Eindrapportage verantwoord lenen Onderzoek naar houding en gedrag consumenten

1

Eindrapportage verantwoord lenen Onderzoek naar houding en gedrag consumenten In opdracht van InterBank juli 2006

Verantwoord lenen t.b.v. InterBank Blauw Research / B6785-1 © juli 2006

2

Copyright © 2006 Blauw Research bv Alle rechten voorbehouden. De resultaten zoals beschreven en weergegeven in dit rapport mogen worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt worden, mits het in de context van het onderzoek wordt gebruikt en met vermelding van de de bron: InterBank. Dit rapport is geleverd onder de leveringsvoorwaarden van de MOA.


3

Inhoudsopgave 1 Kort & Krachtig 1.1 Inleiding 1.2 Achtergrond & probleemstelling 1.3 Conclusies

4 4 4 5

2 Geld uitgeven 2.1 Inleiding 2.2 Nederlander kritisch over eigen bestedingspatroon 2.3 Met grote uitgaven wordt verantwoord omgegaan 2.4 Kritiek op uitgaven partner

6 6 7 8 9

3 Omgaan met geleend geld 3.1 Inleiding 3.2 Men zegt vooral voor nuttige uitgaven te lenen

10 10 11

4 Verantwoording

12


4

1.1 Inleiding InterBank voert op continue basis onderzoek uit onder consumenten om in contact te blijven met hun attitudes ten aanzien van het omgaan met financiën. Dit jaar staat het thema verantwoord lenen centraal.

1.2 Achtergrond en probleemstelling

1 Kort & Krachtig

InterBank is onderdeel van ABN AMRO en vervult jaarlijks de financiële wensen van tienduizenden mensen. In InterBank heeft een aantal financieringsmaatschappijen, zoals Finata, IDM, VoordeelBank, Eurofintus, De IJssel en Mahuko hun krachten gebundeld. Gezamenlijk vormen zij de grootste financieringsmaatschappij van Nederland en zijn zij marktleider in het verstrekken van consumptief krediet. De bemiddeling tussen consument en InterBank vindt plaats via intermediairs, zoals (assurantie)tussenpersonen, kredietbemiddelaars en dealers. InterBank wil op een betrouwbare en verantwoorde manier financiële ruimte creëren voor de consument. Door financiële risico’s voor de consument zoveel mogelijk te voorkomen, biedt InterBank ‘krediet waar je langer mee geniet’. De centrale doelstelling van dit onderzoek is inzicht verkrijgen in de houding van de consument tegenover verantwoord lenen en de wijze waarop de consument hier in de praktijk mee omgaat. De doelgroep van het onderzoek bestaat uit consumenten van 18 tot en met 65 jaar. In totaal hebben 531 consumenten aan het onderzoek meegewerkt.


5

1.3 Conclusies Bestedingsgedrag De helft van de Nederlanders is niet tevreden over het eigen bestedingspatroon. De mensen die hebben aangegeven ontevreden te zijn, vinden dat ze vooral aan de dagelijkse boodschappen teveel geld uitgeven. Daarnaast worden met name uitgaan en de auto als te grote kostenposten genoemd. Ook heeft men het een en ander op te merken over het bestedingspatroon van de partner. Er zijn dan ook een aantal verschillen op te merken tussen mannen en vrouwen. Vrouwen geven aan vaker spijt te hebben van een aankoop of zich te schamen voor hun bestedingsgedrag. Geleend geld Nederlanders die overwegen te lenen, zouden dit vooral voor nuttige uitgaven zoals een wasmachine of auto doen of alleen om tijdelijk beter rond te kunnen komen. Voor luxe-uitgaven als een mooiere televisie of een vakantiereis wordt nauwelijks geleend. Vrouwen zullen minder snel lenen om een auto te kopen, als ze nog geen auto hebben; 53% zegt dit ‘zeker niet’ te doen tegenover 41% van de mannen.


6

2.1 Inleiding Het eigen bestedingspatroon en dat van de partner was in 2005 onderdeel van het onderzoek voor InterBank. Dit jaar is dit onderwerp wederom meegenomen om de ontwikkeling in de tijd vast te stellen.

2 Geld uitgeven


7

Tevredenheid bestedingspatroon

Tevredenheid naar geslacht eigen bestedingspatroon (n=222)

11%

48%

2.2 Nederlander kritisch over eigen bestedingspatroon

14%

man

eigen bestedingspatroon (n=531)

9%

42%

30%

17%

bestedingspatroon partner (n=158)


20%

48%

24%

8%

vrouw

23%

eigen bestedingspatroon (n=309)

0%

20%

40%

60%

80%

36%

17%

neutraal

ontevreden

zeer ontevreden

auto

21%

hobby's

zeer tevreden

tevreden

20% neutraal

10%

60%

ontevreden

80%

100%

zeer ontevreden

46%

auto 27%

uitgaan

25%

cadeaus

16%

8%

audio en video

14%

7%

audio en video

4%

13%

inrichting huis

3%

10%

sporten

sporten

5%

geen van bovenstaande

tuin

5%

22%

weet niet

geen van bovenstaande

5%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60% n=95

Over het bestedingspatroon van de partner is men beter te spreken; ruim tweederde is tevreden en minder dan één op de tien is ontevreden. Waar onvrede bestaat over de uitgaven van de partner betreft dit eveneens vaak de dagelijkse boodschappen en de auto. Daarnaast lijken met name de partners te veel uit te geven aan hun hobby. De tevredenheid over het eigen bestedingspatroon en dat van de partner is vergelijkbaar met 2005 (niet in grafiek). Uit nadere analyse blijkt dat met name mannen tevreden zijn over hun eigen bestedingspatroon (59% tegenover 44% van de vrouwen). Maar ook over het bestedingspatroon van de partner zijn mannen positiever (76% versus 60%).

32%

uiterlijke verzorging

13%

De helft van de Nederlanders is niet tevreden over het eigen bestedingspatroon. De mensen die hebben aangegeven ontevreden te zijn, vinden dat ze vooral aan de dagelijkse boodschappen teveel geld uitgeven. Daarnaast worden met name uitgaan en de auto als te grote kostenposten genoemd.

36%

weekendje weg/ uitstapjes maken

tuin

3%

12%

cadeaus

inrichting huis

40%

hobby's

16%

weekendje weg/uitstapjes maken

29%

dagelijkse boodschappen

27%

uiterlijke verzorging

19%

Te grote uitgaven partner 52%

uitgaan

34%

6%

100%

Te grote eigen uitgaven dagelijkse boodschappen

18%

43%

0% tevreden

53%

8%


zeer tevreden

26%

8%

0%

10%

20%

30%

40%

50% n=29

Hoe ouder men wordt hoe beter men te spreken is over het bestedingspatroon van de partner (74% van de mensen van 45 jaar en ouder is hier tevreden over, niet in grafiek).


8

2.3 Met grote uitgaven wordt verantwoord omgegaan

Algemene stellingen eigen uitgaven Ik koop niet vaak dure dingen.

22%

Ik koop niet vaak dingen maar als ik iets koop dan is het iets goeds.

15%

Ik koop vaak dingen waar ik achteraf spijt van heb.

9%

Ik schaam me voor de manier waarop ik met geld omga.

9%

Ik geef teveel uit aan vakanties.

6%

0% zeer mee eens

49%

mee eens

18%

47%

34%

42%

neutraal

40%

Het enige verschil met 2005 is dat minder vaak teveel geld wordt uitgegeven aan vakanties. Dit jaar geldt dit voor 7% van de Nederlanders, terwijl dit in 2005 nog voor 11% gold (niet in grafiek).

21%

41%

20%

8%

48%

14%

14%

9%

28%

20%

In de vorige paragraaf bleek dat ontevredenheid over de eigen uitgaven met name wordt veroorzaakt door te grote uitgaven aan dagelijkse boodschappen. Met grotere uitgaven lijkt men verantwoorder om te gaan. Slechts één op de tien Nederlanders geeft toe vaak dure dingen te kopen, vaak achteraf spijt te hebben van aankopen en zich te schamen voor de manier waarop hij/zij met geld omgaat.

37%

60% mee oneens

80% zeer mee oneens

100%

Nadere analyse (niet in grafiek) wijst uit dat mensen van 45 jaar en ouder het vaker eens zijn met de stelling: ‘ik koop niet vaak dingen, maar als ik iets koop dan is het iets goeds (69%). Deze groep lijkt sowieso verstandig met geld om te gaan; zij hebben minder vaak spijt van aankopen (5%) en schamen zich minder vaak voor de manier waarop ze met geld omgaan (5%). Naar opleiding komt één verschil naar voren; lager opgeleiden hebben relatief vaak spijt van aankopen (18%).

n=531


9

2.4 Kritiek op uitgaven partner

Algemene stellingen uitgaven partner Mijn partner zou best meer geld aan mij mogen besteden. Mijn partner en ik hebben wel eens ruzie over hoeveel geld we aan elkaar besteden.

Mijn partner koopt teveel onnuttige dingen.

Mijn partner besteedt teveel geld aan het uiterlijk.

12%

6% 10%

7%

8%

Mijn partner koopt vaak een te duur cadeau voor zichzelf.

8%

Ik verdenk mijn partner ervan dat hij/zij geld uitgeeft aan geheime avontuurtjes.

neutraal

11%

30%

42%

36%

58%

37%

mee oneens

Opleidingsniveau heeft geen invloed op de houding tegenover de uitgaven van de partner (niet in grafiek).

47%

31%

20%

Mensen boven de 45 jaar zijn minder kritisch op hun partner; slechts 5% vindt dat hun partner teveel onnuttige dingen koopt en slechts 3% vindt dat de partner teveel geld aan het uiterlijk besteedt (niet in grafiek).

48%

39%

52%

22%

0% mee eens

35%

34%

6% 11%

Mijn partner besteedt helaas veel geld aan het stappen met vrienden.

zeer mee eens

21%

Evenals in 2005 hebben Nederlanders enige kritiek op de wijze waarop hun partner met geld omgaat.

75%

40%

60%

80%

zeer mee oneens

100% n=373


10

Ik koop niet vaak dure dingen.

20%


19%


6%


4%


5%

0% zeer mee eens

18%

47%

53%

17%

47%

16%

43%

20% mee eens

neutraal

60%

mee oneens

80%

n=222

Stellingen uitgaven partner - mannen Mijn partner zou best meer geld aan mij mogen besteden.

25%

Mijn partner en ik hebben wel eens ruzie over hoeveel geld we aan elkaar besteden.

8% 7%


13%


10%


10%


41%

13%

47%

23%

0%

75%

20%

40%

60%

mee eens

neutraal

mee oneens

80%

100% n=309

zeer mee oneens

Stellingen uitgaven partner - vrouwen 19%

17%

12%

8%

6%


10%

30%

32%

30%

8% 9%


52%

36%

44%

30%

59%

26%

61%

29%

Vooral vrouwen (21% tegenover 6% van de mannen) vinden dat hun partner meer geld aan ze zou mogen besteden, in de vorm van bijvoorbeeld cadeautjes of uit eten gaan. Ook vinden vrouwen vaker dat hun partner (te) veel geld besteedt aan stappen met vrienden (6% tegenover 1% van de mannen). Mannen vinden daarentegen dat vrouwen weer teveel geld uitgeven aan het uiterlijk (kleding, schoenen, verzorgingsproducten etc.): 11% van de mannen tegenover 2% van de vrouwen.

57%

20%

75%

100% 0%

n=158 zeer mee eens

60%

mee oneens

Ik verdenk mijn partner ervan dat hij/zij geld uitgeeft aan geheime avontuurtjes. 80%

39%

40% neutraal


54%

45%

20% mee eens

35%

40%


35%

35%

5%

Ik verdenk mijn partner ervan dat hij/zij geld uitgeeft aan geheime avontuurtjes.

39%

41%

13%

Vrouwen kopen vaker dingen waar ze achteraf spijt van hebben (15% versus 7% van de mannen) en schamen zich vaker voor de manier waarop ze met geld omgaan (14% versus 8%). Mannen zijn het juist vaker eens met de stelling: ‘ik koop niet vaak dingen, maar als ik iets koop dan is het iets goeds (72% versus 54% van de vrouwen).

20%

36%

Mijn partner en ik hebben wel eens ruzie over hoeveel geld we aan elkaar besteden.

44%

42%

zeer mee eens

14%

Mannen en vrouwen kijken verschillend aan tegen hun eigen uitgaven en de uitgaven van hun partner.

9%

42%

Mijn partner zou best meer geld aan mij mogen besteden.

29%

39%

0%

100%

zeer mee oneens

7%

9%

35%

22%

13%


17%

42%

12%


35%

40%

12%


32%

50%

23%


7%

21%

55%

14%

Ik koop niet vaak dure dingen.

10%

20%

2.5 Mannen versus vrouwen

Stellingen eigen uitgaven - vrouwen

Stellingen eigen uitgaven - mannen

20%

40%

60%

80%

100% n=215

zeer mee oneens zeer mee eens

mee eens

neutraal

mee oneens

zeer mee oneens


11

3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe Nederlanders tegen bestedingen van geleend geld aankijken. Waaraan wordt dit besteed?

3 Omgaan met geleend geld


12

3.2 Men zegt vooral voor nuttige uitgaven te lenen

Leenintentie om een wasmachine te kopen/vervangen

7%

27%

om tijdelijk beter rond te kunnen komen

20%

om een auto te kopen

12%

20%

om een tv te kopen

15%

om een wasdroger te kopen/vervangen

14%

om structureel beter rond te komen

12%

5%

om een mooiere auto te kopen

5%

om te beleggen in aandelen

4%

om een mooiere tv te kopen

5%

37%

47%

19%

20%

52%

20%

55%

78%

Lager opgeleiden zijn eerder geneigd om te lenen voor een wasdroger of een televisie (als ze die niet zouden hebben). Respectievelijk 22% en 26% van de lager opgeleiden zegt hiervoor zeker of waarschijnlijk te lenen tegenover respectievelijk 12% en 10% van de hoger opgeleiden. Hoger opgeleiden zijn ook voorzichtiger met lenen om structureel beter rond te komen; 82% zou dit zeker of waarschijnlijk niet doen tegenover 70% van de lager opgeleiden (niet in grafiek).

75%

8%

85%

9%

86%

14%

waarschijnlijk wel

Nederlanders die wel geld lenen doen dit voornamelijk voor nuttige uitgaven. Eenderde zegt zeker of waarschijnlijk te zullen lenen voor een wasmachine. Ook om tijdelijk beter rond te komen (overbruggingsfinanciering) en voor een auto is men relatief vaak geneigd om te lenen. Luxeuitgaven zoals bijvoorbeeld een mooiere televisie worden slechts door een enkeling met geleend geld gedaan.

51%

13%

0%

Ondanks de positieve houding tegenover geld lenen, zegt de meerderheid van de Nederlanders zeker of waarschijnlijk geen geld te zullen lenen in de hiernaast genoemde situaties, ook al zit men krap bij kas.

42%

17%

13%

8%

voor cosmetische chirurgie

14%

11%

15%

24%

13%

11%

voor een vakantiereis

zeker wel

15%

80%

20% neutraal

40%

60%

waarschijnlijk niet

80% zeker niet

100% n=531

Stel u zit krap bij kas. In hoeverre zou u in onderstaande situaties overwegen een lening af te sluiten bij een bank/kredietverstrekker?


13

Leenintentie vrouwen

Leenintentie mannen wasmachine kopen/vervangen

27%

8%

14%

16%

om tijdelijk beter rond te komen

22%

14%

25%

om een auto te kopen

21%

18%

18%

om een tv te kopen

15%

13% 10%

wasdroger kopen/vervangen

12%

om structureel beter rond te komen voor een vakantiereis

13%

15%

om een mooiere auto te kopen

11%

38%

41%

21%

24%

16%

5% 15%

87%

om te beleggen in aandelen

9%

86%

om een mooiere tv te kopen

6% 16%

20%

60%

18%

11%

24%

16%

48%

15% 11%

17%

55%

24%

80%

6% 11%

80%

8%

0%

82%

8%

85%

4% 12%

80%

waarschijnlijk wel

neutraal

54%

6% 11%

100% 0%

20%

82%

40%

60%

80%

100%

n=309

n=222

zeker wel

53%

54%

10% 9%

Vrouwen zullen minder snel lenen om een auto te kopen, als ze nog geen auto hebben; 53% zegt dit ‘zeker niet’ te doen tegenover 41% van de mannen.

45%

18%

77%

40%

10%

38%

13%

70%

8%

17%

14%

14%

77%

16%

15%

27%

47%

55%

voor cosmetische chirurgie

0%

5%

35%

3.2 Men zegt vooral voor nuttige uitgaven te lenen

waarschijnlijk niet

zeker niet

Stel u zit krap bij kas. In hoeverre zou u in onderstaande situaties overwegen een lening af te sluiten bij een bank/kredietverstrekker?


14

Inleiding - Door continu onderzoek te doen onder consumenten wil InterBank meer inzicht in de beweegredenen van de consument om geld te lenen en wat er speelt op het gebied van omgaan met geld.

Methode

4 Verantwoording

- De doelgroep van het onderzoek bestaat uit het algemeen Nederlands publiek in de leeftijd van 18 tot en met 65 jaar. - Het onderzoek geeft cijfermatige inzichten en is dus kwantitatief van aard. De gegevensverzameling in dit kwantitatieve onderzoek heeft plaatsgevonden via het online panel van Blauw Research (www.blauwnl.nl). De (potentiële) respondenten ontvingen een uitnodigingsmail met een link, met daarin een unieke code en wachtwoord. Via deze link kon de vragenlijst op (een afgeschermd deel van) de website van Blauw Research worden ingevuld. - De vragenlijst voor dit onderzoek is ontwikkeld door Blauw Research in samenwerking met InterBank en Sterk Werk Communicatie. Vervolgens is de vragenlijst geprogrammeerd en getest in Dub-Interviewer (WAPI-software).


15

Steekproef, veldwerk

Verwerking en rapportage

- De steekproef bestaat uit een benadering van 1171 Nederlanders in de leeftijd van 18 tot en met 65 jaar. Uiteindelijk hebben 531 respondenten in die leeftijd de vragenlijst ingevuld. De respons is in nevenstaande tabel weergegeven. De veldwerkperiode liep van 12 tot en met 22 mei.

- Na afloop van het veldwerk is het opgebouwde databestand gecontroleerd. Het databestand is vervolgens geschikt gemaakt voor statistische analyse. Analyse heeft plaatsgevonden door middel van de meest gangbare toetsen en testen. Waar in dit rapport wordt gesproken van een verschil, dan is er sprake van een statistisch significant verschil met een significantieniveau van maximaal 5%. Dit betekent dat met minimaal 95% betrouwbaarheid gesteld kan worden dat het waargenomen verschil in de steekproef ook voor de gehele onderzoekspopulatie geldt.

Resultaten - De onderzoeksuitkomsten mogen als representatief worden beschouwd voor de Nederlandse bevolking. Representativiteit van onderzoeksuitkomsten betekent dat deze kunnen worden gegeneraliseerd naar het algemeen publiek van Nederland. De dataset van het onderzoek onder de consumenten is na afloop van het onderzoek gewogen naar de populatiegegevens van de Nederlandse bevolking (Gouden Standaard, MOA). De weging is op basis van leeftijd, geslacht en opleiding gedaan.

Responsoverzicht Bruto steekproef Netto steekproef

# 1171 531

% 100% 45%

- De rapportage bestaat uit een managementsamenvatting, een beschrijving van de onderzoeksresultaten -visueel ondersteund door grafieken - en een onderzoeksverantwoording.


Eindrapportage verantwoord lenen Onderzoek naar houding en gedrag consumenten

Recommend Documents