart (naar keuze) - 1 stokje kombu—10 tot 14 kopjes water—1 theelepel zeezout—1 eetlepel korianderpoeder Garnering: fijngesneden korianderblaadjes.

Verwarmende Kichadi zonder franje Bereidingstijd: ca. 2 uur. Vata—Pitta—Kapha

Benodigdheden voor 2-3 personen: 4/5 kopje basmati-rijst— 2/5 kopje mungbonen—10 kopjes water—1 eetlepel ghee—1 2/3 theelepel komijnzaad—1/5 theelepel hing—1 2/3 theelepel korianderzaad—2 ½ theelepel kardemomzaad—1 2/3 theelepel zwarte peperkorrels— 1 laurierblad—2 extra eetlepels ghee—1 theelepel kaneel—1/3 theelepel

De rijst en mungbonen wassen tot het water schoon is; afgieten. De kliswortel wassen, schillen en in stukjes snijden. De sperziebonen wassen en in stukjes van ca. 2 cm snijden. De ghee smelten in een half grote steelpan. Venkel- en komijnzaad erbij doen en 1 à 2 minuten laten fruiten. Rijst en mungbonen

25

VERVOLG KICHADI koenjit—1 theelepel zout, bergzout indien mogelijk—1 eetlepel geraspte verse gemberwortel—½ uitje, fijngesneden—1-2 teentjes knoflook (naar keuze) - 1 theelepel gemalen komijn—3 à 6 kopjes fijngesneden, verse groenten: bijvoorbeeld wortelen, bladgroenten, sperziebonen of courgettes. Indien nodig 3 kopjes extra water.

weg gebaseerd op een garam massala uit de Punjab. Vertaling enkele woorden: Dosha’s : Vata, Pitta, Kapha. Tridosha’s : Vata Pitta Kaphas. Van alle drie de dosha’s wat. (zie vorige Horizon) Pancha-karma: De vijf zuiverende gebruiken uit de ayurvedische leer. Ghee : geklaarde boter. Hing: een sterk geurend Indiaas kruid. Het gaat gasvorming tegen en kan een teveel aan Vata verlichten. Garam massala: een kruidenmengsel om de spijsvertering te verbeteren.

Inderdaad een imposante lijst ingrediënten, maar de bereiding is even eenvoudig als die van alle andere kichadi’s. Was de rijst en de mungbonen tot het spoelwater schoon is. Verhit een eetlepel ghee in een middelgrote steelpan en voeg er de komijnzaadjes en de hing aan toe. Lichtjes laten fruiten. De rijst, mungbonen en het water erbij doen en aan de kook brengen. Een minuut of 45 laten koken.

Twee goede recepten om enkele keren per week te eten bijvoorbeeld. En inderdaad, er treedt een verbetering op van de spijsvertering en het proces is minder ‘zwaar’ op de maag te noemen en aan te raden voor mensen met last van maagzuur, oprispingen, boeren, gasvorming. Kijk ook eens op internet voor uitgebreide nadere informatie. Veel plezier met deze wijze van koken, al is de aanschaf van alle kruiden best wel pittig te noemen, maar in verschillende winkeltjes tegen verschillende prijzen te verkrijgen. Kijk daarvoor bij een Turkse supermarkt, de Vietnamese toko’s, andere buitenlandse toko’s en uiteraard bij de grote supermarkten en vergelijk de prijzen. Tegenwoordig zijn ook deze laatste voldoende voorzien van kruiden. Hiermee sluit ik mijn informatie over de Ayurvedische kookkunsten en wens u veel succes en plezier met deze andere manier van koken en eten.

Verhit minstens 2 eetlepels ghee in een kleine koekenpan. Doe daar de koriander, kardemom, peperkorrels en het laurierblad in en laat het een minuut of 2, 3 bakken. Doe de rest van de specerijen en kruiden erbij en ook de ui (en eventueel de knoflook). De gefruite kruiden met een beetje (een half kopje of minder) water in een mengkom met de mixer goed vermalen. Voeg dit kruidenmengsel toe aan de rijst en mungbonen. Spoel de mixer schoon met minstens 3 kopjes water en doe dit ook bij de kichadi. Nu kunnen de groenten erbij. Het geheel 20 minuten of langer koken. Opmerking: deze heilzame stamppot heeft ook een stimulerend effect op de spijsvertering en de bloedcirculatie. Dit gerecht eet smakelijk weg. Het kruidenmengsel is grof-

Bron: Het Ayurveda Kookboek.

26

K

UNST

“Wenen”

door Lennart van den Elsen

27

HEEFT HET GESMAAKT? door Jip Verstegen

Gastvrij eten en drinken binnen GGZ Oost Brabant

Het onderzoek zal in oktober en november worden uitgevoerd, waarbij een team van twee onderzoekers en drie ervaringsdeskundigen alle betrokken afdelingen bezoeken om met behulp van een vragenlijst cliënten en bewoners naar hun mening over de maaltijden te vragen. Vooraf zal met de afdeling worden afgestemd en bekend worden gemaakt wanneer de onderzoekers de afdeling zullen bezoeken.

In deze editie de aankondiging van het onderzoek 'Alles naar wens?', het cliënttevredenheidsonderzoek over de maaltijden. In 2009, 2011 en 2012 heeft de afdeling Facility Services cliënttevredenheidsonderzoeken over de maaltijden uitgevoerd onder de cliënten en bewoners van Huize Padua en Coudewater en de RGC’s. Om opnieuw te meten of de maaltijdvoorziening in de ogen van de cliënten en bewoners ten opzichte van een paar jaar geleden is verbeterd, gaan we dit onderzoek opnieuw uitvoeren onder de cliënten en bewoners van Huize Padua, Coudewater en RGC Arsis Oss.

Nadat alle betrokken afdelingen zijn bezocht, worden de gegevens verwerkt en beschreven in een onderzoeksrapport. De resultaten en aanbevelingen uit het onderzoek zullen we natuurlijk ook deze keer aan u communiceren, onder andere met een artikel in de Horizon.

Met dit onderzoek willen we de tevredenheid over de maaltijden meten om met de resultaten en aanbevelingen vanuit het onderzoek de kwaliteit van de maaltijden te verbeteren en de maaltijdbeleving van cliënten te verhogen.

Jip Verstegen en Wilco Kanters Facility Services

28

LIST EN BEDROG door Ger van Lankvelt

Het bericht waarnaar ik zocht vond ik meteen, maar even later viel mijn oog op een artikel met als kop ‘Waarnemingen door een naam’. Wat bleek? Een zichzelf ‘medium’ noemend manspersoon beweert dat hij aan de hand van de naam van een dierbare overledene ‘helderziende waarnemingen’ doet. U leest het goed: meneer liegt dat hij kan communiceren met overledenen. Liegt, want een overledene bestaat niet meer, behalve in de herinneringen van mensen die hem of haar hebben gekend. Hoe je met iemand die niet meer bestaat kunt keuvelen is een raadsel dat alleen deze oplichters beweren te kennen.

over uw schouder mee’ raaskalt de kwakzalver, maar u denkt: waarom kijkt ze me niet recht in mijn gezicht? Zo lelijk ben ik toch niet? En waarom deed ze dat niet toen ik 8 jaar was en dat veel harder nodig had? Kom mensen, laat je niet bedotten door zwendelaars. Dood is dood. Herinneringen aan een geliefde moet je niet laten besmeuren door een dealer in misleiding. Geef uw geld liever aan mensen of instanties, desnoods aan onbekenden, die zonder uw hulp misschien dood gaan. U heeft om de dooie dood geen oplichters nodig om bij uw geliefde in de hemel te komen.

GEDICHTEN

Laten we de leugen nader bestuderen. Het gaat altijd om dierbare overledenen. Logisch: het slachtoffer van de firma list en bedrog weet veel van hem of haar en zal dus, misleid door sluwe vragen, weetjes loslaten waarmee de charlatan zijn kulverhaal samenstelt. U moet hem eens laten praten met een totaal onbekende gestorvene! Ik zou niet weten waarom dat niet zou kunnen, als dit soort bedriegers gelijk heeft.

door Annie van Engeland-v.d. Kruijssen

Of je nu geleerd bent of heel dom Je karakter daar gaat het om Ook maakt het helemaal niets uit Wat de kleur is van je huid Of je blank bent, bruin of zwart Een goed karakter maakt een mens apart

Dan de naam van de dode. Alsof deze door het roepen van zijn naam uit zijn urn klimt of de wormen-en mirobenkolonies van zich afschudt en de knoeier over zijn wensen en gindse avonturen vertelt! ‘Hij houdt nog steeds van u’ Zegt de helderziende als u van hem hield. Nogal wiedes. Ik heb nog nooit een dode al dan niet zo’n liegmachine horen zeggen: ‘Ik haat je secreet!’-ook zal zou dat in veel gevallen waarachtig zijn. ’Zij kijkt

******* Bekijk alles van de zonnige zijde Of je alleen bent of met zijn beide Wees iedere dag vriendelijk, opgewekt en blij Want voor je het weet is je leven voorbij

29

EL REFUGIO Hallo lezers, Graag stel ik me even aan jullie voor. Ik ben Isabelle van der Rijt, het 11e kleinkind van Gerrie van der Rijt – Van Sinten (ja, zoveel neefjes en nichtjes heb ik). Van alle kleinkinderen ben ik de jongste en waarschijnlijk het laatste kleinkind in de rij. Mijn leeftijd is 4 jaar. Mijn ouders zijn Lucien van der Rijt (uiteraard zoon van..) en Ginette Keijzer. Mijn mama is sinds 23 juni 2014 bestuurssecretaris van Stichting El Refugio. Misschien hebben jullie van dit initiatief gehoord via de cliëntenraad of via de initiatiefnemers; Jolanda Peters, Jan-Anton van der Mooren, Harm Steenhuizen of Sandra Jacobs.

leuker dan als 4-jarige een verfroller en verfkwast in de hand te mogen nemen en lekker op de muren kliederen? Ik vond het helemaal geweldig. Hoewel ik nog zo jong ben, vind ik dat ik een behoorlijk talent heb, maar oordeel zelf. Als ik school niet zo leuk zou vinden dan zou ik waarschijnlijk de hele dag muren verven. Het huis is nu zover mogelijk af.

Even in het kort over Stichting El Refugio: De missie van Stichting El Refugio is om mensen met psychische problemen te ondersteunen in hun behoefte om op eigen kracht en naar eigen inzicht een manier te vinden om een zo betekenisvol mogelijk leven te leiden. Stichting El Refugio biedt tijdelijk onderdak aan mensen met psychische problemen, waardoor deze de mogelijkheid krijgen om afstand te nemen van de thuissituatie en/ of om tijdelijk de gezinssituatie te ontlasten.

Ik hoor dat de stichting nog dringende behoefte heeft aan vrijwilligers die het huis willen runnen. Als u graag als vrijwilliger werkt, u bent woonachtig in Boxmeer of nabije omgeving, en u wilt de stichting helpen, stuur dan een mailtje naar [email protected] Het bestuur stuurt u dan graag alle informatie over de functie. Graag wil ik u bedanken voor uw aandacht en ik wens u een fijne dag.

De Stichting beschikt over een herstelhuis in Boxmeer. In dit huis is door meerdere mensen flink gewerkt aan het opknappen daarvan. Zelfs ik mocht 2 dagen meehelpen. Wat is er

Lieve groetjes, Isabelle van der Rijt

30

LOFLIED door Gerry van der Rijt-van Sinten

Ik heb het vandaag een beetje koud De wind waait hard, de soep was zout De hond beet door en de kat krabde hard Mijn haar was gedaan maar het raakte verward.

Ik keek en wist blij weer de lieve dingen die mensen bewegen Bewondering, alles wat is, maakt heil en verdriet, Maar het verstoort de zin van het leven niet.

De taart was op, de koffie lauw Ik dacht beteuterd wat krijgen we nou? Toen ben ik maar aan de wandel gegaan Totdat ik verrast bij een voortuin bleef staan

De kleine treurnis van het eerste uur bestond niet meer, Het geluk was puur, je kunt het verloop van een dag niet dwingen Maar wel op zijn tijd een loflied zingen.

Een keur rododendrons en witte seringen Zorgden ervoor dat mijn hart ging zingen De harde wind was ineens mijn vrind En in mijn ziel was ik weer even een kind

Als ik het koud, al waait het hard, Al raakte mijn kleurige kapsel verward, Al was er geen taart en de koffie lauw, Het leven is goed en ik hou van jou.

Bij kleurige bloemen en vogels hoog Was het alsof ik ten hemel vloog Ik werd gedragen door de ontroering En raaktevan geluk in vervoering Plots streek een gaai op mijn schouder neer En deinde mee in gekweleer Dan kraste hij op in klapwiekend gedroog Langs de zerk kleurde teder de regenboog

HAIKU door Nathalie Delisse

De leeuwerik zingt buiten Vioolmuziek klinkt binnen Een harmonieus spel

Cartoon van Heike van de Kimmenade

31

KWAKZALVERS EN PISKIJKERS door Ger van Lankvelt

Iedereen heeft er wel eens mee te maken gehad. Je bent wat ziekelijk en voelt je niet goed in je vel zitten. Naar de dokter gaan doe je niet zo gauw. Voor zo'n klein wissewasje laat je niet door een specialist uitzoeken wat je zoal wel en niet mankeert, het kost algauw een paar duiten als je je wilt laten behandelen. Dus dan ga je maar jezelf behelpen. Druppeltjes en poedertjes en pilletjes van Dr. A. Vogel worden in huis gehaald. Altijd veel te duur voor die rommel die in het alternatieve wereldje te koop worden aangeboden.

dan drinkt je genezen zult worden. Ja...ja, u herkent haar nog die dat beweerde, Jomanda was het geloof ik. Vele, tot zeer vele mensen lieten zich verleiden door die prietpraat van zo'n toverkol, die de wereld aan haar voeten had en haar bankrekeningsaldo deed overlopen van succes en roem. Heel vroeger stonden wel eens kwakzalvers op jaarmarkten of op gebeurtenissen van dorpen, om hun koopwaar aan te bieden aan onnozele mensen. Tegen alle kwalen verkochten ze konijnenkeutels aan de mensen en beweerden dan dat ze genezen zouden worden als ze elke dat zo'n pilletje in namen.

Wat te denken van een neusspray bij verkoudheid en snotterigheid. Meer dan 5 euro betaal je voor een klein flesje, terwijl, als je een beetje keukenzout oplost in lauw water en je druppelt dat in je neusgaten dit veel beter werkt dat die spray van Dr. Vogel. Wist je trouwens dat Dr. A. Vogel beweert dat water een geheugen heeft. Ja je hoort het goed mensen, water heeft een geheugen. Als je een druppeltje van de oplossing van neusspray in de oceaan los laat, dat het water dan na jaren het druppeltje nog zal herkennen en je met gewoon zeewater dat erg zout is je verstopte neus kunt laten ademen. Slim toch die Dr. Vogel uit Duitsland, wat heb je daar toch slimme mensen rondlopen die dat allemaal voor ons uitdokteren. Zo zijn er kwakzalvers die beweren dat je door veel thee te drinken van alle ziektes verlost zult worden, zelfs kanker. Zoals er ook mensen zijn die water instralen, en als je dat

Het volgende speelde zich ook af op een dorpsplein. Een zogenaamde toverdokter, zonder bul natuurlijk, had briefjes bij zich, die kon je kopen, want er stond een heilzaam recept in geschreven. Men mocht dit briefje alleen na zonsondergang openen anders had het geen heil en werking op je ziekelijke kwalen, dus de mensen keken wel uit, ze durfden het briefje niet open te maken. 's avonds laat toen het donker was maakten de mensen het geheime recept open, en wat lazen zij. 'Vang een vlieg, kietel het beestje onder zijn vleugels totdat het begint te huilen, vang de kostbare tranen op en smeer het op de pijnlijke plekken van je lichaam". De goeie man was al lang met de noorderzon vertrokken naar een andere plaats waar hij daar ook de bevolking kon besodemieteren.

32

Zelf ben ik ook wel eens voor de grap naar een helderziende geweest, een Nostadamus in het kwadraat zeg maar. Wat wist zij veel over mij, ik stond er zelf versteld van. Als ik alles zou geloven wat zij uitkraamde dan had ik dit verhaal nooit geschreven, en zat ik ergens met een harem met vrouwen op de Bahama eilanden mijn geluk te zoeken in de tropen.

jaar geleden werd ook beweerd dat iemand dat kon, mensen genezen, blinden weer konden laten zien en melaatsen weer genezen konden, en zelf dode kon laten Herrijzen. Alleen kwezels en godsdienstfanaten geloven in die flauwekul en richten vele bedevaartsoorden op, want dat verdient zo makkelijk, en baat het niet dan schaadt het niet is een gevleugelde uitspraak. Dus wij geloven niet in deze materie. Autosuggestie heet zoiets, het is er niet en toch is het er, of je er in gelooft of niet.

Maar je had ook piskijkers, ja mensen u gelooft mij niet, maar ze hebben echt bestaan. Pak nu de bekende piskijker van Rotterdam, dokter Bijsterveld, hij heeft echt bestaan. Er is nog een gezegde in Rotterdam en omstreken: Loop met je pies naar Bijsterveld. Deze dokter kon namelijk aan je urine zien wat voor ziekte en kwalen je had, en hij zat er nooit naast, zo goed was hij in het Piskijken. Vele Rotterdammers waren zijn patiënt en zelfs mensen van stand die had hij graag op zijn spreekuur, die betaalden grof voor een analyse.

Leve de reguliere geneeskunst, je hebt er altijd baat bij of je erin gelooft of niet, althans ik wel met mijn hartfalen en mijn suikerziekte en astma.

HUMOR door Fred Fassaert

Adam en Eva lopen door het paradijs. Dan vraagt Adam aan Eva: Eva hou je nog van mij? Antwoord Eva: natuurlijk Adam van wie zou ik anders moeten houden.

Een boer zou hem wel eens te grazen willen nemen, en had urine van een koe in een fles gedaan en liep er mee naar dokter Bijsterveld. Hij bekeek de urine in de fles eens goed aan en vertelde tegen de boer dat hij zijn koe beter moest leeg melken. In de oorlog was hij aan de verkeerde hand en was lid van de NSB. Na de oorlog heeft hij zijn praktijk op moeten geven omdat hij veroordeeld werd, niemand heeft ooit nog iets van hem gehoord en vernomen.

******** Een man gaat na afloop van de dienst naar de predikant en complimenteert hem met de preek. Deze is zeer verguld en vraagt wat hem zo aansprak. Dat weet ik niet, zegt de man, maar als u zo lang preekt kan ik heerlijk een dutje doen.

Er zijn ook mensen die door handoplegging bij mensen een ziekelijke kwaal kunnen genezen, aan m'n hoela zul je bedoelen. Tweeduizend

33

VERGEVEN IS EEN KEUZE Hij meldde zich ziek en krabbelde langzaam weer een beetje op. Maar bij de herkeuring werd hij voor minder dan 20% arbeidsongeschikt verklaard, terwijl hij nog lang niet hersteld was. Gert-Jan: “Mijn uitkering stopte, ik kreeg schulden, moest mijn werknemers ontslaan en mijn huis verkopen.” Alles wat hij had bereikt glipte hem door de vingers, hij voelde zich volkomen machteloos. Therapie hielp niet genoeg, “Uiteindelijk wilde ik zelf opgenomen worden,” aldus GertJan. “Ik vertrouwde mezelf niet meer, wilde er een eind aan maken.” Er volgden twee opnames en daarna thuishulp van de GGZ. Gert-Jan: “Ik kreeg langzaam weer grip op het thuis wonen, slikte medicijnen en ging vrijwilligerswerk doen op een zorgboerderij. Mijn eigenwaarde kwam weer terug.”

“Begin 2000 werd ik onrustig volgens de buren. Ik kreeg problemen met relaties, financiële problemen, moest het huis verkopen, was boos op de familie. Achteraf waren dat allemaal voorlopers van de psychose.” Aan het woord is Gert-Jan (48), in zijn huiskamer in een dorp in Brabant. Gert-Jan is de jongste van tien kinderen en had dus heel wat opvoeders om zich heen. Rond zijn 8e jaar overleed zijn broer aan een auto-ongeluk. Dat bracht veel verdriet en frustraties in Gert-Jans familie. Ook kreeg hij zelf een ongeluk, waardoor hij mank ging lopen. Ondanks zijn grote postuur, waarachter hij zich voorheen verschuilde, werd hij gepest en dwong geen respect meer af. Dat sloeg diepe wonden in zijn ziel. Het pesten ging door op de LTS, totdat hij een keer ontzettend kwaad werd. Daarna was het afgelopen. “Ik heb mijn puberteit overgeslagen,” zegt Gert-Jan over die periode.

Ondanks al deze goede ontwikkelingen bleef de boosheid bestaan, en die bracht hem opnieuw in de problemen. Deze keer kwam de politie eraan te pas. Gert-Jan provoceerde veel en kreeg overal ruzie. Het conflict zat heel diep. Hij werd weer opgenomen en kreeg daarna hulp bij het wonen. Maar er kwam een nieuw probleem bij: als de spanningen te hoog opliepen, viel hij. Hij viel tijdens het schilderwerk van een steiger en later nog een keer van de trap, waarbij hij zijn voet verbrijzelde.

Machteloos Er volgde een rustige tijd, waarin hij weer vrienden maakte, zijn bedrijf opstartte en een huis kocht en zelf verbouwde. Maar op zijn 26e verloor hij zijn vader, met wie hij veel overlegde, aan kanker. Ook raakte hij veel vrienden kwijt doordat ze een gezin stichtten en daardoor anders in het leven stonden dan Gert-Jan zelf. Door een onbeantwoorde liefde kwamen veel herinneringen aan zijn kinderjaren terug. Hij voelde zich alleen, boos en gefrustreerd. En zo kwamen rond zijn 30e levensjaar de problemen toch weer terug: veel conflicten, ook met vrienden, onrust, psychoses.

Nadenken Gert-Jan: “Ik lag thuis, kon nergens heen en ben veel na gaan denken. In een rapport over mij stond dat ik een “gering basiszelfvertrou-

34

wen” had. Daar bleek een organisatie voor te zijn, die me erg aansprak. Ik leerde te accepteren wat er gebeurd is en ging er van een afstand naar kijken. Ik leerde dingen tot proporties terug te brengen en meer bij mijn gevoel te komen. Achter mijn boosheid zat veel verdriet. Ik leerde ook te zeggen wat ik voelde.

Ik heb van het gebied van mensenkennis en levensfilosofie meer weet dan iemand die dit allemaal niet heeft meegemaakt.” En daardoor is het makkelijker om te vergeven.

ELKE DAG

Terugkijkend op mijn boosheid kun je het als volgt zien: 20% van de mensen ben ikzelf en mijn vrienden 60% is neutraal of een meeloper 20% zijn tegenstanders, die soms meelopers willen zijn En zo had ik vroeger met 80% ruzie. Tegenwoordig probeer ik mensen te vergeven.”

door Gerry van der Rijt-van Sinten

Elke dag een stap om te werken aan een vredescultuur. Vorm mij tot een mens die liever luistert dan aan het woord is. Vorm mij tot een mens die meer het goede wil dan veroordeelt. Vorm mij tot een mens die eerder vertrouwt dan wantrouwt. Vorm mij tot een mens die liever uitnodigt dan buitenzet. Vorm mij tot een mens die meer ondersteunt dan verwart. Vorm mij tot een mens die eerder opbouwt dan vernietigt. Vorm mij tot een mens die een ander liever aanvaardt dan afstoot. Vorm mij tot een mens die meer vergeeft dan wraak koestert. Vorm mij tot een mens die liever gehoor geeft dan zich afkeert. Vorm mij tot een mens met een open hart dan met een gesloten geest. Vorm mij tot een mens die liefde boven haat stelt.

Volgens Gert-Jan hebben mensen een totaal ander beeld van een psychische ziekte dan hoe dat in het echt is. Je lost je problemen op en dan ga je gewoon verder, denken ze. Een psychiatrische kliniek zien ze hetzelfde als een ziekenhuis: je komt er ziek binnen en stapt er gezond weer uit. Buitenstaanders denken er te licht over. Ze vinden alles normaal, omdat ze het niet aan den lijve hebben ondervonden. Mensen willen niet veranderen, totdat ze zelf ergens door getroffen worden. Dat probeert Gert-Jan zich voor ogen te houden: vergeven, omdat veel mensen niet weten wat ze doen. Boosheid leidt tot frustratie en dat leidt weer tot conflicten. En wat je wilt bereiken om nader tot elkaar te komen, werkt alleen maar averechts.

Een tekst van Broeder Klaus (1417-1487) Broeder Klaus voorkwam met deze eigenwaarde een burgeroorlog in 1481 in Zwitserland.

De hamvraag is natuurlijk: overkomt het leven je, of is het een vat vol keuzes? Gert-Jan: “Het overkomt je, maar het is je eigen keuze wat je ermee doet.

35

HOE IS HET OUDER WORDEN? WELNU... door Gerry van der Rijt-van Sinten

Ik heb me er voor het eerst in mijn leven rekenschap van gegeven dat ik nu de persoon ben die ik wil zijn.

Wie moet ik verantwoordelijkheid afleggen als ik ’s morgens om 4 uur uitga, of tot een gat in de morgen lees of op mijn computer speel om dan tot ’s middags te slapen.

O, ik heb het zeker niet over mijn lichaam. Sommige dagen ben ik wanhopig als ik mezelf in de spiegel bekijk. Nu, echte schoonheid zit in elk geval niet aan de buitenkant. De rimpels, de kraaienpoten rond mijn ogen. Mijn lichaam dat veranderd. Maar ik herpak me. Geen sprake van dat ik voor de spiegel sta te wenen.

Ja, ik dans in mijn huis in mijn eentje op mijn favoriete muziek, mij al mijn goede momenten voor de geest halend. Ja, ik ga in de stad wandelen en observeer de jongeren die me een beetje met sarcasme aanstaren. Maar... ook zij zullen ooit ouder worden, hoop ik.

Ik heb fantastische mensen om mij heen. Familie, vrienden, vriendinnen, buren en collega’s. Een harmonieus en gelukkig leven. Wel wondermooie, maar ook slechte herinneringen. Ik zou ze nooit willen ruilen voor slechts enkele grijze haren of een platte buik.

Het is waar dat ik dingen vergeet. Toch tracht ik vooral om de slechte herinneringen te vergeten en enkel aan de mooie te denken. Maar er zijn ook veel minder mooie herinneringen. Want in de loop der jaren heb ik meermaals een gebroken hart gehad wanneer je een dierbaar iemand verliest of vaarwel moet zeggen.

Hoe ouder ik word hoe meer ik mijn eigen beste vriendin word. En wat is dat leuk, deze vriendin spreekt me bijna nooit tegen. Ik maak me geen zorgen meer omdat ik een koekje teveel heb gegeten. Of omdat ik mijn bed niet heb opgemaakt, er wat stof ligt, of omdat ik een onnodig ding heb gekocht dat ik waarschijnlijk nooit zal gebruiken. Ik sta mezelf toe te doen wat me bevalt en wanneer ik er zin in heb.

Maar pijn geeft ook kracht om menselijker te zijn voor een ander. Ik voel me erg bevooroordeeld tot nu toe te hebben geleefd. Grijze haren te hebben en gezond te zijn, ook al tekent iedere glimlach of smart weer nieuwe groeven in mijn gezicht.

Ik heb te veel dierbare vrienden gehad die zijn gestorven voordat ze hadden genoten van de grote vrijheid die de leeftijd met zich meebrengt.

Er zijn zoveel mensen die nooit hebben gelachen in hun leven, en die gestorven zijn voordat ze gelukkig en oud zijn geworden.

36

Een oceaan vol tranen door Moniek Verburg Mijn ogen prikken, tranen stromen over mijn wangen ze blijven maar komen ik kan ze niet stoppen

Nu heb ik het privilege om Ja te kunnen en mogen zeggen en om Nee te kunnen zeggen. Met het ouder worden wordt positief zijn gemakkelijker. Het volstaat omdat je dat zo graag wilt. En daarom in de praktijk wilt brengen.

Waarom doet dit zo gruwelijk veel pijn? Mijn hart is gebroken je laat me alleen achter buiten in deze kille nacht

’s Morgens bij het opstaan zeg ik tegen mezelf vandaag ga ik er een mooie dag van maken.

Ik wil je nog wat zeggen maar er komt niets uit mijn mond Hoe kon je me dit aan doen? Ik dacht dat je van me hield?

En elke avond dank ik onze Lieve Heer, Maria en de Heilige Gerardus voor de mooie momenten van de dag.

Een oceaan gevuld met tranen ik zwem er in rond laat me steeds verder gaan het hoeft niet meer

Ik hou me niet meer bezig met wat anderen over mij denken. Ik hoef vooral aan niemand iets te bewijzen. Ik heb zelfs geleerd dat het slechte bij gelegenheid goed kan zijn als het niemand pijn doet.

Dit gedicht word ook geëxposeerd tijdens een tentoonstelling over kunstenaars met autisme. Deze expositie word gehouden op 12 november in Eindhoven. Vanaf 12 november zal ook mijn dichtbundel te koop zijn.

Ik zal niet eeuwig blijven leven maar de tijd dat ik er nog ben zal ik zeker niet verliezen met klagen en zeuren of me proberen geen zorgen te maken over wat ik toch niet in de hand heb of kan veranderen. Of van iemand iets verwachten want teleurstelling doet pijn, heel veel pijn. Volgens mij is dat de beste manier om niet ontgoocheld te worden. De ouderdom is als een tuin. Je oogst wat je hebt gezaaid. Verwennen? Ze is ook een bankrekening: Je verzamelt en je haalt wat je hebt. Dus mijn raad is: veel geluk op je rekening storten voordat je oud wordt.

37

getekend door Nathalie Delisse

Kerstmarkt Huize Padua DONDERDAG 11 DECEMBER 2014

Met: -Verkoop van sfeervolle kerstdecoraties

18.00 tot 21.00 uur

-Diverse eetkramen

LOCATIE: PARK

-Live muziek -Gezellig verwarmd terras

CARROUSEL

-Leuke activiteiten voor jong & oud

BROUWERSHOF

Kortom, zeker de moeite waard om een kijkje te komen nemen!

Entree: Volwassenen €2,Cliënten & kinderen t/m 12 jaar gratis Voor meer informatie: GGZ Oost-Brabant, afdeling Vrije Tijd & Welzijn; Maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur tel: 0492-846124 of email: [email protected] Terrein GGZ Oost-Brabant, Kluisstraat 2, Boekel

38

VRIJE TIJD EN WELZIJN Huize Padua en Coudewater OKTOBER

Dinsdag 2 oktober Donderdag 9 oktober Donderdag 9 oktober Vrijdag 17 oktober Donderdag 23 oktober Donderdag 30 oktober

Filmavond om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Dansavond om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Beauty verwendag in de Kopstoot Coudewater, van 10-12 en van 14-16 uur Ouderenactiviteit workshop met herfstmaterialen n Buurthuis Vonder Coudewater van 9.30-12.00 uur Najaarsmodeshow om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Halloweenbingo om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua

NOVEMBER

Donderdag 6 november Donderdag 13 november Donderdag 20 november Donderdag 25 november Donderdag 27 november

Bonte avond om 18.30 uur in de Kopstoot Coudewater 11-11 bal om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Najaarsconcert om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Ouderenactiviteit pepernoten en speculaas bakken in Buurthuis Vonder Coudewater van 9.30—13.0 uur The Voice of GGZ Oost Brabant om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua

DECEMBER

Donderdag 4 december Vrijdag 5 december Donderdag 11 december Dinsdag 16 december Donderdag 18 december Vrijdag 19 december Vrijdag 19 december Dinsdag 30 december

Sinterklaasbingo om 19.00 uur in Brouwershof Huize Padua Ouderenactiviteit St. Nicolaasfeest in Buurthuis Vonder Coudewater van 13.30—16.00 uur Kerstmarkt om 18.00 uur rondom de Carrousel in Huize Padua Kerstdiner om 16.30 uur in de Dansschool Coudewater Kerstdiner om 16.30 uur in Brouwershof Huize Padua Ouderenactiviteit kerststukjes maken in Buurthuis Vonder Coudewater van 9.30-12.00 uur Uitstapje Kerrols in Kerkdriel, spectaculaire show op rolschaatsen Opgeven t/m 10 december, vertrek om 17.00 uur Eindejaar activiteit om 14.00 uur in Kopstoot Coudewater

39

K

REET VAN DE MAAND Geniet ervan en geniet waar je van genoten hebt

door Twan Aarts

I

NFO

Cliëntenraad: Postbus 3, 5427 ZG Boekel Intern postvak 01.034 [email protected] 0492-846366 of via de ondersteuners; 06-12946525 Jan-Anton van der Mooren of 06-12709361 Karin Smits

Familieraad: Ondersteuner Chris de Haas 06-53242920 e-mail: [email protected] of [email protected] Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen 0900-3332222 (10 eurocent per minuut) www.lsfvp.nl

Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon: Ton Nijhof e-mail: [email protected] Marc Frankevyle e-mail: [email protected] De Helpdesk Patiëntenvertrouwenspersoon is er voor cliënten van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. 0900 444 8888 (10 eurocent per minuut) www.pvp.nl