Nieuwsbrief FAMILIERAAD, oktober 2013
Familie, partner in zorg De Familieraad wil graag communiceren met familie en naastbetrokkenen van cliënten van GGZ Oost Brabant, maar ook met alle medewerkers. Vandaar deze digitale nieuwsbrief. In deze uitgave wordt speciale aandacht gegeven aan het minisymposium van de Familieraad dat afgelopen zomer werd georganiseerd op zorglandgoed Huize Padua.
INHOUD De inhoud van deze nieuwsbrief op een rijtje: 1. Symbolische ondertekening familiebeleid Ben er op 10 oktober bij in Oss! 2. Familie, partner in zorg Een verslag van het symposium 2.1 Familiebetrokkenheid (Fred Pijls, bestuurder van GGZ Oost Brabant, aan het woord) 2.2 Samenwerken met familie (Ingeborg Siteur, als psychiater-systeemtherapeut werkzaam bij Altrecht GGZ, aan het woord) 2.3 Familie als bondgenoot (Henk Fox, Klinisch psycholoog GGZ Eindhoven, aan het woord) 2.4 Familievertrouwenspersonen in de GGZ (Rob Jongejans, directeur Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP), aan het woord) 2.5 Familieraad GGZ Oost Brabant: 5 jaar onderweg (Albert Verberne, voorzitter Familieraad, aan het woord) 3. Hans Weijmans bedankt! Afscheid van ondersteunend adviseur Familieraad en familievertrouwenspersoon 4. Afscheid leden Familieraad en nieuwe gezichten 5. Nieuwe leden Familieraad gezocht! 6. De na-zomerse koers van de Familieraad
Symbolische ondertekening familiebeleid Donderdag 10 oktober 2013, de landelijke dag van de psychische gezondheid, staat dit jaar in het teken van 'familie van mensen met psychische problemen'. Op deze dag wordt tijdens de opening van de nieuwe balie van informatiecentrum Grip Oss, het familiebeleid onderstreept door een symbolische ondertekening. Met deze ondertekening door Fred Pijls, lid Raad van Bestuur en Albert Verberne, voorzitter van onze Familieraad, maken we het statement dat GGZ Oost Brabant en familie samen staan voor de uitvoering en ontwikkeling van het huidige familiebeleid. U bent van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn: - Ontvangst met koffie, thee en broodjes is om 17.00 uur - Locatie: restaurant van het gebouw Arsis in Oss (Joannes Zwijsenlaan 123) De ondertekening vindt plaats tijdens de openingsceremonie van de nieuwe infobalie van Grip. Meer informatie over deze opening is binnenkort te 1 vinden op http://www.ggzoostbrabant.nl/nieuws
Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/3490.aspx (zie 'Familiebetrokkenheid') en lees meer over de presentatie van Fred Pijls, met hierin: - De missie en ambities van GGZ Oost Brabant - De aanpak - Menslievende zorg, samen met familie en naasten als partner in zorg - Just do it! (mijlpalen van ons familiebeleid)
2.2 Samenwerken met familie
2. Familie, partner in zorg! Dit was de titel van het symposium dat ter gelegenheid van het afscheid van Hans Weijmans, ondersteunend adviseur Familieraad en familievertrouwenspersoon, werd georganiseerd. Tijdens het symposium werden diverse familiegerelateerde thema's gepresenteerd door professionals uit de geestelijke gezondheidszorg. In deze nieuwsbrief leest u over deze thema's en vindt u meer achtergrondinformatie.
2.1 Familiebetrokkenheid Fred Pijls, bestuurder van GGZ Oost Brabant, zette uiteen hoe GGZ Oost Brabant tegen het familiebeleid aankijkt. Dit beleid staat in relatie met het meerjarenbeleid van de organisatie: de
Waarom moet je nou met familie samenwerken en waar
meerjarenstrategie 'Bevlogen realiseren'
moet je rekening mee houden? Ingeborg Siteur, als
(http://www.ggzoostbrabant.nl/media/124320/ggz_bevlogen_r
psychiater-systeemtherapeut werkzaam bij Altrecht GGZ,
ealiseren_bladerbaar.pdf > ). Het zijn woelige tijden voor de
ging in op deze vraag.
zorg, in het bijzonder voor de GGZ. Het is hierbij belangrijk om goed koers te houden. GGZ Oost Brabant heeft haar
Soorten hulpverleners
meerjarenstrategie als kompas. De strategie is mede tot stand
De familie heeft meerdere rollen. Wanneer je als
gekomen door de Familieraad, want als organisatie moet je
hulpverlener in gesprek gaat met familie, dan is het
familie en naasten kunnen uitleggen waar je op afkoerst en
belangrijk om hiervan bewust te zijn. Ook zijn er
waar je voor staat.
verschillende soorten hulpverleners te onderscheiden als
GGZ Oost Brabant heeft in haar meerjarenstrategie nadrukkelijk
je kijkt naar de mate waarin zij met familie binnen de
uitgesproken ervan overtuigd te zijn dat familie en naasten een
triade willen samenwerken:
cruciale rol spelen bij het herstel van onze cliënten. In de afgelopen jaren is hieraan invulling gegeven en de komende
(lees verder op de volgende pagina)
jaren is nog veel te doen met elkaar. 2
2.3 Familie als bondgenoot (Vervolg vorige pagina:) Een presentatie van Henk Fox, Klinisch psycholoog bij GGZ 1. De hulpverlener die wil samenwerken met familie,
Eindhoven:
omdat familie kan helpen om een diagnose helder te krijgen
Wat heb je nou te vertellen?
2. De hulpverlener die wil samenwerken, maar het ook
In plaats van familie kan ook gepraat worden over
belangrijk vindt om de familie te betrekken bij het
'naastbetrokkenen', want naast familieleden is er ook nog die
effect van de behandeling
goede buur, die goede vriend en kennis. Als je aan veel
3. De 'meest compleet kijkende hulpverlener', die wil
familieleden vraagt: ‘Wat heb je nou te vertellen over datgene
samen werken met de familie, die de familie wil
dat je hebt meegemaakt? Dan heeft familie vaak niets te
betrekken bij het effect van de behandeling én die oog
vertellen. Dit komt doordat wat zich afspeelt rondom
heeft voor de eigen hulpvraag van en de dynamiek
psychiatrische problemen, doorgaans binnenshuis wordt
rondom de familie.
gehouden. Men is niet trots op wat men meemaakt. Toch hebben familieleden een schat aan ervaringen, die zeker verteld mogen
Als GGZ is het belangrijk om bewust te zijn van het
worden: ze hebben dus zeker wel iets te vertellen. De betekenis,
bestaan van deze groepen hulpverleners, voordat je
die de oorspronkelijke ervaringen voor je hebben, wordt
hen traint in hun benadering en samenwerking met
duidelijker door verdieping. Verdieping die doorgaans wordt
familie/mantelzorgers. Ingeborg Siteur trekt de
bereikt door samen met 'lotgenoten' te praten en ervaringen uit
conclusie: iedereen moet met familie samenwerken.
wisselen. Binnen lotgenotengroepen wordt veel uitgewisseld
Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/3490.aspx (zie
Ervaringsdeskundigheid delen met hulpverleners
'Samenwerken met familie') voor een verslag van de
Zoals je een vak leert, zo kun je ook leren om ervaringen te uiten
presentatie van Ingeborg Siteur en lees meer over:
en deze te verdiepen tot ervaringskennis en tot
- Dynamiek rondom familie/mantelzorgers
ervaringsdeskundigheid
- Het aanpassen van de zorg: de ziekte wordt de baas - Familie als mantelzorger
Hebben familieleden nou ook iets aan hulpverleners te vertellen?
- Impact op mantelzorgers: winst of verlies
Familieleden en hulpverleners hebben elkaar veel te vertellen,
- Samenwerking is win-winsituatie
maar de aard van de relatie bepaalt of familieleden gevoelens en informatie ‘op tafel’ leggen. Informatie wordt niet gedeeld als de hulpverlener de houding heeft dat ‘de familie de oorzaak van de problemen zijn’. Deze hulpverlener treft een familielid die de hakken in het zand zet en zal zwijgen. Ook zal er geen informatie worden gedeeld al familieleden de houden aannemen van ‘de deskundige hulpverlener weet het allemaal wel'. Deze familieleden zullen afwachten en zwijgen. Kortom, de aard van de relatie bepaalt de samenwerking Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/3490.aspx (zie 'Familie als bondgenoot') en lees meer over: - Rouwproces van familieleden - Krachtig uit eigen herstelproces - Partner in zorg worden met familie - De hedendaagse praktijk - Meer over familie-ervaringen en over familieervaringsdeskundigheid
3
2.4 Familievertrouwenspersonen in de GGZ Een presentatie van Rob Jongejans, directeur
2.5 Familieraad GGZ Oost Brabant: 5 jaar onderweg
Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP):
Door Albert Verberne, voorzitter Familieraad:
Hebt u een familielid of naaste in behandeling bij
Hans Weijmans stopt niet alleen met zijn werkzaamheden als
een instelling voor geestelijke gezondheidszorg?
familievertrouwenspersoon, maar nam ook afscheid als ondersteunend
Dan kunt u informatie, advies en ondersteuning
adviseur van de familieraad van GGZ Oost Brabant. Voorzitter van de
krijgen van een familievertrouwenspersoon (FVP).
Familieraad, Albert Verberne, zette de werkzaamheden van deze raad
De FVP luistert naar uw verhaal en geeft antwoord
uiteen, ging in op de mijlpalen die in de afgelopen vijf jaar zijn bereikt
op uw vragen. Hij ondersteunt u in het contact
en dankte Hans voor zijn jarenlange ondersteuning en samenwerking:
met de hulpverlener, de behandelaar of de instelling. En helpt u zoeken naar oplossingen als u
De Familieraad is in november 2008 officieel geïnstalleerd. Een raad die
een klacht hebt.
opkomt voor de belangen van familie en naasten, maar ook een raad die als adviesorgaan fungeert voor de Raad van Bestuur van GGZ Oost
De Landelijke Stichting
Brabant. De familieraad bestaat uit 9 personen. Een familielid of naaste
Familievertrouwenspersonen (LSFVP) plaatst
heeft een belangrijke rol in het leven van zijn/haar naaste met een
FVP’en bij instellingen door het hele land.
psychiatrische aandoening: je bent co-diagnosticus, zorgverlener,
Daarnaast verzorgt de LSFVP een landelijke advies-
crisismanager en belangenbehartiger.
en hulplijn. De LSFVP is ontstaan vanuit de wens
De Familieraad onderhoudt contact met de diverse zorggroepen van GGZ
dat alle GGZ-instellingen in het land worden
Oost Brabant. Duo's gaan bij afdelingen op bezoek en afdelingen
voorzien van een FVP, ter ondersteuning van
overleggen bij de familieraad wanneer nodig.
familie/naasten die in een kwetsbare positie verkeren. De stichting is in 2010 opgericht.
Prioriteiten
Inmiddels zijn 54 GGZ instellingen aangesloten.
Toen de Familieraad van start ging heeft de raad een vijftal activiteiten
Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/3490.aspx
als prioriteit aangewezen:
(zie 'Familievertrouwenspersoon') en lees meer
1. Het opstellen van de richtlijnen voor het familiebeleid. Deze
over:
richtlijnen zijn voor hulpverleners en dienen als hulpmiddel in het
- Wat doet een Familievertrouwenspersoon?
bejegen en informeren van familie en naasten.
- Familievertrouwenspersoon GGZ Oost Brabant
2. Het werken met de triadekaart: een optimale samenwerking creëren tussen cliënt, hulpverlener en familie. 3. De training 'Familie als bondgenoot'. Een training waarmee medewerkers worden geschoold in het betrekken en samenwerken met familieleden 4. Het introduceren van spiegelgesprekken als instrument bij het bevorderen van de kwaliteit van de hulpverlening 5. Het meten van familietevredenheid Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/3490.aspx (zie 'Familieraad 5 jaar onderweg') en lees meer over: - Wat de Familieraad in 5 jaar heeft bereikt - De toekomst van de Familieraad - Meer informatie en contactgegevens van de Familieraad
4
Hans Weijmans bedankt Dankwoord Hans Weijmans: "Het is geweldig om na veertig jaar werken binnen GGZ Oost Brabant met zo’n mooi symposium afscheid te mogen nemen. Ik ben 5 jaar geleden ‘gezwicht’ voor het familiebeleid en de familieraad en ik had geen betere keuze kunnen maken. Met veel plezier kijk ik terug op mijn werk als ondersteuner van de familieraad en ook op mijn functie van familievertrouwenspersoon. Alle lof voor de leden van de familieraad en in het bijzonder van de kartrekker van het eerste uur: voorzitter Albert Verberne. Ik heb veel respect voor de wijze waarop de familieraad een plek verworven heeft binnen GGZ Oost Brabant en het familiebeleid werkelijk op de kaart heeft gezet: een grote prestatie. Ik wil iedereen bedanken met wie ik in al die jaren heb samengewerkt en vind het erg prettig dat er in Chris de Haas een betrokken en bevlogen opvolger is gevonden. Ik ben de laatste jaren betrokken geraakt bij GGZ-museum De Kluis op het terrein van Huize Padua, waarvan de heropening gepland is begin 2014. Daar hoop ik u dan ook tegen te komen. Verder kijk ik met veel plezier terug op mijn werk, aanvankelijk bij Huize Padua en via het IPZ, later bij GGZ Oost Brabant." Carrière Hans Weijmans Werkte 40 jaar bij GGZ Oost Brabant. Vanaf 1973 als praktijkopleider/docent en later stafdocent bij de B-opleiding van Huize Padua. Van 1975 tot 1985 was hij hoofd B-opleiding (ruim 120 leerlingen in opleiding tot psychiatrisch verpleegkundige). Daarna hoofd opleidingen en staffunctionaris directie met als hoofdtaak de nascholing van zittende medewerkers en kwaliteitsprojecten. Hij was daarnaast 15 jaar werkzaam bij RINO ZUID als coördinator/adviseur (tot 2002).Van 2000 tot 2008 directeur van Instituut De Loofaert BV, een opleidingsbureau, gelieerd aan GGZ Oost Brabant en onderdeel van Het Koude Water (een holding van de Stichting OLIM, de steunstichting van GGZ Oost Brabant). Familiebeleid kwam medio 2008 in beeld en tot 26 juni 2013 was Hans Weijmans stafmedewerker/ondersteuner van de familieraad, coördinator familiebeleid en de eerste familievertrouwenspersoon van GGZ Oost Brabant. Als familievertrouwenspersoon werd hij gedetacheerd vanuit de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen. Hans Weijmans blijft voorlopig werkzaam bij de LSFVP en bij Museum de Kluis.
5
4. Afscheid leden Familieraad en nieuwe gezichten De volgende leden (zie foto hierboven) namen onlangs afscheid van de Familieraad. De Familieraad en GGZ Oost Brabant danken hen voor hun inzet: 1. Ellen van Berlo "Ik heb mijn werk voor de Familieraad vijf jaar lang met enthousiasme en goede inzet gedaan. Het vergde veel inzet, maar we hebben samen veel bereikt. We hebben het familiebeleid en de triade op de kaart gezet. Hopelijk heb ik de GGZ met mijn inzet een stukje beter kunnen maken" 2. Gerard Vissers "We hebben hard gewerkt om de zorg te verbeteren. Zorg die ook mijn dochter ontvangt. Ik wens de Familieraad veel succes in de toekomst met het verder invoeren van het familiebeleid." 3. Maria Naus "Het werk van de Familieraad waardeer ik enorm, ik bewonder hun inzet en bevlogenheid."
De Familieraad verwelkomt drie medewerkers die de familieraad gaan ondersteunen, secretarieel en inhoudelijk, en wensen hen veel succes en bevlogenheid: 1. Bert Ernest, lid Familieraad (zie foto linksonder) "GGZ Oost Brabant is op de goede weg. In het meerjarenbeleidsplan wordt nadrukkelijk gesproken van familiebeleid. Ik wil graag mijn steentje bijdragen aan de uitvoering van dit familiebeleid." 2. Marielle Orsouw, secretaresse (zie foto rechtsonder) "Ik heb heel er heel veel zin in om de familieraad te ondersteunen." 3. Chris de Haas, ondersteunend adviseur (zie foto rechtsonder) "Ik vind het belangrijk om als ondersteuner mee te kunnen werken aan de participatie van naasten, in de medezeggenschap én in de zorg. Zeker met het oog op de toekomst komt er nog veel af op cliënten en naastbetrokkenen. Als ondersteuner van de familieraad wil ik bereiken dat de stem van naasten doorklinkt in goede en verantwoorde zorg. Daarnaast ben ik drie dagen per week werkzaam als familievertrouwenspersoon. Naastbetrokkenen van cliënten kunnen bij mij terecht, voor ondersteuning, begeleiding, advies en informatie. Ik doe dit werk onafhankelijk, vanuit de landelijke Stichting familievertrouwenspersonen. Daarmee heb ik ook de mogelijkheid om de zorg te toetsen aan het beleid voor naastbetrokkenen."
6
6. Nazomerse koers van de Familieraad De toenemende mondigheid van cliënten en hun naasten, de regie die zij nemen voor herstel en de opeenstapeling van overheidsmaatregelen die hen treft, brengen een verandering teweeg in de hulpvraag. Cliënten en hun naasten wensen meer kwaliteit en duidelijkheid over de verwachte resultaten van een behandeling. Ze willen meer invloed op de manier van behandelen en begeleiden. Ze willen mede bepalen in welke omgeving ze zorg ontvangen. Na 5 jaar medezeggenschap is een goede basis gelegd voor beleid voor familieleden en andere naast betrokkenen. Het familiebeleid is nog niet geheel uitgerold. Er is nog veel te doen. Bij ambulantisering hoort dat het sociaal systeem meer gezien en gehoord moet gaan worden. De Herstelvisie vraagt om dialoog en uitwisseling. Dat komt tot uiting in de triadekaart, het inzetten van familieervaringsdeskundigheid en het meten van tevredenheid bij familieleden. Dit zijn ook de speerpunten van de familieraad, waarmee wij de komende tijd aan de slag gaan. Samen zorgen we voor een betrokken omgeving. MEER INFORMATIE Ga naar http://www.ggzoostbrabant.nl/over-ons/medezeggenschap/familieraad/
7
