Energie besparen in de Horeca wat als uw energiefactuur 50% goedkoper wordt?
Bbouwadvies Kris Bruneel
Horecasector + problematiek energie = waar zitten de verbruikers?
+2°C
Stijgende temperatuur +0,8°C
Van 280 ppm in 1800 tot 400 ppm in 2014. Huidige uitstoot van iedere Belg 14,7 Ton per jaar.
Typisch Totaal Energieverbruik in een hotel. [in kWh] Verwarming maakt het grootste gedeelte uit van ons energieverbruik! verwarming 52% Eerst het verwarmings-
verbruik naar beneden halen is de boodschap. Isoleren dus!
Elektriciteit 36%
Warm water+koken 12%
Energieverbruik en de kosten in een typisch hotel.
KWH
Elektriciteit
36%
€
Koken + Sww
38%
52%
55% 12%
Elektriciteit
Verwarming
Koken+ Sww
7% Verwarming
Elektriciteitsverbruik Horecasector
Energiebeleid- Hoe aanpakken? Trias Energetica? Valkuilen? ‘We moeten de mensen niets wijsmaken: energie zal duurder worden’ Kristof Calvo (Groen) en Willem-Frederik Schiltz (Open VLD) 29/01/14
Eigenaar of niet? Investeren of niet?
Energie-investeringen betalen zich altijd terug. Comfortverbetering wordt gewaardeerd door de klant. CO2 verhaal is ook belangrijk.
Warmtebalans in een gebouw
Warmtebalans in een gebouw
Trias energetica
Stap 1 : beperk de energievraag.
Toepassen van actieve en passieve maatregelen: •
Isolatie muur, vloer, dak, kelder.
•
Benut de passieve zonwinsten.
•
Warmteterugwinning op de ventilatielucht.
•
Goede luchtdichting gebouw.
•
Plaats zonwering- geen airco.
•
Gebruik de thermische inertie van het gebouw.
Isoleer
Trias energetica
Stap 1: beperk het energieverbruik Stap 2: gebruik duurzame energiebronnen
•
thermische zonneenergie
•
fotovoltaïsche zonneenergie
•
biomassa
•
windenergie
Groene energie
Trias energetica
Stap 1: beperk het • condenserende ketels energieverbruik • warmtepompen Stap 2: gebruik • warmtekrachtduurzame koppeling energiebronnen Stap 3: gebruik eindige • … energiebronnen efficiënt Best beschikbare technieken
Energieaudit
Levert niet direct financiële winst op. Resumeert structureert alle energiegegevens. Adviseert u objectief over te volgen energieefficiëntie traject. U weet wat te doen. U kent de prioriteiten.
Na de energieaudit
Elke investering levert direct financiële winst op. U werkt planmatig. 50% handelszaak. 50% energie-investering. U werkt actief aan energie-efficiëntie.
Isolatie (muren, daken, vloeren, glas)
Warmteverliezen in een gebouw Transmissieverliezen door muren door ramen door de vloer door het dak via koudebruggen Ventilatieverliezen door te verluchten door spleten en kieren
Hoe meer geïsoleerd, hoe minder verbruik *~ 0/0/10cm
6/9/12cm
10/15/25cm
20/35/40cm
* Ñiet voor 100% bepaald door isolatiedikte. Is wel in zeer grote mate bepalend voor het verwarmings-koelings verbruik.
winddicht isolatie luchtdicht + ventilatie. H2O CO2 Vos Biogassen …
gezond aangenaam goedkoop
T°
Isolatie van het gebouw
De isolatiewaarde (K)van een gebouw is afhankelijk van:
De compactheid van het gebouw. De U-waardes van de bouwonderdelen.
lambda waarde. isolatiediktes.
Koudebruggen. Lucht- en winddichtheid. De uitvoering.
Luchtdichtheid in gebouwen
Wat is het nut om isolatie te plaatsen als de lucht er naast en doorheen blaast? Dus rolluikkasten, raamaansluitingen, garagepoorten, aansluitingen van dak op muren, doorboringen, brievenbus, kieren en spleten bij deuren en ramen, isolatiepakketten DICHT
Perfecte luchtdichting =
Verbetert comfort (tochtstromen). Geen warmteverliezen. Geen inwendige condensatie. Goede werking ventilatiesysteem.
Luchtdichtheid in gebouwen Per 10 minuten wordt het volledige gebouwvolume herverwarmd.
n50 (1/h)
gemiddelde luchtdichtheid per type woning 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
9,5 8,5
5,3 4,1
appartement
rijwoning
halfopen bebouwing
vrijstaande woning
•In het gemiddelde gebouw zijn er 6 à 10 volumewisselingen per uur. •In een nieuwbouw 4 volumewisselingen per uur. •In een passiefgebouw ≤ 0,6 = 1volumewisseling per 100 minuten.
Dak toeplakken + muren bepleisteren.
bron : ProClima bbouwadvies
Technieken keuken: koken, bakken, braden,…
Koken op gas of elektrisch?
Gas
Groter vermogen. Beter regelbereik 15-100%. Korte kooktijd. Lagere aanschafkost. Lagere energiekost -60%.
Vermijd de waakvlam
Elektrisch inductie
Eenvoudige reiniging. Gelijkmatige verwarming. Geen verbrandingsgassen. Geen gasbuizen.
Koffiemachine
Kleine grootverbruiker.
Elektrisch. Stand-by = nacht? Verbruik 4.019 kWh of 723 €. 1x equivalent jaar gezinsverbruik.
Op gas Uitschakelen. Timer ?
Energiebewust werken.
Toestellen uitschakelen. Volle vaatwas – wasmachine. Kleine pannen. Geen waakvlammen. Elektronische ontsteking. Hot-fill. Elektrische warm water toestellen voeden met voorverwarmd water.
Dampkap
Werkt enkel bij koken en braden. Industriële dampkappen zuigen > 600m³/u. Onderdruk opvangen door opening naar buiten.
Een dampkap is geen ventilatietoestel.
Inductiedampkap
Afvoeren van kookgassen en dampen. toevoer verse lucht in kookomgeving. 80% minder afzuiging uit keuken. Besparing:
Betere afzuiging. Warmte blijft in gebouw.
Koeling
Toestellen A++
Diepvries en koelkast apart. Ook hier werkt isolatie. Hoe dikker de wand van de koelkast/ diepvries hoe beter. Sluitende tochtbanden.
Diepvries 850KWh/jaar
Enkel glas? Dikte isolerende kast? Temperatuursverschil 40° Condensor in de wand van de kist?
www.topten.be - www.energievreters.be–onafhankelijke informatie
Vervuiling condensers
Condensors Pluisjes Bij stilstand afborstelen 1x per trimester Toegankelijkheid? Besparing 30%
Tip- >Koeling ijsblokjes
Geen ijsmachine.
Koop uw ijsblokjes aan.
Ijsblok 6u Weinig isolatie in toestel. Verkwisting, +50% nooit gebruikt
HVAC Ventilatie
Ventilatie
Goed isoleren, en goed ventileren.
Het principe van ventileren bestaat uit:
Het klassieke gebouw = zeef goed geventileerd Ten koste van de warmte die naar buiten vliegt. Bij geïsoleerd en luchtdichte gebouw kunnen het overtollige vocht en de gassen in het gebouw niet meer weg. bewust gaan ventileren. Toevoer in droge ruimtes (slaapkamers, leefruimte,…) Doorvoer via trappen en gangen Afvoer in natte ruimtes (badkamer, wc, keuken,..)
Een dampkap is geen ventilatietoestel. Een ventilatietoestel werkt 24/7.
Ventilatie: Hoe ventileren?
o Er zijn vier basissystemen:
A
• systeem A:
natuurlijke afvoer
natuurlijke aanvoer
• systeem B:
natuurlijke afvoer
mechanische toevoer
• systeem C:
mechanische afvoer natuurlijke toevoer
• systeem D:
mechanische afvoer mechanische toevoer
B
C
D
Systeem D
Mechanische toevoer van verse lucht in de droge ruimtes via toevoer net. Doorstroming van lucht onder deuren. Mechanische afvoer van vervuilde lucht in de natte ruimtes.
*
HVAC Verwarming Staat voor +50 % van het verbruik
Verwarming: de juiste energiebron
•
Elektriciteit is niet aan de orde, duurder en rendement 40% (epb).
•
Stookolie - propaan - gas - houtvergassing - pellets houtsnippers - biogas.
•
Warmtepomp = elektrisch (gas).
•
Warmtekrachtkoppeling.
Foto: Passiefhuisplatform
Kies een hoogrendementsketel
Oude atmosferische ketels: Vereisen open luchttoevoer = constante ventilatieverliezen • Waakvlam min: 80- 100m³/A • Hoge rookgastemperatuur = geen condensatie mogelijk = geen fijne afregeling mogelijk •
Gasketel
gasketel met hoog rendement ( ≥ 90-95%) condenserende gasketel (rendement 100-107%)
bron : VIBE, Domus Calidus & Viessmann
Kies een hoogrendementsketel
Een condenserende ketel: • • • • • •
bron : Atag
Wint extra energie uit de rookgassen. Gesloten verbranding. Toevoer van verse buitenlucht. Schouw waarin water kan condenseren. Afvoer van het gecondenseerde water. Is veel stiller, kleiner, slimmer.
Tip
Installeer vloerverwarming. Hierdoor kan de thermostaat 2 °C lager. Uw gebouw blijft comfortabel warm. U bespaart 7 % stookkosten.
Tip
Installeer een Hr Top ketel of een Optimaz elite. en bespaar 30 % op uw stookkosten
Tip
Plaats een deurdranger op alle buitendeuren.
Plaats een tochtstrip in die deuren.
Besparing per deur per jaar = 250 m³gas of €125.
Warmtekrachtkoppeling WKK
Klassieke grootschalige elektriciteitsopwekking
WKK
> 60% energie verloren als afvalwarmte & transportverliezen. elektriciteitsproductie en tegelijk de (afval)warmte nuttig gebruiken voor verwarming en/of productie van warm water.
> rendement meer dan 90 %.
bron : AECSMT
Warmtekrachtkoppeling WKK Micro-WKK:
ééncilinder gas- of (bio)dieselmotor. 1. 2. 3.
drijft elektrische generator aan. motorkoeling = productie van warmte. warmte uit de rookgassen.
Voorwaarde: permanente warmtevraag, zwembad,…
bron : AECSMT/ aisin
Biomassa
Hout / pellets/ snippers
houtkachel pelletkachel speksteenkachel
pelletketel
bron : Ökofen
2 uur branden = ± 24uur warmte ketel met houtpellets pellets verbranden CO2neutraal.
bron : Tulikivi
Prijs pellets tov fossiele brandstoffen
Airco:
Airco
Isoleren van het gebouw vermindert in zomersituatie de opwarming van het gebouw. = trias energetica I
Iedere graad die uw airco afkoelt, kost u 2x zoveel als evenveel graden opwarmen met het verwarmingssysteem.
> Koeling gebouw
Nachtventilatie koelt het gebouw natuurlijk af. Zet na zonsondergang onder en boven een aantal ramen open. Sluit ze opnieuw in de ochtend.
Andere: glas- ramen - licht
Kleine ingrepen…
Natuurlijk licht is het aangenaamst en goedkoopst. Led verlichting is een volwassen technologie. 3-dubbel glas kost €20/m² meer dan Hr-dubbel glas. Maar u bespaart 50% extra energie.
LED/verlichting, verwarmingsgordijnen, afdeksystemen zwembaden.
(Zwem)bad isoleren.
Afdeksysteem.
En, isoleer toch dat dak
Energiefactuur Hoe uw energietarief reduceren?
Zelf duurzame energie produceren
De toekomst is aan de zon en de hernieuwbare energie.
Hernieuwbare energie is onuitputtelijk. Is niet belastend voor het milieu. De opbrengst is moeilijk te voorspellen. Opslaan van de energie is lastig maar mogelijk.
Elke 1,5 uur geeft de zon evenveel energie als het jaarlijkse wereld energieverbruik…
Zonneboilers
Opwekking warm water
De elektrische boiler is : milieuonvriendelijk! Gas of stookolie is goedkoper en beter voor het milieu. De zonneboiler = goedkoopste manier om met de zon warm water te maken. Besparing van 60% op uw warm waterverbruik. Beperkte ruimteverwarming.
Collector Types
η80%
≠ PV paneel
η17%
Vlakke Plaat
Zwembad
Vacuümbuiscollector
Basisprincipes systeemopbouw zonneboiler
Zonnecollector Primaire kring Warmteopslag Randapparatuur Naverwarming Grotere boilers - fris water station (Legionella)
Hoe groot moet de zonneboiler zijn?
Vuistregel: •
1m² collectoren per gast.
•
Boiler van 40 à 60l per gast.
•
Voor een hotel is 20m² collectoren een goed gemiddelde + 2.500l boiler.
•
Investering = €18.000 >Boiler= meer opslag zonnewarmte. >Paneel= meer “power” van de zon.
Zonneboiler: opbrengst en terugverdientijd Opbrengst afhankelijk van:
Verbruikte hoeveelheid sanitair warm water.
Terugverdientijd afhankelijk van:
Douches Keukentoepassingen Poetsen Wasmachines hot fill Vaatwasmachines hot fill
Permanent verbruik op jaarbasis. Piekverbruik in de zomer?
Huidige kost productie warm waterenergiedrager. Kostprijs installatie. Subsidiëring.
50- 65% minder verbruik op sanitair warm water.
Hotfill: warm gevuld…
Wasmachines Besparing tot 50-75% op elektriciteit Aquamix op wasmachine, bonte was Vaatwasmachines zonder aquamix
…met de zonneboiler is dit gratis.
PV- panelen
Typisch Totaal Energieverbruik in een hotel. [in kWh]
Elektriciteit 36%
Wat is een kilowattuur (kWh)?
Een kilowattuur is 1.000 watt-uur. (kilo = 1.000) Een apparaat met een vermogen van 1.000 Watt U zet dit één uur aan, dan hebt u 1 kWh verbruikt.
Nog een voorbeeld: Een lamp van 40 W brandt 25 uur, dus 40 W x 25 uur = 1.000 Wattuur of 1 kWh. Met een stofzuiger van 500 Watt twee uur stofzuigen, dus 500 W x 2 uur = 1.000 Wattuur of 1 kWh.
Schema netgekoppeld systeem
2 tellers:
1 teller draait terug bij levering aan het net = groene stroom. 1 teller telt het verbruik + productie= draait voor en achteruit.
Opbrengst =
€ 0,23 piekstroom. (dag)
of
= ~
Omvormer
Wechselrichter
Zekering
Z
Groene stroom Z teller Einspeisezähler
Hausanschlußsicherung
€ 0,13 dalstroom.(nacht/ weekend)
Hausnetz
LSSchalter
Bezugszähler
Huis- horeca verbruikers
Hausanschlußsicherung
Teller
EVU– Netz
Huiszekering Straatnet
Hoeveel m² PV voor een hotel Dimensionering 8kwp
Elektriciteitsproductie 7.200KWh/jaar 56m² Polykristallijne cellen. Kostprijs (8KWp x 1860€/KWp) = €14.880 Ex. Btw Over 25jaar kost uw zelf geproduceerde elektriciteit 0,08€/KWh Gemiddelde kostprijs(2014) aangekochte elektriciteit 0,18 €/KWh OPBRENGST €1296 PER JAAR Terugbetaald in-12 jaar.
Vlamingen ontdekken de Zon…
250
200
Eind maart 09 87,97MW
150
100
168
87,9
61,2 50
1,1
1,6
2,3
2004
2005
2006
13,2
0
geïnstalleerd vermogen in MW piek
2007
2008
2009 Maart
2009 Prognoze
bron : Vreg
9000
8000
geïnstalleerd vermogen in MW piek 7000
6000
5000
4000
2115 2076
3000
1724
2000
1000
0
bron : Vreg
1,1
1,6
3,8
22
89
2004 dec
2005 dec
2006 dec
2007 dec
2008 dec
549 2009 dec
904
2010 dec
2011 dec
2012 dec
2013 dec
Geothermie
warmtepomp
Dankzij de zon zitten er in de aarde, het water of de lucht, altijd en overal enorme massa’s warmte - ook in de winter. De warmtebron (aarde, water of lucht) geeft zijn warmte af aan een kouder medium. Gemiddeld rendement = 2.5 -5.5.
aarde (hor.)
aarde (vert.)
grondwater
lucht
warmtepomp
COP: = Coefficient Of Performance = rendement bij bepaalde werkingstemperaturen
SPF: = Seasonal Performance Factor = efficiëntie van warmtepompsysteem = afgegeven warmte in kWh/jaar / opgenomen elektrisch vermogen/jaar = o.a. afhankelijk van bewonersgedrag (cfr. verbruik auto)
foto: bbouwadvies
Warmtepomp aangedreven door zon?
Verbruik verwarming gebouw = 21.000KWh. Voorzien van een warmtepomp met cop 3. Nood aan elektriciteit 7.000 kWh of 56m² zonnepanelen enkel voor verwarming…
Besluit
Alles begint bij Rationeel Energie gebruik.
Meet zelf, of laat anderen meten. Volg de “To-do” lijst. Gebruik zo veel mogelijk energie uit hernieuwbare bronnen. Pas fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk toe. Onderneem actie.
