FAMILIE ARNHEM. Hoe werk ik in mijn gezin, in mijn buurt, op mijn werkplek, in mijn religieuze gemeenschap, aan verbondenheid?

J A A R G A N G 7 5 N R 3 o k t o b e r 2 0 1 5 C O N T A C T B L A D V A N D E S A L E S I A N E N V A N D O N BO S C O I N N E D E R L A N D

Hoe werk ik in mijn gezin, in mijn buurt, op mijn werkplek, in mijn religieuze gemeenschap, … aan verbondenheid?

TOESPRAAK VOOR SALESIAANSE FAMILIE

OPVANG ZWERFJONGEREN ARNHEM

NIEUW OPVOEDINGS­PROJECT

/ DON BOSCO

COLUMN

‘Don Bosco NU’ is het drie­ maandelijkse contactblad van de salesianen van Don Bosco in Nederland. Abonnementen zijn gratis aan te vragen, zie administratie­gegevens. Directeur Mark Tips sdb Redactie Wim Flapper sdb (hoofdredacteur) Koos Meijerink (eindredacteur), Joost Middelhoff Contact Graafseweg 533, 6603 CB - Wijchen e-mail: [email protected] Concept & ontwerp: Heldergroen, www.heldergroen.nl Administratie Don Bosco NU, Wiekslag 2c,

4 Werken aan Verbondenheid Op vraag van de vorige provinciaal heeft een werkgroep in Vlaanderen voor de Vlaamse situatie een nieuw pedagogisch project uitgeschreven. Het is een mooie, eigentijdse en creatieve uitgave geworden met als titel: Opvoeden met Don Bosco als gids en tochtgenoot. Onder de kenmerken van een salesiaanse pedagogie staat als eerste vermeld: Een pedagogie van verbondenheid. De auteurs verwijzen hiervoor duidelijk naar de figuur van Don Bosco zelf en naar zijn manier van werken in Turijn.

3871 AS Hoevelaken, tel: 033 844 75 05 e-mail: [email protected] website www.donbosco.nl Foto’s Dagmar Middelhoff (coverfoto) Tamara Houtveen Agata Skowronek Gerard Schoorl Koos Meijerink Sybrand Visser ANS Don Bosco SOCOM ISSN 0167-3203 TNT Post periodieken registratienummer 36552 copyright, © 2015

2

Het was inderdaad een kenmerk van Don Bosco’s aanpak bij zijn jongeren en mede­ helpers. Hoogst waarschijnlijk heeft Don Bosco dat begrip als dusdanig niet gebruikt. Maar hij had het wel over relaties die hij graag benoemde als familieklimaat. In het salesiaanse denken over opvoeden is die gedachte nooit weg geweest. In de nieuwe tekst staat te lezen: In een ‘familieklimaat’ bied je warmte, structuur en veiligheid aan de jongeren. Concreet uit zich dat in vele as­ pecten zoals de aanspreekbaarheid, humor, gezelligheid, ruimte voor het affectieve, sa­ men vieren… Wanneer je doelbewust in zo’n klimaat investeert, versterk je op jouw beurt weer de verbondenheid. Buiten onze salesi­ aanse kringen is het begrip verbondenheid erg actueel. Er is heel wat te doen om de zorg om verbondenheid te promoten. Getui­ ge daarvan is dat er van 24 september tot 4 oktober zelfs ‘een week van verbondenheid’ georganiseerd wordt. Op het internet is er hierover informatie terug te vinden onder ‘www.weekvanverbondenheid.be’. Het wijst er op dat in onze samenleving nood bestaat aan een grotere nabijheid en diep­gaandere

relaties. Is het niet zo dat we meer en meer vervreemden van elkaar en dat onze relaties vluchtiger en oppervlakkiger worden? Dit heeft tot gevolg dat mensen, en ja ook jongeren, zich eenzaam gaan voelen. Als salesiaanse opvoeders willen we ingaan tegen deze maatschappelijke tendens. We hebben zoveel kansen om onze verbonden­ heid met kinderen en jongeren gestalte te geven. We willen voorleven hoe gezonde relaties mensen kunnen optillen. Mag ik de lezers van Don Bosco Nu uitnodigen om voor zichzelf de vraag te beantwoorden: hoe werk ik in mijn gezin, in mijn buurt, op mijn werkplek, in mijn religieuze gemeenschap, … aan verbondenheid? Afhankelijk van het antwoord zullen we al of niet iets moeten ondernemen. Er zijn zoveel kansen om met elkaar banden te smeden. We betreuren het wanneer we geen verbinding kunnen maken met het internet. Vinden we het ook jammer dat we soms geen verbinding hebben met onze medemens? Laten we opkomen voor verbondenheid, een leven lang. MARK TIPS SDB, PROVINCIAAL/

INHOUD/

9

8 Redactioneel Don Bosco Nu heeft een nieuw jasje! De onderwerpen, artikelen en columns blijven hetzelfde, maar het blad heeft een mooie vernieuwde vormgeving. We kiezen voor fris, strak en overzichtelijk, in de hoop dat jullie met nog meer plezier en inspiratie (blijven) lezen. Verras eens iemand anders met de nieuwste editie en geef dit nummer na lezing door aan een familielid, buren, vriend of vriendin! In dit nummer van Don Bosco NU vindt u een samen­ vatting van de toespraak van paus Franciscus tot de Salesaanse familie en blikken we kort terug op de slotviering van de 200ste geboortedag van Don Bosco. Pater Johan Visser was na enkele jaren weer op bezoek in Nederland, de redactie interviewde hem. Naast pater Visser worden ook andere Don Bosco missionarissen die op verlof waren weer eens in het zonnetje gezet. Nederland kent ruim 40 Don Bosco naamdragers die de droom van Don Bosco uitdragen, onze nieuwe rubriek trappen we af met het Don Bosco jeugdcircus in Ouden­ bosch. In de rubriek ‘de inspiratie van…’ dit keer een portret van een bescheiden, maar o zo waardevol man. Als u dit blad van kaft tot kaft uit hebt bent u weer hele­ maal op de hoogte van wat er gaande is rond Don Bosco en de Salesiaanse familie!

16

Inhoud 2 Column Verbondenheid 4 Don Bosco belicht Toespraak paus Franciscus, Nieuw opvoedings­project en Nadenken over Zingeving 6 Werk in uitvoering Pater Johan Visser al 60 jaar actief 8

Jeugd van tegenwoordig Don Bosco naamdragers in Nederland NIEUW

9 Nieuwe boeken 10 Werk in uitvoering Integrale aanpak zwerfjongeren bij Jonahuis Arnhem 12 Nieuws.nl Impressie slotfeest jubileumjaar en priesterwijding Andy Jebarus 14 Nieuws Wereldwijd Don Bosco missionarissen op verlof 15 Verzameld agenda en kasboek 16 De inspiratie van… Bernard van Lankvelt

3

/ DON BOSCO

Samenvatting

WOORDJE VAN PAUS FRANCISCUS TOT DE SALESIAANSE FAMILIE Op zondag 21 juni 2015 bezocht paus Franciscus Valdocco. Hij werd aan de hoofdingang van de basiliek verwelkomd door de algemeen overste, Angel Fernandez Artime, en de provinciaal van Piemonte. In de basiliek zelf bevonden zich hoofdzakelijk de salesianen van Don Bosco en de zusters van Don Bosco. De paus begroette heel wat medebroeders en zusters bij het naar voren komen in de basiliek. Eerst ging hij een hele tijd in stilte bidden bij het schrijn van Don Bosco. Op het altaar van Don Bosco legde hij bloemen neer. door MARC VANHOUTTE

De algemeen overste, Angel Fernandez Artime heette paus Franciscus van harte welkom. Hij bracht onder meer de zending van de eerste salesianen naar Patagonië door Don Bosco zelf in herinnering. In zijn toespraak verzeker­ de de algemeen overste de paus van het verlangen dat in heel de Salesiaan­ se Familie leeft om de zending voor de evangelisatie van de jeugd, in het bijzonder de meest kwetsbare en verla­ ten jeugd, trouw te blijven in dienst aan God en de Kerk. Toen was het woord aan de paus … Hijzelf wenste iets te zeggen uit het hart! Allereerst lichtte paus Franciscus zijn diepe verbonden­ heid met Don Bosco en de salesianen toe. In zijn leven zijn salesianen op diverse cruciale momenten van belang geweest. In grote lijnen kwam zijn toespraak onder meer op volgende gedachten neer: 1. Wat is zo bijzonder typisch bij de salesianen: ‘De affectie’! • Van Don Bosco hebt gij geleerd har­ telijk en voelbaar te beminnen, met warme genegenheid, met een zuiver en vrij hart. Dat is bij de salesianen zo merkwaardig en opvallend. • Ongetwijfeld heeft Don Bosco zelf de affectie geleerd van zijn moeder,

4

mamma Margherita, en dus ook de salesianen. Een moeder is zo belangrijk. En de salesianen hebben een moeder, nl. Maria en mamma Margherita. De Mariale verbonden­ heid is zo kenmerkend en belangrijk bij de salesianen. Het is precies van­ uit die moederlijke verbondenheid dat ze leren om zelf met een ware affectie lief te hebben. 2. Drie typische kenmerken bij de salesianen: 1. De ontspanning, zoals sport en spel, is een eerste direct opvallend gege­ ven bij de salesianen. 2. Maar die wereld van ontspanning is doorgangspoort; het doel is immers de opvoeding en daar is de inschake­ ling van sport en spel bij de salesia­ nen op gericht. 3. Ten slotte hebben de salesianen bij Don Bosco geleerd dat het doel van de opvoeding de evangelisatie is, namelijk de jongeren Jezus leren kennen en liefhebben. 3. Tenslotte twee zeer opvallende salesiaanse kenmerken: • De concreetheid: salesianen zijn concreet, geen man­ nen van theorie maar mannen van

de daad, ondernemend, initiatiefrijk, creatief; vandaar uw bewuste voor­ keur voor beroepsscholen en scholen voor directe concrete opvang van arme en gewone jongeren. • De vreugde: salesiaanse aanwezigheid is een blije aanwezigheid; droefgeestigheid hoort niet thuis in hun rangen; maar de inschakeling van de vreugde is gericht op evangelisatie; het is een middel, geen doel; de vreugde willen de salesianen aanwenden als een middel om Jezus te leren kennen en liefhebben. Hierna besloot paus Franciscus zijn ont­ moeting met de Salesiaanse Familie. Iedereen bad met de paus. Daarop gaf de paus de zegen van Maria Hulp der Christenen, een zegen die Don Bosco en de salesianen zo dierbaar is. Eenmaal terug op het pleintje voor de basiliek werd de paus opgewacht door de jongeren die hem uitbundig toejuich­ ten. Heel kort sprak de paus hen toe en riep hen op te leven in grote vreugde, zoals Don Bosco dit van zijn jongens steeds heeft verlangd. Immers, de echte vreugde is de weg die leidt naar Jezus.

DON BOSCO BELICHT /

NIEUW OPVOEDINGSPROJECT DON BOSCO ‘Opvoeden met Don Bosco als gids en tochtgenoot’ heet het nieuwe opvoedings­ project van de salesiaanse beweging. Naar vorm en inhoud is het meer dan een zoveelste visietekst. “Het biedt een gemeenschappelijk kompas voor de meer dan 2500 opvoeders die actief zijn in onze scholen, jeugdhulporganisaties en speelpleinwerkingen”, zegt Mark Tips, provinciaal van de salesianen, “Het bevestigt wat we vandaag goed doen, maar daagt ons ook opnieuw uit.” door Mark Tips

“Dit salesiaans opvoedingsproject brengt de traditie van Don Bosco opnieuw in dialoog met de leefwereld, inzichten en noden van vandaag”, zegt het hoofd van de salesiaanse bewe­ ging in Vlaanderen en Nederland. “Het project verduidelijkt hoe wij kijken naar opvoeden, hoe wij geloven in de groei van jongeren én van opvoeders en wat hedendaagse kenmerken zijn van een salesiaanse pedagogie.” Het bevat zeker een aantal nieuwe of vernieuwde accen­ ten. “Zo stellen we meer dan ooit de rol van de ouders centraal. Zij zijn en blijven de eerste opvoeders. Opvoeden moet samen met de jongere én met hen

gebeuren”, illustreert hij. “Iedere jongere is zinzoeker. Als opvoeder kan je hier het verschil maken door verhalen aan te reiken, dat van jezelf én dat van Jezus.” Uiteraard zijn de typische elementen van de salesiaanse visie op opvoeden gebleven. De kracht van een hartelij­ ke aanwezigheid tussen de jongeren, het belang van spel en vreugde en de aandacht voor gekwetste en kwetsbare jongere zijn maar enkele voorbeelden. “Het zijn richtingaan­wijzers die Don Bos­ co ons reeds aanreikte. Hij geeft ons, net als het opvoedingsproject, geen vastgelegd routeplan of uitgewerkte reisgids. Maar wel een rijk kompas ter

inspiratie. Het project is resultaat van een lang groeiproces dat zijn vruchten heeft afgeworpen. Het kompas dat we nu aan al onze opvoeders aanreiken, moet mijn én ons kompas worden.” Praktisch Een exemplaar van ‘Opvoeden met Don Bosco als gids en tochtgenoot’ is eenvoudig te bestellen voor € 12,00 plus verzendkosten via www.donboscovorming-animatie.be. Voor meer informatie: Don Bosco Vorming & Animatie, tel 016 479124. [email protected]

Nadenken over vormen die jongeren stimuleren

om te verdiepen en zin te beleven In 2015 is de spirituele dimensie van mensen ons nog steeds een zorg in de werken die zich ‘Don Bosco-werk’ noemen. Daarom organiseerde Don Bosco Werken Nederland, onder leiding van de Taakhouder vorming, een bijeenkomst rond dit thema op zaterdag 15 augustus. Vijftien mensen uit het bezinning- en jeugdwerk kwamen samen om hun ideeën met elkaar uit te wisselen en deze te vertalen in creatieve, uitnodigende activiteiten. door RITA VERMELTFOORT

Don Bosco had grote zorg voor de spirituele dimensie van jonge mensen. Zelf beleefde hij in zijn leven een goddelijk mysterie dat hij aan jongeren wilde doorgeven. Hij deed dit met warmte en acceptatie en hield rekening met de behoef­ te van jongeren om met spel en rituelen te werken. Don Bosco’s blijheid en dankbaarheid voor de goddelijke aan­

wezigheid in zijn leven maakten de jongeren nieuwsgierig; deze man luisterde met zijn hart, was oprecht betrokken en bleef trouw aan zijn beloftes… In 2015 is de spirituele dimensie van mensen ons nog steeds een zorg bij ‘Don Bosco’. Krijgen mensen nu nog aanspre­ kende taal en beelden aangereikt voor het ‘geheim’ dat in hen leeft? We mogen constateren dat er niet veel plaatsen meer zijn waar jongeren ‘gevoed’ worden op dit vlak. Bij Don Bosco willen we een omgeving zijn waar dit thema dat we ‘Zin-plek’ noemen, invulling krijgt. Die zaterdag beleefden we een dynamische middag. Na een inspirerende inleiding door Marc Loriaux, Benedictijnse monnik met ervaring in bezinning- en jeugdwerk, waren we in de stemming! ‘Zin-plek’ als metaforisch uitgangspunt leverde veel associaties op. Taal, beelden, rituelen, verhalen, materialen en spellen werden in aansprekende eigentijdse werkvormen gepast, met het oog op jongeren in de diverse leeftijdscategorieën.

5

/ DON BOSCO

Ubi caritas et amor, Deus ibi est Waar vriendschap is en liefde, daar is God Zondag 13 september was in de Sint Martinus­kerk in Weert een Heilige mis van dankbaarheid voor pater Johan Visser sdb met aandacht voor het gouden priester­jubileum van deze gerespecteerde missio­ naris. Met ‘s middags een druk­bezochte receptie voor familie, vrienden en weldoeners. De missionaris uit Weert werd op 29 juni 1964 tot priester gewijd. Op 29 juni 2014 vierde hij zijn 50-jarig priester­jubileum in Cambodja samen met zijn medebroeders, (oud) studen­ ten en kinderen van het Don Bosco Kinder Fonds. Aangezien zijn familie en veel van zijn vrienden in Nederland wonen werd uiteraard ook in Nederland aandacht besteed aan dit jubileum. In Nederland is pater Visser gezegend met honderden donateurs. “Ik ben in 1933 geboren in Friesland, opgegroeid in Limburg en geadopteerd door Zeeland’. Pas ontving hij nog 80 containers met goederen vanuit Zeeland. In de loop

6

der jaren ontving hij voor zijn scholen tal van tafels en stoelen, machines voor de landbouwschool, vanuit Maastricht tegels en sanitair voor de hotelschool. De jubilaris vertrok in 1956 naar de mis­ sie, eerst werkte hij in Thailand, later in Cambodja. Hij stichtte 20 lagere scholen in de dorpen en 6 Don Boscoscholen, waaronder grote technische scholen en een hotelschool. Dit alles volgens de succesformule van Don Bosco: richt je op arme, kansloze jeugd; geef hen goed en degelijk onderwijs zodat ze een vak leren waarmee ze in de wereld vooruit kunnen en zo zelf in hun onderhoud kunnen voorzien. Zo raken ze uit de spi­ raal van ellende en armoede en kunnen gelukkige mensen worden. “De jeugd in Cambodja had zo weinig kans toen ik er kwam”. De scholen die pater Johan Visser stichtte en waarvan hij ook enige tijd rector was zijn allen uitgegroeid tot volwaardige opleidingen op MTS niveau. “We kregen voor een school 3.000 aanvragen terwijl er slechts 250 plaatsen zijn. Want, zo weet men, als je bij Don Bosco op school hebt gezeten, heb je direct een baan en ligt de wereld voor je open”. Momenteel leidt Johan Visser de Don Bosco Technical School in Sihanoukville met 520 studenten, waarvan 120 meisjes. “Dertig procent van de kinderen is wees. In Cambodja zijn praktisch alle mensen Boeddhis­ tisch, de staatsgodsdienst. De kerk had er alles verloren, sinds 1991 is het weer een vrij land”. Pater Visser draagt elke

ochtend de mis op, in aanwezigheid van leerlingen. “Ze komen er graag, op zaterdag komt iedereen. Ze horen graag de vreugde van het Evange­ lie”. De leerlingen kunnen naar catechi­ satie, dit jaar waren er al 300 doopsels, allemaal jonge mensen. Het motto “Wees een vader, leraar en vriend’’, van Don Bosco verkoos Johan Visser tot zijn eigen leidraad. “Door voor de jeugd een vriend te zijn creëer je een familieband. Het is niet genoeg dat je jeugd bemint, de jeugd moet ook weten dat je ze bemint. Waar vriend­ schap en liefde is, daar is God. De rol van missionaris is er om Gods liefde te doen ondervinden. Dat is de roeping van iedere christenleraar”. Sinds 4 jaar heeft hij last van zijn been en gaat het lopen moeilijk. Eind sep­ tember vertrok hij weer naar Cambodja om er zijn vruchtbare werk voort te zetten. “Ik ga door zo lang mijn gezond­ heid het toelaat, want bij de jeugd blijf je jong”. Kijk voor extra informatie over pater Visser en zijn werk in Azië Op de website www.sawasdee.nl

WERK IN UITVOERING /

geeft hoop in Istanbul Priester Andres Calleja in een klas met Iraakse en Syrische vluchtelingen

ISTANBUL – Een paar schoolmeisjes dragen een hoofddoek, de meesten niet. Braaf gaan de leerlingen in rijen staan. „Good morning father”, klinkt het. Priester Andres Calleja laat het Onze Vader in het Engels over het plein schallen. Een ongewoon tafereel in het hart van islamitisch Istanbul. door Jessica Maas

Dit is de Don Bosco School, een schooltje voor Iraakse en Syrische vluchtelingen gerund door Salesiaanse priesters, een rooms-katholieke congregatie. Priester Andres neemt het woord. “Er gebeuren veel slechte dingen in de wereld. We willen jullie hier leren goede mensen te zijn; met respect voor iedereen.” De Iraakse juf naast hem vertaalt zijn woor­ den in het Arabisch. De kinderen knikken ernstig en rennen naar de klassen. De lessen beginnen. In de oude hal hangen tekeningen van de leerlingen. Kleurrijke platen. De priester zucht: “Deze kinderen hebben al zoveel gezien. Ouders moeten vaak huilen wanneer ze hun zoon of dochter hier zien lachen, spelen. Veel kinderen zijn ook jaren niet naar school gegaan; te gevaarlijk. Dit schooltje - al is het maar een paar uur per dag - geeft hoop; hoop op een normaal leven.” Twintig jaar geleden begonnen de priesters hier met het organiseren van activiteiten voor kinderen. Steeds meer christelijke Irakezen vonden hun weg naar Istanbul en naar de kerk door de oorlog in eigen land. “Daar kwam later Syrië bij. Er staan nu in totaal driehonderd leerlingen ingeschre­ ven en het blijft groeien.” In totaal vangt Turkije zo’n twee miljoen Syrische vluchtelingen op. Een meisje loopt voorbij. Ze geeft de priester een hand. “How do you do?” klinkt het verlegen. Een paar maanden geleden woonde ze nog in Irak. I am going to school, schrijft de Iraakse docent op het bord. De kinderen schrijven mee. Alle lessen worden in het Engels gegeven. “Daar hebben ze in de toekomst wat aan”, verklaart

foto Agata Skowronek

Onze Vader

priester Andres. Zelf heeft hij jaren in Indonesië gewoond. Hij is gewend om ‘over religies heen’ te praten. “We brengen ze geen haat bij, maar juist respect voor de ander. We accep­ teren alle leerlingen. Ongeacht religie.” De school telt nu zo’n zestig moslimleerlingen. “Voor de kinderen is dat geen enkel probleem.” Hij steekt zijn vinger op en zegt ernstig: “Als kinderen van God moeten we juist de nadruk leggen op onze overeenkomsten, niet op onze verschillen.” Dat is in Turkije wel anders weet hij. Atheïsten en christenen worden op Turk­ se scholen nog vaak afgeschilderd als vijand. “‘Mensen die varken eten, zijn slecht’, wordt bijvoorbeeld verteld. Zo voed je kinderen met haat.”

Op Don Bosco School Ieren vluchtelingen respect te hebben voor elkaar en andere religies De school moet voorzichtig zijn. Officieel is de Don Bosco geen legale school. “We worden oogluikend toegestaan”, zegt de priester. De argwaan tegen christenen is groot. “Als de Turkse overheid het wil, kunnen ze ons morgen sluiten.” Zijn leerlingen worden soms op weg naar school uitgeschol­ den door andere kinderen. De priester kan er weinig tegen ondernemen. Het wantrouwen zit diep. Hij herinnert zich een voorval met een Keniaanse priester. Die bracht een aantal kinderen naar de school. Andres schudt zijn hoofd: “Hij werd - omdat hij zwart was - aangehouden door de politie. Zowel hij als de kinderen spraken natuurlijk niet goed Engels. Het werd een heel drama. Ik moest naar het politie­ bureau komen om hem vrij te krijgen.” De 18-jarige Dima uit Bagdad werkt een jaar op de school. Ze ziet haar leerlingen opbloeien. “Ze willen aan het eind van de les niet eens naar huis. Hier ontsnappen ze even aan alle ellende.” Artikel met toestemming overgenomen van De Gelderlander

7

/ DON BOSCO

Geschiedenis Broeder Gangulfus en Kapelaan Kloeg traden in de voetsporen van Don Bosco toen zij in 1956 begonnen met een jeugdcircus om de ‘badra­ ven’ (kwajongens, belhamels) van de straat te houden en enig houvast te bieden.

JEUGDCIRCUS

DON BOSCO

In Nederland zijn zo’n 40 à 50 organisaties en scholen die hun naam ontlenen aan Don Bosco. In deze nieuwe rubriek willen we elke keer een organisatie voor het voetlicht brengen. Dit keer….Jeugdcircus Don Bosco door Koos Meijerink

Jeugdcircus Don Bosco uit Oudenbosch is opgericht in 1956 en in al die jaren hebben en­ thousiaste vrijwilligers kinderen van 4 tot 18 jaar getraind en opgeleid tot amateurcircusartiesten. De club telt variërend tussen de 30 en 40 leden. De artiesten verzorgen optredens in binnen- en buitenland. Het oefenen van de verschillende circusnummers vindt plaats op doordeweekse avonden in het eigen circusgebouw aan de Hellemonsstraat in Oudenbosch (achter de basiliek). Iedere avond wordt een bepaalde act of oefening getraind.

8

Visie & Missie Sleutelwoorden bij het circus zijn; aanwezigheid, liefde en hartelijkheid, redelijkheid, dialoog, verantwoordelijkheid, stimuleren, vertrouwen, ruimte. Deze sleutelwoorden zijn terug te vinden in de manier waarop de vrijwilligers met de kinderen in het jeugdcircus omgaan. Aller­ eerst zorgen ze voor een plaats waar het voor de kinderen gezellig vertoeven is. Samen met de kinderen bouwen ze aan circusacts. Hierbij leren ze samenwerken, overleggen, op elkaar te vertrouwen, elkaar te stimuleren en verantwoor­ delijkheid te dragen. De trainers zijn er om de kinderen te stimuleren en de ruimte te geven. Zo leren zij zich deze belangrijke vaardigheden op een hele plezierige manier eigen te maken. Vrijwilligers Het circus draait helemaal op vrijwilligers. De trainers zijn mensen die raakvlakken hebben met het onderwijs, met name bewegingsonder­ wijs, oud circusartiesten, pabostudenten enzo­ voorts. De medewerkers zijn mensen die het fijn vinden om met kinderen te werken, die het leuk vinden om te assisteren bij de trainingen, die goed kunnen schminken, kleding ontwerpen en/of maken, die geluid, licht en techniek als hobby hebben enzovoorts. www.jeugdcircusdonbosco.nl

NIEUWE BOEKEN /

Van de hand van oudleerling van Don Bosco Leusden Theo van Remundt verscheen recent opnieuw een boek getiteld Kinderen van 0 tot 5, de belangrijkste jaren – Basis voor een succesvolle opvoeding. De eerste 5 jaren zijn de belangrijkste jaren in het leven van je kind. Hier worden de fundamenten gelegd waarop jouw kind zijn hele leven verder moet bouwen. Als de fundamen­ ten goed zijn heeft jouw kind daar een leven lang plezier van. De eerste 5 jaren bepalen in belangrijke mate wie en wat jouw kind zal zijn. Zal hij gelukkig en intelligent zijn? Het gaat niet vanzelf, jouw hulp, steun en inzicht zijn van ontschatbaar belang. Het boek kan een belangrijke raadgever zijn in die verschrikkelijk belangrijke jaren van jonge kinderen. De opbrengst van dit boek is volledig, dus zonder aftrek van wat voor kosten dan ook voor Artsen zonder Grenzen. Deze organisatie verleent hulp aan bevolkingsgroepen in nood. Direct te bestellen via www.mijnbestseller.nl/tremundt Verkoopprijs € 24,99, ISBN Paperback: 9789462548343

KINDEREN VAN 0 TOT 5, DE BELANGRIJKSTE JAREN Auteur Theo van Remundt

HOOG TIJD VOOR EEN ANDERE GOD Auteur Roger Burggraeve

Salesiaan Roger Burggraeve is bekend als moraaltheoloog en kenner van het werk van de Franse filosoof Emmanuel Le­ vinas. In een hoogst interessant boek, gemaakt samen met Guido Caerts en Paula Veestraeten, boort hij zich in bekende Bijbelteksten. Hij wil de verhalen - zo noemt hij het zelf ‘diepgronden’, op zoek gaan naar betekenissen die verborgen liggen onder een eerste, oppervlakkige structuur. Rode draad is de zoektocht naar een hedendaags godsbeeld dat te rijmen valt met de cultuurhistorische context waarin we leven. Door een alternatieve lezing van de scheppingsver­ halen, van Abram en Sarai, Jona, Job, Mozes, de barmhartige Samaritaan… licht voor de lezer een heel ander gezicht van religie op. Het oude godsbeeld wordt voorgoed begraven, om plaats te maken voor een andere God en een andere mens. Twee hoofdstukken zijn bijzonder interessant. Burggraeve bespreekt bijvoorbeeld het soms misbruikte vers uit Genesis dat de mens door God mannelijk en vrouwelijk geschapen werd. „De Bijbelse traditie heeft aandacht voor het seksuele verschil, maar tegelijk ben je als man of als vrouw integraal mens”, lezen we. Burggraeve waarschuwt voor het verabso­ luteren van het seksuele verschil. Dat doet de Bijbel niet. Alle mensen zijn gelijk. In het laatste hoofdstuk leest Burggraeve de Joodse filosoof Levinas, om te komen tot een nieuw godsbeeld. De ‘ethiek van de ander’ openbaart Gods genade. Jezus stelt het gods­ beeld scherper dat al in de Joodse teksten aanwezig was. Een bijzonder boek dat geloof en ethisch handelen balt. Hoog tijd voor een andere God. Bijbels diepgronden naar de ziel van ons mens-zijn. Roger Burggraeve in gesprek met Guido Caerts en Paula Veestraeten, Davidsfonds, Leuven, 2015, 207 blz. Verkoopprijs € 22,50, ISBN 978 90 5908 649 4. (Bron: Kerknet)

9

/ DON BOSCO

JONA (Jongeren Op weg Naar Anderen) is een initiatief van de Salesianen van Don Bosco in Nederland. Inmiddels is er in de werkwijze veel veranderd in Arnhem. Maar de huiskamer als veilige plek en de 24/7 aanwezigheid van medewerkers waarin jongeren hun vertrouwen stellen maken nog steeds deel uit van de Don Boscosfeer die nog altijd bij Jona heerst. door KOOS MEIJERINK

JONAHUIS ARNHEM VOOR INTEGRALE AANPAK ZWERFJONGEREN Jongeren van 18 tot 26 jaar, die een zwervend bestaan leiden, kunnen in Arnhem terecht bij het Jonahuis. In het Jonahuis vinden zwerfjon­ geren een veilige huiskamer en professionele hulp, advies, inloop, informatie, opvang en ondersteuning. Het Jonahuis is onderdeel van de IAZ (Integrale Aanpak Zwerfjongeren), een samenwerking van RIBW AVV, Lindenhout en Pactum. Ook Plurijn en Pro Persona maken deel uit van het project dat dankzij de korte lijnen succesvol is. De integrale aanpak en 24/7 zorg in combinatie met nachtopvang is redelijk uniek in Nederland. Er komen regelmatig aanvragen uit het hele land voor een werkbezoek. De RIBW AVV verzorgt de dag- en nachtopvang en biedt zwerfjongeren een slaapplek in één van de bestaande logeer- of woonvoorzieningen. Begeleidingstraject Alle jongeren die de huiskamer bezoeken, krijgen een traject aangeboden. De trajectbege­ leiding start vanuit de huiskamer. Het doel van de begeleiding is om jongeren te stimuleren om persoonlijke en sociale vaardigheden en een positief zelfbeeld te ontwikkelen, om uiteindelijk de periode van dakloosheid af te sluiten en te werken aan een toekomst met perspectief. Jongeren worden in eerste instantie geholpen bij de zaken die het belangrijkst zijn, zoals: een

10

dak boven het hoofd, een slaapplaats, inkomen en schuldhulpverlening. Later is de begeleiding gericht op school, werk of vrijwilligerswerk.

Mijn liefde voor dit werk is ontstaan vanuit mijn jeugd die ook niet makkelijk is geweest. Vanuit die ervaring wil ik graag jongeren helpen. Je moet het echt van hele kleine succesjes – soms hele kleine intieme momenten – hebben, daar kan ik dan weer lang op teren. - Sanne

Huiskamer De huiskamer vormt een belangrijke peiler onder het project. Jongeren bellen aan of lopen hier binnen. Het pand en de plek is laagdrem­ pelig en jongeren vinden de weg er naar toe via mond-op-mond reclame of via verwijzing door hulpinstanties. Ze kunnen even op adem komen en er terecht voor contact en gezelligheid, advies als ze ergens mee zitten. Maar ook voor praktische zaken als telefoon of gratis internet om contact te hebben met instanties voor bijvoorbeeld werk of uitkering. Het Jonahuis is dagelijks geopend van 08.00 tot 22.30 uur. Wanneer een jongere geen onderdak heeft kan hij of zij gebruik maken van de logeeropvang.

De logeeropvang biedt een plek om rustig te kunnen slapen aan 6 jongeren en er kan gebruik gemaakt worden van een douche. Basisveiligheid Het zijn vrijwel allemaal beschadigde jongeren waarbij er in de thuissituatie dingen zijn mis­ gegaan. Ze zijn basisveiligheid en liefde tekort gekomen. Jongeren met schulden, verslaving en psychische problematiek. Dit laatste zien we steeds meer toenemen. Het werk vergt een lange adem, de ontwikkeling gaat meestal heel langzaam. Soms is het één stap vooruit en dan weer twee achteruit. Maar een enkeling heeft alles weer vrij snel op de rit wat betreft wonen en werk of een uitkering.

Het werk blijft uitdagend, geen dag is hetzelfde. Je weet nooit wie je binnen krijgt. Ik probeer de emotie los te weken die bij jongeren veelal verborgen zit achter stoerheid. Het werk houdt me zelf jong. - Jaap

Activering en voorzieningen Met een sportschool heeft JONA een contract afgesloten zodat jongeren er terecht kunnen om te sporten en ook worden er regelmatig out-door activiteiten zoals bijvoorbeeld een voetbaltoernooi georganiseerd. In het Jona­ huis zelf kunnen jongeren o.a. tafeltennissen, poolen en darten. De muziekruimte die is voorzien van een drumstel, gitaar en keyboard en opnamevoorzieningen is een geliefde plek. Bezoekers kunnen elke dag in het Jonahuis terecht voor een gratis lunch of avondeten voor 1 euro. Jongeren die zich opgeven om te koken kunnen gratis mee-eten. De trajectbegeleiders

van Jona gaan regelmatig mee naar afspra­ ken bij bijvoorbeeld een school, psycholoog of huisarts of helpen als het nodig is mee bij een verhuizing. Innovatieproject Voor de doelgroep jongeren met psychiatrische achtergronden is nu een nieuw projectplan gemaakt. Dat voorziet in een speciale woon­ vorm met begeleid wonen voor jongeren die op psychisch gebied extra ondersteuning nodig hebben en eigenlijk opgenomen zouden moeten worden. Subsidie is al toegekend, nu moet het project verder opgezet en uitgevoerd gaan worden.

Begeleiders Sanne van Leusden en Jaap Wester met in het midden een van de bezoekers van het Jonahuis

WERK IN UITVOERING /

Ik kom hier elke dag. Ik heb geen andere plek, ik vind het hier leuk en gezellig. Ik kom hier om hulp te krijgen, ik heb hier veel geleerd. Ik kom hier voor afspraken met mijn trajectbegeleider en om tv te kijken. - Uitspraken van bezoekers

Recent is de website van Jona geheel vernieuwd: www.jonahuis.nl

11

/ DON BOSCO

IMPRESSIE SLOTFEEST JUBILEUMJAAR DON BOSCO In onze salesiaanse provincie van België-Noord en Nederland werd het jubileumjaar op de tweehonderdste verjaardag van Don Bosco feestelijk afgesloten. Een impressie… ‘s Middags waren alle Don Bosco­ sympathisanten, jong en oud, aan­ wezig in Oud-Heverlee, België, voor een grootse happening, waarmee de salesiaanse wereld van Vlaanderen en Nederland het jubileumjaar afsloot. Halverwege de middag vond de plech­ tige eucharistieviering in openlucht plaats, voorgegaan door mgr. Luc Van Looy, salesiaan en bisschop van Gent. Op het einde van de deugddoende

viering in een salesiaanse, hartelijke stijl werd de nieuwe uitwerking van het pedagogische project symbolisch overhandigd aan vertegenwoordigers van diverse ‘takken’ van de Salesiaan­ se Familie. Dit project wordt nu ruim verspreid in de salesiaanse wereld. Na de eucharistieviering werd het feest uiteraard ook op andere manieren voortgezet. Voor spektakel zorgden de steltlopers van Merchtem, die in een indrukwekkende voorstelling hun ‘kunsten’ vertoonden. Tot vreugde van alle Don Boscofans waren er onder de steltlopers ook heel wat jonge ge­ zichtjes te bespeuren, en een van die

PRIESTER-WIJDING

ANDY JEBARUS Zaterdag 27 juni was de priesterwijding van Andy Jebarus in Oostende in aanwezigheid van een groot aantal leden van de Salesiaanse Familie uit Vlaanderen en Nederland. Door de handoplegging van Mgr. Luc Van Looy, de aanwezige priesters en het gebed van de gemeenschap werd Andy tot priester gewijd in de kapel van Don Bosco Sint-Denijs-West­ rem. Vele vrienden en bekenden van Andy waren zaterdag op de uitnodiging ingegaan om zijn priesterwijding in gebed en dankbare vreugde bij te wonen. Bij het begin van de wijdingsliturgie mocht de provinciaal Andy voorstellen als een blije en dienstvaardige salesiaan. In 2009 kwam hij naar Nederland om in het kader van het salesiaans Europaproject het charisma van Don Bosco in Nederland en Vlaanderen te ondersteunen. Na twee jaar stage in Rijswijk, drie jaar theologiestudies aan het Johan­ nes XXIIIseminarie te Leuven en een jaar pastorale stage als diaken in Oostende mocht hij nu tot priester gewijd worden. In de homilie stelde Mgr. Luc hoe een priester vanaf het altaar naar de wereld kijkt en er de vragen en kreten hoort van zoveel mensen naar zin en toekomst, een salesiaan vooral deze van de jongeren. Zoals Andy het aan hem

12

jongste steltlopers kreeg een luid ap­ plaus toen hij in een toernooi als laatste staande bleef! Voor de jeugd waren er heel wat attracties voorzien: springkastelen, volksspelen, schminken… Maar ook voor alle anderen werd het een feestelijk ontmoetingsmoment, com­ pleet met taart. Aan het eind van dit jubileumjaar zeggen we natuurlijk uit de grond van ons hart: dankjewel, Don Bosco! De regionale televisiezender ROB maakte een mooie reportage van dit prachtige slotfeest; deze impressie is via de website terug te zien. www.robtv.be

verwoord had, probeert een priester gewoon zijn best te doen om in kracht van de Heilige Geest Christus te tonen. Hij wil hen begeleiden naar Christus in de spiritualiteit van Don Bosco. Vanuit het beeld van de wijnstok en de ran­ ken verbindt hij met Christus en blijft hij vooral vanuit de eucharistie verbonden met Christus. Zo kan hij een herder zijn naar het beeld van de Goede Herder. Tijdens de litanie van alle heiligen lag Andy plat op de grond als teken van zijn totale overgave. Daarna volgde het intense kernmoment: de handoplegging in alle stilte door de bisschop, de aanwezige priesters en het wijdingsgebed. Vervolgens ontving hij de priesterstola en het kazuifel, werden zijn handen gezalfd met geurig chrisma, en kreeg hij de gaven voor de eucharistie: de beker met wijn en de schaal met brood. Met de vredeskus van de bisschop en van alle aanwezige priesters werd dan Andy opgenomen in het priestercollege. Het waren momen­ ten van diepe ontroering en bewogenheid. In zijn slotwoord wist de pasgewijde priester op zijn eigen leuke en humoristi­ sche wijze allen en enkelen in het bijzonder te danken.

NIEUWS.NL /

Succesvolle Deebeetje­ kampen met koninklijk tintje Hutten bouwen, een vroege wan­ deltocht, zwemmen, spelshow, een fotospeurtocht en een fiet­ stocht, kampvuur, casinospelen, feest in ‘Disco De Kampschuur’, een sfeervolle dinnershow met geweldige acts en een Konink­ lijke ontvangst op Paleis Het Loo. Zie daar de ingrediënten die garant stonden voor drie super­ gezellige kampweken vol met nieuwe, leuke activiteiten. 

Geslaagde Sport- en Speldag

Zaterdag 20 juni verzamel­ den vrijwilligers en mede­ werkers van Don Bosco Wer­ ken Nederland zich in Assel voor een sport- en speldag met als uitgangspunten: een­ voudig, simpel en gezellig. De deelnemers gingen met elkaar op diverse terreinen de ‘sportieve strijd’ aan. Het was in alle opzichten een geslaagde dag waarbij ook voor de inwendige mens goed was gezorgd. Aan het eind van de middag togen de sportievelingen moe maar voldaan huiswaarts.

Videoportret

Don Bosco

De viering van zijn 200ste verjaardag inspireerde Braambos TV om Don Bosco in de kijker te stellen en mensen aan het woord te laten die elk op hun eigen manier zijn geraakt door de figuur van Don Bosco. De videodocumentaire is via Youtube terug te zien als u de zoektermen ‘Braambos en ‘Don Bosco’ intypt.

Zonnige editie Vakantiebos Rijswijk Na een hele zonnige editie van het Vakantiebos, vol verklede leiding, pleisters, verfgevechten, stratego­ spellen, liters limonadesiroop en vooral heel veel blije gezichten kunnen we trots melden dat er in totaal 2021 deelnemers zijn geweest. Met dank aan alle kids, ouders, vakkrachten, vrijwilligers en sponsoren die deze geweldige editie samen mogelijk hebben gemaakt. Nu is het....aftellen naar het 50ste Vakantie­ bos in 2016!

13

/ DON BOSCO

MISSIONARISSEN

OP VERLOF IN NL In de zomermaanden van dit jaar kwamen zes salesianen-missionarissen voor een verlofperiode naar Nederland. De eerste was Dik Zwarthoed, sinds 1960 in de Democratische Republiek Congo als priester werkzaam in onderwijs, jeugdhulpver­ lening en parochiepastoraal. Meestal is hij ook teamleider van een groep van salesianen. Dik bracht zijn verlof door in zijn geboorteplaats Volendam, met een onderbreking voor een bezoek aan de plaatsen waar Don Bosco 200 jaar geleden is opgegroeid. Tegelijk met hem was Sjaak Billekens uit Guatama­ la in ons land. Sjaak werkt al vanaf 1955 in staten van Centraal Ameri­ ka. Met zijn 86 jaar is hij daar nu ‘actief en op rust’. In juni kwam Kees Smeele over. Op zijn 75ste is hij nog steeds actief in de Congolese hoofdstad Kinshasa. En kort na hem

IN MEMORIAM KEES VELTMAN Kees Veltman was geen druktemaker. Toch hebben we samen onbedoeld een studiehuis op zijn kop gezet. We waren pas een paar weken in Italië. We probeerden Italiaans en Na­ politaans te leren. Of we de komende zondag voorzangers wilden zijn tijdens de hoogmis? Zaterdagavond oefenen bij de muziekdocent. De man trok daar veel tijd voor uit. Wij pakten ons Liber Usualis en zongen de inzetten van de zangen en ook de ingewikkelde psalm­

14

meldde zich pater Wim Boksebeld vanuit Haïti. Wim is nu 74, maar nog volop in bedrijf voor de kansarme jongeren in dit zo vaak door natuurrampen getroffen land. Johan Visser uit Cambodja kwam op 1 september na 4 jaar op verlof. Op 13 september vierde hij in Weert alsnog zijn gouden priesterjubile­ um. Johan verblijft reeds vanaf 1956 in Thailand en Cambodja waar hij in de loop van jaren tal van scholen heeft gesticht. Tegelijk met hem arriveerde op Amster­ dam-Airport pater Henk Erdhuizen van­ uit Bolivia. Die is met 67 jaar de jongste van onze missionarissen en werkt vanaf 2002 in de stad Santa Cruz in projecten ten behoeve van straatkinderen. Eerder in dit jaar heeft Henk daar de reisgroep, de jongeren van SAMEN ontvangen. Al deze Nederland­ se missionarissen brachten tijdens hun verlof een bezoek aan het missiehuis te Boortmeerbeek in België waar sinds enige tijd hun missieprocurator woon­ achtig is. En gewoonlijk brengt die aan hen bezoeken in Nederland.

“Ik ga weer terug, hier heb ik niets te doen. Daar kan ik wat betekenen voor de jeugd.”

Kees Smeele (77) was onlangs 1,5 maand in Nederland, onder andere voor medische controle. Hij werkt al 44 jaar in Congo waar hij in Lukunga, een buiten­ wijk van Kinshasa, werkt voor straatjon­ gens en jongens uit de gevangenis. Hij werkte er als econoom op een school, dat wordt nu overgenomen door een Congolese econoom. Hij geeft nu nog les in technisch tekenen en economie. De 260 leerlingen op de technische school leren er houtbewerken, tuin­ bouw, metselen en lassen. 850 jonge­ ren volgen colleges op de middelbare school. De lagere school telt maar liefst 1200 leerlingen, ze willen allemaal bij de paters naar school. Daarnaast vangen ze nog 25 straatkinderen intern op. Pater Wim Boksebeld “Ik was bij de familiedag van missionarissen in Boortmeerbeek en heb de communiteit van Assel en ons kantoor in Hoevelaken bezocht. Ik heb een deurcollecte mogen houden in de basiliek van de Kruisver­ heffing en de Pauluskerk in Raalte en Pastoor Verwey vervangen tijdens diens vakantie. Verder heb ik genoten van het mooie weer en de hartelijke ontvangst bij mijn zussen en zwagers.”

- Kees Smeele

Met vriendelijke groet en dank, Wim Boksebeld sdb

verzen zonder een enkel probleem. De docent was verbaasd en blij dat hij van lange repetities was bevrijd. De vele zanglessen in Ugchelen en Twello waren niet vergeefs geweest. Onze stemmen klonken heel goed samen. ‘Zo mooi had het gregoriaans nog nooit geklonken’ en ‘ik was tot tranen toe be­ wogen’, vertelde een echt Napolitaanse docent na de hoogmis op zondag. Onze zang was het gesprek van de dag. In de eetzaal werd bij uitzondering niet voor­ gelezen, ‘vanwege de prachtige viering die we hebben meegemaakt’. Die docent in tranen hebben we wel vaker

meegemaakt. Maar de Olandesi moes­ ten in het vervolg bij iedere speciale gelegenheid als voorzangers optreden. Kees was creatief. Hij verzon een ‘ty­ pisch Nederlands’ lied dat we keer op keer samen zongen en op de naamdag van de muziekleraar die Nicolaas heet­ te, hebben we met veel overtuiging gezongen: “Sint Nicolaas, Sint Nicolaas, breng ons vanavond een bezoek”. ‘We verstonden er niets van, maar je kon goed horen dat het over Nicolaas ging’. In een van de laatste weken van Kees zijn leven, hebben we samen nog wat gezongen. Onze stemmen klonken nog

AGENDA Trainingsdag voor stagiairs en nieuwe medewerkers Donderdag 8 oktober is er van 10.00 – 16.00 uur een trainingsdag voor stagiairs en nieuwe medewerkers en vrijwilligers van de Don Bosco werken, in de Villa van Assel Don Bosco Centrum aan de Pomphulweg 106, 7346 AN Hoog Soeren.

Najaarsweekend voor jongeren In het weekend van 23 t/m 25 oktober is het Najaarsweekend voor de doel­ groep jongeren van 15 t/m 17 jaar. De aanmeldingen stromen binnen en het leidingteam is vol enthousiasme om er een geslaagd weekend van te maken. www.jeugdkampendonbosco.nl

Expositie Pedro Ayala in het Dominicanenklooster Nog t/m 30 oktober hangen kunstwerken van zowel Salesiaan als kunstenaar Pedro Ayala in de gangen van het Dominicanenklooster te Huissen. In 2003 behaalde hij zijn schilderkunst diploma in Mexico Stad. Sinds mei 2013 woont en werkt hij bij de internationale communiteit van het Don Boscohuis in Amsterdam. De expositie is op werkdagen tussen 10.00 en 16.00 uur te bezichtigen.

Herdenking overleden salesianen De jaarlijkse herdenking van alle over­ leden salesianen van Nederland vindt plaats op zondag 22 november in ’t Gildehuis, Steenhoffstraat 46, 3764 BM te Soest, aanvang 14.00 uur. Iedereen is welkom. Graag vooraf aanmelden bij het secretariaat van de salesianen van Don Bosco in Nederland, De Wiekslag 2c, 3871 AS te Hoevelaken, tel. 033.8447505.

steeds goed samen, maar het was te vermoeiend voor Kees. Kees had het niet zo naar zijn zin in Ita­ lië. Gelukkig hebben we er veel muziek kunnen maken. Met een orkestje en een klein koor traden we geregeld op. Medebroeders uit de USA en Australië werden door Kees gevraagd om mee te doen. Kees zorgde voor de bewer­ kingen van de muziek. En dan zongen we met Kerstmis ‘op een hendje stroe’, geleend van de Maastrichter Staar. Onze studie theologie liep parallel aan het Tweede Vaticaans Concilie en dankzij een abonnement op Katholiek Archief konden we bijhouden wat daar allemaal aan nieuws opbloeide. Tot gro­ te vreugde van Kees. Hij genoot van de vernieuwingen. Kees kwam op 5 sep­ tember 1949 bij de salesianen in Ug­ chelen. Hij moest nog 13 jaar worden. Veel te jong zeggen we nu, om weg te gaan van je ouders en de warmte van een gezin te missen. Op 18 juli 2015

overleed hij. Zijn 79e verjaardag heeft hij niet gehaald. Veel te jong zeggen we nu. Maar zoals hij zelf zei, had hij een prachtig leven gehad. Weet je, zei hij, ik ga aan iets nieuws beginnen. Al kan ik me er geen voorstelling van maken hoe het zal zijn. Ik zie het met ver­ trouwen tegemoet. Kees is vele jaren pastoor geweest van grote parochies in Apeldoorn en in Kethel/Schiedam. Hoe vaak zal hij mensen hebben bijgestaan in hun laatste levensfase? Nu hij zelf wist dat hij sterven ging, bleken zijn be­ moedigende woorden die hij zo dikwijls had gesproken geen lege frases te zijn geweest. Met veel geloof en zonder angst trad hij de dood tegemoet. Gelukkig wel omringd door de warmte van zijn broers en zussen en verdere familieleden. Op zijn Napolitaans zeg ik ‘Zi pre’ succes bij het nieuwe dat je bent begonnen. Adri Maat

VERZAMELD /

KASBOEK VAN DON BOSCO In de maanden april t/m juni 2015 is € 24.000,- ontvangen voor de Don Boscowerken buiten Europa. Bolivia Straatkinderproject van Henk Erdhuizen

257,50

Brazilië Ziekenzorg in Tres Lagoas, zuster Petronella Janssen

1.870,00

Cambodja Onderwijs en adoptie- projecten van Johan Visser

9.408,36

Colombia Melaatsenzorg in Agua de Dios Congo Onderwijs in Kinshasa, projecten van Kees Smeele Parochie en jeugdzorg: Dik Zwarthoed Overige missies in Afrika Haïti Projecten van Wim Boksebeld e.a.

320,00

336,50 4.538,62 68,07

1.854,74

India en Pakistan Projecten in verschillende provincies

627,24

Rwanda en Burundi Projecten van onderwijs en jeugdzorg

550,00

Venezuela Missiewerk onder de Regenwoudindianen

1.007,50

Zuid Afrika Straatkinderprojecten in Kaapstad

90,00

Missiewerken algemeen Bijdragen uit de postzegelactie Straatkinderprojecte Werken van Don Bosco, hulpverlening zieken in Sierra Leone Hulpverlening via de salesianen in Nepal Totaal in euro’s

480,00 300,00 157,50 1.000,00

1.050,00

24.016,03

Hartelijk dank aan alle gulle gevers! Wilt u het werk van Don Bosco financieel steunen? Dat kan door een bijdrage te storten met een korte vermelding van de bestemming op rekening NL88 INGB 0000 7140 05 t.n.v. Stichting Don Bosco, De Wiekslag 2c, 3871 AS, Hoevelaken. GERARD SCHOORL, SDB MISSIEPROCURATOR/

15

/ DON BOSCO

DE INSPIRATIE VAN /

BERNARD VAN LANKVELT

 Niet hij die vraagt is dom, maar hij die niet vraagt

Dagelijks is hij te vinden in de moestuin bij de boerderij van Assel Don Bosco Centrum waar hij sinds 1963 met zijn medebroeders woont. Een eenvoudige man met ondeugende, twinkelende pretoogjes die van grappen en grollen houdt en met aloude boerenwijsheden strooit. “Ongeduld wordt niet betaald”; “Tegen een oven kun je niet gapen”. door KOOS MEIJERINK

Boerenzoon Bernard van Lankvelt, in 1935 als boe­ renzoon geboren in Erp (Brabant) in een gezin met 9 kinderen. Met 17 jaar ging hij het huis uit om naar het internaat van de salesianen van Don Bosco in Leusden te gaan. Op 21 juli j.l. werd hij 80 jaar en op 16 augustus j.l. was het 60 jaar geleden dat hij in Twello zijn gelofte als salesiaan heeft afgelegd. Hij koos destijds voor het jeugdwerk van Don Bosco en werkte 8 jaar op het internaat. Maar door de omstan­ digheden gedreven verliep zijn leven anders. Zijn kwaliteiten waren elders nodig en zo kwam hij op de boerderij in Assel terecht. Want daar was veel werk te doen, met toentertijd bijna 50 hectare grond en 40 koeien. Hij volgde veel praktijkcursussen zoals gewasbe­ scherming, motorenkennis, hydroliek, klauwverzorging en veeverlossing. Medemens “Door altijd veel advies te vragen heb ik veel geleerd, daar heb ik mij nooit voor geschaamd”. Het werk op de boerderij en op het land deed hij met heel veel plezier maar het was niet waar hij voor

16

Bernard van Lankvelt op zijn 80 e verjaardag te midden van kleinkinderen van zijn familie

gekozen had. Aanvankelijk zou hij 3 jaar in Assel blijven, het werd een veelvoud in jaren. Hij heeft zijn ideaal anders in moeten vullen en als religieus werk gedaan ten dienste voor de mede­ mens. Het tekent zijn instelling. “Een mens mag volledig zijn eigen geluk zoeken maar niet ten koste van een ander”. Mede daardoor is het prachtige landgoed in Assel nu nog in bezit en kan jong en oud hier nog genieten van de mooie accommodatie en haar schit­ terende omgeving. Zingen Zijn grootste hobby is zingen en Gregoriaans is zijn grote liefde. Eerder

zong hij bij Amici Cantus Gregoriani in Zaltbommel, nu nog bij mannenkoor Bel Canto in Apeldoorn. “Maar m’n stem is niet geweldig meer. Ik ging van nachtegaal naar merel, en van merel naar spreeuw. Maar die kent wel veel melodietjes. Dat hoort bij het leven. Je moet proberen toch de vrolijke kant van het leven te blijven zien”. Aan een ernstig virus en operatie in 1973 heeft hij een stijf been overgehouden. “Ik loop met een slag in het wiel. Zoiets komt gewoon in je leven en dan is het de kunst om ermee te leven”. Hij staat ’s morgens vroeg op en bereidt zich dan in stilte voor op de dag, “anders hol je de hele dag maar door”. Soms is er te weinig ‘Ora en Labora’, de lijfspreuk van Benedictus, stelt hij. Want “geloof is een genade” en “hoop hoort bij het geloof”. “Omdat ik nu zo­ veel handicaps heb ben ik tegenwoor­ dig blij als de dag om is” zegt de man die nog alle dagen druk in de weer is voor zijn medemens. Uniek Bij het afscheid geeft hij me een maal­ tje bonen uit de moestuin mee en zegt: “eet ze in vreugde en gezondheid”. “Houd het eenvoudig!” zo drukt hij me bij het weggaan nog op het hart als advies voor het schrijven van dit artikel. “Want mensen zoals ik daar zijn er duizenden van”. Ik ben het niet met hem eens: een mooi mens als Bernard is uniek in zijn soort…

‘Van mijn familie heb ik altijd veel steun gehad’ En wat heeft Gods liefde, hier voor mij verricht Zestig mooie jaren, Don Bosco is mijn plicht. Zorgzaam voor de jeugd, als echte Salesiaan, Dagelijks voor dier en mens weer klaar gaan staan Hoe schoon nog de wereld, de Veluwse hei. Dat is hier op aarde de hemel voor mij. Jubileumlied voor Bernard, gezongen door zijn familie ter ere van zijn 60-jarig lidmaatschap van de congregatie en 80ste verjaardag.