Energie en Maatschappij: De juiste wagen. E. Van den Bulck Dept. Werktuigkunde 20 feb 2012
Inhoud 1.Wagens en wij 2.Wagens en het milieu 3.Wagens en CO2 4.Hoe moet het nu verder
Wagens en wij: Wat is dat toch?
Wagens en wij: enkele cijfers
Jaarlijks nieuwe inschrijvingen in 2010: 547 347 en dit getal ↑ met ~ 7000/jaar Totaal aantal ingeschreven voertuigen in 2010: 5 279 110 Dichtheid in 2009: wagens/1000 personen Belgie: ~480 Vlaanderen: ~493 EU-15: ~ 500 Dichtheid in 2009: wagens/km2 Belgie: ~167 Vlaanderen: ~227 EU-15: ~59
Wagens en wij: indicatie van welvaart
Bron: IPPC-Transport-ar4-wg3-chapter5.pdf - data 2004 (zelfde kaart voor energie)
Wagens en wij: wat is dat toch? Wij voelen ons goed met en in een auto - we kopen hem massaal - we gebruiken hem ook massaal. De regering weet dat en profiteert daarvan: in 2011 betaalden we voor ons rijplezier 14 miljard euro aan Brussel. Dit is meer dan 10% van de globale belastingsdruk. Een wagen is een echt hebbeding. Een slimme GSM ook, maar een wagen kost gemid. 20 tot 25000 euro, een GSM 250 euro. De kranten staan er vol van. Waarom zijn wij zo verzot op wagens?
Wagens en wij: wat is dat toch? Mimi Sheller is Professor of Sociology and Director of the new Mobilities Research and Policy Center at Drexel University.
Paper: Automotive emotions - Feeling the car, 2004.
… In societies of automobility, the car is deeply entrenched in the ways in which we inhabit the physical world. It not only appeals to an apparently ‘instinctual’ aesthetic and kinaesthetic sense, but it transforms the way we sense the world and the capacities of human bodies to interact with that world through the visual, aural, olfactory, interoceptive and proprioceptive senses. We not only feel the car, but we feel through the car and with the car. … Mimi Sheller legt een verband tussen onze gewaarwordingen bij het rijden met de wagen en onze diep innerlijke zintuigen: kinesthetica, interoceptie en proprioceptie . Zou het kunnen dat wagens een natuurlijke extentie zijn van onszelf, zoals onze armen en benen? Zou een materieel voorwerp deel kunnen uitmaken van ons zogenaamd “extended self”?
Wagens en wij: wat is dat toch? We kunnen antwoorden zoeken in een andere benaderingswijze: de kinesiologie of de studie van menselijke bewegingen. Studies hebben aangetoond dat menselijke bewegingen onderworpen zijn aan fundamentele natuurwetten die te maken hebben met het principe van “minimale actie” (in de zin van moeite). Voorbeelden: 1. het op handen en voeten naar boven kruipen op een roltrap. 2. ontwikkeling van onze taal De moeite die we moeten doen om te spreken, te horen en aan te leren is voor moderne talen minimaal. 3. hoe mensen een wagen besturen: het rijden in een file met de regeling van de snelheid en van de positie tussen andere wagens; het optrekken vanuit stilstand voor een verkeerslicht; . Al deze handelingen beantwoorden aan zeer eenvoudige eenvoudige relaties die tot onze natuurlijke menselijke kinesthesie behoren Wagens en wijzelf worden dan toch één?
Wagens en wij: wat is dat toch? Automotive emotions - Feeling the car Besluit:… Debates about the future of the car and road system will remain superficial – and policies ineffective – insofar as they ignore this ‘deep’ social, material and above all affective embodied context. Social research on automobility will also remain cramped in the ‘transport studies’ enclave until we recognize the full power of automotive emotions that shape our bodies, homes and nations.
Deze gedurfde en nieuwe kijk op onszelf en onze relatie met onze wagen is reëel. Ze heeft een diepe impact op praktische en zeer actuele vragen zoals:
Wagens en het milieu: Een juiste aanpak!
Wagens en het milieu: juiste aanpak Historiek van de regulering: felicitaties voor VN & EU 1970 - 1984: De ECE R15.x reeks 1981: zure regen 1988: New ECE R 84 1991 – nu: EURO x 2015: EURO 6
Wagens en het milieu: Mira van VMM
NOx & Ozon
fijn stof
De vervuilingen door transport die ons het meest parten speelt zijn:
http://www.milieurapport.be/nl/feitencijfers/MIRA-T/sectoren/transport/
Wagens en het milieu: fijn stof Wagens krijgen vaak de schuld van stofoverlast. Andere schuldigen worden met rust gelaten.
100
25 Industrie 20 Landbouw Bedrijfs22 voertuigen Hout 7 kachels 7 Auto’s
Wagens en het milieu: ozon / NOx Wagens krijgen vaak de schuld van stofoverlast. Andere schuldigen worden met rust gelaten.
100
28 Industrie 10 Landbouw 23 Bedrijfsvoertuigen 9
Auto’s
De milieubelasting van personenvervoer Uit het Mira 2010 rapport: alle hinderlijke belasting daalt. Uit andere studies blijkt dat de milieubelasting door een individueel voertuig nog sneller daalt.
Wagens en het milieu: goede aanpak Besluit van de analyse: 1) De regulering heeft gewerkt en zal in de toekomst nog verder werken. 2) De reden waarom zo succesvol is dat de socio-economische evolutielijn werd gevolgd: 1) door emissielimieten uit te drukken in [g/km]. 2) kosten voor ontwikkeling van nieuwe technologie eerst voor zware en dure wagens. 3) verdere verstrenging: lichte, kleine wagens krijgen de technologie van de grote wagens tegen weinig kosten. 4) De snelheid van verstrenging volgde de normale groei van de economie/techologie en iedereen profiteerde mee.
Wagens en CO2: Hebben we nu niets geleerd?
De uitstoot van broeikasgassen blijft een probleem Uit het Mira 2010 rapport: de hinderlijke belasting daalt maar de emissie van broekkasgassen (CO2) blijft haperen. Wat is er aan de hand?
Welvaart Het aantal wagens nam toe met 11.5% en het aantal kilometers met 10%
CO2
Tekenen van economische groei
Cilindergrootte: van 1460 tot 1740 in de periode 1980 – 2007. Motorvermogen: van 51 tot 86 kW. data voor EU 15. Wagengewicht nam toe van 0,94 tot 1,31 ton.
EU: Voertuigen en broeikasgassen EU -1996 - convenant met ACEA - reduceren CO2 uitstoot door wagens. Het doel was 140 g-CO2 /km tegen 2008, komende van 185 in 1995. In 2003/2004 werd het duidelijk dat deze doelstelling niet zou worden bereikt. De economische groei zorgde voor een tegengestelde trend. In feb. 2007 kwam een nieuwe regulering met doel 130 g/km in 2015 en 95 g/km in 2020.
Gevolgen van EU’s trekken en duwen Het aandeel van wagens met lage CO2 uitstoot nam exponentieel toe. Hoe kwam dat?
http://www.acea.be/images/uploads/files/20111011_KEY_FIG2011_CO2.pdf
Globale verdieseling van W. Europa De CO2 convenant ging parallel gepaard met een revolutie in de technologie van de dieselmotoren, en .... het resultaat van al het trek- en duwwerk was een globale verdieseling van W. Europa. Momenteel zitten we aan iets meer dan 50 % - EU 15
Het ecobeleid v/d Belgische regering: De ecopremie: zo mooi, zo groen, zo impulsief, ... ✓ Uw voertuig stoot minder dan 105 gram CO2/km uit: ● u krijgt 15 % korting op de aankoopprijs (btw incl.) ● die korting bedraagt max. 4 540 euro voor het jaar 2010
✓ Uw voertuig stoot tussen 105 en 115 gram CO2/km uit: ● u krijgt 3 % korting op de aankoopprijs (btw incl.) ● die korting bedraagt max. 850 euro voor het jaar 2010
U moet zelf niets doen om de korting te krijgen: uw leverancier geeft u direct de korting op de aankoopfactuur.
De ecopremie liep van mei 2007 tot dec. 2011, met als resultaat ....
Ecopremies: verdieseling in Belgie Belgie, de eerste van de klas. Bravo, Brussel!
NL
BE
Het ecobeleid van Belgie: Balans Enkele markante feiten rond het ecopremiebeleid/be: 1) De balans is globaal negatief: a) een kleine reductie van CO2 door personenvervoer. b) ten koste van een massale verdieseling van het wagenpark. 2) De reductie in CO2 werd bekomen aan een grote maatschappelijke meerkost, grootteorde 1000 €/ton CO2 Totaal: 300000 autos/jaar x 1000 euro ≈ 300 miljoen/jaar. Door wie betaald? Door ons, via de stiekeme geleidelijke verhoging van de accijnzen op dieselbrandstof (+30% van jan. 2008 tot mei 2010). Bedankt, Brussel! http://www.petrolfed.be/
Het ecobeleid van Belgie: Balans Enkele markante feiten rond het ecopremiebeleid.be: 3) Het beleid was uiteraard niet duurzaam. De economische crisis bracht er een eind aan. Er is niets dat daarop volgt. 4) Dit beleid stond onder vuur van dag 1, omdat het voorspelbaar was wat er ging gebeuren, maar luisteren deed men niet! 5) Vlaanderen nam eind 2011 van de federale regering over om de diesels verder te promoten met de BIV. De BIV bleef gefocuseerd op CO2 en de dieselmotor kwam er weer als de beste uit. Niets had men geleerd.
Het nieuwe CA plan van de EC. Van 140 g-CO2/km in 2008 was niets terecht gekomen. 1. Dat de groei van de economische welvaart een prijs had, werd weggevaagd. 2. Dat veel technologische vooruitgang (hybride wagens, turbo-oplading, ...) werd geboekt, ook. EU - “Climate Action Plan” - december 2007: 1. Reductie van CO2 van personenvoertuigen tot 130 g/km tegen 2015. 2. Met boetes als het niet lukt.
EU’s 20-20-20 plan voor voertuigen. De sleutels van het plan zijn: voertuigfabrikanten verplichten tot een gemiddeld lage CO2 uitstoot van hun voertuigen. Als je boven de groene lijn ligt, betaal je een serieuze boete. Maar geen nood, de elektrische wagen krijgt een nuluitstoot.
Elektrische wagens en CO2 Van klassiek groen: Toyota Prius Terra (hybr./benz.) 3.9 l/100 km (NEDC) = 89 g-CO2/km Range: ~ 720 km (NEDC) Prijs: ~ 27710 euro (incl. BTW)
Naar nieuw groen: Nissan Leaf (elektrisch) 17 kW·h/100 km (NEDC) = ? Hangt af van welk land Range: ~ 175 km (NEDC) ???? Priijs: 36990 € – 9190 € Levensduur 4 tot 6 jaar.
Gram CO2/kWh CO2/kWh-elektrisch
Elektrische wagens en CO2: Belgie 540 CO2: Leaf/Prius = 540/524 456
NOX : Leaf/Prius = 14/1 Stof: Leaf/Prius = 0.6/0 232
1 1 = gas & kolen Bron: Synergrid CO2 brochure
2
3
2 = enkel gas
Het vervangen van een Toyota Prius door een Nissan Leaf gaat zorgen voor een verhoging van alle schadelijke componenten! De verhoging zit in de schouw van de centrales en niet in de straat. 3 = gas & kolen & nucleair
Weet waaraan je begint! Toyota Prius 6,40 €
Electrabel 0,64 Men moet dringend nadenken hoe men die miljarden euro’s wil recupereren?
9,53 Elektriciteit totaal
3,50 € Accijnzen & BTW
Elektriciteit
Iverlek 1,06
2,19 € Benzine
Brussel 0,49
12,2 Benzine & diesel totaal
Nissan Leaf
Energiestromen GWatt Jaargemiddelde 2011 - BE
Fotovoltaish: 0,065
Kosten per 100 km
Mogen er enkele nucleaire centrales bij?
Elektrische wagens en hernieuwbaar Om deze discussie ter vermijden, kadert de EC de elektrische auto in het raamwerk van hernieuwbare energie. De EC gelooft dat in 2050 alle elektriciteit uit hernieuwbaar zal komen en alle voertuigen elektrisch, ook zware vrachtwagens. Vlaanderen ook. ACEA en anderen hebben berekend dat, als de EC doorduwt met haar elektrische wagens, de prijs van een voertuig met enkele duizenden euro’s zal toenemen.
Vlaanderen en hernieuwbare energie Onder druk van de EC/EU en haar klimaatbeleid gingen sommige lidstaten uit de bol. Spanje, Italie, Duitsland, Engeland ... Grote sterke landen zetten de toon. 1 jan 2006: Vlaanderen zwom in het geld. Het kon niet op. De Vlaamse regering ging de wereld uit haar baan duwen: Zij die investeren in zonnepanelen op hun dak: 1) krijgen 45 c€/kWhe-zon. Dit is meer dan 10 x de spotprijs elek. 2) krijgen 10% van de totale investering terugbetaald. 3) mogen eenmalig 1280 euro van belastbaar inkomen aftrekken. 4) krijgen eenmalig 500 of 1000 euro van de gemeente. De subsidie was zo massaal dat het uit de hand liep, zoals voorspeld.
Vlaanderen en hernieuwbare energie De gevolgen van het beleid: 1) De massale installatie van zonnepanelen op daken was een druppel in een emmer, energiegewijs, maar een hamerslag op een aambeeld, financieel. 2) Verhoging van de e-faktuur van gebruikers tussen 60 en 160 €, ook voor diegenen die hun faktuur nu al niet kunnen betalen. 3) Er blijft niets van over. In het beleidsplan Energie 2011-12 van de Vlaamse regering wordt er niet meer over gesproken. Nieuwe installaties worden nauwelijks nog geplaatst. 4) Dit was voorspelbaar toen men daarmee begon. Hoe kon dit toch gebeuren? Gelukkig komen de zonnepanelen terug. Alleen veel beter.
Overheidsturing & Wagens: Besluit Technologie moet worden gestuwd in de richting van duurzaam. Ook beleidsmaatregelen die technologie sturen, moeten dat zijn. Dit betekent soci-economisch groeien (VN) Zowel de ecopremie en de zonnepanelen waren dat niet. Ze kwamen met een kost van +10% die ver boven de streefwaarde van 1,5% (VN) ligt. Hoe moet het nu verder?
Wagens en wij: Hoe moet het nu wel verder?
Wagens, wij en de toekomst De toekomst is heel onzeker. Richard Lester in Unlocking Energy Innovation (MIT Press, 2012) Achieving large-scale reductions in carbon emissions is the biggest and most difficult problem to solve, and if we solve that, we will probably make a number of other problems better.”
Energie: mondiale economische krachten: 1) Die brandstofstromen doen golven. 2) Waarover wij weinig controle hebben 3) Die ons leven in grote mate beinvloeden.
Ekonomische krachten die we voelen - 1
Bron: PetrolFed
Prijsevolutie – Brandstoffen – Belgie: 2001 - 2011
Will Natural Gas Prices Decouple from Oil Prices across the Pond? R. De Bock and J.Gijón IMF Working Paper WP/11/143 June 2011 (google: coupling natural gas price oil)
Onze wereld en ekonomie – Olie & Gas
Aardgasprijzen zijn internationaal geindexeerd aan de olieprijs
Onze wereld en ekonomie – Olie
Oil’s tipping point has passed, J. Muyrray & D. King, Nature, Vol 481, Jan, 2012.
Onderliggend aan de ekonomische crisis van 2007 was het bereiken van een maximum capaciteit in de snelheid van oliewinning in 2005.
Wagens, wij en de toekomst Amaai, 1) Huishoudelijke prijzen van aardgas en elektriciteit zijn sterk gekoppeld aan de olieprijs op internationale markten ($/vat). 2) Oliewinning zit mogelijk aan haar maximum capaciteit wat de prijs van olie sterk zal doen fluctueren. 3) Redenen genoeg om alternatieven te zoeken voor aardolie. 4) Oplossing: een mix van technologieen voor een mix aan brandstoffen voor een mix van toepassingen: aardgas/biogas, elektriciteit/hernieuwbaar, benzine/ethanol, diesel/biodiesel, waterstof (motoren (Colruyt), brandstofcellen (Solvay)), .... 5) Mix sleutelrol voor Europa ???
Wagens & Aardgas Aardgas internationaal & biogas lokaal (slib-,stort-,....) 1) CNG (samengedrukt aardgas) en LNG (vloeibaar aardgas) 2) Ontkoppeling aardgasprijs ↔ olieprijs: bezig. 3) Goederentransport op aardgas - hinkstapsprong milieu - boost economie – duurzaam (biogas). •
Bussen op CNG aardgas, vooral stadsbussen
•
Licht vrachtvervoer en bestelwagens CNG
•
Zwaar vrachtvervoer (rivier en kanaal, zee, weg?) op LNG
4) Vraag naar aardolie
→ prijs
Hoopvolle tekens voor Vlaanderen Colruyt krijgt milieuvergunning voor tankstation met waterstofgas in Halle 6 feb 2012 Solvay laat 1 MW-brandstofcel 800 uur stabiel draaien De Belgische Solvay-groep heeft in zijn SolVin-fabriek te Lillo een brandstofcel opgestart met een ongeëvenaard vermogen: 1MW. 9 feb 2012 Windmolen zonder wieken voor particulieren en kmo's Genk 4 feb 2012
Wat kunnen we zelf doen? Opkomende gemeenteraadsverkiezingen: ga na welke partijen een duurzaam mobiliteitsplan voorstellen. Voor nu, de juiste wagen is: Een kleine benzinewagen (max 1,5 ton). Voor bedrijven: Aardgasvoertuigen zijn zinvol, zonder meer. Ze reduceren CO2, reduceren polluenten, verminderen de vraag naar voleibare fossiele brandstoffen en zijn economisch binnen een beperkte marge. Bijvoorbeeld: Passat Variant TSI EcoFuel.
De juiste wagen: Viva la tecnología De technologieen die men voorziet voor de toekomst kaderen allen in het kader van hernieuwbare energie en zijn maar zinvol als ze worden gevoed door hernieuwbare elektriciteit: 1) Brandstofcelwagens: Hyundai ix35 Fuel Cell EV of de Mercedes Benz F-Cell 2) Elektrische wagens: Tesla Model S 3) Persluchtwagens: MDI AIRPod (perslucht)
De juiste wagen Dankt u voor uw aandacht. Tijd voor discussie
