Er hangen dromen in de lucht. Ze zetten zich vast in rijp. Wat zich vormt is vrucht voor later

TRIMESTRIELE KRANT VAN STEUNPUNT GROENE ZORG VZW

oktober – november - december 2009

Beste, Het is al vaker een discussiepunt geweest tijdens Provinciale Trefdagen of op ervaringsuitwisselingen tussen zorgboeren: wat moet je als zorgboer(in) weten over de hulpboer die bij jou komt en wat mag je als hulpverlener daarover vertellen? Als Steunpunt Groene Zorg vinden we het nodig om over dit gevoelige punt meer klaarheid te scheppen. We zullen daarvoor de nodige deskundigheid onder de arm nemen. Het is alvast één goed voornemen voor 2010! En welke voornemens worden er geformuleerd op beleidsniveau? Ook daarover kan je lezen in deze nieuwsbrief. Wij blijven alvast ijveren voor een degelijke werking van de zorgboerderijen zodat zij, net als het afgelopen jaar, in de kijker blijven…

Er hangen dromen in de lucht. Ze zetten zich vast in rijp. Wat zich vormt is vrucht voor later. Prettige Kerstdagen en een Gelukkig Nieuwjaar vanwege, Mieke Braet, Els Roelof, Willem Rombaut, Hilde Weckhuysen

Provinciale Trefdagen ‘Omgaan met vertrouwelijke informatie’ Hulpverleners en zorgboer(inn)en zijn van harte welkom op de Provinciale Trefdagen. Deze hebben plaats in februari-maart. Tijdens het voormiddagprogramma komt het thema ‘Omgaan met vertrouwelijke informatie op de zorgboerderij’ aan bod. Dat zal ingeleid worden door Wim Wouters (docent Katholieke Hogeschool Kempen) en Stefaan Baeten (algemeen directeur PC St.-Hiëronymus, Sint-Niklaas) Na de middag maken we kennis met enkele zorgboerderijen en de voorzieningen waarmee zij samenwerken. Je mag nog een persoonlijke uitnodiging verwachten, hier alvast de data:

Vlaams-Brabant

Donderdag 25 februari

Limburg

Dinsdag 2 maart

Oost-Vlaanderen

Donderdag 4 maart

Antwerpen

Datum nog niet gekend

West-Vlaanderen

Dinsdag 9 maart

Bijeenkomsten voor ervaringsuitwisseling met zorgboer(inn)en Een nieuwe reeks van provinciale ontmoetingsavonden voor zorgboer(inn)en loopt nog door in januari. André Bouwen, Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus in Bierbeek, zal op de bijeenkomsten het thema ‘gedragsmoeilijkheden bij zorgvragers’ inleiden. Hageland 20.00u

Maandag 18 januari ‘10 Zorgboerderij Van Hellemont-Nijs in Meensel-Kiezegem, Heibosstraat 17 Inschrijven voor 14/01 bij Hilde Weckhuysen, GSM 0473/89 48 71 of [email protected]

Limburg 20.00u

Maandag 25 januari ’10 Zorgboerderij Monnikenhof in Vechmaal (Heers), Monnikenlaan 51 Inschrijven voor 21/01 bij Hilde Weckhuysen, GSM 0473/89 48 71 of [email protected]

Antwerpen 20.00u

Dinsdag 2 februari ‘10 Provinciaal Vormingscentrum Malle, Smekenstraat 61 Inschrijven voor 29/01 bij Willem Rombaut, 016/28 61 28 of [email protected]

Kerstverlof Tussen Kerstdag en Nieuwjaar zijn de medewerkers van Steunpunt Groene Zorg met verlof. Vanaf maandag 4 januari 2010 kunt u ons opnieuw bereiken.

‘We zijn heel blij dat we deze stap gezet hebben…’ Sinds half oktober zijn Chris en Sabine De Vliegher uit Lovendegem voor het eerst actief als zorgboergezin. In een interview met Evelien Van Den Bossche, stagiaire bij Groene Zorg Oost-Vlaanderen, vertellen ze over hun twijfels en motivatie en over de samenwerking met hun eerste hulpboer. Een getuigenis die geen enkel landbouwersgezin onbewogen laat … Chris en Sabine De Vliegher wonen samen met hun kinderen Bo en Sien in Lovendegem. Ze runnen er het zeugenbedrijf dat door de ouders van Sabine werd opgestart. Chris zit in het bestuur van Landelijke Gilden en Sabine is bestuurslid van de lokale afdeling van KVLV. Ze leerden Groene Zorg op deze manier een hele tijd geleden kennen, maar dachten er toen nog niet aan om zelf zorgboer te worden. Toen een vriendin, die bij het CLB werkt hen erover aansprak, gingen ze er iets meer over nadenken. En toen een andere vriendin,in het kader van een time-out samen met enkele jongeren een weekje op de boerderij van Chris en Sabine kwam meedraaien kwam het onderwerp pas goed op de tafel. Aanvankelijk hadden Chris en Sabine veel twijfels. Het is niet evident om iemand zomaar in huis te nemen, zeker niet als er ook kinderen zijn. Ze twijfelden ook of ze het

wel zouden aankunnen. Ze wisten niet wat een hulpboer allemaal kan en hoeveel tijd je er in steekt. Maar toen ze hoorden dat er een coördinatie is vanuit Groene Zorg met een goede opvolging voor als er iets fout zou lopen, waagden ze het toch de stap te zetten. Sinds half oktober komt G. in het kader van dagbesteding een dag per week een handje toesteken op het zeugenbedrijf. Groene Zorg ging eens horen hoe het intussen met die samenwerking gaat … G.Z.: Hoe loopt het hier met jullie eerste hulpboer? Chris en Sabine: Heel goed. G. weet al heel wat over de hoe het er aan toe gaat op het landbouwbedrijf en is daarbij ook nog eens heel leergierig. Hij wil steeds weten wat er moet gebeuren en waarom. Hij doet zijn werk ook heel nauwgezet, is altijd op tijd en verwittigt op voorhand als hij niet kan komen. Hij kan ook heel wat werkjes aan. We hebben de indruk dat hij houdt van de afwisseling hier op het bedrijf. Hij heeft al geholpen bij het voederen, castreren en wassen van de varkens, bij de verbouwingen, bij het onderhouden van het bedrijf… Hij heeft zelfs al eens een biggetje gered dat bijna werd verpletterd door zijn moeder. G.Z.: Hoe reageren de kinderen en de andere mensen uit jullie omgeving? Chris en Sabine: De kinderen zijn heel enthousiast. Het klikt ook echt met G. Hij helpt hen bij hun taakjes op de boerderij en zijn dag eindigt de laatste weken steeds met spelletje UNO. Ook de andere mensen uit onze omgeving reageren goed. We hebben iedereen die hier regelmatig over de vloer komt verteld dat we zorgboeren zijn en dat het dus zou kunnen dat er af en toe iemand anders op het bedrijf is. Aan veel bezoekers moeten we uitleggen wat het inhoudt om zorgboer te zijn. G.Z.: Zijn er ook dingen die moeilijker lopen met G.? Chris en Sabine: Niet echt. We hebben het wel getroffen met G. Hij komt zelf uit de landbouwstiel en dat scheelt al veel. Hij is heel zorgzaam naar de dieren toe en weet ook al heel veel. Alles gaat wel een beetje trager en soms heeft hij een mindere dag waarop hij dan niet komt of een beetje minder werkt. Het komt er bij ons vooral op aan om ons werk meer te structureren. Bepaalde karweitjes laat je beter liggen voor de dag dat G. komt, andere moet je een dagje uitstellen omdat je ze niet samen met hem kan doen. G.Z.: Hebben jullie het gevoel dat G. er zelf iets aan heeft? Chris en Sabine: Dat denken we wel. Hij lacht wel veel en je voelt dat hij ervan geniet om te werken en zijn werk goed te doen. Thuis heeft hij niet veel om handen en verveelt hij zich snel en dat is hier zeker niet het geval. Hij leert hier ook wel heel wat bij. Binnenkort leren we hem zelfs spaghettisaus maken. Wij hebben er zeker ook iets aan om zorgboeren te zijn. Het geeft heel wat voldoening op het einde van de dag. G.Z.: Hebben jullie tips voor andere land- en tuinbouwers die twijfelen om zorgboer te worden? Chris en Sabine: Gewoon doen! Wij hadden in het begin ook heel wat twijfels. We dachten dat het niet voor ons bedrijf was weggelegd en dat we het niet zouden aankunnen, maar zijn heel blij dat we deze stap hebben gezet. G.Z.: Heel erg bedankt en veel succes verder!

Groene Zorg in de beleidsnota’s van de Vlaamse ministers Steunpunt Groene Zorg heeft de beleidsnota’s van de nieuw aangetreden Vlaamse ministers getoetst op hun ‘zorgboergehalte’. Een eerste lezing leert ons dat het nog even zoeken is om de violen tussen de bij Groene Zorg betrokken departementen op elkaar af te stemmen. Steunpunt Groene Zorg ijvert ervoor om de werking van zorgboerderijen een plaats te geven in het beleid. Binnen de beleidssector van landbouw en platteland is dat al aardig gelukt. In het Vlaamse Regeerakkoord, dat op 15 juli door het Vlaams Parlement werd goedgekeurd, valt de term ’zorgboerderijen’ tot tweemaal toe. Onder het hoofdstuk ‘Een levendige landbouw- en visserijsector’ wordt benadrukt dat het duurzaam karakter van de Vlaamse landbouw verder dient versterkt via diversificatie van de landbouwbedrijven (o.a. zorgboerderijen).

Tevens wil de Vlaamse Regering ontwikkelingskansen scheppen ‘voor het hele palet aan bedrijven, van gespecialiseerde glastuinbouwbedrijven tot melkveebedrijven maar ook voor hoeveproducenten, biobedrijven en zorgboerderijen’. De ondertitel van het Vlaamse Regeerakkoord luidt trouwens ‘Voor een vernieuwende, duurzame en warme samenleving’. En of… dat het concept van de zorgboerderij daarin past! Uitgaande van deze positieve teneur in het Regeerakkoord heeft Steunpunt Groene Zorg de beleidsnota’s van de nieuw aangetreden Vlaamse ministers getoetst op hun ‘zorgboergehalte’. Een eerste lezing leert ons dat het nog even zoeken is om de violen tussen de bij Groene Zorg betrokken departementen op elkaar af te stemmen. De ambitie die de beleidsnota Landbouw, Visserij en Platteland met betrekking tot Groene Zorg uitstraalt is alvast veelbelovend : ‘In de vorige legislatuur ben ik gestart met een subsidieregeling voor zorgboerderijen. Deze vorm van verbreding op het landbouwbedrijf is inmiddels uitgegroeid tot een volwaardige en kwaliteitsvolle nevensector die zijn waarde bewezen heeft, bijvoorbeeld in de bijzondere jeugdzorg en in time-out projecten in samenwerking met de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB’s). De tijd is gekomen om dit initiatief in te bedden in het reguliere beleid van de andere beleidsdomeinen zodat zorg op het landbouwbedrijf verder kan doorgroeien in maturiteit en kwaliteit. Ik wil eveneens werk maken van een erkenning van de zorgboerderij in het Europees landbouwbeleid als een volwaardig facet van een duurzaam plattelandsbeleid dat recht heeft op ondersteuning vanuit het tweede pijlerbeleid van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.’ De minister van landbouw en platteland verwijst in zijn beleidsnota ondubbelzinning naar de andere beleidsdomeinen van onderwijs en welzijn. De minister ziet de integratie van Groene Zorg in deze beleidsdomeinen als een noodzakelijke stap naar meer maturiteit en kwaliteit. Wat wordt daarover verteld in de beleidsnota’s van zijn collega-ministers? In geen enkele van deze beleidsnota’s wordt melding gemaakt van zorgboerderijen of Groene Zorg. Nochtans geeft de beleidsnota Welzijn, Volksgezondheid en Gezin een uitgebreide opsomming van beleidsdomeinen waarmee de sector welzijn samenwerkingsverbanden wil uitbouwen. De sector landbouw en platteland staat in het lijstje echter niet opgenomen. Dat neemt niet weg dat de minister in zijn komende beleidsperiode een aantal accenten wil leggen waarin de werking van zorgboerderijen een rol kan spelen. Zo wil de minister in overleg met CLB’s een decretale regeling voor leerzorg uitbouwen. In de paragraaf over de bijzondere jeugdzorg wordt de behoefte aan zorgvernieuwing omschreven. Elders in de nota gaat het over preventie, zorg op maat, cliëntgeoriënteerde organisatie van de geestelijke gezondheidszorg, thuisbegeleiding, … stuk voor stuk doelstellingen waartoe zorgboerderijen kunnen bijdragen. Hetzelfde geldt voor de beleidsnota Onderwijs. Ook daarin geen rechtstreekse verwijzing naar zorgboerderijen. Ook daar inhoudelijke linken met de feitelijke samenwerking tussen CLB’s, lokale overlegfora en zorgboerderijen. Besluit: de diverse beleidsnota’s geven een overschot aan aanleidingen om met de verschillende bevoegde kabinetten rond de tafel te gaan zitten en zo tot een coherente samenwerking te komen in de ondersteuning van de Vlaamse zorgboerderijwerking.

Professor Van Hove (UGent) reflecteert over Groene Zorg Op de huldigingsactiviteit van de Oost-Vlaamse Zorgboerderij 2009 was professor Van Hove gastspreker. Geert Van Hove is professor voor de Vakgroep Orthopedagogiek aan de Universiteit Gent, faculteit Psychologische en Pedagogische Wetenschappen. Tijdens zijn gelegenheidstoespraak had hij het over de pedagogische kwaliteiten van de zorgboerderij. De integrale tekst telt 6 bladzijden. Op uw eenvoudige vraag stuurt Steunpunt Groene Zorg u zijn bijdrage op.

Vlaams-Brabants meldpunt voor schoolexterne interventies Sinds kort werkt in Vlaams-Brabant Oost het Meldpunt Schoolexterne Interventies. Het meldpunt creëert een gemeenschappelijk aanspreekpunt voor de Centra voor Leerlingenbegeleiding uit de regio. Als die op zoek zijn om een verstoorde relatie tussen een jongere en de school te helpen herstellen helpt het meldpunt hen een geschikte externe partner vinden, op maat van de concrete situatie. Steunpunt Groene Zorg werd uitgenodigd om te participeren. Het initiatief is uniek in Vlaanderen en geniet de steun van de provincie Vlaams-Brabant. De verschillende externe partners zijn : korte en lange time-out initiatieven van Koinoor, korte time out en het persoonlijk ontwikkelingstraject van Arktos, Netwerk Leerrecht-Mostar, Reisburo en Steunpunt Groene Zorg. Aanvragen worden door de CLB”s gemeld bij het meldpunt. Het meldpunt spreekt de externe partner aan die het meest passende aanbod kan doen voor de betreffende hulpvraag van de jongere. Het meldpunt wil hiermee de volgende doelstellingen realiseren : - een goede verdeling maken van de verschillende beschikbare plaatsen bij de verschillende externe partners - de carrouselbeweging tussen de verschillende initiatieven doorbreken - een betere of snellere afstemming van de initiatieven op de noden van de jongeren realiseren - de efficiëntie van de aanmeldingsprocedure verhogen, zowel voor de centra voor leerlingenbegeleiding als de verschillende externe partners aangesloten bij het meldpunt - registreren, analyseren en interpreteren van de aanmeldingen en de inschrijvingen in functie van een analyse van de noden voor de regio - het versterken van de samenwerking tussen de externe partners - het verbeteren van de samenwerking met onderwijs Het Steunpunt Groene Zorg steunt het initiatief van harte omdat we in de praktijk merken dat we ons aanbod aan zorgboerderijen in de toekomst meer efficiënt zullen moeten aanwenden. Maar vooral omdat we die leerlingen kunnen helpen waarvoor een zorgboerderij een meerwaarde kan betekenen. In een later stadium zullen wij de werking en doelstellingen van het meldpunt evalueren.

Zorgboerderijen in de kijker 

De Vrouwendag op 11 november, een organisatie van het Vrouwen Overleg Komitee, focuste dit jaar op het thema ‘zorg’. Steunpunt Groene Zorg was present in Roeselare.

In één van de werkwinkels getuigde Hilde Latré er over haar werk als zorgboerin. Els Roelof, medewerkster van Steunpunt Groene Zorg in West-Vlaanderen, gaf een algemene toelichting bij de ontwikkeling en de kansen van zorgboerderijen in Vlaanderen.



Thierry en Anneke Van Pamel, uitbaters van kwekerij Het Wilgenbroek uit Oostkamp, mochten onlangs de prijs voor de West-Vlaamse creatieve ondernemer 2009 uit handen van Minister Geert Bourgeois in ontvangst nemen. Hun plantenkwekerij maakt wereldwijd furore met de veredeling van nieuwe Helleborusrassen. Thierry en Anneke werken als zorgtuinbouwbedrijf geregeld samen met jongeren. Steunpunt Groene Zorg feliciteert hen van harte met de bekroning van hun bedrijf!

Wil je de Nieuwsbrief Groene Zorg graag sneller en per mail ontvangen zodat je ook een vlotte toegang hebt tot alle documenten? Geef ons een seintje: Mieke Braet (Oost-Vlaanderen) : 053/73 08 23 of [email protected] Els Roelof (West-Vlaanderen) : 050/40 70 31 of [email protected] Willem Rombaut (Antwerpen) : 016/28 61 28 of [email protected] Hilde Weckhuysen (Limburg en Vlaams-Brabant) : 016/24 49 22 of [email protected]

Contact: tel. 016/28 61 28

V.U. Chris Van Hoof, Remylaan 4b – 3018 Wijgmaal