ENERGIEZUINIG (VER)BOUWEN
INHOUD
EPB-richtlijnen
Liesbeth Lemmens - Energieconsulente VCB
EPB regelgeving BEN (ver)bouwen EPC regelgeving Premies Dakisolatienorm Ecodesignrichtlijn Energiebeleid voor bedrijven
INHOUD
EPB REGELGEVING WAT
EPB regelgeving
'Energie Prestatie en Binnenklimaat’
Wat & Doel
Gebouwen moeten een bepaald niveau van thermische isolatie,
Wanneer moet ik aan de eisen voldoen?
energieprestatie (energiezuinige verwarmingsinstallatie, ventilatie,
Uitzonderingen
...) en een gezond binnenklimaat behalen.
Taken en verantwoordelijkheden
DOEL
Eisen
Energiezuinige en comfortabele gebouwen realiseren in Vlaanderen,
Nieuw 2015
in nieuwbouw of via renovatie.
Toekomstige wijzingen
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
energiebesparing
1
EPB REGELGEVING
EPB REGELGEVING
WANNEER MOET IK AAN DE EISEN VOLDOEN 2006-2014
Werkzaamheden die kaderen in een vergund geheel (aanvraag en sommige meldingen) Gebouwen die verwarmd of gekoeld worden voor mensen die er wonen, werken, sporten…
2014
UITZONDERINGEN
2015
Melding of stedenbouwkundige aanvraag met medewerking van een architect.*
Melding of stedenbouwkundige aanvraag met medewerking van een architect.*
Gebouwen waar mensen werken, wonen, sporten…**
Elk nieuw of gerenoveerd gebouw***
Volledige vrijstelling
Geen eisen
Alleenstaande gebouwen met bruikbare vloeroppervlakte < 50m²
Geen eisen vanaf 21/6/2008
Tijdelijke vergunning (max. 2 jaar)
Gebouwdelen (EPN-eenheden) met bruikbare vloeroppervlakte < 50m² • •
* Altijd EPB plicht als het gebouw(deel) groter is dan 3000 m³. ** Industrie of landbouw: zelfde criteria als 2006-2014 *** Industrie: geen eisen als er zekerheid is dat er geen klimatisatie-installatie wordt geplaatst.
UITZONDERINGEN
Gedeeltelijke vrijstelling
Beschermde monumenten of in beschermde landschappen
Let op! Uitbreiding en gedeeltelijke herbouw zijn wel EPB-plichtig
Bouwkundig erfgoed
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
In een industrieel gebouw waar geen energie verbruikt wordt om een specifieke binnentemperatuur te bereiken In een niet voor bewoning bestemd gebouw in een landbouwbedrijf
Landbouwgebouwen met een lage energiebehoefte
EPB REGELGEVING
Eisen
Eenvoudig dossier en BV < 3000m³
Geen eisen vanaf 21/6/2008
Ervoor afhankelijk van de aard van de werken
Geen eisen vanaf 18/05/2014 Ervoor afhankelijk van de aard van de werken
Geen eisen
EPB REGELGEVING UITZONDERINGEN
Eisen
Afwijkende EPB-eisen
Eisen afhankelijk van datum aanvraag/melding Afwijking aanvragen is mogelijk
Deeleis vanaf 1/1/2015
Gebouwen voor energie-intensieve productie-, bewaring of primaire behandeling van plantaardige producten
Deeleis vanaf 1/1/2015
Stallen voor varkens en pluimvee
Eisen afhankelijk van datum aanvraag/melding
2
Eisen
Serres voor warmte teelten
Deeleis vanaf 1/1/2015
EPB REGELGEVING UITZONDERINGEN
Aan te vragen vrijstelling of afwijking
Gebouwen voor erediensten en religieuze activiteiten
Industriële gebouwen met productieprocessen die warmte opwekken Gebouwen waarvoor het voldoen aan de EPBeisen technisch, functioneel of economisch NIET haalbaar is
EPB REGELGEVING TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
Eisen
Persoon
Niet mogelijk
Aangifteplichtige
•
Aanvraag indien bij het VEA binnen de 9 maanden na de stedenbouwkundige aanvraag of melding en voor de start van de werken
EPB-verslaggever
Verbouwingen van beschermde monumenten of in beschermde landschappen
Architect Aannemer
Details: http://www2.vlaanderen.be/economie/energiesparen/epb/doc/epbuitzonderingen.pdf
• • •
Vergunningsaanvraag of melding (ook haalbaarheidsstudie indien gebouw groter dan 1000m²) Startverklaring Voorlopige EPB-berekening Definitieve EPB-berekening
Maakt de startverklaring en EPB-aangifte op Correcte rapportering
Staat de bouwheer bij en ontwerpt het gebouw volgens de EPB-eisen Voert de werken uit volgens de EPB-eisen
EPB REGELGEVING
EPB REGELGEVING
TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
EISEN
Administratieve boetes zijn mogelijk voor verslaggever en aangifteplichtige. Via de rechtbank kan een bouwheer of verslaggever verhaal halen, indien een aannemer of installateur schuld treft. Overtreding
Vormvereisten
Termijn indiening
Geen overeenstemming met werkelijkheid
VEA
Vastgesteld door
VEA
VEA
Niet voldaan aan de eisen Verslaggever VEA
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
Taak
Aflevering van specifieke documenten:
Afhankelijk van
Datum aanvraag stedenbouwkundige vergunning of melding Aard van het werk Bestemming
Boete voor
Verslaggever
Aangifteplichtige
Meer info: http://www.energiesparen.be/epb/welkeeisen
Verslaggever
Aangifteplichtige
3
EPB REGELGEVING
EPB REGELGEVING
EISEN 2015
NIEUW 2015 Verstrenging U- en R-waarden
http://www.energiesparen.be/epb/eisentransmissie Nieuwe categorie “Ingrijpende energetische renovatie” Definitie: Renovaties waarbij de technische installaties volledig worden vervangen en minstens 75% van de bestaande en nieuwe
scheidingsconstructies die grenzen aan de buitenomgeving, worden (na)geïsoleerd.
EPB REGELGEVING
EPB REGELGEVING
NIEUW 2015
NIEUW 2015
Installatie-eisen bij renovatie en functiewijziging*
Installatie-eisen bij renovatie en functiewijziging*
Meer info via website VEA of VCB Installatietoets VCB: http://www.vcb.be/ben-projecten-energieadvies
enkel geldig voor nieuw geplaatste, vernieuwde of vervangen installaties
Installatie
Verwarming
Sanitair warm water Koeling
Ventilatie Verlichting (enkel NIET-residentieel) Energieverbruikmeters
Techniek
Ketels (gasvormige en vloeibare brandstof) Elektrische warmtepompen Direct elektrische verwarming Elektrische boilers en doorstromers Circulatieleidingen (isolatieverplichting) Ijswatersystemen
Centraal ventilatiesysteem met mechanische toe- en afvoer Vaste verlichtingstoestellen
Verplicht bij grote installaties
*met een BV groter dan 800m³
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
*met een BV groter dan 800m³
4
EPB REGELGEVING
EPB REGELGEVING TOEKOMSTIGE WIJZINGEN Verstrengingspad richting BEN nieuwbouw Definitie BEN bestaande bouw EPN vanaf 2017 Rekenmethode voor alle niet-residentiële gebouwen Voorstel ligt bij regering Gebouwindeling met functies
INHOUD
BEN (VER)BOUWEN WAT
BEN (ver)bouwen
Bijna Energie Neutraal
Wat & Doel
BEN-gebouwen verbruiken weinig energie voor verwarming,
Eisen school en kantoor
uit groene energiebronnen gehaald.
ventilatie, koeling en warm water. De energie die nog nodig is, wordt
Eisen woning en appartement Eisen renovatie
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
DOEL
De standaard vanaf 2021 in Vlaanderen en zelfs heel Europa
5
BEN (VER)BOUWEN
MINIMUM AANDEEL HE Techniek
Zonneboiler
EISEN WONING en APPARTEMENT E-peil ≤ E30
PV-installatie
K-peil ≤ K40 Umax-eisen
Warmtepomp
Netto-energiebehoefte voor verwarming ≤ 70 kWh/m²
Biomassainstallatie
Oververhittingsindicator wooneenheid ≤ 6500Kh (vanaf 1/1/2014)
Stadsverwarming of koelingsnet
gebouwdeel* ≤ 17500Kh (voor 1/1/2014)
Participatie
Ventilatie-eisen Minimum aandeel hernieuwbare energie
Combinatie
*met een ander verwarmingssysteem of een ander afgiftesysteem
• •
Oriëntatie tussen oost en west Helling tussen 0 en 70°
• •
Oriëntatie tussen oost en west Helling tussen 0 en 70°
Minstens 7kWh per m² bruikbare vloeroppervlakte Hoofdverwarming met SPF ≥ 4
Hoofdverwarming met een rendement ≥ 85% en maximale emissieniveaus CO en fijn stof Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen
Hernieuwbaar energieproject in de provincie (minstens 20€ per m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning)
10kWh hernieuwbare energie per m² bruikbare vloeroppervlakte produceren met verschillende technieken*
*voorwaarden in vet vallen weg
Opmerking: elke 2 jaar gebeurt er een evaluatie van het eisenpakket. Hierdoor kunnen aanpassingen aan de eisen mogelijk zijn
BEN (VER)BOUWEN
BEN (VER)BOUWEN
EISEN SCHOOL en KANTOOR
EISEN RENOVATIE
E-peil ≤ E40
BEN eisen voor renovatie worden vastgelegd in het renovatiepact
K-peil ≤ K40 Umax-eisen Ventilatie-eisen Minimum 10 kWh/jaar per m² bruikbare vloeroppervlakte uit
hernieuwbare energie via combinatie van 1 of meerdere systemen.
Opmerking: elke 2 jaar gebeurt er een evaluatie van het eisenpakket. Hierdoor kunnen aanpassingen aan de eisen mogelijk zijn
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
Eis
Collector met aperatuuroppervlakte ≥ 0,02m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning
6
INHOUD
EPC REGELGEVING WAT
EPC regelgeving
EnergiePrestatieCertificaten
Wat & Doel
Geeft aan hoe energiezuinig een gebouw is
Wanneer is het verplicht
10 jaar geldig
Uitzonderingen
Wordt opgemaakt per wooneenheid (per appartement, per studio,
Inhoud
per woning…)
Taken en verantwoordelijkheden
DOEL
Toekomstige wijzingen
Kandidaat kopers of huurders inzicht geven in de energiescore van het gebouw
EPC REGELGEVING
EPC REGELGEVING
WANNEER IS HET VERPLICHT
UITZONDERINGEN RESIDENTIEEL Type
Bij zuivere verkoop in volle eigendom en verhuur van woningen (huis, appartement, serviceflat, studentenkamer*…) moet eigenaar het certificaat kunnen voorleggen EPC dient voorgelegd te worden vanaf moment aanbieding energiedeskundige type A
In openbare gebouwen in het Vlaamse Gewest waar veel volk over de vloer komt (overheidsgebouwen, musea, ziekenhuizen, scholen…) moet het op een zichtbare plaats hangen. Bij nieuwe gebruiker of nieuwbouw heeft de publieke organisatie 15 maanden tijd na ingebruikname Energiedeskundige Type C
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
Geen EPC
Verhuur
Verhuurovereenkomst < 2 maand: Geen EPC
• Nieuwbouwwoningen • Reeds bestaande EPC
* EPB plicht vanaf 2006
*Bij gemeenschappelijke keuken, badkamer of toilet: 1 EPC voor het volledige gebouw. Bij aparte faciliteiten: aparte EPC.
7
Uitzondering
• Onbewoonbaar of ongeschikt verklaarde woning • Woning zonder verwarming • Opstal, erfpacht, ruilakte, gerechtelijke onteigening • Woonboot
EPB en EPC blijven 10 jaar geldig*
EPC REGELGEVING
EPC REGELGEVING
UITZONDERINGEN RESIDENTIEEL Type
• Verkoop van ofwel enkel naakte eigendom of vruchtgebruik • Verkoop van deel (%) van de eigendom Huurovereenkomst voor 1/1/2009 Serviceflats Stacaravans
UITZONDERINGEN PUBLIEKE GEBOUWEN
Uitzondering
Type
Enkel EPC nodig indien verkoop van het geheel in volle eigendom
• • • • • • • • •
Enkel EPC nodig bij nieuwe of vernieuwde huurovereenkomsten Indien dagprijs zonder huurovereenkomst: Geen EPC*
Enkel EPC nodig indien vaste plaats sinds meerdere jaren en aangesloten op nutsvoorzieningen
Meerdere gebouwen of delen gebruikt door 1 publieke organisatie op dezelfde locatie en met minstens 1 gemeenschappelijke teller
*Rusthuizen: EPC voor publieke gebouwen ** EPB plicht vanaf 2006
EPC REGELGEVING
EPC REGELGEVING
INHOUD
TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
Berekende energiescore op een kleurenbalk
Slechts 1 EPC voor de locatie met alle jaarverbruiken en bruikbare oppervlakte samen
Controles op aanwezigheid en correctheid EPC vermelding in advertenties verplicht Notarissen hebben meldingsplicht Administratieve geldboete van 500 euro tot 5000 euro. Overtreding
Contactgegevens energiedeskundige Geldigheidsdatum Energiezuinigheid gebouwschil Energiezuinigheid verwarmingsinstallaties Impact op het milieu Energiezuinige aanbevelingen (niet verplicht)
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
Uitzondering
Geen EPC Bruikbare vloeroppervlakte < 250m² Niet in Vlaams Gewest Lokalen van jeugdverenigingen Religieuze gebouwen Gebouwen die niet vaak bezocht worden Hotels Private kantoren en banken Brandweerkazernes Gebouwen of delen die geen energie verbruiken ten behoeve van mensen (vb loods)
Aanwezigheid EPC
VEA
Advertentieplicht
VEA
Geen overeenstemming met werkelijkheid
8
VEA
Vastgesteld door
Boete voor
Eigenaar
Energiedeskundige
Eigenaar Immobiliënmakelaar Notaris
EPC REGELGEVING
INHOUD
TOEKOMSTIGE WIJZINGEN
Premies
EPC plicht bij verkoop of verhuur van NIET-residentiële gebouwen (kantoren, winkels…) zal waarschijnlijk ingevoerd worden in de loop van 2016 Uitzonderingen
Algemeen Renovatie
Gebouwen kleiner dan 50m² Tijdelijke gebouwen (minder dan twee jaar) Gebouwen voor erediensten en religieuze activiteiten Niet voor bewoning bestemde gebouwen van een landbouwbedrijf Industriepanden en werkplaatsen
Nieuwbouw
Energielening Andere
Energiedeskundige type D
PREMIES
PREMIES
ALGEMEEN
RENOVATIES
Goed op weg naar 2020, maar nog 52% voldoet niet aan 3 prioritaire maatregelen
Wie geeft premies? Netbeheerder Fiscus Vlaamse overheid Gemeentebesturen Provinciebesturen
Meer info: http://www.energiesparen.be/subsidies/subsidiemodule
Aanvraag uiterlijk 12 maand na factuurdatum
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
9
PREMIES
PREMIES
RENOVATIES
RENOVATIES Renovatiepremie
Stopgezet sinds 1/12/2014 Nieuwe premie / belastingsvermindering / belastingskrediet vanaf zomer 2015
Sociale dakisolatiepremie
23€/m² (Rd-waarde minstens 3,5) Huurwoningen bewoond door de doelgroep
Verbeterings- en aanpassingspremie
Enkel laagste inkomens Woning minstens 25 jaar oud Niet combineerbaar met renovatiepremie Alle voorwaarden: www.wonenvlaanderen.be
Beschermde afnemer Verzoek tot afsluiting van elektriciteit en gas ingediend bij LAC Afnemer met actieve budgetmeter voor gas of elektriciteit Prioritaire doelgroep energieleningen
Komen niet in aanmerking?
Wooneenheden niet op hoogste verdieping onder dak of onder onbewoonde zolder Huurwoningen van de sociale huisvestigingsmaatschappij
PREMIES
PREMIES
NIEUWBOUW
ENERGIELENING Maximaal 10000€ Terugbetaling over 5 jaar 0% of 2% interest Aanvragen via lokale entiteit in uw gemeente (90%) 0% voor prioritaire doelgroep
Recht op verhoogde tegemoetkoming van ziekenfonds of Omnio-statuut Jaarlijks bruto gezinsinkomen < 16965,47€ (+3140,77€ per gezinslid dat niet de aanvrager is) In schuldbemiddeling (bij vb OCMW of CAW) en kan verwarmingsfactuur niet betalen Hulp van OCMW voor onbetaalde facturen gas of elektriciteit Eigenaars die hun woning verhuren via SVK aan mensen uit doelgroep
Aanvragen binnen 12 maand na datum van uitgifte EPB Bij volledige afbraak en heropbouw wordt de premie verdubbeld Ook premie voor zonneboiler of warmtepomp bij bouwaanvragen tot 31/12/2013
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
10
PREMIES
PREMIES
ENERGIELENING Welke werken
BESCHERMDE AFNEMERS Extra kortingen via netbeheerder
Dak, vloer en muur isoleren Hoogrendementsglas plaatsen of ramen vervangen Oude verwarmingsketel vervangen door condensatieketel of warmtepomp Zonneboiler plaatsen Fotovoltaïsche zonnepanelen plaatsen Geothemrische warmtepomp plaatsen Thermostatische kranen plaatsen Kamerthermostaat met programmeermogelijkheden plaatsen Verwarmingsketel onderhouden Energie-audit laten uitvoeren
50% bij bestaande woningen* 20% bij E-peilpremie
Meer info via REG-adviseur netbeheerder ENERGIESCAN Door netbeheerder in samenwerking met gemeente Voor kwetsbare huishoudens SOCIALE LENINGEN VMSW, VWF of EKM
Let op: elke lokale entiteit heeft andere regels!
*behalve condensatieketel voor beschermde afnemers
PREMIES
PREMIES
PV
PV
Groenestroomcertificaten voor renovatie Uitgereikt door VREG Halfjaarlijkse berekening VEA zodat gemiddelde particuliere PVinstallatie over een periode van 15 jaar een rendement heeft van ten minste 5% Bedrag afhankelijk van
Installatie voor 2013 1 certificaat per 1000 kWh
Maximaal AC-vermogen omvormers Datum van ingebruikname
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
11
PREMIES
PREMIES
PV
PV Installatie vanaf 2013
Voorbeeld installatie in dienst 2013
93€ per GSC gedurende 15jaar
Aantal kWh per GSC afhankelijk van de bandingsfactor* Bandingsfactor verschillend per categorie Categorie
Omvormervermogen
1
≤ 10 kW
3
> 250 kW en ≤ 750 kW
2
Gemiddeld 11806 kWh nodig voor 1 GSC Sneller GSC door inrekenen prosumententarief (gemiddeld 1222 kWh per GSC)
> 10 kW en ≤ 250 kW
Bandingsfactoren: www.vreg.be/nl/overzicht_bandingsfactoren *door VEA berekende correctiefactor die gebruikt wordt om een rendabele uitbating van een PV-installatie mogelijk te maken
PREMIES
PREMIES
PV
PV Installatie vanaf 2015
Prosumententarief
Afschaffing projectcategorie tem 10 kW
Nettarief voor zonnepaneleneigenaars met terugdraaiende teller Betaling voor de diensten van de distributienetbeheerder Verschillend per netgebied Afhankelijk van het vermogen van de omvormers Aangerekend via elektriciteitsfactuur Start 1 juli 2015 helft betalen in 2015 Vanaf 2017 hervorming
geen steun meer via certificaten
Nog een 20-tal gemeentes geven bijkomende steun
*door VEA berekende correctiefactor die gebruikt wordt om een rendabele uitbating van een PV-installatie mogelijk te maken
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
12
PREMIES
INHOUD
PV
Dakisolatienorm
Prosumententarief Netbeheerder Inter-Energa Infrax West Iveg PBE Gaselwest (via Eandis) Imea (via Eandis)
Tarief 85 euro 84 euro 82 euro 83 euro 89 euro 67 euro
Netbeheerder Imewo (via Eandis) Iveka (via Eandis) Iverlek (via Eandis) Intergem (via Eandis) Sibelgas (via Eandis) Ores (Voeren)
Tarief 75 euro 71 euro 75 euro 72 euro 84 euro 106 euro
Wat & Doel
Vb: Installatie van 2,9 kW in Inter-Energa gebied: 2,9 kW x 85 euro = 246,5 euro (incl. btw) *door VEA berekende correctiefactor die gebruikt wordt om een rendabele uitbating van een PV-installatie mogelijk te maken
DAKISOLATIENORM
INHOUD
WAT & DOEL
Ecodesignrichtlijn
Onderdeel renovatiepact 2020 Verplicht vanaf 1/1/2015 Alle zelfstandige woningen in het Vlaamse Gewest Enkel feitelijke vaststellingen
Wat & Doel
Toekomstige wijzingen
EPC stelt feitelijke waarde vast kleiner dan 0,75 m²K/W(geen default waarden) Feitelijke vaststellingen technisch onderzoeker woningkwaliteit (enkel indien geen EPC of default in EPC)
Strafpunten*
Opmerking: alle appartementen evenveel strafpunten. Het dak is immers een gemeenschappelijk deel. *vanaf 15 strafpunten kan een woning ongeschikt verklaard worden.
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
13
ECODESIGNRICHTLIJN
ECODESIGNRICHTLIJN
WAT & DOEL
WAT & DOEL
Europees Energielabel voor verwarmings- en warmwaterinstallaties
Productlabel
Informatie over het toestel Informatie over functie van het toestel, het geluidsvermogen en de warmteafgifte Opgesteld door fabrikant
Energielabel A++ tot G Verplicht voor toestellen geproduceerd vanaf 26/9/2015
Pakketlabel
Minimumrendement verwarmingstoestellen voor handel in Europa
Informatie over een bepaald systeem Een verwarmingssysteem is immers meer dan een warmtegenerator alleen Label aangevuld met pictogrammen die de diverse onderdelen van het pakket aangeven Berekening door installateur
ketels ≤ 70kW seizoensgebonden energie-efficiëntie ≥ 86% (= klasse B) uitzondering voor type B1 met meerdere installaties op 1 schouw: 75% (= klasse C)
Toestellen op aardgas, stookolie, elektriciteit en hernieuwbare energie (WP, ZB, µWKK)
Meer info: www.attb.be
ECODESIGNRICHTLIJN
INHOUD
TOEKOMSTIGE WIJZINGEN
Energiebeleid voor bedrijven
Vanaf 2019: nieuwe klasse A+++
Wat & Doel
Afschaffing klassen E tot G
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
Financiële tegemoetkomingen
14
ENERGIEBELEID VOOR BEDRIJVEN
ENERGIEBELEID VOOR BEDRIJVEN
WAT & DOEL
FINANCIELE TEGEMOETKOMINGEN
Instrumenten en financiële tegemoetkomingen voor investeringen in
Federale overheid
energiezuinigheid
•
Auditconvenant Benchmarkingconvenant Besluit Energieplanning Energiebeleidsovereenkomsten 2015-2020 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Energiebesparing bij KMO's
Verhoogde
investeringsaftrek •
Vermindering van accijnzen en
heffingen voor
• • • • •
convenantbedrijven
Ecologiepremie (EP-Plus)
•
Groenestroomcertificaten
•
Warmtekrachtcertificaten
10% bijkomende steun voor ontwikkeling
Financiële ondersteuning voor het verkrijgen van energie-advies
•
Steun specifiek voor land- en tuinbouw
Liesbeth Lemmens - Energieconsulente VCB
Soort presentatie • dd.mm.yyyy
15
Premies van Eandis en Infrax
Korting onroerende voorheffing
duurzame technologische
•
BEDANKT VOOR UW AANDACHT
Netbeheerder
Vlaamse overheid
Investeringssteun van Elia
