Fair Trade Ecocyclo Fietstocht door de FairTradeGemeenten Antwerpen en Wijnegem (45 km)
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 1
DE NATUURVRIENDEN
2 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 3
fietstocht
Handleiding
Praktisch Aan de hand van dit boekje kan je zelfstandig de tocht fietsen en eventueel onderweg stopplaatsen bezoeken. De stopplaatsen kan je gemakkelijk herkennen aan de fairtradestopplaats-sticker. Van de bezienswaardigheden op het traject geven we je telkens het adres en, indien van toepassing, de openingsuren. Voor meer info kan je steeds terecht bij De Natuurvrienden of provincie Antwerpen (zie contact).
Fair Trade Ecocyclo Een Fair Trade Ecocyclo is een fietstocht die je, grotendeels via de fietsknooppunten, leidt naar locaties met een link naar fairtrade en/of lokale, duurzame voeding. Sommige van deze plekken werden gekozen omdat je er producten kan aankopen of proeven, anderen zetten dan weer aan om actie te ondernemen of je kennis te vergroten. Kortom, tijdens deze fietstocht kan je ervaren dat fair trade en duurzaamheid centraal staan in de stad Antwerpen en de gemeente Wijnegem.
Met de auto: Als je Posthoflei, 2600 Berchem invoert in jouw GPS toestel, zal deze je naar een betalende parking begeleiden vlakbij het station AntwerpenBerchem. Meer info over parkeermogelijkheid bij het station vind je op www.b-parking.be
Lokale en biologisch gecertificeerde producten passen eveneens onder de noemer ‘lokale, duurzame voeding’. Het aantal voedselkilometers blijft binnen de perken, je respecteert de seizoenen, je weet dat je geen pesticiden op je bord krijgt en dat het milieu minimaal belast werd bij de productie.
Met de trein: Fietsknooppunt 4 ligt vlakbij het station Antwerpen Berchem, Burgemeester Edgar Ryckaertsplein 1, 2600 Berchem. Het station is bereikbaar via verschillende treinlijnen vanuit het hele land. Een uitgebreide dienstregeling vind je op de website van de NMBS.
2 3
4
5
6
7 9 1O
8
11 12
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 5
Met de bus: Het station Antwerpen-Berchem is bereikbaar via verschillende tram- en buslijnen. Een uitgebreide dienstregeling vind je op de website van De Lijn.
Het startpunt van de Fair Trade Ecocyclo is fietsknooppunt 4 op de Posthofbrug, 2600 Berchem, ter hoogte van het ringfietspad.
1
Fairtrade en duurzaamheid Fair trade draagt bij aan een duurzame ontwikkeling voor de kleinschalige producent in het Zuiden. Duurzame ontwikkeling draagt drie pijlers in zich, die je ook kan terugvinden in Fair trade: 1. Economische ontwikkeling: een kostendekkende minimumprijs voor de producent, een Fairtrade-premie voor de organisatie, voorfinanciering van de oogst en contracten op lange termijn. 2. Sociale ontwikkeling: verbod op kinderarbeid en gedwongen arbeid, het recht om zich als arbeiders te organiseren, geen discriminatie en het volle respect voor de normen van de Internationale Arbeids-organisatie (IAO). 3. Ecologisch verantwoorde ontwikkeling: verbod op genetisch gemanipuleerde gewassen en een honderdtal pesticiden, energiebesparende productiemethodes, respect voor natuurlijke bronnen en de biodiversiteit en maximale ondersteuning voor biolandbouw. Lokale, duurzame voeding houdt rekening met dezelfde 3 pijlers van duurzaamheid maar dan gericht op de producent in het Noorden: 1. Een economische pijler: een realistische prijs waarin alle productiekosten verrekend worden en een eerlijke vergoeding voor elke schakel in de keten - dus ook voor de producent. Door te kiezen voor lokale, streekgebonden producten ondersteun je ook de economie in eigen regio. 2. Een sociale pijler: kopen in de korte keten geeft rechtstreeks contact met de voedselproducent en leidt tot wederzijds respect. Gezonde voeding is vers, voedzaam, natuurlijk en bevat geen additieven. 3. Een ecologische pijler: biologische producten zijn beter voor het milieu en het dierenwelzijn, seizoensgebonden groenten en fruit vergen minder energie om te produceren en te bewaren en lokale productie en consumptie betekenen minder voedselkilometers.
Bereikbaarheid
4 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Voorstelling
13 14
EINDE
Voor meer info: www.befair.be
&
Fair Trade eCOCYCLO
START
FairTradeGemeente & Provincie FairTradeGemeente en FairTradeProvincie zijn campagnes uitgaande van: Fairtrade Belgium, Oxfam-Wereldwinkels, Vredeseilanden en 11.11.11. Deze titels geven aan dat die bepaalde gemeente/stad/ provincie én haar inwoners Fair Trade en lokale, duurzame voeding een warm hart toedragen en er ook effectief werk van maken. De stad Antwerpen en de gemeente Wijnegem behaalden de titel FairTradeGemeente. Ook provincie Antwerpen mag zich een FairTradeProvincie noemen. De realisatie van deze fietstocht kadert in dit engagement.
www.provincieantwerpen.be www.antwerpen.be& http://www.fairtradegemeenten.be/antwerpen www.wijnegem.be & http://www.fairtradegemeenten.be/wijnegem Voor meer info over de campagne FairTradeGemeente & FairTradeProvincie: www.fairtradegemeenten.be.
Knooppunt 4
!
Wanneer je de Grote Steenweg bereikt, sla je deze links in en neem je de 2de straat rechts.
tip
Volkstuinen Langs de route naar knooppunt 40 bevinden zich enkele volkstuinen. Dit tuinieren in een eigen moestuin wordt steeds populairder. De geoogste groenten en fruit zijn lokaal geproduceerd en een goed voorbeeld van hoe de ‘korte keten’ werkt. De ‘korte keten’ staat voor minder tussenpersonen tussen producent en consument, een eerlijker inkomen voor de producent en minder belasting voor het milieu. Daarnaast heeft tuinieren in een gemeenschappelijke volkstuin nog een aantal bijkomende voordelen, zoals de verhoging van de sociale cohesie en de realisatie van een ontmoetingsplaats tussen verschillende generaties en culturen.
1
Bloemen Henderickx
De Natuurvrienden De Natuurvrienden is een vereniging die ijvert voor een duurzame en actieve vrije tijd. Dat betekent dat je bij De Natuurvrienden terecht kan voor tal van ecovriendelijke activiteiten zoals fietsen, wandelen, reizen, bergsport, fotografie en natuurlijk ook deze Fair Trade Ecocyclotochten. De Natuurvrienden maakt deel uit van Naturefriends International en telt wereldwijd ruim een half miljoen leden. In Europa, maar ook daarbuiten, vind je een duizendtal Natuurvriendenhuizen waar je aan zeer democratische prijzen kan overnachten. Wie lid is, geniet tal van voordelen. Kijk snel op www.denatuurvrienden.be/lidworden.
Marleen Henderickx en haar man Pascal La Roche wonnen in 2011 de ‘Gouden Glimlach’ voor de beste buurtwinkel. Maar hun sociaal engagement reikt verder dan hun eigen buurt. Ze kopen rozen bij kwekerijen in Ecuador en Ethiopië die hun medewerkers een eerlijk loon betalen. En als ze bloemen bij de gewone groothandelaars aankopen, zijn dat altijd bloemen met het label ‘fair flowers fair plants’.
= stopplaats in het boekje
cont
Maraicet
2600 B -Josél e info@b rchem - tel. 0 aan 33 www.b loemenhende 3/239 18 59 Open: d loemenhende rickx.be 13.30u insdag-vrijda rickx.be g: 9u-1 zaterda -18.30u 2.30u e g: 8.30 n u-18.3 0u
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 7
kleef dit op je fietsbuis
40
Verlaat station Antwerpen-Berchem via de achteringang en sla de Posthoflei links in. Wanneer je even verder de brug over fietst, bereik je knooppunt 4. Vervolgens fiets je naar knooppunt 40.
!
= Mogelijke afwijking van het knooppuntennetwerk. Kijk op de respectievelijke blz in het boekje.
Voor meer info over de fairtradewerking van Antwerpen, Wijnegem en provincie Antwerpen:
Knooppunt 40
58
Keer terug naar de route en fiets naar knooppunten 40 en 58. !
3
Café Zeezicht Restaurant Het Overvloed
Nog voor je knooppunt 58 bereikt, steek je het kruispunt vlak voor het Koning Albertpark over, om vervolgens de Prins Albertlei in te rijden. Aan de Mechelsesteenweg/Grote Steenweg sla je vervolgens rechtsaf.
2
Bloemen Lockley
Erik Lockley startte in 1999 met zijn bloemenspeciaalzaak. Hij werkt vooral met seizoenskweek van eigen bodem en eerlijke snijbloemen uit Afrika en Ecuador. Deze bloemen zijn van topkwaliteit en in tegenstelling met wat men zou verwachten, vaak niet duurder. Bovendien hebben deze bloemen een kleine ecologische voetafdruk.
s 75 10 65 t a la 3/23
ht
ac
c
t on
zic zee afé
p 0 aden - tel:e a r p e er ht.b
tc
c be 2u g Da018 Antcwafezeezzieezicht.vanaf 1 2 fé@ fee gen ca w.ca lle da ww en: a op
De wijk Zurenborg was één van de eerste plaatsen in Antwerpen waar je eerlijke producten kon proeven. Meer bepaald in café Zeezicht en restaurant Het Overvloed vinden eerlijke lekkerbekken al jarenlang hun gading. In het café kan je genieten van een lekkere fairtradewijn. In het restaurant staan fairtradekoffie, fairtradefruitsap en biologische producten op de kaart.
ct nta
loed
rv ove
s8 laa03t/235 52 41 p d raa - tel. .be et nt h
ura
a rest
d e n Da1g8 Antwerupreantovervnlaofe17.30u
co
20 .resta en va www : alle dag open
Knooppunt 13
58
Keer op je stappen terug en begeef je naar knooppunten 13 en 58.
!
conta
Volg aan knooppunt 58 de Britselei naar links tot aan de 5de straat aan je rechterkant (Kasteelpleinstraat). Neem dan de 4de straat links (Kronenburgstraat) en fiets tot aan de 1ste straat rechts (Nationalestraat).
2600 B Steenw e www.lo rchem - tel. 03 eg 50 ( Hoek m /281 66 et Belpa Open: m ckley.be 08 irestraa vrij: 10u a: 12u-18u, d t) i: 16u-1 -19u, za 8u : 10u-1 8u, zo: , do: 10u-19u 10.15u -15u. ,
Keer terug naar de route richting knooppunten 58 en 13. Na het bereiken van knooppunt 13 fiets je verder richting knooppunt 4. !
Op de weg van knooppunt 13 naar knooppunt 4 sla je de 3de straat linksaf (Provinciestraat) en daarna de 1ste straat rechtsaf (Oostenstraat). Tot slot neem je de 3de straat links (Arendstraat), zo bereik je de Dageraadplaats.
tip
School Sint-Lutgardis De secundaire afdeling van SintLutgardis integreert elk jaar eerlijke handel in hun projecten mondiale vorming op school. Zo bezoeken ze met alle eerstejaars de lokale wereldwinkel en hebben ze sinds kort een eigen wereldwinkel op school. Contact: Maarschalk Gérardstraat 18 2000 Antwerpen www.stludgardisantwstad.be
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 9
8 |fair trade ECOCYCLO | stabroek en kapellen
Grotcet
conta
Naticot n
2000 An alestra at 155 www.itg twerpen .be
5
Textielwinkel ‘Today is a good day’ Hippe en eerlijke kledij
4
Instituut voor Tropische Geneeskunde Een instituut met wereldfaam
Het ITG is een van de belangrijkste instellingen ter wereld voor onderwijs, onderzoek en advies in de tropische geneeskunde en de gezondheidszorg in de ontwikkelingslanden. Het werkt samen met wetenschappelijke instellingen, overheden en organisaties om de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden te verbeteren. Er werken meer dan 450 mensen in het ITG. Elk jaar volgen er 700 gezondheidswerkers van over heel de wereld onderwijs. Het ITG biedt personeelsleden, studenten en gasten fairtrade- en biologische producten aan. Daarnaast besteedt het veel aandacht aan recycleerbare verpakkingen. Het ITG is ondergebracht in 3 gebouwen waarvan 2 beschermde monumenten die bezocht kunnen worden door het publiek.
Elke dag is een goede dag om eerlijke handel te ondersteunen. Candice Nuyttens voegde de daad bij het woord en richtte in 2008 de eco- en ethisch verantwoorde conceptstore Today is a good day op. Het resultaat is een hippe boetiek vol eerlijke kledij. Candice verkoopt enkel merken die hun producten op een eerlijke manier en met respect voor het milieu maken. Maar er is meer: u vindt er ook de unieke Today is a good day - kledinglijn.
73 stra03a/2t91 71 73 e l a n Nationtwerpen - tel.ay.be ct
conta
2000 A dayisagoodd ay.be info@to dayisagoodd ag: 10u-18 u o d www.t aandag-vrij 0 u m 8.3 : 1 n e u p 0 O g: 10.3 a rd te za
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 11
10 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Openingsuren voor bezoekers: Polikliniek voor vaccinaties & consultaties: www.reisgeneeskunde.be Bezoek beschermde monumenten: www.itg.be, onder ‘over het ITG’, ‘gebouwen en rondleidingen’.
Elke dag is een goede dag om eerlijke handel te ondersteunen. Candice Nuyttens voegde de daad bij het woord en richtte in 2008 de eco- en ethisch verantwoorde conceptstore Today is a good day op. Het resultaat is een hippe boetiek vol eerlijke kledij. Candice verkoopt enkel merken die hun producten op een eerlijke manier en met respect voor het milieu maken. Maar er is meer: u vindt er ook de unieke Today is a good day - kledinglijn
7
tip
Jeugdverenigingen Elk jaar in oktober organiseren de Antwerpse jeugdverenigingen een gratis fairtrade-ontbijt naast het Centraal Station. In jeugdbewegingskledij en met een ochtendshow genieten 3.000 jongeren van een lekker en duurzaam ontbijt. http://dagvandejeugdbeweging.be
!
Begeef je naar het einde van de Nationalestraat en draai op het kruispunt rechts de Lombardenvest in.
Gedenkplaat 1ste Wereldwinkel in België
Op 5 april 1971 opende de eerste Vlaamse Oxfam-Wereldwinkel de deuren in de Hoofdkerkstraat in Antwerpen. In de winkel werden onder andere Latijns-Amerikaanse rietsuiker, Ethiopische koffie en Algerijnse wijn verkocht. Deze producten werden geteeld door kleine boeren die er een eerlijke prijs voor kregen.
at 1 rkstra e k d f Hoo erpen ct
conta
2000 A
17
ntw
cont
6
rden 2000 A info@lo ntwerpen - te vest 78 l. www.l mbardia.be 03/233 68 1 o 9 Open: w mbardia.be zaterda oensdag, do nd g van 8 u tot 18 erdag, vrijda g en u
tip
Universiteit Antwerpen Elk jaar tijdens de Week van de Fair Trade in oktober organiseert de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS) een fairtrade-ontbijt voor studenten op de campussen van de universiteit. Op de meeste campussen zijn ook de studentenrestaurants Komida gelegen. Zij besteden elke dag aandacht aan duurzaamheid in hun studentenmenu’s (duurzame vissoorten, vegetarische gerechten, fairtrade en bioproducten).
Lombardia
Lombardia en eigenaar Alain Indria zijn wereldberoemd in Antwerpen. De reformwinkel opende in 1972 en groeide uit tot dé trendsetter in vegetarische, glutenvrije en lactosevrije voeding. Daarnaast is Alain ook bezig met fair trade en creëerde hij zijn eigen fairtradedranken: de gemberthee Gingerlove en de warme dranken Greenlove en Coconut Vibrations.
!
Op het einde van de Lombardenvest neem je op het kruispunt de straat aan je linkerkant (Schrijnwerkersstraat). Draai dan weer naar links (Schoenmarkt) om vervolgens meteen rechts de Beddenstraat in te duiken. Neem dan de Eiermarkt naar links tot aan de 1ste straat rechts (Melkmarkt). Volg tot aan de Korte Koepoortstraat en volg dan de tramsporen tot in de Wolstraat. De Hoofdkerkstraat is de 2de straat rechts.
Contact: USOS, Lange Sint-Annastraat 7, 2000 Antwerpen www.uantwerpen.be/usos
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 13
12 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Lomacbt a
!
Keer terug en vervolg de Lange Koepoortstraat. Rijd rechtdoor over het kruispunt, Klapdorp in. Neem de 2de straat links en naar rechts om vervolgens het Falconplein te volgen tot aan het Van Schoonbekeplein. Rijd rechtdoor tot aan het MAS.
8
Café Storm
oord, poor n park s n dam t c a t con erpe ij antw vlakb
0 m 64-8 a D t c Viadnutwerpen e
con
Hantact 2000 zes te An
info@ twerp den plaa www cafe-sto en ts 1 Open .cafe-sto rm.com zater : maand rm.com a dag, zond g t.e.m. v ag en rijda feest g vana dage n van f 11u af 9u
9
2060 A ozomerbar.b rg info@ca rgozomerbar.be er iedere dag b www.ca n april tot okto a Open: v 10u tot 24u n open va
Cargo
Sinds 2006 genieten veel Antwerpenaren van de grasvelden, fonteinen en speeltuinen in Park Spoor Noord. Vooral tijdens warme zomerdagen is het er over de koppen lopen. Wie dorst heeft, kan er altijd terecht in Zomerbar Cargo. De bar bevindt zich in een mooie gerestaureerde loods en heeft een prachtig terras. Je kan er proeven van heerlijke fairtrade-, bio- en seizoensgebonden producten.
Rij verder naar knooppunt 56 en daarna naar knooppunt 3. Deze route brengt je langs Cargo, in Park Spoor Noord.
Keer terug naar knooppunt 56 en fiets verder naar knooppunt 54. Vanaf knooppunt 54 volg je de LF 51 Kempenroute.
Knooppunt 56
54
£
Café Storm is een mooi voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo is het personeel van diverse herkomst en wordt er gekookt met lokale producten. Bovendien kiest Café Storm bewust voor gezonde, biologische frisdranken en fairtradefruitsappen.
tip
Twee miljoen passagiers maakten met de stoomschepen van Red Star Line de oversteek van Antwerpen naar Noord-Amerika. Hun verhaal, dat van de rederij die hen vervoerde en dat van de stad en de haven waaruit ze vertrokken staan centraal. Je maakt er op een unieke manier kennis met het verleden én heden van migratie. Naast de vaste presentatie zijn er tijdelijke tentoonstellingen die verschillende aspecten van migratie belichten. Contact: www.redstarline.be , Montevideostraat 2, 2000 Antwerpen Open: dinsdag - zondag: 10u -17u.
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 15
14 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Red Star Line Museum
De Kempenroute volgt de brug over de Schelde. Op 100m van de Bredabaan draait de route links de Gildestraat in. Blijf echter rechtdoor fietsen tot aan het kruispunt van de Bredabaan en ga dan naar links.
11
Koffiebar Zulma Claus en Karin Staes vonden dat deze omgeving een koffiebar kon gebruiken. Hun koffiebar Zulma aan de Bredabaan is dan ook een bewuste keuze. Je kan er uiteraard heerlijke koffie drinken, maar eveneens proeven van fairtradewijn, -fruitsap, -chocolade en -koekjes. Daarnaast kan je er boeken uitwisselen met literatuurfans.
1O
con
De Antwerpse haven Jaarlijks behandelt de haven van Antwerpen zo’n 200 miljoen goederen afkomstig uit alle windstreken. Het gaat om hout, petroleum, graan, ertsen, fruit, … Elke dag worden er ook goederen uit ontwikkelingslanden gelost. Denk aan koffie, cacao, suiker, bananen en thee.
Steeds meer van deze producten zijn Fairtrade gecertificeerd. De haven investeert ook in de drie pijlers van duurzame ontwikkeling: economisch, sociaal en ecologisch. www.duurzamehavenvanantwerpen.be
www erksem an 5 Open .faceboo - tel. 04 17 -18u : dinsdag k.com/Ko 86/57 65 zater , vrijdag 8 -woensd ffiebarZu 87 dag 1 a lm u 0u -1 -20u en g-donder a dag 8 8u. u
tip
Jongerencentrum Bouckenborgh JC Bouckenborgh bevindt zich in het mooie Bouckenborgh park. Jongeren ontmoeten er elkaar en leren er verantwoordelijkheden opnemen. Tijdens de Week van de Fair Trade organiseert het centrum projecten rond eerlijke handel. Jongeren maken er kennis met fairtradeproducten via video’s, proeverijen en workshops. Fairtradefruitsappen staan er standaard op de drankenkaart. Contact: Bredabaan 559, 2170 Merksem www.bouckenborgh.be Open: dinsdag en vrijdag van 9u tot 19u; woensdag en donderdag van 9u tot 17u.
tip
Candico Wist je dat…het volledige gamma rietsuikers bij Candico Fairtrade is? Dit komt voort uit de jarenlange, betrouwbare relaties met verschillende producenten uit Afrika en Zuid-Amerika. Vele van de rietsuikers van Candico vind je in meerdere supermarkten. Contact: Carettestraat 33, 2170 Merksem, www.candico.be Schuin tegenover Koffiebar Zulma ligt op de hoek de Oxfam Wereldwinkel.
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 17
16 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Bretdact 2170 ab a M
12
Steek aan de Wereldwinkel terug het kruispunt over en vervolg je weg langs de Bredabaan. Neem de derde straat rechts (Molenlei) en volg tot aan Knooppunt 31. Fiets verder naar de knooppunten 30,16, 22, 24 en 19.
Oxfam Wereldwinkel vzw Merksem
Oxfam-Wereldwinkels is een van de bekendste pleitbezorgers voor eerlijke handel. In de meer dan 200 winkels (8 Wereldwinkels in Antwerpen) vind je allerlei fairtradeproducten. Daarnaast doet de organisatie acties en vormingen om het publiek te sensibiliseren rond rechtvaardige wereldhandel.
ct nta
an aba
566
em ag:
erks
m rijd d m .be/ g-v Bre0 Merkse oww.be dwinkelsu, dinsdau-18u
co
Knooppunt 31
30
16
22
24
19
Wil je graag een bezoek brengen aan de volgende locaties? Neem dan snel een kijkje op onderstaand plan van de gemeente Wijnegem!
kaartje?
217 ksem@ mwerel 14u-18 rdag: 9 mer w.oxfa ndag: u, za:te ww n: maa 4u-18 Ope 13u & 1 9u-
tip
Ook vele andere winkels en grootwarenhuizen bieden fairtradeproducten aan. Wil je weten waar je welke producten kan kopen? Neem dan een kijkje op www.befair.be. tip
Je eigen organisatie, bedrijf of vereniging kan eveneens kiezen voor eerlijke handel. Misschien lukt het je zelfs je gemeentebestuur te overtuigen als dit nog niet is gebeurd. Meer info vind je op www.fairtradegemeenten.be.
tact
con
tip
Daarnaast zijn er eveneens Fairtrademerken op de markt. Hierbij creëren groothandelaars en winkels hun eigen merknaam en stijl om fairtradeproducten herkenbaar te maken voor de consument. Voorbeelden van merken zijn:
8u
0u -1
21 degro ag 9u rijdag 8.3 info@ :maand nsdag, v Open ag, woe u -17u dinsd dag 8.30 zater
De Groene Slager opende een 20-tal jaar geleden de deuren. Al snel lag de klemtoon op natuurvlees. Uit bezorgdheid om het dierenwelzijn en het milieu, maar meer nog wegens de lekkere en verfijnde smaak. Vandaag vind je in deze zaak dan ook uitsluitend natuurlijke en bioproducten. Ook maakt men gebruik van duurzame verpakkingen en worden herbruikbare zakken verkocht én beloond. Bovendien toont de Groene Slager zijn engagement voor een betere leefwereld via het ondersteunen van organisaties zoals Natuurpunt.
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 19
18 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
8 n 50932 a a seb 53 3
t /3 hoeugem - tel.e0r.3be n r u T 10 Wijn eneslag -18u
tip
Labels en merken Een Fairtradelabel garandeert dat een product voldoet aan de strenge Fairtradecriteria. Zo vind je op de Belgische markt volgende labels:
13 Groene Slager
tip
Recyclagekunstenaar Pieter Mees
De recyclagekunst van Pieter Mees bepaalt mee het straatbeeld van de Hipolytte Meeusstraat. De gevel van zijn huis is een waar kunstwerk. Zijn kunst doet mensen nadenken over de betekenis van afval. Over waarom we bepaalde spullen weggooien terwijl ze nog makkelijk gerecycleerd kunnen worden in iets moois. Over recyclage die de norm zou moeten worden om zo een duurzamere samenleving te creëren.
15 Annuntia-instituut Gebruikte schrijfwaren komen vaak in de vuilnismand terecht. Dit vergroot de afvalberg, is nefast voor het milieu, maar ook ontzettend zonde! Schrijfwaren kunnen namelijk eenvoudig worden gerecycled. De gemeente Wijnegem startte met het inzamelen van gebruikte schrijfwaren, ongeacht het merk of materiaal, via TerraCycle. Dit bedrijf upcyclet en recyclet traditioneel, niet-recycleerbaar afval in een grote verscheidenheid aan consumentenproducten. Het Annuntia-instituut sprong snel mee op de kar van dit initiatief en werd het perfecte inzamelpunt voor de gebruikte schrijfwaren.
Contact: Hipolytte Meeusstraat 73, 2110 Wijnegem
14 Albertkanaal
ct conta
n 40300a a a b e outs /355 15
Tur0nWhijnegem - tee l 03 211 nnuntia.b www.a
Sluis met waterkrachtcentrale
De klimaatsverandering en de aandacht voor het milieu staan volop in de belangstelling, ook in transport en logistiek. Het drukke vrachtvervoer op onze wegen draagt bij tot luchtverontreiniging, lawaaihinder en fileleed. Vlaanderen en Europa sporen bedrijven daarom aan om werk te maken van de ‘modal shift’, waarbij transport over de weg gecombineerd wordt met duurzamer, milieuvriendelijk vervoer langs water of spoor. Daarnaast beschikken de zes sluizencomplexen van het Albertkanaal over pompinstallaties die enerzijds werken als waterkrachtcentrales en anderzijds het schutwater (nodig om te schepen te versluizen) terug pompen, zodat het waterverbruik met 50% wordt verminderd. Bij het ontwerpen van de pompeninstallaties werd gekozen voor innovatieve en ecologisch verantwoorde technologie, waardoor de schade aan het visbestand van het Albertkanaal tot een absoluut minimum beperkt wordt. De grootste pompinstallatie bevindt zich aan de sluis in Wijnegem en heeft een vermogen van 330 kW en een gemiddelde jaaropbrengst van 757.878 kWh.
Brouwerij de Kroon Brouwerij de Kroon beschikt over een uitgebreid assortiment van bieren, wijnen, sterke dranken en frisdranken. Daarnaast vind je er eveneens een ruim aanbod aan fairtradethee, koffiebonen, - koffiepads en - rietsuiker. Contact: Turnhoutsebaan 448, 2110 Wijnegem, www.dekroon-dranken.be Open: maandag tot zaterdag 8u - 18u
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 21
20 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
tip
tip
Kiezen voor fair trade of lokale, duurzame voeding? Wanneer je producten aankoopt, die men hier niet produceert, zoals koffie, chocolade of bananen, kies dan voor fair trade. Voor producten die zowel hier als in het Zuiden geproduceerd worden, zoals honing, is het antwoord genuanceerder. Koop deze in eerste instantie bij je lokale, duurzame producent, maar weet dat de Europese markt slechts voor een bepaald percentage zelfvoorzienend is. Als tweede optie kan je dan ook best fair trade kopen.
16
Wijnegemse Drankenhal
17 Oxfam Wereldwinkel
vzw
Wijnegem
Zie ook Oxfam Wereldwinkel vzw Merksem, blz. 17.
2 aan4 430 496 b e s t nhou l. 03/35 ijnegem
ct
conta
Tur0 Wijnegem - teldwinkels.be/wag 10u-18u, 211 xfamwere -17u, vrijd u 0 www.o oensdag 14u 13.30u-16.3 Open: w g 10 u-13u & zaterda
De Wijnegemse Drankenhal is een familiebedrijf dat opgericht werd in 1994. Je vindt er meer dan 200 streekbieren en zelfs enkele biobieren zoals Gageleer of Maya. Bieren met een biolabel voldoen aan strenge duurzaamheidsvoorwaarden. Zowel op het gebied van gebruikte grondstoffen als van productie en transport. tip
con
t
Meract 2110 kse m W
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 23
22 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
www ijneg se Open .wijneg em - tel. baan e : m d 13.3 insda sedra 03/353 179 0u -1 g - v 0 n 8u, z rijdag kenhal.b 0 94 183 aterd : 9u e ag: 9 -12.3 u -17 0u & .30u
Proef je graag, samen met vrienden of familie, enkele lekkere biobieren? Neem dan snel een kijkje op www.iedereenmondiaal.be en reserveer de workshop ‘bierproeverij’. Ook vind je er de workshop ‘Fairtrade chocoladeproeverij’. IEDEREEN MONDIAAL is een initiatief van 11.11.11 in samenwerking met provincie Antwerpen.
con
t
Turnact 2110 hou W ts
www ijneg eba .wijn em an 3 gaar dhof 12 -biog roen ten.b e
19 Gemeenschapscentrum ‘t Gasthuis In het cafetaria van ’t Gasthuis en tijdens de evenementen die er plaatsvinden worden fairtradewijnen en -fruitsappen geschonken. Hierdoor hoopt ’t Gasthuis dat alle bezoekers de smaak van deze lekkere en eerlijke dranken te pakken krijgen!
18 Bio-garage De garage van dit huis is een afhaalpunt voor biologische groentepakketten. Bioboer Godfried Bervoets van ‘Wijngaardhof’ uit Malle levert elke week de groentepakketten. Hilde Feyen verdeelt deze onder de deelnemende gezinnen. Bioboer Godfried kweekt een grote diversiteit aan groenten. Zo kan hij, gespreid over het jaar, een veertigtal soorten verse groenten aanbieden. Je kan bij de Bio-garage terecht voor aardappelen, bladgewassen, kolen, bonen, erwten, courgetten, prei, selder, slasoorten, bewaaraardappelen, tomaten, aubergines, paprika’s, komkommers, postelein, radijsjes en nog veel meer. Godfried teelt ook een aantal minder gekende groenten zoals gele courgette, boterboontjes, gele tomaten, Italiaanse tomaten, aardperen, mosterdblad, raapsteel, wortelpeterselie, warmoes, paarse, gele en witte wortelen. Bepaalde gewassen, die veel oppervlakte vergen, of specifieke groenten, zoals witloof, pastinaak, schorseneren en asperges, worden aangekocht bij collega’s in de buurt of via de biologische groothandel.
Verkoop aan huis Af en toe verkopen particulieren fruit uit de eigen tuin, zelf gekweekte groenten of eitjes rechtstreeks van de scharrelkip. Deze producten zijn lokaal geproduceerd en een goed voorbeeld van hoe de ‘korte keten’ werkt! De ‘korte keten’ staat voor minder tussenpersonen tussen producent en consument, een eerlijker inkomen voor de producent en minder belasting voor het milieu.
t
n 199
ebaa houts
Turhnoutsebaan 19te9l. 03/288 21 80 Turn ijnegem 2110 W
Knooppunt 15
3
30
Wanneer je knooppunt 19 bereikt, fiets je verder naar de knooppunten 15 en 3. Vanaf knooppunt 3 neem je de route richting knooppunt 30. Na het oversteken van de Turnhoutsebaan en de August van de Wielelei, fiets je 100m naar rechts.
tip
Milieuvriendelijk op weg We wisten het al lang, het autoverkeer barst uit zijn voegen. Niet enkel het aantal wagens groeit, maar ook het gebruik per wagen neemt toe. Deze evolutie heeft een enorme impact op het milieu. De uitstoot van fijn stof, CO2 en andere broeikasgassen zorgen voor gezondheidsproblemen en dragen bij tot klimaatopwarming. Autowrakken en oude banden vormen een reusachtige afvalberg. Het uitgebreide wegennet versnippert het landschap en bedreigt het leven en de habitat van dieren. Ons autogebruik verminderen is de boodschap. Of je dat nu doet door meer te stappen, te fietsen of vaker gebruik te maken van de trein, elke duurzame kilometer is pure winst voor ons milieu. En als je toch voor de wagen kiest, maak er dan het beste van en zoek een carpoolpartner! Neem hiervoor een kijkje op www.carpool.be.
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 25
24 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
tip
c conta
con
t
Au act 2100 gust Va De
info@ urne n www koffie- - tel. 03 de W v e . k r o h Open ffieeyen /324 09 ielel 19 ei 15 vrijd : maand verheyen .be ag 8 u-12 ag-dond .be u/13 erda u-18 g: 8u u -12u /13u -17u ;
20 Koffie Verheyen De Antwerpse haven is al eeuwenlang belangrijk voor de aanvoer van koffie. Er zijn dan ook veel koffiebranderijen in en rond Antwerpen. Koffie Verheyen doet al 90 jaar aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit bedrijf brandt op ambachtelijke manier haar eigen koffies, waaronder een heerlijke fairtradekoffie ‘Solidair’. Hun huistrots ‘Amberes’ kreeg het officiële label ‘Streekproduct’. Daarnaast bieden ze nog verschillende andere koffies aan, allemaal uniek in smaak en aroma. In de koffiebranderij kan je, als echte koffieliefhebber, de verschillende koffies proeven.
!
Fiets terug naar knooppunt 3 en vervolgens naar knooppunt 4. Als je de Gitschotellei bereikt, sla je deze links in om vervolgens, aan het eind van het Boelaerpark, rechts de Vosstraat in te slaan.
ct aatut7- tel. 03/366 08 91 r t s s o V 0 Borgerho deurne
conta
.be inkels.be/ ag, 214 @oww deurne xfamwereldw dag, donderd woensdag, s www.o aandag, din u & 15u-18u, Open: m 9.30u-12.30 : vrijdag g: 9.30u-18u rd te a z a
21
Oxfam Wereldwinkel vzw Deurne
Zie ook Oxfam Wereldwinkel vzw – Merksem blz 18.
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 27
26 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Keer terug naar de route richting knooppunt 4 en bereik zo het startpunt.
Bedankt! Ziezo! Deze fietstocht, met aandacht voor fair trade en duurzaamheid, in de stad Antwerpen en gemeente Wijnegem zit er op. Hopelijk heb je ervan genoten en er wat van opgestoken. Heb je zin in het fietsen van gelijkaardige routes? Neem dan zeker contact op met provincie Antwerpen of De Natuurvrienden. Er worden immers tal van soortgelijke fietstochten en brochures uitgewerkt voor andere regio’s.
Contact De Natuurvrienden Provinciestraat 53 2018 Antwerpen www.denatuurvrienden.be
[email protected] tel: 03/270 02 80 Provinciebestuur Antwerpen Dienst Noord-Zuidbeleid Koningin Elisabethlei 22 2018 Antwerpen
[email protected] www.provincieantwerpen.be tel: 03/240 56 53
Gemeentebestuur Wijnegem Turnhoutsebaan 422 2110 Wijnegem tel. 03/288 21 10
[email protected] www.wijnegem.be
www.ecocyclo.org/fairtrade
Foto’s: Copyright: Kathleen Michiels, Jolanda Brandt, Elvire Van Ooteghem, Tom Dhaenens, Noortje Palmers, Koffie Verheyen, Port of Antwerp
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 29
28 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Stad Antwerpen Dienst Ontwikkelingssamenwerking Postadres: Grote Markt 1, 2000 Antwerpen Contactadres: Francis Wellesplein 1, 2018 Antwerpen
[email protected] www.antwerpen.be tel. 03/338 65 13
Antwerpen fietsprovincie Fietsers maken plaats Maak plaats voor fietsers Als meer mensen voor hun woon-werkverkeer kiezen voor een duurzame oplossing zoals de fiets, heeft dat een positieve impact op het milieu en kan het noodzakelijke autoverkeer zich makkelijker verplaatsen op onze dichtslibbende wegen. De provincie Antwerpen doet er dan ook alles aan om het voor fietsers ruimer, veiliger en comfortabel te maken.
Als het om fietsers gaat, rijdt de provincie Antwerpen mee op kop. www.antwerpenfietsprovincie.be
antwerpen en wijnegem |FAIR TRADE ECOCYCLO| 31
30 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Van verkeerseducatie voor de jongsten, over het ondersteunen van bedrijven om fietsvriendelijker te worden, tot soepel lopende fietsostrades voor iedereen.
lo c y c o c E 100%
Ontdek alle Fair Trade Ecocyclo routes: Ranst - Schilde, Boom - Rumst, Brecht - Wuustwezel, Hove - Boechout Kontich - Mortsel, Stabroek - Kapellen, Antwerpen - Wijnegem, Essen - Kalmthout
Verken ook de Natuurvrienden Ecocyclotochten: Ecocyclo Maasmechelen De Natuurvrienden Provinciestraat 53 2018 Antwerpen
[email protected]
Ecocyclo Herentals
www.natuurvrienden.be FIETSTOCHT LANGS ECOVRIENDELIJKE PLEKJES 03/270 02 80 IN MAASMECHELEN EN DILSEN-STOKKEM
FIETSTOCHT LANGS ECOVRIENDELIJKE PLEKJES IN HERENTALS, OLEN, HERENTHOUT EN GROBBENDONK
OOK TOEGANKELIJK VOOR MENSEN MET EEN HANDICAP
Ecocyclo Westerlo
Ecocyclo Turnhout (lus 2)
De Natuurvrienden
De Natuurvrienden is een socio-culturele vereniging die zich actief inzet voor een duurzame ontwikkeling door het promoten van zacht toerisme en sociale recreatie. Natuurbeleving en verbondenheid met elkaar staan hierbij centraal. De Natuurvrienden maakt deel uit van de FIETSTOCHT LANGS Internationale Natuurvrienden, opgericht in 1895 in Wenen.
De Natuurvrienden
De Natuurvrienden is een socio-c inzet voor een duurzame ontwikk toerisme en sociale recreatie. Nat elkaar staan hierbij centraal. De N Internationale Natuurvrienden, op
FIETSTOCHT LANGS ECOVRIENDELIJKE PLEKJES
ECOVRIENDELIJKE PLEKJES ROND TURNHOUT EN MERKSPLAS
IN WESTERLO, HERSELT EN HULSHOUT
De organisatie telt wereldwijd ruim een half miljoen leden. De vereniging organiseert onder meer reizen, uitstappen, cursussen en natuurlijk ook fietstochten zoals deze Ecocyclo. Wie lid is van De Natuurvrienden krijgt steeds korting op het volledige activiteitenaanbod.
De organisatie telt wereldwijd rui organiseert onder meer reizen, ui fietstochten zoals deze Ecocyclo. Wie lid is van De Natuurvrienden activiteitenaanbod.
Ben je op zoek naar andere activiteiten of ledenvoordelen van De Natuurvrienden, kijk snel even op www.natuurvrienden.be
Ben je op zoek naar andere activi De Natuurvrienden, kijk snel even
Ecocyclo
Ecocyclo
Duurzaamheid is een woord dat d wat betekent het precies? Dat leg voorbeelden en tal van tips uit in kan je meteen de theorie meteen neemt aan onze tochten zal zien d dode letter is. Deze tocht kan zowel individueel ook boeken voor een volledige da van een gids enkele bezienswaard kan je op vaste data aansluiten bij je bezoekjes plannen.
Duurzaamheid is een woord dat de jongste jaren wel erg hip is. Maar wat betekent het precies? Dat leggen we je aan de hand van praktische voorbeelden en tal van tips uit in deze brochure. Tijdens deze fietstocht kan je meteen de theorie meteen aan de praktijk toetsen. Wie deelneemt aan onze tochten zal zien dat duurzaamheid in de Kempen geen dode letter is. Deze tocht kan zowel individueel als in groep worden gefietst. Je kan ook boeken voor een volledige dagtocht waarbij je onder begeleiding van een gids enkele bezienswaardigheden bezoekt. Als individuele fietser kan je op vaste data aansluiten bij een groep of indien gewenst ook zelf je bezoekjes plannen.
Praktisch
Hou alleszins goed rekening met je fietstempo en je plannen. Ga je enkel de info in het boekje lezen of wil soms ook stoppen om een duurzaam plekje te bezoeken? De basistocht is 30,9 km. Er zijn twee uitbreidingsmogelijkheden. De eerste omweg gaat langs Olen-centrum (+12,3 km). De tweede tocht loopt langs Herenthout-centrum. Deze ecocylcotocht heeft dus een maximum lengte van 46,2 km. Uiteraard kan je op basis van de fietsknooppunten er hier en daar zelf een stukje aan breien of uit laten.
Verkrijgbaar in: Eenvoudige taal WAARDEBON Daisy formaa t Geef deze bon af aan Vlaam de kassa se van Hidrodoe en geniet van een kortinggebare van 1 euro ntaalper toegangsticket. Bon maximum geldig voor 4 personen.
Duurzaamheid
Afstand: 30 km
55
Praktisch
Van de bezienswaardigheden op het traject geven we telkens adres en openingsuren. We geven ook aan waar je kan kiezen tussen een kortere of een langere versie van deze tocht. Zo kan je vooraf je tocht goed plannen.
Met ondersteuning van DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD © kaart TPA 2007
Van de plekken die we met de fie adres en openingsuren. Zo kan je Hou rekening met je fietstempo e boekje lezen of wil je soms ook s De basistocht is 34 km lang. Heb kilometers te fietsen, kan je een t Kamp C. Uiteraard kan je op basis van de k stukje eraan breien of eruit laten.
31
w w w. t p a . b e
ECOCYCLO MAASMECHELEN
v.u.: Greet Van Gool, Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen - uitgave 2010
DE NATUURVRIENDEN
1
Duurzaamheid
De Natuurvrienden Provinciestraat 53 2018 Antwerpen
[email protected] Duurzaamheid gaat om het evenwicht tussen drie grote pijlers of de www.natuurvrienden.be drie grote - Engelse - P’s: • People, of de sociale pijler: die verwijst naar het bestrijden van alle vormen van sociale uitsluiting, naar gelijke kansen voor bijv. armen, zieken, minderheden, laaggeschoolden, personen met een handicap, vrouwen, enz. Afstand: • Profit, of de economische pijler: die verwijst naar een eerlijke ver- 30,4 km deling van welvaart en het bestrijden van armoede. • Planet, of de ecologische pijler: die verwijst naar natuurbehoud en Met ondersteuning van het bestrijden van milieuproblemen. © kaart TPA 2007 Als er een evenwicht is tussen deze drie pijlers, spreken we van een duurzame maatschappij.
Duurzaamheid gaat om het evenw drie grote - Engelse - P’s: • People, of de sociale pijler: di vormen van sociale uitsluiting zieken, minderheden, laaggesc vrouwen, enz. • Profit, of de economische pij deling van welvaart en het be • Planet, of de ecologische pijle het bestrijden van milieuprob Als er een evenwicht is tussen de duurzame maatschappij. w w w. t p a . b e
DE NATUURVRIENDEN
DE NATUURVRIENDEN
v.u.:EGreet Van C Gool,YProvinciestraat CO C L O M53,E2018 R KAntwerpen S P L -Auitgave S 20101
VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
Westerlo kaft 1.indd 1 16/05/2011 10:34:42
kaft herentals 2.indd 1 maasmechelen compleet.indd 1
26/11/2014 10:52:05
binnenwerk turnhout lus 2.indd 1
Ecocyclo Deinze
Ecocyclo Antwerpen
Fietstocht langs ecovriendelijke plekjes Gratis toegang tot het EcoHuis rond Deinze
FIETSTOCHT LANGS ECOVRIENDELIJKE PLEKJES IN ANTWERPEN, KRUIBEKE EN BURCHT
Geldig voor 2 personen
13/08/2012 16:51:21
Ecocyclo Leuven
Ecocyclo Oostende
De Natuurvrienden
De Natuurvrienden is een vereniging die ijvert voor een duurzame en actieve vrije tijd. Dat betekent dat je bij De Natuurvrienden terecht kunt voor tal van ecovriendelijke activiteiten zoals fietsen, wandelen, reizen, bergsport, fotografie en natuurlijk ook deze Ecocyclotochten. De Natuurvrienden maakt deel uit vanFIETSTOCHT Naturefriends International LANGS ECOVRIENDELIJKE en telt wereldwijd ruim een half miljoen leden. In Europa, maar ook daarbuiten, vind je een duizendtal Natuurvriendenhuizen waarROND je aan OOSTENDE zeer democratische prijzen kunt overnachten. Wie lid is geniet tal van voordelen. Kijk snel op www.denatuurvrienden.be
PLEKJES
Fietszoektocht langs ecovriendelijke plekjes in de groene rand van de stad
Duurzaamheid & Ecocyclo
Duurzaamheid gaat om het evenwicht tussen drie grote pijlers of de drie grote - Engelse - P’s: • People, of de sociale pijler: die verwijst naar het bestrijden van alle vormen van sociale uitsluiting, naar gelijke kansen voor bijv. armen, zieken, minderheden, laaggeschoolden, personen met een handicap, vrouwen, enz. • Profit, of de economische pijler: die verwijst naar een eerlijke verdeling van welvaart en het bestrijden van armoede. • Planet, of de ecologische pijler: die verwijst naar natuurbehoud en het bestrijden van milieuproblemen. Als er een evenwicht is tussen deze drie pijlers, spreken we van een duurzame maatschappij.
Tel. 03/217 08 11 www.antwerpen.be/ecohuis
[email protected]
Op enkele uitzonderingen na loopt het parcours over (verharde) fietspaden. Hierbij maken we gebruik van het fietsknooppuntennetwerk. Alhoewel de tocht ook door de Antwerpse binnenstad gaat, fiets je dikwijls langs een groen en/of fietsvriendelijk parcours. De totale lengte van het basistraject bedraagt ongeveer 39 km.Voor wie meer kilometers onder de wielen wil, is er een extra lus van 11 km voorzien. Een afkorting van het traject is ook mogelijk.
Restaurant De Molen Jachthavenweg 2
In de brochure stellen we interessante bezoekplaatsen voor die iets te vertellen hebben over duurzaamheid en ecologie. Kies zelf hoeveel tijd je er aan wil besteden. Bijkomend advies nodig? Contacteer De Natuurvrienden, Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen, tel. 03/270 02 80.
2050 Antwerpen Linkeroever Tel. 03/219 32 08 www.restaurant-demolen.be
Belangrijk
De Natuurvrienden Provinciestraat 53 2018 Antwerpen
[email protected] www.natuurvrienden.be www.ecocyclo.org 03/270 02 80
Ecocyclo kan je elke dag van de week individueel of in groep fietsen. Mocht je één van de adresjes, opgenomen in deze gids, willen bezoeken, dien je zelf contact op te nemen. Voor fietsbegeleiding en een uitgestippelde dagtocht, kan je een beroep doen op vrijwilligers van ‘De Natuurvrienden’.
DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
w w w. t p a . b e
VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
v.u.: Greet Van Gool, Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen - uitgave 2011
57
26 DE NATUURVRIENDEN
bij z 8 onde b e 50 st r aa % elle nbo d ko n rt = ing
Ideaal voor kInderen van 10 tot 12 jaar - afstand 19,4 km
DE NATUURVRIENDEN
E C O C Y C L VOOR O OACTIEVE O S TENEDUURZAME N D E VRIJE 1 TIJD
VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
Antwerpen kaft.indd 1
17/05/2011 15:37:50
28/07/2014 8:15:03
Prijs: 2 euro/stuk (verzendingskosten niet inbegrepen)
Bestel ze via www.ecocyclo.org of via
[email protected]
binnenwerk oostende.indd 1
6/02/2013 11:50:45
fietszoektocht | ecocYcLo |
Afstand: 28 km
Met ondersteuning van © kaart TPA 2011
DE NATUURVRIENDEN
deinze ecocyclo.indd 1
Parcours
1 molengebak met koffie voor 4 euro (ipv 4,80 euro)
deinze |eCOCYCLO|
32 |fair trade ECOCYCLO | antwerpen en wijnegem
Turnhoutsebaan 139 2140 Borgerhout