Gemeentelijke monumenten Bouwen en verbouwen
www.sudwestfryslan.nl
Gemeentelijke monumenten Bent u eigenaar of huurder van een gemeentelijk monument? En wilt u het opknappen, verbouwen, uitbreiden of slopen? Dan gelden er bijzondere voorwaarden. In deze brochure leest u informatie die u verder kan helpen bij uw plannen.
hierbij zijn de vormgeving, de afmetingen en verhoudingen, de gebruikte materialen en de detaillering van specifieke onderdelen. Vaak denken eigenaren dat alleen de voorgevel monumentaal is. Maar de monumentenbescherming geldt voor alles op het perceel. Behalve als er in de omschrijving van het monument uitzonderingen zijn gemaakt.
Bijzondere bouwwerken
Onderhoud en restauratie
In onze gemeente staan vele historische gebouwen. Een aantal van deze gebouwen is zo bijzonder dat de gemeente deze beschermt als gemeentelijk monument.
Waarom is goed onderhoud belangrijk? Het behoud van een monument begint met goed onderhoud. Hoe slechter het onderhoud, hoe hoger de kosten van de restauratie.
Wat is een gemeentelijk monument? Een gemeentelijk monument is een gebouw dat door zijn schoonheid, wetenschappelijke of cultuurhistorische betekenis belangrijk is voor de regio. De gemeente heeft deze monumenten volgens de Erfgoedverordening aangewezen en opgenomen in het gemeentelijk monumentenregister. Voor elk monument is een ‘redengevende omschrijving’ opgesteld. Hierin staat beschreven waarom de gemeente het gebouw beschermd. Bij de meeste monumenten is het hele bouwwerk beschermd. Dit betekent dat de binnen- en buitenkant beschermd is, maar ook de aan- en uitbouwen die er later bijgekomen zijn.
Is mijn gebouw beschermd als gemeentelijk monument? In de gemeente staan ongeveer 130 gemeentelijke monumenten. Dit zijn vooral woningen, maar ook een aantal kerken, boerderijen en bedrijfspanden. Voor een overzicht van de gemeentelijke monumenten kijkt u op www.sudwestfryslan.nl en zoekt u op erfgoed. U kunt ook een uittreksel van het monumentenregister aanvragen of contact opnemen met de gemeente.
Historische uitstraling Bij verbouw of restauratie is het belangrijk dat zoveel mogelijk van de historische uitstraling van het gemeentelijk monument bewaard blijft. Dit geldt voor de binnen- en de buitenkant. Aandachtspunten
Heeft u hulp bij onderhoud nodig? Monumentenwacht Fryslân of een andere onafhankelijke organisatie kan u helpen met onderhoud en restauratie. Monumentenwacht Fryslân controleert uw gebouw, maakt een rapport en adviseert over goed onderhoud. Monumentenwacht Fryslân kan ook klein (nood)herstel doen. Zo voorkomt u dat kleine gebreken onverwachts tot grote, kostbare reparaties of herstelwerkzaamheden leiden.
Heeft u (uitgebreide) bouwplannen? De gemeente kan u vragen om een bouwhistorisch onderzoek uit te laten voeren bij (uitgebreidere) bouwplannen. Bouwhistorisch onderzoek is belangrijk voor het maken van een goed restauratieplan. Bij dit onderzoek wordt gekeken naar de architectuur, de constructies en opbouw van muren, balklagen, daken, gebruikte bouwmaterialen, plattegronden, interieurafwerking en kleurgebruik. Zo wordt de geschiedenis van het monument in beeld gebracht.
Heeft u advies bij restauratie nodig? Het restaureren en onderhouden van een monument is specialistisch werk. Bij uitgebreide werkzaamheden aan monumenten is het belangrijk een gespecialiseerd adviesbureau in te zetten. Architecten en aannemers hebben over het algemeen voldoende ervaring met restauraties. Ook kan het interessant zijn om vooraf eens contact op te nemen met de
lokale historische stichtingen. Zij hebben vaak veel kennis over (bouw)gebruiken in de omgeving.
Subsidie Voor het bewaren van gemeentelijke monumenten hebben de gemeente Súdwest-Fryslân en de Provincie Fryslân een aantal mogelijkheden voor subsidie en financiering.
Gemeentelijke subsidies De gemeente heeft een Subsidieregeling Cultureel Erfgoed. Volgens deze regeling kunt u subsidie aanvragen voor bepaalde werkzaamheden aan uw gemeentelijke monument.
Waarvoor kan ik een gemeentelijke subsidie aanvragen? Hieronder leest u waarvoor u een subsidie kunt aanvragen. Voor de volledige regeling en het aanvraagformulier gaat u naar www.sudwestfryslan. nl en zoekt u op subsidie.
Groot onderhoud Voor werkzaamheden aan uw monument die niet tot het normale onderhoud horen kunt u een subsidie aanvragen. We spreken van groot onderhoud
wanneer u meer dan 20% van een deel restaureert of vervangt. Schilderwerk valt nooit onder groot onderhoud. De subsidie is 50% van de kosten die in aanmerking komen voor subsidie met een maximum van € 5.000 per aanvraag.
Cascoherstel Voor het herstellen van constructies en waardevolle onderdelen (binnen en buiten) van uw monument kunt u een subsidie aanvragen. De subsidie is 50% van de kosten die in aanmerking komen voor subsidie met een maximum van € 15.000 per aanvraag.
Inspecties Voor een eerste bouwkundige inspectie van uw monument door de Monumentenwacht Fryslân of een andere onafhankelijke organisatie kunt u een subsidie aanvragen. De subsidie is maximaal € 500 per aanvraag.
Bouwhistorisch onderzoek in combinatie met cascoherstel Voor het uitvoeren van een bouwhistorisch onderzoek voor uw monument kunt u een subsidie aanvragen. Na het bouwhistorisch onderzoek kunt u goede keuzes maken voor het herstel van de monumentale waarde en/of het casco. De subsidie is 50% van de kosten die in aanmerking komen voor subsidie met een maximum van € 2.500 per aanvraag.
Subsidies van de provincie
Subsidies van het Rijk
De provincie Fryslân heeft voor de gemeentelijke monumenten enkele subsidiemogelijkheden en mogelijkheden voor leningen.
Het Rijk heeft geen subsidies voor gemeentelijke monumenten.
Vergunning Waarvoor kan ik een provinciale lening afsluiten? Cultuurfonds-hypotheek Via het provinciale cultuurfonds, onderdeel van het Nationaal Restauratiefonds, kunt u een lening met een lage rente afsluiten voor het restaureren van uw gemeentelijke monument. Deze rente zit 4,5% onder de markrente met een minimum van 1,5%. Voor meer informatie gaat u naar www.restauratiefonds.nl en zoekt u op cultuurfonds-hypotheek.
Om het historische karakter van uw gemeentelijke monument te bewaren zijn er aparte regels. Vaak is er voor bouw-, verbouw- of sloopwerkzaamheden een omgevingsvergunning nodig. Hieronder leest u waarvoor u een omgevingsvergunning moet aanvragen.
Voor welke werkzaamheden hoef ik geen omgevingsvergunning aan te vragen?
Deze regeling is bedoeld voor gebouwen met funderingsproblemen door paalrot. Dit is een schimmelaantasting door droogstand van houten funderingen. U moet voor 1992 eigenaar van het gebouw zijn geworden om in aanmerking te komen voor deze regeling. Ook mag de WOZ-waarde van het gebouw niet meer dan € 236.607 zijn. U kunt een lening met lage rente van 2% afsluiten. Meer informatie leest u op www.fryslan.frl/funderingsherstel.
U heeft geen omgevingsvergunning nodig bij: • Onderhoud waarbij vormgeving, details, profilering, kleur en materiaalsoort niet verandert; • Vervangen van materiaal op kleine schaal en waarbij u alleen waar het nodig is het materiaal vernieuwd; • Vervangen van onderdelen in het monument die na 1965 zijn aangebracht; • Veranderingen binnen het monument waarbij u het geraamte, de constructie en de monumentale onderdelen van het gebouw niet verandert.
Waarvoor kan ik een provinciale subsidie aanvragen?
Voor welke werkzaamheden moet ik een omgevingsvergunning aanvragen?
De provincie past de subsidieregeling jaarlijks aan. In mei wordt de subsidieregeling van dat jaar bekendgemaakt. Aanvragen kunt u indienen van september tot oktober. Er is onder andere subsidie beschikbaar voor: • Gemeentelijke monumenten die oorspronkelijk niet als woning zijn gebouwd • Nevenactiviteiten voor kerken, bouw- en tuinhistorische onderzoeken en verkenningen voor herbestemming • Restauratie in combinatie met herbestemming. Deze subsidies kunnen oplopen tot maximaal €200.000. Op www.fryslan.frl/subsidies leest u meer over de mogelijkheden en de voorwaarden. U kunt zoeken op subsidieregeling monumenten Fryslân.
U heeft een omgevingsvergunning nodig als u kleine werkzaamheden en onderhoud aan uw monument doet waarbij vormgeving, detaillering of kleur veranderen. En als u grote veranderingen aan uw monument doet, zoals: • (Gedeeltelijke) sloop • (Gedeeltelijke) herbouw • Ingrijpende herstelwerkzaamheden • Verandering van de functie • Uitbreiding.
Funderingsherstel
Hoe weet ik of ik een omgevingsvergunning aan moet vragen? Hiernaast is een lijst met voorbeelden van werkzaamheden waarvoor u wel en geen omgevingsvergunning nodig heeft.
Wel vergunning nodig
Geen vergunning nodig
Overschilderen in een andere kleur
Overschilderen in dezelfde kleur zonder de oude verflagen weg te halen.
Volledig vernieuwen van het voegwerk
Plaatselijk herstellen van metselwerk met dezelfde voeg en voegspecie
Chemisch of onder hoge druk reinigen van de gevel
Reinigen van de gevel met warm water onder lage druk
Aanbrengen van nieuwe pleisterlaag
Plaatselijk herstellen van pleisterwerk
Vervangen van ramen, kozijnen en deuren, ook als materiaal en vorm niet veranderen
Plaatselijk herstellen van kozijnen, ramen en deuren
Opnieuw dekken van het dak met pannen of leien
Plaatselijk vervangen van slechte pannen of leien
Vervangen van dakgoten en regenpijpen
Plaatselijk repareren van lekkende goten en regenpijpen
Weghalen of herstellen van historische lambriseringen, behang of schilderingen
Weghalen van nieuwere scheidingswanden of verlaagde plafonds van bijvoorbeeld hard- of zachtboard, gipsplaat of kunststof
Herstellen van onderdelen in het interieur met monumentale waarde, zoals stucplafonds, historische wandbekleding en haardpartijen
Een 30 jaar oude trap weghalen of recente binnenmuren stuken
Moderniseren van de oorspronkelijke keuken of sanitair uit de bouwtijd of een belangrijke latere bouwfase
Vervangen van moderne keuken, sanitair of cv-installatie
Staan uw plannen niet in de voorbeelden of twijfelt u? Op www.omgevingsloket.nl kunt u een vergunningscheck doen om na te gaan of u voor uw werkzaamheden een vergunning nodig heeft.
Hoe weet ik of mijn plan aan de voorwaarden voldoet voor een omgevingsvergunning? Wilt u weten of uw plannen voldoen aan de voorwaarden voor een omgevingsvergunning, dan kunt u een conceptaanvraag doen. Voor deze conceptaanvraag moet u schetsen aanleveren waarin uw bouwplannen staan. De gemeente gaat dan op hoofdlijnen na of uw plan haalbaar is. Op www.sudwestfryslan. nl kunt u een (schriftelijke) conceptaanvraag doen.
Hoe vraag ik een omgevingsvergunning aan? Als de gemeente uw conceptaanvraag positief beoordeelt, dan kunt u een omgevingsvergunning aanvragen. Dit kunt u doen via www.omgevingsloket.nl.
Hoe lang duurt het voordat ik een vergunning krijg? De gemeente beslist over uw vergunningsaanvraag. Hierbij vraagt de gemeente onder andere de welstandscommissie Hûs en Hiem om advies. De beslistermijn is maximaal 8 weken. De gemeente kan deze termijn één keer met 6 weken verlengen.
Wat zijn de kosten? Voor de conceptaanvraag en de omgevingsvergunning moet u betalen. Hoeveel u moet betalen leest u in de Legesverordening op www. sudwestfryslan.nl. Wanneer u binnen 6 maanden na uw conceptaanvraag een omgevingsvergunning aanvraagt, dan verrekent de gemeente de kosten van de conceptaanvraag met de kosten van de omgevingsvergunning.
Ik heb geen omgevingsvergunning aangevraagd, maar dit blijkt wel nodig. Wat nu? U kunt alsnog een omgevingsvergunning aanvragen. Doet u dit niet of kan de gemeente de omgevingsvergunning niet verlenen, dan bent u verplicht om de veranderingen weer in de oude staat terug te brengen.
Waarmee kan de gemeente mij verder helpen? De gemeente kan u ook helpen bij: • Advies over (het verhelpen van) gebreken of onderhoud • Vragen over de gemeentelijke subsidieregeling • Vragen over monumentale waarde van onderdelen van uw gebouw • Vragen over de omgevingsvergunning • Alle andere vragen over gemeentelijke monumenten U kunt van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 16.00 uur contact opnemen met team Vergunningen of medewerkers van Erfgoed. Dit kan via telefoonnummer 14 0515 of omgevingwabo@ sudwestfryslan.nl. U kunt ook een afspraak maken; u kunt naar het gemeentehuis in Sneek komen of een medewerker van Erfgoed komt bij u langs om te adviseren.
Meer informatie Deze brochure is bedoeld voor eigenaren/huurders van een gemeentelijk monument. Informatie over rijksmonumenten, beschermde stads- en dorpsgezichten en archeologisch onderzoek kunt u lezen in onze andere brochures. Deze kunt u krijgen bij de gemeenteloketten in Bolsward en Sneek. Of aanvragen bij de vakgroep Erfgoed.
Handige websites www.sudwestfryslan.nl
Informatie over de monumenten in Súdwest-Fryslân, bij Inwoners – Wonen - Cultureel Erfgoed.
www.belastingdienst.nl
Informatie over mogelijke aftrekbare kosten van restauratie- of onder houdswerkzaamheden aan een rijksmonument.
www.fryslan.frl/subsidies
Informatie over provinciale subsidieregelingen.
www.restauratiefonds.nl
Informatie over een lening met lage rente af te sluiten voor een deel van de onderhoudskosten van een beschermd pand.
www.cultureelerfgoed.nl
Informatie van het rijk over beschermde stads- en dorpsgezichten en een beeldbank met historische foto’s.
www.ruimtelijkeplannen.nl
Informatie over lokale bestemmingsplannen. Hier kunt u lezen hoe uw gebouw en omgeving staan omschreven in het bestemmingsplan.
www.fryslan.nl/chk
Cultuurhistorische Kaart Fryslân en de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra. Op deze kaarten leest u welke verkavelingstypen en dijksystemen in onze gemeente zijn.
www.sudwestfryslan.smartmap.nl
Digitale gemeentegids. Hier vindt u uw lokale historische vereniging of Stichting Stadsherstel. Zij hebben veel kennis over de lokale historie.
swf.hosting.deventit.net
Beeldbank met historische foto’s van de gemeente. Deze beeldbank is nog in opbouw.
www.monumenten.nl
Algemene informatie over monumenten
www.monumentenwacht-fryslan.nl Informatie over het onderhoud van uw gebouw, bij Onderhoudswijzer en Handige info. www.sikb.nl
Algemene eisen en een checklist voor archeologisch onderzoek.
www.voia.nl
Overzicht van bedrijven in bezit van een opgravingsvergunning.
U kunt ook langskomen: Loket Bolsward Kerkstraat 1, 8701 HP
Loket Sneek Marktstraat 8, 8601 CT
De loketten zijn op werkdagen geopend van 09.00 uur - 16.00 uur, behalve vrijdagmiddag. februari 2015
Bij het loket in Bolsward kunt u alleen schriftelijke informatie krijgen. Nb. Aan deze folder kunt u geen rechten ontlenen.
Postadres: Gemeente Súdwest-Fryslân Postbus 10.000 8600 HA te Sneek
[email protected] www.sudwestfryslan.nl
