Drempels die mensen uit kansengroepen ervaren om na de energiescan over te gaan tot een FRGE lening Denkforum REGent vzw oktober 2009/februari 2010
Informatieve drempels • • • • •
12
(50 %)
Niet weten waar te beginnen, welk traject afleggen om maatregelen te realiseren Moeilijk leesbaar/ verstaanbaar (o.a. taal) Belang van de structurele maatregelen niet zien, eigen profijt niet zien Andere : kent de premies niet Digitale kloof
12/24
50 %
2
8%
1 1 0
4% 4%
Bij niet weten waar te beginnen : Mensen weten niet hoe ze ’t moeten aanpakken om een aantal maatregelen effectief uit te voeren, hebben geen overzicht informatie van alle premies of aannemers, kennen de klussendiensten niet. Eigenlijk : mensen krijgen te weinig zicht op de mogelijkheden die er zijn om dingen te realiseren : een aantal diensten, premies, technische ondersteuning. Mensen weten niet wat voorrang behoeft, wat moet ik eerst aanpakken, hebben nood aan iemand die hen mee helpt beslissen. De verslagen van de scans zijn in die zin beperkt, niet persoonlijk genoeg, worden soms ook te weinig gelezen door bewoners, weinig uitleg over algemene staat van de woningen. Mogelijke oplossingen Bewonersgroep (z) Onderstroom – Samenlevingsopbouw Gent 2008 Informatie • Voldoende relevante informatie achterlaten na de scan • Traject beschrijven met tijdslijn en vermelding van alle te ondernemen stappen • Briefjes met concrete tips die onmiddellijk meegegeven werden tijdens de scans van MAW, zijn ook zinvol. De mensen krijgen de tips op het moment dat ze er mee bezig zijn. • Infogids met telefoonnummers diensten • Doorverwijsfunctie van REGent • Info premies via de stadsgids, media, huurdersbond • MAW geeft drie uur gratis bouwadvies. Misschien kunnen ze ook over andere dingen informeren • Informatie moet begrijpbaar zijn. Verslag scan • Je moet met het verslag bij iemand terecht kunnen die nog extra info geeft
•
In het verslag mag ook opgenomen worden wat je er aan kan doen, tot wie je je moet richten, op welke manier je er iets aan kan doen : meer persoonlijk maken.
Denkforum REGent vzw oktober 2009 -
-
-
-
-
Al heel wat voorstellen die geformuleerd werden door de bewonersgroep Zonderstroom worden uitgevoerd : er worden al heel wat folders en informatie gegeven wanneer een scan gebeurt. Soms denken we zelfs : is dit niet teveel ? Misschien moeten er net minder folders gemaakt en verdeeld worden. Less is more of efficiëntere folders waar mensen meer overzicht door krijgen. Tijdslijn maken waar het traject en de verschillende stappen op uitgewerkt worden : goed idee, maar zeker niet te ver in de toekomst en niet alle stappen in eens in opnemen, anders is dit net een reden voor mensen om niet mee te doen MAW blaadjes met tips: is nog te moeilijk opgesteld, zou duidelijker moeten geformuleerd worden. Net zoals bij EOS komt er binnenkort op de website van REGent een waarderingslijst van aannemers. Wie met een bepaalde aannemer heeft samengewerkt, kan dan zijn oordeel aanvinken. Dit kan gaan over verhouding prijs-kwaliteit, leveringstermijn, … Verder zal men aannemers kunnen opzoeken. Ze zullen opgedeeld worden in duurzame / niet-duurzame aannemers, of ze al dan niet werken met FSC-hout, … Hierin zullen alle aannemers uit Oost-Vlaanderen vervat zitten. Het probleem dat zich hierbij stelt, is de nood aan Internet om de lijst te kunnen consulteren. In de woonwinkels kan info gevraagd worden over premies, maar dit zou ook mogelijk moeten zijn bij de buurtwerking. Gratis bouwadvies van MAW : is er nog altijd wachtlijst van 2 maand ? Want dat is echt te lang. Momenteel is er een wachtlijst van ongeveer 2 weken. Info wordt gegeven in kantoor aan station. Op verplaatsing gaan kan, maar kost de aanvrager geld. Voor doelgroepers legt REGent deze kost bij.
Uiteindelijk zijn er niet zoveel opties : mensen hebben vooral nood aan goede begeleiding bij elke stap die in een traject naar energiebesparing gezet wordt. Verslag van de scan op maat De wijk-aanpak biedt hierin ook mogelijkheden.
Financiële drempel • • • • •
13 (54 %)
Voorfinanciering Bestaande schulden te hoog Te hoge kostprijs – kosten onvoldoende kunnen inschatten Niet weten waar je terecht kan voor extra financiële middelen Andere
13 12 10 7 0
54 % 50 % 42 % 29 %
Mogelijke oplossingen Bewonersgroep (z) Onderstroom – 2008 • •
Materiaal in het groot aankopen, zodat de kostprijs lager wordt Bij de scan de mogelijkheid bieden om extra aankopen te doen boven de 30 euro
Leningen • Mogelijkheid om in verschillende keren te kunnen lenen, zodat je de werken kan spreiden • Kunnen bijlenen wanneer werken meer zijn dan aanvankelijk berekend • Mensen met een leefloon of oudere mensen kunnen meestal geen lening of krediet krijgen. Kan hiervoor geen uitzondering gemaakt worden door REGent ? • Twee soorten premies. Voor werk en voor materiaal. Zo kan je werken eventueel zelf uitvoeren. • Een voorschot op de premies. De rest krijg je eventueel als je aantoont dat de werken uitgevoerd zijn. • Premie geven aan wie de werken doet (aannemer). De klant krijgt op die manier direct korting, zonder voorschieten. Een soort derde betalerssysteem invoeren is zinvol • Het bedrag van de maandelijkse terugbetaling op maat van de aanvrager • Voldoende lange termijn voor kwetsbare groepen • Een lening zonder intrest • De lening terugbetalen met de premie die je krijgt. Je krijgt de lening in afwachting tot de premie. • Een eigenaar mag de huurprijs niet opslaan, noch de huurder uit huis zetten na de werken. • Kunnen huurders ook lenen ? Ze kunnen dan bijvoorbeeld minder huur aan de eigenaar betalen.
Denkforum REGent oktober 2009 -
-
-
-
ivm gemeenschappelijke aankoop van materiaal : ervaringen ACW : uiteindelijk voel je je altijd wat gebruikt : de kortingen die grote leveranciers aanbieden kan je soms de week voordien tegenkomen in grote winkelketens. De weinige spelers op de markt hebben geen nood aan ‘klantengroepen’, ze hebben de markt bijna alleen voor zich (2 à 3 grote producenten). Bovendien stelt zich soms een probleem van stockage bij aankopers. ACW omzeilde dit door een ‘aankoopvoucher’ met 20 % reductie aan te bieden. Dit was alleszins een succes. Vlaanderen het bonnenland ! Vaak vragen aannemers voorschotfacturen, en wordt er gevraagd maximaal 30 dagen na ontvangst van de factuur te betalen. Vooral mensen uit de doelgroep zijn niet in staat hierover te onderhandelen met de aannemer. Oplossing? Borgstelling Via Stad Gent kan gevraagd worden om de storting van de premies rechtstreeks aan de aannemers te doen. Je merkt dat er één en ander fout zit bij het premiesysteem : de meeste premies zijn niet afgestemd op een kansarme doelgroep. Eigenlijk is hier lobbywerk voor nodig om dit te veranderen. Zo bvb. de FRGE lening : mocht deze verlengbaar zijn tot 10 jaar, zou dit voor sommige doelgroepmensen betaalbaar worden voor senioren : in Nederland bekomen senioren terug kapitaal door een systeem van ‘verkoop voor overlijden’. In Belgie bestaat dit niet, vroegere systemen van lijfpacht, lijfrente zijn niet langer geliefd of kennen ook beperkingen. Samenlevingsopbouw denkt aan een experiment met een soort gezamenlijk spaarsysteem, gekoppeld aan een al dan niet gezamenlijke uitvoering dakisolatie. Dit lijkt niet zo evident : sparen in een gemeenschappelijke pot. Netwerk Vlaanderen heeft hieromtrent een werkgroep, zou goed zijn deze te betrekken.
Administratieve drempel • • • • • •
5 (21 %)
Te moeilijk – enorme papierberg, vele versch. instanties en reglementen Van kast naar muur gestuurd worden, vele instanties, soms aanvraag op voorhand, soms nadien, weinig ondersteuning Schrik om eraan te beginnen Niet kunnen lezen en schrijven Moeite hebben met geschreven info Andere
3
13 %
3
13 %
3 0 0 0
13 %
Mogelijke oplossingen (bewonersgroep (z) Onderstroom – 2008) Hulp bij aanvraag van premies is nodig Traject afleggen, incluis administratieve bijstand Eén loket systeem waar alle premies terzelfdertijd kunnen ingevuld worden.
Technische drempel •
• •
8 (33 %)
Niet weten waar technische advies te verkrijgen (geen 8 vertrouwen in aannemers, soms slechte uitvoering, hoe maak ik een goede keuze, hoe weet ik dat er een goede 5 prijs/kwaliteitsverhouding is?) Te weinig technische kennis, geen inzicht in de materie, noch in de oplossing (te weinig kennis bvb over isolatie : welk 0 systeem moet ik kiezen, welk is goed) Andere
33 % 21 %
Mogelijke oplossingen (bewonersgroep (z) Onderstroom – 2008) Steun van een architect Op gang zetten, ondersteunen van de aanpassingen Controle op werken Helpen kiezen (vb aannemer, welke werken prioritair, …) Gratis advies Ook informatie over premies Eventueel via REGent, na de scan Over aannemers Garantie op een goede aannemer Lijst van erkende aannemers beschikbaar stellen, zo is er meer controle en wordt de keuze gemakkelijker. Via architect REGent Voorbeeld van goede offerte zodat mensen weten op wat ze moeten letten Denkforum -
voorbeeld van een goede offerte. REGent heeft zoiets op zijn website staan. Daarin staan 4 belangrijke elementen vermeld die op een offerte moeten staan. lijst van aannemers : zie vroeger (REGent werkt dit uit). lijst met aan te bevelen materialen (MAW)
Praktische drempel •
• • • • •
5 (21 %)
Niemand die kan klussen (kennen bestaande klussenploegen niet of weten niet of ze er gebruik van kunnen maken, ook mensen die er geen gebruik kunnen van maken hebben soms te weinig financiele draagkracht om meteen een aannemer te laten uitvoeren Opkuis achteraf Verplaatsen van materiaal (rommel opkuisen, vraagt veel tijd, het is niet mogelijk alles ineens te doen) Geen vervoer beschikbaar (vb. voor aankoop van materiaal) Reglement afvalpark en extra kosten afval Andere
5
21 %
4 3
17 % 13 %
2 1 0
8% 4%
Mogelijke oplossingen (bewonersgroep (z) Onderstroom – 2008) Een erkende klusjesploeg • Via pwa, stad Gent, OCMW, ziekenkas, OCMW, buurtcentrum • Goedkoop • De bewoner moet mee een keuze kunnen maken in het materiaal, mee naar de winkel, thuis kunnen kiezen • Geen lange wachtlijsten • Duidelijk afspreken wat in hun takenpakket zit, welke klussen ze mogen doen en wat niet Gratis workshops om te leren klussen Mogelijkheid om werkgerief te huren moet mogelijk zijn, zo kan je zelf klussen Steun om materiaal te vervoeren en aan te sluiten. In de winkel moet je hiervoor extra betalen Sociale economie – uitwisseling van diensten. Denkforum -
Adviesplek rond renovatie met uitleendienst van materialen bestaat wel in Eeklo of Antwerpen (verbonden aan woonwinkels). Gent kiest hier jammergenoeg niet voor. Workshops rond klussen. MAW heeft nu zoiets uitgewerkt : ‘een muts voor iedereen’ is een praktische workshop rond dakisolatie, echt ter plaatse gaan
Sociale drempel • • • •
10 (33 %)
Te veel andere zaken aan het hoofd (schulden, ziekte, hoge 10 4 lft) 3 Niet durven vragen naar middelen 1 Emotionele draagkracht voor grote veranderingen Andere : ziekte
42 % 17 % 13 % 4%
Mocht er begeleiding gebeuren wil een aantal mensen wel overwegen om werken uit te voeren. Via huisbezoeken project Kweek (Samenlevingsopbouw) 6 extra mensen die info willen over FRGE. Denkforum -
De milieu advies winkel doet op 3 manieren aan trajectbegeleiding: o Via loket, eventueel komt MAW ter plaatse op kosten van REGent o Wie niet zelfdredzaam is, kan op gang worden gezet door bvb. offertes te vergelijken o Sommigen hebben begeleiding nodig van begin tot eind.
-
De vertrouwenspersoon is vooral van belang is bij het overschrijden van de sociale drempel.
Andere drempels •
• • • •
6 (25 %
Huurder (schrik voor huisbaas, schrik voor verhogen huurprijs, het moeten herstellen in oorspronkelijke staat, huurders kennen rechten te weinig en kunnen daardoor niet onderhandelen met huiseigenaar) Leeftijd Hebben ondersteuning nodig, duw in de rug Tijdsgebrek Privé lening aangaan voor REG maatregelen, zonnepanelen
5
21 %
5 2 1 1
21 % 8% 4% 4%
Ivm eigenaar/huurder . Iemand kent een goede samenwerking met en grote bereidheid tot renovatie van de huiseigenaar . Twee deelnemers hebben echte problemen met de eigenaar, vragen naar verbetering waar niet op ingegaan wordt (soms zelfs met procedures tot gevolg)
Mogelijke oplossingen (bewonersgroep (z) Onderstroom – 2008) • • •
Huurders moeten beschermd worden. Als de eigenaar werken uitvoert mag hij de prijs niet opslaan, noch hen uit huis zetten. Huurders pro-actief ondersteunen, meer vormen en rechten leren kennen. Verhuurders actief benaderen over hun voordeel, win-win situaties aantonen.
