Diagnostiek bij kinderen op het gebied van complex trauma en dissociatie Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Leony Coppens, klinisch psycholoog HKJ, Polikliniek Intermetzo Zonnehuizen Den Haag Top Referent Trauma Centrum
Wat gaan we wel en niet doen? • Achtergrond bij Diagnostisch traject complex trauma bij jeugdigen en hun ouders • Veiligheid als voorwaarde • Het TAP-model als basis • Inzoomen op dissociatie – Vragenlijsten – Interviewstrategieën kinderen – Techniek Sandra Baita • Vragen en discussie
Achtergrond bij het diagnostisch traject complex trauma • LCVT • TAP-model • Samenwerking TRTC K&J en het Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie • Door: expertgroep complex trauma (J. Heijningen, C, de Roos, A. Struik, H. Taubert, M. Visser, L. Coppens; en met dank aan M. Rensen, M. Goorden en F. Lamers-Winkelman)
Downloaden diagnostisch traject complex trauma
http://www.kenniscentrumkjp.nl/app/webroot/files/tmpwebsite/Downloadables_trau ma_en_kindermishandeling_bijlagen/Diagnistisch_traject _bij_complex_trauma.pdf
Veiligheid • • • • •
Fysieke veiligheid Veiligheid in pedagogische zin Emotionele veiligheid Therapieveiligheid Veiligheid andere gezinsleden
TAP-model Afname van gestandaardiseerde metingen en klinische interviews
Traumaverleden
Symptoompresentatie
Relevant contextueel verleden
Type Ernst
Type trauma
Complexiteit van trauma
Ontwikkelingsverleden
Hech- Leeft. ting Familie Sociale omgev.
Leefgemeenschap
Systeemproblematiek
Cultuur
Ontw.
Inzoomen op dissociatie Wat is dissociatie? “Dissociatie is een manier om overweldigende en vooral terugkerende angsten te overleven. Het kind sluit zich af voor alle lichamelijke of emotionele gevoelens. In de loop van de tijd kan deze overlevingsreactie een patroon worden als reactie op beangstigende of emotionele situaties.
Inzoomen op dissociatie Wat is dissociatie? (vervolg) Hoewel dit het kind helpt, leidt het ertoe dat het kind het contact verliest met een deel van zichzelf. De gevoelens, lichamelijke sensaties, behoeften, herinneringen en delen van het zelf blijven bestaan maar zijn afgesplitst van het bewustzijn van het kind en komen alleen voor in de ‘binnenwereld’ van het kind.” Sandra Wieland, 2011
Vragenlijsten • Child Dissociative Checklist (CDC) • Trauma Symptom Checklist for (Young) Children (TSC(Y)C) • Child Dissociative Experience Scale and Post Traumatic Stress Inventory (CDES/PTSI) • (Parent) Child Somatization Inventory ((P) CSI)
Verkrijgbaarheid vragenlijsten CDC: eerder bij Caleidoscoop, nu onbekend
Verkrijgbaarheid vragenlijsten – TSCC: • Amerikaanse handleiding en normtabellen: http://www4.parinc.com/products/product.aspx?Pr oductid=TSCC
– TSCYC: • Hogrefe: • http://www.hogrefe.nl/testsvragenlijsten/producten-single/tscc-traumasymptom-checklist-voor-kinderen.html?tab=1
Verkrijgbaarheid vragenlijsten – CDES/PTSI • Amerikaanse handleiding (appendix The Child Survivor van J. Silberg (2013) http://cw.routledge.com/textbooks/eresources/978 0415889957/AppendixF.pdf • Nederlandse vertaling (2013) gratis te downloaden: http://www.intermetzo.nl/polikliniek-intermetzozonnehuizen-den-haag http://www.ariannestruik.com
Verkrijgbaarheid vragenlijsten – (P)CSI: • Gratis te downloaden: http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/measuringi nstruments/37
– Normgegevens in artikel: • Meesters et al. (2003). ‘The children’s somatization inventory: Further Evidence for its reliability and validity in a pediatric and a community sample of Dutch children and adolescents’, Journal of PediatricPsychology, 28, 413-422.
Interviewstrategieën kind
Inleiding van het onderzoek • • •
Geef uitleg over je werk Beschrijf dissociatie als copingstrategie Normaliseer het gedrag en de beleving van het kind
Interviewstrategieën kind
Indirecte communicatie Als het kind niet goed durft te praten Als het moeite heeft woorden te vinden
• • • • • •
•
Tekenen Gebarentaal Codes Op een opname apparaat inspreken
Het kind overhalen te vroeg teveel te laten vertellen kan als verraad worden gezien
Interviewstrategieën kind
Interviewstrategieën kind 1. Verschuivingen in bewustzijn
Interviewstrategieën kind 1. Verschuivingen in bewustzijn 2. Levendige hallucinaire ervaringen
Interviewstrategieën kind
2. Levendige hallucinaire ervaringen (4) • Onderscheid tussen een meer gezonde en een dissociatieve vriend – – – –
Wie heeft de controle? Voelt het kind zich gehinderd door de aanwezigheid? Beïnvloedt het de dagelijkse handelingen van het kind? Moet het kind de identiteit van de vriend beschermen?
• Zijn er meerdere vrienden die elkaar bestrijden en weet het kind daardoor niet meer hoe het zich moet gedragen?
Interviewstrategieën kind 1. Verschuivingen in bewustzijn 2. Levendige hallucinaire ervaringen 3. Duidelijke wisselingen in kennis, stemming en gedragspatronen
Interviewstrategieën kind 1. Verschuivingen in bewustzijn 2. Levendige hallucinaire ervaringen 3. Duidelijke wisselingen in kennis, stemming en gedragspatronen 4. Opvallende gaten in het geheugen ten aanzien van het eigen gedrag of recente meegemaakte gebeurtenissen
Interviewstrategieën kind 1. Verschuivingen in bewustzijn 2. Levendige hallucinaire ervaringen 3. Duidelijke wisselingen in kennis, stemming en gedragspatronen 4. Opvallende gaten in het geheugen ten aanzien van het eigen gedrag of recente meegemaakte gebeurtenissen 5. Abnormale somatische ervaringen
Binnenkant / buitenkant hoofd • Door Sandra Baita, Argentinië • Voor kinderen vanaf 5 jaar • Voor diagnostiek, maar ook handig tijdens de behandeling Zie handout
• Vragen? Meer informatie: http://www.taptraining.net www.nctsn.com Contact:
[email protected] [email protected]
9 december 2014: Cursus diagnostiek op het gebied van complex trauma en dissociatie bij kinderen
