www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 20,00
Managementblad voor de olie- en chemische industrie Nr. 02 – 2013
making the difference
Nr. 02 – 2013
SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity. As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world. SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.
sgs gRoUP NETHERLANDs
sgs gRoUP BELgiUm
Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e
[email protected]
SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e
[email protected]
www.sgs.com
001_2_59_60_A_omslag.indd 2
Energie-integratie maakt WKK overbodig • VOTOB laat zien wat er wel goed gaat • Nauwe samenwerking maakt industrie veiliger • Thema: Onderhoud
13-02-13 09:16
THEMa
Soepelere audits dankzij assetmanagement De Europese chemische industrie heeft het niet gemakkelijk. De internationale concurrentie is groot en de eigen markt groeit maar weinig. Tegelijk neemt de druk om veilig en milieuvriendelijk te opereren toe. In die omstandigheden is het belangrijk het maximale uit de productiemiddelen te halen. Met lange termijn assetmanagement kan hier veel worden gewonnen. Francis Voermans
LINQS Een lange termijn asset management strategie draagt meer bij aan het maximaliseren van het bedrijfsresultaat en het veiligstellen van de bedrijfstoekomst. Om bedrijven hierbij te helpen, is een nieuwe ISO 55.000-serie, de nieuwe standaard voor asset management, opgesteld. Certificering biedt handvatten om kapitaalgoederen kostenefficiënt te beheren. Meer informatie over de ISO 55.000 richtlijn is te vinden op: www.assetmanagementstandards.com
44
Jarenlang probeerden veel bedrijven de onderhoudskosten zover mogelijk te reduceren. Op korte termijn lijkt dit te renderen, maar op lange termijn kan deze strategie zich wreken. De kosten over de hele levensduur van een installatie worden hoger, de asset prestaties nemen af, de risico’s nemen toe en de voorziene levensduur van het productiemiddel wordt niet gehaald. Een lange termijn assetmanagement-strategie draagt meer bij aan het maximaliseren van het bedrijfsresultaat en het veiligstellen van de bedrijfstoekomst, stelt Mark Geerars, consultancy manager bij Stork: ‘Asset management omvat alle activiteiten die gekoppeld zijn aan de volledige levenscyclus van het kapitaalgoed; van ontwerp via opereren, onderhouden en verbeteren tot en met ontmanteling van de asset. In plaats van al deze activiteiten afzonderlijk te optimaliseren streeft een integrale assetmanagement-aanpak juist naar het optimaal afstemmen van al deze activiteiten. In vele bedrijven ligt hier nog een groot potentieel ter optimalisatie.’ Onderhoud speelt een grote rol in deze integrale aanpak. Het implementeren van assetmanagement brengt dan ook veranderingen mee voor de onderhoudsafdeling. ‘Er is een onderhoudsbeleid en -strategie noodzakelijk, de processen en organisatie moeten worden ingericht, de medewerkers moeten de juiste competenties hebben en de noodzakelijke middelen moeten worden voorzien’, aldus Geerars.
teerde strategieën zoals voor het investeringsbeleid en operating. Stork heeft een consultancy team dat bedrijven helpt bij het opstellen van de juiste strategie en bij de implementatie daarvan. De koppeling van die twee activiteiten is belangrijk, zegt Geerars: ‘Vaak zie je dat managers mooie strategieën bedenken, maar tegelijkertijd blijft de werkvloer hetzelfde doen. Als er geen goed plan is voor de invoering, heeft het geen zin om een strategie op te stellen. Een belangrijk aspect is dat de mensen in de veranderingen meegaan.’ Assetmanagement vereist dat de onzichtbare muurtjes binnen een organisatie worden afgebroken. ‘Mensen moeten uit hun gewoontes worden gehaald. Het is niet altijd de schuld van slecht onderhoud of van het slecht opereren. Er moet een cultuur komen waarbij mensen samenwerken aan een gemeenschappelijk doel waarbij ze hun ideeën kunnen inbrengen en daarbij serieus worden genomen.’ Stork besteedt bij het inrichten van asset management daarom veel aandacht aan het bouwen van bruggen. ‘Vanaf dag één betrekken we ook de mensen op de werkvloer en de tussenlagen. We laten bijvoorbeeld door het middenkader een eerste presentatie doen voor de directie. Vanaf de eerste maand zijn er sessies met uitvoerend personeel en mensen uit de tussenlaag. Het zijn simpele dingen, maar op die manier zorg je voor draagvlak. Op het moment dat we starten met de invoering is het al hun ding.’
Cultuur De onderhoudsstrategie beschrijft hoe onderhoud bijdraagt aan de vereisten van de bedrijfsstrategie en de eisen van stakeholders. Maar ook hoe aan de wettelijke eisen wordt voldaan en hoe de veiligheid van medewerkers en omgeving wordt gegarandeerd. Daarbij moet de onderhoudsstrategie rekening houden met andere assetmanagement gerela-
Integratie Als de nieuwe strategie eenmaal is geïmplementeerd, merken de mensen snel dat er verbeteringen zijn. ‘De juiste dingen worden slimmer en sneller gedaan. Mensen zien dat er meer kilo’s uit de fabriek komen. De samenwerking tussen de diensten is verbeterd. De administratieve druk voor compliance en audits wordt minder. Dat zijn zichtbare resultaten.’
PETROCHEM 02 – 2013
044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 44
12-02-13 15:32
FOTO: BP
Die ervaring heeft ook Ewout Noordermeer, directeur van Ultimo. ‘De onderhoudsmanager van een bedrijf dat net op een nieuw systeem is overgegaan, vertelde laatst dat de audits zo soepel waren verlopen.’ Ultimo levert software-oplossingen voor de industrie, onder meer ter ondersteuning van assetmanagement. Noordermeer ziet assetmanagement niet als een geheel nieuwe methode. ‘De integratie van de verschil-
Dienst. Van origine werd het gebruikt voor storingsanalyses, de planning van preventief onderhoud en efficiënt voorraadbeheer en inkoop. In de loop van de tijd is het als een olievlek door de organisatie verspreid. Eerst was er de integratie met productie. Operators kregen ook toegang tot het systeem en zo werd de communicatie tussen productie en technische dienst verbeterd. Die integratie maakte het mogelijk om steeds
‘Vaak zie je dat managers mooie strategieën bedenken, maar tegelijkertijd blijft de werkvloer hetzelfde doen.’ lende afdelingen binnen een bedrijf is in de loop der tijd steeds verder gegaan. Assetmanagement is een term die er nu wordt aangehangen, maar eigenlijk is het een ontwikkeling die al heel lang aan de gang is.’ De ontwikkeling van de software van Ultimo, dat dit jaar 25 jaar bestaat, is parallel gegaan aan de steeds verdere integratie bij haar klanten. ‘Ultimo begon als software voor de Technische
meer taken bij productie neer te leggen, zoals inspectie en schoonmaken. Daarna werd ook de engineering geïntegreerd en werden alle ontwerptekeningen en documenten eraan gekoppeld.’ Planning Nog steeds gaat die integratie verder, vervolgt Noordermeer: ‘Sinds een jaar hebben we een module voor lange termijn assetplanning, waarmee voor een
set installaties een planning kan worden gemaakt voor de hele levenscyclus. Het gaat dan om beslissingen als grote modificaties of vervangingen. Met zo’n systeem kun je een evenwichtige lange termijn planning maken, zodat je bijvoorbeeld niet in één jaar heel veel moet investeren. Zo wordt er weer een gat gedicht, namelijk dat tussen onderhoud en finance.’ Een nieuwe ontwikkeling is dat ook veiligheid wordt geïntegreerd. Dat betekent bijvoorbeeld dat de werkvergunningen automatisch worden gegenereerd binnen de technische werkorderportefeuille, waar dat voorheen in aparte systemen of met de hand ging. Ook kunnen risico-analyses worden geïntegreerd. ‘Een fabriek bestaat bijvoorbeeld uit duizend installaties, maar vijftig daarvan zijn het meest kritiek. Een bedrijf wil zijn tijd en geld investeren daar waar het de veiligheid en productie het meeste dient’, legt Noordermeer uit. Aan de andere kant gaat de integratie met het veld steeds verder. Condition monitoring-systemen genereren automatisch werkorders voor de TD. ‘Een instrument meet bijvoorbeeld de diameter van een pijp. Zodra deze een PETROCHEM 02 – 2013
044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 45
45
12-02-13 15:33
FOTO: SHELL
paar millimeter dichtslibt, gaat er een signaal naar de TD.’ Door de omslag van interne netwerken naar web based applications, wordt daarbij het bereik van de systemen veel groter. Communicatie Met al die uitbreidingen komen de van origine onderhoudssystemen als Ultimo op steeds meer terreinen en ontstaat er bijvoorbeeld overlap met ERP-systemen. Te meer daar ERP-leveranciers hun systemen verder naar ‘beneden’ uitbreiden door onderhoudsmanagement aan hun pakketten toe te voegen. ‘De systemen kunnen goed samen gaan, maar soms botst het. Er zijn technische diensten die worden gedwongen om met ERP te werken, omdat de managers één systeem in de hele organisatie willen hebben. Maar in bedrijven waar de TD meer te zeggen heeft, worden de systemen aan elkaar gekoppeld’, zegt Noordermeer. Een groot voordeel van het koppelen van de verschillende systemen is de betere communicatie. Noordermeer: ‘Een onderhoudsmanager heeft nogal eens moeite om zich in de taal van het bestuur uit te drukken. Met een goed systeem kan hij de financiële gevolgen van zijn ideeën inzichtelijk maken. Daarmee wordt hij een betere gespreks-
partner voor het bestuur. Dat horen we uit de praktijk. Een onderhoudsmanager zat bijvoorbeeld altijd twee keer per jaar om de tafel met mensen van financiën en dat was een hele strijd. Nu heeft hij maandelijks contact en loopt het veel soepeler.’ Risicogebaseerd onderhoud Assetmanagement creëert meerwaarde door vanuit de bedrijfsdoelstellingen risicogebaseerd onderhoud te implementeren, maar daar moet wel tijd en geld in worden geïnvesteerd. Daar schort het bij veel bedrijven aan, stelt Peter Bakkum, manager business development van SKF Benelux. ‘Bedrijven implementeren wel nieuwe risicogebaseerde onderhoudsconcepten, maar richten zich vaak op com-
mogelijk werk uit handen wil nemen. Dat bespaart de klant tijd en geld en het verlaagt de werkdruk op de eigen organisatie. ‘Met name goede maintenance en reliability ingenieurs zijn schaars. We doen daarom veel vanuit analyses zelfstandig, bij de klant of bij ons op kantoor. In een later stadium verifiëren we onze analyses bij de klant, met een nadrukkelijke focus op bedrijfskritische assets.’ Strategie SKF is oorspronkelijk – en al jaren ‘s werelds grootste – producent van lagers en aanverwante apparaten. Zo’n twintig jaar geleden begon het naast die producten ook diensten te verlenen. ‘Destijds bleken de lagers in de industrie niet de
‘Een onderhoudsmanager heeft nogal eens moeite om zich in de taal van het bestuur uit te drukken.’ pliance; met name de BRZO-wetgeving of aanvullende eisen van DCMR. Daardoor hebben ze vaak onvoldoende tijd om verbetertrajecten uit te voeren die veel geld opleveren.’ SKF biedt daarom assetmanagement diensten aan waarbij het de klant waar
theoretisch gecalculeerde levensduur te halen. SKF ging daarom diensten verlenen om de MTBF – de gemiddelde tijd tussen falingen – te vergroten. Het begon met condition monitoring en ontwerpverbeteringen, maar groeide al snel uit tot compleet onderhoudsPETROCHEM 02 – 2013
044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 47
47
13-02-13 09:06
FOTO: HuNTSMaN
managment. Tien jaar geleden is daar assetmanagement bijgekomen’, vertelt Bakkum. De bijzonderheid aan SKF’s assetmanagement is dat het wordt ondersteund door de eigen engineering-afdeling, vervolgt hij: ‘Veel bedrijven werken wel met risicogebaseerde onderhoudsconcepten, maar ze hebben weinig inzicht in de performance killers en cost drivers. Het lijkt een open deur maar ik verbaas me regelmatig als ik spreek met klanten over de bad actors. Onderhoudsstrategieën zijn vaak gebaseerd op het vroegtijdig detecteren en verhelpen van falingen. Wij proberen die falingen te elimineren, door met onze ingenieursafdeling het ontwerp verder te optimaliseren. Op dat gebied is veel te halen.’
Onlangs sloot SKF een driejarig contract met Huntsman voor het up-to-date houden van de onderhoudsstrategie.
NIEuwE STaNDaaRD VOOR aSSETMaNagEMENT De nieuwe ISO 55.000-serie, de nieuwe standaard voor assetmanagement, is zo goed als af. Deze zal grotendeels de PaS55-standaard vervangen. ISO-leden uit 110 landen stemmen in februari en wanneer twee derde heeft ingestemd, is de standaard een feit. Dat betekent dat de standaard hoogstwaarschijnlijk in het najaar van 2013 een officiële status krijgt en wordt gepubliceerd. In 2004 werd de public available standard (PaS) 55 gepubliceerd door de British Standard Institution (BSI). In Nederland kwam er pas eind 2009 een Nederlandse Technische afspraak (NTa) die zich met asset management bezighield: de NTa 8120. Deze standaard was specifiek gericht op het transport van elektriciteit en gas. In 2010 startte NEN het initiatief voor aansluiting bij de ISO asset management-norm. Profion en de NVDO zijn van begin af aan betrokken bij het opstellen van ISO 55001 en 55002, de delen die de eisen aan het managementsysteem omschrijven. De norm lijkt een zeer waardevolle aanvulling op de bestaande ISO-normen. Lex Daan, vicevoorzitter van de NVDO en betrokken bij de opstelling van de nieuwe asset management-standaard, verwacht dat steeds meer bedrijven de standaard zullen toepassen. ‘Ook in Nederland zie je een trend van een terugtrekkende overheid. Tegelijkertijd dwingt diezelfde overheid wel een zorgplicht af via de wet- en regelgeving. Dat betekent dat partijen hoe dan ook zullen moeten laten zien dat ze zorgvuldig met hun assets omgaan. Certificering kan helpen de regelgever te overtuigen van de professionaliteit van de asset owner.’
Up-to-date SKF biedt haar diensten aan in 130 landen en heeft daarom een gestandaardiseerde methode ontwikkeld voor assetmanagement-analyses. SKF werkt met twee modellen. Het eerste is asset efficiency optimisation, een model voor maintenance management. Het tweede heet maintenance maturity en is een model dat per proces kijkt naar de volwassenheid. ‘Met behulp van de modellen bepalen we waar een bedrijf staat en waar de belangrijkste verbeterpunten liggen. We doen dat door een benchmark uit te voeren met veertig KPI’s, gebaseerd op een database met 1400 bedrijven.’ De verbeterpunten zijn bijvoorbeeld het definiëren van een onderhoudsstrategie of van een toestandsafhankelijk onderhoudsregime, of verbetertrajecten voor individuele assets. Uit een doorrekening van deze projecten volgt wat de toegevoegde waarde is. ‘De toegevoegde waarde is leidend. De investering moet zich binnen afzienbare tijd terugverdienen.’ De verbeteringen die uit assetmanagement analyses naar voren komen zijn niet alleen rendabel voor bedrijven die er pas mee beginnen. Onlangs sloot SKF een driejarig contract met Huntsman voor het up-to-date houden van de onderhoudsstrategie. ‘Zo’n tien jaar geleden was Huntsman een van de eerste bedrijven waarvoor we een risicogebaseerde onderhoudstrategie hebben gedefinieerd. We moeten er nu voor zorgen dat de strategie fit-for-purpose blijft.’ Een asset management strategie is namelijk nooit af, zegt Bakkum: ‘De strategie moet meegaan met de veranderende bedrijfsdoelstellingen en omstandigheden.’ W PETROCHEM 02 – 2013
044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 49
49
13-02-13 09:06
