EINDRAPPORTAGE
THUIS OUD WORDEN KAN, IN KERKRADE blijv e nd t h uis in ei ge n huis januari 2008
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
3
Inleiding
4
Samenwerking van de projecten in Kerkrade en Heerlen
5
Thuis Oud Worden Kan, in Kerkrade; proces en aanpak in de gemeente Kerkrade
6
a. Het begin
6
b. De voorbereiding
6
c.
6
Officiële start van de campagne
d. Werving vrijwilligers
7
e. Training en scholing vrijwilligers
7
f.
8
Backoffice
g. Publiciteit
8
h. Adviezen
8
i.
Samenwerking Hogeschool Zuyd
8
j.
Buurtbijeenkomsten
9
k.
Verbreding naar rest van Kerkrade
9
Projectoverzicht 01.04.2006 – 01.10.2007
10
Deelnamerespons
11
Nazorg
14
Inbedding pilot na afronding
15
Aanbod overige gemeenten Parkstad
15
Betekenis voor de woningcorporaties
15
Effecten op kwaliteit particuliere woningvoorraad
15
Inverdieneffecten WMO
15
Stuur-/projectgroep
16
Spark Result
16
Financieel overzicht
17
Plan van aanpak – projectbeschrijving Bijgesteld plan van aanpak Realisatie outputresultaten/ Overzicht adviesmogelijkheden Pers- en andere publicaties Diverse bijlagen a. Wijk- en buurtindeling gemeente Kerkrade b. Begeleidend schrijven woonverbeteradvies en informatiebronnen c.
Evaluatie Hogeschool Zuyd
d. Enkele publieksreacties e. Informatiebrochure
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
2
VOORWOORD Voor u ligt de eindrapportage van het project “Thuis Oud Worden Kan, in Kerkrade”. Dit project werd gedurende 1,5 jaar, met provinciale subsidie, uitgevoerd van 1 april 2006 tot 1 oktober 2007. De eerste 5 maanden werden benut voor de voorbereidingen, die gestagneerd werden door een juridische toets inzake WMO-verplichting. Eind augustus 2006 ging het project van start. De doorloopsnelheid van de inmiddels grote groep vrijwilligers in de gekozen buurten bleek erg groot. Tegen de achtergrond van een stagnerend project in de gemeente Heerlen werd door de gemeente Kerkrade besloten het project in Kerkrade te verbreden met 3320 woningen, om ook zo tegemoet te kunnen komen aan de vooropgestelde efficiencywinst ter zake nazorg en verdieping. Een zeer waardevolle ervaring werd opgedaan in de samenwerking met Hogeschool Zuyd studenten van de afdeling Ergotherapie bezochten op een dag alle 539 eigenaarbewoners in een buurt. Een zeer succesvolle actie, die ook door de studenten zelf als door de opleiding hoog werd gewaardeerd.
Studenten Hogeschool Zuyd klaar voor de start
Opvallend was ook de groeiende belangstelling tijdens de buurtbijeenkomsten, die telkenmale in gezamenlijkheid door de verantwoordelijk wethouder, een vertegenwoordiger van de seniorenraad en de projectcoördinator werden gepresenteerd.
Het aan het project in Kerkrade toegekende succes is voor een groot deel toe te schrijven aan de grote groep enthousiaste vrijwilligers, die voor een grote respons hebben gezorgd. De wijze van samenwerking tussen de gemeente Kerkrade, de Seniorenraad Kerkrade als initiator en welzijnsorganisatie Impuls samen met alle betrokken vrijwilligers is uitermate plezierig verlopen en biedt duidelijk nieuwe kansen voor de toekomst. Vooral benieuwd zijn we naar de wijze waarop dit project heeft bijgedragen aan de bewustwording van senior eigenaar-bewoners met betrekking tot hun langere zelfstandigheid in de eigen woning. Mogelijk dat hier in de toekomst verder zicht op geboden kan worden.
Arno Kreuwers Impuls Kerkrade projectcoördinator
januari 2008
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
3
INLEIDING “De vermaatschappelijking van de zorg, de vergrijzing en de wens van ouderen en kwetsbare burgers om zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen wijk of kern te blijven wonen, ook bij een toenemende behoefte aan zorg en dienstverlening, vormt de reden dat de realisatie van nultreden/levensloopbestendige-/zorgwoningen een belangrijke doelstelling is van de Uitvoeringsprogramma’s WWZ en de Regionale woonvisies.” “Bewustwording onder oudere eigenaar-bewoners over de geschiktheid van hun woning voor de bewoning bij een toenemende zorgvraag én de praktische mogelijkheden tot aanpassing, dragen dan ook bij aan de doelstellingen van het wonen-welzijn-zorg beleid.” Aldus de Provincie Limburg in haar beschikking voor een projectsubsidie Zorgbeleid voor het project Blijven Thuis in Eigen Huis, nadien genaamd Thuis Oud Worden Kan, in Kerkrade, zoals afgegeven d.d. 5 december 2005. In dit kader is in de -bijgestelde- looptijd van 1 april 2006 tot 1 oktober 2007 uitvoering gegeven aan het plan van aanpak (bijlagen: oorspronkelijk en bijgesteld PvA). De campagne behelst het aanschrijven en/of het benaderen van oudere eigenaar bewoners. Zij krijgen een vragenlijst over de eigen woning, die ingevuld kan worden. Naderhand worden de antwoorden ingevoerd in de computer. Elke respondent ontvangt daarop een persoonlijk advies voor woningaanpassing. Bij het invullen van de vragenlijsten kunnen bewoners, die dat willen, geholpen worden door een vrijwilliger. De methode is in Brabant ontwikkeld en in Limburg door Spark Result verfijnd en aangepast aan de lokale omstandigheden. Deze rapportage voorziet in een beschrijving van enerzijds de onderdelen uit het plan van aanpak. Anderzijds worden de voorwaarden beschreven, waaronder de subsidievaststelling heeft plaatsgehad. Vervolgens wordt er aandacht geschonken aan de gegevens met betrekking tot de respons per buurt, wijk en totaal in Kerkrade in relatie tot de wijze van benadering van de senior eigenaar-bewoners. Tot slot volgen de eindresultaten, die voortvloeien uit alle verwerkte vragenlijsten, in een totaaloverzicht voor de gemeente Kerkrade. De respons van bewoners van een woning met een gezamenlijke entree was dusdanig laag, dat deze in de rapportage niet is meegenomen. Indien verdere specificaties noodzakelijk of wenselijk zijn, bestaat de mogelijkheid de data aan te leveren, zodanig dat de inhoudelijke eindresultaten uitgesplitst worden vanuit Kerkrade-totaal naar de vier wijken en vervolgens per wijk naar de samenstellende buurten.
1.
3.
2.
Foto 1: Vrijwilligers maken uitnodigingen verzendklaar Foto 2: Vrijwilligers en projectgroepleden bij uitreiking 1000ste verbeteradvies Foto 3: Verwerking van de vragenlijsten
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
4
SAMENWERKING VAN DE PROJECTEN IN KERKRADE EN HEERLEN De Provincie Limburg heeft haar beschikking afgegeven na een positief advies van de Regionale Overlegtafel over voorliggende projectaanvragen van de zijde van de gemeente Kerkrade, alsook van de Stichting Dienstverlening Ouderen Heerlen SDOH met eenzelfde opzet, onder het voorbehoud van deze ROT en de provincie Limburg, voor het behalen van efficiencywinst door samenwerking van de projecten Kerkrade en Heerlen. Direct na afgifte van de beschikking is een gezamenlijke stuurgroep geformeerd waarbinnen vertegenwoordigers vanuit beide gemeenten en betrokken organisaties zitting hadden. Beide projectcoördinatoren vanuit Kerkrade en Heerlen hebben gelijk uitvoering gegeven aan de stuurgroepopdracht tot planning en voorbereiding van het project. In beide gemeenten zou een onderscheiden projectaanpak plaatsvinden, waardoor ervaringen zouden kunnen worden opgedaan in verschillende benaderingswijzen. In de voorbereidingsfase is het project in Kerkrade een korte tijd geparkeerd, ter verificatie van mogelijke juridische gevolgen van deze advisering in relatie tot het zogenaamde compensatiebeginsel in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Middels enkele aanpassingen in de vragenlijst is uiteindelijk hier een oplossing in gerealiseerd, waarna het project ca. twee maanden later kon worden voortgezet. Bewonersbijeenkomst buurt Holz
In de gemeente Heerlen was SDOH inmiddels gestart met werving en training van vrijwillige medewerkers. Met name van het in Heerlen ontwikkelde en ook uitgevoerde scholings- en trainingsmodel van de vrijwilligers, is in Kerkrade in een latere fase dankbaar gebruik gemaakt geworden. Echter in de gemeente Heerlen stagneerde het beschikbaar komen van de adressen van eigenaarbewoners van 55 jaar en ouder, als gevolg van privacybeperkingen. Uiteindelijk heeft het bestuur van de SDOH in haar vergadering van 1 november 2007 besloten het project terug te geven. Daardoor heeft Kerkrade het project grotendeels alleen uitgevoerd. Intensivering Kerkrade In het oorspronkelijk projectplan was voorzien om in Kerkrade minimaal 2000 huishoudens te benaderen met het aanbod van een persoonlijk woonverbeteradvies. In de eerste wijken in Kerkrade waren de reacties heel positief: van de huishoudens die benaderd zijn, hebben respectievelijk 35% en 45% de vragenlijst teruggezonden en het gratis woonverbeteradvies gekregen. Bestuurders in Kerkrade uitten daarop de wens het project te verbreden naar alle wijken van Kerkrade. Hierbij speelde ook de overweging mee om de beschikbare capaciteit aan vrijwilligers volledig te benutten. Bij verbreding/intensivering in Kerkrade ging het om nog circa 3320 woningen. Met de keuze voor intensivering heeft Kerkrade niet alleen een pilot uitgerold over alle wijken, maar ook een deel van het experiment dat in Heerlen bedoeld was toegepast, namelijk het alleen schriftelijk benaderen van mensen; daar zijn duidelijke ervaringen met verschillen in respons uit voortgekomen. De respons was bij alleen schriftelijke benadering 15 – 20%, bij persoonlijke overhandiging vragenlijst 20 – 30%; in Terwinselen 40% (zie verderop). Door het stranden van het project in Heerlen is de efficiencywinst nauwelijks gehaald, waardoor we niet zijn toegekomen aan verdieping (aanbieden extra informatiemateriaal van SEV) en nazorg (mailing en bijeenkomsten naderhand).
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
5
THUIS OUD WORDEN KAN, IN KERKRADE… … proces en aanpak in de gemeente Kerkrade Het begin Nadat de Seniorenraad Kerkrade tijdens een congres van de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) kennis had genomen van het Brabantse project ‘Blijvend Thuis in Eigen Huis’, nam deze het initiatief richting gemeente om een vergelijkbaar project in Kerkrade te ontwikkelen. Een welwillend gehoor bij het College van de gemeente Kerkrade leidde tot een aanvraag bij de provincie Limburg. Deze laatste honoreerde het project, dat daarmee in april 2006 formeel van start kon gaan met de voorbereidingen. Bij beschikking van de gemeente Kerkrade d.d. 24.02.2006 werd aan welzijnsorganisatie Impuls, binnen de door de Provincie gestelde randvoorwaarden, opdracht verstrekt tot coördinatie van het project in de gemeente Kerkrade. Een en ander diende in samenwerking met de Stichting Dienstverlening Ouderen in Heerlen plaats te vinden, van wie een vergelijkbare projectaanvraag eveneens was gehonoreerd. Samenwerking diende vanuit de Provincie Limburg een aantal efficiencyvoordelen op te leveren. Zo zou vanuit twee lokale pilots de werving en training van vrijwilligers in samenhang ter hand worden genomen. De uit beide lokale pilots af te leiden blauwdruk zou vervolgens model kunnen staan voor de uitrol van het project. Daarnaast zou deze efficiencywinst benut kunnen worden voor verdere verdieping en nazorg. De voorbereiding In de voorbereidende fase werd een stuur-/projectgroep geformeerd, ter begeleiding van het project. Deze groep bestond uit vertegenwoordigers van de gemeente Kerkrade, de Seniorenraad Kerkrade, Spark Result en de welzijnsorganisatie Impuls uit Kerkrade en de Stichting Dienstverlening Ouderen uit Heerlen. Voorzien waren ook een afvaardiging van de gemeente Heerlen en de Seniorenraad Heerlen, welke echter niet gerealiseerd zijn. Dit heeft alles te maken gehad met het niet ter beschikking kunnen krijgen van de benodigde adressen in Heerlen, waardoor het project hier geen doorgang heeft kunnen vinden, zoals beschreven in de voorgaande paragraaf. De voorbereidende fase werd grotendeels bepaald door het samenstellen van een plan van aanpak en een eerste keuze voor een drietal buurten, die middels persoonlijke benadering door vrijwilligers zouden worden aangepakt, te weten de buurten Bleijerheide (336 woningen), Waubacherveld (190 woningen) en Terwinselen (543 woningen). Officiële start van de campagne
Wethouder Krewinkel, voorzitter van de Seniorenraad Simons en manager Impuls van Kemenade slechten samen de eerste drempel
Tijdens een bijeenkomst op 29 augustus 2006 werd in het raadhuis van Kerkrade, in het bijzijn van tal van genodigden, het officiële startsein van de campagne gegeven door de verantwoordelijk wethouder Krewinkel en door vertegenwoordigers van de Seniorenraad en welzijnsorganisatie Impuls, resp. de heren Simons en van Kemenade.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
6
Werving vrijwilligers Deze heeft een prominente plaats binnen het project ingenomen, gedurende het grootste deel van de projectperiode en is een voortdurend punt van aandacht geweest in het proces. Gestart met een groep van 7 vrijwilligers in de buurt Bleijerheide, werd dit kader gaande het project uitgebreid tot een groep van maar liefst 30 personen. De werving is gedurende een groot deel van de campagne voortgezet, waardoor de groep vrijwillige medewerkers gestaag gegroeid is. Rekening werd gehouden met een grote inzet van vrijwilligers vanuit de lokale ouderenorganisaties, waardoor de inzet voor werving geminimaliseerd zou kunnen worden. Feitelijk meldden zich slechts twee vrijwilligers, als gevolg waarvan externe werving op gang gebracht diende te worden, hetgeen een behoorlijke wissel trok op het beschikbare urenbudget. Naast een uitgebreide intake en introductie werd veel aandacht geschonken aan het binden van de vrijwillige medewerkers. Dit laatste is uitzonderlijk goed gelukt, gezien het feit dat het merendeel van de vrijwilligers het gehele project is blijven meewerken. Enkele vrijwilligers moesten afhaken om reden van gezondheid, het vinden van werk en in een voorkomend geval het starten van een eigen bedrijf. De relatief zware tijdsinvestering in het vinden, maar meer nog: ten behoeven van het binden van de vrijwillige medewerkers, heeft een duidelijk extra effect gehad. Na afloop van het project is voor hen een vervolgbijeenkomst georganiseerd, waarbij tal van collegaafdelingen binnen welzijnsorganisatie Impuls divers vrijwilligerswerk aan hen hebben voorgesteld. Inmiddels hebben bijna driekwart van de vrijwilligers hun inzet bij de welzijnsorganisatie Impuls, na afloop van het project, gecontinueerd, als vrijwillige ouderenadviseur, als vrijwilliger bij het Bureau Sociale Raadslieden (als hulp bij het invullen van belasting-formulieren), als medewerker aan het lokale kwartaalblad voor senioren (redactie alsook bezorging) en bij het vrijwillige hulpdienstproject Ing Hank Hulp. Twee vrijwilligers (langdurig werkloos) vonden tijdens het project een vaste baan, waarbij hun vrijwillige inzet zonder meer een belangrijke rol heeft gespeeld bij hun sollicitatie. Beiden hadden zich met name als vrijwilliger aangemeld om weer werkervaring en arbeidsritme op te doen! Training en scholing vrijwilligers Voor de start van het project werd hier, in een viertal bijeenkomsten, ruim aandacht aan geschonken. Enerzijds wat betreft de te volgen procedure, werkwijze en de te hanteren vragenlijst. Anderzijds voor de wijze van omgang met de bewoners, het oog en oor hebben voor (onbewuste) signalen etc. Dit laatste deel van de training werd ingevuld door collega-ouderenadviseurs binnen Impuls.
Vrijwilligers worden in een aantal bijeenkomsten geïnformeerd en getraind
In een 15-tal situaties signaleerden vrijwilligers tijdens de bewonersbezoeken extreem afwijkende situaties bij bewoners. Deze gesignaleerde probleemgevallen werden direct doorgeleid naar een van de ouderenadviseurs, die hierop direct actie hebben ondernomen.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
7
Backoffice Van groot belang tijdens de campagne was het backoffice, waar de vrijwilliger te allen tijde met zijn/haar vragen terecht kon. Met name uit oogpunt van binden van vrijwilligers werd een optimale invulling hiervan van groot belang geacht, zodat vrijwilligers nooit (maar zeker in de beginfase) het gevoel hoefden te krijgen te moeten zwemmen. Van groot belang is eveneens geweest de aandacht voor vrijwilligers op fotomateriaal in de pers. Publiciteit Vanaf het allereerste begin is de publiciteit breed aangezet. Bijna tweewekelijks zijn zowel de lokale dagbladen alsook weekbladen en het lokale kwartaalblad ‘t Senior Bledsje op de hoogte gehouden van de voortgang. Met name alle ‘mijlpalen‘ (1ste advies / 1000ste advies / start in nieuwe buurt etc.) zijn nadrukkelijk belicht geworden, waarbij ook beeldmateriaal van groot belang was In alle publiciteit vormde de verantwoordelijk wethouder de spil. Zeker bij het benaderen van de pers met informatiemateriaal heeft dit een grote rol gespeeld. Een tweede belangrijke rol speelden vrijwilligers, die herhaaldelijk mee op de foto gingen. In alle persberichten werd aandacht geschonken aan de subsidiërende rol van de provincie. Adviezen Een groep van 8 vrijwilligers werkte op toerbeurt aan de verwerking van de ingevulde vragenlijsten en zorgden vervolgens voor het gereed maken van de adviezen en de verzending hiervan aan de betreffende eigenaar-bewoner. Alle adviezen werden voorzien van een bijlage, waarin opgenomen tal van relevante adressen, telefoonnummers en emailadressen inzake vragen omtrent woonaangelegenheden voor senioren. Merendeels ontvingen de respondenten hun advies binnen twee weken thuis; in een buurt duurde dit maximaal 4 weken. Vrijwilligers bezig met de verwerking van ingevulde vragenlijsten
Samenwerking Hogeschool Zuyd Reeds bij de voorbereiding van het project waren mogelijkheden gesondeerd met betrekking tot samenwerking met de Hogeschool Zuyd. Dit leidde tot een principeafspraak, dat eerste jaarsstudenten Ergotherapie mee zouden werken aan huisbezoeken in de buurt Terwinselen, eind mei 2007. Op 8 mei 2007 werden door de directies van Impuls en de Hogeschool Zuyd, in aanwezigheid van wethouder Krewinkel een samenwerkingsovereenkomst getekend. Begin mei werden de studenten voorbereid middels een hoorcollege en workshops. Op 30 mei 2007 bezochten ruim 30 studenten alle 543 senior eigenaar-bewoners in de buurt Terwinselen. Zij troffen 50% van de bewoners thuis aan, waarvan de helft direct meewerkte aan het invullen van de vragenlijst, samen met een student. Degenen die niet thuis waren, werden in de daaropvolgende weken door een van de vrijwilligers bezocht. Deze aanpak leidde tot een totale respons van 40%. De samenwerking werd ook van uit de Hogeschool Zuyd, vanuit onderwijskundig oogpunt, uiterst gewaardeerd. Studente Ergotherapie van de Hogeschool Zuyd helpt bewoner met invullen van vragenlijst
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
8
Buurtbijeenkomsten Per buurt werd een buurtbijeenkomst gepland. In eerste instantie in Bleijerheide op 24 oktober 2006, vervolgens Waubacherveld 24 januari 2007 en Terwinselen 23 mei 2007. Hiertoe nodigde de wethouder namens de gemeente steeds de bewoners uit. Genoemde bijeenkomsten dienden als persmoment: vooraf, bij de aankondiging, en achteraf als terugblik op het officiële startsein, dat van keer tot keer verschilde. Opmerkelijk was de groeiende bezoekersaantallen gedurende de looptijd van het project. Tijdens de laatste bijeenkomst waren er zelfs meer van 100 buurtbewoners aanwezig. Tijdens alle buurtbijeenkomsten waren zowel de verantwoordelijk wethouder Krewinkel, een vertegenwoordiger van de Seniorenraad en de projectcoördinator van Impuls aanwezig. Eenieder nam tijdens deze bijeenkomsten een deel van de informatieverstrekking voor zijn rekening, en beantwoordde in het tweede deel de zaalvragen mee. Het gezamenlijk naar buiten toe treden van deze betrokken organisaties heeft zonder meer een positief effect op de beeldvorming omtrent het project. Verbreding naar rest van Kerkrade De aanpak van de eerste twee buurten verliep zeer voorspoedig en de respons was hoog. Tegelijkertijd stagneerde de start van het project in Heerlen nog steeds, zoals reeds eerder beschreven. Deze beide aspecten leidden er toe het project te verbreden naar de rest van de gemeente Kerkrade, in een gefaseerde aanpak. Hierbij werden drie buurten gekozen, die persoonlijk door vrijwilligers benaderd zouden worden: Holz (292 woningen), Haanrade (368 woningen) en Hopel (267 woningen). Tegelijkertijd zou de rest van de wijk, waarin een van de genoemde buurten lag, schriftelijk worden benaderd (totaal 3302 woningen). Ook hier werden voorafgaand aan de start buurtbijeenkomsten gehouden (Holz op 23 maart 2007 en Haanrade 26 april 2007 en Hopel op 3 september 2007). Daar waren ook bewoners van omliggende buurten welkom.
Druk bezochte bewonersbijeenkomsten in de buurt Terwinselen
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
9
PROJECTOVERZICHT 01.04.2006 – 01.10.1007 24.03.2006:
beschikking provincie 1 april 2006 – 1 oktober 2007
29.08.2006:
stedelijke startbijeenkomst voorbereiding deelproject Bleijerheide en werving en training vrijwilligers oorspronkelijke keuze beperkt tot Bleijerheide (336), Waubacherveld (190) en Terwinselen (543)
24.10.2006:
startbijeenkomst Bleijerheide
01.12.2006:
eerste verbeteradvies Bleijerheide
10.12.2006:
start werving vrijwilligers in Eygelshoven
24.01.2007:
startbijeenkomst Waubacherveld
14.03.2007:
besluit uitbreiding met Holz (292), Haanrade (368) en Hopel (267) (=persoonlijk te benaderen buurten) en alle andere buurten van Kerkrade (3302) (=schriftelijk)
19.03.2007:
startbijeenkomst Holz, Nulland en Kerkrade-Centrum
26.04.2007:
startbijeenkomst Haanrade, Erenstein, Rolduckerveld en Chevremont
08.05.2007:
ondertekening samenwerkingsovereenkomst met Hogeschool Zuyd
23.05.2007:
startbijeenkomst Terwinselen, Spekholzerheide, Heilust, Kaalheide en Gracht
30.05.2007:
huisbezoeken door studenten Ergotherapie Hogeschool Zuyd
13.07.2007:
uitreiking 1000e verbeteradvies aan Erensteinerveld
01.08.2007:
Ruim 1.100 verbeteradviezen uitgebracht
03.09.2007:
startbijeenkomst Hopel, Eygelshoven-Kom en Vink
01.10.2007:
formeel einde project
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
10
DEELNAME-RESPONS De respons is zeer positief te noemen. Hij varieert sterk van buurt tot buurt: tussen de 16% en 46%. Gemiddeld is de respons 25%, iedere vierde senior eigenaar-bewoner in Kerkrade heeft de vragenlijst ingevuld en ingeleverd. In de buurten die persoonlijk zijn benaderd tekent zich een grotere respons af, dan in die buurten waar dit schriftelijk is gebeurd. Bijna iedere derde eigenaar-bewoner heeft in de persoonlijk benaderde buurten gebruik maakt van de adviesmogelijkheid. Een duidelijk contrast met de respons in de schriftelijk benaderde buurten, waar iedere vijfde eigenaar-bewoner mee heeft gedaan. Hierna volgt een overzicht van de respons per wijk, in vergelijk met de wijze van benaderen en een totaaloverzicht van de deelname.
KERKRADE ZUID/OOST Fase in project 1 3 3 3
Buurt
Benaderde bewoners
Verzonden adviezen
Percentage Benadering
Bleijerheide Holz Kerkrade-Centrum Nulland
336 292 646 391
96 73 148 67
29% 25% 23% 17%
Totaal Zuid/Oost
1665
384
23%
Persoonlijk Persoonlijk Schriftelijk Schriftelijk
Opmerkelijk is in bovenstaand overzicht de hoge respons van de buurt Bleijerheide, de buurt waar het project van start is gegaan, en derhalve nog geen grote naamsbekendheid genoot.
KERKRADE NOORD Fase in project 2 6 6 6
Benaderde bewoners
Verzonden adviezen
Percentage Benadering
Waubacherveld Hopel Vink Eygelshoven Kom
190 267 296 262
88 85 57 58
46% 32% 19% 22%
Totaal Noord
1015
288
28%
Persoonlijk Persoonlijk Schriftelijk Schriftelijk
Ook hier een opmerkelijk gegeven in de buurt die als tweede werd benaderd: maar liefs 46% van de eigenaar-bewoners reageerde.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
11
KERKRADE NOORDOOST Fase in project 4 4 4 4
Benaderde bewoners
Verzonden adviezen
Percentage Benadering
Haanrade Erenstein Rolduckerveld Chevremont
368 141 104 251
102 23 27 59
28% 16% 26% 24%
Totaal Noord/Oost
864
211
24%
Persoonlijk Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk
KERKRADE WEST Fase in project 5 5 5 5 5 5
Benaderde bewoners
Verzonden adviezen
Percentage Benadering
Terwinselen Heilust Kaalheide Gracht Spekholzerheide Verspreide won.
543 187 304 310 396 14
217 30 51 63 85 14
40% 16% 17% 20% 21% 100%
Totaal West
1754
460
26%
Persoonlijk Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk
De hoge score van de buurt Terwinselen vloeit voor een groot deel voort uit de samenwerking met de afdeling Ergotherapie van de Hogeschool Zuyd. In deze buurt zijn alle 543 senior eigenaar-bewoners op een dag benaderd. De helft van de bewoners werd thuis getroffen, waarvan weer de helft de vragenlijst op de dag zelf, samen met een van de studenten, in heeft gevuld. In een tweede fase zijn de overgebleven bewoners benaderd door de vrijwillige medewerkers aan het project.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
12
KERKRADE TOTAAL Fase in project 1 2 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 6 6 6
Buurt
Bleijerheide Waubacherveld Holz KerkradeCentrum Nulland Haanrade Erenstein Rolduckerveld Chevremont Terwinselen Heilust Kaalheide Gracht Spekholzerheide Verspreide won. Hopel Vink EygelshovenKom TOTAAL
Eindrapportage
Persoonlijk Schriftelijk benaderd benaderd
Respons Respons persoonlijk schriftelijk
336 190 292
96 88 73 646 391
% Totaal Totaal schriftelijk benaderd respons
29% 46% 25% 148 67
336 190 292
96 88 73
29% 46% 25%
148 67 102 23 27 59 217 30 51 63 85 14 85 57
23% 17% 28% 16% 26% 24% 40% 16% 17% 20% 21% 100% 32% 19%
296
57
19%
646 391 368 141 104 251 543 187 304 310 396 14 267 296
262
58
22%
262
58
22%
20%
5298
1343
25%
368
102 141 104 251
543
28%
217
267
16% 26% 24% 40%
30 51 63 85 14 85
3302
23% 17%
23 27 59
187 304 310 396 14
1996
% persoonlijk
661
- THUIS OUD WORDEN KAN -
16% 17% 20% 21% 100% 32%
682
33%
13
NAZORG In het bijgestelde plan van aanpak van februari 2006 is dienaangaande een en andere geformuleerd. In eerste instantie beoogt het project bij te dragen aan een bewustwordingsproces onder de doelgroep. Hieraan werd de overweging gekoppeld dat, om te voorkomen dat dit proces zal verwateren wanneer de aandacht verslapt, het van belang werd geacht de deelnemers voortdurend te blijven informeren over ontwikkelingen op het vlak van wonen, woningaanpassing, verhuizing en nieuwe technische mogelijkheden. Oorspronkelijk is uitgegaan van de verwachting dat de samenwerking tussen de partijen in Kerkrade en Heerlen zoveel efficiencywinst op zou leveren, dat er ruimte over zou blijven voor het uitvoeren van de nazorg en het verzorgen van een regelmatige mailing of herhalingsbijeenkomsten. Helaas is om eerder beschreven redenen de samenwerking niet tot stand kunnen komen. Efficiencywinst is derhalve dan ook uitgebleven. Om toch zicht te kunnen krijgen op de diverse wijzen van aanpak en respons, is in Kerkrade het project verbreed naar alle senior eigenaar-bewoners. Een en ander heeft extra kosten en extra ureninzet tot gevolg gehad, waarover reeds met de Provincie Limburg is gecommuniceerd.
Wethouder Krewinkel helpt, samen met vrijwilliger, buurtbewoonster met invullen van vragenlijst
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
14
INBEDDING PILOT NA AFRONDING Om ook nieuwe tot de doelgroep toetredende senioren in het bewustwordingsproces rondom hun eigen woning te kunnen meenemen, wordt overwogen om de vragenlijsten toe te voegen aan het standaardinformatiepakket van de ouderenadviseurs.
AANBOD OVERIGE GEMEENTEN PARKSTAD Ook werd in eerder genoemd plan van aanpak een korte paragraaf gewijd aan het aanbod naar andere gemeente in Parkstad. Er van uitgegaan werd hierbij dat er na uitvoering van het project ervaren en deskundige medewerkers beschikbaar zullen zijn, die de uitvoering van dit initiatief in overige gemeenten sneller en goedkoper kunnen uitvoeren.
Bewonersbijeenkomst in Eygelshoven
Een en ander heeft er in geresulteerd dat de gemeente Simpelveld-Bocholtz een offerte-verzoek bij welzijnsorganisatie Impuls heeft gedaan, en op basis hiervan een verzoek voor subsidiering van het project heeft ingediend bij de Provincie Limburg.
BETEKENIS VOOR WONINGCORPORATIES Per direct is de betekenis voor woningcorporaties niet duidelijk aan te geven. Door het project zijn mensen wel bewust gemaakt van eventuele onmogelijkheden om op langere termijn in hun eigen woning te blijven. Zij zullen dan eerder denken aan een alternatief in zowel koop- als huursector.
EFFECTEN OP KWALITEIT PARTICULIERE WONINGVOORRAAD Of deelnemers aan het project de geadviseerde maatregelen zullen uitvoeren is pas op ter mijn vast te stellen. Eerste inzet van het project was dan ook vooral gericht op bewustwording.
INVERDIENEFFECTEN WMO Dat er op ter mijn inverdieneffecten plaatsvinden op woningaanpassingen is een vooronderstelling. Deze zal altijd moeilijk meetbaar zijn tegen de achtergrond van de te verwachten autonome groei van de doelgroep en daarmee samenhangend het gebruik van WMO-voorzieningen.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
15
STUUR-/PROJECTGROEP Het project is op hoofdlijn aangestuurd door een stuur-/projectgroep, die in eerste instantie bestond uit: * * * * * * * * * * * *
de heer A. Brauers de heer R. Krewinkel mevrouw Drs. C. Bovy niet ingevulde vacature de heer J. Hubben de heer W. Slapak niet ingevulde vacature de heer J. Kuiper de heer K. van Kemenade de heer L. Beulen de heer A. Kreuwers mevrouw M. Willems
(tijdelijk)
(tijdelijk) (tijdelijk)
wethouder gemeente Kerkrade wethouder gemeente Kerkrade beleidsmedewerker gemeente Kerkrade gemeente Heerlen Seniorenraad Kerkrade Seniorenraad Kerkrade Seniorenraad Heerlen Spark Result manager welzijnsorganisatie Impuls directeur SDOH Heerlen Impuls; projectcoördinator Kerkrade SDOH; projectcoördinator Heerlen
De stuur-/projectgroep heeft, naast bewaking van de hoofdlijn zich met name gericht op een drietal facetten. Allereerst de tijdsplanning en het plan van aanpak, die in gezamenlijkheid vorm heeft gekregen. Daarnaast was (een deel van) de stuurgroep spreekbuis naar de achterban en communicator naar de doelgroep. Derhalve waren bijeenkomsten bij de voorbereiding frequenter, dat tijdens de uitvoering, waar slechts een enkele maal bij elkaar werd gekomen.
Vrijwilligers ontvangen uit handen van de wethouder hun werkpakketten tijdens buurtbijeenkomst in Eygelshoven
SPARK RESULT De inzet van Spark Result richtte zich gedurende de projectperiode op -
participatie in de voorbereiding van de tijdsplanning en plan van aanpak centraal aanleveren van relevante informatie vanuit andere projecten het voorbereiden en leveren van de provinciale folder, met Kerkraads gedeelte de levering van en de begeleiding bij het gebruik van de software ten behoeve van de verwerking van de vragenlijsten het verstrekken van (aangeleverde) informatie via de website van het project het aanleveren outputresultaten
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
16
FINANCIEEL OVERZICHT Het projectsubsidie voorziet in een bedrag van € 41.525 . Met name om reden van stagnatie in de gemeente Heerlen, is in Kerkrade gekozen het project te verbreden. Hiermee werd nagestreefd de beoogde efficiencywinst terzake nazorg en verdieping van het project te realiseren. Daarmee gepaard gaande kosten zijn voorgefinancierd door de gemeente Kerkrade. Een deel van de kostendekking is gerealiseerd middels inzet van eigen middelen van welzijnsorganisatie Impuls. Bij de afrekening SDOH van het subsidie voor de gemeente Heerlen is verzocht voor inzet van hun middelen ten behoeve van de verbreding van het project in Kerkrade. Dit additioneel subsidieverzoek is ten tijde van deze rapportage nog in behandeling. Inzet financiële middelen De beschikbare middelen zijn ingezet t.b.v. • • • • • • • • •
Personele kosten Voorlichtingsbijeenkomsten Vrijwilligerskosten (verklaring goed gedrag, verzekering vrijwilligers, reiskosten, waardering vrijwilligers) Training en werkmappen en gereedschappen t.b.v. vrijwilligers Representatie bij 1e/ 1000e advies Kosten antwoordnummer voor retourzending vragenlijsten Drukwerk extra brochures a.h.v. uitbreiding Drukwerk vragenlijsten Verzendkosten uitnodigingen senior eigenaar-bewoners
Familie Mohnen uit Bleijerheide ontvangt het eerste woonverbeteradvies
Navolgend treft u de afrekening van het project “Thuis Oud Worden, in Kerkrade aan. Tevens is bijgevoegd de aanvullende projectbeschrijving en –begroting zoals deze, inzake intensivering van het project in Kerkrade bij de provincie Limburg is ingediend.
Eindrapportage
- THUIS OUD WORDEN KAN -
17
REALISATIE OUTPUTRESULTATEN In deze paragraaf wordt een uitwerking gegeven van alle vragen in de vragenlijst.
OVERZICHT ADVIESMOGELIJKHEDEN Alle mogelijke adviezen op rij gezet.
PUBLICITEIT Een overzicht van alle perspublicaties en andere publiciteit.
DIVERSE BIJLAGEN Informatiebrochure Wijk- en buurtindeling gemeente Kerkrade Begeleidend schrijven woonverbeteradvies en informatiebronnen Evaluatie Hogeschool Zuyd Enkele publieksreacties