Excursie Polen
Osieczna
15 t/m 27 mei 2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
INLEIDING Deze excursie werd georganiseerd door Vogelwerkgroep De Peel Bij de voorbereiding is gebruik gemaakt van reisverslagen van de volgende publicaties: • Where to watch birds in Eastern Europe 1994, Hamlyn Limited, ISBN 0 600 57976 X; • Finding Birds in Poland, 1996, Gostours guides, ISBN 0 9517920 8 3, € 8.85 bij Naturalis (http://www.natuurenboek.nl/); • The nature guide to the Biebrza marshes, Poland 2005, Crossbill Guides Foundation/KNNV Publishing, ISBN 90 5011 209 9, € 17,95; • The nature guide to the Bialowieza primeval forest, Poland 2005, Crossbill Guides Foundation/KNNV Publishing, ISBN 90 5011 215 3, € 19,95; maar vooral ook van de ervaringen van enkele leden, opgedaan tijdens vroegere bezoeken, en de kennis en ervaring van onze Poolse vriend en gids Janusz Stepniewski (Osieczna, Polen). Aan deze excursie namen 12 personen deel, 2 stellen reisden met eigen auto en de anderen in een door enkele deelnemers bestuurd busje. Deelnemers: Willem van Eijk Margriet v. d. Laan Piet v. d. Laar Koos v.d. Mortel
Nellie van Seggelen Toon van Seggelen Cor Speek Jac Spiertz
Rinie Verheijen Margriet v. d. Vorst Nel van Zanten Jo van Zanten
De excursie vond plaats van 15 mei t/m 27 mei (incl. heen- en terugreis). Het reisschema zag er als volgt uit: Datum 15-5 16-5 17-5 18-5 19-5 20-5 21-5 22-5 23-5 24-5 25-5 26-5 27-5
Dag di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo
Doel Reis naar Osieczna in west Polen Vogelen in de omgeving van Osieczna Reis naar Goniadz, de “poort” naar het nationaal park Biebrza Vogelen in het Biebrza gebied Vogelen in het Biebrza gebied Vogelen in het Biebrza gebied Vogelen in het Biebrza gebied Reis naar het Bialowieza nationaal park, het oerbos van Polen Vogelen in het Bialowieza gebied Vogelen in het Bialowieza gebied Reis terug naar Osieczna Vogelen in de omgeving van Osieczna Reis naar huis
We logeerden in de volgende, door Janusz gereserveerde, hotels: • Osieczna: Pensjonat Rogatka • Goniadz: Hotel Zbysko • Bialowieza: Pensjonat Gawra Dit excursieverslag bevat per dag en bezocht gebied een verslag, zoals dat door de notulist van die dag ervaren is. Daarnaast is er een overzicht van alle waarnemingen, samengevat per gebied/biotoop. In het totaal zijn door de groep 167 soorten waargenomen. De meeste waarnemingen werden gedaan in het Biebrza gebied; 125 soorten. Opvallend was ook het grote aantal soorten dat in de omgeving van Osieczna is waargenomen, nl. 108 soorten. Dit verslag bevat ook een aantal kaartjes van de bezochte gebieden.
2007_Excursieverslag_Polen.doc
2
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Tenslotte wil ik namens de deelnemers een woord van dank richten aan onze gewaardeerde reisleider, tolk en zeer deskundige gids en leermeester Janusz Stepniewski; Janusz, herzlichen dank! Jo van Zanten
DAGVERSLAGEN Heenreis op dinsdag 15 mei Het begin van onze Polen excursie. We vertrokken vanaf de Stulp in Asten om 6.20 uur. Onderweg hadden we 2 stops en na wat lichte “stau” in Duitsland stonden we in Polen een uurtje stil vanwege wegwerkzaamheden bij een spoorwegovergang. En wegwerkzaamheden zouden we nog heel wat tegenkomen. Onderweg zagen we buizerden en rode wouwen. Om tien voor zeven waren we in Osieczna bij pension Rogatka en om half acht zaten we aan het diner; tomatensoep, kiprollade met sla en aardappelpuree. Voor de nu wel heel dorstigen onder ons grote pullen bier en kleine afgemeten glaasjes wijn, waarop de Nelly’s verzuchten: ik lust er nog wel een! Als toetje appelgebak met ijs(je) en een toefje slagroom. We leverden onze koffie- en waterkannen in bij Nellie en hebben heerlijk geslapen (ik althans). Nel
Woensdag 16 mei, Om zeven uur stond het ontbijt voor ons klaar. Hierna begon onze eerste vogeldag in Polen. Janusz was naar ons pension gekomen en onze vogelaars, die Janusz nog niet kenden, maakten kennis met hem en voor de anderen was het een hernieuwde kennismaking (zoals voor mij). Om acht uur vertrokken we naar een gebied ten zuidwesten van Osieczna (ongeveer 1 uur rijden). De reis ging via Leszno. Leszno is een grote stad. Janusz vertelde dat men in Leszno in de broedtijd flats had gerenoveerd. Voorheen hadden Gierzwaluwen jaarlijks in die flats gebroed. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
3
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 De Gierzwaluwen werden tijdens de renovaties ernstig verstoord. Dit klonk bekend in de oren, want dit gebeurde vroeger in Nederland ook bij renovaties van huizen van woningbouwverenigingen. Via Wschowa en Szlichtyngowa reden we naar Wyszanow. Dit dorpje ligt aan de rivier de Barycz. Onder leiding van Janusz maakten we een wandeling langs de Barycz tot aan het punt waar de Barycz in de Oder uitkomt. Op de beboste oever zagen we o.a. Bonte Kraaien, Grauwe Gors, Geelgors, Rietgors, Middelste Bonte Specht, Zwartkop, Boomklever, Grasmus, Grauwe Klauwier. Gehoord werden o.a. : Spotvogel, Braamsluiper, Sprinkhaanrietzanger, Wielewaal, Nachtegaal, Koekoek en Bonte Vliegenvanger. Bij het punt waar de Barycz in de Oder uitkomt zagen we nog een IJsvogel en 2 mannetjes Grote Zaagbek. In de lucht werd een Rode Wouw en een Buizerd ontdekt. Nabij het dorp zat een Zwarte Roodstaart. Na een kopje koffie of thee gedronken te hebben reden we enkele honderden meters verder tot een plek aan de andere kant van de brug. Het was een bij een aantal vogelaars onder ons, die hier al eens eerder geweest waren, bekend als de plek van de ‘grote eik’. Deze dikke vrijstaande eikenboom zag er ditmaal niet zo gezond meer uit. Hij had enkele jaren geleden veel te lijden gehad van overstromingen van de Barycz. Zijn weinige bladeren waren nu ook nog eens aangevreten door rupsen van de Bastaardsatijnvlinder die met honderden in het gras, waar wij onze bus en auto geparkeerd hadden, rondkropen. ’s Avonds bleken de personen ,die veel in dit weiland gezeten en/of gelopen hadden, veel last van een erg jeukende uitslag te hebben. Veroorzakers van die uitslag waren die rupsen! Sommigen gingen lunchen, anderen (waaronder ik) maakten eerst een wandeling langs de bosrand over een soort dijk. Er zaten diverse Grauwe Klauwieren.
Twee Middelste Bonte Spechten, waarvan we een nest in een gat in een dode populier ontdekten, kregen de warme belangstelling van onze fotograven en filmers (met name Piet en Cor). Janusz, Koos, Margriet en ik liepen verder door. Janusz ontdekte enkele Sperwergrasmussen in de struiken, maar ze lieten zich meestal maar even bekijken en verdwenen dan weer in het gebladerte. Tussen de dijk en de Barycz zaten in het bos broedkolonies van Aalscholver en Blauwe Reiger, maar ze waren niet te zien. In de lucht zagen we een Bruine Kiekendief, 2 Zeearenden. 2 Kraanvogels en 5 Zwarte Ooievaars. Ver weg hoorde Janusz een Draaihals. Een Hop was wat beter te horen. Teruggekomen bij de auto’s werd er, na wat gegeten en gedronken te hebben, verder gereden. Via Swierczow, Karów, Zabin ging het naar Globice. Twee Zomertortels en 2 Putters lieten zich hier mooi bekijken. Eindpunt van de tocht was Betcz Wielki. Hier werd ook een wandeling gemaakt. Sommigen bleven in de buurt van de auto’s, anderen liepen over een dijk tussen de weilanden door. Boven het bos vloog een Havik. Wat zwanen betreft, zagen we 2 Knobbelzwanen wegvliegen en op een riviertje zwommen een ouderpaar Wilde Zwanen, waarvan er een ‘n gele halsband om had, met 3 juvenielen. Van de gorzen zagen we : Grauwe Gors, Geelgors en Rietgors. In het riet zaten Grote Karekiet en Rietzanger en boven het riet vloog een Bruine Kiekendief. Op plasjes zaten mannetje Zomertaling, Wilde Eend en Meerkoeten. In het topje van een boom zat een Klapekster. Boerenzwaluwen en Huiszwaluwen waren druk aan het foerageren en een Zwarte Ooievaar vloog ook nog langs. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
4
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 Op weg terug naar Wyszanow zagen we 2 Zeearenden in een boom zitten. Het waren hoogstwaarschijnlijk dezelfde die we tijdens de wandeling vanaf de ‘grote eik’ al hadden zien vliegen. We hadden geluk gehad met het weer. Na de regen van de vorige reisdag was het deze woensdag droog en niet te koud of te warm. Eigenlijk ideaal vogelweer. ’s Middags was het rond de 20 graden Celsius. En we hadden natuurlijk ook geluk met zo’n goede vogelaar als Janusz, die de vogels over het algemeen veel eerder hoort en ziet dan wij. Om ongeveer half zes waren we terug bij ons pension in Osieczna. Een half uurtje later, om 6 uur, konden we de avondmaaltijd gaan gebruiken. Margriet en ik als vegetariërs kregen champignonsoep en pannenkoeken gevuld met spinazie! Na het eten zijn Cor, Piet, Jo, Koos, Rinie en ik nog naar de visvijvers nabij Wojnowice geweest. We ontdekten een Buidelmees, die een nest aan het bouwen was in een wilg aan de rand van de visvijver. Ook Paapjes, Grauwe Klauwier, Rietgors, Snor, Grauwe Ganzen met jongen, Sterns, Kraanvogels (ongeveer 20) en slaapvluchten van Spreeuwen werden gezien. De Roerdomp hebben we gehoord, evenals de Kwartelkoning (crex crex). Als enigste zag ik, omdat ik voorop liep, een bever op de oever zitten, die toen de anderen er aan kwamen snel het water indook. Tegen 9 uur waren we weer terug in het pension in Osieczna. Vervolgens was het tijd voor het bijwerken van de vogelwaarnemingen, en biertje of glas wijn drinken en spullen inpakken voor de reis naar de Biebrza die voor de volgende dag gepland stond. Willem van Eijk
Donderdag 17 mei, Na een zeer goed verzorgd ontbijt vertrokken we vanuit Osieczna met als doel hotel Zbysko in Goniadz, pal gelegen aan het natuurgebied de Biebrza Iedereen die nog last had van rupsen, had zich goed ingesmeerd met diverse zalven. Het was een zware en lange rit met diverse soorten van verkeersopstoppingen. Maar ook daar kom je wel overheen met een goed verzorgd lunchpakket. En met de lekkere koffie of warm water voor soep of thee is dit wel te doen. Een bijzondere waarneming tijdens een van de stops was een torenvalk, die we verder niet meer hebben kunnen waarnemen. Aangekomen bij het hotel Zbysko, pal gelegen tegen het prachtig natuurgebied de Biebrza, werden we verwelkomd door diverse kiekendieven waaronder ook de grauwe. We hoorden voor het eerst de kwartelkoning. Na eerst alles op de kamers te hebben gelegd zijn we snel aan tafel gegaan om onze warme maaltijd te nuttigen. Hierna hebben we de dag doorgenomen. We hebben gekeken naar wat goed ging, wat slecht ging en wat beter kon. Je weet wel, teambuilding. Iedereen mocht er het zijne van zeggen. En volgens mij werkt het. Jo vroeg aan iedereen nog de waarnemingen van die dag (zie verzamellijst). Nog even iets drinken en dan naar bed. Ik moet nog even iets zeggen, het hoort wel niet bij mijn dag, maar in dit hotel konden ze hemaal geen koffie zetten. Nellie wel; iedere morgen had ze een kannetje koffie over. Nellie namens mij bedankt! Cor Speek 2007_Excursieverslag_Polen.doc
5
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Vrijdag 18 mei, Na een stevig ontbijt moesten we dan toch maar op pad met onze gids Michal. De verwachtingen waren hooggespannen, zowel bij de vogelaars als bij de fotografen of een combinatie daarvan. Bij de auto welkom geheten door de Noordse Nachtegaal en de Wielewaal. En op een plaats waar je bij ons een Zwarte Roodstaart zou verwachten zat er daar een gekraagde te zingen, dus toch een verschil. Michal bracht ons eerst naar een aantal hoogveengebieden, een omgeving die ons als Peelbewoners bekend voorkwam, mooi maar?
Dit deel van het gebied luisterde naar de naam Burzyn. Onze gids wist nog te vertellen dat in een veenput eens een eland was weggezakt die met behulp van de parkwachter nog gered kon worden. De vogelaars werden nerveus, al bijna een uur onderweg en nagenoeg geen vogels dus snel verder. Maar al vlug moesten we stoppen voor een onverwachte tegenligger, een haas kuierde rustig over straat. Even wachten omdat de bus achter bleef (hadden zeker iets gezien). Dan maar verder, maar weer een tegenligger die niet op ons gerekend had, een Houtsnip moest aan de andere kant van de weg zijn en nam daar royaal de tijd voor, zo royaal dat iedereen de tijd kreeg om hem te bekijken en op de gevoelige plaat vast te leggen. Via diverse mooie plekjes bracht onze gids ons naar een plaats vanwaar we uitzicht kregen op het grootste hoogveengebied van Europa. Dat vogelaars ook naar de grond kijken bleek even later, want een Koninginnepage ontsnapte niet aan de aandacht. De volgende mooie soort was de Waterrietzanger. Dan even later een noodstop en de eerste nieuwe soort (voor Koos) was binnen: een Ortolaan. De geplande lunchstop bij Brzostowo was er een om van te smullen en dat niet alleen van de broodjes en de koffie. Vanaf dit privé terrein kregen we een vogelparadijs te zien van ongekende omvang. Overal waar je keek zag je Witvleugel- en Witwangsterns met daartussen Zwarte Ruiter, Steenloper, Kemphaan en nog vele andere soorten, en in de verte een Eland. Als dan ook nog een groep ooievaars van meer dan 60 stuks in de lucht gaat cirkelen heb je het idee in een andere wereld te zijn. Voor 2 Zloty (€ 0.55) pp zaten we daar op de eretribune! 2007_Excursieverslag_Polen.doc
6
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 De eerste dag werd afgesloten met Roerdomp en Roodmus (kon slechter). Bij de warme maaltijd met Vino en Pivo werd de soortenlijst bijgewerkt en werd het aanvalsplan voor de volgende dag besproken. Toon
Zaterdag 19 mei, Voor, tijdens en na het ontbijt werd uitgebreid stilgestaan bij de rupsen van de Oder, de boeken erbij gehaald en iedereen was het er over eens het waren de rupsen van de Bastaardsatijnvlinder. De tubes zalf gingen rond, maar we laten ons niet afschrikken en gaan gewoon waar we voor gekomen waren. De eerste stop was bij Zabiele, een prachtig open gebied met een kleurenpracht in de weilanden die je zelden ziet en daarboven natuurlijk de Veldleeuwerik en op diverse plaatsen Paapjes, afgewisseld met de roep van de Hop. En dan ver weg en hoog een roofvogel, mooie discussie, ieder herkende wel iets van wat uiteindelijk een Grauwe Kiekendief bleek te zijn. Tijdens de lunchpauze in de verte twee elanden, beiden met een jong en dus zeer alert. Toch maar verder rijden maar meteen weer stoppen voor een roofvogel en ja hoor een Schreeuwarend en, op het erf bij de mensen, Roodmussen. De dag werd besloten bij hetzelfde punt als de vorige dag maar nu uitgebreider. Sterns, Sterns en nog eens Sterns en met de hulpmiddelen van Jo werd een voor hen nieuwe soort tevoorschijn gehaald; de Woudaapjes konden hun nieuwsgierigheid niet bedwingen en kwamen kijken wie die indringer dan wel was! Toen aan de rand van het water ook nog een Ringslang werd ontdekt kon ook deze dag niet meer stuk. Met 2 Woudaapjes, een Ringslang en een paar gelukkige Ieren was dit een dubbele uitsmijter. Toon
Zondag 20 mei, Het is nog vroeg, ver voor de dag. De nacht wordt verhelderd door de Noordse Nachtegaal en als het schemert begint de Wielewaal voorzichtig, nog zachtjes, djoe djoe te zeggen. Ik val weer inslaap, mijn dag begint nog niet. Vandaag gaan we nog eens rond het meest vogelrijke, zuidelijke deel van de Biebrza moerrassen, maar wel naar andere stopplaatsen, waar helaas wat minder te zien was dan vrijdag; misschien omdat er op deze vrije zondag meer bezoekers waren. Direct na het avondeten voor de derde keer naar de veruit meest belovende plaats hier. Dat is vanuit Mscichy over een doodlopende grindweg pal oostwaarts tot midden in het moerasgebied. Lans de weg hele velden Krabbenscheer met daarboven verschillende kolonies Witvleugelsterns; het water vol met de witte bloemen van de Waterviolier; de Ooievaars die voor je uit vliegen en aan het eind op de weg stoppen. Bij de uitkijktoren wist Jo gisteren met behulp van het recordergeluid twee Woudaapjes te voorschijn te roepen, terwijl vlakvoor ons een volwassen Ringslang lag te zonnen op wat groene algen met de staart nog in het heldere water. Ik ben wat verder gelopen over wat drogere grond, waar de begroeiing kort wordt gehouden door het ingeschaarde rundvee, en ben gaan zitten. De Witwangsterns kirren boven me, de tsjakkende Kramsvogels zoeken hun plaats in de eiken weer op; een Koekoek luid roepend komt op zowat vijf meter voor me zitten, een Bruine Kiekendief vrouwtje zwalkt voorbij en een Bonte Kraai waakt over zijn grondgebied, de Ooievaars gaan ook gewoon hun gang en dan is er de volkomen stilte ook in mezelf. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
7
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 Ik ben als gast op bezoek bij hen die er wonen en ik mag er zijn van hen; opgenomen (in andermans woorden) in de natuur en de natuur die bezig is te hernieuwen. Woorden komen boven, zoiets als harmonie, maar vooral stille dankbaarheid omdat ik erbij mag zijn daar, in de woorden van Janusz, Im Paradies. Jac
Maandag 21 mei, Vandaag, de laatste dag in het Biebrza gebied, bezoeken we het noordelijke gedeelte, een flinke trip voor de boeg. S’morgens om half zeven afgesproken om met Jo zijn afspeelapparatuur nog even de kreks-kreks proberen te lokken, maar helaas geen kwartelkoning die interesse had om voor ons te verschijnen. Na het ontbijt om klokke acht, waarbij stevige worsten werden geserveerd, vertrokken we voor de lange rit richting Gretsky, na eerst bij de apotheek de nodige zalfjes te hebben ingeslagen, de jeuk van de rupsenplaag zorgde bij sommige onder ons nog steeds voor veel ongemak. Na anderhalf uur bereikten we de ingang van het park. Bij de toegangspoort hoorden we de draaihals en zagen we de roodmus, grauwe klauwier, geelgors en gele kwik. Aangekomen op een parkeerplaats werd, na een kopje koffie, een wandeling gemaakt door gevarieerd bosduingebied. Helaas viel het vogelbestand hier tegen, een boompieper, grauwe vliegenvanger, roodmus en sperwer waren onze waarnemingen. Ook een spotvogel trachtte ons met zijn melodieuze deuntje om de tuin te leiden. Na deze stevige wandeling werd er, vanwege de hitte (de temperatuur was tot boven 25 graden gestegen), flink gegeten en gedronken. Besloten werd om vervolgens een wandelroute door de bossen te nemen, maar ook daar geen vogel die zich bij deze temperatuur liet horen of zien, alleen de muggen waren in grote getale aanwezig, ze schijnen Hollands bloed een delicatesse te vinden! Om klokke drie werd weer richting uitgang gereden, waar men een paar elanden in gevangenschap kon bewonderen. Wachtende totdat de toegangpoort werd geopend, zagen we Cor in een rotvaart naar een klein gebouwtje rennen, voorzien van een grote rol wc papier. Opgelucht kwam hij weer tevoorschijn, had het nog net droog kunnen houden! Op de terugweg nog even het bezoekerscentrum van de Biebrza bezocht, maar er waren voor ons nagenoeg geen souvenirs te koop waarmee we het thuisfront zouden kunnen verblijden, dus nog maar snel een klein winkeltje in Goniadz bezocht om toch een aandenken mee te kunnen nemen. Na de maaltijd werd nog kort even een wandeling achter het restaurant gemaakt en de koffers gepakt om de volgende dag vroeg te kunnen vertrekken naar het Bialowieza gebied.
Piet van de Laar
Dinsdag 22 mei, Voor het ontbijt werd de bus al ingeladen om meteen na het ontbijt te kunnen vertrekken vanaf het hotel Zbyszko in Goniadz, voor een rit van, zoals men zei, “van 150 km” om na 180 km rijden op de plaats van bestemming aan te komen. Onze eerste stop was ongeveer 50 km voor Bialystok, waar we een melding hadden gekregen van een bijeneter kolonie. Langs een stoffige weg stapten we uit in de hitte. Meteen na het uitstappen zagen we ze in de verte vliegen. Dit was de eerste waarneming van een bijeneters kolonie in Polen volgens Janusz. Ook voor hem een geweldige gewaarwording. Na het nuttigen van koffie en een broodje werd de reis voortgezet via Bialystok naar de nabijgelegen meren waar we een wandeling maakten. We werden verwelkomt door een grote Karekiet die er in grote getale aanwezig waren. Ook Buidelmezen waren er aan het nestelen, evenals de grauwe en de bruine Kiekendief. Vanwege de hitte werd de weg vervolgd en voor we in het hotel waren kregen we de eerste regen tijdens onze rondreis. Bij aankomst in Pensjonat Gawra in Bialowieza was daar het grote misverstand, geen luxe kamers zoals besteld (door overboeking) maar een studentikoze bedoeling. Douche delen, WC delen, balkon delen en ga zo maar door. Na een stevige maaltijd zijn enkele fanatiekelingen nog naar het park geweest, waar ze nog verschillende vogels hebben gezien. O.a. zanglijster, kransvogel en withalsvliegenvanger. Wat een pech, geen bier in het hotel, wel duur bier in het nabijgelegen Best Western hotel. Gelukkig was om de hoek een dorpswinkeltje (door Nellie gevonden) waar voldoende blikjes bier te koop waren. Op tijd naar bed want de volgende morgen was het om vijf uur weer dag. Groet Rini. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
8
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Woensdag 23 mei, Om vijf uur opstaan zodat we om zes uur fit aan de poort van het Bialowieza nationaal park waren. Dit is het oerbos van Polen. Sinds 1979 staat dit park te boek als erfgoed van UNESCO. Een gids wacht ons op voor een toeristische rondwandeling door het park. Bij een heel aangename temperatuur genoten we van alles wat er te zien en te horen was. O.a. een drieteenspecht en een kleine vliegenvanger. Het oerbos is 10.502 hectare groot waarvan het grootste gedeelte in Wit-Rusland ligt. Er komen 113 plantenassociaties voor, 26 boomsoorten en ongeveer 10.000 diersoorten, verder broeden er 120 soorten vogels. Elk jaar komen er 100.000 bezoekers naar het park. Om 10 uur naar huis voor het ontbijt. ‘S middags is het busje naar een bosgebied geweest waar gekapt en gejaagd mag worden. Ze hebben hier veel gewandeld door de hitte en hebben vrij weinig gezien. Nellie en ik hebben in Bialowieza een mooie wandeling door het park en het dorp gemaakt, en een ijsje gegeten. Piet en Cor moesten de wekelijkse was nog doen, verschillende t-shirts en overhemden werden opgehangen op het gezamenlijk balkon. Na het avondeten werd in het winkeltje om de hoek nog een voorraad bier gehaald en bij Sjaak in de “luxe” kamer naar een voetbalwedstrijd gekeken de finale Europacup 1, Liverpool-Milaan. Milaan heeft gewonnen! Groeten Margriet. Donderdag 24 mei, Dit is volgens het briefje mijn verslagdag. En die begon voor mij en enkele anderen vanochtend om zes uur. In de auto van Jo gingen we met Margriet en Willem en uiteraard Janusz naar een klein natuurreservaat, rezerwat przyrody “Wysakie Bagno”. De wandeling van bijna 5 km liep grotendeels door het bos. Het krioelde er van de muggen en helaas veel minder van de vogels… Mooi was wel de fluiter die zich liet bewonderen op een kale tak op ditmaal een prettige hoogte. En hoewel zwartkop en tuinfluiter eigenlijk gewoon thuisfluiters zijn, is het altijd mooi om ze ook te zien zingen. Het laatste stukje van deze vroege wandeling was buiten het bos, geen muggen meer en opeens ook weer vogels van divers pluimage. Een schreeuwarend keek van redelijk dichtbij op ons neer, enkele wielewalen vlogen over en de sperwergrasmus met zijn felgele oog liet zich regelmatig zien. Het ging weer van crex-crex in de vegetatie en de bosrietzanger had het razend druk deze morgen. Overigens is het met dit fraaie weer zowiezo al de moeite waard om vroeg op pad te gaan. Cor en Piet hadden deze morgen benut om opnames te maken van appelvink en draaihals en dus zat iedereen tevreden aan het ontbijt om 9 uur. Om 10 uur vertrokken we noordwaarts in de richting van Narewka. Over een hobbelig zandpad van 14 km lang, maar daarmee werden wel vele tientallen kilometers gewonnen. Bij Siemianowka was de eerste stop aan de oever van wat eens een groot stuwmeer was. Nu leek het meer op een groot moeras, vooral ook omdat het waterpeil zo laag was. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
9
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 In het verleden lagen er in dit gebied enkele dorpjes die moesten wijken toen de grote partijbonzen hier een dam lieten bouwen in de rivier de Narew. De bewoners van de dorpjes moesten huis en have achterlaten en kwamen terecht in kolchosen, maar daar maalde het gezag niet om… En zo ontstond er dus een meer ten behoeve van de pleziervaart. Maar voordat er één boot gevaren had, kwam “die grosze Wende” en dat betekende het einde van de macht van die grote heren. Vogels en vele andere diersoorten hebben zich echter dankbaar ontfermd over dit gebied. We wandelden over de dijk in het inmiddels al aardig warme zonnetje. We telden 20 grote zilverreigers, waarvan een enkele met duidelijk grijze snavel ten teken van de paartijd. Eentje vloog er al met nestmateriaal. Een buidelmeesman bouwde ijverig aan zijn nest, de roodmus en sperwergrasmus lieten zich ook hier horen en een zeearend cirkelde in de verte. Een goederentrein sleepte zich voort over het spoorlijntje dat dwars door het gebied loopt en dat linea recta naar Wit Rusland gaat. Maar de onbetwiste topper was een koppeltje citroenkwikstaarten dat Janusz ontdekte, zeker behorend tot één van de hoogtepunten van deze vogelreis! Ik kon dan ook volmondig ja zeggen toen hij me vroeg of “Frau Merel” zo tevreden was… Om half een was het tijd voor de lunch. We reden verder om het meer heen en passeerden daarbij verschillende kleine dorpjes. Het laatste was Cisowka dat bijna tegen de grens met Wit-Rusland lijkt geplakt. Het dorp is door de Unesco aangewezen als werelderfgoed. Helaas lijkt de plaatselijke bevolking er niet echt veel mee op te schieten. Als je kijkt naar het straatbeeld, de huizen en de mensen, lijkt het alsof je hier zo’n 50 jaar terug gaat in de tijd. We parkeerden op exact dezelfde plaats waar tijdens de excursie van 1998 ook gestopt werd, voor sommigen van ons een gedenkwaardig gebeuren. Twee uur werd er gewandeld in dit vogelrijke gebied. Kolonies sterns, vooral zwarte maar ook witvleugel- en witwang- bevolkten de moerassen. Een watersnip voerde zijn baltsvlucht uit en liet daarbij zijn karakteristieke roep horen. Rinie ontdekte een levendbarende hagedis, naar later bleek met een dramatisch verhaal. Zes eieren werden gevonden, prematuur en moeder hagedis bleek zwaargewond… Een zevental grutto’s werd waargenomen, een buidelmees plukte aan uitgebloeide wilgekatjes en de roerdomp, hij hoempte voort. Aan het eind van ons pad ontstond even paniek onder het vogelvolk toen een vos zich in het gebied begaf. Hele families schrokken op en zo werden ook nog man en vrouw kemphaan ontdekt. Te snel was het tijd om de terugtocht te aanvaarden. Anderen hadden de tijd besteed om de korte wandeling te maken naar de grens, precies bij de spoorlijn. Dat had ik ook nog wel gewild, zeker toen ik hoorde hoe bijzonder dat was voor sommigen. De terugreis was snel gemaakt, er werd alleen nog even gestopt bij een akker, waar een boer onverdroten voort ploegde. Gewoontegetrouw was er om zes uur het diner en ditmaal met wortelsalade. Tot slot nog een korte avondwandeling en een laatste wijntje op het terras van pension Gawra in Bialowieza. Koos
Vrijdag 25 mei, Vanmorgen vroeg zijn enkelen van ons nog even het park ingelopen om te vogelen; verder zal dit een lange reisdag worden. Voor het ontbijt de auto’s ingeladen; daarna even moeten wachten op brood. Om 7.10 uur ontbijten en lunch klaarmaken. Tenslotte om 7.55 vertrokken richting Warschau. Het is heel zonnig weer en het wordt al snel heel warm! Van Bialowieza via Hajnówka en Bielsk Podlaski naar Miedzyrzec Podlaski gereden. Daar de nr 2 (E 30) naar Warschau opgegaan. Eerste stop was vooral om te tanken;tweede stop op een parkeerterrein van een restaurant. Het 2007_Excursieverslag_Polen.doc
10
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007 “toilet” was daar in een hondsdrafveldje! Margriet v.d. Vorst meende een vreemde man te zien, toen zij van deze gelegenheid gebruik wilde maken; ikzelf stelde haar gerust: het is onze eigen Jac,die ons juist de rug toe keert!! De tocht door Warschau leek eindeloos; we deden er anderhalf uur over! Ook na Warschau nogal wat werken aan de weg, zodat het langzaam ging. Het was een verademing om de snelweg naar Poznan op te kunnen draaien. Gestopt bij een heel mooie parkeerplaats langs de snelweg. Nadat we de autoweg verlaten hadden belandden we weer in een file: door een ongeluk zoals later bleek. Maar ..... we kwamen uiteindelijk toch in Osieczna aan; omdat het al 21.00 uur was gingen we meteen aan tafel en pakten daarna de auto’s uit. Onderweg zagen we een kuifmees; ook 4 slechtvalken in een hoogspanningsmast! Deze laatsten waren zeer rustige vogels! Margriet van der Laan.
Zaterdag 26 mei De laatste vogeldag van deze reis. Vandaag waren de visvijvers bij Osieczna aan de beurt. Janusz kon ons niet begeleiden, hij moest het communiefeest van zijn dochter Asia voorbereiden. Wel had hij voor ons toestemming georganiseerd om de vijvers, eigendom van een karperkwekerij, te mogen bezoeken Maar voor we met “vogelen” begonnen wilde Koos eerst een Mariakapelletje fotograferen. Deze zijn in Polen allemaal versierd in de periode voorafgaand aan Pinksteren. We stopten bij een kapelletje langs de weg bij Wojnowice en ontdekten dat in de stallen van de nabijgelegen boerderij een hele kolonie boerenzwaluwen huisde. Na de fotosessie reden we door naar Zgliniec waar de toegang tot de visvijvers was. De vijvers waren een goede biotoop voor o.a. karekieten, snor, rietzanger en baardman. Daarnaast wat steltlopers, de nodige watervogels waaronder de witoogeend en een brilduiker met juvenielen. Opvallend was ook het grote aantal ruiveren van de grauwe gans, het dijkje was er mee bezaaid! Tijdens de lunchpauze, het was warm en er was beperkt schaduw voorhanden, sloeg de “vogelmoeheid” toe! Een deel van de groep besloot om terug te gaan naar het hotel om daar van een verfrissend douche te gaan genieten. De echte “diehards” besloten om, voor een laatste fotosessie, nog op zoek te gaan naar een hop. Zij zetten koers naar het gebied ten westen van Smigiel, de noordoost hoek van het Przemeki Park Krajobrazowy (een soort van nationaal landschapspark). De hop werd niet gevonden, wel een ortolaan die zich goed liet horen, zien en fotograferen. Als dagafsluiting werd nog even het kerkje van Charbielin bezocht; geen bijzondere vogels, wel een 40 jarige bruiloft! Terug in het pension Rogatka was er de ontmoeting met Pieter en Piet, oude vogelkennissen uit de thuisregio die hier op uitnodiging van Janusz een aantal dagen inventarisatie werkzaamheden verrichten. Het weerzien werd gevierd met van die hele grote potten Pools bier, geen straf na een lange en warme dag vogelen! Jo
2007_Excursieverslag_Polen.doc
11
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Terugreis op 27 mei
Eerst inpakken.
Daarna het laatste ontbijt!
Verder verliep die dag voorspoedig en kwam iedereen - behalve Nellie & Toon en Nel & Jo, die bleven nog een dag om het communiefeest van Asia Stepniewska bij te wonen - veilig thuis. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
12
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Pinksterzondag 27 mei, Communiefeest Asia Stepniewska Om 7 uur ontbeten en de groep in het busje uitgewuifd. Om half 10 liepen Nellie, Toon, Jo en Nel naar de kerk, Toon en Jo in pak met stropdas en Nellie en Nel in hun Zondagse kleren. Op het plein voor de kerk allemaal families in feestkleding en de communicantjes in uniforme kleding. Voorin de kerk waren nog wat bankjes zonder leuning voor belangstellenden. De rest van de kerk was gereserveerd voor familie. Het was een zeer vrolijke mis in het Pools. Er werd veel gezongen, ook door de communicantjes en door de pastoor. Ze kregen allemaal een kaars en brachten een mooie roos naar hun ouders. ASIA zat stralend vooraan.
Na de mis liepen we samen naar de school waar om 12 uur het feestdiner gehouden werd. Asia ging daarna met een koets rijden en de rest van de familie ging wandelen naar het meer. Janusz waarschuwde ons dat als we terugkwamen we weer verder moesten eten en wij onnozele zielen dachten dat er dan om 6 uur nog een broodmaaltijd kwam maar we begonnen om 4 uur weer van voren aan. Alleen de soep kwam niet meer op tafel maar het vlees werd aangevuld met volle schalen nieuwe heerlijkheden. Omdat we van alles geproefd hadden zaten we nog aardig vol.
Hieronder een lijst van wat er allemaal op tafel kwam: Om 12 uur: − bouillon met vermicelli; − schalen met vlees en grote uitgeholde broden met lapjes vlees; − gemengde salade, losse salade, rode kool, bloemkool, asperges, gekookte aardappelen; − kip met worteltjes en erwtjes met bolletjes rijst en gestoomde broodjes; − ijs, taart, gebakjes koffie en thee. Hierna gingen we wandelen. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
13
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Om 4 uur kwamen we terug en toen kwamen de volgende gangen: − koude salades, vlees in aspic, vis met tomaten; − weer de broden gevuld met vlees. Tussendoor gingen Nellie en Nel even regenkleding halen en namen gelijk de auto mee want het begon te onweren. In de hal zagen we de ober lopen met varkenspootjes met vel en spek en we dachten “dat is voor de andere zaaltjes”, maar nee; wij moesten daar ook aan geloven: − varkenspoot, worstjes, zuurkool; − gehaktballen, spies, gevulde koolrolletjes; − warm rood bietensap, sneetjes brood, boter, sausjes, fruit, alles begeleidt met zoete limonade, op een communifeest wordt namelijk geen alcohol geschonken.
Helaas moesten wij de laatste 3 gangen aan ons voorbij laten gaan. Na het feest werden alle overgebleven etenswaren ingepakt en meegenomen. Wij zijn naar Rogatka gegaan en hebben daar nog een biertje, respectievelijk 2 wijntjes (van die kleintjes) gedronken en hebben ons steunend de trap op gehesen. Nellie heeft de volgende ochtend weer koffie gemaakt en ook wij zijn toen op huis aan gegaan. Nel
2007_Excursieverslag_Polen.doc
14
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
TOELICHTING OP DE GEBIEDEN EN WAARNEMINGEN In het totaal zijn er door de groep 151 soorten waargenomen. De waarnemingen in de volgende tabel zijn als volgt gegroepeerd: • Osieczna: (16 en 26 mei, 108 soorten waargenomen) de omgeving van Osieczna (veel meertjes, visvijvers en landbouwgronden) en het gebied waar de rivieren de Barycz en Odra (Oder) samenkomen (brede rivierdalen met bossages). • Biebrza: (18-21 mei, 125 soorten waargenomen) het Biebrza nationaal park en omliggende gebieden, met nogal wat waarnemingen in het dorpje Goniadz waar we enkele dagen verbleven. • Bialystok: (22 mei) de reis van Biebrza naar Bialowieza via de visvijvers ten zuiden van Bialystok. • Bialowieza: (22-24 mei, 96 soorten waargenomen) het Bialowieza natuurreservaat, de omliggende bossen, het dorpje Bialowieza en het nabijgelegen Siemianowka stuwmeer. • Doorreis: (17 en 25 mei) enkele opmerkelijke waarnemingen die zijn gedaan tijdens het reizen tussen de bovengenoemde gebieden.
Leszno en omgeving In de wijde omgeving van Leszno, een regiocentrum in zuid-west Polen (zie de bijgaande kaartjes), zijn een aantal gebieden die interessant zijn voor Nederlandse vogelaars. Deze reis bezochten we Osieczna en omgeving (veel meertjes, visvijvers en landbouwgronden – zie kaartje) en het gebied waar de rivieren de Barycz en Odra (Oder) samenkomen (brede rivierdalen met bossages). In deze gebieden zijn 108 soorten waargenomen, 17 daarvan zijn alleen in dit gebied gezien (groen gemarkeerd in de waarnemingentabel). Het is een goed gebied voor (aan riet gebonden) moerasvogels en vogels van halfopen cultuurlandschap, het “oude boerenland”. Leuke waarnemingen voor ons waren o.a.: de zwarte ooievaar, de vele ooievaars, de witoogeend, de brilduiker met juvenielen, de zeearend en vele bruine kieken, de kranen, de altijd weer leuke hop, de middelste bonte specht (veel gefotografeerd), het constante gekras van de grote karekiet, de sperwergrasmus, het baardmannetje, de buidelmees, de vele klapeksters en de ook hier zeldzamer wordende ortolaan. Hier in west Polen is de nachtegaal algemeen, in de gebieden in oost Polen zullen we alleen de noordse nachtegaal horen. Hetzelfde geld voor de boomkruiper (west Polen) en de taigaboomkruiper (oost Polen).
Biebrza nationaal park Het Biebrza nationaal park (zie kaartje) is een van de belangrijkste vogelgebieden in Polen en het toppunt van onze reis. Het gebied is goed toegankelijk (openbare wegen, gemarkeerde paden). Binnen de grenzen van het nationale park moet men wel over een geldig toegangsbewijs beschikken (te koop voor 4 PLN/dag bij het bezoekerscentrum , OsowieceTwierdza 8, Goniadz, waar ook een goede kaart van het gebied te koop is). Groepen van 7 personen of meer moeten zich laten begeleiden door een erkende gids. In ons geval was dat Michał Polakowski. Een goed uitgangspunt voor bezoeken aan het park is Goniadz waar diverse hotels te vinden zijn. Verdeeld over de vier dagen van ons bezoek hebben we er 125 soorten waargenomen, 23 daarvan alleen in dit gebied. Veel waarnemingen werden gedaan aan de ZW kant van het gebied bij de dorpjes Burzyn, Brzostowo en Mscichy. Ook in en rond Goniadz is veel waargenomen. Highlights in dit gebied waren voor ons: De 2 woudaapjes (gelokt met geluid), de vele grauwe kieken, de schreeuwarenden, de kwartelkoning, de vele soorten steltlopers, de houtsnip, de vele sterns met als topper de grote aantallen zwarte- en witvleugelsterns, de witrugspecht, de waterrietzanger (het gebied herbergt één van de belangrijkste populaties van deze zeer bedreigde soort), de roodmus en de ortolaan. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
15
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Bialystok Op de reis van Biebreza naar Bialowieza zijn een bijeneterkolonie bij Tycocin en de visvijvers ten zuiden van Bialystok bezocht. De bijeneterkolonie is één van de noordelijkste kolonies in Europa en zit in een zandafgraving langs weg 671 t.z.v. Tycocin. De visvijvers liggen ten zuidoosten van Bialystok. Op de visvijvers zagen we o.a. de roodhalsfuut, diverse roerdompen, diverse sterns, rietvogels en buidelmees. Leuke stops op een korte dagreis!
Bialowieza Het Bialowieza nationaal park (zie kaartje) bevat de laatste oerbossen van europa (1/3 in Polen, 2/3 in Wit Rusland). Samen met de omliggende bossen en het Siemianowka stuwmeer (noordelijk van nationale park) is het een uiterst interessant gebied voor vogelaars. Het nationaal park is alleen toegankelijk met een gids (voor ons Wiesław Walankiewicz), de omliggende bossen en het stuwmeer zijn vrij toegankelijk. Onderkomens zijn ruim voorhanden in het (toeristische) dorpje Bialowieza. Hier is ook het bezoekerscentrum gevestigd (in het Park Palacowy – Paleispark), waar o.a. een goede kaart van het gebied te koop is.
Bialowieza is bij uitstek het domein van spechten en andere bosvogels. Wij hebben er 96 soorten waargenomen, waarvan 4 soorten spechten en 8 soorten die we uitsluitend in dit gebied hebben gezien. Vermeldenswaardige waarnemingen in de bosgebieden waren: schreeuwarend, draaihals, grijskopspecht, drieteenspecht, gekraagde roodstaart (die in het dorp zat, daar waar wij de zwarte roodstaart zouden verwachten), de rietvogels in de vijvers van het paleispark en de 4 soorten vliegenvangers. Op en bij het stuwmeer zagen we o.a.: veel grote zilvers, wilde zwanen, zeearend, kranen, diverse soorten steltlopers en sterns (o.a. zwarte- en witvleugelsterns) en een prachtig paartje citroenkwikstaarten. 2007_Excursieverslag_Polen.doc
16
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
70 90 100 720 950 980 1210 1220 1310 1340 1520 1540 1610 1820 1840 1860 1890 1910 1940 1980 2020 2030 2180 2230 2310 2390 2430 2600 2630 2670 2690 2870 2920 3040 3100 3670 3700 3940 4080 4210 4240 4290 4330 4690 4700 4930 5020 5120 5170 5190 5290 5320 5410 5450 5460 5480 5530 5540 5560 5610 5820 5900 6150 6240 6260 6270 6280
Tachybaptus ruficollis Podiceps cristatus Podiceps griseigena Phalacrocorax carbo Botaurus stellaris Ixobrychus minutus Egretta alba Ardea cinerea Ciconia nigra Ciconia ciconia Cygnus olor Cygnus cygnus Anser anser Anas strepera Anas crecca Anas platyrhynchos Anas acuta Anas querquedula Anas clypeata Aythya ferina Aythya nyroca Aythya fuligula Bucephala clangula Mergus merganser Pernis apivorus Milvus milvus Haliaeetus albicilla Circus aeruginosus Circus pygargus Accipiter gentilis Accipiter nisus Buteo buteo Aquila pomarina Falco tinnunculus Falco subbuteo Perdix perdix Coturnix coturnix Phasianus colchicus Porzana porzana Crex crex Gallinula chloropus Fulica atra Grus grus Charadrius dubius Charadrius hiaticula Vanellus vanellus Calidris temminckii Calidris alpina Philomachus pugnax Gallinago gallinago Scolopax rusticola Limosa limosa Numenius arquata Tringa erythropus Tringa totanus Tringa nebularia Tringa ochropus Tringa glareola Actitis hypoleucos Arenaria interpres Larus ridibundus Larus canus Sterna hirundo Sterna albifrons Chlidonias hybridus Chlidonias niger Chlidonias leucopterus
Little Grebe Great Crested Grebe Red-necked Grebe Cormorant Bittern, great Little Bittern Great White Heron (Egret) Grey Heron Black Stork White Stork Mute Swan Whooper Swan Greylag Goose Gadwall Teal, Common Mallard Pintail Garganey Shoveler Pochard White-eyed Pochard Tufted Duck Goldeneye Goosander Honey Buzzard Kite, Red White-tailed Eagle Marsh Harrier Montagu's Harrier Goshawk Sparrow Hawk Buzzard Lesser Spotted Eagle Kestrel Hobby Partridge, Grey Quail, Common Pheasant Spotted Crake Corncrake Moorhen Coot Crane Little Ringed Plover Ringed Plover Lapwing Temminck's Stint Dunlin Ruff Snipe, Common Woodcock Black-tailed Godwit Curlew Spotted Redshank Redshank Greenshank Green Sandpiper Wood Sandpiper Common Sandpiper Turnstone Black-headed Gull Common Gull Common Tern Little Tern Whiskered Tern Black Tern White-winged Black Tern
Zwergtaucher Haubentaucher Rothalstaucher Kormoran Rohrdommel Zwergdommel Silberreiher Graureiher Schwarzstorch Weissstorch Höckerschwan Singschwan Graugans Schnatterente Krickente Stockente Spiessente Knäkente Löffelente Tafelente Moorente Reiherente Schellente Gänsesäger Wespenbussard Roter Milan Seeadler Rohrweihe Wiesenweihe Habicht Sperber Mäusebussard Schreiadler Turmfalke Baumfalke Rebhuhn Wachtel Fasan Tüpfelsumpfhuhn Wachtelkönig Teichhuhn Blässhuhn Kranich Flussregenpfeifer Sandregenpfeifer Kiebitz Temmincksstrandläufer Alpenstrandläufer Kampfläufer Bekassine Waldschnepfe Uferschnepfe Grosser Brachvogel Dunkler Wasserläufer Rotschenkel Grünschenkel Waldwasserläufer Bruchwasserläufer Flussuferläufer Steinwälzer Lachmöwe Sturmmöwe Flussseeschwalbe Zwergseeschwalbe Weissbartseeschwalbe Trauerseeschwalbe Weissflügelseeschwalbe
Dodaars Fuut Roodhalsfuut Aalscholver Roerdomp Woudaapje Grote Zilverreiger Blauwe Reiger Zwarte Ooievaar Ooievaar Knobbelzwaan Wilde Zwaan Grauwe Gans Krakeend Wintertaling Wilde Eend Pijlstaart Zomertaling Slobeend Tafeleend Witoogeend Kuifeend Brilduiker Grote Zaagbek Wespendief Rode Wouw Zeearend Bruine Kiekendief Grauwe Kiekendief Havik Sperwer Buizerd Schreeuwarend Torenvalk Boomvalk Patrijs Kwartel Fazant Porseleinhoen Kwartelkoning Waterhoen Meerkoet Kraanvogel Kleine Plevier Bontbekplevier Kievit Temmincks Strandl. Bonte Strandloper Kemphaan Watersnip Houtsnip Grutto Wulp Zwarte Ruiter Tureluur Groenpootruiter Witgatje Bosruiter Oeverloper Steenloper Kokmeeuw Stormmeeuw Visdief Dwergstern Witwangstern Zwarte Stern Witvleugelstern
2007_Excursieverslag_Polen.doc
17
1 1
1 1
1 1
1 1 1 1 1 1
Bialowieza
Duitse naam
Bialystok
Engelse naam
Biebrza
Wetenschappelijke naam
Doorreis
Euring Nederlandse naam
Osieczna
WAARNEMINGENLIJST
1 1 1
1 1 1 1 1 1 1
1
1 1
1
1 1
1 1
1 1 1 1 1
1 1 1 1 1
1
1
1
1
1 1
1 1 1 1 1
1 1
1 1 1 1 1 1
1 1
1 1 1
1
1 1
1 1
1
1 1 1
1 1
1 1 1 1 1
1
1
1
1 1
1
1
1
1 1
1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1
1 1
1
1 1 1
1 1 1
1
1
1
1
1 1 1
1 1 1
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
6680 6700 6840 6870 7240 7950 8310 8400 8460 8480 8550 8560 8630 8760 8830 8840 8980 9720 9740 9760 9810 9920 10010 10050 10090 10110 10171 10180 10201 10660 10840 10990 11030 11040 11060 11210 11220 11370 11390 11460 11870 11980 12000 12360 12370 12380 12420 12430
Holenduif Houtduif Turkse Tortel Zomertortel Koekoek Gierzwaluw IJsvogel Bijeneter Hop Draaihals Grijskopspecht Groene Specht Zwarte Specht Grote Bonte Specht Middelste B. Specht Witrugspecht Drieteenspecht Kuifleeuwerik Boomleeuwerik Veldleeuwerik Oeverzwaluw Boerenzwaluw Huiszwaluw Duinpieper Boompieper Graspieper Gele Kwikstaart Citroenkwikstaart Witte Kwikstaart Winterkoning Heggenmus Roodborst Noordse Nachtegaal Nachtegaal Blauwborst Zwarte Roodstaart Gekraagde Roodstaart Paapje Roodborsttapuit Tapuit Merel Kramsvogel Zanglijster Sprinkhaanzanger Krekelzanger Snor Waterrietzanger Rietzanger
Columba oenas Columba palumbus Streptopelia decaocto Streptopelia turtur Cuculus canorus Apus apus Alcedo atthis Merops apiaster Upupa epops Jynx torquilla Picus canus Picus viridis Dryocopus martius Picoides major Picoides medius Picoides leucotos Picoides tridactylus Galerida cristata Lullula arborea Alauda arvensis Riparia riparia Hirundo rustica Delichon urbica Anthus campestris Anthus trivialis Anthus pratensis Motacilla flava Motacilla citreola Motacilla alba alba Troglodytes troglodytes Prunella modularis Erithacus rubecula Luscinia luscinia Luscinia megarhynchos Luscinia svecica Phoenicurus ochruros Phoenicurus phoenicurus Saxicola rubetra Saxicola torquata Oenanthe oenanthe Turdus merula Turdus pilaris Turdus philomelos Locustella naevia Locustella fluviatilis Locustella luscinioides Acrocephalus paludicola Acrocephalus schoenobaenus
Stock Dove Wood Pigeon, Ring Dove Collared Turtle Dove Turtle Dove Cuckoo Swift, Common Kingfisher Bee-eater Hoopoe Wryneck Grey-headed Woodpecker Green Woodpecker Black Woodpecker Great Spotted Woodpecker Middle Spotted Woodpecker White-backed Woodpecker Three-toed Woodpecker Crested Lark Wood Lark Sky Lark Sand martin Barn Swallow House Martin Tawny Pipit Tree Pipit Meadow Pipit Blue-headed Wagtail Citrine Wagtail White Wagtail Wren Dunnock (Hedgesparrow) Robin Thrush Nightingale Nightingale Bluethroat Black Redstart Redstart Whinchat Stonechat Wheatear Blackbird Fieldfare Song Thrush Grasshopper Warbler River Warbler Savi's Warbler Aquatic Warbler Sedge Warbler
Hohltaube Ringeltaube Türkentaube Turteltaube Kuckuck Mauersegler Eisvogel Bienenfresser Wiedehopf Wendehals Grauspecht Grünspecht Schwarzspecht Buntspecht Mittelspecht Weissrückenspecht Dreizehenspecht Haubenlerche Heidelerche Feldlerche Uferschwalbe Rauchschwalbe Mehlschwalbe Brachpieper Baumpieper Wiesenpieper Schafstelze Zitronenstelze Bachstelze Zaunkönig Heckenbraunelle Rotkehlchen Sprosser Nachtigall Blaukehlchen Hausrotschwanz Gartenrotschwanz Braunkehlchen Schwarzkehlchen Steinschmätzer Amsel Wacholderdrossel Singdrossel Feldschwirl Schlagschwirl Rohrschwirl Seggenrohrsänger Schilfrohrsänger
12500 12510 12530 12590 12730 12740 12750 12760 12770 13080 13110 13120 13140 13350 13430 13480 13490
Bosrietzanger Kleine Karekiet Grote Karekiet Spotvogel Sperwergrasmus Braamsluiper Grasmus Tuinfluiter Zwartkop Fluiter Tjiftjaf Fitis Goudhaantje Grauwe Vliegenvanger Kleine Vliegenvanger Withalsvliegenvanger Bonte Vliegenvanger
Acrocephalus palustris Acrocephalus scirpaceus Acrocephalus arundinaceus Hippolais icterina Sylvia nisoria Sylvia curruca Sylvia communis Sylvia borin Sylvia atricapilla Phylloscopus sibilatrix Phylloscopus collybita Phylloscopus trochilus Regulus regulus Muscicapa striata Ficedula parva Ficedula albicollis Ficedula hypoleuca
Marsh Warbler Reed Warbler Great Reed Warbler Icterine Warbler Barred Warbler Lesser Whitethroat Whitethroat Garden Warbler Blackcap Wood Warbler Chiffchaff Willow Warbler Goldcrest Spotted Flycatcher Red-breasted Flycatcher Collared Flycatcher Pied Flycatcher
Sumpfrohrsänger Teichrohrsänger Drosselrohrsänger Gelbspötter Sperbergrasmücke Klappergrasmücke Dorngrasmücke Gartengrasmücke Mönchsgrasmücke Waldlaubsänger Zilpzalp Fitis Wintergoldhähnchen Grauschnäpper Zwergschnäpper Halsbandschnäpper Trauerschnäpper
2007_Excursieverslag_Polen.doc
18
1 1 1 1 1
1
1 1 1 1 1
1 1 1
Bialowieza
Duitse naam
Bialystok
Engelse naam
Biebrza
Wetenschappelijke naam
Doorreis
Euring Nederlandse naam
Osieczna
Waarnemingenlijst (vervolg)
1 1 1 1
1
1 1 1 1
1
1 1 1 1
1 1
1 1
1 1 1
1
1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1
1 1 1 1 1
1 1 1 1
1 1 1 1 1
1 1 1 1
1
1
1
1
1 1
1
1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1
1
1 1 1 1
1 1 1 1
1 1
1
20-08-2007
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1
Excursie Polen VWG De Peel 2007
13640 14370 14400 14420 14610 14620 14640 14790 14860 14870 14900 15080 15150 15200 15390 15490 15600 15630 15673 15720 15820 15910 15980 16360 16400 16490 16530 16600 16660 16790 17170 18570 18660 18770 18820
Panurus biarmicus Bearded Tit Bartmeise 1 Aegithalos caudatus Long-tailed Tit Schwanzmeise 1 Parus palustris Marsh Tit Sumpfmeise 1 Parus montanus Willow Tit Weidenmeise 1 1 Parus ater Coal Tit Tannenmeise 1 Parus caeruleus Blue Tit Blaumeise 1 1 Parus major Great Tit Kohlmeise 1 1 1 1 Sitta europaea Nuthatch Kleiber 1 Certhia familiaris Treecreeper, Eurasian Waldbaumläufer Certhia brachydactyla Short-toed Tree Creeper Gartenbaumläufer 1 Remiz pendulinus Penduline Tit Beutelmeise 1 1 1 Oriolus oriolus Golden Oriole Pirol 1 1 Lanius collurio Red-backed Shrike Neuntöter 1 1 Lanius excubitor Great Grey Shrike Raubwürger 1 1 1 Garrulus glandarius Jay Eichelhäher 1 1 1 Pica pica Magpie Elster 1 1 1 Corvus monedula Jackdaw Dohle 1 1 Corvus frugilegus Rook Saatkrähe 1 1 Corvus corone cornix Hooded Crow Nebelkrähe 1 1 1 Corvus corax Raven Kolkrabe 1 1 1 Sturnus vulgaris Starling Star 1 1 1 Passer domesticus House Sparrow Haussperling 1 1 1 1 Passer montanus Tree Sparrow Feldsperling 1 1 Fringilla coelebs Chaffinch Bunchfink 1 1 1 1 Serinus serinus Serin Girlitz 1 1 1 Carduelis chloris Greenfinch Grünling 1 1 1 Carduelis carduelis Goldfinch Stieglitz 1 1 Carduelis cannabina Linnet Hänfling 1 Loxia curvirostra Crossbill Fichtenkreuzschnabel 1 Carpodacus erythrinus Scarlet (Common) Rosefinch Karmingimpel 1 1 1 Coccothraustes c. Hawfinch Kernbeisser 1 1 Emberiza citrinella Yellowhammer Goldammer 1 1 1 Emberiza hortulana Ortolan Bunting Ortolan 1 1 Emberiza schoeniclus Reed Bunting Rohrammer 1 1 1 Miliaria calandra Corn Bunting Grauammer 1 1 Castor fiber Beaver Biber x Martes martes Pine Marten Baummarder Alces alces Elk Elch x Lepus capenis Brown Hare Feldhase x Oryctolagus cuniculus Rabbit Kaninchen Lacerta vivipara Viviparous Lizard Waldeidechse x Lutreola lutreola European Mink Nerz x Capreolus capreolus Roe Dear Reh x Natrix natrix Ring-snake Ringelnatter x Vulpes vulpes Red Fox Rotfuchs x Groene markering: De betrokken soort is alleen in het aangegeven gebied waargenomen. Gebieds totalen 108 125 Locatie(s) Excursie totaal 167 Omgeving Osieczna, Barycz en Odra Gidsen: Janusz Stepniewski, Michal Polakowski (Biebrza) en Wieslaw Walankiewicz (Bialowieza). Reis Osieczna - Goniadz en Bialowieza - Osieczna Deelnemers: Willem v. Eijk, Margriet v.d. Laan, Biebrza gebied Piet v.d. Laar, Koos v.d. Mortel, Nellie en Toon v. Reis Goniadz - Bialowieza en visvijvers bij Bialystok Seggelen, Cor Speek, Jac Spiertz, Rinie Verheijen, Bialowieza + Siemianowka stuuwmeer Margriet Totaal aantal waargenomen soorten (Excursie totaal)
Nerts Ree Ringslang Vos
Datum 16+26 mei 07 17+25 mei 07 18-21 mei 07 22 mei 07 22-24 mei 07 16-25 mei 07
Bialowieza
Bialystok
Biebrza
Wetenschappelijke naam
Levendbarende hagedis
Duitse naam
Doorreis
Euring Nederlandse naam
Baardmannetje Staartmees Glanskop Matkop Zwarte Mees Pimpelmees Koolmees Boomklever Taigaboomkruiper Boomkruiper Buidelmees Wielewaal Grauwe Klauwier Klapekster Gaai Ekster Kauw Roek Bonte Kraai Raaf Spreeuw Huismus Ringmus Vink Europese Kanarie Groenling Putter Kneu Kruisbek Roodmus Appelvink Geelgors Ortolaan Rietgors Grauwe Gors Bever Boommarter Eland Haas Konijn
Engelse naam
Osieczna
Waarnemingenlijst (vervolg)
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
x x x
x x 96
Aanvulling bij enkele andere waarnemingen: De nerts werd op 16 mei waargenomen aan de monding van de Barycz. De bever werd die avond gezien bij de visvijvers bij Osieczna. Elanden, deels met kalveren, werden op 2 plaatsen in de Biebrza moerassen gezien. De boommarter werd gezien op 23 mei in de bossen van Bialowieza. Hazen, ringslangen, reeën en vossen werden in kleine aantallen waargenomen in de aangegeven gebieden. Er is slechts 1 konijn gezien op 23 mei in de weilandjes bij de bossen van Bialowieza. De levendbarende hagedis werd op 24 mei gezien bij het Siemianowka stuwmeer.
2007_Excursieverslag_Polen.doc
19
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
KAARTEN Overzichtskaart omgeving Leszno
2007_Excursieverslag_Polen.doc
20
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Omgeving Osieczna
2007_Excursieverslag_Polen.doc
21
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Overzichtskaart Oost Polen
2007_Excursieverslag_Polen.doc
22
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Biebrza moerassen
Bron: The nature guide to the Biebreza marshes, Poland (zie inleiding). 2007_Excursieverslag_Polen.doc
23
20-08-2007
Excursie Polen VWG De Peel 2007
Bialowieza oerbossen
Bron: The nature guide to the Bialowieza primeval forest, Poland (zie inleiding). 2007_Excursieverslag_Polen.doc
24
20-08-2007