Wonen renovatie VOOR
Oud en nieuw Gisèle en Didier renoveerden een imposante herenwoning uit de 19e eeuw. Doel was om niet aan de structuur van het gebouw te raken en het oude cachet te bewaren, maar het toch af te stemmen op hedendaags comfort en design. En dat lukte wonderwel. Hedendaagse smaken en behoeften gaan nu hand in hand met de charme van weleer. BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
Tekst Marie Delooz Foto’s Laurent Brandajs
NA
1
Wonen renovatie
VOOR
Eigentijds lijstwerk
NA
Het lijstwerk en de versieringen aan muren en plafonds zijn typisch voor de neoclassicistische architectuur in Brussel. Gisèle wilde ze koste wat het kost behouden en liet ze stuk voor stuk renoveren. Hiervoor deed ze een beroep op Pieter Claerhout (www.claerhoutinteriors.be), een vakman op dit gebied. Vreemd genoeg telde de eetkamer geen enkele soort versiering. Ze liet er voor deze ruimte dan ook bijmaken. Ook hier is het resultaat verbluffend. Je kunt nauwelijks geloven dat deze sierelementen aan muren en plafond, van slechts enkele jaren geleden dateren.
VOOR
NA
n
a achttien jaar in Anderlecht te hebben gewoond, in een huis dat ze zelf gerenoveerd hadden, hadden Gisèle en haar echtgenoot de buurt wel gezien en hunkerden ze naar een nieuw project in een nieuwe omgeving waar ze hun tanden konden inzetten. Haast was er niet echt bij, ze moesten niet weg. Kortom, ze keken uit tot ze precies vonden wat ze zochten. Voor haar werk moet Gisèle in de hoofdstad regelmatig woningen bezoeken die gerenoveerd moeten worden. Tijdens een van die bezoeken viel ze voor de charme van een herenhuis in de buurt van het Jubelpark. ondanks zijn belabberde staat, sloeg de vonk meteen over. “Toen ik de ruime inkom binnenstapte, was ik meteen verkocht”, erkent Gisèle. Toch ging er eerst nog een jaar van afwegen, twijfels en onderhandelingen aan vooraf voor de nieuwe eigenaars zich in het renovatieavontuur konden storten.
2
RESPECT VOOR HET BESTAANDE
XXL-WONING
Het uitgangspunt was duidelijk: de oorspronkelijke elementen die de woning haar cachet gaven, moesten koste wat het kost bewaard blijven. een groot deel van de renovatiewerken ging dan ook naar het reinigen en herstellen van die klassieke ornamenten die zo typisch waren voor die tijd. Toch kon ook de woning een grondige opfrisbeurt gebruiken. Gelukkig was het sinds de bouw, zowat honderd jaar terug, altijd goed onderhouden geweest. Maar het interieur getuigde van vergane glorie. Donkere kleuren aan de muur, vergeeld houtwerk, parket dat bedekt was met vinyl of laminaat: het geheel gaf een droeve indruk. Maar dankzij de verbeelding van Gisèle en de nodige inzet, werd de woning omgetoverd tot een eigentijdse, heldere plek, zonder dat er zelfs zware structurele ingrepen aan te pas kwamen – en dus ook geen architecten.
De woning was ingedeeld volgens het klassiek model van drie opeenvolgende ruimtes, waardoor deze huizen vaak veel weg hebben van een lange, smalle gang met een centrale ruimte waar weinig licht binnen komt. Maar de aanzienlijke gevelbreedte – maar liefst acht meter – in combinatie met de hoge plafonds en de gulle raampartijen, zorgen voor een comfortabel ruimtegevoel. Van bij het binnenkomen benadrukt de grote, marmeren inkomhal het edel karakter van deze stadswoning. Hij vormt de verbinding naar de leefruimtes die van de straat tot aan de tuin lopen. een eerste salon opent de deuren aan de straatzijde. De centrale ruimte biedt een gezellige plek aan een tweede zithoek met haard. De eetkamer, die rechtstreeks in contact staat met de tuin, sluit het drieluik af. De keuken, die achter de trap zit, bleef uiteindelijk op haar oorspronkelijke plaats. BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
3
Wonen renovatie
Keuken: cementtegels (Veronove)
VOOR
36 euro/m2, excl. plaatsing en btw NA
VOOR
Oude tegels De oude tegels in de keuken lijken er al jaar en dag te liggen. Maar schijn bedriegt. Tijdens de renovatie moesten de originele vloertegels die op zand waren gelegd, verwijderd worden om een nieuwe betonchape te gieten. De bedoeling was om ze terug te leggen achteraf, maar dat bleek onmogelijk. Enerzijds waren heel wat tegels in de loop der jaren verkleurd en vielen ze op in het geheel, anderzijds raakte een aantal ervan beschadigd bij het delicate uitbreekwerk. Gevolg: er bleven er niet genoeg over om de hele keukenvloer mee te bedekken. De eigenaar besloot dan maar om nieuwe witte en zwarte cementtegels te plaatsen die perfect aansluiten bij de rest van het interieur. Met resultaat. De nieuwe tegels zijn haast niet te onderscheiden van de oude. Dit soort tegels wordt onder andere geproduceerd door het Nederlandse bedrijf De Tegel, dat gespecialiseerd is in handgemaakte tegels. In ons land worden ze onder meer verdeeld door de groep Veronove. Je betaalt ongeveer 36 euro/m2, exclusief btw. Voor de plaatsing reken je ongeveer 40 euro/m2.
Om plaats te winnen voor de keukenmeubelen werd voor de toegang van de keuken een discrete schuifdeur voorzien.
“Ik dacht er eerst aan de keuken te openen naar de eetkamer”, zegt Gisèle, “maar ik wilde de oorspronkelijke ruimte respecteren. Bovendien zit het plafond van de keuken een stuk lager. Het was dus moeilijk geweest om twee verschillende plafondhoogtes binnen een en dezelfde ruimte in te passen.” een bewuste keuze dus, die rekening houdt met het bestaande en deze opvallende opeenvolging van kamers tot haar recht doet komen. De nachtzones bevinden zich op de verdiepingen. Iedereen heeft zijn eigen niveau. De eerste verdieping is die van de ouders, de tweede is het domein van de dochter en de zoon heeft de zolderverdieping voor zich alleen. op de twee tussenverdiepingen zijn telkens bureaus voorzien. Helemaal beneden beschikt het souterrain over verschillende bergruimtes, de technische ruimte, de wasplaats en een ontspanningsruimte met homecinema en een bar.
4
KLEUREN EN STIJLEN Al van in de inkom is het duidelijk: wit voert hier het hoogste woord. Toch zit er een logica in dit opzet. naast die overheersende hoofdkleur vind je donkere, grijze of zwarte accenten die voor een mooi contrast zorgen. Het wit biedt een sober en helder kader dat de oorspronkelijke elementen goed tot hun recht laat komen, terwijl de donkere toetsen van het meubilair een eigentijdse klemtoon toevoegen aan dit chique en elegante interieur. Gisèle schrok er dus niet voor terug om ogenschijnlijk tegengestelde stijlen met elkaar te verzoenen. Uiteindelijk monden ze uit in een verrassende harmonie en geven ze de woning haar hele persoonlijkheid. De parketvloeren op het gelijkvloers waren nog in goede staat. De eigenaars wilden ze dan ook behouden, als getuigen van het verleden met hun opmerkelijk visgraatverband. Ze werden allemaal gereinigd, opgeschuurd en behandeld met
een kleurloze matte vernis. De vloeren op de verdiepingen bleken echter te zwaar beschadigd door opeenvolgende lagen vloerbedekkingen. Ze werden noodgedwongen vervangen door een nieuw eikenhouten parket dat dezelfde behandeling kreeg als op het gelijkvloers. op de bovenste verdiepingen werd onder het parket nog een akoestische vloer in oSB gelegd. ook de oude deuren en klinken werden met zorg gerestaureerd. Gisèle zegt uren te hebben besteed aan het reinigen van de ruiten in de deuren. “Ze waren vergeeld en zaten vol verfvlekken. er was engelengeduld nodig om ze te verwijderen.” Vastbesloten om zo veel mogelijk oorspronkelijke elementen te vrijwaren, besteedde de eigenares ook veel tijd aan de renovatie van de gietijzeren radiatoren. “Sommige zijn echte juweeltjes, vol sierlijke bloemenmotieven. Ik kon het niet over mijn hart krijgen om ze te vervangen.” BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
5
Wonen renovatie
NA
VOOR
Badkamertegels: donkere houtparketimitatie Wood Pepper 10,94 euro/m2, excl. plaatsing en btw
De trap werd volledig af- en opgeschuurd en opnieuw geschilderd. Origineel en eigentijds met zijn heldere trapleuning en donkere spijlen.
VOOR
MAKKELIJK ONDERHOUD
De keuken is sober en helder, en ook hier valt het contrast op tussen het wit van de muren en de designmeubelen, en het zwart van de huishoudtoestellen. Het werkvlak en het aanrecht in composiet imiteren Carraramarmer. “Ik ben dol op marmer”, zegt Gisèle, “maar in een keuken is het onderhoud ervan ronduit problematisch. Daarom koos ik voor een praktische oplossing. Toch wilde ik honderd procent zeker zijn van mijn keuze en heb ik het materiaal eerst getest. Verschillende dagen liet ik er azijn, wijn en tomaten intrekken om te zien of ze sporen zouden nalaten. Het resultaat was overtuigend!” In dezelfde tweekleurige logica, combineren ook de badkamers helder en donker. De douchewanden zijn bekleed met acrylplaten. naast hun eigentijdse aspect zijn ze een mooi alternatief voor tegels. Ze hebben immers geen voegen waardoor er geen risico bestaat op waterinfiltratie en ze vlot kunnen worden schoongemaakt.
6
NA
OPEN HAARD OF INBOUWHAARD
Voor de eetkamer, de dressings en de bureaus ontwierp Gisèle het inbouwmeubilair zelf. Ze liet ze op maat maken door een schrijnwerker. De meubels lopen nergens door tot aan het plafond, zodat de oude sierlijsten nog zichtbaar blijven. In de eetkamer kreeg de bibliotheekkast centraal een nieuwe schouw met onderaan bergruimte voor het stockeren van de houtblokken. De inbouwhaard straalt via roosters de warmte door de kamer. In de middelste ruimte stond al een oude schoorsteen. om het oorspronkelijke karakter niet te ontsieren met een moderne inbouwhaard, kwam er een gewone open haard, zonder glas – maar wel met een rooster voor – die evenwel is uitgerust met een systeem om de warmte te verdelen.
Vergis je niet, de vloeren in de badkamers zijn bekleed met tegels die het aspect van hout imiteren. Tegels zijn immers makkelijker te onderhouden.
BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
7
Wonen renovatie
NA NA
VOOR
VOOR
De bestaande trap die naar de hoogste verdieping leidt, werd gerenoveerd in zwart-witte tinten. Twee kleuren die je in het hele huis terugvindt.
ENERGIEKEUZES Tijdens de renovatiewerken probeerden de eigenaars toch ook rekening te houden met het energieplaatje, al is dat geen eenvoudige klus bij dit soort woningen. om warmteverliezen tegen te gaan werd het dak geïsoleerd en werden de ramen uitgerust met dubbele beglazing. ook aan ventileren hebben ze gedacht. Ze kozen voor een ventilatiesysteem C, waarbij de natuurlijke aanvoer van verse lucht gebeurt via roosters in het raam. De gebruikte lucht wordt mechanisch weer afgevoerd. De roosters zijn van buitenaf overigens praktisch onzichtbaar. Ze zitten namelijk ingewerkt achter de aanslag boven het raam. De gevels werden niet geïsoleerd. Dat was een bewuste, maar weloverwogen keuze. op die manier konden de sierlijsten van muren en plafonds bewaard blijven en het globaal budget van de renovatie binnen de perken gehouden. Anderzijds schonken
8
BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
Enkel onder het dak vind je hier en daar een felle kleur terug, wat zorgt voor een speels effect in deze kinderkamer.
de eigenaars wel bijzondere aandacht aan de verlichting: praktisch alle lichtpunten zijn uitgerust met ledlampjes die het stroomverbruik drastisch terugschroeven. Met een goed georiënteerde tuin van 600 m2 hoeft deze stadswoning niet onder te doen voor landelijke villa’s. Gisèle is tevreden met de ligging van haar nieuwe woonst: “er ligt een klein park aan ons huis en een groot (het Jubelpark) aan de overkant. De buurt leeft, er zijn activiteiten en winkels vlakbij en dankzij een goede verbinding met het openbaar vervoer kunnen we de auto vaak thuis laten.” ■
Wonen renovatie
Technische fiche KE BR
EP
SA
BR
SK
SK
BR SK DR SA BK
1e verdieping
2e verdieping
DR
1 Dit herenhuis onderging een eigentijdse renovatie maar hield rekening met zijn karaktervolle geschiedenis. 2 Alle originele elementen (parketten, deuren, lijstwerk, trappen,...) werden met zorg bewaard en gerestaureerd. 3 Wit overheerst en zorgt in alle kamers voor licht en sereniteit.
5 Ondanks haar ligging midden in de stad, straalt deze woning rust uit en kijkt ze achteraan uit op een grote tuin. BETER BOUWEN & VERBOUWEN
december-januari 2015
DC
1 m2
zolderverdieping
De statige inkomhal geeft op het gelijkvloers uit op drie op elkaar volgende ruimtes: twee salons en de eetkamer. Vanuit de eetkamer leidt een klein sas naar de keuken, die ook aan de tuinkant zit, achter de trap. Verder is er daar ook nog een vestiaire en toilet. Op weg naar de eerste verdieping passeer je een eerste bureau op het tussenverdiep, ook tussen de eerste en tweede verdieping zit een bureau. Elke verdieping is voorbehouden voor iemand. De eerste voor de ouders, met vooraan de badkamer en dressing, en achteraan de masterbedroom die uitgeeft op een mooi terras. De tweede verdieping bestaat uit twee grote kamers en een doucheruimte vooraan. Die is voorbehouden voor de dochter. Een trap leidt nog verder naar de derde verdieping, onder het dak, waar de zoon heer en meester is. Helemaal beneden zit nog een grote kelderverdieping (niet op plan) die buiten bergruimte en de technische ruimte plaats biedt aan een ontspanningsruimte met homecinema met bar.
4 Donkere toetsen vormen een “zwarte draad” doorheen de woning. Ze contrasteren met het wit en creëren op elke verdieping een homogene sfeer.
9
BK
Info & budget
Het huis in 5 punten
De plannen
gelijkvloers
DR
BK BP BR DC DR EP KE SA SK
Badkamer Beroepspraktijk Bureau Douchecel Dressing Eetplaats Keuken Salon Slaapkamer
Architect De eigenaars voerden de volledige renovatie zelf uit. Er kwam geen architect aan te pas. Jaar van de werken: 2011-2012 Oppervlakte: 500 m2 ■ Buitenschrijnwerk, plat dak, isolatie 38.500 euro ■ Restauratie smeedwerk 18.000 euro (voor- en achtergevel) ■ Elektriciteit, parlofoon, 37.600 euro lichtarmaturen, alarm ■ Loodgieterij, sanitair, verwarming 44.000 euro ■ Open haard, inbouwhaard, 10.000 euro leidingen ■ Interieurafwerking, vloeren, 32.300 euro lijstwerk ■ Keuken 23.000 euro (meubelen en huishoudtoestellen inclusief) ■ Regenwatertank 6.000 euro Subtotaal 209.400 euro Btw (6%) 12.564 euro Ereloon architect n.v.t. Totaal 221.964 euro
