"Elektrisch vervoer als aanvulling op OV gereden door mensen in opleiding in stadswijken van de Drechtsteden, dat is de toekomst"

"Elektrisch vervoer als aanvulling op OV gereden door mensen in opleiding in stadswijken van de Drechtsteden, dat is de toekomst"

23 augustus 2012 definitief

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012

Inhoudsopgave 1)

Analyse Dordrecht........................................................................................................................... 4 1.1 Inleiding en onderzoeksvraag........................................................................................................ 4 1.2 Analyse Duurzaamheid Drechtsteden........................................................................................... 6 1.4 Analyse Vervoer............................................................................................................................. 9

2)

Flextoepasbaar in Dordrecht? ....................................................................................................... 12 2.1 Flex is een beproefd en succesvol concept ................................................................................. 12 2.2 Flex en Vervoer............................................................................................................................ 13 2.3 Flex en Arbeidsmarktbeleid......................................................................................................... 18 2.4 Duurzaamheid ............................................................................................................................. 20 2.5 Organisatievorm en Partners ...................................................................................................... 21 2.6 Praktische opmerkingen.............................................................................................................. 24 2.7 Scope en groeipotentieel in 2015 en verder ............................................................................... 25

3)

Business case................................................................................................................................. 29 3.1) Maatschappelijke baten............................................................................................................. 29 3.2 Financiële baten .......................................................................................................................... 31 3.3 Financiële kosten......................................................................................................................... 33 3.4 Benodigde investeringen............................................................................................................. 34

Bijlage 1 ‐ motie buslijn 1 ...................................................................................................................... 35 Bijlage 2 ‐ Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden ....................................................................................... 36 Bijlage 3 – Literatuurlijst en websites................................................................................................... 38 Bijlage 4 –Opleidingstraject in beeld..................................................................................................... 39

Pagina 2

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Voorwoord AbidHussain, chauffeur Flex Rotterdam: “Flex heeft me een geweldige kans gegeven. Ik ben zeer dankbaar voor het geduld en dat men echt betrokken was om mij, ook nadat ik gezakt was, toch verder te helpen. En de glimlach van de passagiers van Flex zal ik nooit vergeten, iedereen neemt de Flexauto met veel plezier in Overschie” Op 8 maart 2011 is Abid bij Flex begonnen. 4 dagen in de week reed Abid op de tuktuk en iYYo’s in Overschie, de 5e dag van de week was hij bezig met de theorie rond het CBR taxi‐examen en de voorbereiding op de psychologische test (die een verplicht onderdeel is van de RTC taxi‐opleiding).1 De maanden maart, april en mei zijn gebruikt voor de opleiding. Daarna volgde de SKRT test (voornamelijk over stratenkennis van Rotterdam) en de psychologische test. In oktober werden de 2 examens gehaald, waarna Abid in het bezit kwam van alle papieren om voor een RTC ondernemer te gaan rijden. Deze werd in november gevonden, waarna op 4 december 2011 een arbeidsovereenkomst werd getekend en Abid kon beginnen aan een nieuwe carrière als taxichauffeur.

1 In februari 2011 zijn er tussen de RTC/RMC (Rotterdamse Taxi Centrale), het reïntegratiebedrijf Robedrijf Baan en Markt en stichting Flex (www.flexoverschie.nl), afspraken gemaakt over de instroom en uitstroom van mensen, die met behoud van hun uitkering bij Flex komen rijden op elektrische voertuigen en tegelijk hun taxipas halen.

Pagina 3


1) Analyse Dordrecht 1.1 Inleiding en onderzoeksvraag Op 9 november 2011 heeft de gemeenteraad een motie (M20) aangenomen waarin de raad het college oproept om te onderzoeken of het "FlexOverschie" initiatief op een "Dordtse wijze" toepasbaar is in de stad en als alternatief voor buslijn 1 kan fungeren (zie bijlage 1). Volgend op de motie is een werkgroep gevormd, die met steun vanuit het Actieplan Jeugdwerkloosheid, een haalbaarheidsonderzoek heeft gedaan voor Dordrecht en een plan van aanpak opgesteld. In dit onderzoek zijn de volgende vragen onderzocht: a) Is het Flex concept, een combinatie van leerwerkbedrijf en vervoer, zoals in Rotterdam Overschie, toepasbaar in Dordrecht? b) Welke potentiële partners in Drechtsteden kunneneen bijdrage leveren aan Flex ? c) Hoe zou het plan van aanpakom Flex in Dordrecht te realiseren er uit kunnen zien,te beginnen in de wijk Dubbeldam? De afgelopen 6 maanden zijn er vervolgens door Rob uit den Bosch (FlexOverschie), Geert Kloppenburg (DOET/Stichting Urgenda)2 en Frank Moesman (gemeente Dordrecht),zo’n 40 gesprekken gevoerd met verschillende instanties over de potentie van Flex in de Drechtsteden.3 Daarnaast is er op basis van deskresearch informatie verzameld.4 Dit rapport zet de bevindingen op een rij. 2

DOET (www.doetdoet.nl) branchevereniging voor elektrisch vervoer; Urgenda (www.urgenda.nl)

3

Ron Stam, Taxi Stam, Kees Visser, Lotax, Lisette de Raadt de Lijster, Lotax, Lex Wierks, Wierks Verkeersschool, Sjaak Wisman, Wisman Vervoercentrum en Transmission,Frank de Visser UWV, Daniëlle Hoogesteger UWV, Arjan Zwaan, Leerplicht en VSV, Yvonne Worung, VSV, Tom Stuij, MondialMovers, voorzitter SP T&L., Bram van den Boogaart, Baanbrekend Drechtsteden 2x, Jelle Boersma SDD 2x, Rein Meester, leerpark 2x, het cluster Duurzaamheidsfabriek, 2 domeinleiders DVC, Max hoefijzers, voorzitter Da Vinci College 2x, Rob van der Doorn DVC, Dick Laheij, Heijmans Vastgoed i.v.m. huisvesting , Co Abercrombie, TLN, Ruud Tellekamp, VTL, maarten de Wit HvC 2x, Sandra van kampen Urgenda, Fred Rooijakkers, Arriva 2x, Monique van Eerden HvC 2x, R. Vos, Tuk TukFactory, B.Kranenburg Easy Go International, Stanley Ramkhelawan Gemeente Dordrecht 2x, wethouder Bert van de Burgt Gemeente Dordrecht 2x, de heer Struch Provincie Zuid Holland betreffende de vervoersconsessie, Juul Buitink gemeente Dordrecht verantwoordelijk beleidsmedewerkers verkeer en vervoer 2x, Martijn vd Bosch en Ronald Kooman, Gemeente Dordrecht, op aanhaken cityvervoer goederen, Jan Wind, gebiedsmanager. 4

Enkele belangrijke publicaties: “Openbaar vervoer van en naar bedrijventerreinen KPVV” (Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer april 2010; “Het belang van OV” door het Centraal Plan Bureau in januari 2009, “Bemobi” (kleinschalig aanvullend OV) door de Hogeschool Rotterdam, mei 2010; “Netwerkrationalisatie Quick Scan” naar de mogelijkheden tot besparingen BDU lijnennet door Conquist, 10 maart 2011 (grondlegger 180 miljoen besparing OV); “Gratis met de bus” voor mensen onder 12 en boven 65 jaar door de Gemeente Eindhoven in augustus 2011.

Pagina 4

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 De werkelijke uitdagingen in deze potentiele business case zitten niet zozeer in de regelgeving, maar in de wil om buiten de gebaande paden tot nieuwe vormen te komen op het gebied van arbeidsmarktbeleid i.c.m. duurzame mobiliteit.5

5

Medelbus in Tiel. Voorbeeld van een onrendabele buslijn die dmv een opleidingstraject voor chauffeurs met CWI en bedrijventerrein succesvol hervat is en daarna weer in de dienstregeling is opgenomen. http://www.kpvv.nl/KpVV/KpVVHome/Kennisbank/Onderwerpen‐Praktijkvoorbeelden/Medelbus‐voorkomt‐ mobiliteitsproblemen‐op‐bedrijventerrein.html

Pagina 5


1.2 Analyse Duurzaamheid Drechtsteden Duurzaamheid Dordrecht heeft de ambitie om de duurzaamste stad van Nederland te worden. Wat is dat dan duurzaam? Termen als samenwerking, open dialoog, innovatie, open source, over grenzen en beleidsterreinen heen kijken en integrale oplossingen bieden voor een stad, passeren de revue. In het arbeidsmarktbeleid is één van de belangrijkste speerpunten: een duurzame samenwerking op de langere termijn. Duurzaam omgaan met mensen en iedereen een kans geven. Op vervoersgebied zoekt Dordrecht naar een duurzame oplossing voor haar binnenstedelijk personen‐ en goederenvervoer. Dordrecht is koploper met haar hybride bussen.Binnen het OV is er sprake van een verschuiving richting vraag gestuurde, op maat geleverde producten. Niet voor de "dikke stromen”, maar wel voor de fijnmazige oplossingen, zoals ouderen die boodschappen willen doen. Hierdoor is menbuurtbus en regiotaxi overal in Nederland snel gaan opzetten. Dordrecht profileert zich, onder andere met initiatieven als de Duurzaamheidsfabriek, expliciet op het gebied van duurzaamheid. Eén van de belangrijkste pijlers hierin is de integrale benadering vanuit verschillende werkvelden. Minder duurzaam: Het afschaffen van buslijnen zonder een alternatief te bieden, betekent een verminderde bereikbaarheid van stadswijken en de regio. Zo zijn bewoners meer aangewezen op de auto, zoals nu het geval is bij lijn 1 . Voor de reiziger is een buslijn die rijdt met een zeer lage frequentie geen betrouwbare aanvulling. Los van de uitstoot van deze bussen,is het rondrijden van te grote bussen met lege stoelen ook niet rendabel voor de overheid. De huidige concessieregelgeving biedt geen ruimte voor maatwerk, en flexibele oplossingen t.o.v. wisselende wensen van verschillende typen reizigers op verschillende momenten van de dag, week en/of maand. Flex Dordrecht kan hier op inspelen. De toenemende vergrijzing in combinatie met een groot aantal mensen dat in de regio Drechtsteden langs de kant staan geeft een uitdaging voor het arbeidsmarktbeleid. Het college pakt deze aan, en investeert in duurzame transities van mensen vanuit een uitkering naar werk. Flex Dordrecht speelt op deze beweging in..

Pagina 6


1.3 Analyse Arbeidsmarktbeleid Onder de slogan “alle talenten benutten” tracht het arbeidsmarktbeleid Drechtsteden te komen tot een baanbrekende samenwerking.6 Werkloosheid is kostbaar Zowel sociaal als financieel is de impact van werkloosheid groot. Groter nog dan van OV. De kosten van een bijstandsuitkering voor de gemeente Dordrecht bedraagt gemiddeld circa 1.500 euro per maand. Eind maart 2012 zijn er 4.848 geregistreerde bijstandsgerechtigden in de Drechtsteden. Dit kost de overheid meer dan 7 miljoen euro per maand en bijna 100 miljoen euro per jaar. Daarnaast staan per eind juni 2012 bij het UWV Dordrecht 4.086 werklozen geregistreerd met een WW uitkering. Uit onderzoek van Nicis blijkt dat alleen al in Dordt‐West sprake is van een onbenut arbeidspotentieel onder circa 8.000 niet uitkeringsgerechtigden (NUGgers) die wel (meer) zouden willen en kunnen werken.7 Dordrecht heeft te maken met vergrijzing en een hoge (jeugd)werkloosheid. De te hoge jeugdwerkloosheid komt deels voort uit een mismatch tussen onderwijs en de behoeften van bedrijven. In de bijlage is een recent overzicht van werkzoekenden opgenomen. Reintegratie is lastig Er zijn verschillende redenen denkbaar waarom het voor werkzoekenden moeilijk is om weer aan het werk te komen: 1. Beschikbaarheid van werk: economische neergang in bestaande sectoren; 2. Onvoldoende of niet‐passende opleiding: kwalitatieve mismatch; 3. Teveel blijven hangen in bestaande opleidings‐ en werkervaring en daardoor niet kijken naar zij‐instroommogelijkheden; 4. Weinig of geen relevante werkervaring; 5. Aansluiting tussen werkzoekende en werkgever: houding & gedrag; 6. Een “vlekje” op het bestaan, zoals een lage opleiding, verslaving, schulden of een detentieverleden. Het is lastig om leerwerk trajecten te definiëren die meerdere van deze problemen in 1 project direct oplossen en echt maatwerk te bieden voor de kandidaat. Dalend budget voor re‐integratie Het Rijk heeft een aanvang gemaakt met herziening van het re‐integratiebeleid (Wet werken naar vermogen) Nu het kabinet gevallen is, is de wet WNV voorlopig controversieel verklaard,en ligt de bal bij een nieuw kabinet. Wel zal vanaf 2013 het participatiebudget dat gemeenten beschikbaar hebben 6

Programmaplan Arbeidsmarktbeleid (2010‐2014), 22‐9‐2010

7

Arbeidsmarktprognose 2012‐2013 UWV

Pagina 7

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 voor reintegratie dalen. Partijen zijn het er wel over eens dat het pallet aan regelingen versimpeld en meer maatwerk moet worden.8 Hier ligt een uitdaging voor Flex Dordrecht. Innovatie Drechtsteden In Dordrecht wordt veel gesproken over innovatie binnen arbeidsmarktbeleid door buiten de gebaande paden te treden. Het uitgangspunt is om te starten met maatwerkoplossingen op individueel niveau. Hierin is de dialoog tussen onderwijs, gemeente en het bedrijfsleven essentieel. De sturing dient plaats te vinden d.m.v. ‘outcome’ en verschillende instanties moeten over de grenzen heen kijken en het eigen belang onder geschikt maken aan het algemene doel. De nadruk ligt uiteindelijk op de nieuwe slogan: duurzaamheid: een samenwerking met publieke middelen die langere tijd houdbaar is (voorbeeld: een gilde systeem). Koploper innovatie projecten, waar binnen Dordrecht hard aan gewerkt is, zijn o.a.: 1) Metalent (duurzame instroom van jongeren in de metaal); 2) Restwarmte en het energieloket; 3) Aanpak Oud Krispijn en in het verlengde daarvan de aanpak in Dordt‐West. Transportsector banen9 De vraag naar binnenstedelijke distributie en bezorgdiensten voor chauffeurs zal door de stijgende verkoop via Internet toenemen. Veel werkgevers hebben op dit moment, door de aanhoudende crisis, minder werk. Als de economie weer aantrekt, ontstaat er naar verwachting een groot tekort in de logistieke sector, doordat er i.v.m. de vergrijzing na 2015 massale uitstroom te voorzien is (5500 mensen in logistieke sector). 10Een onderzoek van VTL geeft aan dat er vanaf 2015 een toenemende vraag zal zijn naar chauffeurs en medewerkers in de Transport en Logistieke Sector.11 In combinatie met de voorspelde vergrijzing zal dit zorgen voor een tekort waarop met Flex geanticipeerd kan worden.12 De markt voor elektrisch vervoer zal ook extra banen opleveren. Aangezien de voorspelling is dat deze voertuigen de komende jaren sterk aan belang zullen winnen, mede omdat de fabrikanten er vele miljarden in investeren, is het goed om hier ervaring mee op te doen. De verwachting is dat het niet alleen een pre wordt om ervaring te hebben met elektrisch rijden, maar dat er ook veel banen ontstaan in het ecosysteem hieromheen. Denk aan monteurs die de auto's kunnen repareren en 8

Actieplan Wet Werken naar Vermogen, Drechtraad maart 2012

9

UWV Arbeidsmarktprognose 2012‐2013

10

Brancheschets Transportsector UWV werkbedrijf, januari 2012

11

Gespreksverslag Ruud Tellekamp VTL

12

Werk naar Werkbedrijven: Transport en Logistiek zet werk naar werkbedrijven op. www.dordtwerkt.nl

Pagina 8

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 elektrotechnici die de auto via oplaadpunten aan kunnen sluiten op smart‐grids en parkeerplaatsen met zonnepanelen. Hierbij is ook aansluiting en koppeling met het onderwijs nodig; o.a. onderzoek naar batterijduur en onderzoek naar effecten van mobiliteitsconcepten.

1.4 Analyse Vervoer Er is behoefte aan flexibeler en kleinschaliger OV voor de laatste kilometer Regulier OV is goed geschikt om snel en goedkoop grote hoeveelheden mensen te verplaatsen over drukke trajecten. Maar zodra het aantal reizigers afneemt zijn bussen en trams simpelweg te groot en is de bijbehorende frequentie van de dienstregeling vaak te laag. Het gevolg is onrendabele lijnen die veel uitlaatgassen produceren en ontevreden passagiers. Bovendien is er bij vervoer voorde laatste kilometer behoefte aan flexibele halteplaatsen (net als bij een taxi) en dit is met regulier OV niet mogelijk. Het OV in Drechtsteden is goed georganiseerd en ontkomt tegelijkertijd ook niet aan deze dilemma’s tussen collectief en individueel vervoer. Het budget voor OV, scholen en ziekenvervoer neemt af In Nederland investeert de overheid circa 3,5 miljard euro in openbaar vervoer. Die investeringen zijn zeker voor buslijnen noodzakelijk, omdat anders vrijwel geen enkele buslijn rendabel is. Dit geldt voor HTM (100% overheid), Arriva, GVB (100% overheid), RET (100% overheid), Connexxion (30% overheid) en alle andere exploitanten. Vaak is het openbaar vervoer in een concessie vergeven voor een langere periode. In Dordrecht loopt de concessie 6 jaar tot 2018 en kost circa 30 miljoen over deze periode. De kosten per uur per bus (de zogenaamde DRU prijs) ligt in deze concessie tussen de 30 en 50 euro per uur. In Nederland wordt op nationaal niveau 180 miljoen euro per jaar bezuinigd en de komende jaren zal de bijdrage vanuit het Rijk (het BDU fonds) aan de concessies naar verwachting verder afnemen. In Dordrecht zal deze tendens ook gaan plaatsvinden. Ook de Drechthopper kan de komende jaren op fors minder budget rekenen voor het rijden van scholieren, ouderen en gehandicapten. Geen budget voor alternatief vervoersysteem uit de opgeheven lijnen De buslijnen 1 en 6 zijn door Arriva opgeheven. Hierdoor vermindert de bereikbaarheid van diverse wijken. Dit leidt tot ontevreden buurtbewoners en een grote groep inwoners zal meer moeite hebben om zich vanuit de wijk, binnen Dordrecht te verplaatsen. Gemiddeld zaten er minder dan 8 passagiers in lijn 1 per rondje van de bus. De kosten van het runnen van buslijn 1 worden voor Arriva geschat op 100.000‐150.000 Euro. Toch is er wel potentie bij de wijkbewoners om gebruik te maken van alternatief vervoer. Gegeven gesprekken die gevoerd zijn met de gebiedsmanager. Ook ligt er potentie bij de verpleeg‐ en verzorgingshuizen, waar op die manier bewoners toch een boodschap kunnen doen in het centrum van Dubbeldam. Pagina 9

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Problematisch bij het formuleren van een alternatief is dat er van het vervoersbudget geen geld terugvloeit naar de provincie nu de lijn wordt opgeheven.13 Geen budget voor alternatief vervoerssysteem uit ouderenvervoer Ouderenvervoer (65+) is gratis in Dordrecht en was dit dus ook op lijn 1. Om dit mogelijk te maken betaalt de gemeente een extra vergoeding aan de vervoerder van het OV bijrittenvan deze ouderen. Het is vooralsnog niet mogelijk een deel van deze vergoeding aan te wenden voor alternatief vervoer. Regelgeving rondom concessies in Dordrecht Het exploiteren van een bus of een taxi is aan een veelheid van regels gebonden die de concessiehouder tegen concurrentie beschermen. Dit geldt zelfs wanneer, zoals in dit geval, een buslijn door een concessiehouder wordt opgeheven en een andere aanbieder deze lacune wil opvullen met een alternatief. Elke vorm van innovatie binnen het vervoersgebied met een busvoertuig en/of taxivoertuig is dus onmogelijk gezien de huidige regelgeving. Flex is formeel ook geen openbaar vervoer. Voordeel hiervan is dat Flex binnen de huidige regelgeving wel kan starten. Nadeel is dat geen beroep kan worden gedaan op middelen die het OV betreffen. Binnenstedelijke distributie In Dordrecht worden in de binnenstad meerdere malen winkels en bewoners bevoorraad door verschillende voertuigen, die vaak slechts voor 50% beladen zijn. Bundeling van verschillende stromen, gebruik van afhaalpunten aan de rand van de stad, en schone voertuigen zijn de trends die hoog op de agenda staan in het beleid van de gemeente. Zo ook wordt in Dordrecht bekeken of een vernieuwde binnenstadservice tot de mogelijkheden zou behoren.14 De gemeente is op dit moment actief bezig een binnenstadservice voor de bevoorrading van goederen te onderzoeken. Dit gebeurt in overleg met Aart Camijn van Fietskoeriers. Innovatie binnenstedelijk personen en goederenvervoer De behoefte op personenvervoergebied van zowel gemeente als provincie in haar beleidsstukken, is gericht op: de reiziger (verschillende doelgroepen), flexibeler vraaggestuurd OV, vergroening OV15, meer maatwerk d.m.v. buurtbus en regiotaxi en een verbeterde keten met aansluiting op OV. De koppeling tussen collectieve (trein, metro, vol bezette buslijnen) en individuele vervoersystemen (OV‐fiets, deelauto en deelbus) 16zal veel nadrukkelijker gemaakt dienen te worden, evenals de 13

Deze conclusies volgen n.a.v. gesprekken met Provincie, Arriva en gemeente Dordrecht.

14

www.duurzamelogistiek.nl gesprek met Nicole Maas van Connekt en Roel van het Klimaatverbond voor Dordrecht en overleg met de fietskoerier in Dordrecht de heer Aart Camijn en Binnenstadservice Nederland 15

KPVV Kennisinstituut voor Verkeer en Vervoer: Kosten vergroening in het openbaar vervoer objectief beoordeeld door Gerard van Kesteren 16

KPVV: Autodelen aan vooravond van doorbraak maart 2012

Pagina 10

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 koppeling tussen scholen‐ en ziekenvervoer en huidige OV wereld.17 De huidige concessieregelgeving maakt innovatie op deze markt niet gemakkelijk.

17

KPVV www.kpvv.nl Duurzaam openbaar vervoer voor Ouderen en Bundeling doelgroepenvervoer AWBZ

Pagina 11


2) Flextoepasbaar in Dordrecht? 2.1 Flex is een beproefd en succesvol concept Flex is eigenlijk een opleidingsplek op wielen. Of zoals andere mensen het zeggen: “een leer/werkplaats op wielen” of mensen die normaal op de bank zitten, worden opgeleid en vervullen een concrete functie in de stad voor een dienst die normaal toch door overheid gefinancierd wordt”. Flex is een concept, in die zin, dat het om vraag gestuurd vervoer gaat wat op vele plaatsen en door vele partijen toegepast kan worden. Het is geen concept in de zin dat het nog niet daadwerkelijk is uitgevoerd. Intussen is er met Flex namelijk veel ervaring opgedaan. Flex is in gebruik in verschillende steden in Nederland, onder meer in Rotterdam18, Zandvoort, Amsterdam Zuidoost en Den Haag. Flex is een jong concept. Dit plan is geschreven samen met het management van Stichting Flex te Rotterdam dat sinds maart 2010 Flexvervoer levert in Rotterdam Overschie. Flexvervoer aanbieden was toen nog baanbrekend pionierswerk, want nooit eerder werden sociale, vervoer‐en duurzaamheiddoelstellingen gecombineerd. Ook met elektrische voertuigen voor OV was er in Nederland nog geen ervaring. Intussen is Flex een vertrouwd en gewaardeerd deel van het straatbeeld geworden in Overschie en andere delen van Rotterdam. Chauffeurs, naar wie de bewoners hun weg weten te vinden, zijn al snel bekenden in de wijk. De stichting exploiteert een groeiend aantal elektrische auto's en helpt een groeiende stroom mensen aan werk. Hoewel Flex inmiddels vertrouwd is, volgen bewoners het project nog steeds op de voet en zijn nieuwe voertuigen na twee jaar nog steeds voorpaginanieuws van de huis‐aan‐huisbladen. Op dit moment vervoert FlexOverschie circa 800 personen per week. Op 9 september 2011 won Flex uit 500 inzendingen de Duurzame Dinsdag prijs voor het meest duurzame en innovatieve project van Nederland. Door het succes van Flex in Overschie zijn ook andere deelgemeenten, gemeenten en vervoerders geïnteresseerd geraakt. In Kralingen en Feijenoord lopen momenteel tijdelijke projecten. In 2012 rijdt Flex in Kralingen ter vervanging van tramlijn 7 over de Oudedijk. Van maart 2011 tot maart 2012 loopt het proefproject FastFlexFeijenoord (FFF): op woensdagen en zaterdagen rijden twee elektrische wagens vanaf de Afrikaandermarkt om mensen gratis te vervoeren vanaf de markt binnen de deelgemeente Feijenoord. Dit proefproject wordt uitgevoerd door stichting Flex in samenwerking met stichting Freehouse. Tijdens FFF worden ervaringen opgedaan die verwerkt zijn in dit projectvoorstel. In Capelle aan den IJssel loopt een project waarbij de gemeente en het bedrijfsleven samen investeren. De eerste voertuigen maken binnenkort een vast onderdeel uit van het straatbeeld. Nog meer (deel)gemeenten zijn geïnteresseerd en het einde van de groei lijkt nog lang niet in zicht. Flexvervoer wordt in twee minuten uitgelegd in een filmpje online (http://youtu.be/d5I7aWLJSA8) en meer informatie is ook te vinden op www.flexoverschie.nl.

18

www.bemobi.nl Website met wetenschappelijk onderzoek rond Fijnmazig aanvullend OV

Pagina 12


2.2 Flex en Vervoer Flex richt zich in Dordrecht in eerste instantie op het leveren van vervangend vervoer voor de experimentele lijnen 1 en 6, welke door Arriva zijn opgeheven. Dit om te voorkomen dat een deel van de bewoners in een sociaal isolement terechtkomen. Omdat Flex geen beroep kan doen op vervoersmiddelen, zoals in de eerdere analyse is aangegeven,is voor Flex financiering uit andere bronnen noodzakelijk. In een latere fase kan het Flexconcept mogelijk als voorbeeld dienen om kritisch te kijken naar de huidige buslijnen in de concessie en als innovatief voorbeeld aanhaken bij het verlenen van een volgende OV‐concessie. Gekeken is of Flex uitvoerbaar is binnen, naast of in plaats van, de huidige vervoersconcessie. Ook is gekeken hoe de provincie, gemeente en Arriva tegenover het Flex concept staan. Het probleem met vervoer naar verspreide locaties is, dat de frequentie waarmee reizigers vervoer nodig hebben eigenlijk te laag is, om een aantrekkelijke dienstverlening op te baseren. Daarom is Flex net als een taxi vraaggestuurd: er wordt alleen gereden wanneer mensen er om vragen, zij het met een lage actieradius per rit. Anders dan een taxi beperkt Flex zich tot korte ritten korter dan 3 km (die voor taxichauffeurs niet interessant zijn). De ervaring is dat de haalbaarheid van Flex niet zozeer afhankelijk is van de vraag vanuit de reizigers, want die zijn over het algemeen zeer positief. De uitdaging is vooral in de praktijk om alle stakeholders uit de verschillende domeinen (sociaal, vervoer en duurzaamheid) te laten samenwerken. Na een reeks gesprekken, is geconstateerd dat er veel draagvlak is voor een constructie waarbij Flex aanvullend op de bestaande concessie zal rijden, als een “leerwerkbedrijf op wielen”. Door de vraag gestuurde opzet en door de gekozen voertuigen kan Flex direct exploiteren en wordt de innovatie niet tegengehouden door concessieregelgeving. Van start in Dubbeldam met een aanvulling op lijn 1 We zien mogelijkheden om kleinschalig te starten in de wijk Dubbeldam met een aanvulling op lijn 1 (dus niet direct de gehele lijn). Lijn 1 had circa 100 passagiers per dag. Dit is genoeg om met Flex Drechtsteden te kunnen starten in 2012 t/m 2014. Gezien de zeer enthousiaste ervaring van passagiers in andere steden en gesprekken met de gebiedsmanager, is ervan uitgegaan dat juist daar vraag zal zijn naar Flexvervoer. Pagina 13

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 In de vormgeving denken we aan een vraaggestuurde vervoersdienst zonder haltes, dienstregeling en gefixeerde routes. Er is wel een vaste standplaats. De ritten worden door Flex Drechtsteden verricht voor een geringe vergoeding van €1 per rit per persoon en deze zijn ook telefonisch te bestellen. In de opstartfase (okt 2012‐eind 2013) wordt gebruik gemaakt van zes elektrische voertuigen (waarvoor een rijbewijs B vereist is en de voertuigenvallen buiten de taxiwetgeving). Er zal gedurende 6 dagen in de week (ma‐za) worden gereden. In principe zijn de rijtijden van 10:00 tot 18:00, maar als de omstandigheden hiernaar vragen (bijvoorbeeld op marktdagen) zal er eerder gestart en langer doorgereden kunnen worden. Bij bewezen succes kan vanaf medio 2013 en later Flex uitgebreid worden naar 2 of 3 andere wijken en ook in de avonduren en op zondag diensten leveren. Eventueel ook met andere voertuigen (ev. scooter, ev. taxi, ev. mini bus): dit laatste mede om een breder spectrum aan opleidingsmogelijkheden en bereikbaarheidsopties te creëren. Andere kansen voor Flex Flex kan ook eenvoudig ingezet worden voor andere taken wanneer er binnen de Drechtsteden behoefte is aan vervoer. Dit versterkt tevens de business case van Flex. Mede afhankelijk van de andere vervoerders en contracten binnen de Drechtsteden valt te denken aan: ∙ ∙ ∙ ∙

∙

Toeristenvervoer van bijvoorbeeld het Station naar het Hof en/of Drechtstedelijk Kinderdijk‐ Haven Zuid (Alblasserdam); Arrangementen met horeca en Bioscoop of met Villa Augustus; Evenementenvervoer, zoals GPS‐tochten door de binnenstad en de Biesbosch; Additioneel vervoer van en naar ziekenhuizen voor poli bezoeken. Ook het vervoer van en naar sportschool en/of fysiotherapie is in het belang van de zorgverzekeraar.19In aanbesteding voor OV, scholen‐ en ziekenvervoer vraagt de concessieverlener steeds vaker om social return (SROI) in de concessie voorwaarden. Flex kan dan voor verschillende commerciële vervoerders de opleidingsplek vormen om hieraan te voldoen; Combinatie van personenvervoer met goederenvervoer.

Combinatie met goederenvervoer In een onderzoeksvoorstel van de TU Eindhoven is Dordrecht opgenomen als pilotstad om met eenzelfde voertuig zowel personen als goederen te vervoeren. Om het zeer basaal te formuleren: de kofferbak van de taxi is 90% van de tijd leeg, de bagageruimte van een mini bus ook. Verder liggen de piekmomenten van personenvervoer tussen 08.00‐10.00 en tussen 16.00‐20.00. Overdaglevering van pakketten aan huis kan dan een zeer goed alternatief zijn, indien de chauffeur dan toch in die regio rijdt. Type goederen: voor combinatie van goederenvervoer met personenvervoer denken wij niet aan gekoelde producten of zeer grote vracht. Het gaat eigenlijk om alles in pakketvorm. 19

Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer, Guy Hermans: Handreiking voor AWBZ vervoer

Pagina 14

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 In Dordrecht zijn reeds gesprekken gevoerd met de heer Wisman om per dag 20 pakketten naar het centrum te brengen. Ook zijn verkennende gesprekken gevoerd met de Fietskoerier in Dordrecht.20

20

www.duurzamelogistiek.nl; www.emissieberekenen.nl; www.connekt.nl;

Pagina 15

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Tijd per dag

Vervoersdienst?

Waar?

Voertuig?

Chauffeur

05.00‐07.30

Pakketten worden gesorteerd op straatniveau

Ophalen bij depots/afhaalpunten

Flexibel en schoon voertuig, kan een 2 wieler en een 3 wieler zijn

16‐25 jaar

Bevoorrading winkels

Geen rijbewijs Autorijbewijs

07.30‐10.00

Personenvervoer van en naar werk of school

Wijk

Voertuig geschikt voor personenvervoer

Alle leeftijden autorijbewijs

10.00‐16.00

Personenvervoer naar ziekenhuis en naar winkelcentrum

wijkniveau


Alle leeftijden

Goederenvervoer, levering aan huis en winkels

Van depot naar wijk

Flexibel en schoon voertuig, kan een 2 wieler en een 3 wieler zijn

16‐25 jaar


Alle leeftijden


Alle leeftijden


Alle leeftijden

10.00‐16.30

16.30‐19.00

19.00‐00.00

19.00‐22.00

Personenvervoer van werk naar huis en terug van school

wijkniveau

Personenvervoer van en naar uitgaansgelegenheid, sportclub

Wijk en stadsniveau

Avondlevering goederen omdat mensen dan thuis zijn

Van depot naar wijk

Autorijbewijs

Geen rijbewijs autorijbewijs

Autorijbewijs

Autorijbewijs

autorijbewijs

Traditioneel vindt toeristen‐ en evenementenvervoer op andere tijden plaats en op andere dagen. Ook ligt de piek in andere maanden (juni, juli, augustus en vakanties). Dit is precies de periode dat in bovengenoemde schema de vraag naar regulier personenvervoer afneemt vanwege vakanties. Voertuigen De keuze voor de voertuigen is in eerste instantie zo gekozen dat Flexniet gehinderd wordt door concessie regelgeving rond bus voertuigen en taxivoertuigen. Ook bieden deze voertuigen een makkelijke opstap voor chauffeurs om te starten in een opleidingstraject. In een later stadium kunnen de voertuigen uitgebreid worden met elektrische scooters (bezorgdiensten), elektrische taxi’s en/of elektrische mini bussen (8+1, mini bussen voor scholen en ziekenvervoer). Pagina 16


Voor 2012 t/m 2015: Flex maakt gebruik van lichte elektrische voertuigen met een maximumsnelheid van 40 kilometer per uur die ook door chauffeurs in opleiding kunnen worden gereden en die buiten de taxiwetgeving en concessie vallen. Er zijn verschillende leveranciers van elektrische voertuigen waarin 3 tot 6 passagiers vervoerd kunnen worden, welke geen personenauto’s zijn. Er zijn echter in Nederland maar 2 van dit soortvoertuigen welke een typekeuring hebben van de Rijksdienst van het Wegverkeer (RDW). Dit zijn de tuk tuks van de Tuk TukFactory (met plaats voor 6 passagiers) en de iYYo’s van Easy Go International (met plaats voor 3 passagiers). Met beide soorten voertuigen zijn ervaringen opgedaan in Overschie en beide zijn geschikt bevonden om in een stedelijke omgeving hun diensten aan te bieden. Omdat de voertuigen opvallende en vriendelijke verschijningen zijn in het straatbeeld, lenen zij zich uitstekend voor het maken van reclame. Aangezien het elektrische voertuigen zijn, moeten zij worden opgeladen zodra zij circa 70 tot 80 kilometers hebben afgelegd. In de praktijk blijkt dit goed te kunnen op de momenten dat de voertuigen wachten tot zij worden opgeroepen. Een wagen vervoert in Overschie gemiddeld 26 personen per dag, verdeeld over 16 ritten. Monitoring Alle chauffeurs vullen iedere dag een rittenstaat in. Hierop worden alle ritten genoteerd. De coördinator maakt per week een overzicht van alle ritten die de afgelopen week door alle voertuigen gezamenlijk zijn uitgevoerd, inclusief het aantal vervoerde personen en het aantal afgelegde kilometers. Dit vormt een deel van de verantwoording naar de subsidiënten. Naast de algemene monitoring is er ook een elektra monitoring. Alle elektra die gebruikt wordt om te rijden wordt iedere dag genoteerd (d.m.v. elektra tussenmeters bij het oplaadpunt in de loods), zodat per dag duidelijk is hoeveel stroom er verbruikt is en hoeveel kilometers er gereden zijn.

Pagina 17


2.3 Flex en Arbeidsmarktbeleid In het kader van arbeidsmarktbeleid is Flex een voorschakeltraject, welke baanopeningen biedt in de sector transport en logistiek. Het gat tussen niet aan het werk komen en direct voldoen aan alle eisen van een werkgever, is vaak te groot. Flex is voor een leerwerkbedrijf op wielen waar je leert en tegelijkertijd ervaring opdoet als chauffeur. Zoals in de probleemanalyse staan er in de Drechtsteden veel mensen langs de kant met perspectief op werk. Flex Dordrecht biedt een effectief aanbod om mensen werkervaring en opleiding te bieden, met uitzicht op uitstroom naar betaald werk, of naar een vervolgopleiding in de logistieke sector (als chauffeur of monteur). De opleiding wordt ‐ waar mogelijk ‐ verzorgd door mensen die geen werk meer hebben en/of na hun 65ste graag nog actief blijven voor 1 of 2 dagen per week om hun ervaring over te brengen op jongeren. Hierbij wordt een voorbeeld genomen aan het vroegere gildesysteem van leermeester en leerling, die samenwerken in hoog‐ en laagconjunctuur. Dit is geïnspireerd door de aanpak in Rotterdam waar het Flexconcept in Overschie ook is geïmplementeerd. Een traject als chauffeur op Flex, biedt deelnemers een duidelijke taak en frequent contact met klanten, die hen waarderen. Flex is dus ook goed voor het (her)aanleren van sociale vaardigheden en zelfvertrouwen. In het onderzoek is veel aandacht besteed aan de uitstroom naar potentiële werkgevers in Transport en Logistiek. Bij de analyse werd al geconstateerd dat de niche in de arbeidsmarkt waar Flex zich op richt, een duidelijke groeimarkt is. Instroom Voor de instroom wordt naar werkeloze jongeren en ouderen, schoolverlaters en alle andere categorieën van mensen zonder werk gekeken, ongeacht de betreffende regelgeving of budgetten. De doelgroep wordt zo breed mogelijk ingestoken om zoveel mogelijk instroom te kunnen creëren,zonder de belemmeringen mee te nemen uit welke budget het gefinancierd wordt. Dit is echt Drechtstedelijk en verschilt van Rotterdam, waar alles via de sociale dienst verloopt. Er wordt gekeken of de kandidaat als potentiële chauffeur in de transport sector kan gaan werken. Dat kan als ZZP’er, scooterbezorger, taxichauffeur, koerier, bus‐ en/of vrachtwagenchauffeur. Het gaat er dan om de kandidaat weer in een ritme van leren en werken te krijgen. Werkzoekenden komen binnen via werkcoaches, Baanbrekend Drechtsteden, UWV, mond‐op‐mond reclame of uitingen in de media. Met Baanbrekend Drechtsteden en overige toeleverende organisaties worden afspraken gemaakt over de instroom van chauffeurs naar Flex Dordrecht. De aantallen en verrekening van de kosten moeten in samenwerking voor de SDD specifiek met de SDD gemaakt worden. Alle andere kandidaten kunnen rechtstreeks opgeleid worden, al/of niet met behoud van uitkering. Voor NUGgers moet een speciale regeling getroffen worden. Hierbij moet de aanbieder wel zorgen dat iemand een rijbewijs heeft, of de kosten voor het behalen hiervan vergoeden, evenals de kosten voor een eventuele taxipas en een bewijs van VOG. De instantie die de aanmelding doet is zelf verantwoordelijk voor de opleidingskosten, die niet in de basis van Flex zitten. De aanmelder dient hier met de kandidaat afspraken over te maken. Deze opleidingskosten kunnen zijn: het behalen van een Rijbewijs B (ca. € 2000 en/of het behalen van een

Pagina 18

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Taxipas € 800). Daarnaast dient de aanmelder te zorgen voor een salarisvergoeding, of duidelijk de afspraak te maken dat het verblijf bij Flex op vrijwillige basis plaatsvindt. In Rotterdam wordt voor elke kandidaat zonder werk (ongeacht de herkomst), die uitstroomt naar een betaalde baan, een fee gegeven aan Flex, waarmee Flex haar eigen opleidings‐ en begeleidingskosten kan dekken (exclusief te behalen bewijzen). Doordat er in Drechtsteden zoveel verschillende kandidaten zullen worden aangeboden is er voor gekozen deze kosten rechtstreeks in de business case toe te voegen. De Sociale Dienst Drechtsteden kan alleen maar voor mensen uit de WWB iets betekenen en niet voor de andere categorieën werklozen. Dit laat de gemeente overigens vrij om hieraan, evenals de Sociale Dienst Rotterdam doet, een verdienmodel te koppelen. Hierdoor is het mogelijk om alle doelgroepen te bedienen (SDD, UWV, R27 en NUGgers). Nadat Flexzich bewezen heeft en goede kandidaten kan afleveren aan werkgevers, zal de vergoeding ook door werkgevers betaald kunnen worden. Praktische aanpak reintegratietraject Eerst worden de geïnteresseerden getest op geschiktheid. De potentiële geschiktheid van de Flexchauffeurs om vrachtwagen‐ of taxichauffeur (of anders) te worden is afhankelijk van hun instelling, motivatie en het kunnen geven van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Zonder deze VOG kunnen ze geen chauffeur worden en heeft het dus ook geen zin om bij Flex te rijden. Het B‐ rijbewijs is in deze fase ook een vereiste, al kan Flex hen begeleiden bij het versneld halen van een rijbewijs als hiervoor de middelen beschikbaar zijn. In bijlage 4 is een volledig schema opgenomen hoe een chauffeur het traject doorloopt. Vervolgens worden de kandidaten gedurende 13 weken, 4 dagen per week chauffeur van een Flex voertuig. Zo doen ze werkervaring op en worden ze zich bewust van het gewenste gedrag richting werkgever en klant. Elke week krijgen zij ook een halve tot een hele dag theorie, gericht op de vervolgopleiding of de baan. Dit stelt ze bijvoorbeeld in staat om een taxichauffeurpas te halen of een rijbewijs. Hierbij moet worden aangetekend, dat de externe kosten van het behalen van een rijbewijs en/of taxipas bij de chauffeur zelf, of bij de verstrekkende instantie liggen. Uitstroom Met diverse werkgevers zijn afspraken gemaakt over de uitstroom: in 2013 is er al voor 20 chauffeurs een garantie op een betaalde baan. Zo zouden er 1‐2 per jaar via VTL in opleiding kunnen komen. Lotax heeft een verloop van circa 30 mensen per jaar en toegezegd om circa 20 chauffeurs af te nemen van Flex. HVC is positief en bekijkt welke arbeidsplaatsen aan Flex chauffeurs geboden kunnen worden. Ook Taxi Stam en Arriva inventariseren de mogelijkheden. Met de werkgevers van het servicepunt Transport en Logistiek kunnen in een later stadium afspraken worden gemaakt. Via PNS consultancy BV kunnen, bij gebleken geschiktheid, zo een 40 mensen per jaar doorstromen naar de transportsector. Uitstroom is ook mogelijk naar zelfstandig ondernemerschap via microfinanciering en/of ZZP’er. Uit de ervaring in Amsterdam Zuid Oost bleek dat veel chauffeurs dit wilden. Deze vorm van uitstroom naar een eigen bedrijf is alleen veel minder goed gefaciliteerd dan uitstroom naar een potentiële werkgever, welke d.m.v. loonsubsidie gestimuleerd wordt om dit te doen. In Amsterdam Zuid Oost heeft Flex daarom voertuigen aan ZZP’er te huur aangeboden en konden chauffeurs als ZZP’er geld Pagina 19

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 gaan verdienen in de stad. Eén van de belangrijkste criteria voor chauffeurs op personenvervoer vlak (en zeker voor ZZP’er) is dat buslijnen goedkoper en beter geëxploiteerd kunnen worden door een vaste groep van 5 ZZP’ers die zich zo een lijn volledig eigen maken en ook voor de omzet verantwoordelijk zijn.21 Flex als werkgever Op termijn kan Flex wellicht ook als betalende werkgever optreden. Dan kan zij ook haar filosofie over gilden, waarin ervaren ouderen de jongere generatie opleiden, verder vormgeven. Daarvoor is het echter nodig dat Flex voldoende kostendekkende vervoersopdrachten krijgt, hetzij uit de private sector (bijvoorbeeld toeristenvervoer, vervoer bij evenementen en/of goederen) hetzij uit de publieke sector (bijvoorbeeld uit de concessie). Baten/kosten In 2013 kunnen er naar schatting 60 chauffeurs aan een baan worden geholpen. Dit betekent een besparing op uitkeringen en/of potentiële uitkeringen. In 2014 kunnen er 72 mensen aan het werk gezet worden, wat jaarlijks meer dan een miljoen aan uitkeringen bespaart door middel van een traject dat slechts een fractie daarvan kost. Begeleiding Een projectcoördinator (ZZP) op sociaal vlak met voldoende kennis op financieel, commercieel en organisatorisch gebied, is nodig.. De coördinator moet vooral ondernemend van aard zijn en kijken naar de mogelijkheden van kandidaten. Daarnaast zijn mensen nodig die het vak kennen en bereid zijn kandidaten op te leiden.

2.4 Duurzaamheid De integrale aanpak om problemen rond collectief vervoer OV (lege bussen) en arbeidsmarktbeleid (hoge werkloosheid) efficiënter en doelmatiger te organiseren is zeer duurzaam. Hoofddoelstelling Flex: ∙ ∙ ∙

Integrale aanpak om arbeidsmarktbeleid te doorbreken en maatwerk te leveren en zo meer mensen aan het werk te krijgen; Integrale aanpak om goedkoper en schoner aanvullend vraaggestuurd OV te starten; Maatschappelijk rendement van publieke investeringen (Social Return on investment, SROI) in vervoer en arbeidsmarktbeleid verhogen.

In aanbestedingstrajecten rond openbaar vervoer wordt tegenwoordig een social return geëist waarvoor je punten krijgt als vervoerder. Het concept van Flex realiseert dit integraal en borgt dit voor de langere termijn. 21

Dordrecht kent hier ook faciliteiten voor in de vorm van het Microfinancieringondernemerspunt. Flex heeft in Amsterdam Zuid Oost reeds individuele chauffeur begeleid in traject naar eigen ondernemerschap

Pagina 20

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 In plaats van grote bussen op fossiele brandstof wordt gebruik gemaakt van lichte elektrische voertuigen op zoveel mogelijk groene stroom. Regie: de overheid financiert collectief OV en ook arbeidsmarktbeleid en heeft via dit concept veel meer rechtstreekse invloed op haar geld. Neveneffecten duurzaamheid ∙ Een groot publiek kan met Flex elektrisch vervoer ervaren. In de praktijk blijkt dit de acceptatie sterk te vergroten; ∙ Het energieverbruik is 20 maal lager dan dat van een stadsbus en de energiekosten per kilometer zijn 10 maal lager; ∙ Flex bespaart circa 250 gram CO2 per gereden voertuigkilometer. Uitgaande van over de 100.000 kilometer per jaar gaat het om meer dan 25 ton CO2; ∙ Er wordt geen NOx en veel minder fijnstof uitgestoten; ∙ De geluidsoverlast (zowel het motorgeluid als het "dreunen" van een zware bus) wordt sterk gereduceerd. Bij duurzaamheidvraagstukken is het zeer lastig om de maatschappelijke baten van deze neveneffecten in euro’s uit te drukken, terwijl het wel degelijk veel invloed heeft op de leefbaarheid in de stad.

2.5 Organisatievorm en Partners Eén van de krachten van Flex is de integrale benadering. Met als voorbeeld de integraliteit tussen People, Planet, Profit. Deze integrale benadering maakt het mogelijk, om met minder publieke middelen, betere duurzamere oplossingen te realiseren. Stichting De optimale organisatievorm van Flex is er één waarbij alle stakeholders op een eenvoudige wijze kunnen participeren, maar waarbij het innovatieve karakter en de onafhankelijkheid van Flex gewaarborgd blijft zodat de integraliteit niet uit het oog verloren wordt. Wij adviseren om Flex onder te brengen in een onafhankelijke stichting, waarbij het voorkeur geniet aan te sluiten bij de bestaande stichting Flex Rotterdam en organisatiestructuur. De stichting Flex Rotterdam biedt in haar lokale Stichting Flex bestuurlijk plaats aan verschillende lokale stakeholders van dit initiatief, waaronder ondernemers en kennisinstellingen, die vanuit deze positie de lokale initiatieven aansturen. Een stichting is naar ons inziens geschikter dan een bedrijf, omdat zowel OV als arbeidsmarktbeleid (de twee gebieden waar de stichting zich op richt) voor een belangrijk deel worden bekostigd uit de publieke middelen. Hoewel de stichting zich niet richt op winstmaximalisatie dient zij wel commercieel te functioneren en op termijn in haar eigen bestaan te voorzien. Zij dient erop gericht te zijn optimaal maatschappelijk rendement te halen uit zowel publieke, als commerciële investeringen. Bestuur Vanuit de diverse organisaties (o.a. Wierks en het Da Vinci College), waarmee in het voortraject is gesproken, is interesse gebleken voor het vervullen van een bestuursfunctie in stichting Flex Pagina 21

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Dordrecht. In de aanloopfase (2012) kan gekozen worden voor een lokale bestuursinvulling van 1 tot 2 personen, naast iemand van de centrale stichting Flex Rotterdam, die de centrale kennis van Flex kan inbrengen. Na de aanloopfase kan dit bestuur opgaan in de Stichting Flex Rotterdam.

Stichting Flex Rotterdam samenwerking Afgelopen maand is uitvoerig besproken met het bestuur van Stichting FlexRotterdam hoe de kennis en ervaring die in Rotterdam reeds is opgedaan zo optimaal mogelijk kan worden ingezet in Dordrecht en de overige Drechtsteden. 22 Ook zijn voordelen te behalen bijvoorbeeld d.m.v. gezamenlijk: ‐ ‐ ‐ ‐

inkoop; te kijken naar ontwikkeling huisstijl (website en logo’s); evenementen te kunnen verkopen; gezamenlijke marketing/pr acties enkennis uitwisseling rond concept;

De stichting Flex Rotterdam bestaat uit een 5‐ koppig bestuur en heeft de intentie uitgesproken om een verregaande samenwerking aan te knopen met Dordrecht en simpelweg Dordrecht te exploiteren net zoals Capelle, Feyenoord op Zuid en Overschie op basis van een lokaal plan, met lokale ondernemers en overheden. Uitgangpunten zijn dat er geen gemeentelijke financiële middelen van Rotterdam richting Dordrecht (of vice versa) gaan zonder zakelijke overeenkomst. Ook heeft elke lokale afdeling een volledig eigen boekhouding en een eigen verantwoordelijkheid.

22

Gesprek met bestuur Stichting Flex R’dam o.a. voorzitter Joke Steenbergen, Martijn Schutte penningmeester

Pagina 22


Partners en rol In het kader van dit onderzoek is met veel partijen gesproken om te kijken wat hun actieve bijdrage zou kunnen zijn bij de introductie van Flex of op gebied van duurzaamheid, vervoer en/of arbeidsmarktbeleid, zowel in kind of in cash.

Instantie

Vervoer

Arbeidsmarktbeleid

duurzaamheid

Da Vinci College

ROC Opleiding monteurs

Leerpark Dordrecht

Loods stalling

VTL

Baangarantie

Binnenstadservice

Mogelijke samenwerking goederenvervoer

Afname chauffeurs voor binnenstadservice in overleg

HvC

Reclame op voertuigen Baangarantie

Oplaadinfrastructuur Leerpark Installeren carport leerfabriek

Arbeidsmarktbeleid gemeente

Investering om meer mensen uit uitkering te krijgen

Lotax

Behoefte aan circa 30mdw’ers per jaar, toezegging voor circa 20 chauffeurs per jaar

TLN

Baangarantie

Arriva

Geen bezwaren t.o.v. concept

Baangarantie

Urgenda

Bestuursrol en aanjager

PNS Consultancy

40 baanopeningen transport

bemiddelaar

Pagina 23

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Operationele uitvoering De uitvoerende taken zullen verricht worden door een coördinator, een coach annex P&O medewerker, een hoofdchauffeur, een vervangend hoofdchauffeur en een administratief medewerker. Deze personen zijn als ZZP’er bij stichting Flex Dordrecht betrokken en voeren het project Flex Dordrecht uit. Deze personen zullen (in eerste instantie) begeleid en geassisteerd worden door een kwartiermaker en een externe deskundige, die veel ervaring hebben met het opzetten van Flexprojecten. De kwartiermaker richt zich hierbij vooral op acquisitie en potentiële uitbreiding in andere wijken en leidt hierin de coördinator verder op. Tevens is het idee om de ervaring van een hoofdchauffeur uit Rotterdam ter beschikking te stellen aan Flex Dordrecht. De Deze overhead is noodzakelijk voor de begeleiding van de doelgroep en het laten groeien van Flex. Het gaat immers om een lastige doelgroep, waarbij missers direct moeten worden gecorrigeerd, om de acceptatie van Flex bij het publiek veilig te stellen. Verder moet Flex nog worden ingebed in de lokale situatie. Hiervoor is acquisitie onontbeerlijk die zich richt op instroom/uitstroom van kandidaten en uitbreiding van vervoersopdrachten, binnen de mogelijkheden van Flex en rekening houdend met andere vervoerders (OV en taxi).

2.6 Praktische opmerkingen Monitoring Naast de reeds beschreven monitoring die bij alle Flex implementaties wordt uitgevoerd wordt tijdens de looptijd van het project op een aantal momenten bepaald hoeveel mensen om welke reden gebruik maken van Flex. Dit zal gebeuren door een extern bureau (wellicht samen met een onderdeel van het Da Vinci college). Tevens wordt gevraagd (d.m.v. enquêtes op straat en in de voertuigen) op welke manier de mensen naar een bepaalde bestemming gingen voordat de Flex‐ voertuigen rondreden. Met die gegevens kan bepaald worden hoe de voertuigkeuze veranderd is door de komst van Flex. In het kader van een Europees onderzoeksprogramma zal de Technische Universiteit van Eindhoven, o.l.v. prof Tom van Woensel, in september 2012 een onderzoek starten naar de mogelijkheid om personenvervoer te combineren met kleine vracht om tot een hogere bezettingsgraad te komen. Hierbij is Dordrecht reeds als eventuele pilotstad opgenomen en het budget is ook reeds gereserveerd. Dit onderzoek dient ook als leidraad om Flex nader uit te bouwen met extra inkomsten op het goederenvlak in 2014 en 2015. Reserveringssysteem Flex Drechtsteden zal een reserveringssysteem in het leven roepen. Via een vast telefoonnummer kunnen mensen bellen naar het kantoor, van waaruit de chauffeurs via hun Flex mobiele telefoon de rit doorkrijgen en direct gaan uitvoeren. Er kunnen dus geen ritten worden aangevraagd voor later op de dag of voor een volgende dag. Bellers betalen een kleine vergoeding (circa 15 eurocent) om de kosten te dekken. Het gebruik van een smartphoneapp is een logische volgende stap. Op dit moment is een dergelijke app echter nog niet voorhanden en Flex heeft zelf geen budget gereserveerd. Gekeken wordt of dit in samenwerking met een partner (bijvoorbeeld Seatz) kan worden ingevuld maar daarmee is in dit plan nog geen rekening gehouden. Pagina 24

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 Betaling van de ritten De ritten worden met een pinapparaat afgerekend, zodat chauffeurs niet met contant geld te maken krijgen. Doorlooptijd aanschaf voertuigen Wanneer het project Flex Dordrecht definitief van start kan gaan kunnen de voertuigen worden gekozen en aangeschaft. Daarbij moet wel rekening worden gehouden met een levertijd van circa 3 maanden, behalve indien stichting Flex Rotterdam voertuigen eerder zou kunnen uitlenen of verhuren. Stallen en opladen Stichting Flex Drechtsteden heeft een locatie nodig waar de voertuigen veilig kunnen worden gestald en opgeladen. Bij voorkeur is er bij de stalling ook een kantoorruimte aanwezig. Op dit moment zijn er gesprekken gaande met de Duurzaamheidsfabriek (en Leerpark en Da Vinci College). Samen met HVC wordt gewerkt aan een grote carport, waarvan het dak uit zonnepanelen bestaat. De EV’s van Flex kunnen van deze stalling gebruik maken en tegelijk hun accu’s opladen met de zonnestroom uit de dakpanelen. In de begroting is tot nu toe uitgegaan van commerciële huurprijzen, omdat er nog geen afspraken zijn gemaakt over gereduceerde tarieven op het leerpark, hier wordt volop naar gekeken. Voor het tegelijk opladen van de voertuigen in de stalling is het noodzakelijk dat de infrastructuur op het gebied van elektriciteit voldoende capaciteit heeft. Uitgaande van 12 voertuigen die elk met 3,6 kW laden is een capaciteit van 44kW nodig (bij krachtstroom circa 120 ampère). Als een deel van de voertuigen ook kan snelladen, kan de benodigde capaciteit snel toenemen. De capaciteit van gelijkstroom snellaadstations is bijvoorbeeld 50kW per stekker. Het is mogelijk om te experimenteren met wisselstroom “snelladers” waarmee het voertuig in 2 tot 3 uur volledig opgeladen kan worden (in plaats van 8 uur). Daarvoor is een capaciteit nodig van circa 11kW per aansluitpunt en het opladen dient met krachtstroom te gebeuren. Per oplaadpunt is ook een tussenmeter gepland om het elektra verbruik per dag en per voertuig te kunnen monitoren. Dit onderzoeken, realiseren en hiermee experimenteren kan vanuit het da Vinci College gefaciliteerd worden als onderwijsproject. Voor het maximaliseren van de inzet van de voertuigen in Dordrecht, is het kunnen beschikken over oplaadpalen in de openbare ruimte een pre. Bij FlexOverschie is de ervaring dat het opladen van een elektrisch voertuig tijdens wachtmomenten de actieradius met circa 20 kilometer vergroot (van 70 naar 90 kilometer per dag).

2.7 Scope en groeipotentieel in 2015 en verder Organisatorische complexiteit vraagt stapsgewijze en modulaire aanpak Het plan dat u nu leest is voor 3 jaar met maximaal 12 voertuigen in één wijk. Wij denken dat de slaagkans van het project sterk afneemt als getracht zou worden om vanaf het begin Dordrecht of zelfs alle Drechtsteden in hun geheel te bedienen. Dat hoeft gelukkig ook niet, want Flex leent zich uitstekend voor een modulaire opbouw. Bijvoorbeeld door eerst de ene en dan de andere wijk te bedienen en door eerst opleidingstrajecten buiten de concessie aan te bieden en later wellicht Pagina 25

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 opleidingen met grotere voertuigen binnen de concessie te verzorgen. Flex kan dus prima gefaseerd geïntroduceerd worden in de Drechtsteden, waarbij de ervaringen met de eerste wijken en modules worden gebruikt worden bij de soepele invoering van eventuele vervolgstappen. Zo blijft de integraliteit behouden zonder dat de organisatorische complexiteit overweldigend wordt. Uitbereiding rijtijden in 2014 en 2015 naar avondshift en weekend In 2014 en 2015, nadat er een duidelijke en stevige basis is gelegd, zal het concept Flex ook in de avonduren en op zondag kunnen gaan exploiteren. Met dezelfde overhead aan voertuigen kunnen op deze wijze meer kandidaten instromen om uiteindelijk opgeleid te kunnen worden naar werk. Tegelijkertijd kunnen er meer ritten uitgevoerd worden (verhoging met 25%) en ook meer evenementen (zeker zaterdagavond en zondag). Om dit te kunnen realiseren is het alleen wel van essentieel belang dat de basis zeer goed verzorgd is. Aanvulling andere OV buslijnen Dordrecht of Drechtsteden In 2010 bij de start in Overschie in Rotterdam was de RTC (Rotterdamse Taxi Centrale) kritisch over het concept. Ook de RET, als uitvoerder van de concessie in Rotterdam,had zijn bezwaren en ervaardehet initiatief als een inbreuk op de concessie. Uiteindelijk 2 jaar later is RTC partner geworden van Flex, omdat het de behoefte heeft aan chauffeurs en vaststelt dat Flex zich beperkt tot korte ritten die niet binnen het domein van de concessie vallen. Verder heeft RET het concept geadopteerd en als één van de innovaties opgenomen tijdens de recente bus aanbesteding in de regio Rotterdam. Ook wordt Flex ingezet door de RET bij werkzaamheden aan de traminfrastructuur. In Eindhoven gaat concreet nu ook buslijn 13 vervangen worden door een Flex concept. De kans is groot, dat wanneer Flex eenmaal rijdt, de stakeholders en Flex op het gebied van vervoer wel bij elkaar zullen komen om te kijken naar verdere mogelijkheden. In de budgettaire uitwerking is met bovenstaande mogelijkheden nog geen rekening gehouden. Mobiliteitsprogramma Beter Benutten van Ministerie I & M: N.a.v. gesprekken binnen gemeente Dordrecht en de provincie waren er geen innovatiegelden beschikbaar. Na enig zoekwerk en lobbywerk is concept Flex op Zuid (Feyenoord) toegevoegd als innovatie voor nationaal Programma Beter Benutten. ‐

de rijksoverheid investeert 1,1 miljard euro in het programma Beter Benutten. http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ruimtelijke‐ordening‐en‐bereikbaarheid/spoor‐ en‐waterwegen/infrastructuur‐beter‐benutten

‐

voor de regio Rotterdam is 102 miljoen euro beschikbaar gesteld door het rijk (60%) en 40% van financiering komt uit provinciaal geld.

‐

in de maatregelen voor Rotterdam in deze regeling is concreet Flexvervoer Rotterdam Zuid opgenomen als innovatie maatregel

Pagina 26

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ruimtelijke‐ordening‐en‐bereikbaarheid/documenten‐en‐ publicaties/rapporten/2011/12/01/gebiedsprogramma‐beter‐benutten‐metropoolregio‐ amsterdam.html Instroom/uitstroom Buiten de organisatorische complexiteit, zit de belangrijkste beperking aan het Flex concept, niet in de vraag naar vervoer, maar in aanbod en doorstroming van werkzoekenden. Als die gegarandeerd zijn, kan Flex eenvoudig worden opgeschaald. Die instroom is een punt van zorg dat vanaf het begin voldoende aandacht verdient. Daarom is ook gekozen voor een zo breed mogelijk instroom vanuit verschillende situaties. Een rijbewijs bezitten door een potentiële kandidaat is reeds een enorm voordeel. Zo is dat nog steeds het belangrijkste knelpunt bij FlexOverschie. Als we echter bedenken dat er in de Regio Rijnmond 55.000 werkzoekenden staan ingeschreven (duizend meer dan vorig jaar) en dat een flink deel van deze groep geschikt is voor een traject via Flex, wordt duidelijk dat dit vooral een kwestie is van goed organiseren. Indien er in de Drechtsteden geen nieuwe aanwas meer mogelijk is, dan is er ook nog een mogelijkheid om werkzoekenden uit andere regio’s te laten rijden en daar een baan te laten vinden in de logistieke sector.23 Op termijn kunnen ook vrijwilligers en 65 + mensen worden ingezet. Van even groot belang is voldoende uitstroom, omdat hiermee een goede doorstroom ontstaat. Ook als mensen niet direct een baan vinden, omdat die er simpelweg nog niet is, dan is het altijd nuttiger om je in te zetten voor de maatschappij en de bereikbaarheid van een stad te verbeteren dan thuis te zitten, is de filosofie van Flex. Stimulering schone voertuigen “25 miljoen voor elektrische taxi’s en bestelbusjes “. Staatssecretaris Atsma heeft aangekondigd om elektrische taxi’s en bestelbusjes in Nederland te subsidiëren om zodoende binnenstedelijk schoon personen‐ en goederenvervoer te stimuleren. Deze regeling zal einde van het jaar ingaan en Flex Drechtsteden maakt een grote kans op deze subsidie. http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/05/13/atsma‐zet‐premie‐op‐schone‐taxi‐en‐ bestelauto.html Stichting Zero Emission Bus Stichting Zero Emission bus heeft als missie om het gehele openbaar vervoer op zero emission bussen te laten rijden in 2020. Hiervoor is reeds een Elena subsidie gedaan en toegekend vanuit Europa. De ELENA‐faciliteit van de EIB subsidieert voorbereidende activiteiten voor concrete investeringsprojecten. In de werkpakketten van de Stichting wordt uitdrukkelijk melding gemaakt van andere mobiliteitsconcepten als vervanging van buslijnen met een bus op fossiele brandstof. Het project behelst dus zeker niet alleen het vervangen van fossiele brandstofbussen door zero emission bussen. 23

www.dordtwerkt.nl Regionale samenwerking Arbeidsmarktbeleid voor Drechtsteden, Rotterdam en West Brabant met als een van de speerpunten mobiliteit

Pagina 27

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 http://www.zero‐emissiebusvervoer.nl/ http://www.zero‐emissiebusvervoer.nl/index.php/projecten/werkpakketten

Pagina 28


3) Business case

3.1) Maatschappelijke baten Sociale baten van een half miljoen euro per jaar Over het geheel biedt Flex kansen aan mensen om weer duurzaam uit te stromen naar werk. Startend met zes wagens, wordt er vanaf 2014 wordt er van uitgegaan dat er met 12 auto's wordt gereden. In de Drechtsteden wordt jaarlijks meer dan 100 miljoen uitgegeven aan WWB uitkeringen. Op basis van berekeningen heeft Flex de potentie om hierop jaarlijks fors te besparen. Uitkeringsgerechtigden kosten de gemeente inclusief alle overhead circa 1500 euro per maand, dus € 18.000 per jaar. Niet alleen mensen met een WWB uitkering kunnen instromen in Flex. Ook mensen met een WW uitkering die Flex als zij‐instroom willen gebruiken om naar het chauffeursvak over te stappen krijgen een kans, evenals de zogenaamde NUGgers, mensen die niet uitkeringsgerechtigd zijn kunnen door Flex toch naar werk geleid worden. De maatschappelijke opbrengsten zijn in 2013 berekend op ongeveer € 230.000. Voor WWB uitstroom 12 maal zes maanden € 1500 aan uitkering = € 108.000. Voor mensen met een WW‐uitkering betekent het minder WW‐uitkering en ziektekosten, doordat men weer uitzicht heeft op een betaalde baan, voor 8 WW‐ers ongeveer €100.000. Voor NUGgers is dit lastiger te kwantificeren, maar deze gaan met een gemiddeld salaris van ca €1500 per maand, wel € 400 belasting en premie per maand betalen. Op 10 maal zes maanden is dit €24.000. Daarnaast neemt voor deze groep de kosten van overlast af. Maatschappelijk gezien zijn er door Flex de volgende (voorzichtig geschatte) opbrengsten te verwachten: Doorgeleiding naar werk vanuit Flex opbrengst p.j. minder uitkering

2012

2013

2014

2015

0

30

72

72

€230.000

€500.000

€500.000

Wel zijn in de opstartfase middelen nodig om dienstverlening op gang te brengen. Pas vanaf het derde jaar is het mogelijk volledig zelfstandig te opereren. In deze business case wordt gerekend met een jaarlijkse investering tot 2015, met en maximum van 400.000 euro. Maatschappelijke vervoersbaten Flex Flex kan hoog frequent, van deur tot deur en vraag gestuurd vervoer organiseren. Op basis van de ervaringen van FlexOverschie een probleemloze aanname. Door te starten met Flex kan de gemeente/provincie aantonen dat (onrendabele) buslijnen, scholen‐ en/of ouderenvervoer (Drechthopper) ook op een andere wijze geëxploiteerd kunnen worden al of Pagina 29

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 niet in samenwerking met de OV vervoerder. Dit kan een innovatie betekenen voor de gemeente/provincie om binnen de huidige concessieregelgeving te gaan spreken over vervanging van onrendabele lijnen (in ieders belang). De resultaten van Flex kunnen ook meegenomen worden in de komende OV concessie in Drechtsteden als voorbeeld hoe op andere wijze vervoer kan worden geëxploiteerd. Uitgaande van de oude dienstregeling van buslijn 1, de gebruikte bussen op de lijn en de gemiddelde DRU prijs in Nederland (tussen 30 en 50 euro per uur per bus), en de dekkingsgraad qua aantal passagiers op de oude lijn 1 (circa 180 per dag), denken wij dat de kosten voor de provincie/gemeentevan zo'n lijn circa 80.000 tot 130.000 euro. Aangezien er geen geld van de vervoerder, wegens het stoppen met buslijn 1, in dit geval terugvloeit naar de gemeente/provincie, is het exacte bedrag lastig te bepalen. Flex kan met meer schone voertuigen voor minder publiek geld dit vervoer mede organiseren op een specifieke lijn en ook mensen opleiden en aan het werk krijgen Social return: in steeds meer aanbestedingen vraagt de overheid aan vervoerders om ter uitvoering van de concessie verplicht een x percentage van de chauffeurs op te leiden en plaats te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Flex kan hier voor vervoerders een voorschakel‐ en een ervaringstraject zijn. Duurzame baten De baten in het kader van duurzaamheid zijn ons inziens groot maar lastig te kwantificeren. Bij de analyse is een reeks positieve effecten genoemd maar stuk voor stuk is het becijferen van deze voordelen uiterst subjectief. In een latere fase is het zeker interessant dit te onderzoeken. Zo lopen de kosten van een ton CO2 in klimaatstudies sterk uiteen. Iets dergelijks geldt voor de gezondheidskosten die veroorzaakt worden door NOx, fijnstof en geluidsoverlast. Zaken als ervaring opdoen met duurzaam rijden, sociale cohesie in de wijk en de tevredenheid zijn zo mogelijk nog moeilijker in cijfers te vangen. Daarom worden de voordelen op het gebied van duurzaamheid allen pro memorie genoemd.

Pagina 30


3.2 Financiële baten In onderstaande tabel zijn de financiële baten in kaart gebracht. In deze financiële baten voor de stichting is niet meegenomende (theoretische) meer dan 1 miljoen euro per jaar aan maatschappelijke baten voor de regio. Exploitatieopbrengsten Bijdragen van reizigers

pers per voertuig per dag 6+6 wagens, 6 d/w, 50 w/j 400 per voertuig per maand 2500 per voertuig per jaar 400 per voertuig per maand 0,30 cent per pakket aantal chauffeurs per jaar € 2.000

evenementen reclame Betaalde pendeldiensten Binnenstedelijk goederenvervoer vergoeding voor opleiden ch per chauffeur Totaal Procentuele verdiencapaciteit Eigen verdiencapaciteit in euro´s per jaar

2012 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0

2013 21 € 37.800 € 20.000 € 15.000 € 20.000 € 5.000 36 € 43.200 € 136.000 45% € 61.200

2014 24 € 86.400 € 57.600 € 19.500 € 57.600 € 25.000 72 € 86.400 € 307.500 78% € 239.850

2015 35 € 126.000 € 80.640 € 35.100 € 80.640 € 40.000 72 € 86.400 € 408.780 100% € 408.780

In 2012 zijn de opbrengsten niet opgenomen, omdat er misschien maar 1‐2 maanden gereden zal worden, bij een positief besluit van de gemeenteraad. Ritopbrengsten In Overschie worden nu per voertuig 26 personen vervoerd met 16 ritten. In Dordrecht denken wij dat het aantal personen per dag langzaam op zal lopen naarmate de wijk bekend raakt met het concept. Verder neemt het aantal wagens toe van 6 in begin 2013 naar minimaal 12 in 2014 en verder. In 2014 en 2015 zal ook in de avond gereden worden en op de zondag, dit zal extra ritopbrengsten generen en extra evenementen. Evenementen De ervaring in Overschie leert dat er per voertuig € 400 per maand verdiend kan worden. In de koude winter en de stille zomer is het minder maar dit bedrag is een gemiddelde. In het eerste jaar is dat afgrond naar € 20.000 euro voor 6 voertuigen. In het tweede jaar en daarna wordt het € 57.600,‐. Overigens kunnen de inkomsten, naarmate Flex Dordrecht meer bekendheid krijgt, verder oplopen. Reclame Deze inkomstenbron is moeilijk te begroten. Daarom is in dit voorstel uitgegaan van de conservatieve inschatting (op basis van ervaringen uit Overschie) van € 15.000,‐ in het eerste jaar, indien de vloot op sterkte is. Mogelijke sponsors zijn corporaties, banken, makelaars, winkeliers, etc. Eigenlijk alle bedrijven en instellingen die sterke wortels hebben in de gemeente en daarbinnen hun naam nog sterker naar voren willen brengen. Ook dit bedrag zou verder kunnen oplopen. Betaalde pendeldiensten In Dordrecht bestaan diverse mogelijkheden om klanten of medewerkers van bedrijven en/of instellingen van een openbaar vervoersknooppunt te vervoeren naar de werkplek. Tevens kan er gependeld worden voor het toeristische bedrijfsleven, zoals de in aanbouw zijnde bioscoop of de Ark

Pagina 31

"Flex" toepasbaar in de Drechtsteden? – 23 augustus 2012 van Noach. Het gaat om pendeldiensten over relatief korte afstand: te ver om te lopen maar te kort voor een taxirit. Deze inkomsten worden geschat op € 57.600 euro per jaar met 12 voertuigen. Goederenvervoer In 2014 en 2015 (eerder kan, indien de situatie het toestaat) zal er volop gestart worden om de voertuigen ook pakketten te laten vervoeren om zo extra inkomsten te genereren als de voertuigen van Flex toch langs afleverplekken rijden. De opbrengst per pakket schatten wij op 0,30 cent per pakket x 1 pakket per uur x 14 uur rijtijd x 12 voertuigen = 20.000 euro. Dit is werkelijk de meest minimale schatting, terwijl uit vele onderzoeken blijkt dat deze markt enorm zal toenemen. Vergoeding voor leerwerktraject Een opleidingstraject duurt 13 weken van vier dagen per week. De voertuigen rijden 6 dagen per week. Dat betekent per voertuig 6 opleidingstrajecten. Indien er met 12 voertuigen gereden wordt, betekent dat dus 72 opleidingstrajecten. Om maximale instroom te creëren van verschillende doelgroepen is er voor de eerste 2 jaar niet gerekend met een fee per kandidaat. Wel zullen de kandidaten in het opleidingssysteem, met behoud van uitkering, opgeleid kunnen worden. Vanaf 2015 zullen werkgevers uit het bedrijfsleven bereid gaan zijn een fee te betalen voor elke kandidaat die zij kunnen krijgen en die het traject met succes heeft doorlopen. Dan heeft Flex zijn bestaan bewezen en gaat het tekort aan chauffeurs alleen al door vergrijzing flink oplopen. Bij uitzendbureaus is het normaal dat er een fee in rekening wordt gebracht voor de succesvolle bemiddeling van een werknemer. Ook baanbrekend Drechtsteden past dit toe. Flex biedt nog veel meer: niet alleen bemiddeling, maar ook een uitgebreid, langdurig en intensief opleidingstraject. Hoewel wij twee duizend euro per bemiddeling realistisch achten verwachten wij dat werkgevers eerst bekend en vertrouwd moeten raken met datgene wat Flex te bieden heeft. Daarom gaan we ervan uit dat de werkgevers pas in 2015 het volledige bedrag gaan betalen. Verdiencapaciteit Al deze potentiële opbrengsten kunnen ons inziens niet vanaf het eerste jaar volledig worden benut. De verantwoordelijke medewerkers moeten hun contacten nog opbouwen, de organisatie moet nog ingespeeld raken en de regio moet Flex nog leren kennen. Daarom is ervan uitgegaan dat het volledige potentieel pas na 2014 wordt gerealiseerd.

Pagina 32


3.3 Financiële kosten In onderstaande tabel zijn de kosten op een rij gezet. eenheid p.m. Algemene exploitatiekosten Kwartiermaker Coördinator Oplaadinfrasttructuur onderhoud en reparatie electra voor voertuigen verzekeringen abonnementen telefoon, internet enz acc. Bank‐ en boekhoudkosten sales/marketing Huur GWE en servicekosten inrichtins‐ en verbouwingskosten kantoormeubelen computers kantoorkosten drukkosten onvoorzien/inflatie totaal exploitatie Opleidingskosten Coördinator adm. Ondersteuning medewerker P&O 2 hoofdchauffeurs Leasekosten incl. verzekering totaal opleidngskosten Totaal

5000 6500 60 50 60

1000 1000

500 250

6500 2500 3500 3000 500

2012 (nov‐dec) fte 1 € 10.000 0,25 € 3.250 € 10.000 6 € 720 6 € 600 € 120 € 2.000 € 2.000 € 10.000 € 2.000 € 2.000 € 15.000 € 10.000 € 1.000 € 500 € 9.000 € 78.190 0,5 0,5 0,5 1 6

€ 6.500 € 2.500 € 3.500 € 3.000 € 6.000 € 21.500 € 99.690

2013 fte

2014 fte

0,2 € 12.000 0,25 € 19.500

2015 fte

6 € 3.320 6 € 3.600 € 720 € 7.000 € 12.000 € 5.000 € 12.000 € 12.000

0,1 € 6.000 0,5 € 39.000 € 3.000 12 € 8.640 12 € 7.200 € 720 € 10.000 € 12.000 € 5.000 € 12.000 € 12.000

€ 3.000 € 3.000 € 5.000 € 98.140

€ 6.000 € 3.000 € 10.000 € 134.560

0,5 0,5 0,5 1 6

€ 39.000 € 15.000 € 21.000 € 36.000 € 36.000 € 147.000 € 245.140

0,5 0,5 1 2 12

€ 39.000 € 15.000 € 42.000 € 72.000 € 72.000 € 240.000 € 374.560

2016 fte

0,5 € 39.000 12 € 8.640 12 € 7.200 € 720 € 10.000 € 12.000 € 5.000 € 12.000 € 12.000

12 € 8.640 12 € 7.200 € 720 € 10.000 € 12.000 € 5.000 € 12.000 € 12.000

€ 5.000 € 6.000 € 3.000 € 10.000 € 130.560

€ 6.000 € 3.000 € 10.000 € 86.560

0,5 1 1 2 12

€ 39.000 € 30.000 € 42.000 € 72.000 € 72.000 € 255.000 € 385.560

0,5 1 1 1 12

€ 39.000 € 30.000 € 42.000 € 72.000 € 72.000 € 255.000 € 341.560

De meeste regels in de tabel spreken hopelijk voor zich. Onder oplaadinfrastructuur staan de aanpassingen in de loods om de voertuigen ’s nachts goed te kunnen opladen. De algemene exploitatiekosten zijn de kosten om Flex Dordrecht als organisatie te laten draaien (personeel, marketing, leasekosten voertuigen, huur loods, elektra, et cetera). Vanwege het feit dat de aanschaf van 12 elektrische voertuigen in één keer een groot beslag legt op de beschikbare financiële middelen voor Flex Dordrecht is er in dit projectplan voor gekozen om de voertuigen te leasen. Het bedrijf Optilease uit Groningen is bereid om de voertuigen te leasen voor € 500,‐ per voertuig per maand. Dit betekent helaas wel dat de maandelijkse kosten van de voertuigen hoger worden (geen aanspraak maken op alle fiscale voordelen van EV voertuigen) dan wanneer Flex Dordrecht de voertuigen zelf had aangeschaft.

Pagina 33


3.4 Benodigde investeringen In onderstaande tabel is de jaarlijkse cashflow geïnventariseerd. Als de vergoeding voor gerealiseerde besparingen op uitkeringen en OV uitblijft duurt het tot 2015 voor Flex winst maakt. Vanaf 2015 is er echter geen bijdrage vanuit de overheid meer nodig. inrichtingskosten exploitatiekosten opleidingskosten opbrengsten Financieringsbehoefte

2012 78000 22000 0 100.000

2013

2014

2015

98.000 150.000 90.000 150.000

135.000 240.000 240.000 135.000

130.000 255.000 408.780 0

In de periode 2012t/m 2014 wordt gerekend met een eenmalige investering met een maximum van € 385.000 euro. Met die investering kan Flex een succesvolle start maken.

Pagina 34


Bijlage 1 motie buslijn 1 De gemeenteraad van Dordrecht in vergadering bijeen op dinsdag 8 en woensdag 9 november 2011; overwegende dat: De gemeenteraad unaniem het ongenoegen heeft uitgesproken over het verleggen van de route van buslijn 1 eerder dit jaar. Aan het college per motie unaniem door de raad gevraagd is te zoeken naar(alternatieve) oplossingen voor lijn 1. Het college de gemeenteraad per raadsinformatiebrief d.d. 10 mei 2011 geïnformeerd heeft over de uitvoering van de motie, maar er geen oplossing gevonden is (in overleg met Arriva) Het initiatief "FlexOverschie" (zie bijlage) een bijdrage levert aan mobiliteit van inwoners (als aanvulling op het bestaande OV) op een duurzame manier en tegelijkertijd een kans biedt aan werkzoekende om ervaring op te doen. Spreekt uit dat: ‐Het minimaal behouden en waar mogelijk versterken van goede openbaar vervoer verbindingen van groot belang is. ‐Gezocht moet worden naar een alternatieve oplossing voor buslijn 1. ‐Het "FlexOverschie" initiatief naast het vergroten van de mobiliteit en bereikbaarheid in de stad, een bijdrage kan leveren aan de doelen van twee van de drie geformuleerde transformaties, te weten duurzaamheid en arbeidsmarktbeleid. Draagt het college op om: • • • • •

Te onderzoeken of het "FlexOverschie" initiatief op een "Dordse wijze" toepasbaar is als alternatief voor buslijn 1 en mogelijk ook op andere manieren toepasbaar is in de stad. De gemeenteraad hierover uiterlijk 1 februari 2012 te informeren en/of een voorstel te doen aan de raad

En gaat over tot de orde van de dag.

Pagina 35


Bijlage 2 Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden

Arbeidsmarkt Drechtsteden 12 1.8 0 0

b er o ep sb evo lking wer klo z e b er o ep sb evo lking

6 .9 0 0

wer kz ame b er o ep sb evo lking

114 .9 0 0

wo o nt / wer kt in r eg io

6 4 .3 0 0

5 0 .6 0 0

uit g aand e p end el

3 9 .7 0 0

inko mend e p end el b ez et t e ar b eid sp laat sen

10 4 .0 0 0 0

 

2 5 .0 0 0

5 0 .0 0 0

7 5 .0 0 0

10 0 .0 0 0

12 5 .0 0 0

Woont/werkt in regio: 64.300 = 56% Uitgaande pendel: 50.500 = 44%

Baanopeningen 2008-2020 in % van banen 2008 19%

t echniek

17%

econo mie

37%

zo rg

26%

o verig lager

18%

midd elbaar

18% 31%

ho ger

23%

t ot aal

0%

10%

20%

30%

40%

Pagina 36


Pagina 37


Bijlage 3 – Literatuurlijst en websites ‐“Openbaar vervoer van en naar bedrijventerreinen KPVV” (Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer april 2010; ‐“Het belang van OV” door het Centraal Plan Bureau in januari 2009, “Bemobi” (kleinschalig aanvullend OV) door de Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Transurban, mei 2010; ‐“Netwerkrationalisatie Quick Scan” naar de mogelijkheden tot besparingen BDU lijnennet door Conquist, 10 maart 2011 (grondlegger 180 miljoen besparing OV); ‐“Gratis met de bus” voor mensen onder 12 en boven 65 jaar door de Gemeente Eindhoven in augustus 2011. ‐Programmaplan Arbeidsmarktbeleid (2010‐2014), 22‐9‐2010 ‐Arbeidsmarktprognose 2012‐2013 UWV ‐Drechtsteden en Wet Werken naar Vermogen, presentatie 1 december 2011 Gido ten Dolle programmadirecteur regionaal Arbeidsmarktbeleid ‐Rapport LessonsLearned: Evaluatie actieplan jeugdwerkeloosheid door Radaradvies ‐UWV Arbeidsmarktprognose 2012‐2013 ‐Brancheschets Transportsector UWV werkbedrijf, januari 2012 ‐Werk naar Werkbedrijven: Transport en Logistiek zet werk naar werkbedrijven op. ‐Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer, Guy Hermans: Handreiking voor AWBZ vervoer ‐KPVV Kennisinstituut voor Verkeer en Vervoer: Kosten vergroening in het openbaar vervoer objectief beoordeeld door Gerard van Kesteren ‐KPVV: Autodelen aan vooravond van doorbraak maart 2012 ‐KPVV www.kpvv.nl Duurzaam openbaar vervoer voor Ouderen en Bundeling doelgroepenvervoer AWBZ Websites www.dordtwerkt.nl www.duurzamelogistiek.nl www.emissieberekenen.nl; www.connekt.nl http://www.zero‐emissiebusvervoer.nl/ www.bemobi.nl

Pagina 38


Bijlage 4 –Opleidingstraject in beeld

Pagina 39

"Elektrisch vervoer als aanvulling op OV gereden door mensen in opleiding in stadswijken van de Drechtsteden, dat is de toekomst"

Recommend Documents