Expertmeeting Trauma bij kinderen: signalering, aanpak en veiligheid
19 november 2015
De Jeugd- & Gezinsbeschermers
Over het werk van De Jeugd- & Gezinsbeschermers: https://vimeo.com/74842766
2
Programma 14.00 uur
Opening door gespreksleider Donatello Piras In gesprek met Lucy Schmitz
14.30 uur
Keynote door Margreet Visser van het Kinderen Jeugdtraumacentrum (KJTC)
15.00 uur
Korte pauze
15.15 uur
In de praktijk: cases en dilemma’s rondom traumagerelateerde problematiek
Vragen en afsluitende discussie 16.45 uur
Afsluiting en netwerkborrel 3
In de praktijk… 3 cases
In de praktijk: “Bojan, 8 jaar” • Bojan is 8 jaar en is samen met zijn moeder vanuit voormalig Joegoslavië gevlucht • Ze worden eerst geplaatst in een opvangcentrum en na twee weken verhuizen ze naar een asielzoekerscentrum (AZC) • In het daaropvolgende jaar worden ze vier keer verplaatst van AZC • Verschillende signalen bij medewerkers AZC van lichamelijke mishandeling door moeder
5
In de praktijk: “Bojan, 8 jaar” • Veilig Thuis en Raad voor de Kinderbescherming worden ingeschakeld • Moeder wordt ernstig ziek en overlijdt na een kort ziekbed • De Jeugd- & Gezinsbeschermers krijgt voogdij over Bojan • Plaatsing in (Nederlands) pleeggezin
• Gedrag van Bojan:
‒ concentratieproblemen, moeite met doorslapen (nachtmerries), zoekt weinig fysiek contact, heeft weinig aansluiting bij leeftijdsgenoten en maakt over het algemeen een angstige indruk
6
In de praktijk: “Bojan, 8 jaar”
Zou traumabehandeling moeten plaatsvinden en zo ja, op welk moment?
7
In de praktijk: “Bojan, 8 jaar” • Bojan met moeder gevlucht en nu in AZC • Signalen van lichamelijke mishandeling • Veilig Thuis en RvdK worden ingeschakeld • Moeder overlijdt; Bojan naar pleeggezin • Problematiek: concentratieproblemen, nachtmerries, zoekt weinig fysiek contact, weinig aansluiting bij leeftijdsgenoten en maakt een angstige indruk
Zou traumabehandeling moeten plaatsvinden en zo ja, op welk moment? 8
Piramide van Greenspan, 1997
5. Specifieke interventies 4. Technieken om de ontwikkeling te bevorderen
5 4
3. Relaties die aangepast zijn aan de individuele behoeftes van het kind
3
2. Continue veilige gehechtheid relaties
2
1. Basale behoeftes aan veiligheid, verzorging en bescherming garanderen
1
Self-Actualization
Needs Belonging Needs Safety Needs
Physiological Needs
In de praktijk: “Joost, 15 jaar” • Joost is 15 jaar • Vader en moeder gescheiden • Joost woont bij vader en stiefmoeder • Tot zijn 10e woonde Joost bij zijn moeder, waar hij is mishandeld (fysiek) • Concentratieproblemen, verhoogde prikkelbaarheid, woedeuitbarstingen • Joost heeft weinig vertrouwen in volwassenen, leeftijdsgenoten en in de hulpverlening
10
In de praktijk: “Joost, 15 jaar” • Jeugd-GGZ: PTSS en mogelijk hechtingsproblematiek en/of een bedreigde persoonlijkheidsontwikkeling • Bovengemiddelde intelligentie, maar is op de HAVO vorig jaar blijven zitten • Vader en stiefmoeder willen graag dat Joost behandeling krijgt, maar Joost geeft aan dit niet te willen • Joost : “Ik ben bang is dat het hele kaartenhuis in elkaar stort als ik in behandeling zou gaan.” 11
In de praktijk: “Joost, 15 jaar”
Wat zou u doen?
12
In de praktijk: “Joost, 15 jaar” • Ouders gescheiden, woont sinds 5 jaar bij vader • Woonde tot zijn 10e bij moeder waar hij mishandeld is • Problematiek: PTSS en mogelijk hechtingsproblematiek en/of een bedreigde persoonlijkheidsontwikkeling • Joost heeft weinig vertrouwen in volwassenen en wil geen behandeling
Wat zou u doen?
13
Window of tolerance Zoogdierenbrein - fight - flight - active freeze
S T R E S S
Window of tolerance
Mensenbrein - geïntegreerd
Reptielenbrein - passive freeze - submissie
De zes testen • Test • Test • Test • Test • Test • Test
1: 2: 3: 4: 5: 6:
Veiligheid Dagelijks leven Hechting Emotieregulatie Zelfbeeld De Notendop
15
In de praktijk: “Aisha, 4 maanden” • Aisha is 4 maanden • Vader heeft oudere kinderen uit een eerdere relatie (verblijven een aantal dagen p.w. bij het gezin) • Aisha komt in het ziekenhuis met botbreuken en ernstig letsel: - blauwe plekken, ribfractuur, schedelfractuur, afscheidingsfractuur bij middenbeentje, letsel aan teentje en middenvoetsbeentje
• Moeder zegt onschuldig te zijn en sluit vader niet uit als dader
16
In de praktijk: “Aisha, 4 maanden” • Vader zegt onschuldig te zijn. Vader denkt dat zijn kinderen het gedaan hebben. Vader zegt dat zijn kinderen agressief zijn en vindt dat moeilijk om mee om te gaan • Aisha is bij meerdere ruzies, woordenwisselingen en spanningen aanwezig geweest tussen ouders • De ouders gaan uit elkaar na dit incident • Aisha wordt (tijdelijk) in een pleeggezin geplaatst • Veilig Thuis doet aangifte van kindermishandeling
17
In de praktijk: “Aisha, 4 maanden”
Wat zouden de (eerste) stappen kunnen zijn om veiligheid voor Aisha te creëren in haar thuissituatie?
18
In de praktijk: “Aisha, 4 maanden” • Aisha woont in gezin, waarin oudere kinderen uit eerdere relatie van vader af en toe zijn • Komt in ziekenhuis met botbreuken en ernstig letsel • Aisha is getuige geweest van ruzies en spanningen • Moeder beschuldigt vader, vader verdenkt zijn eigen kinderen • Relatie wordt verbroken; Aisha naar pleeggezin Wat zouden de (eerste) stappen kunnen zijn om veiligheid voor Aisha te creëren in haar thuissituatie? 19
Contact
• Marieke Cupido, gedragsdeskundige
[email protected] • Janneke van Steeg, gedragsdeskundige
[email protected] • Sandra Wijnsma, jeugd- & gezinsbeschermer
[email protected] tel. 088 – 777 8000 (algemeen nummer)
20
