Wereldcafé’s Onze vragen aan u als expert: 1. Wij vragen u om advies, hoe personeel uit de doelgroep voor werk in de zorg kwalitatief bijgeschoold, geworven, gemotiveerd en behouden kan worden. Kwalitatieve bijscholing: -
-
-
cultuurverschillen o eigen medewerkers opleiden m.b.t. cultuurverschillen o sensibiliteit ontwikkelen om elkaar te begrijpen (cultuur) en te ondersteunen specifieke zorg o teamvisie (personeelsbegeleider) lid van het team zijn (+diversiteit m.b.t. taken) o meer weten over de cultuur o opleiding anders opbouwen o binnen de opleiding de specialisatie “zorg van mensen met een andere culturele achtergrond” overwegen. Dit als een soort lokmiddel om jongeren met allochtone achtergrond voor een opleiding te interesseren o stimuleren van het ontwikkelen van interculturele competenties van iedereen in dezelfde groep!! taalvaardigheden bevorderen meerdere jongeren tegelijkertijd laten opleiden o de juiste mensen op de juiste plek o in contact blijven om bottlenecks te voorkomen en deze op te lossen
2) onderwijs overheid organisatie
samen
1) beroepsopleiding aantrekkelijk houden
meer doen voor beeldvorming, ook nieuwe combifuncties auch Kombifunktionen äußerst geeignet für Zielgruppe
(zorg/ICT) (zorg/techniek) (zorg/facilitair)
maatwerk mogelijkheden tijdens de beroepsopleiding - bij-/nascholing „intercultureel vakmanschap “
- leermodules - docentenhandleidingen, om aan onderwijskant meer aandacht te hebben voor intercultureel vakmanschap
echter, zie 2) gezamenlijke aanpak nodig resultaten voor toekomst waarborgen
1
Kijk naar het werk van de anderen, bijv. tijdens open dagen in samenwerking met het R.O.C. -
bij de opleiding meer allochtone docenten en stagebegeleiders inschakelen. Jongeren hebben behoefte aan herkenbare/succesvolle rolmodellen met wie ze zich kunnen identificeren overige deel v.h. docentencorps meer interculturele competenties bijbrengen zoek mensen die enthousiast zijn. Deelnemers moeten een zorggevoel hebben, bv. (oudere) mannen hebben dat meestal niet vrouwen wel (meer) opleiden naar het meest recente niveau in (normale) groepen waar de diversiteit normaal is uitsplitsing zorgberoep met het doel: uiteindelijk minder personeel (meer gedeelde taken) opleiding techniek + zorg combineren randvoorwaarden voor meer competentie experts randvoorwaarden huissituatie
Rekruteren in de zorgsector: -
-
-
Toegang opbouwen / hoe wordt het beroep voor jongere mensen aantrekkelijker o imago veranderen imago van de zorg versterken!
netwerken van de verantwoordelijke instanties gebruiken om gezamenlijk “beurzen voor het versterken van het imago te organiseren” hiervoor is steun van de overheid nodig! • modernisering – ontwikkelingen aantonen, „oude“ imagos komen niet overeen met realiteit • attractiviteit • status • taboe vrouwenwerk • imago slechte betaling; vies werk; zwart werk • afstand jong – oud respect voor oudere mensen wordt steeds minder • zekere baan omgeving stempel, dat mannen vrouwenberoep doen mannen • sociaal systeem controle gevoel, eigen cultuur zorgt ook voor drempels o politiek + organisaties moeten gezamenlijk aan imago van zorgberoepen werken o vooroordelen tegenover de zorg wegnemen, bijv. slechte betaling op school beginnen? plicht tot actief burgerschap o vroeger voor baan in de zorg enthousiast maken – imago = belangrijk o ouders betrekken bij informatiebijeenkomsten die door scholen worden aangeboden o scholieren uitnodigen en mogelijkheid bieden met de zorg kennis te maken o schoolverlaters begeleiden in richting zorg nauwe samenwerking met onderwijsinstellingen o zorgstage stageplekken aanbieden (maatschappelijke stage VMBO) o beroepsvelden leren kennen o kennis maken met beroepsveld: “maatschappelijke en gezondheidsberoepen”
2
o o
onderwijs: een Turkse jonge man verpleegt een Turkse man “zorgberoepen” kwestie van status imago opwaardering noodzakelijk in de maatschappij uit de community werken voor sociale doeleinden werken voor sociale doeleinden voor kinderen om kennis te maken met het werken met oudere mensen (bijv. 20-30 uur per jaar) goede stagebegeleiding
Toegang tot Beroep in school
Vakantiebeurs Vraag al bij basisschool Nog geen directe beroepskeuze Imago
Oriëntatie Zorg /Verzorging schlecht imago
Eigen ervaringen gunstige factor Informatiekloof Specialisaties Werving Ouders + sleutelpersonen Samenleving
-
-
Taal ondersteuning Ondersteuning familie
aansluiten bij de culturele achtergrond tijdens de werving jonge migranten persoonlijk benaderen cultuurspecifieke aanpak story-telling kinderen in zorginstellingen ouders + realistische inschatting van de perspectieven van het beroep rolmodellen ambassadeurs uit de doelgroep gebruiken imago bisschop, imam etc. (sleutelfiguren) overtuiging door leden van de community moedertalige bruggenbouwer sleutelpersonen vinden bijv. via migrantenorganisaties politiek moet ondersteunen scholen beginnen doordat ze focus richten op het thema een perspectief bieden
milieuprobleem
3
-
-
-
-
-
-
procesbegeleiding jongeren via informele netwerken + persoonlijk contact rol van de familie • ouders aanspreken hulpbehoevende personen in de directe persoonlijke omgeving keuze van het zorgberoep aanspreken op verantwoordelijkheid voor de zorg van de eigen (buitenlandse) ouders en familieleden informatie transporteren/advertentie informatietekorten oplossen beroep / functiemogelijkheden bedrijfscultuur voorlichting m.b.t. de diversiteit van de zorgopleiding zorg is een breed gebied en vaak onoverzichtelijk integratiecursussen als locatie voor voorlichting / PR gebruiken brochures in eigen taal op plekken uitdelen waar doelgroep te vinden is zelforganisatie en religieuze organisaties bij informatiebijeenkomsten voor de doelgroep sterker betrekken beurzen zorg-beurs (niet bekend genoeg / of niet voldoende bekend) zorgberoep aantrekkelijker maken door inzet van ICT/techniek/sociale media etc. media van allochtonen gebruiken PR-campagnes om negatief imago te veranderen muziek informele netwerken voor de leerlingen gebruiken filmpjes technische spelletjes ook voor oudere mensen, om beweging te bevorderen Motiveren: toekomst NL en D vergrijzen niet alleen maar er vindt ook een kleuring in de zorg van oudere mensen plaats motivatie door benadrukken van de relevantie van het werk voor de eigen cultuur motivatie door diversiteit van de werkzaamheden aantonen peersysteem voor jonge leerlingen (peer moeten “rolmodelfunctie” hebben zorgervaringen in de familie gebruiken als motivatie motiveren: nieuwe aspecten van de zorg benadrukken (zorgtechnologie) natuurlijk zijn er verschillen maar zeker ook overeenkomsten. Misschien deze zoeken want ze zijn herkenbaar en verbinden. teamwerk succes is zichtbaar plezier dankbaarheid voor werk ervaren meerwaarde door direct contact met mensen ouders blijven uitnodigen en informeren over dat wat de zoon of de dochter doet. maatschappelijke status jongeren met migrantenachtergrond willen status
4
-
• carrièremogelijkheden (ook in leidende posities) • geloof • inspanningen van de ouders en de omgeving • rolmodellen (migranten) in de zorg betaling verbeteren
in de zorg houden: -
-
-
werkcontract aan opleiding koppelen (boegbeeld) vasthouden door continu bij te scholen / advies diversiteit als verrijking zien en niet als gevaar voor de zorgsector duidelijke verwachtingen discriminatie door collega’s of door zorgpatiënt op alle niveaus mensen uit de doelgroep inzetten, ook op management niveau arbeidsmarkt scheppen door zorginstellingen de doelgroep laten informeren investeren in de “drempel”, die er is om ouders binnen de doelgroep in een zorginstelling te plaatsen. Ook in het vertrouwen dat er goed voor ze gezorgd wordt (respect voor de cultuur). expertise en ervaring van interculturele zorgverleners gebruiken zorgberoepen aantrekkelijker maken door inzet van ICT/sociale media etc.
1. Vraag om advies over hoe een organisatie zich als werkgever aantrekkelijker voor de doelgroep kan maken (welke randvoorwaarden zijn er?). Met wie zou men moeten samenwerken, met wie moet men contact opnemen (bijv. verenigingen, scholen, gemeentes, ...?) Eisen aan de eigene organisatie/werkgever: -
-
-
relevantie van educatie + toekomst benadrukken samenwerkingsverband: gezamenlijk opleiden! open dag ingaan op behoeften vragen wat men wil beroepsopleiding – instelling – industrie synergie ontwikkelen op andere manier informeren via school informatiedagen + kerk / moskee goede stage-adressen zoeken actie via scholen sollicitanten bevorderen m.b.t. hun opleiding bijscholing aanbieden meerdere medewerkers uit de doelgroep in dienst nemen diversiteit in de organisatie verlaagt drempels (op die manier is er geen specifieke benadering nodig) In het bedrijf moeten er mensen zijn die de leerlingen begeleiden en ondersteunen. Iemand met allochtone achtergrond zou goed geschikt zijn, omdat deze persoon vele dingen uit zijn eigen ervaring kent en kan navoelen. minder formaliteiten, meer persoonlijke aanspraak en verbintenissen (peer benoemen) peer-systeem opbouwen zodat er rekening wordt gehouden met individuele vragen individuele ondersteuning
5
-
de migranten betrekken bij het politieke proces open en duidelijke communicatie open sfeer – openheid voor nieuwe / andere ideeën dezelfde communicatie als de doelgroep gebruiken sociale media vechten om lobby van de zorg te verbeteren “zorg is iets voor vrouwen” veranderen! carrièremogelijkheden aantonen betere werkomstandigheden adequate betaling
Met wie zou een samenwerking moeten plaatsvinden: -
zorginstellingen regionaal in mijn geval een school samenwerking met VMBO-T samenwerken met leerlingen (22-25 jaar) opleider politica “Frau Schröder” op andere manier informeren via school informatiedagen + kerk / moskee “sleutelfiguren / multiplicatoren uit de community vinden als voorspraak voor het zorgberoep ( dienst voor arbeidsbemiddeling betrekken, stageplekken aanbieden)
Met wie zou men contact moeten opnemen: -
-
doelgroep – wat willen ze verplegende en hulpbehoevende allochtone groeperingen verenigingen etc. sportverenigingen gemeenten leeftijdsgroep jonge mannen vanaf 25 jaar scholen consulaten
6
2. Is een specifieke culturele aanpak nodig / wenselijk? Ja -
-
-
-
Nee immers weet de autochtoon niet precies wat de migrant nodig heeft iedere cultuur heeft zijn specifieke problemen. Die moet men kennen om erop in te kunnen spelen. verdiep je in de achtergrond van het beroepsbeeld van de eigen cultuur vooroordelen wegnemen. Juist op die manier de culturele sterkten van de mensen vinden. Culturele mogelijkheden gebruiken en de taken aanpassen. Iedere cultuur bezit andere normen en waarden. Dat speelt een grote rol. multicultureel, ja culturele aanpak nodig tot dat men elkaar kent / vertrouwt specifieke culturele aanpak verdiep je in de verschillende culturen en indien nodig houd rekening met de normen en waarden van de anderen veel meer werken aan interculturele competentie -
-
Ik denk dat respect en openheid veel meer zal opleveren
Als men rekening houdt met de cultuur van iedereen is het eventueel gemakkelijker om iemand te benaderen. Maar het is ook moeilijk om rekening te houden met elke natie en cultuur zodat men zich eventueel op vaak voorkomende culturen moet focusseren. -
-
Is dat mogelijk? welke cultuur??? (bij Ajuma 13 verschillende nationaliteiten!) welkom-cultuur “open-minded” professioneel succes hangt vooral af van familiaire, in de persoonlijke omgeving liggende factoren maakt het nodig om niet allen de doelgroepen zelf te benaderen en te ondersteunen Onzekerheid bij het gebruik van zorginstellingen wegnemen hoe wordt gekookt? halal worden mijn verwanten goed verzorgd kunnen ze zich daar begrijpelijk maken/communiceren? word rekening gehouden met hun behoeften? kunnen mijn familieleden hun religie uitoefenen? (gebedsruimte / vastentijd etc.) tijd praktijk leiding + reflecteren bronnen benadrukken potentieel tot verbetering bewerken opleiding interculturele openheid moedertalige multiplicatoren zijn goud waard
7
-
multiplicatoren uit hetzelfde milieu vinden taal is sleutel procesbegeleiding omdat andere zeden en gewoonten moeten worden geleefd storing in het team frustratietolerantie geduld laat mensen ter plekke de processen aansturen (empowerment), dan ontstaan supportgroepen. Plezier bij het werk ontstaat door participatie onderzoek wijst uit: ouderbetrokkenheid wordt door ouders (autochtoon/allochtoon) op prijs gesteld wetgeving is blokkade: vanaf 18 jaar beslist student/leerling zelf of en hoe ouders in het proces worden betrokken (met of zonder migrantenachtergrond) waarderen het als ze betrokken worden
3. Vraag om aanbeveling m.b.t. de vraag welke stimulerende rol de ouders in dit verhaal kunnen spelen en hoe de ouders kunnen worden benaderd zodat deze evenals gemotiveerd actief worden. - spiegel voorhouden, hoe zou men het vinden om van iemand hulp te krijgen die men niet (of slecht) begrijpt? - interesse tonen voor wat de kinderen doen - al bij de keuze voor het voorgezet onderwijs is het belangrijk welke richting de jongeren op willen. Bij de keuze hebben de ouders een grote invloed. Open focusseren in deze fase. - Misschien via ouders jongeren benaderen. Functioneert dit ook omgekeerd? - Keukentafelgesprekken, uitnodigen om koffie te drinken in de organisatie, daarbij informeren (personen uit de doelgroep/ouders met diverse organisaties) - rol van de ouders: rolmodellen zijn voor de maatschappelijke relevantie van werken in de zorg - inzicht bieden door ouders zelf de waarde van het werk in de zorg te laten onderzoeken / door ouders bij de maatschappelijke relevantie van het werk in de zorg betrekken - vertaalslag ervaringen van migranten met hulpbehoevende ouders naar een “meerwaarde” als resultaat van de gekozen opleiding - men moet ouders duidelijk maken welke kansen hun kinderen krijgen en wat dit voor hun toekomst betekent. Het moet duidelijk worden uitgelegd dat ook de ouders ouder worden en opeens hulp nodig hebben en dat dit beroep daardoor een toekomst heeft want ook vele oudere migranten worden c.q. laten zich mogelijkerwijs eerder van mensen met dezelfde taal maar ook door mensen met dezelfde cultuur verplegen. - ouders zijn blijkbaar heel erg belangrijk, hebben een grote rol: o in eigen taal aanspreken o folders/flyers meertalig Eerder via feestelijke gezamenlijke activiteiten, niet direct via probleemoriëntatie; informatie verstrekken waren de ouders tot nu toe motiverend, zullen ze het nu ook niet zijn leerling-leerling- schizofrenie: 2 aparte levens die elkaar niet mogen aanraken zorgberoepen duidelijk maken - Zorg is niet alleen een beroep voor vrouwen - beeld van ouders en kinderen moet voor iedereen duidelijk worden - niet te hoge verwachtingen hebben en elkaar daarbij ondersteunen - iedereen is uniek. Mensen op maat inzetten (maatwerk). Leg daarbij het initiatief bij de deelnemers, er ontstaat plezier.
8
-
Samenwerken met instanties om relevantie en hulp te vergemakkelijken. Laat deelnemers/opgeleide zelf mensen werven ouders & sleutelfiguren bijv. uit religie, gemeentehuis of sociale netwerken met ouders aan tafel zitten, nagaan wat ze vanuit hun eigen cultuur weten en denken ouders eerst stimuleren en hun een positief beeld geven en daarna pas het thema met families bespreken. ouders via samenlevingen + organisaties bereiken (inzet van media) ouders in het kort informatie over de sector verstrekken zodat ze hun kinderen kunnen stimuleren / informatie-avond voor ouders.
Conclusies werkgroepen in steekwoorden 1. groep Hoe bereiken wij de doelgroep? - interculturele vacaturebank - informatie ter plekke: moskeen, migrantenverenigingen - filmpjes via App, YouTube, sociale media vacaturebank in het Turks - werven via internet - sociaal en jeugd werker, jeugdgebouwen - CWIs / Experijob - stageplekken voor scholieren / open dagen 2. -
ouders
groep intercultureel imago + “jullie zijn belangrijk” ouders positief aanspreken + eten, activiteiten en informatie techniek gebruiken technische spelletjes – worden ook in de zorg meer en meer gebruikt meer sociale media gebruiken informele netwerken van de allochtonen gebruiken peer-systeem voor leerlingen (“moeten competent zijn/voorbeeldfunctie hebben”) “zorg is iets voor vrouwen”-imago omdraaien en carrière kansen aantonen “moedertalige bruggenbouwers” “sleutelfiguren” als werver voor het beroep gebruiken (uit de community) jonge mannen vanaf 25 jaar werven kansen aantonen (CWIs)
3. groep - randvoorwaarden bijv. kinderdagverblijven / thuis rollenproblemen (man akkoord, tijdsinvestering) - imago vies, zwaar door thema-avonden enthousiasme wekken bisschop ondersteunt - Duitsland: verblijfsinteresse werkvergunning 9
-
nationaliteit Nederland:
-
Inburgeringsexamen burger-servicenummer bewijs van goed gedrag werkvergunning begin opleiding motivatie werkgarantie school – praktijk pedagogische uitdaging
Bij de start peer-systeem
drempel
politiek/wettelijk
neem/geef de tijd die nodig is
ondersteuning
frustratie/tolerantie
procesbegeleiding
interculturele competentie
zeden en gewoonten van functionerende families leren om tolerante omgang mogelijk te maken -
in het geloof (bijv. islamitisch) zorg is geen werk plicht tot zorg van de ouders zorg is vrouwenwerk Voorbeeldfiguur / sleutelfiguur heeft positieve invloed taboe / schaamte
kennen elkaar in samenleving omgeving roddelt, kinderen hebben niet genoeg gedaan - vertrouwenspersoon stelt andere zorgpersoon voor en schept hierdoor vertrouwen - imago: vrouwenberoep hoe interesseren wij mannen in het algemeen - moeten problemen niet worden verdeeld? specialisering? druk in de zorg is al te hoog grote/kleine instellingen en wat is nog mogelijk met het budget - wat is zorg en wat is dienstverlening ICT/horeca/hospitaliteit hiermee mannen motiveren, minder zorg nodig andere beroepen ontstaan en stimuleren - presenteren als beroep met toekomst - maatschappelijk beeld beïnvloeden - ouders betrekken problemen in vroeg stadium signaleren / oppakken preventie van problematische thema’s (lage opleiding) projectbureau Roes samenwerking met andere organisaties (keukentafelgesprekken) - migranten bereiken door kanalen die ze benutten ten eerste grondige kennis van de culturele achtergrond men moet open staan voor deze taak netwerken is belangrijk 4. groep Hoe moeten zorgorganisaties zich organiseren? - weg van vooroordelen bij de werkgevers
10
-
laagdrempelige mogelijkheid om promotie te maken, goede voorwaarden scheppen zorgorganisaties moeten zich aanpassen aan de veranderende maatschappij op interculturele/-religieuze verschillen letten imago: vrouwenwerk veranderen / beeld van bejaardenzorg in het openbaar in Turkije geen geïnstitutionaliseerde bejaardenzorg case-manager intercultureel alleen niet voldoende migranten voor migranten
11
