Toespraak bij prijsuitreiking ‘Techniekstudent van het jaar’ door Commissaris van de Koning, drs. Ank Bijleveld-Schouten op dinsdag 7 mei 2013 te Enschede.
Beste mensen,
Ik wil jullie kort aangeven waarom ik het leuk en belangrijk vind de prijs voor techniekstudent van het jaar uit te reiken. Ik wil jullie even meenemen naar het jaar 1997. Op zijn dertigste verjaardag wordt kroonprins WillemAlexander geïnterviewd door Paul Witteman. Op een gegeven moment zegt de prins: “Ik denk dat ik een gebied gevonden heb waar ik mij echt in vast wil bijten: watermanagement.” De dagen daarna doet de hele pers wat lacherig over de plannen van de prins.
Inmiddels zijn we zestien jaar verder en is duidelijk dat de prins een voortuitziende blik had. Water is nationaal en internationaal een steeds belangrijker thema geworden.
1
En in die zestien jaar heeft Willem-Alexander zich ontwikkeld tot een zeer capabel waterspecialist.
Bij zijn inhuldiging als Koning heeft Willem-Alexander zijn officiële functies op het gebied van watermanagement neergelegd. Van alle kanten is het commentaar dat dit een verlies voor de watersector is. Want in die zestien jaar heeft hij het belang van watermanagement op de kaart gezet en in het buitenland heeft hij steeds weer ons land neergezet als ‘waterland bij uitstek’.
Nederlandse bedrijven op het gebied van delta- en watertechnologie hebben daar veel profijt van gehad. Iedere bedrijfssector zou zich zo’n boegbeeld wensen! Hoewel niet direct in cijfers uit te drukken, heeft zijn inzet ook gezorgd voor meer banen in de watersector. Maar wie gaat die banen invullen? Want in veel gevallen gaat het om banen waar maar moeilijk mensen voor te vinden zijn. 2
Diverse CEO’s van Overijsselse bedrijven (onlangs nog Gerben Edelijn van Thales) hebben mij duidelijk gemaakt dat er een tekort is aan goedgeschoold technisch personeel. En dat terwijl in Nederland 23% van de jongeren voor een opleiding kiest met een matige tot geringe kans op de arbeidsmarkt. De vraag is: hoe laten we onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar aansluiten? Hoe interesseren we jongeren voor techniek? Hoe geven we techniek wat meer glamour?
Ik denk dat daar niet een eenduidig en pasklaar antwoord op te geven is. Wel geloof ik dat ieder op zijn eigen niveau iets kan doen. Dat begint al bij de ouders, die op z’n minst hun kinderen in aanraking met techniek kunnen brengen.
3
Ik las op jullie website een leuke quote van Stephen Geerlings (een van de deelnemers): “Sinds ik nog een kleine Stephen was heb ik me altijd al geïnteresseerd in techniek, gigantische dozen Lego heb ik toen verslonden”. Die gigantische dozen Lego had hij vast niet zelf gekocht…
Ik zie ook een verantwoordelijkheid voor het onderwijs zelf, om hun opleidingen goed aan te laten sluiten bij de arbeidsmarkt. Het is nodig om niet alleen op te leiden voor het onderzoek, maar om ook aandacht te schenken aan het opleiden van ‘ontwerpende en creërende ingenieurs’. Mensen die ‘out-of-the-box’ kunnen denken. Daar hebben de bedrijven in de regio behoefte aan. Als overheid kunnen we ook ons steentje bijdragen. Zo hebben we vorig jaar in samenwerking met de hogescholen Saxion en Windesheim en de Universiteit Twente, twee ‘Centre of Expertises’ opgericht.
4
Hierin leiden we bijvoorbeeld docenten op om het bètatalent van jongeren te kunnen aanspreken. Ik zie ook een grote verantwoordelijkheid voor de bedrijven zelf. Misschien staan ze wat te snel op de banken als ze niet de juiste schoolverlaters krijgen. In veel disciplines zijn best voldoende studenten, maar is het probleem dat ze uiteindelijk niet voor een baan in de techniek kiezen. In dat geval wil ik het bedrijfsleven aanmoedigen om te investeren in een goede samenwerking met onderwijsinstellingen en een goed startsalaris te bieden. Nog altijd verdient een startende econoom meer dan een startende ingenieur.
Soms is het slechts een kwestie van met andere ogen kijken naar het probleem. Croon Elektrotechniek draait dit jaar bijvoorbeeld een project om mensen die ooit voor de techniek zijn opgeleid weer terug in de sector te halen.
5
Die mensen zijn in de jaren negentig bijvoorbeeld de ICT in gegaan en kunnen nu via bijscholing weer terug komen. In dat project zijn 15 plekken gecreëerd. Tot hun verbazing kregen ze 65 aanmeldingen. We hebben mensen nodig met het vermogen om mensen met de juiste kwaliteiten te vinden in de samenleving.
Ik vond het in dat kader leuk om de missie van Cees Trouwborst (ook een van de deelnemers) te lezen: “Zorgen dat de mensen achter de techniek het beste uit zichzelf kunnen halen, dan komt die techniek vanzelf! Dan kom ik automatisch ook uit bij KIVI NIRIA. Ik vind het geweldig op welke manier jullie ingenieurs ondersteunen en techniek op de kaart zetten! Ik zou iedereen hier willen oproepen om vooral lid te worden van KIVI NIRIA.
6
Jullie vereniging laat zien dat techniek en ingenieurs een belangrijke rol in onze samenleving innemen en dat kunnen we niet genoeg benadrukken.
Ik vind het daarom ook erg leuk om vandaag de prijs voor de ‘techniekstudent van het jaar’ te mogen uitreiken om op die manier de techniek in de schijnwerpers te zetten.
Ik dank jullie voor jullie aandacht en ga nu graag over tot de prijsuitreiking. (slot)
7
