Excellentieplan Stimuleren van Excellentie: uitblinken is presteren september 2015
Excellentieplan Stimuleren van Excellentie: uitblinken is presteren september 2015 2
Inhoudsopgave
Stimuleren van Excellentie: uitblinken is presteren
4
1. Onze visie 5 2.
Begeleiding en certificering
9
3 Onze Excellentieprogramma’s 10 3.
A. Excellentie bij de Juridische opleidingen
11
3
B. Ontwikkeling Associate Degrees
11
3 C. Skills 11 3 D. Talentenpool 13 3 E. WorldSkills 13 3
F. Excellente vakvaardigheden: meester-gezeltraject
13
3
G. Excellente vakvaardigheden: de TV Academy en MediaXtra 14
3
H. Excellentie in de Euroregio
14
3 I. Masterclasses 14 3 J. Skills wedstrijden 14 3
K. Onderzoek en ontwikkeling tweetalig onderwijs
17
3
L. Excellentie: ‘De kunst van’
17
3
M. Bieden mogelijkheden voor excellentie
17
3
N. Excellentie International Exchange Studenten
18
3 O. Toptraject vmbo-mbo-hbo 18 4 Resultaten 21
3
Stimuleren van Excellentie: uitblinken is presteren Dit excellentieplan van ROC van Twente bevat onze visie op excelleren (hoofdstuk 1). Daarna verwoorden we hoe we dergelijke trajecten gaan begeleiden en waarderen (hoofdstuk 2). Vervolgens wordt beschreven hoe wij vanuit onze visie concreet invulling gaan geven aan excellentie. Dit onderdeel vormt de kern van dit plan. Aan alle genoemde excellentieprojecten liggen
concrete
plannen
ten
grondslag.
(hoofdstuk 3). We ronden af met het melden van de resultaten die we willen gaan boeken (hoofdstuk 4)
4
Onze visie
We willen binnen ROC van Twente studenten de gelegenheid bieden, een stapje extra te zetten, uit te blinken: intellectueel, vakmatig of als persoon. In de praktijk zal het vaak gaan om een combinatie van deze talenten. Hierbij horen onlosmakelijk opleidingsprogramma’s en een wijze van begeleiding waardoor studenten in de gelegenheid worden gesteld te excelleren. Al met al gaan we een klimaat creëren waarbinnen studenten aangemoedigd worden het beste uit zichzelf te halen. De wijze waarop een student excelleert, is in onze ogen voor een belangrijk deel afhankelijk van de branche waarvoor hij of zij wordt opgeleid. Studenten kunnen excelleren door deelname aan wedstrijden, het volgen van een verzwaard programma, door ondernemend te zijn, een buitenlandstage te volgen, deel te nemen aan een uitwisselingsprogramma, enzovoort. We duiden onze visie nu nader aan de hand van de thema’s internationalisering, doorstroom en vakvaardigheden. Het internationaliseren van een opleiding, via bijvoorbeeld een stage in het buitenland, zien wij als een kans voor studenten om te excelleren. Op dit moment nemen jaarlijks ongeveer 200 studenten deel aan Euregionale en Europese stages. Het alleen stage lopen in het buitenland vormt op zich nog geen excellentietraject. Om een student voor een buitenlandstage in aanmerking te laten komen, zal er in de stage expliciet gewerkt moeten worden aan softskills als interculturele competenties, ondernemend zijn, lef, persoonlijkheidsontwikkeling. Hiervoor zal een programma ontwikkeld worden waaraan gewerkt kan worden tijdens de internationale stages. Maar internationalisering is meer dan alleen stages. Ook via uitwisselingsprogramma’s met scholen uit andere landen en via studiereizen kan gewerkt worden aan softskills. Deze mogelijkheden zijn opgenomen in ons excellentieaanbod (zie paragraaf 3). Onze ambitie is om in 2020 een verdubbeling van het aantal studenten (jaarlijks 400) te bereiken in de brede definitie van internationalisering (studiereizen, stages, uitwisselingen). Daarmee komen we aanmerkelijk dichter bij de nationale en Europese ambitie van 6%. Daarbij is het oogmerk niet alleen meer benutting van de Europese programma’s zoals Erasmus+ maar ook de toevoeging van Amerika en derdewereldlanden. Wij werken thans aan excellentieprogramma’s gericht op doorstroom naar het hbo. Deze programma’s zijn een verbreding van of verdieping op het reguliere programma en zorgen voor een betere voorbereiding op het hbo. Vanaf september 2017 willen wij bij elke niveau 4 opleiding met een rechte doorstroommogelijkheid bij SAXION Hogescholen een zogenoemd Top-traject hebben gerealiseerd, zodat studenten die de ambitie hebben om verder te studeren in het hbo optimaal voorbereid zijn op een succesvolle overstap (meer studenten dan nu zullen binnen een jaar het propedeusediploma behalen) en loopbaan. Hiertoe worden nu verbredende en verdiepende doorstroommodules bovenop de opleiding ontwikkeld. Op dit moment worden bij vijf vmbo- scholen in de regio derdejaars vmbo-gtl leerlingen voorbereid op een verzwaring en verdieping in het vierde leerjaar. Dit traject vormt een
5
doorlopende leerlijn vormen naar het mbo en vervolgens naar het hbo. Vanaf schooljaar 2016-2017 komen deze studenten op het ROC van Twente. We willen deze studenten en andere gemotiveerde studenten met ambities voor het hbo masterclasses aanbieden. Deze masterclasses zijn praktijkgericht, uitdagend en voor een deel in het Engels. Om deze ambitie te verwezenlijken wordt in de periode vanaf januari 2015 tot september 2016 allereerst het extra programma ontwikkeld. Vanaf september 2016 wordt het programma geïmplementeerd en uitgevoerd. Op basis van evaluatie wordt het waar nodig bijgesteld. De ambitie is om wedstrijdelementen in het curriculum van opleidingen in te bouwen, zodat studenten geprikkeld worden als het gaat om vakvaardigheden het beste uit zichzelf te halen en om vervolgens meer studenten te laten deelnemen aan de Skills wedstrijden of andere wedstrijden in het vakgebied. Voorbeelden van andere wedstrijden zijn de Hairawards zoals georganiseerd door ons ROC, studenten Artiest die bijvoorbeeld meedoen aan de Voice of Holland of studenten Sport & Bewegen die meedoen aan de landelijk georganiseerde (MBO) kampioenschappen. Per opleiding zullen we kijken of wedstrijden een goede manier zijn om te excelleren en zo ja, hoe we de deelname aan deze wedstrijden kunnen stimuleren. We zullen in elk geval in 20152016 meedoen aan wedstrijden en wel aan WorldSkills en Skills Heroes. Met onze initiatieven ondersteunen wij de visie en de doelen zoals die in februari dit jaar voor het gehele mbo zijn opgesteld door de MBO Raad (zie bijlage A, in het kwaliteitsplan op pagina’s 25-26). Al met al willen we studenten zodanig opleiden voor een beroep of een vervolgopleiding in het hbo, dat een excellentiearrangement daarop gericht is en een aantoonbare verzwaring betekent van de opleiding. Visueel is dit in figuur 1 weergegeven.
Figuur 1: Excellentie als een aantoonbare plus op de opleiding
6
7
8
Begeleiding en certificering Excellentiearrangementen worden bij ROC van Twente begeleid door docenten die hiertoe bekwaam en gemotiveerd zijn. Welke competenties moet een team van docenten bezitten om potentiële excellente studenten te kunnen begeleiden, te kunnen onderwijzen, enz.? Zijn dit de bestaande beschreven competenties of dienen hiertoe competenties aan het profiel te worden toegevoegd? Kan elke team excellente studenten in wording begeleiden? De rol van de docent die potentieel excellente studenten begeleidt zal eind 2015 zijn beschreven in een vastgesteld competentieprofiel. Studenten die willen deelnemen aan een excellentiearrangement leggen ter goedkeuring hun plan van aanpak voor aan de examencommissie. Aan het eind van het traject bepalen een docent en een externe expert door middel van een summatieve beoordeling (bijvoorbeeld een proeve van bekwaamheid) of de student het traject met succes heeft volbracht. Als het excellentieonderdeel met succes is afgerond, krijgt de student daarvoor, naast het diploma, een excellentiecertificaat uitgereikt. Om tot een ROC-breed scala aan excellentiearrangementen te komen spreken we met elkaar af aan welke eisen een dergelijk arrangement dient te voldoen. De visie die hieraan ten grondslag ligt is in hoofdstuk 1 geschetst. We zullen binnen het ROC studenten moeten stimuleren om te willen excelleren. Dit moet gebeuren door in de reguliere opleiding zorgen voor voldoende uitdaging. Daarbij sluiten we aan bij onze eigen ambities die we in ons kaderdocument ‘Onderwijskwaliteit en examinering’ (College van Bestuur, september 2014) hebben beschreven. Binnen ROC van Twente bieden we al enige tijd tal van mogelijkheden om iets extra’s te doen. Zo doen studenten mee aan de Skills wedstrijden, gaan studenten naar het buitenland en hebben we een speciale opleiding voor topsporters (het Johan Cruyff College). De koks en gastheren/-vrouwen die willen uitblinken in de horeca kunnen terecht bij de Cas Spijkers Academie. Binnen het vorig jaar gestarte project TechWise Twente, kunnen studenten tijdens hun technische opleiding ook uitblinken. We willen hier een practoraat aan verbinden. We gaan komend schooljaar (2015-2016) onderzoeken en bepalen of deze trajecten en programma’s het predicaat ‘Excellentie’ verdienen.
9
Onze excellentieprogramma’s Als College van Bestuur hebben we de volgende, inmiddels lopende of binnenkort te starten arrangementen het predicaat ‘excellentie’ verleend. In alle gevallen gaat het om een aantoonbare plus, een verzwaring van de opleiding, in termen van onderwijstijd. Aan alle onderstaande arrangementen, die we in samengevatte vorm weergeven, liggen concrete uitgewerkte plannen ten grondslag. Uiteraard zijn deze op te vragen.
A. Excellentie bij de Juridische opleidingen MBO College voor Management & Organisatie (Team Juridische opleidingen) Budget: € 43.000 Het team wil de inzet en ambitie van hoog presterende studenten belonen met plusmodules op het gebied van vakleer (Recht). De opleiding wil een doorlopende lijn van plus-modules ontwikkelen die loopt van periode 4 in het eerste leerjaar tot het begin van de stage aan het eind van leerjaar 1. Binnen de modules zal gebruik gemaakt worden van digitale tools en activerende didactiek. Deze modules moeten ontwikkeld en uitgevoerd worden. De ontwikkeling zal plaatsvinden in samenwerking met het bedrijfsleven. Daarnaast vindt afstemming plaats met de vervolgopleiding (hbo) om mogelijkheden tot vrijstellingen op basis van de plus-modules te onderzoeken en vast te leggen. Bovendien zullen de instroomcriteria om deel te mogen nemen aan de plusmodule worden geformuleerd en vastgelegd.
B. Ontwikkeling Associate Degrees MBO College voor Management & Organisatie Budget: € 200.000 Er is meer behoefte aan maatwerk op excellent niveau. Om excellentie te stimuleren en te belonen en om een goede doorstroom mbo-hbo te realiseren, zullen één of twee voltijds Associate Degrees (Ad’s) worden ontwikkeld in samenwerking met Saxion. Deze Ad’s zullen aansluiten op de niveau 4 opleidingen: Marketing medewerker, Management assistent en Bedrijfsadministrateur. Met het aanbieden van Ad’s worden meer studenten in de gelegenheid gesteld hun opleiding te versnellen, te verkorten, te verbreden en/of te verdiepen. De Ad’s worden aangeboden met inzet van moderne didactische modellen en werkvormen, blended learning, maatwerk en een directe link naar (en in samenwerking met) het bedrijfsleven.
C. Skills MBO College voor Bouw, Infra & Interieur Budget: € 25.000 (Junior skills € 10.000 en Skills Talents € 15.000) Het MBO College gaat deelnemen aan twee vormen van vakwedstrijden: Skills Junior en Skills Talents. Skills Junior betreft techniek in het basisonderwijs. Hiervoor wil het College in samenwerking met de Stichting Zwaluwstaarten een talentenwedstrijd voor 50 basisscholen organiseren tijdens de Twentse Techniekweek. Skills Talents betreft beroepenwedstrijden waarbij de vmbo-scholen in teams zullen strijden tijdens het
10
11
12
Open Huis 2016 ROC van Twente. Deze wedstrijden worden ontwikkeld door vmbo profiel BWI in samenwerking met het Aansluitingsnetwerk vmbo-mbo. Dergelijke wedstrijden hebben een aantal voordelen: • ze passen goed in het lesprogramma en bieden deelnemers een leerzame uitdaging; • deelnemers krijgen de kans te excelleren in hun vak; • ze zorgen voor trots voor het vak, zowel bij (begeleidende volwassenen) als jongeren; • deelnemers ontwikkelen hun talenten; • deelnemers krijgen een beter beeld van beroepen; • deelnemers worden enthousiast over hun vak en inspireren andere jongeren; • de wedstrijden genereren positieve (media-)aandacht voor het vak; • de wedstrijden brengen onderwijs, overheid en bedrijfsleven samen.
D. Talentenpool MBO College voor Bouw, Infra & Interieur Budget: € 150.000 Voor de deelnemers van de opleidingen Metselen, Timmeren, Schilderen, Hout & Meubel en Restauratie niveau 2 – 3 – 4 is een trainingsprogramma beschikbaar waarin aanvullend op vakmanschap wordt geoefend. Dit programma wordt naast de opleiding uitgevoerd, drie klokuren per week. De interne selectie van de kandidaten vindt plaats door de docenten die verbonden zijn aan de opleidingen.
E. WorldSkills MBO College voor Bouw, Infra & Interieur Budget: € 17.500 Eventuele ROC van Twente winnaars van de EuroSkills worden door ROC van Twente in staat gesteld deel te nemen aan de WorldSkills.
F. Excellente vakvaardigheden: Meester-gezeltraject MBO College voor Bouw, Infra & Interieur / MBO College voor Vormgeving, Mode & Media Budget: € 150.000 Binnen ROC van Twente gaan we de mogelijkheden om een Meester-gezeltraject te realiseren verder verkennen. We doen dit door binnen het MBO College voor Bouw, Infra & Interieur en het MBO College voor Vormgeving, Mode & Media ervaringen op te doen met Meester-gezeltrajecten. Binnen beide MBO Colleges zullen excellentieprogramma’s, zoals beschreven in voorgaande paragraaf, ontwikkeld worden. Studenten die het excellentieprogramma met goed gevolg hebben afgerond kunnen aansluitend op de opleiding het Meestertraject volgen. De duur van het traject kan per opleiding verschillen en zal samen met de branche vastgelegd worden, net als het predicaat Meester. De voorbereiding zal plaatsvinden van augustus 2015 tot juli 2016. Vervolgens is het de bedoeling om in de periode 2016-2018 een pilot te starten en vanaf augustus 2018 het meestertraject breder te implementeren. Meer MBO Colleges overwegen Meester-gezeltrajecten te ontwikkelen.
13
G. Excellente vakvaardigheden: de TV Academy en MediaXtra MBO College voor Vormgeving Mode & Media Budget: € 100.000 We gaan excellentieprogramma’s gericht op het specifieke vakmanschap creëren. Deze excellentieprogramma’s moet studenten van niveau 2 tot en met 4 de mogelijkheid bieden om te kunnen excelleren. Een voorbeeld hiervan is de TV Academy waar we binnen de mediaopleidingen aan deelnemen. Dit initiatief is voortgekomen uit de wens van het bedrijfsleven om talenten bijeen te brengen uit meerdere onderwijsdisciplines die met elkaar in een nieuwe vorm van onderwijs kunnen werken aan talentontwikkeling en ontwikkelingen in de media. Elk jaar krijgen vijf excellente studenten de kans om deel te nemen aan dit programma en het voortraject dat daartoe leidt. Nog een voorbeeld wordt binnen de opleiding Manager/ondernemer Horeca ontwikkeld. Daar willen ze naast de reguliere opleiding een tweetalige variant aanbieden waarbij een steeds groter gedeelte van de opleiding in het Engels zal worden gegeven, startend met 30% in het eerste leerjaar. Deze variant zal vanaf 1 augustus 2017 van start gaan.
H. Excellentie in de Euroregio MBO College voor Mens & Maatschappij Budget: € 100.000 In tegenstelling tot de Nederlandse arbeidsmarkt is er op de Duitse arbeidsmarkt een groeiende vraag naar pedagogisch medewerkers. Het realiseren van een intensief samenwerkingsverband met het Arbeidsambt en Duitse en Nederlandse kinderopvanginstellingen biedt excellente studenten een goede mogelijkheid zich te specialiseren via uitwisselingsprogramma’s. Het doel is dan ook om de kansen van excellente studenten op de (internationale) arbeidsmarkt te vergroten en tevens om interculturele vaardigheden te stimuleren bij zowel studenten als docenten en medewerkers. Werkbezoeken aan Duitse instellingen, contacten leggen met kinderopvanginstellingen in Duitsland en het opzetten van modules Duitse taal en Interculturele Vaardigheden dragen bij aan het realiseren van de intensieve uitwisselingsprogramma’s.
I. Masterclasses MBO College voor Mens & Maatschappij Budget: € 24.500 Om excellente studenten te stimuleren extra verdieping aan te brengen in hun onderwijsprogramma zullen Masterclasses worden aangeboden. De excellente studenten worden hierdoor uitgedaagd zich te ontwikkelen op een mbo-overstijgend niveau. Welke onderwerpen wenselijk zijn voor de Masterclasses wordt vooraf onderzocht.
J. Skills wedstrijden MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid Budget: € 89.000 In de komende vier jaar wil het College studenten uit verschillende beroepstakken weer op het hoogste niveau laten deelnemen aan de Skills wedstrijden. Daarbij is het streven dat in de komende vier jaar minimaal drie studenten de finale bereiken
14
15
16
en eindigen op plaats 1,2 of 3. Om dit te bereiken zal een leerlijn worden ontwikkeld ter voorbereiding op de Skills wedstrijden, er zal begeleiding komen voor studenten richting deze wedstrijden en er zal voor gezorgd worden dat er een invaller is voor lessen die zouden uitvallen door het bezoek aan Skills wedstrijden.
K. Onderzoek en ontwikkeling tweetalig onderwijs MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid Budget: € 125.000 Het aanbieden van de opleiding Manager/ondernemer horeca als tweetalige variant naast de reguliere opleiding geeft de studenten de kans om te excelleren. De tweetalige opleiding zal internationaal gericht zijn en bereidt voor op het werken in een internationale hotelomgeving. Het onderwijs zal niet alleen tweetalig maar ook volgens een ander onderwijsconcept worden vormgegeven. Om dit te realiseren zijn er docenten nodig die onderwijs in het Engels kunnen aanbieden en geschoold willen worden voor tweetalig onderwijs. Er moet een curriculum ontwikkeld worden met een sterk internationaal en ook uitdagend en eigentijds karakter. Tot slot wil de opleiding onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om naast het diploma voor Manager/ ondernemer horeca ook een diploma als BTEC of Cambridge uit te reiken.
L. Excellentie: ‘De kunst van’ MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid (Team Haarverzorging) Budget: € 128.500 Het College wil een reeks programma’s (o.a. Masterclasses en workshops) ontwikkelen voor ambitieuze en excellente studenten. Het doel is ze uitdagend onderwijs te bieden waarin ze in staat worden gesteld zich te ontwikkelen tot excellente professionals en tegelijkertijd een relevante en innovatieve bijdrage leveren aan de beroepspraktijk in de regio Twente en daarbuiten.
M. Bieden mogelijkheden voor excellentie MBO College voor Gezondheidszorg (Team Assistenten Gezondheidszorg) Budget: € 84.000 Om studenten meer uit te dagen tijdens hun opleiding en ze de gelegenheid te geven om de opleiding te versnellen, te verkorten, te verbreden of te verdiepen, moet er gewerkt worden aan de inrichting van het onderwijs waarbij er een grotere rol is voor ICT en waarbij de toetsing en examinering flexibeler worden. Het team AG biedt de student beroepsgericht onderwijs. De vakken worden geïntegreerd aangeboden, de student kan zelf keuzes maken waardoor de leerroute flexibel is en aansluit bij de leerstijl en behoeftes van de student. De student is zelf eigenaar van het leerproces en de docent coacht en biedt een prikkelende leeromgeving waarbij ICT een belangrijke rol speelt. Om dit te realiseren dienen verschillende werkvormen/activiteiten te worden ontwikkeld waardoor competenties zoals samenwerken, communiceren en patiëntvriendelijkheid beter aangeleerd worden. Er moet een lesprogramma worden ontwikkeld waarin structureel gastsprekers uit het werkveld worden ingezet en er dient een flexibel roostersysteem opgezet te worden.
17
N. Excellentie International Exchange Studenten Alle Colleges, coördinatie Service Advies Centrum Budget: € 100.000 Vanaf schooljaar 2015-2016 willen we jaarlijks studenten deel laten nemen aan internationale programma’s als ‘Amerika exchange’. We willen starten met 10 studenten in 2015-2016 en dit uitbreiden tot 30 studenten in 2017-2018. Om dit te kunnen realiseren moet onder meer het Amerikaanse CC netwerk ‘student exchange’ proof gemaakt worden. Het studieprogramma en de bpv moeten voldoen aan de eisen die er vanuit Nederland gesteld worden. Verder komt er een lijst van internationale bedrijven en instellingen die aan deze eisen voldoen. Vervolgens zal voor deze bedrijven een erkenning geregeld worden, de begeleiding georganiseerd worden voor studenten en moeten de leermeesters worden geïnstrueerd. Bovendien zal er een voorbereidingsprogramma ontwikkeld worden voor de studenten.
O. Toptraject vmbo-mbo-hbo De acht deelnemende Colleges, coördinatie stuurgroep Budget: € 200.000 Het Toptraject binnen het ROC van Twente is twee jaar geleden gestart om niveau 4 studenten een sterke startpositie in het hbo te geven en hun kansen op het succesvol en sneller behalen van het Ad- of Bachelordiploma te vergroten. Op dit moment worden op vijf vmbo-scholen in de regio derdejaars vmbo-gtl leerlingen voorbereid op een verzwaring en verdieping in het vierde leerjaar. Dit traject zal een doorlopende leerlijn vormen via het mbo naar het hbo, om zo de route vmbo-mbo-hbo te promoten. Vanaf schooljaar 2016-2017 komen deze studenten op het ROC van Twente. We willen deze studenten en andere gemotiveerde studenten met ambities voor het hbo masterclasses aanbieden. Deze masterclasses zijn praktijkgericht, uitdagend en voor een deel in het Engels. Om deze ambitie te verwezenlijken moet allereerst het extra programma ontwikkeld worden in de periode januari 2015 tot september 2016. Vanaf september 2016 zal het programma geïmplementeerd en uitgevoerd worden en vervolgens worden geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Vanaf september 2017 willen we dit Toptraject bij elke niveau 4 opleiding met een rechte doorstroommogelijkheid naar Saxion gerealiseerd hebben Bovengenoemde excellentieplannen betreffen voor een deel activiteiten die al in uitvoering zijn (bijvoorbeeld het TOP-traject) en voor een deel initiatieven die nog van start gaan. Excellente opleidingen die we al jaren aanbieden, als de eerder genoemde Johan Cruyff Academie en de Cas Spijkers Academie, maken hier vooralsnog geen deel van uit. Op termijn streven we ernaar dat er bij ieder College minimaal één excellentietraject in de etalage staat.
18
19
20
Resultaten Excellentie, zo hebben we betoogd, is in onze ogen het leveren van een bijzondere prestatie door een student die aanwijsbaar en met succes een verzwaard opleidingstraject heeft doorlopen. Wij streven ernaar om jaarlijks aan 3% van de gediplomeerden (circa 180 studenten) het certificaat ‘Excellentie’ uit te reiken. Studenten die een excellentietraject volgen geven voor deze trajecten het rapportcijfer 8. Vanaf 1 augustus 2015 is een stuurgroep bestaande uit MBO Collegedirecteuren, onder voorzitterschap van het College van Bestuur, verantwoordelijk voor het uitrollen van het excellentieprogramma vanuit de visie zoals hierboven geschetst. In deze stuurgroep zijn alle sectoren vertegenwoordigd,
21
september 2015
