Evaluatierapport. Wmo-beleid Meedenken en meedoen: naar een zorgzaam Lingewaard

Evaluatierapport Wmo-beleid 2008-2011 ‘Meedenken en meedoen: naar een zorgzaam Lingewaard’

Gemeente Lingewaard Afdeling Beleids- en Projectontwikkeling September 2012

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011

Inhoud

Samenvatting ................................................................................................................... 3 Inleiding ........................................................................................................................... 4 1.

Situering van deze evaluatie ................................................................................... 4

2.

Leeswijzer............................................................................................................... 5

3.

Onderzoeksopzet en verantwoording ...................................................................... 6 3.1.

Centrale onderzoeksvraag.............................................................................................. 6

3.2.

Deelvragen .................................................................................................................... 6

3.3.

Werkwijze ..................................................................................................................... 6

4.

Realisatie doelen .................................................................................................... 8 4.1. Prestatieveld 1: Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. ....................................................................................................... 8 4.2. Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. .......................................................... 9 4.3.

Prestatieveld 3: Het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning................... 9

4.4.

Prestatieveld 4: Ondersteuning vrijwilligers en mantelzorgers ........................................ 9

4.5. Prestatieveld 5: Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en het bevorderen van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. ................................................ 10 4.6. Prestatieveld 6: Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. .................................................................................................................................. 10 4.7. Prestatieveld 7: Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, 8: het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) en 9: het bevorderen van verslavingsbeleid .................................................................................................................... 11

5.

4.8.

Participatie en communicatie....................................................................................... 11

4.9.

Meting en evaluatie ..................................................................................................... 12

4.10.

Financiën..................................................................................................................... 12

Conclusie .............................................................................................................. 14

Bijlage 1. Gedetailleerde bevindingen per prestatieveld .................................................. 15 Prestatieveld 1: Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. .................................................................................................................. 15 Strategische doelen PV1 ............................................................................................................................... 15 Operationele doelen PV1 .............................................................................................................................. 16 Aanvullende bevindingen PV1 ...................................................................................................................... 20

1


Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. ........................................................ 21 Strategische doelen PV2 ............................................................................................................................... 21 Operationele doelen PV2 .............................................................................................................................. 22 Aanvullende bevindingen PV2 ...................................................................................................................... 23

Prestatieveld 3: Het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning. ........................... 24 Strategische doelen PV3 ............................................................................................................................... 24 Operationele doelen PV3 .............................................................................................................................. 24 Aanvullende bevindingen PV3 ...................................................................................................................... 25

Prestatieveld 4: Ondersteuning vrijwilligers en mantelzorgers.................................................. 26 Strategische doelen PV4 ............................................................................................................................... 26 Operationele doelen PV4 .............................................................................................................................. 26 Aanvullende bevindingen PV4 ...................................................................................................................... 31

Prestatieveld 5: Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en het bevorderen van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem................................................................. 32 Strategische doelen PV5 ............................................................................................................................... 32 Operationele doelen PV5 .............................................................................................................................. 32

Prestatieveld 6: Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. 35 Strategische doelen PV6 ............................................................................................................................... 35 Operationele doelen PV6 .............................................................................................................................. 35 Aanvullende bevindingen PV6 ...................................................................................................................... 37

Prestatieveld 7: Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, 8: het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) en 9: het bevorderen van verslavingsbeleid .................................................................................................................... 40 Strategische doelen PV7-9 ............................................................................................................................ 40 Operationele doelen PV7-9 ........................................................................................................................... 40

Participatie en communicatie .................................................................................................. 44 Strategisch doel P&C ..................................................................................................................................... 44 Operationele doelen P&C ............................................................................................................................. 44 Aanvullende bevindingen P&C ...................................................................................................................... 45

Meting en evaluatie ................................................................................................................ 46 Operationele doelen M&E ............................................................................................................................ 46

Financiën ................................................................................................................................ 48 Operationele doelen F .................................................................................................................................. 48

Bijlage 2. Onderzoeksbronnen ......................................................................................... 50

2


Samenvatting Sinds 1 januari 2007 zijn gemeenten door de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) verantwoordelijk voor maatschappelijke ondersteuning. De Wmo bepaalt dat iedereen moet kunnen meedoen in de samenleving. Iedereen moet zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Als gemeente zijn wij verantwoordelijk voor de organisatie van hulp en ondersteuning die nodig is om te zorgen dat dit ook mogelijk is voor onze inwoners.

De gemeenteraad van Lingewaard heeft in april 2008 voor de eerste maal een beleidsplan voor de lokale uitvoering van de Wmo vastgesteld: Meedoen en meedenken: naar een zorgzaam Lingewaard! Wmo-beleidsnota 2008-2011. Dit rapport betreft de evaluatie van de eerste beleidsperiode voor de uitvoering van de Wmo in Lingewaard. De periode 2007-2011 stond in het teken van de implementatie van een nieuwe wet, die een behoorlijke impact op gemeenten had en nog steeds heeft.

De conclusie van deze evaluatie is dat de implementatie van de nieuwe wet met veel ambitie ter hand is genomen en dat een groot deel van de gestelde operationele doelen gerealiseerd is. De doelen uit het beleidsplan die niet behaald zijn gaan over complexere vraagstukken waarvoor meer tijd nodig is gebleken. Bijvoorbeeld het organiseren van collectieve gemaksdiensten en woonzorgcombinaties, opdat mensen met een functiebeperking zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.

De inhoudelijke en de financiële doelen van de Wmo stonden in de afgelopen jaren met elkaar op gespannen voet. Het duidelijkst komt dit naar voren bij de verlening van individuele verstrekkingen (prestatieveld 6). De inhoudelijke doelen zoals deze gesteld zijn in 2008 zijn behaald, maar hebben niet kunnen voorkomen dat de budgetten overschreden werden. Dit inzicht ontstond al in 2008, maar in de jaren erna is meer waarde gehecht aan het realiseren van de inhoudelijke doelstellingen (ten behoeve van het welbevinden van de inwoners van Lingewaard) dan aan het vasthouden aan het uitgangspunt van de budgettair neutrale uitvoering. Uiteindelijk sloeg de balans in 2011 te ver door, wat aan het eind van de beleidsperiode (najaar 2011) heeft geleid tot het nemen van crisismaatregelen om verdere overschrijdingen van de Wmo-budgetten te voorkomen.

Tussen de regels is ook waarneembaar dat er in de afgelopen jaren op landelijk en lokaal niveau voortschrijdende inzichten zijn ontstaan over een toekomstbestendige uitvoering van de Wmo. Onder de noemer ‘de Kanteling’ heeft ook uw raad inmiddels gekozen voor een integrale benadering van participatievraagstukken. Dit uit zich in een maatwerkaanpak rondom de individuele burger met een ondersteuningsvraag, het aanzwengelen van een discussie over de rolverdeling tussen gemeente, burgers en maatschappelijke partners en pogingen om beleidsterreinen zoveel mogelijk met elkaar in verbinding te brengen (‘ontschotting’). Deze inzichten zijn opgenomen in het Wmo-beleidsplan 20122015.

3


Inleiding Deze rapportage bevat een evaluatie van de eerste beleidsperiode voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in Lingewaard. Deze periode stond in het teken van de implementatie van een nieuwe wet, die een behoorlijke impact op gemeenten had en nog steeds heeft. Ten behoeve van de invoering van de Wmo heeft de gemeenteraad van Lingewaard een Wmobeleidsnota voor de jaren 2008-2011 opgesteld met de titel Meedoen en meedenken: naar een zorgzaam Lingewaard! Wmo-beleidsnota 2008-2011. Wettelijk is de gemeente verplicht de uitvoering van de Wmo te monitoren en periodiek te evalueren. Ook is de gemeente verplicht verantwoording af te leggen aan haar inwoners evenals aan de gemeenteraad en de minister. De resultaten van deze evaluatie worden gepubliceerd en aangeboden aan de gemeenteraad van Lingewaard en aan de Wmo-adviesraad.

1. Situering van deze evaluatie Het doel van de Wmo is: meedoen van álle burgers - oud, jong, mensen met of zonder een beperking, mét of zonder gezondheidsproblemen - aan alle facetten van de samenleving, dus wonen, werken, vrijetijdsbesteding, sporten etc. Daarbij al of niet geholpen door familie, vrienden of bekenden. Dat vraagt om een grote onderlinge betrokkenheid tussen mensen. Als dat niet kan of niet lukt, dan is er ondersteuning mogelijk vanuit de gemeente. Gemeenten worden geacht beter in staat te zijn ondersteuning op maat aan hun inwoners te bieden dan de Rijksoverheid dit in het verleden kon. De Wmo is ingericht als een resultatenwet. De wet legt vast wat het resultaat van de ondersteuning is in plaats van standaardvoorzieningen voor te schrijven. Artikel 4 van de wet bepaalt specifiek dat gemeenten burgers compenseren voor beperkingen die zij ondervinden in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Dit compensatiebeginsel is specifiek gericht op de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. Door passende voorzieningen aan inwoners te bieden is het mogelijk samen met de persoon in kwestie en hulpverlenende instanties een individueel ondersteunings- en voorzieningenpakket samen te stellen. Hierdoor kunnen mensen langer zelfstandig blijven wonen en leven en hebben mensen minder snel zwaardere vormen van zorg nodig. Om deze resultaten te bereiken richt de Wmo zich op het bevorderen van een sterke, zelfredzame samenleving en daarbinnen op het vergroten van de eigen kracht van individuele burgers. De wet is dan ook in de basis op álle burgers van Nederland gericht. De Wmo raakt aan alle levensterreinen van mensen en heeft daardoor betrekking op nagenoeg alle beleidsterreinen van de gemeente. Er is een nauwe samenhang tussen de doelstelling van de Wmo en de doelstelling van andere ‘participatiewetten’ op het gebied van werk, inkomen en inburgering. Daarnaast heeft de Wmo ook invloed op de ‘harde‘ kant van het gemeentelijk beleid: de ruimtelijke infrastructuur. De Wmo dwingt gemeenten en maatschappelijke organisaties anders te kijken naar de ruimtelijke en sociale infrastructuur in de gemeente en de programmering van activiteiten op wijken dorpsniveau. Het eindperspectief van de Wmo is een samenhangend lokaal beleid, gericht op álle burgers.

4

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 De Wmo is onderdeel van een omvangrijke stelselwijziging op landelijk niveau, een transitie van de verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. De wet is per 2007 in werking getreden, maar de voorbereidingen zijn al in 2004 begonnen. Het proces is nog niet klaar: aan de hand van de Sociale Visie 2022 hanteert de gemeente Lingewaard het jaar 2022 als horizon, oftewel een tijdspanne van 15 jaar. De implementatie van de Wmo en het bereiken van de beoogde maatschappelijke effecten is kortom een complex en langdurig proces.

2. Leeswijzer In het volgende hoofdstuk leest u allereerst een verantwoording over de totstandkoming van dit rapport. Vervolgens worden in hoofdstuk 4 de conclusies weergegeven over de realisatie van de operationele doelen per prestatieveld. Hoofdstuk 5 bevat de eindconclusie van deze evaluatie. Bijlage 1 bevat een volledig overzicht van de strategische en operationele doelen per prestatieveld, een toelichting op de realisatie van de operationele doelen alsmede aanvullende gegevens uit diverse gegevensbronnen. Bijlage 2 bevat een overzicht van de benutte gegevens per prestatieveld.

5


3. Onderzoeksopzet en verantwoording De afgelopen periode van 2008 tot en met 2011 heeft in het teken gestaan van het inbedden van een nieuwe wet. Er is ingezet op behoud van de goede kwaliteit van ondersteuning, met keuzevrijheid voor de burgers en met de zekerheid dat er altijd maatschappelijke ondersteuning is voor hen die deze niet zelf kunnen regelen. Deze rapportage is gemaakt vanuit het besef dat de periode 2008-2011 de eerste fase was van een lange exercitie. Deze evaluatie kan dan ook niet volledig zijn. Inmiddels is een beleidsplan opgesteld voor de uitvoering van de Wmo in de periode 2012-2015, waarin de bakens verzet zijn op basis van de principes van de ‘Kanteling’ van de Wmo. Daartoe is ook reeds in een notendop teruggeblikt op de vorige beleidsperiode, waarbij is voortgebouwd op de resultaten uit de vorige perioden en actiepunten zijn geformuleerd naar aanleiding van geconstateerde verbeterpunten. In het hoofdstuk ‘Conclusies’ wordt nader ingegaan op de verbinding tussen de resultaten van de beleidsperiode 2008-2011 en de actiepunten voor de vervolgjaren 2012-2015.

3.1. Centrale onderzoeksvraag Hoe heeft de gemeente Lingewaard in de jaren 2008 – 2011 uitvoering gegeven aan de Wet maatschappelijke ondersteuning?

3.2. Deelvragen 1. Wat waren de strategische en operationele doelen per prestatieveld en in hoeverre zijn de operationele doelen gerealiseerd? 2. Hoe is vorm gegeven aan participatie? 3. Hoe is vorm gegeven aan communicatie? 4. Hoe is vorm gegeven aan meting en evaluatie? 5. Wat is het verloop van de financiën?

3.3. Werkwijze In het Wmo-beleidsplan 2008-2011 is een onderscheid gemaakt tussen strategische en operationele doelen. Zoals ook in de beleidsnota is vermeld, overstijgen de strategische doelen de planperiode en verwoorden zij de ambitie van de gemeenteraad bij het betreffende prestatieveld. De operationele doelen beschrijven de concrete stappen die het college van B&W in de planperiode gaat nemen. De operationele doelen leiden idealiter tot het bereiken van de strategische doelen, of dragen daar in elk geval aan bij. Om deze reden ligt de focus bij deze evaluatie op de operationele doelen. Een aanvullende reden om vooral naar de operationele doelen te kijken, ligt in het feit dat er op het niveau van de maatschappelijke effecten op het brede terrein van de Wmo nog weinig gegevens bekend zijn en er ook geen nulmeting heeft plaatsgevonden. Op de langere termijn wordt dit gemis weggenomen door het instellen van een beleidsmonitor aan de hand van de uitvoeringsagenda van de Structuurvisie 2022 en de Sociale Visie 2022, zoals opgenomen in het brugdocument “Ruimte samen delen” van september 2012. Indien beschikbaar, worden in deze evaluatie wel gegevens op strategisch niveau betrokken.

6

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Dit evaluatierapport is tot stand gekomen door middel van een bureaustudie van de beschikbare informatiebronnen. Het onderzoek vond plaats in de maanden juni – augustus 2012. Volgens het Wmo-beleidsplan 2008-2011 wordt het Wmo-beleid in 2012 geëvalueerd per prestatieveld aan de hand van de in deze nota gestelde doelen. In het beleidsplan is tevens vermeld dat de evaluatie geschiedt op basis van de periodieke monitorgegevens en de gegevens uit het periodieke klanttevredenheidsonderzoek. Aangezien deze gegevens met name informatie geven over het verstrekken van individuele voorzieningen (PV6 in combinatie met PV3), is daarnaast geput uit andere beschikbare bronnen, teneinde bovenstaande onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, Voor een volledig overzicht hiervan wordt verwezen naar hoofdstuk 6. Het Wmo-beleidsplan 20082011 geldt als toetsingskader, waaraan de gegevens worden gerelateerd.

7


4. Realisatie doelen Dit hoofdstuk bevat de conclusies van de feitelijke evaluatie van de periode 2008-2011 en geeft een antwoord op de deelvragen uit hoofdstuk 3.2. Elk subhoofdstuk behandelt een prestatieveld. De conclusies zijn gebaseerd op een beoordeling van de realisatie van de operationele doelen uit het Wmo-beleidsplan 2008-2011. Waar mogelijk zijn gegevens over maatschappelijke effecten op strategisch niveau meegewogen in de conclusie. Aan het eind van dit hoofdstuk wordt op dezelfde wijze een oordeel gegeven over de beoogde doelen op het gebied van burgerparticipatie en communicatie, meting en evaluatie en financiën. De gedetailleerde bevindingen die aan deze conclusies ten grondslag liggen vindt u in hoofdstuk 5.

4.1. Prestatieveld 1: Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. Dit prestatieveld heeft raakvlakken met een breed scala aan beleidsterreinen, waarvan een groot deel al onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid viel vóór de invoering van de Wmo. De Wmo is vooral aanleiding geweest om aanvullende maatregelen te nemen ter bevordering van de leefbaarheid en sociale samenhang. In de jaren 2008-2011 is op basis van de Wmo voornamelijk geïnvesteerd in de totstandkoming van randvoorwaarden voor het bereiken van de strategische doelstellingen. Met name op het terrein van welzijnswerk en op het vlak van fysieke mogelijkheden voor ontmoeting en recreatie en zijn de operationele doelen behaald. Waar deze doelen niet behaald zijn, is daar meestal een duidelijke reden voor, in de zin van voortschrijdende inzichten (MIOPs) of gewijzigde omstandigheden (dorpshuizen plus/kulturhusen). Strategisch doel nr. 5 (zelfstandige deelname aan maatschappelijk verkeer) in combinatie met operationeel doel 1 is niet uitgevoerd in de afgelopen beleidsperiode, maar krijgt aandacht in de beleidsperiode 2012-2015. Kijkend naar de scores in de klanttevredenheidsonderzoeken kan geconcludeerd worden dat de leefbaarheid en sociale samenhang in Lingewaard een voldoende scoren, ook in vergelijking met andere gemeenten. Omdat bij de totstandkoming van deze scores meer factoren van invloed zijn, is echter niet te zeggen in hoeverre de realisatie van de operationele doelen hiervoor mede bepalend is geweest. Aandachtspunten zijn vooral de specifieke voorzieningen voor jongeren, de fysieke ongemakken in de openbare ruimte en de manier waarop de gemeente deze problemen aanpakt en burgers hier bij betrekt. Pas op de langere termijn zal blijken of de investering in de (beleidsmatige) randvoorwaarden leidt tot hogere tevredenheidsscores op deze punten.

8

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 4.2. Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. In de eerste beleidsfase van de Wmo heeft de gemeente zich bewust beperkt tot het vormgeven van vroegsignalering en preventie. Ook vóór de invoering van de Wmo was er in Lingewaard al veel geregeld voor dit prestatieveld door middel van het jeugdgezondheidszorg uniform- en maatwerkpakket, de aansluitende zorgstructuur Lingewaard 0-12 jr. en de Zorgadviesteams (ZATs) op de scholen voor voortgezet onderwijs. Naar aanleiding van de Wmo zijn aanvullende randvoorwaarden geschapen onder de koepel van het Centrum voor Jeugd en Gezin, dat in december 2011 gestart is. Alle genoemde operationele doelen zijn gerealiseerd. Over de resultaten van deze inspanningen voor het realiseren van de strategische doelen is weinig informatie voorhanden, waardoor hier op dit moment geen conclusies over getrokken kunnen worden. In de komende jaren is dit prestatieveld nog volop in ontwikkeling in relatie tot de decentralisatie van de Jeugdzorg.

4.3. Prestatieveld 3: Het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning. In de afgelopen vier jaar is veel tijd gestoken in de inbedding van het Wmo-loket in de gemeentelijke organisatie. Hoewel niet alle operationele doelen gerealiseerd zijn, scoort de gemeente in de klanttevredenheidsonderzoeken redelijk tot goed op het vlak van de informatieverschaffing over de Wmo. Zie ook de bevindingen bij prestatieveld 6 in hoofdstuk 5.

4.4. Prestatieveld 4: Ondersteuning vrijwilligers en mantelzorgers De ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers is een vrij nieuwe verantwoordelijkheid van de gemeente. Hoewel er al kleinschalige initiatieven op dit vlak door de gemeente ondersteund werden vóór de invoering van de Wmo, is het beleid hierover naar aanleiding van de Wmo geïntensiveerd. De operationele doelen uit de Wmo-beleidsnota 2008-2011 zijn vertaald in twee beleidsnotities, waarmee de inhoudelijke en financiële kaders zijn vastgelegd voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. In de uitvoering is het belangrijkste resultaat dat er één makelaarsfunctie is ingericht op het brede vlak van prestatieveld 4. De bedoeling hiervan is door middel van een integrale benadering zoveel mogelijk ‘vliegen in één klap te slaan’ door verschillende doelgroepen en samenwerkingspartners met elkaar in verbinding te brengen. Een evaluatie van dit beleid staat gepland in het eerste kwartaal van 2014, op basis van monitorgegevens die in 2013 beschikbaar komen. Uit de nu bekende statistische gegevens blijkt dat het aantal inwoners dat vrijwilligerswerk verricht in Lingewaard stabiel is, maar wel wat lager dan het gemiddelde in Nederland.

9

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 4.5. Prestatieveld 5: Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en het bevorderen van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. Dit prestatieveld gaat over complexere maatregelen om de samenleving als zodanig meer geschikt te maken voor maatschappelijke participatie van mensen met een beperking. Het vraagt om inzet over een langere periode en betreft acties waarvoor een lange adem nodig is. In de vorige beleidsperiode zijn met name resultaten in de sfeer van randvoorwaarden gerealiseerd op het gebied van prestatieveld 1, dat nauw met dit prestatieveld samenhangt. Daarnaast zijn ook de ‘enkelvoudige’ doelen voor prestatieveld 5 gerealiseerd. De complexere acties rondom collectieve voorzieningen en woon-zorgcombinaties zijn in de afgelopen periode niet uitgevoerd. In het Wmo-beleid in de periode 2012-2015 zijn concrete acties opgenomen om hier alsnog uitvoering aan te geven.

4.6. Prestatieveld 6: Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Bij de start van de Wmo heeft de nadruk gelegen op een zo soepel mogelijke overgang van de huishoudelijke hulp naar de gemeente. Daarbij is ingezet op een gelijkblijvend voorzieningenniveau of nog beter. De operationele doelen voor dit prestatieveld hadden vooral betrekking op organisatorische aspecten van de verlening van voorzieningen en zijn allen gerealiseerd. Over het algemeen zijn de scores op klanttevredenheid voldoende. Aanbevelingen uit klanttevredenheidsonderzoeken over o.a. informatievoorziening zijn vertaald in verbeterplannen. De zienswijze op het verlenen van voorzieningen is in de afgelopen jaren gaandeweg gewijzigd, zowel landelijk als in Lingewaard. Aanleidingen hiervoor is een doorontwikkeling van de Wmo op basis van voortschrijdende inzichten over en praktijkervaringen met de toepassing van het wettelijke compensatiebeginsel. Vanaf september 2011 is de werkwijze van het Wmo-loket stapsgewijs aangepast aan de hand van de inzichten van het VNG-project “De Kanteling” over een integrale klantbenadering. Deze aanpak is in december 2011 verankerd in het Wmo-beleidsplan 20122015, waarin is uitgesproken om op een andere manier te gaan werken. In de nieuwe benadering wordt samen met de aanvrager en diens eigen netwerk gezocht naar een passende ondersteuning. Tijdens een uitgebreide vraagverheldering wordt gezocht naar de achterliggende vraag ten aanzien van zelfredzaamheid en deelname aan de samenleving. Vervolgens wordt gezocht naar maatwerk per situatie uitgaande van wat iemand zelf nog wel en niet kan. Daarna wordt gekeken naar de omgeving (familie, vrienden, sociaal netwerk). Is er nog geen oplossing voorhanden dan wordt gekeken naar collectieve voorzieningen (vrijwilligersorganisaties dan wel professioneel) en pas in laatste instantie naar een individuele voorziening. De zelfredzaamheid staat voorop. De verwachting is dat door deze

10

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 benadering ook andere oplossingen gevonden kunnen worden dan een individuele voorziening. Bezien vanuit de huidige beleidsvisie heeft in de afgelopen beleidsperiode meer het accent gelegen op het zo efficiënt en klantvriendelijk mogelijk verlenen van individuele voorzieningen dan op het aanspreken van de eigen kracht van inwoners en hun netwerken en het aanboren van creatieve oplossingen voor ondervonden beperkingen.

4.7. Prestatieveld 7: Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, 8: het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) en 9: het bevorderen van verslavingsbeleid Het merendeel van de taken op deze drie prestatievelden vindt plaats in regionaal verband onder regie van centrumgemeente Arnhem, die hiervoor ook het grootste deel van de middelen van het rijk ontvangt. Dit was al zo voor de invoering van de Wmo en de nieuwe wet heeft daar niets aan veranderd. De operationele doelen voor deze drie prestatievelden uit de vorige periode hadden betrekking op de (nieuwe) lokale taken en zijn op één na allen gerealiseerd. Voor de realisatie van de operationele doelen voor prestatieveld 7 is aangesloten bij het regionale Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld en zijn er landelijk ontwikkelingen gaande rondom de invoering van een Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Voor prestatieveld 8 zijn de doelen gerealiseerd door de oprichting van het Lokaal Zorgnetwerk OGGZ Lingewaard. In 2011 is dit netwerk geëvalueerd, waarna besloten is tot voortzetting vanaf 2012. Voor prestatieveld 9 zijn in het Wmo-beleidsplan 2008-2011 geen operationele doelen opgenomen. Wel is samen met vijf andere gemeenten deelgenomen aan een preventieproject om alcohol- en drugsgebruik onder jongeren te ontmoedigen.

4.8. Participatie en communicatie Het Wmo-beleidsplan 2008-2011 is op interactieve wijze tot stand gekomen, waardoor het beleid op draagvlak in de samenleving kon rekenen. In 2008 is een Wmo-adviesraad ingesteld als formeel adviesorgaan aan het college van burgemeester en wethouders. Deze adviesraad behartigt de belangen van de inwoners van Lingewaard die zijn aangewezen op ondersteuning. Hiermee is de participatie van burgers in formele zin geregeld. Daarnaast zijn er voor de totstandkoming van diverse deelplannen op het gebied van de Wmo denksessies georganiseerd met maatschappelijke partners en/of burgers. Communicatie is een vast onderdeel van beleidsplannen en de nadere uitwerking ervan ten aanzien van de Wmo-prestatievelden.

11

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 4.9. Meting en evaluatie De timing van de rapportage en evaluatiemomenten is in de praktijk anders verlopen dan gepland. In plaats van één tussentijdse evaluatie in 2010 is er tot en met het jaar 2010 op verzoek van de gemeenteraad per kwartaal aan de raad gerapporteerd, om de raad optimaal op de hoogte te houden van de voortgang. En in plaats van één klanttevredenheidsonderzoek in 2009 is elk jaar onderzoek verricht naar aspecten van de klanttevredenheid van diverse soorten ‘klanten’. Hierdoor is er meer informatiemateriaal beschikbaar geweest gedurende de looptijd van het beleidsplan en is de raad ook op meer momenten over de stand van zaken geïnformeerd. De beschikbare tussentijdse informatie uit de klanttevredenheidsonderzoeken heeft geleid tot bijstelling van de uitvoering van het beleid, met name op het vlak van de verlening van individuele voorzieningen.

4.10.

Financiën

Voor de uitvoering van de Wmo zijn rijksbudgetten beschikbaar gesteld, die samen met de bij de gemeente reeds aanwezige middelen [zoals voor de uitvoering van de vroegere Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) en de voorzieningen en activiteiten op het brede welzijnsterrein] kunnen worden ingezet. Algemeen uitgangspunt is dat de gemeente Lingewaard de brede Wmo-taken uitvoert binnen de kaders van de gemeentelijke begroting (budgettair neutraal). In de beginfase van de uitvoering van de Wmo bleek het voor de gemeente lastig een reële inschatting te maken van het verloop van de financiën in de periode 2008-2011. Enerzijds doordat toen nog onduidelijk was hoe het Wmo-deel binnen de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds zich zou ontwikkelen, anderzijds doordat vooraf niet goed aan te geven was in welke mate inwoners van Lingewaard een beroep op individuele verstrekkingen zouden gaan doen.

Terugkijkend blijkt dat de budgettair neutrale uitvoering van de Wmo vanaf het begin onder druk heeft gestaan. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met het feit dat het verstrekken van individuele voorzieningen op basis van ‘open einde’-regelingen gebeurt. Dit is inherent aan de aard van de wet: gemeenten moeten de specifieke situatie van elke individuele aanvrager beoordelen en zijn wettelijk verplicht om een passende wijze van ‘compensatie’ te bieden. Vooraf is daarom niet te voorspellen hoeveel mensen een individuele voorziening nodig hebben. Wel valt te beïnvloeden welke compenserende voorzieningen aangeboden worden en welke kostprijs daarmee gemoeid is. Vanaf het begin van de Wmo-uitvoering in 2007 waren er signalen dat de rijksbudgetten vanaf 2008 zeer waarschijnlijk niet toereikend zouden zijn. Ook in de volgende jaren is aan de raad gerapporteerd over de overschrijdingen. Vanaf 2010 zijn - binnen de kaders van het bestaande beleid – maatregelen genomen om tot besparingen te komen. Tegelijk is in die jaren sprake geweest van het bijpassen van de Wmo-budgetten vanuit andere middelen van de gemeente. De motivatie om het voorzieningenniveau op peil te houden woog daarbij zwaarder dan de negatieve financiële gevolgen. Uiteindelijk bleek er geen ruimte meer in de gemeentelijke begroting te zijn voor het opvangen van overschrijdingen op de Wmo en zijn in november 2011 crisismaatregelen genomen op het brede Wmo-terrein om een kostenbesparing te realiseren binnen de kaders van de Verordening

12

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Lingewaard 2010. Daarnaast geldt de verwachting dat de ‘gekantelde’ uitvoering van de Wmo – waartoe de raad besloten heeft door vaststelling van het Wmo-beleidsplan 2012-2015 en de Verordening maatschappelijke ondersteuning Lingewaard 2012 – tot aanvullende besparingen leidt. Deze besparing kan worden gerealiseerd door te zorgen dat vaker een (deel van de) compensatie wordt gevonden binnen de eigen mogelijkheden van mensen, in hun sociale netwerken en door middel van algemene voorzieningen.

13


5. Conclusie Dit hoofdstuk gaat in op de centrale onderzoeksvraag: ‘hoe heeft de gemeente Lingewaard in de jaren 2007-2011 uitvoering gegeven aan de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)’? Deze vraag wordt beantwoord op basis van de voorgaande beantwoording van de deelvragen. Over het geheel genomen rijst het beeld op dat de implementatie van de nieuwe wet met veel ambitie ter hand is genomen en dat een groot deel van de gestelde operationele doelen gerealiseerd is. De doelen die niet gerealiseerd zijn betreffen met name prestatieveld 1 en 5 en gaan over de complexere participatievraagstukken, waarvoor meer tijd nodig is gebleken. Bijvoorbeeld het organiseren van collectieve gemaksdiensten en woon-zorgcombinaties, opdat mensen met een functiebeperking zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.

Gedurende deze periode 2008-2011 is er continu sprake geweest van een strijd tussen de inhoudelijke en de financiële doelen. Het duidelijkst komt dit naar voren bij de verlening van individuele verstrekkingen (prestatieveld 6). De inhoudelijke doelen zoals deze gesteld zijn in 2008 zijn behaald, maar hebben niet kunnen voorkomen dat de budgetten overschreden werden. Dit inzicht ontstond al in 2008, maar in de jaren erna is meer waarde gehecht aan het realiseren van de inhoudelijke doelstellingen (ten behoeve van het welbevinden van de inwoners van Lingewaard) dan aan het vasthouden aan het uitgangspunt van de budgettair neutrale uitvoering. Uiteindelijk sloeg de balans in 2011 te ver door, wat aan het eind van de beleidsperiode (najaar 2011) heeft geleid tot het nemen van crisismaatregelen om verdere overschrijdingen van de Wmo-budgetten te voorkomen.

Tussen de regels is ook waarneembaar dat er in de afgelopen jaren op landelijk en lokaal niveau voortschrijdende inzichten zijn ontstaan over een toekomstbestendige uitvoering van de Wmo. Onder de noemer ‘de Kanteling’ heeft ook de gemeente Lingewaard inmiddels gekozen voor een integrale benadering van participatievraagstukken. Dit uit zich in een maatwerkaanpak rondom de individuele burger met een ondersteuningsvraag, het aanzwengelen van een discussie over de rolverdeling tussen gemeente, burgers en maatschappelijke partners en pogingen om beleidsterreinen zoveel mogelijk met elkaar in verbinding te brengen (‘ontschotting’). Deze inzichten zijn opgenomen in het Wmo-beleidsplan 2012-2015. Concreet gaat het om: •

het doorontwikkelen van vraagverheldering: ‘de vraag achter de vraag’ (prestatieveld 3);

•

het ‘inclusief’ maken van algemene voorzieningen opdat zij bruikbaar en toegankelijk zijn voor alle inwoners van Lingewaard, ondanks een eventuele beperking (prestatieveld 5);

•

samenwerking rondom Wonen-Zorg-Welzijn (prestatieveld 5);

•

de ontschotting van dienstverlening om maatwerk te kunnen bieden (prestatievelden 5 en 6).

14


Bijlage 1. Gedetailleerde bevindingen per prestatieveld In dit hoofdstuk leest u de concrete bevindingen per prestatieveld. Bij elk prestatieveld wordt telkens eerst weergegeven wat de strategische doelstellingen waren volgens het Wmo-beleidsplan 2008-2011. Daarna wordt in een matrix beoordeeld in hoeverre de bijbehorende operationele doelen gerealiseerd zijn. Vervolgens wordt ingegaan op aanvullende bevindingen op basis van de onderzoeksbronnen. Prestatieveld 1: Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten.

1.

2. 3. 4. 5.

6. 7.

8.

9.

Strategische doelen PV1 Behoud van basisvoorzieningen in alle kernen op basis van de volgende uitgangspunten: a. zoveel mogelijk multifunctioneel gebruik van accommodaties; b. betrokkenheid van de lokale bevolking en andere partners bij het beheer en de exploitatie van de accommodaties; c. toegankelijk voor alle groepen van de bevolking. Het bevorderen van sociale samenhang door ontmoetingsmogelijkheden voor alle burgers. Het stimuleren van actieve deelname door inwoners aan lokaal sociaal-culturele activiteiten, sportieve recreatie, kunstzinnige vorming, kunst en cultuur, al dan niet in georganiseerd verband. Verbetering van de kwaliteit van het sporten bewegingsklimaat in de gemeente en het bevorderen van een gezonde leefstijl. Het bevorderen van zelfstandige deelname aan het maatschappelijk verkeer, al dan niet in georganiseerd verband, van de risicogroepen jongeren, ouderen, minima en mensen met een functiebeperking. Er voor zorgen dat inwoners die belemmeringen ondervinden of zich in een achterstandspositie bevinden, worden opgevangen en maximale mogelijkheden krijgen om hier uit te komen. De leefbaarheid in dorpen en wijken hoog houden, door te zorgen voor prettige en veilige dorpen en wijken met voldoende sociale ruimten en openbaar groen. De gemeente wil op het gebied van welzijn en maatschappelijke dienstverlening meer beleidsgestuurde contractfinanciering. Dit betekent dat de gemeente bepaalt wat ze op bepaalde beleidsterreinen wil en dat maatschappelijke organisaties bepalen hoe ze het doen. De gemeente wil dat de maatschappelijke organisaties in de gemeente een kwalitatief hoogwaardig bestuur hebben. Ze wil volwaardige gesprekspartners met een bedrijfsvoering die (financiële) risico’s kan ondervangen. Dit is belangrijk omdat de gemeente gezonde, vaardige en kennisrijke gesprekspartners nodig heeft om contractafspraken mee te maken én om te bepalen welke maatschappelijke doelen ze moet realiseren. Met de punten 8 en 9 wil de gemeente overlap in aanbod voorkomen en versnippering van subsidiegeld beperken. Ze verwacht dat dit leidt tot verbeterde dienstverlening en financiële winst. Deze winst wil de gemeente inzetten voor innovatie in Wmo-beleid.

15

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Operationele doelen PV1 Prestatieveld 1 hangt nauw samen met prestatieveld 5 (deelname maatschappelijke verkeer en zelfstandig functioneren van mensen met een beperking). De doelen van prestatieveld 5 leiden ook tot realisering van het strategische doel van prestatieveld 1. Onderwerp/ Realisatie? Toelichting Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 1 Nee In het kader van de eerste 1. Voor 1 januari 2012 heeft tranche van de AWBZgemeente Lingewaard voor alle pakketmaatregel zullen we vanaf kernen in de gemeente 2012 acties ondernemen om per omschreven welke kern het aanbod in beeld te basisvoorzieningen aanwezig brengen, witte vlekken op te moeten zijn. De voorzieningen moeten minimaal omschreven voor vullen en het aanbod toegankelijk de volgende doelgroepen: te maken voor mensen met een kinderen, ouderen en mensen met lichte beperking. Einddoel is een een functiebeperking. sluitende welzijnsketen van collectieve WMO-voorzieningen, waarin vraag en aanbod per kern aan elkaar gekoppeld worden. De te nemen stappen zijn uitgewerkt in de beleidsnotitie AWBZ-pakketmaatregel fase 1, die door de raad is vastgesteld op 22 september 2011. PV 1 In februari 2012 heeft de 2. Voor 1 januari 2012 hebben alle Ja gemeenteraad de Kadernotitie kernen van de gemeente een sociaal-cultureel en dorpshuis of ontmoetingscentrum maatschappelijk accommodatiewaar ruimte, faciliteiten en beleid vastgesteld. De activiteiten zijn die te maken hebben met sociaal-cultureel en uitgangspunten voor het nieuwe maatschappelijk welzijn. accommodatiebeleid zijn: multifunctionaliteit, zelfredzaamheid en maatwerk. In dit beleid is vastgelegd dat er in alle kernen van Lingewaard een fysieke mogelijkheid is om elkaar te ontmoeten. PV 1 3. Op 1 januari 2009 is een Nee In vervolg op een raadsbesluit inhoudelijk programma van eisen daarover is begin 2010 een start en een plan van aanpak gemaakt met de ontwikkeling van vastgesteld voor het realiseren van pilots voor de zogenoemde Servicepunten maatschappelijke maatschappelijke ondersteuning in enkele kernen ontmoetingspunten in de gemeente Lingewaard. In het van Lingewaard. Na programma van eisen staat doorrekening en definitieve minimaal omschreven welke besluitvorming zou met de functies, bereik en toegankelijkheid implementatie worden begonnen. de punten hebben. In het coalitieakkoord van april 2010 is echter uitgegaan van een andere vormgeving van deze

16


PV 1

PV 1

4. Voor 1 januari 2011 hebben alle Nee kernen van de gemeente één of meerdere maatschappelijke ontmoetings- en informatiepunten. 5. De kernen Angeren ( in Deels 2008/2009), Doornenburg (in 2009/2010) en Haalderen (in 2010/2011) krijgen een “dorpshuis plus” (tenminste drie nieuwe functies naast de reeds aanwezige functies ter versterking van de leefbaarheid) en de kern Gendt (in 2008/2009) krijgt een Kulturhus (waar de ruimte multifunctioneel benut kan worden voor verschillende activiteiten op het gebied van onder andere welzijn, cultuur en educatie ter versterking van de leefbaarheid).

informatie- en ontmoetingsfunctie door centrale aansturing, specifiek geschoold personeel en geavanceerde dienstverlening. Het plan voor servicepunten/ MIOPs is daardoor ingetrokken. Zie voorgaande punt.

In Angeren zijn het bestaande dorpshuis en de basisschool in 2011 fysiek en inhoudelijk verbonden binnen een nieuw Kulturhus. Er vinden nu veel meer activiteiten plaats dan voor deze verbouwing. Tevens heeft het schoolbestuur het schoolplein opengesteld, waardoor het een buurtfunctie krijgt en na schooltijd wordt gebruikt als trefpunt voor de wijk. Dit verhoogt de sociale cohesie in de leeftijdsgroepen en tussen de leeftijdsgroepen van 099 jaar. Voor Gendt bestonden vergevorderde plannen voor realisatie van een Kulturhus, maar dit plan is in 2011 stilgelegd, vanwege de financiële omstandigheden van de gemeente. Voor het realiseren van ‘Dorpshuizen Plus” is in Doornenburg geïnventariseerd wat de mogelijkheden zijn onder de noemer Kerkeiland Doornenburg. Wegens het ontbreken van financiële middelen zijn de ideeën niet tot uitvoering gebracht. Voor Haalderen zou pas iets in gang worden gezet na afronding van de andere projecten. Ook hier zijn de financiële mogelijkheden van de gemeente een beperkende factor geweest. Vanaf 2012 wordt het gebruik en exploitatie van alle huidige voorzieningen getoetst aan de Kadernotitie sociaal-cultureel en maatschappelijk accommodatiebeleid.

17

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 PV 1

Ja 6. Het minimale aanbod van binnen- en buitensportaccommodaties in de kernen van de gemeente Lingewaard heeft de gemeenteraad in 2006 en 2007 vastgesteld, evenals een plan van aanpak om in alle kernen van de gemeente dit niveau van aanbod te realiseren. De huidige doelen zoals voldoende sporthallen in de drie grootste kernen van Lingewaard en één zwembad voor de gehele gemeente (realisering in 2009) blijven ongewijzigd.

PV 1

7. Op 1 januari 2011 is het Ja minimale aanbod van voorzieningen voor podiumkunst in de kernen Bemmel, Gendt en Huissen omschreven. Tevens ligt er een stappenplan waarin beschreven staat hoe en wanneer dit niveau bereikt is.

PV 1

8. Op 1 januari 2011 is voor de gehele gemeente een minimaal niveau bepaald voor een gevarieerd woningbestand, voor de veiligheid in dorpen en buurten en voor groenvoorzieningen, parken en speelruimteplekken. Tevens ligt er een stappenplan waarin beschreven staat hoe en wanneer dit niveau bereikt is.

Deels

Een nieuw zwembad voor heel Lingewaard is in Bemmel gerealiseerd en in gebruik vanaf augustus 2010. In de integrale visie binnensport uit 2007 was het plan opgenomen om te komen tot realisatie van een sporthal in Huissen, grotendeels om de ruimtebehoefte van het OBC in te vullen. In Bemmel zou een sportzaal ter grootte van 2 gymzalen worden gerealiseerd. Vanwege de financiële situatie van de gemeente zijn deze plannen nog niet tot uitvoer gebracht, op dit moment wordt bekeken of de ruimtebehoefte op een alternatieve manier kan worden ingevuld. In de Cultuurnota Cultuur is meer dan je ziet! is de visie omschreven voor de periode 2009 tot en met 2024 met beleidsvoorstellen voor de jaren 2009 tot en met 2014. Per jaar wordt een werkplan opgesteld om inzichtelijk te maken hoe de voortgang verloopt en hoe het beleid verder tot uitvoering gebracht kan worden inclusief financieel plaatje. Daarbij zijn de uitgangspunten uit de Kadernotitie sociaal-cultureel en maatschappelijk accommodatiebeleid tevens van toepassing. In de Nota Wonen is een aantal beleidsopgaven benoemd, onder andere over ‘Wonen en zorg’ en leefbaarheid. Daarnaast is er in september 2011 een woningmarktverkenning uitgevoerd door adviesbureau STEC. Dit onderzoek vervult een rol bij het up-to-date houden van de woningbouwprogrammering. Op basis hiervan wordt concrete invulling gegeven aan nieuwe projecten, ook lopende projecten worden hieraan getoetst. Sommige plannen zijn op basis

18


PV 1

PV 1

9. Op 1 januari 2009 zijn uitgangspunten vastgesteld voor het kwaliteitsniveau van professionele en vrijwilligersorganisaties en besturen binnen de branche welzijn en maatschappelijke dienstverlening, die gesubsidieerde diensten aanbieden in de gemeente Lingewaard. Verder ligt er op 1 januari 2009 een stappenplan waarin staat of en zo ja, hoe en wanneer de gemeente het kwaliteitsniveau van deze organisaties wil bevorderen. 10. Op 1 januari 2009 hebben de organisaties die werken binnen de beleidsvelden mantelzorg, vrijwilligerswerk, ouderenzorg en cliëntenondersteuning een vergaande onderlinge samenwerking en integrale beleidsvorming gerealiseerd ofwel een plan van aanpak hiertoe opgesteld. Dit uit zich in een gezamenlijke subsidieaanvraag voor 2009 en tot een efficiëntiewinst van tien procent in 2009 ten opzichte van de subsidie in 2008. Deze winst zet de gemeente in voor Wmo-innovatie: vernieuwing in het bestaande beleid zodat ze het budget efficiënter en effectiever kan inzetten.

Ja

Ja

hiervan naar een latere datum geschoven (bv. in de kleine kernen). Tevens speelden deze gegevens een belangrijke rol bij de totstandkoming van de bestuursovereenkomsten (begin 2012) in de stadsregio omtrent de verdeling van de woningbouwaantallen en het maken van prestatieafspraken met de woningcorporaties. Deze doelstellingen zijn bepalend geweest voor de keuze van de gemeenteraad op 9 april 2009 om de totstandkoming van een brede welzijnsorganisatie te faciliteren. Per 1 januari 2010 is de Stichting Welzijn Lingewaard (SWL) officieel van start gegaan. De gemeente Lingewaard subsidieert de SWL voor de werkvelden: ouderenwerk, vrijwillige thuishulp, mantelzorgondersteuning, vrijwilligersondersteuning, makelaarsrol maatschappelijke stages, jeugd- en jongerenwerk en belangenbehartiging van gehandicapten (dit zijn de werkvelden die voorheen werden bediend door Stuw Overbetuwe, Stichting Welzijn Ouderen Lingewaard en Stichting Meldpunt Vrijwillige Thuishulp, Steunpunt Mantelzorg Lingewaard en Stichting de Tussenstroom). In de jaren 2010 en 2011 is gewerkt aan een doorontwikkeling van de producten van SWL ten behoeve van het maken van prestatieafspraken met de SWL in het kader van de subsidieverlening. Daarbij is binnen de bestaande budgetten ruimte vrijgespeeld om nieuwe projecten te kunnen starten op basis van actuele vragen vanuit de samenleving. Deze ontwikkeling wordt in 2012 voortgezet.

19


Aanvullende bevindingen PV1 Op basis van het klanttevredenheidsonderzoek uit 2010 en de benchmark www.waarstaatjegemeente.nl 2011 is een globaal beeld te geven over de stand van zaken met betrekking tot de strategische doelen. Het Klanttevredenheidsonderzoek Prestatievelden 1-4 uit 2010 biedt zicht op de beleving van inwoners van Lingewaard vergeleken met inwoners van alle 21 deelnemende gemeenten aan dit onderzoek, de zogenoemde referentiegroep. Het rapport geeft inzicht in wat de sterke punten en verbeterpunten van de gemeente Lingewaard zijn. De gemeente Lingewaard doet ook mee aan de benchmark www.waarstaatjegemeente.nl. Binnen deze benchmark wordt met name geïnventariseerd wat het oordeel van inwoners is op een breed scala aan prestaties van de gemeente, waaronder ook maatschappelijke ondersteuning. In deze evaluatie worden de gegevens uit 2010 en 2011 benut. Uit beide onderzoeken blijkt dat inwoners van Lingewaard de leefbaarheid in de buurt voldoende vinden (rapportcijfer 7,2). Tegelijkertijd spreekt men een lage tevredenheid uit over de wijze waarop de gemeente reageert op buurtproblemen. Daarnaast vinden burgers dat de gemeente haar rol bij het verbeteren van leefbaarheid en veiligheid matig uitvoert. Hieronder de rapportcijfers voor de verschillende onderdelen: • aandacht van de gemeente voor leefbaarheid en veiligheid (6,0) • informatie over aanpak (5,6) • betrekken van burgers bij aanpak sociale veiligheid (5,3) • nakomen beloften: gemeente doet wat ze zegt (5,3) Verder komt uit beide onderzoeken naar voren dat inwoners van Lingewaard een voldoende geven aan de aanwezigheid van algemene voorzieningen, sportverenigingen en clubs. Over welzijnsvoorzieningen / buurthuizen (cijfer 5,8) en voorzieningen voor jongeren 12+ (cijfer 4,8) en speelmogelijkheden (6,6) zijn mensen in Lingewaard minder positief. Hieronder nog andere inzichten in relatie tot prestatieveld 1 uit het klanttevredenheidsonderzoek 2010: - Op de sociale kwaliteit scoort Lingewaard met een 6,9 (op een schaal van 0-10, hoe hoger hoe beter), in lijn met het gemiddelde in de referentiegroep. Verkeers- en parkeeroverlast (28%) en geluidsoverlast (8%) zijn de meest voorkomende ongemakken. De scores zijn vergelijkbaar met die van de referentiegemeenten. - Op de fysieke kwaliteit scoort Lingewaard met een 4,2 (op een schaal van 0-10, hoe lager hoe beter) eveneens in lijn met de referentiegemeenten. Hondenpoep (315) en rommel / zwerfvuil (18%) worden als de meest voorkomende ongemakken in de openbare ruimte ervaren. In vergelijking met de referentiegemeenten ervaren burgers in Lingewaard vaker overlast van overhangend groen (13%). - Het aandeel respondenten dat de stoepen en straten in Lingewaard slecht begaanbaar vindt met kinderwagen, rolstoel of scootmobiel is met 15% iets hoger dan in de referentiegroep. - Op alle algemene voorzieningen scoort Lingewaard hoger dan de referentiegroep. Ten aanzien van de voorzieningen voor jongeren 12+ is het aandeel inwoners dat zeer tevreden (1%) of tevreden (29%) echter aanzienlijk lager dan in de referentiegroep (resp. 3% en 48%). - Een meerderheid van de respondenten vindt dat zij in een gezellige buurt wonen met veel saamhorigheid (70%). Ook is men tevreden over de prettige omgang in de buurt (88%) en voelt men zich er goed thuis (84%). 75% van de inwoners is het eens met de stelling dat de mensen in hun buurt zich betrokken voelen bij de buurt en verantwoordelijk voelen voor de buurt. De sociale samenhang is het grootst in Gendt en Doornenburg. - 1% van de ondervraagden voelt zich vaak eenzaam en 12% voelt zich soms eenzaam. Dit is lager dan in de referentiegroep. - 92% van de respondenten geeft aan zich (bijna) nooit gediscrimineerd te worden, dit is gelijk aan de referentiegroep.

20

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Strategische doelen PV2 Een aantal beleidsgebieden vallen onder dit prestatieveld. Hier zijn een aantal algemene doelen op geformuleerd. De gemeente heeft in zijn algemeenheid uitgesproken dat ze op deze gebieden de regie in handen wil hebben om de samenwerking en integratie te bevorderen. Het gaat daarbij om de volgende beleidsdoelen: 1. Preventie Het centrale doel van het beleid is te voorkomen dat jeugdigen (0-23 jaar) extra zorg en aandacht nodig hebben. Het jeugdbeleid van de gemeente is er daarom vooral op gericht jeugdigen op hun eigen manier mee te laten doen in de samenleving. De speciale aandacht gaat daarbij uit naar die groepen jongeren die hierbij belemmeringen ondervinden. 2. Vroegsignalering Mocht preventie uiteindelijk niet het gewenste effect hebben dan is het noodzakelijk dit, zowel ten aanzien van de individuele jongere als naar groepen jongeren, in een zo vroeg mogelijk stadium te constateren, zodat er nog voldoende mogelijkheden zijn om bij te sturen. Daarvoor moeten alle instellingen en functionarissen waar jongeren mee in contact komen een rol spelen in de signalering van mogelijke problemen. Het beleid van de gemeente richt zich op een geïntegreerde en samenhangende systematiek van signalering. 3. Bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen Om de doelen onder 1 en 2 te kunnen realiseren is een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen voor jeugdhulp en jeugdzorg nodig. Het doel is dan ook om in ieder geval lokaal in de gemeente voor deze voorzieningen te zorgen. Dit kan betekenen dat instellingen zich ook daadwerkelijk in de gemeente vestigen of dat er lokaal de mogelijkheid bestaat deze voorziening te bereiken. Uiteindelijk moet dit leiden tot één loket waar jongeren en hun opvoeders/ondersteuners zich voor vragen en problemen kunnen melden. 4. Samenhang in de keten Daarnaast moet versnippering van het aanbod worden tegengegaan. Doel van het beleid is daarom om de samenwerking van ketenpartners te stimuleren en te optimaliseren. Een belangrijke voorwaarde in dit verband is dat het aanbod van de verschillende ketenpartners zowel onderling als naar buiten helder is, zodat het voor iedereen duidelijk is wat de instellingen en organisaties op dit gebied doen. 5. Opvoedingsondersteuning. In die gevallen waar het opvoeden van opgroeiende jongeren niet toereikend is om het gewenste resultaat te behalen, moeten opvoeders aanvullende ondersteuning aangeboden krijgen. 6. Participatie van jongeren. Met ‘meedoen’ als het centrale thema van de Wmo, verdient de participatie van jongeren extra aandacht. De gemeente streeft naar vormen van participatie die aansluiten bij de belevingswereld van jongeren. Belangrijke voorwaarde daarbij is dat jongeren ook de gelegenheid en ruimte krijgen om te experimenteren met eigen vormen van ‘meedoen’. Dit brengt met zich mee dat de lokale samenleving hiervoor risico’s durft te nemen. 7. Leefomgeving Jongeren krijgen hun eigen plek krijgen in de directe leefomgeving. Dit in de meest ruime zin van het woord. Daarom moet bij de inrichting van de leefomgeving structureel rekening gehouden worden met de wensen en behoeften van verschillende leeftijdscategorieën, ook al zijn deze soms tegengesteld.

21

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Operationele doelen PV2 De beleidsperiode 2008-2011 is voor prestatieveld 2 met name benut voor het vormgeven van vroegsignalering en samenhang in de keten. Onderwerp/ Realisatie? Toelichting Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 2 1. Uiterlijk 1 juli 2009 is een Ja Eind 2009 heeft de gemeenteraad een visie en inhoudelijk programma van eisen opgesteld voor de Centra Jeugd bijbehorend Plan van Aanpak vastgesteld voor de en Gezin. In dat programma van eisen wordt het aantal centra in de totstandkoming van een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). gemeente, het maximale bereik, de functies, toegankelijkheid en werkwijze van de centra bepaald. Voorts is in dat programma een visie opgenomen op de relatie tussen de Centra Jeugd en Gezin, het Loket maatschappelijke ondersteuning en de Maatschappelijke Ontmoetings- en Informatie Punten. Tot slot is in het programma van eisen beschreven hoe de verbinding wordt gelegd met de provinciale bureaus jeugdzorg en de lokale Zorg- en Adviesteams. PV 2

PV 2

PV 2

2. In 2011 is ten minste één Centrum voor Jeugd en Gezin in de gemeente Lingewaard opgezet en functioneel waarbinnen de volgende functies aanwezig zijn: aandacht voor preventie, beschikbaarheid van opvoeden gezinsondersteuning, opsporen van risico’s en aanpakken van problemen. 3. In de Wmo-planperiode 2008 t/m 2011 werkt de gemeente Lingewaard samen met de gemeenten in de regio Arnhem aan de afstemming rondom een elektronisch kinddossier (EKD). 4. Voor 1 januari 2009 moet de gemeente door het opzetten van een centraal regiepunt en door de invoering van integraal casemanagement bij complexe probleemsituaties, de coördinatie en afstemming in de keten van zorgen dienstverlening

Ja

In juni 2010 heeft een lokale Werkconferentie plaatsgevonden om bouwstenen en draagvlak te verzamelen voor een lokaal CJG in 2011. Het CJG Lingewaard is vanaf 8 december 2011 operationeel. Eerder al is een gezamenlijke regionale backoffice gestart.

Ja

Het Digitaal Dossier JGZ (DD JGZ, voorheen Elektronisch Kind Dossier) is per september 2010 volledig uitgevoerd.

Ja

Is ingebed in het CJG Lingewaard.

22


PV 2

PV 2

verbeteren. 5. Uiterlijk 1 juli 2009 is Ja omschreven wat het minimale niveau is voor een gemeentedekkend vangnet voor risicojeugd en zorgen adviesteams. Verder is in de eerste helft van 2009 een plan van aanpak vastgesteld hoe en wanneer dit gemeentedekkende netwerk bereikt is. 6. Voor 1 januari 2010 is een Ja gestructureerd systeem voor informatie-uitwisseling tussen de verschillende organisaties en instellingen op dit beleidsterrein opgezet. Verder is beoordeeld of, en zo ja, hoe dit aan kan sluiten bij het elektronische kinddossier.

Is ingebed in het CJG Lingewaard.

Inmiddels is de regionale Verwijsindex Risicojongeren regio Arnhem (VIRA) ingevoerd en Lingewaard is hierbij aangesloten.

Aanvullende bevindingen PV2 Het Klanttevredenheidsonderzoek Prestatievelden 1-4 uit 2010 biedt zicht op de beleving van inwoners van Lingewaard vergeleken met inwoners van alle 21 deelnemende gemeenten aan dit onderzoek, de zogenoemde referentiegroep. Het rapport geeft inzicht in wat de sterke punten en verbeterpunten van de gemeente Lingewaard zijn. Hieronder de belangrijkste inzichten in relatie tot prestatieveld 2 uit het klanttevredenheidsonderzoek 2010: - 60% van de ondervraagden met thuiswonende kinderen weet waar zij moeten zijn met opvoedingsvragen, of weet hoe zij daar achter kunnen komen (37%). In de referentiegroep liggen de percentages respectievelijk op 65% en 32%. - 9% van de respondenten heeft wel eens gebruik gemaakt van opvoedingsondersteuning. Van deze personen is 13% zeer tevreden en 66% tevreden over de geboden ondersteuning. Dit wijkt in negatieve zin af van het gemiddelde in de referentiegroep (resp. 13% en 77%). - Inwoners van Lingewaard zijn ongeveer even tevreden over voorzieningen tot en met 12 jaar als inwoners in de referentiegemeenten. Over de voorzieningen voor jongeren ouder van 12 jaar is het aandeel inwoners dat zeer tevreden (1%) of tevreden (29%) echter aanzienlijk lager dan in de referentiegroep (resp. 3% en 48%).

23

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 3: Het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning. Strategische doelen PV3 Het centrale Loket maatschappelijke ondersteuning in de gemeente Lingewaard geeft op een hoogwaardig kwalitatief niveau informatie, advies en cliëntenondersteuning. Daarnaast streeft de gemeenteraad naar een laagdrempelig netwerk van informatie- en ontmoetingspunten, dicht bij de burgers, die vooral een wegwijsfunctie hebben en de sociale samenhang in dorpen en wijken bevordert. De gemeenteraad van Lingewaard wil met een combinatie van die twee punten: 1. Op alle terreinen van de Wmo, voor zowel professionele als vrijwillige hulpverlening, diensten en producten, informatie en advies bieden die laagdrempelig, toegankelijk en begrijpbaar is en als het mogelijk is zo dicht mogelijk bij de burgers. 2. Kwetsbare burgers bij problemen of vragen ondersteunen. 3. Een samenhangend aanbod aan cliëntondersteuning bieden. 4. De regie van de klanten versterken. Operationele doelen PV3 Onderwerp/ Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 3 1. Uiterlijk 1 juli 2009 is omschreven en vastgesteld over welke professionele en vrijwillige diensten en producten van de beleidsvelden onder de Wmo, het centrale loket informatie en advies geeft. Verder ligt er in de eerste helft van 2009 een plan van aanpak waarin beschreven staat hoe en wanneer het loket de informatie en het advies over de vastgestelde beleidsvelden geeft.

PV 3

Realisatie? Toelichting

Ja

2. Op 1 januari 2009 is Nee geïnventariseerd of de huidige digitale sociale kaart van MEE de prestatievelden van de Wmo dekt en is vastgesteld welke informatie deze sociale kaart moet geven. Verder is er op 1 januari 2009 een plan van aanpak vastgesteld waarin beschreven staat hoe en wanneer het vastgestelde niveau van digitale informatie bereikt is. Uitgangspunt hierbij is dat het loket op alle vragen over Wmo- en aanverwante gebieden antwoord kan geven. Het loket benadert

Het Loket maatschappelijke ondersteuning (“Wmo-loket”) is per 1 juli 2010 geïntegreerd in het nieuwe Klant Contact Centrum (KCC). In 2009 en 2010 is bovendien verkend in hoeverre het mogelijk was om externe organisaties te betrekken bij de informatie- en adviestaak van het Wmo-loket. Aan de hand van stroomschema’s is uiteindelijk in beeld gebracht op welke wijze de medewerkers informatie verschaffen over externe voorzieningen en doorverwijzen naar organisaties op sociaal terrein. Het verbeteren van de digitale sociale kaart is door landelijke ontwikkelingen (al dan niet samenvoegen van 2 digitale informatiesystemen, te weten G!DS en MEE) en organisatorische redenen nog niet gerealiseerd. Dit wordt in 2012 alsnog opgepakt.

24


PV 3

hierbij de klant integraal en vraaggericht en niet vanuit een claimgerichtheid. 3. Op 1 januari 2010 zijn Nee uitgangspunten en een programma van wensen opgesteld voor de cliëntenondersteuning in Lingewaard. Verder heeft de gemeente op 1 januari 2010 een plan van aanpak vastgesteld waarin staat wanneer en hoe ze dit niveau van cliëntenondersteuning gaat uitvoeren.

Dit doel is niet uitgevoerd. De redenen hiervan zijn niet te achterhalen. De noodzaak is wellicht ook niet hoog geweest, omdat deze taak ook belegd is bij MEE Gelderse Poort met gebruik van landelijke financiële middelen, ook voor inwoners van Lingewaard. Daarnaast is Stichting de Tussenstroom op Lingewaards niveau actief geweest op het vlak van cliëntondersteuning.

Aanvullende bevindingen PV3 In de klanttevredenheidsonderzoeken 2007, 2008 en 2010 is aan inwoners (en in 2007 en 2008 in het bijzonder aan inwoners met een individuele Wmo-voorziening) gevraagd een oordeel te geven over de informatieverschaffing en advisering door de gemeente op het brede Wmo-domein. Over het geheel genomen zijn inwoners in alle onderzochte jaren redelijk tevreden met de informatievoorziening vanuit de gemeente. Het minst tevreden zijn mensen over de wachttijd tussen de toekenning van een voorziening en de daadwerkelijke levering daarvan. Inwoners van Lingewaard zijn in vergelijking met de referentiegroep uit het onderzoek van 2010 iets minder goed geïnformeerd op het gebied van mantelzorg, jeugd en opvoeding en de Wmo. Van de ondervraagden weet 48% de weg naar het Wmo-loket, en weet 47% de weg niet, maar wel hoe men er achter kan komen. Slechts 5% van de mensen weet in het geheel niet waar zij met vragen over zorg, wonen en welzijn terecht kan. Van alle ondervraagden uit 2010 is 84% tevreden over de informatievoorziening van de gemeente.

25

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 4: Ondersteuning vrijwilligers en mantelzorgers Strategische doelen PV4 De gemeente Lingewaard wil de mantelzorgers beter in beeld te krijgen. Niet alleen het aantal mantelzorgers, maar vooral ook hun ondersteuningsbehoefte. Verder wil de gemeente maatregelen nemen waardoor de zorgdruk van mantelzorgers vermindert. De ambitie van de gemeente voor het vrijwilligerswerk is dat dit type werk leidt tot sociale samenhang in wijken en dorpen en tussen mensen en tot zelfredzaamheid en participatie van bewoners bij het maatschappelijke leven. De maatregelen ter ondersteuning van vrijwilligerswerk zijn daarop gericht. Verder wil de gemeente dat het Loket maatschappelijke ondersteuning ook informatie en advies over mantelzorg en vrijwilligerswerk gaat verstrekken. Operationele doelen PV4 Onderwerp/ Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 4 1. Op 1 januari 2009 is het aantal Mantelzorg mantelzorgers, waaronder ook de jonge mantelzorgers, hun profiel, de problematiek en de ondersteuningsbehoefte, in de gemeente Lingewaard in beeld gebracht. Verder heeft de gemeente bepaald hoe vaak ze deze gegevens structureel gaat verzamelen.

PV 4 Mantelzorg

2. Op 1 januari 2009 is een plan van aanpak opgesteld waarin


Ja

Ja

Het toenmalige Stichting Meldpunt Vrijwillige Thuishulp en Steunpunt Mantelzorg Lingewaard (thans onderdeel van de Stichting Welzijn Lingewaard) heeft in opdracht van de gemeente een onderzoek uitgevoerd in de periode september 2008 tot en met juni 2009. De uitkomsten van het onderzoek zijn door de gevolgde werkwijze en de lage respons niet representatief voor de gehele doelgroep in Lingewaard. De uitkomsten zijn echter in lijn met het beeld van mantelzorgers dat uit landelijke onderzoeken naar voren komt. Het lokale mantelzorgonderzoek is daardoor toch bruikbaar om in algemene zin iets te kunnen afleiden over de prioritaire doelgroepen onder mantelzorgers en de belemmeringen die mantelzorgers ervaren om passende ondersteuning voor zichzelf te regelen. De uitkomsten zijn mede basis geweest voor het vormgeven van een beleidsnotitie over de ondersteuning aan mantelzorgers. In april 2010 is de Beleidsnotitie Mantelzorgondersteuning

26

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Lingewaard 2010 – 2013 vastgesteld. Deze notitie is een uitwerking van de operationele doelen 2 t/m 6 die voor dit werkveld zijn geformuleerd in de WMO-beleidsnota 2008-2011. De notitie gaat uit de acht basisfuncties voor mantelzorgondersteuning van VWS en is mede gebaseerd op de uitkomsten van het mantelzorgonderzoek dat is uitgevoerd ter uitwerking van operationeel doel 1.

beschreven staat op welke wijze de gemeente Lingewaard de mantelzorgers ondersteunt en waardeert.

PV 4 Mantelzorg

3. Per 1 januari 2009 hanteert de Ja gemeente Lingewaard aanvullende richtlijnen op basis waarvan mantelzorgers met een WWB (Wet Werk en Bijstand) uitkering ontheffing kunnen krijgen van verplichtingen die de WWB oplegt.

PV 4 Mantelzorg

4. Op 1 januari 2010 zijn er binnen het leerplichtbeleid, jeugdgezondheidsbeleid en onderwijsachterstandenbeleid voorwaarden opgesteld die gericht

Deels

Het college van B&W heeft (een groot deel van) de uitvoering van het beleid op de werkvelden vrijwilligersondersteuning, mantelzorgondersteuning en maatschappelijke stages gedelegeerd naar de Stichting Welzijn Lingewaard. De beleidsnotitie bevat maatregelen die deels door de gemeentelijke organisatie worden uitgevoerd en deels door de Stichting Welzijn Lingewaard. De beleidsnotitie is daarom richtinggevend geweest voor de prestatieafspraken die vanaf 2010 met de SWL gemaakt zijn ter uitvoering van de beschikking tot subsidieverlening. Binnen de Reïntegratie- en Participatieverordening Wet werk en bijstand 2008 zijn richtlijnen opgesteld waarmee het mogelijk is om als gemeente maatwerk te leveren in de ondersteuning per cliënt en indien nodig op grond van het verlenen van mantelzorg ontheffingen te verlenen van verplichtingen vanuit de Wet werk en Bijstand. In 2011 zijn deze richtlijnen nader uitgewerkt in beleidsregels. In de Beleidsnotitie Mantelzorgondersteuning Lingewaard 2010 – 2013 is dit als actiepunt voor latere datum benoemd. Een begin is hiermee

27

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 zijn op de ontlasting van jonge mantelzorger.

PV 4 Mantelzorg

5. Op 1 januari 2010 hebben het Loket maatschappelijke ondersteuning en het ‘Meldpunt Vrijwillige Thuishulp en Steunpunt Mantelzorg’ werkafspraken gemaakt over het verstrekken van informatie en advies over mantelzorg. Dit leidt er toe dat de mantelzorger zo snel mogelijk en zo laagdrempelig mogelijk kwalitatief goede informatie en advies kan krijgen. 6. Op 1 januari 2009 zijn, in het kader van de ‘Algemene Subsidieverordening Welzijn Gemeente Lingewaard’, beleidsregels opgesteld ten aanzien van de belangenbehartiging mantelzorgers in de gemeente Lingewaard.

Ja

PV 4 Vrijwilligers

1. Op 1 januari 2009 zijn binnen het reïntegratiebeleid van de gemeente Lingewaard voorwaarden gesteld die gericht zijn op het bevorderen van vrijwilligerswerk door bijstandsgerechtigden.

Ja

PV 4 Vrijwilligers

2. Op 1 januari 2009 is kwantitatief Deels en kwalitatief inzichtelijk welke belemmeringen (potentiële) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties ervaren om vrijwilligerswerk te verrichten. De

PV 4 Mantelzorg

al gemaakt binnen het OGGZnetwerk dat in 2010 is gestart. Het is opgenomen als prioriteit binnen het Wmo-beleidsplan 2012-2015 en zal worden opgepakt in samenwerking met de Stichting Welzijn Lingewaard. De SWL is in 2010/2011 gestart met het agenderen van dit thema in samenwerking met het OBC Juniorcollege in Bemmel. Zie onder punt 2. Idem

Ja

Binnen de Reïntegratie- en Participatieverordening Wet werk en bijstand 2008 zijn richtlijnen opgesteld waarmee het mogelijk is om als gemeente maatwerk te leveren in de ondersteuning per cliënt en indien nodig op grond van het verlenen van mantelzorg ontheffingen te verlenen van verplichtingen vanuit de Wet werk en Bijstand. In 2011 zijn deze richtlijnen nader uitgewerkt in beleidsregels. Dit doel bleek niet uitvoerbaar, doordat de genoemde meetindicatoren van de Stuw hier geen informatie over gaven (klanttevredenheidsmeting 2008). De beleidsnotitie

28

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 gemeente gebruikt hiervoor de meetindicatoren van het huidige Vrijwilligers Steunpunt Lingewaard & Overbetuwe.

PV 4 Vrijwilligers

PV 4 Vrijwilligers

PV 4 Vrijwilligers

3. Op 1 januari 2010 zijn Ja streefcijfers opgesteld voor het aantal vrijwilligers in de gemeente Lingewaard en is een plan van aanpak opgesteld om deze streefcijfers te realiseren. Ja 4. Op 1 januari 2009 heeft de gemeente Lingewaard binnen het arbeidsmarktbeleid beleid ontwikkeld en zijn er richtlijnen opgesteld die het vrijwilligerswerk van bijstandsgerechtigden bevorderen en ondersteunen. Op 1 januari 2009 zijn hiervoor streefcijfers opgesteld.

5. Voor 1 januari 2010 zijn vrijwilligers aangesloten bij alle bij ons bekende lokale vrijwilligersorganisaties verzekerd tegen de risico’s van wettelijke aansprakelijkheid en ongevallen.

Ja

Vrijwilligersondersteuning 2010 zijn effectindicatoren en outputindicatoren met bijbehorende streefcijfers opgenomen om de uitvoering en het effect van het beleid te kunnen toetsen. De effectindicatoren zijn gekoppeld aan het strategisch doel uit de Wmo-beleidsnota 2008-2011 en de doelenboom zoals opgenomen in de programmabegroting 2010. De outputindicatoren zijn gekoppeld aan de resultaatverwachtingen. In april 2010 is de Beleidsnotitie Vrijwilligersondersteuning Lingewaard 2010 – 2013 vastgesteld. Deze notitie is een uitwerking van de operationele doelen 3 t/m 8 die voor dit werkveld zijn geformuleerd in de WMO-beleidsnota 2008-2011. De notitie is opgesteld aan de hand van de vijf basisfuncties van VWS. Het college van B&W heeft (een groot deel van) de uitvoering van het beleid op de werkvelden vrijwilligersondersteuning, mantelzorgondersteuning en maatschappelijke stages gedelegeerd naar de Stichting Welzijn Lingewaard. De beleidsnotitie bevat maatregelen die deels door de gemeentelijke organisatie worden uitgevoerd en deels door de Stichting Welzijn Lingewaard. De beleidsnotitie is daarom richtinggevend geweest voor de prestatieafspraken die vanaf 2010 met de SWL gemaakt zijn ter uitvoering van de beschikking tot subsidieverlening. Vanaf 1 januari 2009 heeft de gemeente Lingewaard een vrijwilligersverzekering bij Centraal Beheer via de VNG. Alle bij de lokale Lingewaardse vrijwilligersorganisaties aangesloten vrijwilligers zijn

29

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 verzekerd tegen de risico’s van wettelijke aansprakelijkheid. De regeling geldt deels ook voor mantelzorgers en maatschappelijke stagiaires. PV 4 Vrijwilligers

PV 4 Vrijwilligers

PV 4 Vrijwilligers

PV 4 Vrijwilligers

6. Voor 1 januari 2010 heeft de Ja gemeente een visie vastgesteld over haar rol bij maatschappelijke stages, maatschappelijk ondernemen en de rol van het vrijwilligerswerk daarbij. 7. Voor 1 januari 2010 heeft de Ja gemeente een visie, concrete doelen en een plan van aanpak vastgesteld voor het versterken van het vrijwilligerswerk door de maatschappelijke betrokkenheid (zoals werknemersvrijwilligerswerk) van bedrijven gevestigd in de gemeente Lingewaard. 8. Voor 1 januari 2010 is Deels beoordeeld en beschreven op welke wijze het sportbeleid en het vrijwilligersbeleid van de gemeente elkaar kunnen versterken.

9. Voor 1 januari 2009 is de Ja training en scholing van vrijwilligers een vast onderdeel van het programma Volwassen Educatie van de gemeente.

Zie onder punt 3 en 4.

De raakvlakken tussen sportbeleid en vrijwilligersbeleid zijn uitgewerkt in de Notitie sport en vrijwilligers 2010. De beleidsnotitie vrijwilligersondersteuning is in 2010 vastgesteld (zie onder punt 3 en 4). In 2012 zal een nieuwe sportnota worden opgesteld, waarin nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de rol van vrijwilligers (-werk) in de sport en de rol die sport (-verenigingen) op haar beurt richting vrijwilligerswerk kan vervullen. Voor de deskundigheidsbevordering zijn concrete afspraken gemaakt binnen de raamovereenkomst met ROC RijnIJssel.

30

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Aanvullende bevindingen PV4 Uit het Klanttevredenheidsonderzoek uit 2010 blijkt dat ongeveer 1 op de vijf mensen vrijwillige zorg geven aan hulpbehoevende familieleden, vrienden of bekenden (mantelzorg), dit is gelijk aan de referentiegroep. Respondenten die geen mantelzorger zijn kunnen in hoge mate kunnen terugvallen op een vangnet. Voor degenen die wel mantelzorg verlenen ziet het beeld er minder gunstig uit. Mensen tussen de 35 en 64 jaar zijn het meest actief in de mantelzorg. Van hen verleent een ruime meerderheid (87%) al langer dan 12 maanden mantelzorg. Bijna de helft (43%) van hen voelt zich overbelast. Daarnaast is het voor tweederde van alle ondervraagden niet duidelijk waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning, hoewel de helft van deze groep wel een idee heeft hoe men daar alsnog achter kan komen. Ten aanzien van vrijwilligers geeft het Klanttevredenheidsonderzoek 2010 het volgende beeld weer: 36% van de respondenten heeft in het jaar voorafgaand aan het onderzoek vrijwilligerswerk gedaan en 32% is van plan dat in het volgende jaar te blijven doen. Deze aantallen liggen lager dan in de referentiegroep (resp. 43% en 39%). Van degenen die vrijwilligerswerk doen, doet 45% dit op incidentele basis. 70% van de vrijwilligers is tussen de 35 en 64 jaar. In vergelijking met referentiegroep is het aantal vrijwilligers in leeftijdsgroep 65+ volgens dit onderzoek aan de lage kant. Uit de monitors van de VGGM onder volwassenen (2008) en ouderen (2010) spreken iets andere cijfers: 30% van de volwassen tussen 18-64 jaar is vrijwilliger en 26% van de 65+ers. Ruwweg valt te concluderen dat in Lingewaard circa 1/3 van de volwassenen tot 65 jaar actief is als vrijwilliger en dat ditzelfde geldt voor circa 1/5 van de volwassenen vanaf 65 jaar. Voor degenen die verwachten geen vrijwilligerswerk te gaan doen is tijdgebrek de voornaamste reden (67%) en geen interesse/behoefte de tweede reden (33%). In de referentiegroep is tijdsgebrek vaker een reden om niet actief te zijn. Uit het Klanttevredenheidsonderzoek 2009 komt als aanbeveling naar voren dat de waardering van en aandacht voor vrijwilligers verbetering behoeft.

31

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 5: Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en het bevorderen van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. Strategische doelen PV5 Het aanbod van voorzieningen is divers op zowel lokaal als regionaal niveau en voortdurend in ontwikkeling. Binnen dit prestatieveld gaat het vooral om een omslag in het denken en doen van mensen en instellingen om oog voor elkaar te hebben. Dat zijn langdurige processen die niet altijd stuurbaar zijn. De uitgangspunten van dit prestatieveld zijn ten aanzien van wonen (fysieke accommodaties) strategisch opgenomen in de nota wonen 2007-2015. Hierin is de opgave geformuleerd dat er een sluitend netwerk komt van wonen, zorg en welzijn voor ouderen en anderen met een functiebeperking. Het goed zelfstandig kunnen wonen van ouderen en mensen met een functiebeperking valt of staat met de aanwezigheid van een sluitend netwerk van zorg en welzijn. Ouderen moeten kunnen kiezen voor zorgarrangementen op maat, afhankelijk van hun behoeften. De zorginstellingen moeten tot een onderling goed afgestemd zorgaanbod komen, verdeeld in ‘haal- en brengfuncties’. Haalfuncties zijn die functies waar de accommodaties zijn, waar de zorgvrager naar toe gaat, zoals de huisarts. Door de brengfuncties kan de cliënt de zorg aan huis krijgen. Een concentratie van voorzieningen voor haalfuncties is gewenst. In Huissen, Bemmel en Gendt is het mogelijk een ‘woonservicezone’ te creëren rond een zorgkruispunt. De huidige zorgcentra in deze kernen bieden hiervoor de basis. Rond deze zorgcentra komen ook de cluster- en zorgwoningen. Naarmate meer brengfuncties mogelijk zijn, en er dus minder behoefte aan haalfuncties is, is de fysieke afbakening van een woonservicezone minder belangrijk. Ook een actieve toepassing van domotica, dat is huishoudelijke elektronica ten dienste van de cliënt, vermindert het belang van deze fysieke afbakening. Door domotica te gebruiken kunnen veel medische handelingen via het internet bij de bewoner thuis plaatsvinden. In de meest ultieme vorm is de gemeente één grote woonservicezone. In Angeren, Doornenburg en mogelijk ook Haalderen is het mogelijk om kleinschalige multifunctionele accommodaties te realiseren, waar zorgen welzijnsvoorzieningen samen met andere voorzieningen (kinderopvang, culturele voorzieningen en eventueel commerciële voorzieningen) zijn ondergebracht. Van groot belang hierbij is dat zorgen welzijnsinstellingen met de gemeente en de woningcorporaties goede afspraken maken om hiervan een sluitend netwerk te maken van wonen, zorg en welzijn. Ten tijde van de ontwikkeling hiervan is het van belang herkenbare informatiepunten in te richten voor ondersteuningsmogelijkheden in het zelfstandig blijven participeren in de maatschappij. In de huidige planperiode wil de gemeente maatschappelijke ontmoeting- en informatiepunten in de kernen inrichten waar burgers terecht kunnen voor vragen en ondersteuning op het gebied van onder andere zelfstandig participeren in de maatschappij. Operationele doelen PV5 Prestatieveld 5 hangt nauw samen met prestatieveld 1 (sociale samenhang en leefbaarheid). De doelen van prestatieveld 1, leiden ook tot realisering van het strategische doel van prestatieveld PV5. Onderwerp/ Realisatie? Toelichting Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 5 1. Voor 1 januari 2010 stelt de Ja De ontwikkelde werkwijze m.b.t. gemeente in samenwerking met de communicatie rondom betrokken partners vast hoe ze mensen met beperkingen is in de aanvullend op de landelijke loop van 2010 omgebouwd van campagnes waarin aandacht is samenwerking tussen de voor mensen met beperkingen, de gemeente en Stichting De Tussenstroom naar een bredere lokale programma’s invult. samenwerking met de PV 5 2. Verder stelt de gemeente in Deels

32

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 2009 een communicatieplan op dat tot doel heeft aandacht te vragen voor de gevolgen van het hebben van een beperking, zodat mensen zonder beperking daarmee bekend raken en daarvoor begrip krijgen.

PV 5

3. Voor 1 januari 2009 werkt de gemeente de maatschappelijke participatiemogelijkheden uit in een reïntegratie- en participatie verordening. Verder stelt ze in 2008 beleidsregels op voor mensen met beperkingen die aangewezen zijn op een uitkering. Binnen deze verordeningen en beleidsregels maakt de gemeente dwarsverbanden in de uitvoering tussen de beleidsterreinen op het gebied van reïntegratie, participatie, educatie en inburgering.

Deels

PV 5

4. Op 1 januari 2011 is voor alle kernen van de gemeente Lingewaard omschreven welke collectieve diensten ofwel gemaksdiensten voor mensen met een functiebeperking minimaal aanwezig moeten zijn. Met het doel hun beperking te compenseren en de sociale samenhang in dorpen en wijken te bevorderen. 5. Een uitgangspunt van de Nota Wonen is om zoveel mogelijk volgens het principe van Woonkeur te bouwen. Dit uit oogpunt van levensloopbestendigheid (geschiktheid van woningen voor alle generaties, inclusief ouderen en mensen met een functiebeperking). In 2008 zal dit verder worden uitgewerkt.

Nee

PV 5

Ja

overkoepelende Stichting Welzijn Lingewaard (SWL). De samenwerking tussen deze twee organisaties is tot op heden nog niet naar tevredenheid verlopen, de mogelijkheid voor samenwerking is nog steeds aanwezig. Binnen de Reïntegratie- en Participatieverordening Wet werk en bijstand 2008 zijn richtlijnen opgesteld waarmee het mogelijk is om als gemeente maatwerk te leveren in de ondersteuning per cliënt. Er zijn nog geen aanvullende beleidsregels geformuleerd, omdat de verordening voldoende ruimte biedt voor maatwerk. De begeleiding van uitkeringsgerechtigden bij maatschappelijke participatie kan geboden worden vanuit het maatwerktraject dat iedere uitkeringsgerechtigde vanuit de gemeente krijgt aangeboden ten behoeve van re-integratie op de arbeidsmarkt of sociale activering. Dit doel is niet uitgevoerd en krijgt daarom aandacht in de beleidsperiode 2012-2015.

Afspraken zijn hierover gemaakt in de prestatieafspraken met de woningcorporaties WaardWonen en Woonstichting Gendt.

33

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 PV 5

Nee 6. Op 1 januari 2011 is per kern geïnventariseerd welke wensen en mogelijkheden er zijn naar vormen van woon-zorg combinaties die ten doel hebben om mensen met een functiebeperking langer zelfstandig te laten wonen in de gemeente Lingewaard. Op 1 januari 2012 is een stappenplan gereed om de haalbare mogelijkheden uit de inventarisatie te realiseren.

PV 5

7. Op 1 januari 2010 is vastgesteld Ja of en zo ja, welke rol wijkplatforms kunnen hebben bij de versterking van de sociale samenhang in dorpen en wijken en bij de versterking van de maatschappelijke participatie van bewoners bij wijk en dorp, waaronder ook de doelgroep jeugd.

In het coalitieakkoord 2010 is deze visie verwoord in de combinatie “maatschappelijk welzijn, volksgezondheid en volkshuisvesting” (MVV). De woonzorgcombinaties zijn een onderdeel hiervan. In het derde kwartaal van 2010 is intern gestart met een nadere verkenning van dit beleidsonderwerp. Vanaf 2013 zal een proefproject WonenZorg-Welzijn starten. De gemeente heeft een regisserende rol, in de nadere uitwerking is uitdrukkelijk een rol is weggelegd voor de woningcorporaties, de zorginstellingen en maatschappelijke organisaties als de Stichting Welzijn Lingewaard. Afgelopen jaar hebben zowel de wijkplatforms als de gemeente zich meer algemeen herbezonnen op de taken en de samenwerking. Er is gewerkt aan een gemeenschappelijke visie en een andere manier van gebiedsgericht werken. Aandacht voor de sociale samenhang in dorpen en wijken is onderdeel van de herziene samenwerkingsafspraken tussen wijkplatforms en gemeente. Daarbinnen is ruimte voor verschillen tussen wijkplatforms: sommige platforms willen zich beperken tot het “grijs en groen”, anderen zien ook taken op het bredere gebied van sociale samenhang en leefbaarheid.

34

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 6: Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Strategische doelen PV6 Op 14 september 2006 heeft de gemeenteraad van Lingewaard de ‘Wmo beleidsnotitie individuele verstrekkingen en loket’ en de Wmo-verordening vastgesteld. In de beleidsnotitie staan inhoudelijke beleidskeuzen over individuele vertrekkingen en over het loket. De doelen van dit prestatieveld zijn afgeleid uit deze beleidskeuzen. De gemeente draagt zorg voor een centraal loket waar de dienstverlening kwalitatief hoogwaardig is en waar voorzieningen worden verstrekt. Naast dit loket ontwikkelt de gemeente op dorpen wijkniveau maatschappelijke ontmoeting- en informatiepunten. De doelen hiervoor staan beschreven onder prestatieveld 1. De hier betreffende planperiode is vooral gericht op het uitbouwen en het verder professionaliseren van het huidige centrale loket. Daarnaast streeft de gemeente naar een loket dat informatie, advies en ondersteuning op het brede terrein van de Wmo geeft. De doelen om dit te bereiken staan beschreven onder prestatieveld 3. De uitgangspunten voor de gemeenteraad van Lingewaard bij dit prestatieveld zijn: 1. De inhoud en kwaliteit van het pakket aan individuele verstrekkingen bewaken en aanpassen waar nodig. 2. Voorzieningen daar waar mogelijk klein, simpel organiseren dicht bij de klant. 3. Bewaken dat de administratieve lasten voor burgers en voor loketmedewerkers zo laag mogelijk en effectief zijn. 4. Indicatiestellingen voor een verstrekking zo veel mogelijk zelf uitvoeren. Operationele doelen PV6 Onderwerp/ Realisatie? Toelichting Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 6 1. Voor 1 januari 2009 beoordeelt Ja In regionaal verband is in 2008 de gemeente of ze, en zo ja, hoe onderzoek verricht naar innovatie ze de ‘hulp bij het huishouden’ qua van beleid en opzet en inhoud kan verbeteren, ketensamenwerking tussen om inhoudelijke, kwalitatieve en professionele en financiële winst te genereren. vrijwilligersorganisaties. In vervolg daarop is in 2010 met buurgemeente Overbetuwe onderzocht of samen een pilot Ketendienstverlening (coördinatie door een preferente aanbieder van allerlei vormen van zorg, van vrijwillige hulp tot aan AWBZzorg) kan worden opgezet. Om praktische en capaciteitsredenen is besloten hiervan af te zien. PV 6 2. Voor 1 januari 2009 besteedt de Ja In samenwerking met 10 gemeente de hulp bij het gemeenten uit de regio Arnhem huishouden opnieuw aan, mogelijk is de huishoudelijk hulp per 1-12009 Europees aanbesteed. in regionale samenwerking.

35


PV 6

3. Voor 1 januari 2009 is het bestaande kwaliteitsregime voor Wmo verstrekkingen beoordeeld en is een advies met aanbevelingen opgesteld.

Ja

PV 6

4. In 2008 stelt de gemeente een regeling op waardoor de woningbouwvereniging eenvoudige woonvoorzieningen zo veel mogelijk zonder administratieve belasting kan uitvoeren. 5. Voor 2009 bekijkt de gemeente of uitbesteding van de administratieve afhandeling van de persoonsgebonden budgetten via Menzis blijft lopen óf dat ze het in eigen beheer neemt. 6. Voor 1 januari 2009 heeft de gemeente beoordeeld of ze de eigen bijdrage naast de hulp bij het huishouden ook kan toepassen op de overige voorzieningen, met als uitgangspunt dat de laagste inkomens worden ontzien of ontlast. Hierover heeft ze een advies met aanbevelingen opgesteld. 7. Uiterlijk 1 januari 2009 vindt indicatiestelling voor alle voorzieningen in het loket plaats, uitgezonderd complexe (medische) gevallen.

Ja

PV 6

PV 6

PV 6

Ja

Voor de levering en het onderhoud van individuele hulpmiddelen is na aanbesteding per 1 mei 2010 een nieuwe (andere) aanbieder gevonden: JenS. Er is zo veel mogelijk overgenomen van de eerdere leverancier Meyra, zodat de veranderingen voor de klanten tot een minimum beperkt zijn. Over het algemeen zijn de scores voor Lingewaard in vergelijking met de referentiegemeenten beter. Uitgezonderd het collectief vervoer en de verhuiskostenvergoeding. Geadviseerd werd om dit nader te onderzoeken. Vanaf september 2008 zijn hierover afspraken vastgelegd in een Wmo-convenant met de woningcorporatie WaardWonen. Een vergelijkbaar convenant met Woonstichting Gendt is in oktober 2009 afgesloten. Dit is beoordeeld, waarbij geconcludeerd is dat de uitbesteding aan Menzis wordt voortgezet.

Ja

Dit is opgenomen in de crisismaatregelen 2011, maar nog niet verwezenlijkt. Dit zal in 2013 gestalte krijgen.

Ja

Indicatiestelling wordt uitgevoerd door de Wmo-consulenten. Voor complexe situaties wordt TriviumPlus ingeschakeld.

36

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Aanvullende bevindingen PV6 Kengetallen Kengetallen en prestaties WMO Periodieke forfaitaire vervoerskosten. Collectief vervoer Rolstoelen. Scootmobielen. Aanvragen leefvoorzieningen, vervoer. Aanvragen leefvoorzieningen, rolstoel. Aanvragen woonvoorzieningen. Aanvragen hulp bij het huishouden.

2007 896 0 475 333 334 171 360 447

2008 956 0 530 342 359 196 397 311

2009 968 0 549 368 357 199 422 243

2010 851 138 348 240 461 224 430 261

2011 758 386 431 331 507 184 440 229

Bij het opstellen van het beleidsplan 2008-2011 is gekozen om op basis van bovenstaande kengetallen de uitvoering van de Wmo te monitoren. Echter, aan bovenstaande cijfers is moeilijk een interpretatie te geven, doordat er diverse oorzaken én betekenissen te geven zijn aan de fluctuatie van de cijfers gedurende de jaren. Voor een goede interpretatie zijn meer gegevens nodig die op dit moment niet voorhanden zijn, omdat deze niet door de gemeente worden bijgehouden of onderzocht. Een afname of toename van aanvragen zegt in ieder geval niets over de uitgaven: zelfs bij een stijgend volume kan er sprake zijn van verminderde uitgaven indien de hoogte van de voorzieningen is verlaagd. Daarnaast zegt het aantal verstrekte individuele voorzieningen niet veel over de passendheid van de voorziening in relatie tot het ervaren probleem noch over de bijdrage van de voorziening aan de zelfredzaamheid en maatschappelijke deelname van de ontvanger. In de toekomst zal in een beleidsmonitor (op basis van de uitvoeringsagenda van het brugdocument Ruimte Samen Delen) meer de nadruk liggen op het meten van de maatschappelijke resultaten in plaats van het bijhouden van de output. Tegen de achtergrond van deze kanttekeningen wordt hieronder toch een voorzichtige poging gedaan tot het begrijpen van bovenstaande cijfers. De daling van de ‘forfaitaire vervoerskosten’ en de stijging van de aanvragen ‘collectief vervoer’ zijn een uiting van een beleidswijziging, namelijk de bezuinigingen die per 1 januari 2010 zijn doorgevoerd in combinatie met het aanbieden van de kortingspas voor collectief vervoer. De stijging in de aanvragen ‘leefvoorzieningen, vervoer’ valt voor een belangrijk deel te verklaren uit de toenemende vergrijzing en dus het groeien van de doelgroep. Hetzelfde geldt voor ‘woonvoorzieningen’. De aantallen bij ‘hulp bij het huishouden’ nemen af, maar desondanks groeit het klantenbestand nog steeds, doordat het aantal aanvragen (en toekenningen) hoger is dan de uitstroom. Oorzaken anders dan de vergrijzing zijn niet te duiden op basis van de beschikbare gegevens. Conclusies Klanttevredenheidsonderzoek 2007: In dit onderzoek is als norm gesteld dat een onderwerp voor verbetering vatbaar is, wanneer meer dan 1 op de 10 klanten (10%) niet tevreden is over een aspect van het betreffende onderwerp. De norm houdt dus in dat 90 % van de respondenten tevreden dient te zijn, wil dat onderdeel goed scoren. Volgens deze norm komen op basis van dit klanttevredenheidsonderzoek de volgende aspecten van de dienstverlening van de gemeente in aanmerking voor verbetering: • Uitleg bij de afwijzing van een aanvraag: alle producten. (Hiervan is overigens bij betrouwbaarheid al aangegeven dat de beantwoording van deze vraag niet betrouwbaar is. Bovendien komen alleen op het eerste onderdeel (uitleg bij afwijzing) scores lager dan 80% voor met een minimum van 58%. Dit betekent dat op alle andere aspecten van de verstrekking van de Wmo-producten een tevredenheidspercentage van 90% of hoger wordt gescoord). • Uitleg over de mogelijkheid op een klacht of bezwaar in te dienen: hulp bij het huishouden, rolstoel en scootmobiel.

37

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 • • • • • • •

De wachttijd voor het product: rolstoel, scootmobiel en woningaanpassing. Begrijpelijkheid van de informatie over het product: hulp bij het huishouden. Informatie over de afhandeling van de aanvraag: hulp bij het huishouden. Procedure van de aanvraag: rolstoel Informatie over de rechten en plichten: rolstoel. De manier waarop alles verlopen en geregeld is: rolstoel De mogelijkheid om door het geleverde product aan meer activiteiten buitenshuis deel te nemen of beter te kunnen functioneren in de samenleving: financiële tegemoetkoming bij vervoer. Naar aanleiding van dit onderzoek is een verbeterplan opgesteld voor de informatievoorziening en het beperken van de wachttijd. Conclusies Klanttevredenheidsonderzoek 2008: Toegang tot de ondersteuning Respondenten in Lingewaard geven gemiddeld een 7,3 voor de aanvraagprocedure. Wat betreft de toegang tot ondersteuning zijn cliënten het meest tevreden over de 'tijd voor aanvraag' (96%). Minder tevreden is men over de 'wachttijd tot levering' (83%). Hulp bij het huishouden Cliënten uit Lingewaard geven gemiddeld een 7,9 voor de hulp bij het huishouden. Dit is ongeveer gelijk aan het gemiddelde in de referentiegroep (7,9). Over de keuzemogelijkheden tussen aanbieders is 89% tevreden. Wat betreft de organisatie van de hulp bij het huishouden is men het meest tevreden over 'telefonische bereikbaarheid' (93%). Minder tevreden is men over 'vervanging bij afwezigheid' (76%). Voorzieningen Het gemiddelde rapportcijfer voor voorzieningen (zoals rolstoelen, scootmobielen en woonvoorzieningen) is in Lingewaard een 7,5. Binnen de referentiegroep geeft men gemiddeld een 7,4. Het meest tevreden is men over de 'woningaanpassing' (95%). Het minst tevreden is men over de 'verhuiskostenvergoeding' (56%). Het rapportcijfer voor het collectief vervoer binnen uw de gemeente bedraagt 6,4 en in de referentiegroep 6,7. Wmo-adviesraad In totaal gaf 29% van de cliënten aan wel eens van de Wmo-adviesraad te hebben gehoord. Dit is minder dan de referentiegroep (35%). Van de respondenten die bekend zijn met de Wmo-adviesraad is 86% tevreden over de mate waarin de adviesraad opkomt voor het belang van de cliënten. Resultaten Voor de meeste cliënten voldoet de ondersteuning aan de verwachtingen (95%). Ook zijn cliënten positief over de mate waarin ondersteuning helpt bij het zelfstandig wonen en meedoen aan de maatschappij (91%). Voor een deel is dat echter nauwelijks of het geheel niet het geval (9%). Klantervaringsonderzoek huishoudelijke hulp regio Arnhem 2010: Hiervoor zijn 20 aanbieders van huishoudelijke hulp vergeleken en zijn ook de scores van de elf deelnemende gemeenten onderling vergeleken. Op regionaal zijn de belangrijkste bevindingen van dit rapport: • 77% kan zich dankzij de hulp beter redden in huis • 62% kan dankzij de hulp meer dingen doen die zij belangrijk vinden • 5-10% van de cliënten ontevreden over een of meerdere aspecten • Keuzevrijheid: niet altijd zo ervaren of niet bewust gebruik van gemaakt • Geen overduidelijke verschillen tussen aanbieders • Kwaliteit van de ondersteuning wordt bepaald door de volgende factoren: • Goed schoonmaken

38


•

• Kennis en ervaring van de hulp • Aanwezigheid van het zorgplan • Informatievoorziening • Aantal hulpen dat over de vloer komt • Tijd nemen/ serieus nemen van cliënt weinig verschillen tussen de verschillende aanbieders.

De belangrijkste uitkomsten op Lingewaards niveau: 1. Lingewaard scoort goed wat betreft de wachttijd tussen moment dat klant weet dat hij hulp e krijgt en het moment dat de hulp start (2 plaats bij: er was geen wachttijd: tabel 7). 2. In Lingewaard scoren de aanbieders veel beter op evaluatie: 36% geeft aan dat dit ongeveer 1 keer per 3 maanden is (regio 26%) (tabel 13). 3. Lingewaard geeft het hoogste cijfer aan de hulp bij het huishouden (tabel 56). Klanttevredenheidsonderzoek 2011 Het kwalitatieve onderzoek heeft bestaan uit twee rondetafelgesprekken op 21 mei 2012, waarbij gebruik is gemaakt van een semigestructureerde vragenlijst. Aan het gesprek hebben in totaal 27 deelnemers meegedaan, die allen in 2011 een individuele voorziening voor maatschappelijke ondersteuning hebben ontvangen. Deze doelgroep is gevraagd te oordelen over de aanvraagprocedure en ondersteuning die zij hebben ontvangen vanuit de Wmo. De uitkomsten van dit onderzoek zijn ter verdieping en niet representatief voor de gehele groep inwoners met een Wmovoorziening in de gemeente Lingewaard. De deelnemers aan de rondetafelgesprekken zijn overwegend tevreden met hun voorzieningen. Veel deelnemers maken gebruik van meerdere Wmo-voorzieningen. Ze kunnen zelfstandiger functioneren en zijn mobieler door deze voorzieningen. Er zijn suggesties gedaan voor verbeteringen in het beleid en de uitvoering en er is ook angst voor bezuinigingen. Er is veel waardering voor de aandacht van de gemeente voor de ervaringen en meningen van deze Wmo-cliënten. De meeste opmerkingen die gemaakt zijn, gaan over informatievoorziening en bejegening. Daarover gaan de meeste aanbevelingen. Uit het rapport komt over het geheel genomen het beeld naar voren dat de geïnterviewden behoorlijk tevreden zijn over de voorziening, maar dat er redelijk wat hobbels te nemen zijn in het proces om tot de voorziening te komen. Hierop worden de werkprocessen aangepast. De aanbevelingen zijn beschouwd als ondersteunend aan de keuze van Lingewaard om de kanteling door te voeren. In de nieuwe benadering wordt per definitie uitgegaan van maatwerk per situatie en van een vereenvoudiging van procedures.

39

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Prestatieveld 7: Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, 8: het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) en 9: het bevorderen van verslavingsbeleid Maatschappelijke opvang en verslavingszorg werden voor de invoering van de Wmo gefinancierd middels een rijksuitkering aan zogenaamde centrumgemeenten, die vervolgens verantwoordelijk zijn voor deze zorg in hun regio. Deze regelingen zijn vanaf 2007 onderdeel van de Wmo, maar de financiële stromen zijn ongewijzigd. Arnhem is centrumgemeente voor de regio waar ook Lingewaard toe behoort. Dat betekent dat Arnhem de middelen voor de regio ontvangt en in overleg met betrokken gemeenten het beleid moet vaststellen. Arnhem is als centrumgemeente verantwoordelijk voor besteding van de gelden in de regio. Voor het steunpunt huiselijk geweld en vrouwenopvang is Arnhem ook de centrumgemeente. Strategische doelen PV7-9 Ten aanzien van de OGGZ en Verslavingszorg streeft de gemeente ernaar om voorzieningen dichter bij huis en kleinschaliger op te zetten. Concreet is een lokaal meldpunt voor maatschappelijke zorg gewenst. De informatie en voorlichting van en over voorzieningen wil de gemeente verbeteren. Het gemeentelijk beleid is gericht op het vroegtijdig signaleren om verdere problemen te voorkomen. De verschillende disciplines op deze prestatievelden moeten meer samenwerken. Om ggz-cliënten te huisvesten is er behoefte aan goedkope woningen verspreid over de gehele gemeente. Ten aanzien van huiselijk geweld is het doel huiselijk geweld tegen te gaan en wanneer het voorkomt direct te stoppen. Op langere termijn is de doelstelling meer respect voor elkaar hebben. Iedereen, die hier mee te maken heeft, heeft zijn/haar eigen verantwoordelijkheid: de familie, de buurt en de hulpverlening. Dit gaat gepaard met het tegelijkertijd doorbreken van het taboe. Door de stilte rond huiselijk geweld te doorbreken, wordt het bespreekbaar en dat kan ondersteunend werken bij het verminderen van schaamte. Operationele doelen PV7-9 Onderwerp/ Realisatie? Toelichting Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ PV 7,8,9 In 2009 is een centraal, eventueel Ja Vanaf eind 2009 is een lokaal regionaal, meldpunt voor klanten meldpunt in combinatie met een met complexe, meervoudige “vangnet” OGGZ operationeel: problematiek opgericht. het Lokaal Zorg Netwerk Lingewaard OGGZ. PV 7,8,9 Voor 1 januari 2010 is, in regionaal Ja Deelnemende organisaties in de verband, geïnventariseerd hoe periode 2008-2011 waren: vroegtijdige signalering en Woonstichting Gendt, effectieve interventie mogelijk is. Waardwonen, Politie GelderlandOnderdeel van deze inventarisatie Midden, Stichting Welzijn is dat de gemeente kijkt naar Lingewaard, Stichting Thuiszorg welke partners op het gebied van Midden-Gelderland (vanaf 2012 de OGGZ en Verslavingszorg met opgevolgd door Stichting elkaar moeten samenwerken om Rijnstad maatschappelijk werk) het voorgaande te bereiken. Op en de gemeente Lingewaard. Het basis van deze inventarisatie is er onafhankelijk voorzitterschap van op 1 januari 2010 een advies met het overleg wordt ingevuld door aanbevelingen gereed waarin staat Veiligheids- en op welke wijze de vroegtijdige Gezondheidsregio Gelderland signalering en effectieve

40


PV 7,8,9

interventie op het gebied van de OGGZ en Verslavingszorg aangepakt kan worden. Voor 1 januari 2009 is beoordeeld Ja of er een lokaal OGGZ overleg en een vangnetteam opgezet moet worden. Als de beoordeling positief is, is voor 1 januari 2010 een plan van aanpak opgesteld om het OGGZ overleg en/of het vangnetteam te realiseren met ingang van 1 januari 2011. In het plan van aanpak is in ieder geval doel, frequentie, partners en werkwijze beschreven.

Midden (VGGM). Het lokaal zorgnetwerk (LZN) is gebaseerd op de gedachte dat de hulpen dienstverlening zo goed mogelijk georganiseerd wordt voor mensen met een opeenstapeling van problemen. Dat wil zeggen dat het LZN zich niet richt op één bepaalde problematiek of levensdomein. Het LZN kan vroegtijdig hulp organiseren en samenwerking van verschillende organisaties bewerkstelligen. De organisaties in het lokaal zorgnetwerk werken met behulp van een gezamenlijk plan van aanpak. Zij kunnen daardoor verandering in situaties brengen. Het LZN heeft dus zowel een preventieve functie als het voorkomen van terugval. Zij organiseren en coördineren zorg voor mensen met meervoudige problemen. In oktober 2010 is een tussentijdse evaluatie geweest. Hieruit blijkt dat de samenwerking binnen het netwerk van ketenpartners en de voorzitter via de HGM goed verloopt, maar dat er ook nog verbeterpunten zijn. In de afgelopen 2 jaar is gewerkt aan een betere communicatie tussen de reguliere overleggen door (zowel fysiek als digitaal). Sinds begin 2011 heeft de RIBW zitting in het netwerk en zijn er gesprekken gaande met de GGZ (verslavingszorg en preventie) om te bepalen wat de input is vanuit deze disciplines voor het LZN. In september 2011 hebben de deelnemende partijen vastgesteld dat het LZN een nuttig meldpunt en netwerk is. Zij hebben daarom besloten de samenwerking op dit gebied en in deze vorm voort te zetten voor 2012 e.v.

41

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 PV 7,8,9

In 2009 heeft de gemeente beleid voor huiselijk geweld ontwikkeld. Hierin staat een duidelijke visie en stellingname ten opzichte van huiselijk geweld met het stoppen van huiselijk geweld als uitgangspunt.

PV 7,8,9

Het meldpunt huiselijk geweld is in Ja 2011 onder de inwoners voldoende bekend zodat het voor iedereen duidelijk is waar gemeld kan worden en wat er met de melding gebeurt. Hiertoe is een regelmatig terugkerende meting ontwikkeld. Voor het signaleren van huiselijk Ja geweld is in 2008 een gedragscode opgesteld. Voor 1 januari 2009 is een communicatieplan opgesteld die deze gedragscode bekend maakt binnen de gemeente. Dit plan is mede gericht op het doorbreken van het taboe rondom huiselijk geweld. Bij alle meldingen bij de politie Ja waar kinderen bij betrokken zijn, vindt vanaf 2008 een automatische melding van de politie naar ASHG en Bureau Jeugdzorg plaats. Deze melden het op hun beurt bij het AMK.

PV 7,8,9

PV 7,8,9

PV 7,8,9

Scholen beschikken in 2010 over een pestprotocol en leerkrachten en leerlingen krijgen (standaard) sociale vaardigheidstrainingen

Ja

Nee

Lingewaard is aangesloten bij het regionale Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG) en zorgt voor de aansluiting bij de lokale hulpverlening. Sinds 1 januari 2009 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod. Ten behoeve van de invoering van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling in 2012/2013 zijn voorbereidingen getroffen voor het informeren en opleiden van betrokken organisaties. Na invoering wordt het ASHG wordt uitgebreid met een Meldpunt. Regelmatig wordt informatie verstrekt via gemeentepagina. Meting vindt regionaal plaats.

Dit doel wordt gerealiseerd met/via invoering van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling in 2012/2013.

Het ASHG wordt bij meldingen over huiselijk geweld altijd ingeschakeld door politie, het AMK wordt door ASHG ingelicht indien noodzakelijk. Bureau Jeugdzorg wordt altijd ingeseind wanneer er kinderen bij een melding betrokken zijn. Bij invoering van de Wet Meldcode wordt een verplichte samenwerking tussen meldpunten Huiselijk Geweld en Kindermishandeling van kracht. Overgeheveld naar Lokale Educatieve Agenda i.p.v. Wmo, maar nog niet tot uitvoering gebracht.

42

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 aangeboden om een bewustwording van gedrag en zicht op het groepsgebeuren te bewerkstelligen.

43

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Participatie en communicatie

Strategisch doel P&C Het is de gemeentelijke ambitie om de burgerparticipatie binnen de Wmo aan te laten sluiten bij het algemene gemeentelijk burgerparticipatiebeleid. Lingewaard streeft ernaar om burgerparticipatie zo breed mogelijk in te vullen, waarbij de specifieke groepen burgers per prestatieveld de gelegenheid krijgen om invloed uit te oefenen op het beleid. De gemeente wil gerichte participatievormen toepassen om specifieke groepen uit te nodigen ‘mee te doen’. Strategische doelen hierbij zijn: 1. Bij de ontwikkeling van beleid binnen de Wmo is burgerparticipatie een vast onderdeel van het betreffende beleidskader. Er is een afwegingskader voor burgerparticipatie beschreven, wat betekent dat het niveau van burgerparticipatie is bepaald (zie bijgaande participatieladder) en dat de bestuursstijl (conform het overzicht van Pröpper en Steenbeek) is bepaald. 2. Het streven is om aan het eind van de periode 2008 tot en met 2011 voor zo veel mogelijk onderdelen van het Wmo-beleid op niveau drie (adviseren) en vier (coproduceren) van de participatieladder te zitten. 3. Het streven is om aan het eind van de periode 2008 tot en met 2011 waar mogelijk te werken met de samenwerkende of delegerende stijl conform het overzicht van Pröpper en Steenbeek. Operationele doelen P&C Onderwerp/ Prestatieveld ⇓ Participatie & Communicatie (P&C)

Participatie & Communicatie

Participatie & Communicatie

Operationeel doel ⇓

Realisati Toelichting e?

Ja Voor 1 januari 2009 stelt de gemeente een extern communicatieen participatieplan op waaruit blijkt dat in de periode 2008 t/m 2011 een breed scala van instrumenten wordt toegepast; dat verschillende groepen burgers worden bereikt, te weten de groepen ‘algemeen publiek’, ‘cliënten’, ‘vrijwilligers en mantelzorgers’, ‘verwijzers en intermediairs’; dat, door gebruikmaking van een ruim scala instrumenten, een zo breed mogelijk publiek binnen de genoemde groepen wordt bereikt. Voor 1 januari 2009 is een intern Ja communicatieen participatieplan opgesteld waarmee inclusief beleid gericht op maatschappelijke ondersteuning wordt bevorderd. Dit plan omvat de periode 2009 t/m 2011 en wordt jaarlijks bijgesteld. Voor 1 januari 2009 is in overleg met Ja de afdeling Bestuurlijk Juridische Zaken en Communicatie een plan van aanpak opgesteld, zodat burgerparticipatie vanaf 1 januari 2010 een vast onderdeel van

Communicatie is een vast onderdeel van beleidsplannen en de nadere uitwerking ervan m.b.t. de Wmo-prestatievelden.

Communicatie is een vast onderdeel van beleidsplannen en de nadere uitwerking ervan m.b.t. de Wmo-prestatievelden.

In 2007 heeft de gemeenteraad de Kadernota interactief beleid vastgesteld. Ter uitwerking hiervan is in 2010 het Spoorboekje Burgerparticipatie ontwikkeld. Dit wordt door de gemeentelijke

44

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 beleidsplannen van Wmoprestatievelden is.

organisatie gebruikt als hulpmiddel om burgerparticipatie (zeker ook op onderdelen van de Wmo) in de praktijk vorm en inhoud te geven.

Aanvullende bevindingen P&C De gemeente Lingewaard heeft onder het motto “meedoen en meedenken” het onderdeel inspraak van het Wmo-beleid interactief opgepakt. In de aanloop naar het Wmo-beleidsplan 2008-2011 is in 2006 een algemene nota ‘Visie Wmo Lingewaard’ ontwikkeld. Ter voorbereiding daarop zijn onder meer zorgvragers en zorgaanbieders, maatschappelijke en belangenorganisaties en andere geïnteresseerde burgers uitgenodigd zitting te nemen in een zogenoemde “Wmo Klankbordgroep”. Vanaf medio 2006 tot het voorjaar van 2008 is deze breed samengestelde Klankbordgroep (aanvankelijk zo’n 45 deelnemers) intensief betrokken bij de ontwikkeling van de Wmo-Visie en Verordening, bij de Wmo Manifestatie 2007 en bij het Wmo-beleidsplan 2008 t/m 2011. Mede dankzij de positieve inbreng en adviezen van de Klankbordgroep werd kwalitatief goed beleid ontwikkeld dat op maatschappelijk draagvlak kon rekenen. Tenslotte heeft de Klankbordgroep meegeholpen bij de totstandkoming van een officiële Wmo- adviesraad, die sinds mei 2008 het werk van de klankbordgroep heeft overgenomen. De Wmo-adviesraad is ingesteld om de belangen te behartigen van alle inwoners van Lingewaard die ondersteuning nodig hebben. De adviesraad kan gevraagd of ongevraagd advies geven aan het college van burgemeester en wethouders. In de jaren 2008 tot en met 2011 heeft de Wmo-adviesraad acht keer gevraagd advies uitgebracht en twaalf keer ongevraagd advies. Eind 2011 heeft de adviesraad een zelfevaluatie gedaan naar haar eigen functioneren. Dit heeft geleid tot het opstellen van een stuk over missie en visie. In 2012 wordt het gesprek daarover afgerond. Een formele evaluatie naar het functioneren van de adviesraad, de relatie met de gemeente en de invloed op het beleid van de gemeente is nog niet gedaan.

45

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Meting en evaluatie Operationele doelen M&E Onderwerp/ Prestatieveld ⇓ Meting/ evaluatie (M&E)

Meting/ evaluatie

Meting/ evaluatie

Operationeel doel ⇓


Voor 1 januari 2009 bepaalt het college van B&W van Lingewaard bij welke onderdelen van de Wmo ze de klanttevredenheid in 2009 wil toetsen. De Wmo-raad geeft het college advies over de vaststelling van deze onderdelen. Eén maal per vier jaar (vanaf 2009) wordt een breed klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek beslaat alle beleidsvelden van de Wmo. Het uitgangspunt voor de klanttevredenheid is een waardering van de aangeduide effecten op een score van minimaal 7 in 2009.

Ja

Ja

Op 1 augustus 2011 is het plan Ja van aanpak van de evaluatie van de eerste planperiode (2008 t/m 2011) gereed. Deze evaluatie vindt plaats in 2012. Uiterlijk 31 december 2012 zijn de

Op grond van de Wmo is de gemeente verplicht jaarlijks de uitkomsten van onderzoek naar de tevredenheid van vragers van maatschappelijke ondersteuning te publiceren. In 2007 is een onderzoek in eigen beheer uitgevoerd. In de jaren 2008 en 2011 is het jaarlijkse Klanttevredenheidsonderzoek (KTO) voor Lingewaard uitgevoerd door onderzoeksbureau SGBO, die de gegevens verstrekt aan het ministerie. Om onderzoeksmoeheid bij de ondervraagden te voorkomen, worden in een bepaalde cyclus steeds dezelfde onderwerpen onderzocht. Dit heeft als bijkomend voordeel dat na verloop van tijd ook een vergelijking gemaakt kan worden met eerdere onderzoeken. De cyclus is: 2008: individuele verstrekkingen 2009: maatschappelijke organisaties 2010: prestatieveld 1 t/m 4 2011: maatwerk 2013: zie 2008, vanaf hier herhaling van de cyclus. Naast de lokale onderzoeken is in opdracht van de gezamenlijke gemeenten in de regio Arnhem Noord een klantervaringsonderzoek uitgevoerd op het gebied van hulp bij het huishouden. Dit betreft onderhavige evaluatie van het totale beleidsplan in de periode 2008-2011.

46


Meting/ evaluatie

evaluatiegegevens bekend. De resultaten ervan worden gepubliceerd en aangeboden aan de gemeenteraad van Lingewaard. In 2010 vindt een tussentijdse Nee evaluatie plaats. De gegevens ervan zijn uiterlijk 31 december 2010 bekend. De uitkomsten worden besproken met de Wmoraad, gepubliceerd en aan de gemeenteraad van Lingewaard aangeboden.

Volgens het oorspronkelijke Wmo-beleidsplan vindt in 2010 een tussentijdse evaluatie plaats m.b.t. de uitvoering ervan. Bij de vaststelling van het plan heeft de Raad echter gevraagd (gezien het nieuwe en complexe karakter van dit programma) niet te wachten tot 2010, maar vanaf het begin en per kwartaal inzicht over de voortgang te geven.

47

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 Financiën Operationele doelen F Onderwerp/ Operationeel doel ⇓ Prestatieveld ⇓ Financiën (F) Het gemeentebestuur zal zich inspannen om door middel van efficiencyverbetering en door bundeling van werkzaamheden en het wegnemen van overlap in de uitvoering van het welzijnswerk besparingen te realiseren. Het positieve financiële resultaat (waarbij wordt gestreefd naar efficiencywinst van tien procent) kan dan worden ingezet voor innovatief Wmo-beleid. Het is van belang om te weten dat het behoud van voorzieningen hierbij een uitgangspunt is en dat met de maatregelen geen bezuinigingen worden beoogd. Financiën Om vanaf 2008 snel en adequaat in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen en vragen vanuit de samenleving zal een extra Wmo-werkbudget nodig zijn. Dit voorstel zal de het college van B&W nog aan de gemeenteraad voorleggen. Financiën


Ja

Met de bundeling van krachten binnen de Stichting Welzijn Lingewaard is de bedoelde efficiencywinst gerealiseerd en zijn met het vrijgekomen budget nieuwe projecten geïnitieerd, waarmee – naast de basiswerkzaamheden ingesprongen kan worden op actuele vragen uit de samenleving.

Nee

Vanwege structurele overschrijding van het Wmobudget voor individuele verstrekkingen in combinatie met een verslechtering van de gemeentelijke financiële positie is het niet gelukt een extra budget vrij te maken voor nieuwe ontwikkelingen. Het uitgangspunt van Lingewaard is dat de uitvoering van de Wmo budgettair neutraal plaats vindt, dat wil zeggen binnen de begrote bedragen zoals deze jaarlijks worden vastgesteld door de gemeenteraad. Al snel bleek dat de rijksbudgetten voor individuele voorzieningen niet toereikend zouden zijn. Vanaf 2008 is hier melding van gemaakt richting gemeenteraad. In de jaren 2008 tot en met 2010 zijn de budgetten telkens bijgepast vanuit de algemene reserves n.a.v. tussenrapportages of de jaarrekening. Met ingang van 2010 zijn besparingsmaatregelen genomen op het vlak van vervoersvoorzieningen en

Voor de doorontwikkeling en Ja uitvoering van de operationele doelen in de periode 2008 t/m 2011 zullen - hoewel dat op voorhand nog niet concreet kan worden aangegeven - wellicht bestaande budgetten gewijzigd of uitgebreid moeten worden. Indien dat aan de orde is, zullen daarvoor voorstellen aan de gemeenteraad worden gedaan.

48

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 verhuiskosten. In 2011 is besloten tot het nemen van aanvullende crisismaatregelen op het gehele Wmo-domein om budgetoverschrijdingen in de toekomst te voorkomen. Vanaf 2011 is dan ook sprake van een daling van de kosten, zie onderstaande tabellen.

Kostenontwikkeling Wmo 2007-2011 7.000.000,00 Totale Wmo-kosten

6.000.000,00

Wmo-uitvoeringskosten incl HV en PGB netto HV 1 en 2

5.000.000,00

PGB netto

4.000.000,00

3.000.000,00

2.000.000,00

1.000.000,00

0,00 2007 *)

2008

2009

2010

2011

Kostenontwikkeling Wmo 2007-2011

1.600.000,00

Vervoersvoorzieningen 1.400.000,00

Woonvoorzieningen en woningaanpassingen 1.200.000,00

Rolstoelen

1.000.000,00

Collectief vervoer en Regiotaxi

800.000,00

600.000,00

400.000,00

200.000,00

0,00 2007 *)

2008

2009

2010

2011

49


Bijlage 2. Onderzoeksbronnen Hieronder worden de bronnen weergegeven die voor deze evaluatie zijn benut. Daarbij wordt tevens inzichtelijk gemaakt over welke onderwerpen deze bronnen informatie verschaffen. Bron Overzicht jaarlijkse kengetallen individuele verstrekkingen 2008-2011: - De periodieke forfaitaire vervoerskosten. - Het aantal rolstoelen. - Het aantal scootmobielen. - Het aantal aanvragen leefvoorzieningen. - Het aantal aanvragen woonvoorzieningen. - Het aantal aanvragen hulp bij het huishouden. Klanttevredenheidsonderzoek 2008 (betreft 2007, uitgevoerd in eigen beheer 2008) Rapport tevredenheid cliënten Wmo over 2008 (SGBO 2009) Rapport tevredenheid maatschappelijke organisaties (betreft 2009, SGBO 2010) Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4 (betreft 2010, SGBO 2011) Onderzoek klantervaringen hulp bij het huishouden regio Arnhem (SGBO 2010) Rondetafelgesprek met cliënten Wmo-voorzieningen (betreft 2011, SGBO 2012) Kwartaalrapportages aan de gemeenteraad uit de periode mei 2008 tot en met september 2010. Deze zijn n.a.v. de raadsvergadering van april 2008 opgesteld in plaats van de oorspronkelijk beoogde tussenevaluatie 2010. Jaarlijkse verantwoording aan

PV1

PV2

PV3

PV4

PV5

PV6

PV78-9

P&C

M&E

F

50

Gemeente Lingewaard Evaluatie Wmo 2008-2011 de minister via www.artikel9wmo.nl: Overzicht gegevens Lingewaard 2007-2011 Gegevens uit www.waarstaatjegemeente.nl VGGM-monitor 2008 Volwassenen VGGM-monitor 2010 65+ Overzicht uit Wmobeleidsplan 2012-2015 realisatie operationele doelen 2008-2011 Financiële gegevens: besteding budgetten 20082011 Notitie crisismaatregelen 2011

51

Evaluatierapport. Wmo-beleid Meedenken en meedoen: naar een zorgzaam Lingewaard

Recommend Documents