In de praktijk
Energie besparen in de woning Door te investeren in isolatie en een efficiënte verwarmingsketel kunt u stevig besparen. En soms verdient u uw investering sneller terug dan u misschien denkt.
€ 4 000 TOT € 5 000 Dat is wat u met dakisolatie in 20 jaar al gauw kunt uitsparen op uw stookkosten.
w woning isoleren en op een efficiënte manier verwarmen is cruciaal, zowel voor uw portemonnee als voor ons klimaat. Maar investeren in isolatie, hoogrendementsglas of een verwarmingsketel van de nieuwste generatie kan ook een flink gat in uw budget slaan. In dit artikel bekijken wij de financiële kant van de zaak op een nuchtere manier: hoeveel warmte verliest u zonder isolatie, wat kost het om te isoleren of te investeren, hoeveel kunt u besparen op uw energiefactuur en in hoeveel jaar kunt u uw investering terugverdienen?
U
Top 5 van de besparingsingrepen Ondanks de hype rond zonnepanelen en zonneboilers kunt u uit de illustratie op de bladzijde hiernaast meteen aflezen dat een aantal ingrepen verhoudingsgewijs veel interessanter zijn als het eropaan komt om minder te verbruiken en energie te besparen. We denken aan het isoleren van warmwaterleidingen, het dak en de vloer, de plaatsing van superisolerende beglazing en de aankoop van een nieuwe condensatieketel. Dat is zonder meer de top 5 van de ingrepen die wij u kunnen aanraden vanuit financieel oogpunt. » 34 Test-Aankoop 540 • maart 2010
www.test-aankoop.be
Rémi Lepape en Roger Vanparys
» Doorheen dit artikel drukken we de besparingen enigszins plastisch uit in liters stookolie, met de overeenstemmende winst in euro's op basis van een prijs van € 0,56 per liter stookolie en € 0,0486 per kWh voor aardgas (tarieven van januari 2010). Dat maakt de zaken concreter, meer tastbaar en … hopelijk straks voelbaar in uw portemonnee. Nu zijn die tarieven momenteel vrij
HOEVEEL MOET U PER INGREEP INVESTEREN? De ene ingreep is de andere niet. Hieronder ziet u hoeveel u per ingreep moet investeren om 1 liter stookolie te besparen of het equivalent ervan in aardgas*.
1
€ 0,015 Leidingisolatie (24 mm)
2
€ 0,05 Dakisolatie (12 cm)
3
€ 0,07 Condensatieketel op aardgas
4
Leidingisolatie verdient u in amper enkele maanden terug
€ 0,10 Vloerisolatie (6 cm)
5
€ 0,37 Condensatieketel op stookolie
6
bescheiden, zeker in vergelijking met het prijsniveau van enkele jaren geleden. Als de tarieven opnieuw zouden stijgen, zouden de ingrepen des te interessanter uitvallen. Door nu te isoleren, wordt u in de toekomst minder afhankelijk van eventuele prijsstijgingen voor de verschillende brandstoffen.
€ 0,87 Superisolerende beglazing
7
€ 1,60 Zonneboiler
* Gerekend tegen het tarief van januari 2010, met name € 0,56 per liter stookolie of € 0,0486 per kWh gas. Er is geen rekening gehouden met belastingvoordelen of premies.
» (lees verder op blz. 38)
Leidingen isoleren Wist u dat één meter niet-geïsoleerde leiding van ¾" u jaarlijks een warmteverlies gelijk aan het equivalent van 22 liter stookolie kan kosten? Als uw verwarmingssysteem ook instaat voor de productie van warm water (voor bad, douche enz.) en het water hierdoor constant circuleert, kan het verlies tot anderhalve keer groter uitvallen: een equivalent van 34 liter stookolie. En met dikkere leidingen van 1" kan dat verlies stijgen naar bijna 42 liter. Om uw leidingen van de verwarming en het warm water te isoleren, kunt u ze onder meer omwikkelen met specifieke isolatieschalen. U vindt die in zowat alle doe-het-zelfzaken in diktes van bv. 11 of 13 mm. Dikker kan ook, bv. 24 mm, al moet u daarvoor misschien bij een speciaalzaak langs.
van zowat 15 liter (op een totaal van 22 liter!). Opteert u voor een isolatiedikte van 24 mm, dan kunt u per meter al jaarlijks 17,6 liter stookolie besparen. En als de verwarmingsketel ook moet instaan voor de productie van het warm water en het water constant circuleert, is de besparing zowat anderhalve keer groter! Nu kosten isolatieschalen van 13 mm dik zowat € 1 per meter, voor exemplaren van 24 mm mag u rekenen op € 7. Die
BIJNA 80 % MINDER WARMTEVERLIES Door een isolatieschaal van 13 mm dik rond een leiding van ¾" te wikkelen kunt u jaarlijks per meter een verlies vermijden
Besparing per m per jaar
www.test-aankoop.be
investering wint u terug in minder dan twee maanden, respectievelijk zes maanden. Kortom, dit is een echte aanrader. Bovendien ligt dit soort klus zowat binnen ieders bereik. Doen dus! Opteer zo mogelijk voor de dikkere schalen. FINANCIËLE STEUN Sommige netbeheerders en steden of gemeenten geven financiële stimuli om uw leidingen te isoleren.
Verlies per m per jaar niet geïsoleerd
¾ stookolie
22,6 l
24 mm
13 mm
7,7 l
€ 8,30
€ 7,30
5l
€ 9,80
€ 8,50
aardgas
maart 2010 • 540 Test-Aankoop 35
In de praktijk Het dak isoleren Ruw genomen gaat er per jaar per m² niet-geïsoleerd dak een equivalent van 12,8 liter stookolie … in lucht op. Vaak is het echter perfect mogelijk om 6 cm minerale wol tussen de kepers van het dak aan te brengen. Als u dikker gaat, zult u eventueel een extra lattenwerk moeten plaatsen, om een tweede laag isolatie aan te brengen. Of u kunt de binnenkant van de zolder afwerken met speciale isolatieplaten. TIEN MAAL MINDER WARMTEVERLIES Als u uw dak isoleert met glaswol van 6 cm dik, kunt u per m² jaarlijks het equivalent van 10,5 liter stookolie besparen. Maar die dikte voldoet al niet meer in geval van renovatie. In Vlaanderen moet u minstens 7,5 cm isolatie nemen, in het Brussels en Waals gewest ruim 10 cm. Laat u daar niet door afschrikken. Integendeel! Als u opteert voor glaswol van 12 cm dik, kunt u per m² al het equivalent van 11,6 liter stookolie (op 12,8 liter) uitwinnen. Met een dikte van
15 cm stijgt uw besparing tot 11,8 liter. Glaswol van 6 cm dik kost zowat € 3 per m². Die investering haalt u er in amper 7 tot 8 maanden uit. De plaatsing van dikkere isolatie en extra houtwerk of speciale platen brengt de totale investering op € 15 per m². Die haalt u er ook al na zo'n drie jaar uit. Op langere termijn, bv. twintig jaar, kan een goed geïsoleerd dak van 50 m² u al bij
al € 4 000 tot € 5 000 opbrengen. En dat in de veronderstelling dat de brandstofprijzen niet de hoogte in zouden gaan … FINANCIËLE STEUN • Belastingvoordeel van 40 % van de factuur, met een maximum van € 2 770. • Premies binnen elk gewest (eventueel ook via de netbeheerder). 15 cm glaswol
Verlies per m2 per jaar
12 cm glaswol
1l
niet geïsoleerd
1,2 l € 6,60 € 5,70 Besparing per m2 per jaar stookolie
12,8 l € 6,50 € 5,60
aardgas
EEN CONDENSATIEKETEL PLAATSEN Klassieke HR+-ketel
Condensatieketel HR Top • meerprijs van € 370 • besparing van ca. € 180 per jaar • terugverdiend in 2 jaar
Klassieke Optimaz -ketel
Condensatiketel Optimaz Elite • meerprijs van € 2 000 • besparing van € 200 per jaar bij verbruik van 3 000 liter • terugverdiend in 10 jaar
36 Test-Aankoop 540 • maart 2010
Behalve de woning isoleren, kunt u de efficiëntie van de warmteproductie in huis verhogen. EEN DEFECTE KETEL VERVANGEN Wanneer u uw oude ketel moet vervangen omdat hij niet meer werkt, kunt u een condensatiemodel nemen, die duidelijk efficiënter is dan een klassiek model. Daarvoor moet u wel meer betalen: bij een gasketel mag u rekenen op € 370 extra ten opzichte van een klassieke ketel, bij een model op stookolie al op bijna € 2 000. Volgens onze berekeningen kan een condensatieketel op gas in een doorsneesituatie jaarlijks een besparing opleveren van ongeveer € 180 ten opzichte van een klassieke gasketel. De extra investering hebt u dus in amper iets meer dan twee jaar terugverdiend. Bij een model op stookolie duurt dat langer. Volgens onze berekeningen kan een gezin met een stookolieverbruik van 2 000 liter per jaar (met een klassieke ketel) de extra investering in een condensatiemodel in 15 jaar terugwinnen.
Bij een verbruik van 3 000 liter - zeer aannemelijk voor wie op het platteland woont in een huis dat minder compact is krimpt die terugverdientijd tot 10 jaar. En bij een nog hoger verbruik van 4 000 liter zelfs naar 8 jaar. De meerprijs voor een condensatiemodel varieert ook volgens het merk en model van ketel. Het belastingvoordeel en andere premies die u daarvoor in de wacht kunt slepen, kunnen de keuze voor een condensatieketel extra interessant maken. EEN NOG WERKENDE KETEL VERVANGEN Als uw ketel nog behoorlijk werkt maar bv. al 15 jaar oud is, zal de vervanging door een condensatiemodel nog altijd voordelig uitvallen als u met aardgas stookt. FINANCIËLE STEUN • Belastingvoordeel voor de aankoop van een condensatieketel van 40 % van de factuur, met een maximum van € 2 770. • Premie in elk gewest voor de vervanging van een oude klassieke ketel door een nieuw condensatiemodel.
www.test-aankoop.be
DE VLOER ISOLEREN rekenen op een prijs van € 12 per m², iets wat u na 5 tot 6 jaar hebt terugverdiend. Een dikte van 8 cm hebt u terug in 6 tot 7 jaar. Voor zover dat praktisch mogelijk is, raden wij u hier, net als voor de dakisolatie, aan om de isolatie zo dik mogelijk te nemen. En net als bij dakisolatie kan de besparing flink oplopen als u de zaak over langere termijn bekijkt: een goed geïsoleerde vloer van bv. 30 m² kan u in 20 jaar € 1 000 tot € 1 250 pure winst opleveren.
Verlies per m2 per jaar niet geïsoleerd
6 cm polyurethaan
8 cm polyurethaan
6l
1,2 l
1l
2
Besparing per m per jaar stookolie aardgas
€ 2,70 € 2,30
Een woning verliest via de vloer, indien die niet op de volle grond rust, het equivalent van zowat 6 liter stookolie per m² per jaar. Wanneer de vloer van uw woning zich boven een kruipruimte bevindt en hij dus niet in contact staat met de volle grond, kunt u hem evenwel vrij vlot aan de onderkant isoleren, voor zover de kruipruimte zelf uiteraard voldoende toegankelijk is. De vloer isoleren lukt ook prima als u de isolatie kunt aanbrengen
€ 2,90 € 2,40
tegen het plafond van een kelder of ondergrondse garage. ZES MAAL MINDER WARMTEVERLIES Als u bv. 6 cm polyurethaan onder de vloer aanbrengt, kunt u per m² 4,8 liter uitsparen; dat is 4/5 van het totale verlies. Gaat u voor 8 cm, dan kunt u al 5 liter uitsparen van de 6 liter die anders verloren zou gaan. Voor polyurethaan van 6 cm dik, mag u
FINANCIËLE STEUN • Belastingvoordeel van 40 % van de factuur, met een maximum van € 2 770. • Elk gewest kent ook een premie toe voor vloerisolatie op voorwaarde dat die wordt geplaatst door een geregistreerd aannemer. Verder heeft elk gewest ook minimale diktes opgelegd: voor bv. polyurethaan is dat 36 mm in Vlaanderen, 60 mm in Brussel en 45 mm in Wallonië.
Superisolerende beglazing plaatsen Enkel glas heeft al een tijdje afgedaan. En intussen moest ook de klassieke dubbele beglazing wijken voor superisolerende dubbele beglazing. Daarbij is er niet alleen sprake van speciaal glas en een specifiek gas in de ruimte tussen de twee glasdelen, maar het schrijnwerk is ook veel beter afgewerkt. Door enkel glas gaat er per m² jaarlijks een equivalent van 27,8 liter stookolie verloren. Met klassieke dubbele beglazing kunt u echter een equivalent van 14,6 liter terugwinnen, dus meer dan de helft. Met superisolerende beglazing doet u nog een stuk beter: dan wint u maar liefst 22,6 liter terug, of ruim 80 % van het verlies dat u met enkel glas zou hebben geleden! RENDABEL OP LANGERE TERMIJN Voor superisolerende beglazing (plaatsing inbegrepen) mag u rekenen op een investering van ongeveer € 500 per m². Op basis hiervan ligt de terugverdientijd voor de vervanging van enkel glas door superisolerende beglazing op 40 jaar. Daardoor vervangen de meesten hun schrijnwerk pas als dat echt noodzakelijk is. Maar financiële stimuli kunnen u helpen. Alleen al het belastingvoordeel van 40 %
www.test-aankoop.be
brengt de terugverdientijd terug van 40 jaar naar 24 jaar. Loont het de moeite om alsnog op superisolerende beglazing over te schakelen als u al over klassieke dubbele beglazing beschikt? Wel, dan situeert de terugverdientijd zich rond de … 100 jaar. Met 40 % belastingvoordeel is dat nog altijd 60 jaar. Gewestelijke en andere premies kunnen verder heil brengen. En natuurlijk, als de stookolieprijs opnieuw zou stijgen tot bv. € 1 – iets wat in een recent verleden al is voorgevallen – wordt de terugverdientijd zowat gehalveerd! Tot slot verbetert uw comfort sterk met superisolerende beglazing. Het nieuwe
raam laat veel minder lucht en tocht door. En dus hebt u minder snel een koud gevoel in de buurt van de ramen. FINANCIËLE STEUN • Belastingvoordeel voor de plaatsing van superisolerende beglazing van 40 % van de factuur, met een maximum van € 2 770, eventueel over enkele jaren te spreiden. • Premie in elk gewest voor de vervanging van het complete schrijnwerk, op voorwaarde dat de warmtegeleidingscoëfficiënt van het nieuwe schrijnwerk maximaal 1,1 W/m²K bedraagt.
Verlies per m2 per jaar
superisolerende beglazing klassieke dubbele beglazing enkel glas
27,8 l
5,2 l
13,2 l
Besparing per m2 per jaar € 11,10 € 10,90 stookolie aardgas
€ 8,20
€7
maart 2010 • 540 Test-Aankoop 37
In de praktijk HOEVEEL KUNT UZELF BESPAREN DOOR TE ISOLEREN? Elders in dit artikel bekeken wij enkele ingrepen afzonderlijk. Maar welke besparing kan een combinatie van ingrepen voor een hele woning opleveren? Een voorbeeld.
De heer Jansen woont in een alleenstaande villa, die wordt verwarmd met een klassieke stookolieketel. Zijn jaarlijks verbruik bedraagt 3 000 liter per jaar. AL GEDEELTELIJK VERNIEUWD Het huis van 6 op 12 meter dateert van vóór de Eerste Wereldoorlog. Het is dus opgetrokken in volle muren, zonder spouw. Later is achter aan de woning op het gelijkvloers een nieuwe keuken bijgebouwd van 5 op 4 meter. De nieuwe muren – in dit geval spouwmuren – zijn geïsoleerd met polyurethaanplaten van 6 cm dik. Tegelijk is van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook één volledige zijgevel van de bestaande woning aan de buitenkant te isoleren met polyurethaanplaten van 6 cm dik en af te werken met een nieuwe buitenmuur. Aldus is in totaal 93 m² muur geïsoleerd, 119 m² blijft niet-geïsoleerd. De oppervlakte van de ramen zit hier nog niet in. In de keuken en in de geïsoleerde zijgevel van het oude deel zit al dubbele beglazing (15 m²), maar voor de rest is er nog overal enkel glas (19 m²). Daar wil de heer Jansen superisolerende beglazing in de plaats, wat meteen ook de ventilatieverliezen zal beperken. Het huis is voor een stukje onderkelderd en beschikt over een ondergrondse garage (totale oppervlakte van garage en kelder: 30 m²). Daar wil de heer Jansen tegen het plafond 7 cm geëxtrudeerd polystyreen aanbrengen. De overige
62 m² vloeroppervlakte blijft niet geïsoleerd. Op zolder zal hij dan weer glaswol van 16 cm dik plaatsen in het schuine dak (totale oppervlakte: 102 m²). De keuken is afgewerkt met een plat dak (20 m²), met daarin 12 cm polyisocyanuraatschuim. DRIEVOUDIGE BESPARING Concreet zal het stookolieverbruik van de heer Jansen na uitvoering van alle ingrepen terugvallen van 3 000 liter naar 1 850 liter per jaar. Zo zal hij niet langer zo'n € 1 680 per jaar betalen aan verwarming, maar nog slechts € 1 040; dat is een besparing van € 640. Tegelijk zakt de CO2-uitstoot van 8 naar 5 ton per jaar. En dat voor een woning die al gedeeltelijk was vernieuwd en geïsoleerd en waarvan nog niet alle muren zullen worden aangepakt. Twijfel dus niet langer: isoleer ook uw woning zoveel mogelijk.
MEER INFO Belastingvoordelen, premies en "groene" leningen U vindt een volledige wegwijzer in Budget & Recht 209 van maart/april 2010 Isoleren en ventileren • Muurisolatie: TA 439 van januari 2001 (algemeen) en TA 514 van november 2007 (langs binnen isoleren) • Dak- en vloerisolatie: TA 441 41 van maart 2001 • Ventilatie: TA 515 van december 2007 • Leidingen isoleren: TA 514 van november 2007 Onze Brico-gids Verwarming • Condensatieketels op aardgas: TA 494 van januari 2006 • Warmtepompen: TA 516 van januari 2008 www.test-aankoop.be/tadoc www.test-aankoop.be/brdoc
» (vervolg van blz. 35)
Financiële stimuli helpen u verder
Neem voldoende dikke isolatie. Zo niet dreigt u bepaalde premies mis te lopen.
U moet eerst investeren om er later de vruchten van te plukken. Voor de diverse investeringen hebben wij een raming gemaakt van de kosten en vervolgens uitgerekend in hoeveel jaar u uw investering zou kunnen terugverdienen. Voor een goed begrip: als we het in dit artikel hebben over de terugverdientijd, is dit gerekend zonder het mogelijke belastingvoordeel, premies en andere
VERLIEZEN VÓÓR EN NA ISOLATIE (in €) Verliezen vóór de ingrepen 1 682
Verliezen na de ingrepen
Isoleren maakt u minder afhankelijk van prijsstijgingen
1 040
430430
425 305 305
237 92
26
51
Vloer boven Vloer boven Schuin dak betonplaat nietverwarmde ruimte
38 Test-Aankoop 540 • maart 2010
7
7
Plat dak
97 Buitenmuren Beglazing
186 124 Ventilatieverliezen
Totaal
financiële stimuli. Die kunnen de uiteindelijke terugverdientijd dus nog inkorten. Ter info geven we bij de diverse ingrepen heel summier aan of u aanspraak kunt maken op belastingvoordeel en premies in de gewesten, al dan niet via bv. de netbeheerders. Een meer gedetailleerd overzicht hieromtrent vindt u in Budget & Recht 209 van maart/april 2010. ¬ www.test-aankoop.be
