OVC-BUSINESSMODEL GEBRUIK EN GROEI STIMULEREN VAN WEBBASED EDUCATIEVE CONTENT IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS
Evaluatierapport
Auteur
:
De Onderwijsvernieuwingscoöperatie.nl
Datum
:
17 december 2007
2 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Inhoudsopgave 1
Inleiding
3
1.1
Doelstelling evaluatierapport
3
1.2
Doelgroep
3
1.3
Bronnen
3
1.4
Leeswijzer
3
2
Doelstellingen
4
2.1
Doelstellingen
4
2.2
Behaalde resultaten
4
2.3
Vraagarticulatie
5
2.4
Totstandkoming van het OVC-businessmodel
5
3
Producten
7
3.1
Herbruikbare producten
7
3.2
Andere resultaten
7
4
Organisatie van het project
8
4.1
Partners
8
4.2
Samenwerking
8
5
Knelpunten en aanbevelingen
9
6
Communicatie
11
6.1
Doel
6.2
Inhoud
11
6.3
Verantwoordelijk
11
6.4
Communicatieactiviteiten tijdens realisatie
11
6.5
Communicatieactiviteiten na realisatie
12
6.6
Communicatie-instrumenten
13
Gebruikte bronnen
11
14
Naast de investeringen die de deelnemende partijen doen, wordt het project OVC-businessmodel mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van Kennisnet Ict op School binnen de Regeling Contentstimulering 2
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
3 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
1 Inleiding 1.1
Doelstelling evaluatierapport Doel van dit document is om geïnteresseerden te informeren over de opbrengsten van dit project, de te gebruiken producten en de ervaringen die voor andere onderwijsinstellingen (en de subsidieverstrekker) nuttig kunnen zijn. Met name is er aandacht besteed aan het doorlopen proces en aan de evaluatie van de resultaten. Het document wordt in de projectenbank van Kennisnet opgenomen. Het is daarmee, net als de andere producten in de projectenbank, beschikbaar voor andere onderwijsinstellingen en geïnteresseerden.
1.2
Doelgroep Dit evaluatierapport is geschreven voor de Onderwijsvernieuwingscoöperatie.nl en de negen aangesloten scholen (intern). Verder is het geschreven voor scholen, instituten en bedrijven die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling, gebruik en financiering van gedigitaliseerde leermaterialen (extern). Tot slot is het geschreven voor de subsidieverstrekker Stichting Kennisnet Ict op School in het kader van kwaliteitszorg en kwaliteitsbewaking over de besteding van de projectgelden.
1.3
Bronnen Document
Auteur
Datum
Projectplan: Ontwerpen en realiseren
J. Zuylen
14 maart 2007
van een businessmodel voor het
R. Zuylen
arrangeren van webbased leermateriaal in een coöperatie van scholen voor vo. OVC-Businessmodel
A. Veerman
17 december 2007
J. Zuylen Notariële akte
21 september 2005
Zie voor een uitgebreid bronnenoverzicht de referentielijst aan het eind van dit evaluatierapport. 1.4
Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de doelstelling, de behaalde resultaten, de vraagarticulatie en het bedrijfsmodel beschreven. In hoofdstuk 3 worden de opgeleverde producten uiteengezet. De organisatie van dit project wordt beschreven in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 beschrijft knelpunten en aanbevelingen. Ten slotte worden in hoofdstuk 6 communicatieactiviteiten omschreven.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
4 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
2 Doelstellingen 2.1
Doelstellingen De doelstelling van het project ‘OVC-businessmodel’ is in samenwerking met alle relevante betrokkenen een businessmodel voor contentontwikkeling in de onderbouw ontwerpen, ontwikkelen, realiseren en gaan gebruiken, waarmee in een cyclisch proces verschillende aspecten van contentontwikkeling en contentgebruik in een longitudinaal traject op de korte en lange termijn op elkaar kunnen worden afgestemd t.b.v. een optimale doelrealisatie. Daarnaast komen uit dit project enkele (concrete) producten voort, nl: •
Een businessmodel voor contentonderhoud, -beheer en -realisatie en de daarbij behorend begroting.
•
Een operationele planning van de activiteiten die ontplooid zullen worden tot en met
•
Een overzicht van de te realiseren content voor de leergebieden in de onderbouw.
•
Een samenwerkingsovereenkomst waarin toegelicht wordt welke afspraken over de
december 2007 om tot de ontwikkeling van een businessmodel te komen.
exploitatie van de te ontwikkelen content zijn gemaakt. (Bijv. afspraken over: eigendom, ontsluiting, ter beschikking stellen aan derden, gebruikersvoorwaarden, onderhoud en beheer, evaluatie van contentontwikkeling). •
Demonstratiemateriaal/prototypes gearrangeerde content en technische specificaties van deze content.
•
Informatiemateriaal over de wijze waarop in de Onderwijsvernieuwingscoöperatie.nl aan de educatieve contentketen invulling is gegeven.
•
Een evaluatierapport van dit project met daarin aandacht voor de resultaten die dit project heeft opgeleverd en het proces dat is doorlopen.
•
Het realiseren van een intern- en extern communicatieplan om betrokkenheid en transparantie binnen de OVC te vergroten en bekendheid aan contentontwikkeling te geven.
2.2
Behaalde resultaten In het onderstaande figuur is het resultaat benoemd dat per doel is gerealiseerd. In het vervolg van het document wordt beschreven hoe het resultaat nader is vormgegeven en hoe het gerealiseerd is. Doelen
Resultaten
Een businessmodel voor contentonderhoud,
Zie opgeleverd product OVC-businessmodel.
-beheer en -realisatie en de daarbij behorend
Status: het document zal in het voorjaar 2008
begroting.
dienen als startpunt voor het ontwerpen van een businessmodel per school om alle aspecten van gebruik van digitaal leermateriaal in kaart te brengen. Alle andere Nederlandse scholen kunnen het stuk met hetzelfde doel gebruiken. In overleg met de projectbegeleider van Kennisnet Ict op School en het bestuur van de OVC is het in december 2007 gepubliceerd als vmboreeks nr. 48.
Een operationele planning met de activiteiten
Zie het definitieve projectplan.
die ontplooid zullen worden tot en met december 2007 om tot de ontwikkeling van een businessmodel te komen. Een overzicht van de te realiseren content voor
Zie
de leergebieden in de onderbouw.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
5 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Een samenwerkingsovereenkomst waarin
Er is een samenwerkingsovereenkomst tussen
toegelicht wordt welke afspraken over de
de negen scholen van de OVC (notariële akte).
exploitatie van de te ontwikkelen content zijn
Binnen deze scholen kan het materiaal
gemaakt. (Bijv. afspraken over: eigendom,
gebruikt worden zonder dat er onderling
ontsluiting, ter beschikking stellen aan derden,
kosten in rekening worden gebracht.
gebruikersvoorwaarden, onderhoud en beheer,
Er zijn samenwerkingsovereenkomsten in de
evaluatie van contentontwikkeling).
maak met andere partijen (bijv. ivm hosting,
Demonstratiemateriaal/prototypes
Zie
gearrangeerde content en technische
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
specificaties van deze content.
Zie ook hoofdstuk 2 in het OVC-
ter beschikking stellen, beheer en onhoud etc.)
businessmodel. Informatiemateriaal over de wijze waarop in
Zie hoofdstuk 2 in het OVC-businessmodel en
de Onderwijsvernieuwingscoöperatie.nl aan de
kijk op:
educatieve contentketen invulling is gegeven.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
Een evaluatierapport van dit project met
Dit document is het evaluatierapport.
daarin aandacht voor de resultaten die dit project heeft opgeleverd en het proces dat is doorlopen. Het realiseren van een intern en extern
Zie dit document, hoofdstuk 6
communicatieplan om betrokkenheid en transparantie binnen de OVC te vergroten en bekendheid aan contentontwikkeling te geven. 2.3
Vraagarticulatie Totstandkoming van de vraag naar webbased content: De schoolleiders van de OVC-scholen hebben schoolintern kwalitatief onderzoek gedaan naar draagvlak voor onderwijsvernieuwing en transformatie van onderwijsconcepten. Uitkomst: de medewerkers van de OVC-scholen steunen het plan om te vernieuwen met gebruikmaking van webbased content als inzet voor de komende jaren, niet ter aanvulling op bestaand materiaal maar ter vervanging en ter transformatie. De meeste OVC-scholen hebben deze ambitie opgenomen in de balanced scorecards. Aanvullend daarop gebeurt vraagarticulatie door tal van activiteiten te ontplooien. Zie in dit verband hoofdstuk 6.
2.4
Totstandkoming van het OVC-businessmodel Allereerst is er een uitgebreide projectplanning gemaakt en zijn de onderzoeksvragen in overleg met de OVC-leden opgesteld. Vervolgens zijn een aantal documenten en websites geraadpleegd over het opstellen van businessmodellen. Het ‘basis businessmodel’ van TNO is als basis voor het opstellen van het businessmodel voor de OVC gekozen. Door informatie te vergaren vanuit het projectplan en door gesprekken te voeren en documentatie te verzamelen over de organisatie van de OVC als samenwerkingsverband en als ontwikkelorganisatie heeft het model handen en voeten gekregen. Vervolgens is onderzoek gedaan naar de in de toekomst te organiseren producten, diensten, technologie en financiën. Hierbij zijn diverse bronnen gebruikt, waaronder de ervaringen die vanuit Espelon1 zijn opgedaan met het uitgeven van digitaal onderwijsmateriaal dat voor en door het hoger onderwijs werd ontwikkeld. Ook zijn een drietal experts geraadpleegd om te reflecteren op de in beeld gebrachte factoren van het businessmodel. Tenslotte is een workshop georganiseerd voor alle betrokken managers van de OVC-scholen. Doel was hen te informeren over het businessmodel en consequenties te doordenken voor de eigen schoolorganisatie. Hierbij zijn een aantal toekomstscenario’s naar voren gekomen die van invloed 1
De voormalige uitgeeftak van de stichting Digitale Universiteit (DU) en de stichting SURFfoundation (2004-
2005)
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
zijn op het uiteindelijke schoolinterne businessmodel, dat elke school voor zichzelf zal moeten ontwikkelen. Er wordt met een overzicht van mogelijke problemen en oplossingsrichtingen die uit het werk aan het businessmodel naar voren zijn gekomen en afspraken en actiepunten waarmee de OVC dit traject kan vervolgen. Het OVC-businessmodel zal in het voorjaar van 2008 definitief worden gemaakt door de leden van de OVC. Zij zijn straks immers eindverantwoordelijk voor de OVC als ontwikkel- én uitgeeforganisatie.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
6 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
3 Producten
3.1
Herbruikbare producten
Product
Wat kan je met
Beschikbaar
het product? OVC-
Gebruiken als
businessmodel
praktijkvoorbeeld.
Ja (http://projectenbank.kennisnet.nl)
Demo OVC-
Gebruiken als
Ja, digitaal
leermateriaal
voorbeeld van
http://www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl/ (zie
digitaal
rechtsbovenin bij OVC-weblinks: ‘OVC-leermateriaal’)
leermateriaal dat gekoppeld is aan (kern)doelen en in potentie leerboek vervangend kan zijn. Communicatieplan
Gebruiken als
Ja, digitaal (hoofdstuk 6 in dit evaluatierapport)
praktijkvoorbeeld. Workshop
Gebruiken voor het
schoolleiders
verzorgen van een
Ja, digitaal (PowerPoint en opdracht)
workshop. Nieuwsbrieven
Medewerkers en
Ja, digitaal
andere
http://www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl/?p=210
belangstellenden
http://www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl/?p=155
informeren. Artikel 12-18 ‘Een
Medewerkers en
historische kans’
andere
Ja, uitgave praktijkblad 12-18 (nr. 9, nov. 2007)
belangstellenden informeren.
3.2
Informatiebrochure
Medewerkers en
Ja, digitaal
‘Digitaal
andere
http://www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl/wp-
leermateriaal
belangstellenden
content/uploads/2007/05/dovc-3-binnen.pdf
arrangeren’
informeren.
Andere resultaten De activiteiten die in het kader van het ontwikkelen van het OVC-businessmodel zijn ondernomen, hebben draagvlak (intern/extern) en zicht op het exploitatieplan van de OVC opgeleverd.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
7 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
4 Organisatie van het project 4.1
Partners
Organisatie
Uitgevoerde taken
OVC: dagelijkse leiding,
Vraagarticulatie en leermateriaalarrangeertraject
bestuur, ledenvergadering,
Projectleiding, projectcoördinatie en opstellen OVC-
LMA’s e.a.
businessmodel
Omtrend Advies:
Opstellen OVC-businessmodel
Arja Veerman APS IT-diensten: Dolf
Informatie over CMS Fedora
Gagestein Hogeschool INHOLLAND:
Review OVC-businessmodel
Ton Muns TNO: Leo Pennings
Review OVC-businessmodel
Zelfstandig adviseur: Johan
Review OVC-businessmodel
Gademan Kennisland Nederland:
Advies aangaande creative commons licentie
Martijn Arnoldus De Zonneberg: Leon Collas
Fiscaal onderzoek, met name BTW-problematiek
Stichting Kennisnet ICT op
Projectbegeleiding
School: Matthé Drost 4.2
Samenwerking De scholen die zich in de Onderwijsvernieuwingscoöperatie.nl hebben verenigd hebben de ambitie samen aan onderwijsvernieuwing te werken op de eigen scholen. In de oprichtingsakte (zie bijlage) is als een van de doelen opgenomen dat ze samen zullen werken aan het ontwikkelen van producten die in dat verband een functie kunnen vervullen. Webbased leermateriaal is zo’n product. De coöperatie streeft ernaar in Nederland een kerndoeldekkend creative commonsleermaterialenbestand te realiseren. Dit bestand kan alleen maar gerealiseerd worden als veel partijen hun krachten bundelen en zich verenigen. De coöperatie heeft de intentie gearrangeerd materiaal ook ter beschikking te stellen aan derden.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
8 / 15
9 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
5 Knelpunten en aanbevelingen Vanuit het werk aan het businessmodel is een lijst met mogelijke problemen en bijbehorende actiepunten opgesteld die in de (nabije) toekomst zouden kunnen optreden tijdens het ontwikkelen/of uitgeeftraject van de OVC. (Zie hoofdstuk 4 van het document OVC-businessmodel). Daarnaast zijn een aantal aanvullende knelpunten tijdens het project naar voren gekomen, die in de onderstaande 2 tabellen worden weergegeven. Inhoudelijk Knelpunt
Oplossing/aanbeveling
Het in kaart brengen van alle fiscale ins en
Het is zaak de belastingdienst richtlijnen te
outs is in deze fase niet mogelijk, omdat de
laten ontwerpen a.d.h.v. een voorbeeldcasus
belastingdienst geen transparant beleid in deze
en die richtlijnen te gebruiken in het
kwestie heeft.
definitieve OVC-businessmodel. Daarnaast is deze problematiek OVC-overstijgend en zal er op nationaal en Europees niveau beleid moeten komen. De OVC is in dat verband geen bepalende speler. De nationale overheid wel.
In het maatschappelijk debat ligt
De hoop is dat het maatschappelijk debat over
onderwijsvernieuwing momenteel onder vuur.
onderwijsvernieuwing uiteindelijk zal leiden tot
Denk in dit verband bijvoorbeeld aan alle
een andere norm over kwalitatief beter
publicaties over de parlementaire enquête.
onderwijs. Acceptatie voor gedigitaliseerde leermaterialen hangt daarmee samen. Dit veranderingsproces zal niet van vandaag op morgen gerealiseerd worden.
De OVC werkt aan het arrangeren van
Het inzicht dringt zich op dat er gezocht moet
leermateriaal in eigen beheer. Het zo
worden naar ruimere verbindingen in het
ontwikkelde materiaal zal voorzien worden van
Nederlandse onderwijsveld. Het is zaak te
een creative commons licentie, gebruikt
werken aan een kerndoeldekkend
worden op de eigen scholen en onder bepaalde
leermaterialenbestand onder een creative
condities beschikbaar worden gesteld aan het
commons licentie, dat een volwaardig
totale onderwijs.
alternatief kan zijn voor het leermateriaal dat uitgevers op de markt brengen. Als het inrichten van dit creative commons leermaterialenbestand een gezamenlijk initiatief is van meerdere partijen (OC&W, scholen, Landelijke Pedagogische Centra, Kennisnet Ict op School, Nationaal instituut voor Beeld en geluid e.a.) heeft dat consequenties voor het Businessmodel dat voor het initiëren, onderhouden en beheren van het bestand gehanteerd wordt. De businessmodellen van scholen die het materiaal gebruiken zullen afgeleid zijn van de kosten die er moeten worden gemaakt voor het realiseren, onderhouden en beheren van dat bestand. Daarnaast zijn deze kosten uiteraard schoolafhankelijk.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
10 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Procesmatig Knelpunt
Oplossing/aanbeveling
Het ontwikkelen van een businessmodel en het
De leden van de coöperatie zijn tijdens het
gebruiken van dat startdocument voor
onderzoek op de hoogte gehouden van de
gesprekken op de scholen, zijn twee
stand van zaken in het onderzoek en in het
afzonderlijke trajecten die in dit project na
kader van het onderzoek bevraagd. Het
elkaar moesten worden vormgegeven, zo wees
document dat het onderzoek oplevert is het
de ervaring uit.
startdocument voor de leden van de OVC om een op maat gemaakt businessmodel voor de eigen situatie te krijgen. De OVC-leden zijn in alle opzichten de ‘eigenaar’ van het businessmodel.
Zelf mist de OVC de expertise om de juiste
Inhuren van een ingevoerde, deskundige,
informatie te vinden, de juiste vragen te
externe instantie om het onderzoek uit te
stellen en de antwoorden op waarde te
voeren, dat nog is om te komen tot een
schatten.
businessmodel.
Verhoudingsgewijs zijn er weinig informanten
Werken met een goed ingevoerde onderzoeker
die de OVC in kon huren, anders dan tegen
die relevante contacten in het veld heeft en in
een hoog honorarium en binnen een
staat is om in korte tijd snel tot de kern door
langdurige verbinding. Dat is wel nodig omdat
te dringen
informanten zich diepgaand moeten oriënteren op de problematiek dit in dit project centraal staat, voordat ze kunnen adviseren.
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
6 Communicatie 6.1
Doel Dit hoofdstuk geeft een beeld van de communicatie die tijdens en na realisatie van het OVCbusinessmodel wordt georganiseerd. Dit gebeurt elektronisch en/of schriftelijk en/of mondeling, individueel en/of groepsgewijs, formeel en/of informeel. Tijdens en na het project wordt met drie doelgroepen contact onderhouden: •
Binnen de coöperatie door partijen, die allemaal een onderscheiden rol hebben bij de realisatie van de projectdoelen en met de medewerkers van scholen uit de coöperatie die participeren in het project. Wie met wie communiceert en op welke manier is afhankelijk van de aard en de inhoud van het contact;
•
buiten de coöperatie door de projectleider en projectuitvoerder van het project met scholen, instituten en bedrijven die tijdens en na afloop van het project gebruik kunnen en willen maken van de ervaringen en producten uit het project;
•
met de verantwoordelijke instantie, Stichting Kennisnet Ict op School, in het kader van kwaliteitszorg en kwaliteitsbewaking, over de besteding van de projectgelden. Daarnaast zal er door de projectleider en projectuitvoerder contact worden onderhouden in het kader van de voorbereiding en deelname aan themabijeenkomsten en uitwisselbijeenkomsten.
De doelen van communicatie zijn onder te verdelen in interne en externe doelen. Intern: •
communicatie, betrokkenheid en transparantie realiseren naar (betrokken) medewerkers uit de aangesloten OVC-scholen;
•
bekendheid geven aan de contentontwikkeling die plaatsvindt en een beeld geven van de werkwijze in de OVC.
Extern:
6.2
•
geïnteresseerden aanspreken en informatie verstrekken over de OVC;
•
leden werven voor de OVC.
Inhoud De communicatie vindt plaats aan de hand van de zes onderdelen van Vier in Balans Plus die in samenhang georganiseerd worden binnen de scholen van de OVC. De OVC vervult in dit verband een rol voor schoolleiders, locatieleiders, afdelingsleiders, ict-coördinatoren, Kennisnetambassadeurs, LMA’s en andere betrokkenen bij de onderwijsinnovatie op de verschillende OVC-scholen. Leerlingen en docenten reflecteren in meerjarige uitprobeertrajecten op de gearrangeerde content.
6.3
Verantwoordelijk De verantwoordelijkheid voor de communicatie ligt bij de dagelijkse leiding van de OVC in afstemming met de schoolleiders van de OVC-scholen.
6.4
Communicatieactiviteiten tijdens realisatie De communicatieactiviteiten tijdens het realiseren van het OVC-businessmodel zijn: • •
ledenvergaderingen ten behoeve van de interne communicatie en besluitvorming; werkbijeenkomsten centraal georganiseerd vanuit de OVC voor verschillende doelgroepen ten behoeve van de interne communicatie. In dit verband is er onder andere een belangrijke tweedaagse conferentie voor schoolmanagers geweest op 31 oktober en 1 november 2007;
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
11 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
frequent werkoverleg met LMA-projectleiders, LMA-productiebegeleiders en met de LMA’s
•
(leermateriaalarrangeurs) zelf; •
frequent werkoverleg met de projectorganisatie en ingehuurde experts;
•
conferenties ten behoeve van de interne en externe communicatie. In dit verband is er een
•
mailings (via e-mail en per post) ten behoeve van de interne en externe communicatie;
•
wekelijks wordt op alle OVC-scholen onder alle medewerkers de OVC-nieuwsbrieven
landelijke conferentie op 4 april 2007 in de Jaarbeurs te Utrecht geweest;
verspreid; online publicatie van het gearrangeerde digitale leermateriaal en relevante informatie over de
•
totstandkoming en het gebruik van het materiaal; •
herinrichten/verbeteren van de eigen webomgeving t.b.v. van de interne en externe
•
gebruiken van de elektronische leeromgeving van de OVC ten behoeve van de interne
communicatie (WWW < http://www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl/ >; communicatie en projectorganisatie (WWW < http://coop.studiewijzerplus.nl/ >; vergaderingen en overleg met gebruikmaking van webconferencing ten behoeve van de
•
interne en externe communicatie; studiedagen/informatiebijeenkomsten op locatie ten behoeve van de interne en externe
•
communicatie. 6.5
Communicatieactiviteiten na realisatie Een belangrijk uitgangspunt na realisatie van het OVC-businessmodel is dat de scholen (de leden van de OVC) het model naar hun eigen hand gaan zetten. Het businessmodel (versie van 17 december 2007) is de versie die de auteurs aanbieden aan de scholen om daar vervolgens op te reflecteren. De OVC is immers hun bedrijf en als gevolg daarvan zijn zij ook verantwoordelijk voor de inhoud van het definitieve businessmodel. De communicatieactiviteiten na het realiseren van het OVC-businessmodel zijn onder te verdelen in: •
communicatieactiviteiten die door de dagelijkse leiding van de OVC worden geïnitieerd;
•
communicatieactiviteiten die op de scholen worden geïnitieerd.
Communicatieactiviteiten die door de dagelijkse leiding van de OVC worden geïnitieerd •
Projectresultaten plaatsen op de Projectenbank van Kennisnet ICT op School.
•
Het businessmodel wordt in het voorjaar van 2008 door de OVC-leden bediscussieerd,
•
Het voeren van gesprekken op school- en locatieniveau.
•
OVC-scholen kunnen -indien gewenst- ondersteuning krijgen vanuit de dagelijkse leiding van
definitief gemaakt en gecommuniceerd met de (potentiële) gebruikers.
de OVC bij het opstellen van een gefaseerd, integraal communicatieplan of bij activiteiten die hierin worden beschreven (bijvoorbeeld een voorlichtingsworkshop geven, website van de OVC aanbieden als demo- en testomgeving voor belangstellenden). •
Activiteiten organiseren die intern leiden tot concreet bruikbare procedures en afspraken over: kwaliteit van de content, rechten op de content, inzet van expertise van en door ontwikkeling van de content, functionele en technische ondersteuning bij gebruik van de content.
•
Realiseren van verbindingen tussen vergelijkbare initiatieven, Kennisnet ICT op School en contentaanbieders.
•
Voorlichtingsdagen organiseren en participeren in landelijke conferenties zodat deze ontwikkelingen onder de aandacht worden gebracht.
•
Wanneer het project ‘live’ gaat, ligt tevens een SLA klaar voor de afnemers van de content, met daarbij een specificatie van de producten en de dienstverlening, een gebruikersovereenkomst en algemene leveringsvoorwaarden.2
2
Zie als voorbeeld: “Handboek: Procedures en juridische aspecten rondom digitaal onderwijsmateriaal”
(Espelon, 2004) www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
12 / 15
13 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Communicatieactiviteiten die op de scholen worden geïnitieerd •
Het OVC-businessmodel wordt passend gemaakt voor de leden van de OVC. Het model wordt
•
De OVC-leden brengen het businessmodel intern onder de aandacht en communiceren in hun
in het voorjaar 2008 bediscussieerd door de OVC-leden en vervolgens definitief gemaakt. netwerk over het traject. •
De OVC-leden communiceren het businessmodel met hun (potentiële) gebruikers. Op schoolniveau wordt er een innovatiestrategisch en schoolorganisatorisch meerjarig traject doorlopen waarin voorbereidend werk wordt verricht om het materiaal te gaan gebruiken. Toekomstige gebruikers zijn: docenten, leerlingen (en ouders/verzorgers), coördinatoren, teamleiders, projectleiders, locatieleiders etc. Het is belangrijk dat dit via passende communicatiekanalen op gezette momenten gebeurt (tijdens MT-vergaderingen, tijdens teamvergaderingen, via voorlichtingsworkshops, studiemiddagen, door nieuwsbrieven, in persoonlijke gesprekken, via de website van de school etc.).
6.6
Communicatie-instrumenten Bij de organisatie van interne en externe informatieverstrekking en -uitwisseling wordt gewerkt vanuit de onderstaande communicatiematrix.
Communicatiematrix deelnemers
status van de
soort communicatie
communicatie
intern
formeel
schriftelijk
communicatie-instrumenten
nieuwsbrieven, mailings, website, brochures, online publicaties, digitale leermaterialen, schriftelijke en digitale instructies
mondeling
vergaderingen, gesprekken, werkoverleg, telefonisch contact en VOIP-contact, werkconferenties, ledenvergadering, scholenbezoek
informeel
schriftelijk mondeling
persoonlijke aantekeningen en emailverkeer ad hoc gesprekken, informeel werkoverleg (face-toface en/of elektronisch)
extern
formeel
schriftelijk
nieuwsbrieven, mailings, website, brochures, online publicaties, digitale leermaterialen, schriftelijke en digitale instructies
mondeling
vergaderingen, gesprekken, overleg, conferenties, voorlichtingsdagen, workshops
informeel
schriftelijk mondeling
persoonlijke aantekeningen en emailverkeer ad hoc gesprekken, informeel werkoverleg (face-toface en/of elektronisch)
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Gebruikte bronnen Boeken, artikelen, documenten •
Berdowski, Z. (2006). Digitale leermiddelen: Kosten, kansen en bedreigingen. Uitgave: Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven.
•
Boot, E.W. (2005). Building-block solutions for developing instructional software. Thesis, Open Universiteit Nederland.
•
Dongen, H. van, Egmond, N. van, Hak, H., Pol, R. van de, Pontolaeng, D., Poot, T., Radstake, T., Rikkerink, M., Schut, W., Tielemans, G., Venema, J. en Zuylen, J. (2007). Digitaal leermateriaal arrangeren in de onderwijsvernieuwingscooperatie.nl. OVC, Tilburg.
•
Espelon (2004). Handboek: Procedures en juridische aspecten rondom digitaal onderwijsmateriaal. Espelon, Utrecht.
•
Gastel, L. (2007). Business model voor Nationale Kennisbank Basisvaardigheden Wiskunde (NKBW). Downloadable: http://www.nkbw.nl/
•
Kabel, S., Hoog, R. de, Wielinga, B. en Anjewierden, A. (2004). De economische haalbaarheidvan metadateren. Platform Innovatief Uitgeven (InCT). Downloadable: http://www.einsteiner.com/suus/Publications/InCT2005.pdf
•
Kennisnet ICT op School (2007). Dossier Leermiddelen en ICT. Zie: http://www.ictopschool.net/Files/ICTOSFile.2007-05-11.3916/
• •
MetroPlus BV (7 augustus 2007). Hosting SLA voor Groeiendoorgames (GDG). Mondrian, L., Grinsven, V. van (2007). Rapportage Onderzoek financiering leermiddelen in het voortgezet onderwijs. Duo Market Research, Utrecht.
•
Pennings, L., Van Staden, M., Limonard, S. & Frissen, V. (2005). Van bloei naar groei. Condities voor ontwikkeling en toepassing van business modellen voor webbased educatieve content. TNO Informatie- en Communicatietechnologie, Delft.
•
Programma ECK (6 juni 2006). Wie zal dat betalen? Themabijeenkomst business modellen (verslag), 6 juni 2006. Downloadable: http://contentketen.kennisnet.nl/kennisdelen/themas/businessmodellen
•
Programma ECK (20 juli 2005). Businessmodellen in de praktijk van de educatieve content keten. Concept 0.3. Downloadable: http://contentketen.kennisnet.nl/kennisdelen/themas/businessmodellen
•
Rappa, M. (2003). Business models on the web. Managing the digital enterprise. Downloadable: http://digitalenterprise.org/models/models.html
•
Strijker, A. (2004). Reuse of learning objects in context. Human and technical aspects. Thesis, PrintPartners Ipskamp, Enschede.
•
Veerman, AL., Veldhuis, G., Jacobs, L. & Strijker, A. (2002). Toekomstige ontwikkelingen: een SCORM compliant IMAT systeem. TNO TM-02-A028. Soesterberg, the Netherlands
•
Veerman, A.L. & Hageman, C. (2007, april). Workshop Business Modellen. SURF Nationaal Actieplan E-learning, 5 april 2007.
•
Veerman, A.L. & Muns, A.A.C. (2007). Werken aan digitale leermiddelen voor succesvol gebruik. Een workshop als instrument voor maatwerk. Handboek Effectief Opleiden (10.21.01), p.43-83.
•
Veerman, A.L. & Muns, A.A.C. (2006). Ontwikkelen van duurzame digitale leermiddelen. Knelpunten en succesfactoren. Opleiding & Ontwikkeling, 6, 20-23.
•
Vereniging EduStandaard (5 oktober 2006). Content-zoek-profiel BO-PO-BVE (versie 1.3). Downloadable: http://www.edustandaard.nl/attachments/751885/Afspraak_contentzoekprofiel_PO-VO-BVE_v1p3.pdf
•
Stichting Kennisnet ICT op School (2004). Vier in Balans (Plus). http://www.ictopschool.net/onderzoek/vierinbalans
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
14 / 15
Evaluatierapport OVC-businessmodel● 17-12-07
Geraadpleegde websites: •
Creative Commons Nederland (sept. ‘07). Zie: http://creativecommons.nl/
•
De Onderwijsvernieuwingscoöperatie (sept-dec. ’07). Zie: www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
•
Eduforge, eXe: http://eduforge.org/projects/exe/
•
Edustandaard: www.edustandaard.nl
•
Eénvandaag, uitzending Laptop vervangt schoolboek (22 mei 2007). Zie: http://eenvandaag.nl
•
Entree Kennisnet (sept ’07): http://entree.kennisnet.nl/
•
Entree, voorbeeld van leermateriaal onder betaalde licentie binnen een portal (sept. ‘07): http://www.aandeslag.nu/
•
GNU Free License Documentation: http://www.gnu.org/
•
Hot Potatoes: http://www.halfbakedsoftware.com/hot_pot_licence.php
•
Metroplus: http://www.metroplus.nl/
•
OCV (sept. ‘07). Leermateriaalmagazijnen MTV Engels en Mens & Gezondheid. Zie: http://coop.studiewijzerplus.nl/
•
One laptop per child: http://nl.wikipedia.org/wiki/%24100-laptop
•
Kennisnet, de Educatieve Contentketen: http://contentketen.kennisnet.nl/
•
Raptivity, zie: http://www.raptivity.com/
•
Samen Zoeken & Samen Maken: www.samenzoeken.nl
•
SURFdiensten: http://www.surfdiensten.nl
•
SURFspot: http://www.surfspot.nl
www.deonderwijsvernieuwingscooperatie.nl
15 / 15