evenwicht door verscheidenheid

Jaarverslag 2012

Stichting Elkrijk Postbus 525 • 5600AM Eindhoven t 06 45104561 • f 0847 176720 www.elkrijk.nl • [email protected] Fiscaal nummer: 8143.18.484 evenwicht door verscheidenheid

Inhoudsopgave

Inleiding en leeswijzer………………………………………………………………………………….3 Beloningsbeleid en transparantie…………………………………………………………………5 Terugblik……………………………………………………………………………………………………….6 Activiteiten………………………………………………………………………………………………….15 Mijlpalen 2012…………………………………………………………………………………………….20 Bestuur en adviseurs………………………………………………………………………………….21 Financieel Jaarverslag 2012……………………………………………………………………….22 Exploitatierekening 2012……………………………………………………………………………23 Balans per 31 december 2012……………………………………………………………………24 Slotwoord……………………………………………………………………………………………………25 Bijlagen……………………………………………………………………………………………………….26

2

Inleiding en leeswijzer Stichting Elkrijk werkt aan het realiseren van één of meer woon- / werkwijken met een sociaal duurzaam karakter. De onduidelijkheid die halverwege 2011 plots onverwachts ontstaat over het al dan niet doorgaan van de bouw van de geplande woon- / werkwijk ‘Elkrijk’ in Landhof, Eindhoven, werpt een schaduw over de laatste helft van 2011. Dat wordt nog versterkt doordat de onderhandelingen met de gemeente om tot een oplossing te komen moeizaam verlopen. Toch sluit Elkrijk het jaar 2011 positief af in de wetenschap dat 2012 weliswaar een spannend jaar zal gaan worden voor Vereniging Elkrijk Landhof, maar dat een positieve ontknoping er nog steeds in zit. Helaas komt die positieve ontknoping er niet… Halverwege 2012 valt definitief het doek voor woon- / werkwijk ‘Elkrijk’ in Landhof, Eindhoven.

Stedenbouwkundig ontwerp ‘Elkrijk Landhof’door Jackel Henstra van KAW/e De lezer die nog een beeld wil krijgen van de achtergronden en doelstellingen van Stichting Elkrijk verwijzen we naar de bijlagen.

3

Hieronder worden een aantal namen of afkortingen gebruikt die mogelijk minder bekend zijn. Daarom hieronder een korte toelichting: VEL ‘Vereniging Elkrijk Landhof’, de ontwikkel- en bewonersvereniging, opgericht in september 2010, waarvan de aangesloten leden c.q. toekomstige bewoners de bouw van woon-/werkwijk ‘Elkrijk’ in Landhof zelf organiseren. CPO Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Een groep toekomstige bewoners van een aantal woningen gaat de bouw van die woningen (en eventuele bijkomende voorzieningen) zelf organiseren met hulp van een gespecialiseerd CPO-adviesbureau. Op die manier kan er goedkoper en meer op maat worden gebouwd. Bijkomend voordeel van CPO is dat de gebouwde wijken een sterkere sociale cohesie hebben. BIEB ‘Bouwen In Eigen Beheer’; een bureau gevestigd in Eindhoven dat advies en trajectbegeleiding geeft bij CPO-bouw. Trudo Een woningcorporatie gevestigd in Eindhoven, die behalve sociale huurwoningen ook sociale koopwoningen realiseert. KAW/e Vestiging van landelijk architectenbureau KAW in Eindhoven. SEV ‘Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting’ (eind 2012 opgegaan in ‘Platform 31’) stimuleert innovatieve woonoplossingen die in de praktijk ontwikkeld en beproefd zijn. Dat gebeurt door voorstudies, experimenten, voorbeeldprojecten en adviezen, waarbij SEV samen werkt met partners uit het veld.

Het beeldmateriaal in dit verslag is merendeels gemaakt door vrijwilligers van Elkrijk.

4

Beloningsbeleid en transparantie Sinds de statutenwijziging van Stichting Elkrijk in september 2011 staat expliciet in de statuten vermeld dat bestuurders geen beloning ontvangen voor hun werkzaamheden. Echter voor die wijziging was er al geen sprake van beloning. Vanaf de oprichting van de stichting in 2005 hebben bestuursleden en adviseurs van Stichting Elkrijk evenals andere bij de stichting betrokkenen, hun werkzaamheden voor Stichting Elkrijk steeds verricht als onbetaalde vrijwilligers. In veel gevallen zien de betrokkenen zelfs af van vergoeding van hun onkosten gemaakt voor de stichting.

De jaarverslagen van Stichting Elkrijk zijn al sinds de oprichting elk jaar online gezet en nog altijd te downloaden op de website (www.elkrijk.nl).

5

Terugblik Voor een terugblik is een korte introductie nodig van Plan Elkrijk Landhof: Elkrijk Landhof wordt een sociaal duurzame woon-/werkwijk, die middels CPO door de toekomstige bewoners wordt gebouwd. Naast 45 woningen komt er ook een multifunctioneel gebouw, voor werk, activiteiten en ontmoeting. De wijk krijgt een sociaal karakter met een systeem van onderlinge hulp, waar alle volwassen bewoners een bijdrage aan zullen leveren. Dat levert bewoners behalve verschillende gemaksdiensten, ook functionele contacten op. Iedere wijkbewoner is ergens op aanspreekbaar. Door samen te werken en goed te organiseren ontstaan meer mogelijkheden voor iedereen. Uitstraling naar en betrokkenheid van mensen buiten Elkrijk maakt deel uit van het concept.

Na bijna een jaar van moeizame onderhandelingen met de gemeente valt in mei 2012 definitief het doek voor de geplande woon-/werkwijk ‘Elkrijk’ in Landhof, Eindhoven. Dat er een probleem is wordt ontwikkel- en bewonersvereniging ‘Vereniging Elkrijk Landhof’ (VEL) pas op 23 juni 2011 medegedeeld in een overleg met ambtenaren van de gemeente Eindhoven. De bouwvoorbereiding, waarbij alle leden van VEL in samenwerking met BIEB, Trudo, KAW/e en SEV betrokken zijn en waar met hart en ziel druk aan wordt gewerkt, is op dat moment in volle gang. Twee afdelingen van de gemeente blijken langs elkaar heen te hebben gewerkt. De gemeente heeft het benodigde geld niet gereserveerd om Elkrijk een sociale grondprijs te kunnen bieden die realisatie van Elkrijk in Landhof mogelijk had moeten maken. Het Projectmanagement Landhof, dat in de veronderstelling was dat dit geld was gereserveerd, heeft dat ook steeds met Elkrijk gecommuniceerd. Vanwege de economische crisis moet de gemeente bezuinigen en is er geen geld meer.

6

Hoewel het bericht een zeer onaangename verrassing is (‘Dit gaat vertraging1 opleveren’), gaat VEL er op dat moment van uit dat er een oplossing gevonden zal worden. In daarop volgende besprekingen met de gemeente, toont die zich ondanks de door haar gemaakte fouten die het probleem hebben veroorzaakt, weinig toeschietelijk. De wethouder vindt dat ‘de gang van zaken geen schoonheidsprijs verdient’, maar wil er verder weinig woorden aan vuil maken. Wat er achter de schermen is gebeurd zullen de leden van VEL nooit te weten komen.

Bekende feiten CPO-gebied Landhof Een paar feiten zijn wel bekend. Zoals dat Elkrijk2 en de andere collectieven in CPO-gebied Landhof binnen 4 jaar te maken krijgen met 5 (!) elkaar opvolgende gemeentelijke projectmanagers Landhof. Ook bekend is dat het gemeentelijk apparaat bij de start van CPO-project Landhof niet voldoende voorbereid is op bouwontwikkeling middels CPO. CPO vraagt nieuw beleid en een andere werkwijze van de ambtenaren. Landhof is het eerste CPO-gebied in Eindhoven. Bij bepaalde Landhof-collectieven - niet bij Elkrijk - bestaat halverwege 2009 een zodanige onvrede over de communicatie met de gemeente dat de pers wordt ingeschakeld. Wat in die onvrede ook een rol speelt is dat de gemeente meerdere keren eigen deadlines heeft overschreden, waardoor het startmoment van de bouw steeds naar een latere datum verschuift. Wat in CPO-project Landhof een complicerende factor is, die daardoor ook heeft gezorgd voor vertragingen, is dat het systeem van gronduitgifte in Landhof afwijkend is van de gronduitgifte van Eindhoven op andere plaatsen binnen de gemeente. In Landhof worden geen vierkante meters 1

Vertraging is voor een CPO-project problematisch, omdat een deel van de (potentiële) leden dan dreigt af te haken, waardoor zelfs de realisatie in gevaar kan komen 2 Tot 16 september 2010 Stichting Elkrijk, daarna Vereniging Elkrijk Landhof (VEL) 7

grond verkocht, maar hele percelen (‘kavels’ genoemd) bedoeld voor de woningbouw voor een heel collectief (tientallen woningen). Het mooie daarvan is dat toekomstige bewoners gezamenlijk hun eigen kavel nog helemaal zelf kunnen inrichten. Zij bepalen daarbij zelf waar parkeervoorzieningen liggen, hoe voetpaden en ontsluitingswegen lopen, hoe zij de openbare ruimte willen gebruiken en dus vormgeven. De keerzijde hiervan is, dat elke woningeigenaar verplicht is om veel meer grond aan te kopen dan sec de grond voor de eigen woning en privétuin. Een collectief betaalt in Landhof immers ook voor de grond onder ontsluitingswegen, voetpaden, parkeerplaatsen en openbaar groen. Die extra grondaankoop moet natuurlijk worden omgeslagen per woning. Tot slot, een heet hangijzer van Landhof is de hoge grondprijs. Die is zo hoog, omdat dit gebied eerst was bestemd voor de bouw van ‘kantoren en bedrijven’. Toen de bestemming werd veranderd in een gebied met een woonfunctie wilde de gemeente vasthouden aan de eerder ingecalculeerde grondopbrengst, daarom werd uitgegaan van marktprijzen voor grond bedoeld voor de duurste categorie woningen.

Historie op hoofdlijnen van de samenwerking Elkrijk & Gemeente Eindhoven inzake CPO-project ‘Elkrijk Landhof’ (eind 2006 tot medio 2012) De eerste contacten van Elkrijk met de gemeente Eindhoven dateren van eind 2006. De gemeente is zodanig enthousiast over de plannen van Elkrijk voor een sociaal duurzame woon-/werkwijk, dat Elkrijk op initiatief van de gemeente al in april 2007 bij de voorbereidende gesprekken voor het te starten CPO-project in Land Forum Zuid (latere naam ‘Landhof’) wordt betrokken.

8

In maart 2008 dienen enkele collectieven een Plan van Aanpak in, in de hoop daarmee in aanmerking te komen voor één van de eerste drie kavels die de gemeente in Landhof uitgeeft. Elkrijk is één van de collectieven die door mag. In april 2008 wordt Elkrijk’s Plan van Aanpak besproken in het Kwaliteitsteam Landhof. In dit team is naast medewerkers van de gemeente en van het extern ingehuurde stedenbouwkundig bureau ook een externe deskundige vertegenwoordigd. Er zijn voor het plan van Elkrijk uitsluitend lovende bewoordingen. In juni 2008 overlegt Elkrijk met de gemeente over de kavelkeuze. De suggestie wordt gewekt dat de grondprijs samenhangt met de bebouwing die er op de kavel komt. Bouw van duurdere, grotere woningen maakt de grondprijs hoger en visa versa. Elkrijk kiest voor kavel 4 en 5 te samen. Later blijkt dat de kavels vooraf al voorzien zijn van een prijskaartje en dat de grondprijs niet wordt gerelateerd aan de bebouwing die er op komt. Een andere kavel zou eventueel een goedkopere optie zijn geweest. In juli 2008 zijn de prijzen van de Landhof-kavels bekend en die blijken in combinatie met bijbehorende randvoorwaarden (aanleg en onderhoud van ontsluitingswegen, voetpaden, parkeerplaatsen en openbaar groen komt eveneens voor rekening van de collectieven) veel te hoog. In augustus 2008 biedt Elkrijk de gemeente een rapport aan dat in samenwerking met BIEB is gemaakt. In het rapport berekeningen en stedenbouwkundige modellen die aantonen dat er financiële en ruimtelijke knelpunten zijn die bouw van Elkrijk in Landhof onmogelijk maken. Datzelfde geldt voor de overige Landhof-collectieven, waarmee samen wordt gewerkt om deze problematiek bij de gemeente voor het voetlicht te brengen. In oktober 2008 vindt in het Kwaliteitsteam Landhof overleg met Elkrijk en BIEB plaats over het ingediende rapport met knelpunten. De gemeentelijk planeconoom legt uit dat de gemeente is uitgegaan van marktprijzen en van bouw van veel grotere woningen dan Elkrijk van plan is te bouwen. Elkrijk gaat 45 tot 50 woningen bouwen waarvan 1/3 huurwoningen, 1/3 koopwoningen voor starters en 1/3 deel iets ruimere woningen. De duurdere categorie woningen waarop de grondprijs is berekend, ontbreken geheel in het plan van Elkrijk. De uitkomst van het overleg is dat de projectmanager Landhof hogerop binnen de gemeente gaat pleiten voor een grotendeels sociale grondprijs. De gemeente erkent dat dit eigenlijk nog niet voldoende is, maar het scheelt alvast een miljoen. Een ander probleem is dat aanleg en onderhoud op de kavel van bestrating, verlichting e.d. voor rekening komt van de woningeigenaren, wat de woningprijzen flink verhoogt. De insteek is in elk geval dat beide partijen het realiseren van ‘Elkrijk Landhof’ mogelijk willen maken, omdat de meerwaarde van het project voor de gemeente duidelijk is. De

9

opvatting van de gemeente is: ‘Wonen is goed; meer dan wonen is beter.’ Elkrijk is het enige collectief met een sociale doelstelling. In november 2008 ontvangen de Landhof-collectieven – inmiddels zijn het er vijf – de kavelpaspoorten met gegevens over de kavelprijs en de randvoorwaarden. De collectieven besluiten gezamenlijk een brief te sturen aan de wethouder RO met een signalering van de financiële - en voor sommige collectieven ook ruimtelijke - knelpunten die bouw onmogelijk maken.

In november 2008 zegt de gemeente Elkrijk een sociale grondprijs toe voor de sociale woningen. De voorwaarden zullen in nader overleg worden uitgewerkt. In maart 2009 doet de gemeente toezeggingen om knelpunten voor CPO-bouw in Landhof op te lossen. - De gemeente zal voor alle collectieven bepaalde kosten voor haar rekening nemen (aanleg en onderhoud van ontsluitingswegen, voetpaden en parkeerplaatsen voor bezoekers3); - De gemeente heeft kavel 4/5 (Elkrijk) en kavel 3 (Landhof Zuid) zonder meerkosten vergroot4; In april 2009 heeft Elkrijk opnieuw overleg met de gemeente over de sociale grondprijs (ca. € 175,- p. m2 goedkoper) voor dat deel waarop huurwoningen en starterskoopwoningen gebouwd zullen worden. De gemeente is bereid daaraan mee te werken. Dat betekent dat Elkrijk woningen kan bouwen die de concurrentie met vergelijkbare woningen in de regio aankunnen. Elkrijk kan in Landhof bouwen, mits er een bij het

3

De grond onder ontsluitingswegen, voetpaden en parkeerplaatsen blijft voor rekening van de collectieven 4 Voor Elkrijk vervalt hierdoor de noodzaak van bouw van een kostbare ondergrondse parkeervoorziening. 10

project passende woningcorporatie gevonden kan worden die de plannen mee gaat ontwikkelen. Medio 2009 valt definitief het doek voor Landhof-collectief ‘Duurzame Klimaat Woning’ (DKW), dat qua woningbouw een programma heeft vergelijkbaar met dat van Elkrijk (grotendeels sociale bouw en iets ruimere woningen voor doorstromers). In tegenstelling tot Elkrijk heeft DKW geen sociale doelstelling, waardoor de gemeente DKW geen sociale grondprijs wil bieden. Zonder sociale grondprijs is het plan van DKW financieel niet rond te maken. Met Elkrijk gaat de gemeente wel door. In een brief gedateerd 24 juni 2009 van de gemeente Eindhoven aan Elkrijk geeft de gemeente aan een grondreserveringsovereenkomst met Elkrijk te willen afsluiten voor kavel 4/5. ‘De Gemeente Eindhoven zal met uw collectief een grondreservering aangaan. Een eerste concept wordt u binnenkort toegezonden.’ De beloofde toezending van de concept grondreserveringsovereenkomst is echter in 2009, in 2010 en ook in 2011 vele malen door de gemeente aangekondigd en even vaak weer met excuses uitgesteld! Elkrijk heeft naarmate de tijd verstreek in toenemende mate aangedrongen op toezending van dit stuk, omdat het ontbreken ervan de voortgang van het project Elkrijk Landhof belemmerde. Een CPO-project heeft ‘vaart’ nodig anders komt het voortbestaan ervan in gevaar5. Begin november 2010 overleg met de gemeente, die veel werk heeft gehad aan het bijstellen van het bestemmingsplan voor Landhof. Volgens de gemeente is het zaak om snel subsidie bij de provincie aan te vragen in het kader van CPO-bouw, omdat de pot leeg kan raken. Medio november 2010 heeft Elkrijk de subsidieaanvraag voorbereid voor de regeling voor CPO-bouwprojecten, bedoeld voor kosten in het voortraject (trajectbegeleiding, adviseurs, architect e.d.) en de aanvraag afgegeven bij de gemeente om dit verder af te maken en in te sturen. Bij de aanvraag moet onder andere meegestuurd worden een begeleidende brief van de gemeente, waarin zij aangeeft dat er grond beschikbaar is en dat de gemeente achter het project staat. Eind november 2010 is de provinciale subsidie toegekend aan VEL. Begin december 2010 heeft Elkrijk in een overleg met de gemeente aangegeven dat door het uitblijven van toezending van de concept grondreserveringsovereenkomst een onwerkbare situatie is ontstaan. Nog altijd is niet bekend onder welke voorwaarden een sociale grondprijs kan worden geboden. Volgens de ambtenaren is de crux dat er nog geen beleid is voor CPO; dat moet al doende ontwikkeld worden. Hun advies aan Elkrijk is om zelf met een redelijk en goed beargumenteerd voorstel

5

Toekomstige bewoners die niet langer op passende woonruimte kunnen wachten haken af. Werven van nieuwe toekomstige bewoners kan dan ‘dweilen met de kraan open’ worden. 11

te komen over voorwaarden voor een sociale grondprijs. Dat voorstel kan aanleiding zijn om daarover met de gemeente in gesprek te komen. Elkrijk geeft gehoor aan dat advies en maakt in overleg met BIEB een voorstel sociale grondprijs. Met vertraging, vanwege opnieuw een wisseling van de wacht onder de gemeentelijk projectmanagers Landhof, heeft Elkrijk in april 2011 overleg met de gemeente over het toegestuurde voorstel sociale grondprijs. Het overleg is onbevredigend, omdat de projectmanager zich niet heeft voorbereid en zelfs tijdig toegezonden stukken niet heeft gelezen. In mei 2011 heeft Elkrijk in een brief aan de wethouder RO haar zorg uitgesproken over de voortgang van Elkrijk Landhof vanwege de elkaar in snel tempo afwisselende projectmanagers en de nog immer voortdurende onduidelijkheid over de voorwaarden voor een sociale grondprijs, doordat toezending van de concept grondreserveringsovereenkomst door de gemeente al enkele jaren wordt uitgesteld en uitgesteld.

Op 23 juni 2011 komt in een overleg met ambtenaren van de gemeente het hoge woord eruit. De onvoorstelbare mededeling luidt dat voor de bouw van ‘Elkrijk Landhof’ géén geld is gereserveerd. Vervolgens vinden er bijna een vol jaar lang onderhandelingen plaats van Elkrijk met de gemeente Eindhoven om tot een oplossing te komen. In dat traject wordt Elkrijk begeleid door vertegenwoordigers van BIEB, Trudo, 12

KAW/e en SEV. Elkrijk toont zich bereid tot de nodige tegemoetkomingen om aan een oplossing bij te dragen, zoals het – ook in de optiek van de gemeente - maximaal verdichten6 van het stedenbouwkundig plan. Daarmee wordt het grootste deel (55%) van het te overbruggen financiële gat gedicht. De gemeente komt vervolgens echter met een teleurstellend laag bod van slechts 14% van het te overbruggen verschil met daarnaast de optie om dit bod eventueel nog te verhogen met 13% als korting op de grondprijs indien collectief Elkrijk Landhof alle parkeerplaatsen zelf gaat aanleggen. Navraag leert dat het zelf aanleggen hiervan meer kost dan het aan korting op de grondprijs zou opleveren. Elkrijk zoekt steun bij raadsleden. Medio november 2011 worden raadsvragen gesteld, die medio december 2011 worden beantwoord. De beantwoording van de raadsvragen rammelt in meerdere opzichten. Het is duidelijk dat de gemeente tracht te verbloemen wat er aan gemeentezijde is misgelopen. De gemeente beweert zelfs pas in juni 2011 kennis te hebben genomen van het bouwprogramma van Elkrijk.7 Als laatste poging om uit de impasse te komen, stellen BIEB en KAW/e in februari 2012 aan de Algemene Leden Vergadering van VEL voor om bij de gemeente te opteren voor het afnemen van 2/3 deel van de beoogde kavel in Landhof. De gemeente kan het resterende 1/3 deel dan verkopen aan een partij die duurdere woningen wil bouwen, zoals op het naastgelegen kavel van ‘Hof van Zeelst’. De gemeente kan op die manier de grondopbrengst bereiken die zij voor kavel 4/5 wil incasseren, terwijl Elkrijk toch niet meer voor de grond hoeft te betalen dan financieel haalbaar is. Zodoende zal ‘Elkrijk Landhof’, weliswaar op iets kleinere schaal, toch nog gebouwd kunnen worden. De Algemene Leden Vergadering van VEL neemt dit voorstel aan. Er wordt contact gezocht met de gemeente om deze nieuwe variant te bespreken. Er blijkt tussen de grondprijs die Elkrijk verantwoord kan opbrengen en de prijs die de gemeente voor het 2/3 deel van het kavel wil ontvangen een verschil van € 187.470,- De gemeente is niet bereid om de grondprijs met dat bedrag te verlagen, ‘omdat dit niet strookt met het vastgestelde grondprijsbeleid van de gemeente Eindhoven’ (brief d.d. 26 april 2012) en de gemeente geen precedent wil scheppen. Wat de gemeente niet vermeldt is dat zij voor het Landhof-collectief ‘Vereniging Landhof Zuid’ een speciale starterslening heeft gecreëerd om realisatie van hun project financieel mogelijk te maken. De gemeente heeft hiervoor geld vrijgemaakt (voor rentebetaling aan de SVn). Een dergelijke constructieve opstelling heeft VEL in de eindfase van het project Elkrijk Landhof aan gemeentezijde gemist. 6

Meer woningen op de kavel bouwen, nl. 55 woningen in plaats van 45 woningen. De gemeente kent eind 2008 het programma van Elkrijk en de knelpunten, die toen in Kwaliteitsteam Landhof besproken zijn in aanwezigheid van de planeconoom van het Grondbedrijf

7

13

De gemeente Eindhoven heeft excuses aangeboden voor de gang van zaken. Dat verzacht echter de pijn niet als tegelijkertijd naar de buitenwereld wordt gecommuniceerd – bijv bij beantwoording van de raadsvragen in dec 2011 – dat Elkrijk verkeerde verwachtingen zou hebben gekoesterd doordat Elkrijk e.e.a. verkeerd begrepen zou hebben. Vertegenwoordigers van Elkrijk hebben niet op eigen houtje met de gemeente om tafel gezeten. Daar waren ook steeds mensen van CPO-adviesbureau BIEB bij betrokken die dezelfde verwachtingen hebben gekregen op basis van datgene wat de gemeente in de loop van de jaren heeft gecommuniceerd. SEV en Trudo hebben op de achtergrond het proces mee gevolgd en weten daardoor ook wat er door de verschillende projectmanagers met Elkrijk is gecommuniceerd. Veel belangrijker dan dit alles is echter, dat het projectmanagement Landhof zélf aantoonbaar een tijdlang deze veronderstelling met Elkrijk deelde! De droom ‘Elkrijk Landhof’ is vervlogen. Gelukkig betekent dat niet dat de inbreng van de vele mensen en organisaties die er door de jaren heen een bijdrage aan hebben geleverd dat allemaal voor niets hebben gedaan. Er is veel ontwikkeld dat (met wat aanpassing) gebruikt kan worden voor andere (Elkrijk-)initiatieven en er is een schat aan informatie, ervaring en contacten opgebouwd.  

14

Activiteiten Stichting Elkrijk heeft in 2012 bij activiteiten van Vereniging Elkrijk Landhof (VEL) ondersteunend of faciliterend opgetreden. Met de beëindiging van project ‘Elkrijk Landhof’ viel de bestaansgrond onder VEL weg. VEL is op 24 december 2012 opgeheven en op 27 december 2012 uitgeschreven bij de KvK. Een nog bij VEL lopend (tot dec 2013), door de NSGK gesubsidieerd 3-jarig ICT-project is met toestemming van de NSGK overgedragen aan Stichting Elkrijk. Aan de provincie zijn de uitgaven van VEL verantwoord die in het kader van het voortraject zijn gemaakt (CPO-adviesbureau, architect, zaalhuur e.d.) vanwege de verleende subsidie voor CPO-bouw. Het nog resterende subsidiebedrag is terug gestort op rekening van de provincie. In haar laatst gehouden ALV op 20 juni 2012 hebben de leden van VEL ‘besloten tot ontbinding van VEL onder de opschortende voorwaarde dat alle crediteuren van de vereniging zijn voldaan en dat het daarna nog resterende saldo van de bezittingen van de vereniging wordt uitgekeerd aan Stichting Elkrijk, gevestigd te Eindhoven, zodanig dat de vereniging geen baten meer heeft op het moment dat zij wordt ontbonden.’ De link tussen VEL en Stichting Elkrijk werd met name vormgegeven door de twee bestuursleden van Stichting Elkrijk die tevens deel uitmaakten van het bestuur van VEL (twee ‘linking pins’). Een derde bestuurslid van Stichting Elkrijk werd door het bestuur van VEL sinds begin 2011 regelmatig als adviseur ingeschakeld. Hieronder vindt u – in willekeurige volgorde – een overzicht van de belangrijkste activiteiten die vanuit Stichting Elkrijk in 2012 zijn ondernomen. Bestuursoverleg Het bestuur van Stichting Elkrijk is in 2012 vier maal bijeen geweest. Met toestemming van Fontys Hogeschool Sociale Studies kon hiervoor gebruik gemaakt worden van een ruimte en faciliteiten in het gebouw aan de Fliednerstraat te Eindhoven. Wanneer het overleg viel op een woensdagavond (Fontys-gebouw dicht) vergaderde het bestuur bij De Kroon aan de Kronehoefstraat in Eindhoven (gebouw voor informele zorg, waar voor een redelijke prijs vergader- of werkruimte voor een dagdeel te huur is). Het bestuur heeft in 2012 ook enkele malen per mail informatie uitgewisseld en besluiten genomen. In 2012 bestond het bestuur uit zeven personen en vonden geen bestuurswisselingen plaats. Overleg met adviseurs In 2012 zijn rond concrete onderwerpen incidenteel vragen aan de adviseurs voorgelegd.

15

Interne communicatie Ten behoeve van de interne communicatie kent Elkrijk sinds de oprichting van de stichting in april 2005, de Tussenstand, een digitale nieuwsbrief voor iedereen die actief bij Elkrijk betrokken is. In november 2012 werd Tussenstand 27 uitgebracht. Bij belangrijke ontwikkelingen ontvingen de betrokkenen in 2012 per omgaande een mail met een update. Projectgroep Fontys In 2012 heeft een projectgroep van studenten Management, Economie & Recht (MER) van Fontys in het kader van een Minor ‘Managen in de praktijk’ een onderzoek in opdracht van Stichting Elkrijk verricht. Het onderzoek was gericht op het maken van een businessplan op basis waarvan de MFA financieel gezond zou kunnen draaien en een bijbehorend communicatieplan.

Ontmoeting rond Streekhuis Boven-Dommel Op 15 april 2012 troffen Elkrijkers elkaar in Streekhuis Boven-Dommel in Soerendonk, voor de 6e ontmoetingsactiviteit. Deze activiteit was tot stand gekomen met medewerking van Has van Helvoort, in het dagelijks leven streekmanager Boven-Dommel. Na een lunchbuffet waarmee werd geopend, hield Has een presentatie over de activiteiten die vanuit het Streekhuis Boven-Dommel worden geboden ter ondersteuning bij het ontwikkelen en uitvoeren van projecten in de streek. In de praktijk betekent dit dat het Streekhuis Boven-Dommel alle geïnteresseerden, ondernemers maar ook particulieren, advies biedt op het gebied van projectontwikkeling en financiering. Aansluitend verzorgden natuurgidsen Piet van den Eijnde en Philomene Timmermans van IVN Cranendonck voor de deelnemers een wandeling van ca. 1,5 uur waarbij veel informatie werd gegeven over de historie (het kasteel) en de natuur van het landgoed Cranendonck. Een wandeling door de schitterende natuur rond Soerendonk, die aangenaam en leerzaam 16

was. Terug in het Streekhuis werd de middag gezamenlijk afgesloten met een hapje en een drankje.

ICT-project 3-jarig project dat met subsidie van de NSGK is gestart door VEL (beoogd doel is communicatie in de buurt bevorderen / ‘timebanking’) en met toestemming van de NSGK is overgedragen aan Stichting Elkrijk vanwege de opheffing van VEL. Eind 2012 werd ICT De Boei ingeschakeld voor een doorstart van de website van VEL voor intern gebruik. Ontmoetingsbijeenkomst in huiselijke kring Op 16 september 2012 werd de 7e ontmoetingsactiviteit voor Elkrijkers gehouden in het huis van VEL-leden Marian en Eddie, die iedereen gastvrij met een hapje en een drankje ontvingen. Het weer was schitterend, zodat iedereen in de tuin van de zon kon genieten. Tussendoor was er gelegenheid om energiebesparende voorzieningen te bekijken en hierover uitleg te krijgen. Enkele aanwezigen bezochten een bestaand pand in de buurt dat mogelijk voor herbestemming te gebruiken zou zijn. Ter afsluiting van deze geslaagde huiselijke ontmoeting was er een heerlijke thuisbereide tapas-maaltijd. Afsluiting Experiment Elkrijk-SEV De SEV (eind 2012 opgegaan in ‘Platform 31’) staat voor ‘Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting’. De SEV hield zich bezig met innovatieve, praktisch toepasbare oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken rond wonen, die in de praktijk ontwikkeld en beproefd werden. Dat deed de SEV in de vorm van voorstudies, experimenten, voorbeeldprojecten en adviezen. Daarbij werkte de SEV samen met partners uit het veld. 17

Het eerste contact van Elkrijk met de SEV dateert van juli 2008. Van februari 2009 tot en met juni 2012 bestond er een samenwerking van Elkrijk met de SEV als experimentpartners. Dankzij de samenwerking met de SEV kon Elkrijk gebruik maken van deskundige begeleiding, kennisoverdracht, financiële middelen (tot € 5.000,-) en de nodige gratis promotie. Het belang van de SEV bij de samenwerking met Elkrijk was kennis en ervaring opdoen met een vernieuwend project dat landelijke navolging zou kunnen krijgen. Citaat over Elkrijk op de website van de SEV bij de start van het experiment: Elkrijk voorziet in een bijzondere combinatie van wonen en onderlinge hulp, wonen en werken en wonen in diverse prijsklassen. Er zijn plannen voor de bouw van 40 tot 50 woningen. Elkrijk is uniek voor wat betreft het organiseren van onderlinge hulp en het integreren van kwetsbare mensen in de samenleving. Ook de beoogde functie als kern van sociale cohesie in een individualistisch nieuwbouw-milieu is bijzonder. De optelsom van maatschappelijke doelen levert een hoog ambitieniveau op. Een veelzijdige proeftuin voor diverse thema’s uit het SEV-programma. De SEV kan een rol spelen door randvoorwaarden te helpen creëren, het leveren van expertise en het verlenen van de experiment-status. Daartegenover staat dat het experiment kennis kan opleveren die van landelijk belang is. Op 14 juni 2012 woonde Elkrijk de slotbijeenkomst bij van de experimentprojecten ‘community living’ georganiseerd door de SEV in Rotterdam. Op 25 oktober 2012 ontving Elkrijk het droevige bericht van het overlijden van Jeroen Singelenberg van de SEV, die al enige tijd ernstig ziek was. Jeroen droeg de plannen van Elkrijk een warm hart toe en was zeer betrokken. Vanaf zijn ziekbed heeft hij de moeizame onderhandelingen van Elkrijk met de gemeente Eindhoven op de voet gevolgd en Elkrijk daarin ook geadviseerd. Hij bleef meedenken zolang dat kon. Overleg rond bouw- en herbestemmingslocaties In 2012 is er binnen het bestuur van Stichting Elkrijk gepraat en nagedacht over allerlei manieren om het Elkrijk-concept gestalte te geven. Daarbij passeerden behalve bouwlocaties ook herbestemmingslocaties de revue. Er werd ook gedacht aan ‘gestippeld wonen’ in een bestaande wijk. In 2012 vond met de volgende partijen overleg plaats over mogelijke bouwlocaties voor een Elkrijk-project: Trudo; gemeente Boxtel; gemeente Cranendonck; initiatiefnemers van De Kleine Aarde 2.0. In 2012 was er telefonisch contact van een VEL-lid met de gemeente Eindhoven over de mogelijke herbestemming van een leegstaand pand. 18

In 2012 is door een bestuurslid van Stichting Elkrijk geïnformeerd naar de status van bouwplan ‘De Vrije Ruimte’ op het terrein bij Kempenhaeghe. Overige werkzaamheden Door vertegenwoordigers van Stichting Elkrijk is in 2012 o.a. deelgenomen aan: - 07/02/12: Thema-avond ‘Financiën’ georganiseerd door KansPlus bij WVDB, o.a. over nieuwe regeling ‘Werken Naar Vermogen’ - 02/10/12: Info-avond ‘Erven en Schenken’ in ’t Hazzo te Waalre. - 10/11/12: Landelijke bijeenkomst van de LVCW (Landelijke Vereniging Centraal wonen) in Eindhoven - 10/11/12: Landelijke Dag van het LSW (Landelijk Steunpunt Wonen) in het Vechthuis te Utrecht Op verzoek is aan een interview over ‘collectieve initiatieven’ meegewerkt t.b.v. de website van Trudo en de Trudo-pagina’s in ‘Groot Eindhoven’. Er is contact geweest met Directie SCO van de provincie, die burgers wil stimuleren een positieve bijdrage aan de samenleving te leveren.

19

Mijlpalen 2012

Maart •

Gesprek met wethouder Fiers over de ‘2/3-variant’ als laatste poging om uit de impasse te komen en ‘Elkrijk Landhof’ alsnog op iets bescheidener schaal te kunnen bouwen (5/3)

April •

6e Ontmoetingsactiviteit voor Elkrijkers gehouden in en rond het Streekhuis Boven-Dommel in Soerendonk (15/4)

Mei •

Project ‘Elkrijk Landhof’ is definitief ten einde (15/5)

Juni •

Afsluiting experiment SEV-Elkrijk; slotbijeenkomst van experimentprojecten ‘community living’ bij de SEV in Rotterdam (14/6)

•

Laatste Algemene Leden Vergadering van Vereniging Elkrijk Landhof gehouden in De Etalage in Eindhoven (20/6)

September •

7e Ontmoetingsbijeenkomst voor Elkrijkers gehouden met een maaltijd in huiselijke kring (16/9)

November •

Tussenstand 27 verzonden (6/11)

•

Deelname aan Landelijke Dag van de LVCW (Landelijke Vereniging Centraal Wonen) in Eindhoven (10/11)

•

Deelname aan Landelijke Dag van het LSW (Landelijk Steunpunt Wonen) in Utrecht (10/11)

December •

Vereniging Elkrijk Landhof opgeheven (24/12)

•

Vereniging Elkrijk Landhof uitgeschreven bij de KvK (27/12)

20

Bestuur Het bestuur van Stichting Elkrijk bestond in 2012 uit de volgende personen Jean

J.H.A.C. Jamin……………………………………………………………voorzitter

Marja

M.M. van Melis…………………………………………………………secretaris

Henry H.A.M. Hosewol………………………………………………penningmeester Emiel

A.J.A. van Melis……………………..………………………………bestuurslid

Inge

W.B.L.A. van de Vorst……………………......................bestuurslid

Has

J.M.S.M. van Helvoort…………..………………………………….bestuurslid

Jacqueline

J. Kuppens……………………………………………………..bestuurslid

Adviseurs De groep adviseurs van Stichting Elkrijk bestond in 2012 uit de volgende personen: Marianne Anneke

A.E.I.J. Zeijlstra-Rijpstra………..….adviseur juridische zaken

Jan-Hein Egbert

J.A.M. van Hoof………………………………………….medeoprichter

J.H. Zeijlstra………………………………adviseur juridische zaken

E.G. Slot…………………………………………adviseur zorgfinanciering

21

Financieel Jaarverslag 2012 De inkomsten van Stichting Elkrijk bestonden in 2012 uit: Diverse inkomsten (€ 14.562,09) De uitgaven bestonden in 2012 uit: Diverse uitgaven (€ 1.863,24)

Zie voor Exploitatierekening 2012 en Balans per 31 december 2012 de volgende pagina’s

22

Exploitatierekening 2012

23

Balans per 31 December 2012

24

Slotwoord Vanaf de oprichting in april 2005 had Elkrijk de wind mee en kreeg in de loop van de tijd steeds meer enthousiaste reacties van partijen die kennismaakten met het gedachtegoed. Een wijk waar mensen met verschillende talenten elkaar ondersteunen. Uitgaan van mogelijkheden. Praktisch en pragmatisch. Ook de gemeente Eindhoven dacht er zo over, maar halverwege 2011 werd duidelijk dat de in het vooruitzicht gestelde voortgang ernstig werd belemmerd. Vanaf dat moment tot halverwege 2012 heeft Elkrijk in samenwerking met partners haar uiterste best gedaan uit de impasse te komen. Halverwege 2012 werd duidelijk dat Elkrijk Landhof niet zou worden gerealiseerd. Een keerpunt en moment van bezinning. Ook al was er sprake van een moeilijke huizenmarkt en een gemeente zonder uitgekristalliseerd CPO-beleid, toch was het tegen alle verwachtingen in dat het project strandde. Er was ongeloof dat de gemeente niet de noodzakelijke ondersteuning bood aan een project met zoveel potentie. Dat het uiteindelijk kleine verschil niet overbrugbaar bleek. Vereniging Elkrijk Landhof werd opgeheven, maar Stichting Elkrijk ging door. Na de bezinning was het tijd voor heroriëntatie. Een nieuwe locatie, een nieuwe groep mensen, een andere vorm en vooral ook: ‘hoe kunnen we de opgedane ervaringen benutten?’ Eind 2012 waren we daar nog volop mee bezig en in 2013 zetten we deze oriëntatie voort. Samen organiseren, onderlinge ondersteuning, mensen met een beperking als gelijkwaardige deelnemers, zijn elementen van een concept dat de laatste tijd steeds meer aan actualiteit wint. Een concept dat het waard is gerealiseerd te worden. Tot slot bedankt Elkrijk haar partners en alle vrijwilligers die zich met zoveel energie en betrokkenheid hebben ingezet voor het realiseren van de doelstellingen. Jean Jamin voorzitter

25

Bijlagen

Bijlage 1

Aanleiding en ontstaan

Stichting Elkrijk is in 2005 opgericht met als doel een woon-/werkwijk op te zetten waar mensen met en zonder een beperking samen leven op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid. De doelstellingen van Stichting Elkrijk treft u in de volgende bijlage aan. De eerste ideeën voor deze wijk ontstonden in een groepje ouders van kinderen met een beperking. Zij hebben echter meteen de keuze gemaakt dat de wijk een afspiegeling zou moeten worden van de samenleving. Dat betekent dat slechts 1 op de 5 bewoners iemand zal zijn met een beperking op grond van een handicap, ziekte of ouderdom. Vandaar dat er andere mensen werden benaderd om mee te doen. Mensen die de wereld van mensen met een beperking niet kennen, omdat ze daar nooit mee te maken hebben. Met die grotere groep is een concept ontwikkeld voor een woon-/werkwijk met een duurzaam sociaal karakter: Elkrijk. Bij het ontstaan van Stichting Elkrijk zijn verschillende factoren van invloed geweest: * * * *

*

Een combinatie van doorleefde werkelijkheid (realiteit) en idealisme; Gesignaleerde huidige en toekomstige maatschappelijke problemen; Een positieve eigen kijk op mogelijkheden van mensen met en zonder beperking en hun plaats in de samenleving; De wens om iets nieuws tot stand te brengen, een echt alternatief, met een duurzaam en toekomstgericht karakter, waarbij niet slechts de problemen van vandaag worden opgelost, maar ook die van morgen worden voorkomen; De behoefte om als groep maatschappelijk betrokken individuen gezamenlijk verantwoordelijkheid te willen dragen door van gebaande paden af te wijken om iets nieuws kans van slagen te geven.

Organisatievorm

Een bestuur bestaande uit zeven personen gaf in 2012 leiding aan Stichting Elkrijk. Het bestuur liet zich daarbij adviseren door verschillende personen die vanuit diverse vakgebieden kennis konden inbrengen en als adviseur betrokken waren. Naast bestuursleden en adviseurs waren ook anderen in 2012 betrokken bij Stichting Elkrijk of actief werkzaam voor de stichting op verschillende terreinen.

26

Bijlage 2

Doelstellingen (statuten) Artikel 2 1. De stichting heeft ten doel: a. het verspreiden, bewaken en hoeden van het gedachtegoed van de stichting; b. het ontplooien, coördineren en ondersteunen van wooninitiatieven, met name voor wat betreft van het realiseren van algemeen nut doelstellingen. 2. Het onder 1.a. bedoelde gedachtegoed van de stichting is omschreven in het document “Het gedachtegoed van Elkrijk”, waarvan een exemplaar aan deze akte wordt gehecht. Het gedachtegoed zelf is niet in deze akte opgenomen aangezien de stichting kan besluiten het document te herschrijven en aldus het gedachtegoed opnieuw vast te stellen. 3. De stichting tracht haar doel te verwezenlijken door, onder meer: a. het wooninitiatief van de vereniging: Vereniging Elkrijk Landhof, gevestigd te Eindhoven en die vereniging zelf te ondersteunen; b. een bindende voordracht te doen voor de benoeming van bestuurders van Vereniging Elkrijk Landhof, indien en voor zover de statuten van die vereniging dat toestaan.

27

Bijlage 3 Het gedachtegoed van Elkrijk Inleiding Het concept van Elkrijk is ontwikkeld vanuit de gedachte dat sociale verbondenheid met anderen voor elk mens waardevol is, maar zeker ook voor een gemeenschap als geheel. In onze hedendaagse samenleving is het, met name in de grote stad, verre van vanzelfsprekendheid dat je contact hebt met mensen uit jouw buurt. Laat staan dat buurtgenoten zich medeverantwoordelijk voelen voor elkaar en voor hun wijk. Als je die onderlinge verbondenheid belangrijk vindt zul je die op één of andere manier moeten organiseren. Onderlinge dienstverlening Elkrijk heeft daarvoor een systeem van onderlinge dienstverlening bedacht, waarin de ene dienst de andere waard is. Elke volwassen bewoner levert daarvoor een bijdrage in tijd van gemiddeld 2 uur per week. ‘Gemiddeld 2 uur per week’ kan ook betekenen dat je wekenlang niets doet, bijvoorbeeld omdat je daarvoor de tijd ontbreekt, maar dat je die uren inhaalt door in één week veel uren te leveren, waardoor je toch gemiddeld uitkomt op 2 uur per week. Die 2 uur per week per volwassen bewoner vormt een verplichting die je aangaat als je besluit om op Elkrijk te gaan wonen. Overigens zullen die 2 uur per week waarschijnlijk (ruimschoots) opwegen tegen de voordelen die voor alle bewoners van de wijk ontstaan door dit systeem van onderlinge diensten. Zo zullen door dit systeem gemaksdiensten ontstaan waarvan je af en toe gebruik kunt maken. Zo kan het bijvoorbeeld prettig zijn als je boodschappen onder werktijd gehaald worden, of dat jasje naar de stomerij wordt gebracht. Kinderoppas kun je op die manier ook regelen. Evenals iemand die jouw tuin opknapt, of een lamp komt ophangen. Een ander zal misschien willen deelnemen aan een kookgroep, zodat hij/zij op de meeste dagen maar hoeft aan te schuiven voor een vers bereide maaltijd. Als huiseigenaar vind je het wellicht prettig dat het onderhoud van de woningen collectief wordt geregeld door een werkgroep, zodat dit jou minder tijd en minder geld kost. Als bewoner kun je ervan genieten dat er met enige regelmaat activiteiten worden georganiseerd waaraan je kunt deelnemen en waar je anderen kunt treffen. Je bent niet afhankelijk van het aanbod van gemaksdiensten dat ontstaat. Je kunt ondersteuning vragen bij een willekeurige taak waar jij hulp bij kunt gebruiken. In het systeem van onderlinge diensten wordt dan nagegaan of hiervoor iemand beschikbaar is. Uiteraard wordt bij de 2 uur gemiddeld per week die je als

28

volwassen bewoner levert rekening gehouden met jouw mogelijkheden en interesses, zodat een taak ook past bij jou als uitvoerder. Gemeenschappelijk wonen Hoewel elk huishouden zijn eigen woning bewoont en zijn eigen leven leidt, is Elkrijk een project voor ‘gemeenschappelijk wonen’. Het gaat niet alleen om ‘wonen’ of om ‘een woonplek’, maar om ‘leven’ op een manier waarbij wijkbewoners door samen te werken en goed te organiseren elkaar versterken. Op die manier ontstaan meer mogelijkheden en nieuwe perspectieven voor iedereen in de wijk. Daarbij wordt van bewoners een betrokken instelling verwacht. Er zal ook nadrukkelijk gezocht worden naar mogelijkheden om meer voordeel te halen uit gezamenlijk organiseren van zaken. Diversiteit Niet voor niets luidt het motto van Elkrijk: ‘Evenwicht door verscheidenheid’. Verscheidenheid (diversiteit) zorgt ervoor dat een samenleving beter functioneert. Daarom is het van belang dat iedereen actief aan de samenleving deel kan (blijven) nemen. Verscheidenheid wakkert creatieve processen aan door vanzelfsprekendheden te doorbreken. Door ieders inbreng mogelijk te maken en te waarderen, kan eenzijdigheid voorkomen worden. Verscheidenheid vergroot de levendigheid en het evenwicht van een samenleving. Op Elkrijk streven we om die reden naar een evenwichtige leeftijdsopbouw van de groep wijkbewoners; dus mensen van allerlei leeftijden door elkaar. Dat is ook belangrijk voor de continuïteit van een wijk en voor de leefbaarheid ervan op de langere termijn. Op Elkrijk streven we er bovendien naar dat circa 1 op de 5 bewoners iemand met een beperking is. Het kan gaan om een beperking op grond van een handicap, ziekte of ouderdom. We vinden dat mensen met een beperking gewoon in de samenleving thuis horen. We willen wel een afspiegeling blijven van de samenleving, vandaar dat we uitgaan van circa 1 op de 5 bewoners met een beperking en circa 4 op de 5 bewoners zonder een beperking. Op Elkrijk wonen dus mensen van verschillende leeftijden, met uiteenlopende mogelijkheden en met allerlei achtergronden. Verschillende mensen kunnen elkaar aanvullen, uitdagen of een spiegel voorhouden, dat heeft meerwaarde. Diversiteit is ook terug te vinden in de verschillende woningen, huur en koop, in verschillende typen en prijsklassen. Elkrijk verenigt ook verschillende functies. Het gaat niet alleen om wonen, maar ook om werken, ontmoeten, uitwisselen (kennis, materialen, diensten). 29

Brede opzet Op Elkrijk is naast wonen ook werken (waaronder ook dagbesteding en leren) belangrijk, zodat een levendige wijk ontstaat waar altijd iets te beleven valt of iets te doen is. Een woon-/werkwijk waar mensen elkaar treffen bij uiteenlopende activiteiten, zowel bewoners van Elkrijk als mensen van buitenaf. Elkrijk streeft naar lokale inbedding en een zo groot en gevarieerd mogelijk draagvlak. Uitstraling naar en betrokkenheid bij/van mensen buiten Elkrijk (sociaal netwerk) maakt deel uit van het concept. Wederkerigheid Elke volwassen bewoner levert zijn/haar bijdrage aan de woon-/werkwijk en speelt daarin zijn/haar eigen rol. Het inzetten van de eigen talenten zorgt bovendien voor ‘functionele contacten’ tussen mensen. Iedereen kent elkaar en weet waarop de ander aanspreekbaar is. Zo ontstaan gemakkelijker contacten met iedereen en een gevoel van verbondenheid met de wijk – en niet te vergeten: met de gemeenschap daar omheen – en van betrokkenheid bij elkaar. De ervaring leert dat het in het bijzonder voor mensen met een beperking een pluspunt is om functionele contacten te hebben en hun eigen rol in het geheel te spelen. Integratie en acceptatie van mensen met een beperking worden hierdoor gestimuleerd, omdat anderen hierdoor kunnen ervaren dat mensen met een beperking hun kwaliteiten hebben en een waardevolle inbreng. Uitgaan van mogelijkheden Uitgangspunt van Elkrijk is een positieve levenshouding, waarbij wordt uitgegaan van mogelijkheden. Dat geldt zowel voor de mogelijkheden van mensen als individu, als voor de mogelijkheden van mensen om gezamenlijk iets waardevols tot stand te brengen. Dynamisch geheel Het leuke van Elkrijk is dat het nooit af is. Het behoudt zijn uitdaging en zal een broedplaats zijn van nieuwe ideeën en initiatieven. Het zal zich blijven ontwikkelen. Gezamenlijkheid als kracht en uitdaging Door nadruk te leggen op het collectieve belang en op ieders talenten biedt Elkrijk bewoners de kans om iets nieuws en bijzonders tot stand te brengen. Door de uitdaging aan te gaan om het huisje-boompje-beestje gevoel en het individuele belang te overstijgen kunnen bijvoorbeeld een multifunctioneel gebouw en gemeenschappelijke tuinen gerealiseerd worden. 30

Bijlage 4 '"""/A. = JJIINIIir^ %.%

§

-t\\f?

Factsheet experimentencluster "Actief Wonen' Projectgegevens 1.

Projectnaam Elk rijk

2.

Plaatsnaam Eindhoven

3.

Initiatiefnemer Stichting Elkrijk / Vereniging Elkrijk Landhof

4.

Betrokken partijen Samenwerkingspartner Woningcorporatie Trudo

5.

Jaar van initiatief April 2005 / Locatie Landhof sinds april 2007

6.

Jaar van realisatie (verwacht) Planning was 2013, maar sinds medio mei 2012 is bekend dat bouw van Elkrijk in Landhof Eindhoven definitief niet doorgaat!

7.

Doelgroep(en) Mensen uit verschillende leeftijdsgroepen, met verschillende achtergronden en mogelijkheden, waarbij 1 op de 5 iemand zal zijn met een beperking op grond van een handicap, ziekte of ouderdom.

8.

Concept in 3 regels Door samen te werken en goed te organiseren kunnen mensen elkaar versterken en ontstaan meer mogelijkheden en nieuwe perspectieven voor iedereen. Onderlinge hulp speelt een belangrijke rol. Dat kost elke volwassen bewoner 2 tot 2,5 uur per week. Daardoor ontstaan tevens functionele contacten (belangrijk voor mensen die minder makkelijk contacten leggen en onderhouden) en allerhande gemaksdiensten.

Fasemodel: stand van zaken 9..

Locatie vinden Locatie Landhof Eindhoven was sinds april 2007 in beeld en bouwplanning en wijkontwerp waren al gestart, maar dit liep in mei 2012 definitief spaak. Gemeente heeft fouten gemaakt in het proces (o.a. verzuimd geld te reserveren in 2008 om bouw van Elkrijk in Landhof mogelijk te maken, ondanks toezegging hierover) en bleef in veranderde huizenmarkt hardnekkig vasthouden aan te hoge grondprijs en onrealistische voorwaarden.

10.

(Mede)opdrachtgever vinden

5

*" S -^"•J- %. "%• "%• S $

Na lange zoektocht en overleg met meerdere woningcorporaties uiteindelijk goede samenwerkingspartner gevonden in woningcorporatie Trudo uit Eindhoven. Nu Landhof Eindhoven niet doorgaat is Trudo nog steeds bereid in samenwerking met Elkrijk andere mogelijkheden te onderzoeken om het Elkrijk-concept elders te verwezenlijken.

11.

Bewoners werven 31 van de benodigde 45 huishoudens waren geworven toen de onduidelijkheid over de voortgang van Landhof roet in het eten gooide bij werving van de laatste bewoners. De langere onduidelijkheid over voortgang en uiteindelijk het stranden van Landhof als locatie, heeft deelnemers gekost. Begin juni 2012 zijn er 19 huishoudens over die voorlopig met elkaar verder willen onderzoeken welke mogelijkheden er eventueel nog liggen om het Elkrijk-concept te realiseren.

12.

Rechtspersoon oprichten Stichting Elkrijk (bedenker / kartrekker / bewaker van het concept) is opgericht in april 2005. Vereniging Elkrijk Landhof (bewonersvereniging van toekomstige bewoners van 'Elkrijk Landhof, die de bouw zelf in CPO regelde) is opgericht in september 2010. Waarschijnlijk wordt de vereniging na afwikkeling van de lopende zaken rond Landhof opgeheven. De stichting blijft actief.

13.

Woningen bouwen Na enige tijd van onduidelijkheid is sinds medio mei 2012 bekend dat de bouw van de geplande woon-/werkwijk Elkrijk Landhof (45 woningen en een MFA) definitief niet doorgaat.

14.

15.

Gemeenschappelijke ruimte bouwen/aanleggen

Zie vorige opmerking.

Beheermodel invoeren Beheer van de woon-/werkwijk zou na de bouw in handen zijn gebleven van bewonersvereniging 'Vereniging Elkrijk Landhof, waarin (toekomstige) woningeigenaren en huurders participeren en waarin elk huishouden 1 stem heeft.

16.

Informele hulp regelen Dit is de belangrijkste pijler van het Elkrijk-concept! De wijk / gemeenschap zou idealiter een afspiegeling moeten zijn van de samenleving. In de samenleving is 1 op de 5 iemand met een beperking op grond van een handicap,

=

p

^ ^.M/^. 4 ^ i. ^

^

ziekte of ouderdom. Alle bewoners zijn gelijkwaardig, iedereen kan een bijdrage leveren en wordt geacht dat te doen. Dat staat los van een eventuele beperking. In de wijk / gemeenschap zal elke bewoner van 18 jaar en ouder gemiddeld 2 tot 2,5 uur per week leveren aan vrijwilligerswerk ten behoeve van de wijk / gemeenschap. Van de onderlinge dienstverlening / gemaksdiensten die zo ontstaan profiteert iedereen in de wijk. Door samen te werken en goed te organiseren kunnen mensen elkaar versterken en ontstaan meer mogelijkheden en nieuwe perspectieven voor iedereen. Het inzetten van ieders talenten voor de gemeenschap zorgt bovendien voor 'functionele contacten'. Iedereen speelt een rol in het geheel en is ergens op aanspreekbaar. Dat vergemakkelijkt integratie van mensen met een beperking en het onderhouden van sociale contacten. Omdat Elkrijk daarnaast streeft naar een open buurt, waar ook mensen van buitenaf van harte welkom zijn, zal er een uitwisseling zijn met mensen uit omliggende buurten en met mensen uit het sociale netwerk van alle bewoners. Zo ontstaat een groot netwerk van elkaar wederkerig ondersteunende mensen. Professionele hulp is dan alleen in bijzondere situaties nog als aanvulling nodig, maar veelal overbodig. Veel kwetsbare mensen (die nu nog noodgedwongen 'in de zorg' belanden) hebben slechts behoefte aan een min of meer 'veilige' omgeving, met af en toe op het juiste moment een steuntje in de rug, om op eigen kracht te kunnen functioneren. Dat is binnen een buurt goed te organiseren, maar het gebeurt helaas nog vrijwel nergens.

17.

Resultaat evalueren Vanwege het stranden van 'Landhof als locatie is dit voorlopig helaas nog niet aan de orde. Er lagen al plannen om de geplande wijk t z . t object te maken van wetenschappelijk onderzoek, zodat de meerwaarde van het concept hopelijk ook bewezen zou kunnen worden.

18.

Kennis overdragen Elkrijk streeft ernaar om de procesgang zoveel mogelijk schriftelijk vast te leggen en openbaar te maken.

19.

Jaar + maand update Juni 2012

20.

SEV bijdrage

€5.000,-

&>"% '""HO,

J»

21.

Besteed

§ jjiiiill..-

? •%, ^iv^ £

S

S

€3.697.81 Voor betaling van een communicatiebureau voor het vervaardigen van een folder gericht op werving van aspirant bewoners voor Elkrijk Landhof, met name jonge mensen en jonge gezinnen in de categorie koopstarters.