Eindrapportage Leefbaarheidsonderzoek Kunrade

Agendapunt 6, bijlage 1

Eindrapportage Leefbaarheidsonderzoek Kunrade – augustus 2014 –

1

Inhoudsopgave 1.

Inleiding

pagina 3

2.

Aanpak

pagina 3

2.1.

Workshop Journalistiek

pagina 3

2.2.

Workshop leefbaarheidsonderzoek

pagina 3

2.3.

Interviewronde

pagina 4

2.4.

Gegevensverwerking

pagina 4

2.5.

Werkervaringsplek

pagina 4

2.6.

Valideringsbijeenkomst

pagina 5

2.7.

Tentoonstelling werkstukken

pagina 5

2.8.

VIB Café

pagina 7

2.9.

Excursie drukkerij Media Groep Limburg

pagina 7

3.

Onderzoeksresultaten

pagina 8

4.

Resultaten valideringsbijeenkomst

pagina 11

5.

Bevindingen

pagina 16

5.1

Proces

5.2

Inhoud

6.

Conclusies en aanbevelingen

pagina 20

7.

Hoe nu verder?

Pagina 21

Bijlage 1:

Factsheet

pagina 25

Bijlage 2:

Column 'Aan de kant'

pagina 29

Bijlage 3:

Vragenlijst

pagina 30

Bijlage 4:

Cultuuromslag bij burger als gemeente Tabel

pagina 31

Bijlage 5:

Tabel Eigen rol in leefbaarheid

pagina 33

Bijlage 6:

Tabellen Kunrader tips en tops

pagina 34

Bijlage 7:

top 10 ideeën voor de leefbaarheid

pagina 36

Bijlage 8:

Ideeën kunstwerkjes leerlingen basisschool

pagina 37 2

1.

INLEIDING

In de afgelopen drie jaar zijn in de kernen Ransdaal, Klimmen en Ubachsberg leefbaarheidsonderzoeken uitgevoerd. Voor 2014 stond het leefbaarheidsonderzoek in Kunrade op het programma. Met het oog op de cultuuromslag naar de participatiesamenleving en eigen kracht als uitgangspunt is deze keer het leefbaarheidsonderzoek anders ingevuld. De inwoners uit Kunrade zijn niet alleen bevraagd op de draagkracht en draaglast van de zogenoemde civil society maar vervullen tijdens het onderzoek ook al een actieve rol in het vormgeven van deze civil society. Dit vraagt een andere werkstijl waarbij de uitdaging is aangegaan om met het leefbaarheidsonderzoek als startpunt de beweging van de cultuuromslag in te zetten. De rapportage geeft naast de resultaten van het onderzoek ook een uitgebreid beeld van het onderzoeksproces. Daarnaast bevat bijlage 1 een factsheet over de kern Kunrade.

2.

AANPAK

De gekozen onderzoeksmethode is uniek en in eigen huis doorontwikkeld. Hierbij is de samenwerking gezocht met Brede School Cortemich en Media Groep Limburg (MGL). De groepen 8 van BS Cortemich hebben een belangrijke rol vervuld bij het uitvoeren van het onderzoek en het onderzoek heeft voor hun een educatief karakter. Vanwege de jaarplanning van de basisschool is het project direct na de carnavalsvakantie gestart en eind mei afgerond.

2.1.

WORKSHOP JOURNALISTIEK Alle kinderen van groep 8 is een workshop aangeboden door Johan van de Beek, journalist en columnist bij MGL. Deze journalist heeft ruime ervaring met het thema burgerkracht vanuit de wekelijkse rubriek Samen_Leven, dossier burger aan zet. (Door middel van dit journalistiek project van de Limburgse kranten wil MGL over een langere periode de hechtheid van de Limburgse samenleving toetsen.) Tijdens de workshop hebben de kinderen een kijkje in de keuken genomen van het leven van een journalist en geleerd welke basisregels van toepassing zijn op het kunnen interviewen van de inwoners van Kunrade. (In bijlage 2 is de gepubliceerde column weergegeven.)

2.2.

WORKSHOP LEEFBAARHEIDSONDERZOEK Dezelfde ochtend hebben de kinderen een workshop gevolgd over de rol van de gemeente en de veranderingen in de rolverhoudingen tussen burgers en gemeente. Evenals wat het begrip leefbaarheid betekent, het doel van het leefbaarheidsonderzoek en hun aandeel daarin. Na beide workshops hebben de leerlingen onderling geoefend op basis van de vragenlijsten met de onderzoeksvragen.

3

2.3.

INTERVIEWRONDE Woensdagochtend 12 maart jl. hebben de kinderen in 22 groepjes van circa vier kinderen onder begeleiding van een volwassene de interviews afgenomen. Voor de begeleiding zijn vrijwilligers geworven die voorafgaand aan de interviewronde een korte instructie hebben gekregen over de interviewronde. Elk groepje beschikte over een kaartje met een aantal straten in Kunrade. In de betreffende straten hebben de kinderen bij inwoners aangebeld en om medewerking gevraagd aan het leefbaarheidsonderzoek. Daar waar niemand thuis bleek te zijn, is een brief gepost met het verzoek de vragenlijst digitaal in te vullen op de daarvoor ingerichte webomgeving. Gezien de beperkt beschikbare tijd (10.00 – 12.00 uur) zijn niet alle huisadressen benaderd. Enkele buurtbewoners hebben naar aanleiding van de brief telefonisch de papieren vragenlijst opgevraagd en de toegestuurde vragenlijst ingevuld geretourneerd aan de gemeente. De vragenlijst is weergegeven in bijlage 5.

2.4.

GEGEVENSVERWERKING De kinderen hebben zelf de vragenlijsten ingevoerd in de daarvoor ingerichte webomgeving. Op deze wijze zijn de kinderen bij alle stappen van het leefbaarheidsonderzoek betrokken. Achteraf is een kwaliteitscontrole uitgevoerd ten aanzien van deze verwerking.

2.5.

WERKERVARINGSPLEK Tijdens het leefbaarheidsonderzoek is aan een jonge in gezondheidswetenschappen afgestudeerde en werkzoekende inwoonster uit Kunrade een werkervaringsplek bij de afdeling Welzijn (verantwoordelijk voor het 4

leefbaarheidsonderzoek) aangeboden. Zij heeft als ware een volwaardig medewerker op de afdeling meegeholpen aan het project door de kwaliteitscontrole uit te voeren van de verwerkte vragenlijsten, het samenstellen van de factsheet, het analyseren van de gegevens, het ondersteunen bij de valideringsbijeenkomst en de tentoonstelling en het afronden van de rapportage.

2.6.

VALIDERINGSBIJEENKOMST Tijdens de valideringsbijeenkomst zijn de bevindingen van het onderzoek gedeeld met sleutelfiguren uit de kern en geïnteresseerde respondenten. Op basis van de bevindingen zijn de deelnemers uitgenodigd mee te denken en te werken aan het vormgeven van de leefbaarheid in de kern. Ter inspiratie heeft Vic Pennings, Ondersteuning Dorpsraden uit de gemeente Leudal, enkele burgerinitiatieven uit deze plattelandsgemeente toegelicht.

Tijdens de valideringsbijeenkomst hebben de deelnemers gewerkt in werkgroepjes. In deze vier werkgroepjes werd gesproken op basis van vier thematafels. De thematafels gingen over de volgende onderwerpen: •

burenhulp

•

buurtinitiatieven

•

vrijwilligerswerk

•

eigen kracht 5

Deze onderwerpen zijn op basis van onderstaande driehoek benaderd aan de hand van een drietal vragen: Wat heb ik als burger of als buurt te bieden om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten? Welke organisaties en/of verenigingen in Kunrade kunnen hierbij een rol vervullen? Hoe kan de gemeente Voerendaal hierbij faciliteren? Verder zijn ook concrete tips en ideeën gegeven.

Per thematafel werd 15 minuten gediscussieerd dan wel gesproken, daarna werd er doorgedraaid in de carrousel. De inbreng van de deelnemers werd genoteerd op een groot werkvel, waarop de drie vragen in een driehoek werden weergegeven. Aan het einde van de valideringsessie werd per thematafel een korte terugkoppeling gegeven door de gespreksleiders.

2.7.

TENTOONSTELLING WERKSTUKKEN De leerlingen van groep 8 hebben op basis van hun ervaringen tijdens de interviewronde werkstukken gemaakt over de leefbaarheid in Kunrade. Deze werkstukken zijn op 23 mei in het gemeentehuis tentoongesteld aan de buurt. Wethouder Leunissen heeft de tentoonstelling geopend en een jury bestaande uit wethouder Leunissen, medewerker van de afdeling Welzijn, evenals de inwoonster uit Kunrade betrokken bij het onderzoek hebben de werkstukken beoordeeld op best uitgevoerde werkstuk en beste idee voor de leefbaarheid van Kunrade.

6

2.8.

VIB CAFÉ Periodiek vindt intern bij de gemeente Voerendaal kennisuitwisseling tussen de verschillende afdelingen / medewerkers plaats tijdens het zogenaamde VIB-café (Voerendaal in Beweging). Afdeling Welzijn heeft op twee momenten aan de collega's een terugkoppeling gegeven over de resultaten van het leefbaarheidsonderzoek dan wel de zogenaamde cultuuromslag waarbij de eigen kracht van burgers, verenigingen en instellingen voorop staat. Voor wat betreft het laatstgenoemde verwijzen wij u naar bijlage 8. Hierin is opgenomen hoe hieraan intern bij de gemeente Voerendaal wordt gewerkt. Voor de resultaten van het leefbaarheidsonderzoek heeft een groepje leerlingen tijdens het VIB-café in mei hun ervaringen en bevindingen gedeeld met de aanwezige medewerkers. Hierdoor zijn de collega's meegenomen in de interactieve manier waarop samen met burgers het gemeentelijk beleid vorm wordt gegeven.

2.9.

EXCURSIE DRUKKERIJ MEDIA GROEP LIMBURG Alle kinderen van groep 8 zijn als dank voor hun bijdrage aan het leefbaarheidsonderzoek getrakteerd op een excursie naar de drukkerij van MGL. Hier hebben ze kunnen zien hoe dagelijks de regionale krant gedrukt wordt. Deze excursie past binnen het educatieve karakter van het leefbaarheidsonderzoek.

7

3. Onderzoeksresultaten De leerlingen hebben tijdens de interviewronde 241 respondenten geïnterviewd. Daarnaast hebben 50 respondenten zelf de vragenlijst digitaal ingevuld. Van de 1.565 huishoudens in Kunrade (d.d. 1 januari 2014) betreft het een respons van 19%. Van deze respondenten is 45% man en 55% vrouw. (Verdeling conform Parkstadmonitor 2014: 50,3% man en 49,7% vrouw.) De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 59,7 jaar. (De gemiddelde leeftijd van de inwoners conform de Parkstadmonitor 2014 is 44 jaar.) WONEN Van de respondenten geeft 88% aan in Kunrade te willen blijven wonen. Twaalf procent geeft aan niet in Kunrade te blijven wonen omdat de woning niet passend is bij het gezin en/of de leeftijd, vanwege studie of werk, geplande migratie, de partner woonachtig in een andere gemeente is, reeds besloten te hebben op latere leeftijd elders te gaan wonen of dalend woongenot vanwege toename (verkeers)lawaai en overlast waardoor de buurt niet meer aanspreekt. Een ander argument is dat men voorzieningen mist als supermarkt, bank of voorzieningen voor de jeugd. VERENIGINGSLEVEN EN VRIJWILLIGERSWERK Zestig procent van de respondenten geeft aan dat zij of een van de gezinsleden lid is van een vereniging in Kunrade dan wel in de gemeente Voerendaal (42% in Kunrade en 18% in gemeente Voerendaal). Zeven procent van de respondenten zegt lid te zijn bij een vereniging buiten de gemeente Voerendaal. Eén derde (33%) geeft aan helemaal geen lid te zijn van een vereniging. Van de ondervraagden geeft 17% aan wekelijks actief te zijn als vrijwilliger. Negen procent geeft aan op maandelijkse basis als vrijwilliger actief te zijn en 11% van de ondervraagden zegt af en toe vrijwilligerswerk te doen. Van de respondenten zegt meer dan de helft (52%) niet als vrijwilliger actief te zijn bij een vereniging of vrijwilligersorganisatie in Kunrade, maar 11% is wel buiten Kunrade actief. Als antwoord op de vraag wat een belangrijke stimulans zou zijn om zich actief in te zetten voor een vereniging of vrijwilligersorganisatie geeft één vijfde (22%) van de respondenten aan dat men bereid is te helpen wanneer de activiteit past binnen de dagelijkse bezigheden. Ook geeft één vijfde van de respondenten (20%) aan bereid te zijn om te helpen als men gevraagd wordt en eenzelfde aantal respondenten (20%) geeft aan bereid te zijn om te helpen als het om een eenmalige of kortdurende activiteit gaat. Negen procent geeft aan dat men bereid is om te helpen als men nieuwe kennis en ervaring op kan doen. Tien procent geeft echter aan zich niet verbonden te voelen met het verenigingsleven in Kunrade. 8

Daarnaast geeft 19% een andere reden op. De belangrijkste andere redenen die genoemd worden zijn gerelateerd aan leeftijd; men vindt zich nog te jong of juist te oud om vrijwilligerswerk te doen. Daarnaast geeft men aan geen vrijwilligerswerk te kunnen doen vanwege gezondheidsproblemen. Andere redenen die genoemd worden zijn: te weinig tijd omdat men werkt of men vindt het meer iets voor in de toekomst wanneer men meer tijd heeft en niet meer werkt. Andere mensen geven aan zich er niet mee bezig te houden of er geen interesse in te hebben. ACTIVITEITENAANBOD Op de vraag of er genoeg te doen is voor kinderen (0-12 jaar) in Kunrade geeft 38% aan dat dit zo is. Eén vijfde (21%) zegt nee, maar wel in de gemeente Voerendaal en 2% zegt nee, maar wel buiten de gemeente Voerendaal. Van de ondervraagden zegt 6% dat helemaal niet genoeg te doen is voor kinderen. Eén derde van de respondenten geeft aan dit niet te weten. Van de respondenten die zeggen het niet te weten heeft 54% geen opgroeiende kinderen of kleinkinderen. Op de vraag of er genoeg in Kunrade te doen is voor jongeren (12 tot 21 jaar) geeft één vijfde (20%) van de respondenten aan dat er genoeg te doen is. Van de ondervraagden geeft 16% aan dat dit niet zo is maar wel in de gemeente Voerendaal en twaalf procent geeft aan dat er wel buiten de gemeente Voerendaal genoeg te doen is. Van de respondenten geeft 15% als antwoord op deze vraag 'nee'. Meer dan één derde (37%) zegt het niet te weten. Van de respondenten geeft 47% aan dat in Kunrade wel genoeg te doen is voor volwassenen (21-55 jaar). Zeventien procent zegt dat in de gemeente Voerendaal wel genoeg te doen is, maar niet in Kunrade en vijf procent geeft aan dat dit wel zo is buiten de gemeente Voerendaal. Zes procent antwoord nee, helemaal niet. Eén kwart (25%) zegt dit niet te weten. Op de vraag of in Kunrade genoeg te doen is voor 55-plussers zegt meer dan de helft (55%) ja. Twaalf procent geeft aan nee, maar wel in de gemeente Voerendaal en 2% geeft aan nee, maar wel buiten de gemeente Voerendaal. Van de respondenten zegt 2% nee, helemaal niet. Negenentwintig procent geeft aan dit niet te weten. Kijkend naar de leeftijd van de personen die aangeven dit niet te weten is de gemiddelde leeftijd 50 jaar. Negenenvijftig procent van deze respondenten is 55 jaar of ouder. INFORMEEL ZORGNETWERK Bijna de helft van de ondervraagden, namelijk 48%, zegt geen hulp te geven aan anderen in Kunrade. Door 52% van de respondenten wordt wel hulp verleend. De grootste groep die wél hulp verleent (21%) geeft hulp aan vrienden en bekenden in Kunrade, gevolgd door 17% die hulp geeft aan buren en 14% geeft hulp aan familie in Kunrade.

9

Bijna zestig procent van de ondervraagden zegt geen hulp te ontvangen en ook niet nodig te hebben. Enkele respondenten (1%) geeft aan geen hulp te ontvangen maar deze juist wel nodig te hebben. Vier procent van de ondervraagden geeft aan nu geen hulp nodig te hebben maar te verwachten dit in de toekomst nodig te hebben. Van de ondervraagden ontvangt 29% hulp. De meeste van de ondervraagden die hulp krijgen (12%) ontvangen deze hulp van vrienden en bekenden in Kunrade. Negen procent ontvangt hulp van buren en 8% ontvangt hulp van familie in Kunrade. Vijf procent geeft aan hulp te ontvangen van familie, vrienden of bekenden buiten Kunrade. De respondenten die aan hebben gegeven anderen te helpen geven vaak ook al aan een rol te vervullen in het leefbaar maken en houden van de buurt. PEDAGOGISCHE CIVIL SOCIETY Op de vraag of de respondent weet waar men terecht kan wanneer men vragen heeft over het opvoeden en opgroeien van kinderen of kleinkinderen geeft één derde (31%) van de ondervraagden aan vragen en zorgen te delen met familie, vrienden, kennissen of buren. Veertien procent zoekt zelf de benodigde informatie op via bijvoorbeeld internet en 12% zoekt hulp bij het Centrum Jeugd en Gezin, de huisarts of bij andere beroepskrachten. Elf procent geeft aan vragen en zorgen te delen bij peuterspeelzaal, de kinderopvang of school. Echter 4% geeft aan niet te weten bij wie men terecht kan. Daarnaast geeft 28% aan dit niet te weten omdat zij geen opgroeiende kinderen of kleinkinderen hebben. EIGENAARSCHAP Bijna de helft van de respondenten (46%) geeft aan dat zij graag willen helpen de buurt leefbaar te maken en houden als anderen daarvoor het initiatief nemen. Tweeëntwintig procent laat het echter liever aan anderen over om de buurt leefbaar te maken en houden en vervullen daar zelf liever geen rol in. Van de respondenten geeft 7% aan anderen in de buurt te enthousiasmeren om samen de buurt leefbaar te maken en te houden. Een kwart van de respondenten geeft aan zelf al een actieve rol te vervullen in de leefbaarheid van de buurt. Het vaakst wordt aangegeven dat men deze rol vervult door het onderhouden van sociale contacten in de buurt, gevolgd door het vervullen van vrijwilligerswerk gerelateerd aan de buurt, de buurt schoon te houden, door het bieden van zorg voor elkaar en sociale controle. Voor het overzicht wordt verwezen naar bijlage 2. KUNRADER TIPS EN TOPS Op de vraag om een top drie te geven van sterke punten van Kunrade wordt met name de sociale samenhang en het verenigingsleven aangegeven. Gevolgd door de landelijke omgeving, de nabijheid van voorzieningen, bereikbaarheid en rust. Op de vraag om een top drie te geven van verbeterpunten van Kunrade wordt het meest genoemd verkeer(soverlast) met name Heerlerweg en

10

Valkenburgerweg, meer voorzieningen en activiteiten voor kinderen en jeugd, verbeteren van de troittoirs en veiligheid. Voor een totaaloverzicht van de tips en tops wordt verwezen naar bijlage 3. IDEEËN VOOR DE LEEFBAARHEID VAN KUNRADE Voor het totale overzicht van genoemde ideeën voor het leefbaar maken en houden van Kunrade wordt verwezen naar de bijlage 4. De drie meest genoemde ideeën betreffen voorzieningen voor de jeugd, verkeer en sociale samenhang. De genoemde ideeën zijn vaak fysiek van aard en richten zich sterk op de rol van de gemeente. Betrokkenheid naar aanleiding van het leefbaarheidsonderzoek Ongeveer de helft van de respondenten (52%) wenst geen uitnodiging te ontvangen om verder te praten over de leefbaarheid van Kunrade. Tien procent geeft aan graag uitgenodigd te worden om mee te praten over de leefbaarheid van de kern. En 31% geeft aan een uitnodiging te willen ontvangen voor de tentoonstelling over de leefbaarheid in Kunrade. Daarnaast geeft 7% aan zowel een uitnodiging te willen ontvangen voor de tentoonstelling én om verder te praten over de leefbaarheid in Kunrade.

4. RESULTATEN VALIDERINGSBIJEENKOMST Tijdens de valideringsbijeenkomst hebben de deelnemers gewerkt in werkgroepjes. In deze vier werkgroepjes werd gediscussieerd dan wel gesproken op basis van vier thematafels aan de hand van de eerder genoemde driehoek met bijbehorende vragen. De thematafels hadden de volgende onderwerpen: burenhulp, buurtinitiatieven, vrijwilligerswerk en eigen kracht. Hieronder is de opbrengst per onderwerp weergegeven. Het betreft een ongecensureerde input van die avond oftewel de bevindingen zijn één op één in deze rapportage opgenomen. BURENHULP Vroeger hadden mensen oog voor elkaar. Hoe kan burenhulp weer vanzelfsprekend worden?  Burger & Buurt: Wat heb ik als burger of als buurt te bieden om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten? De opbrengst wordt als volgt geclusterd weergegeven: - Informatie: • Door mensen te informeren betrek je ze erbij • Door een infoblad huis aan huis te verspreiden weet men wat er gebeurt in de buurt - Buurtvereniging en burgerinitiatief

11

•

-

Iemand zal het initiatief moeten nemen  niet wachten tot een ander het doet • Gezamenlijk kleinschalige activiteiten organiseren • Meerdere buurtverenigingen in Kunrade opstarten of nieuw leven inblazen→ ondersteun het opstarten van buurtvereniging (wellicht door personen die eerder al actief waren) • Voor nieuwkomers in de buurt een bijeenkomst organiseren en de nieuwkomers informatie geven over de buurt. • Voor de inzet in een vereniging moet een begin en een eind geduid zijn → het moet geen verplichting zijn • Jeugd en jongvolwassenen betrekken • Gevraagd worden Sociale netwerkstructuur • Het is belangrijk dat men weet dat men op de buurt kan terugvallen • Je moet weten of er een hulpvraag is • Inventariseren: vanuit de buurt vragen of hulp nodig is zodat men hulp kan bieden, ook inventariseren wie wilt helpen → aan de hand daarvan een verdeling maken (schema) • Als je meerdere personen bereid vindt kun je rouleren

 Organisaties en verenigingen: Welke organisaties en/of verenigingen in Kunrade kunnen hierbij een rol vervullen? • Samenwerken met politie/gemeente met betrekking tot preventie in de buurt • Buurtverenigingen • Basisschool  Gemeente: Hoe kan de gemeente Voerendaal hierbij faciliteren? • Geen directe taak voor de gemeente • Een aanspreekpunt bij de gemeente als men iets wil organiseren  een soort coördinator die o.a. doorverwijst naar andere buurtvereniging of personen/organisaties die kunnen helpen • Als men elkaar nog niet kent kan de gemeente hier wel bij helpen  het contact komt niet vanzelf. Bijvoorbeeld d.m.v. subsidie waardoor de buurt een barbecue / koffietafel / kenningsmakingsronde (speed date) voor de buurt kan organiseren o Men ziet het als drempel om zelf het initiatief te nemen • Faciliteren dat d.m.v. subsidie een bloemetje wordt geregeld voor nieuwe bewoners • Collectieve aanpak / garanties bieden bij initiatieven • Aangeven waar een hulpvraag is in de buurt 12

•

Wanneer initiatieven in de buurt worden ontwikkeld kan de gemeente (in het begin) helpen bij bekend maken en meedenken (maar niet op ambtelijke manier).

 Concrete tips & ideeën • Er moet iemand zijn die de kar trekt en het initiatief neemt • Eerst enthousiasmeren van buurtbewoners en capaciteiten achterhalen • Buurtvereniging opstarten  stimuleert de burenhulp • Burenhulp komt tot stand wanneer men elkaar kent en samen activiteiten doet (de rommelmarkt in het Kunoschap heeft geleid tot contact en hulp wanneer nodig is) • Op basisschool een burendag organiseren  over hoe je hulp kunt bieden in de buurt o Jong leren, kinderen zijn onbevangen o Ouders en grootouders worden zo ook betrokken door hen ook te vragen om mee te werken • Men heeft het vaak al te druk  maar als er een begin en eind is kan men eerder bereid zijn om te helpen BUURTINITIATIEVEN Initiatieven vanuit de buurt zijn onmisbaar. Hoe kunnen initiatieven tot bloei komen?  Burger & Buurt: Wat heb ik als burger of als buurt te bieden om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten? • Niet alleen aandacht voor doel/initiatief maar breder  gezellig samenzijn • Goede voorbeelden halen elders • Meewerken bij initiatieven maar dan wel vooraf duidelijk hebben wat wordt verwacht en bij voorkeur eenmalige activiteiten.  Organisaties en verenigingen: Welke organisaties en/of verenigingen in Kunrade kunnen hierbij een rol vervullen? • Nieuwe buurtverenigingen organiseren • Bestaande verenigingen  Gemeente: Hoe kan de gemeente Voerendaal hierbij faciliteren? • Signaleren  stimuleren / faciliteren om tot initiatief te komen • Verbinden en verwijzen • Denken in kansen vanuit gemeente en niet gelijk in risico’s  Concrete tips & ideeën • Goede PR en communicatie  enthousiast

13

• • •

Initiatief opknippen en inventariseren wie waar voor ingezet kan worden Verschillende verenigingen met elkaar in contact brengen Cultuuromslag zowel burgers als gemeente

VRIJWILLIGERS Vrijwilligers worden steeds belangrijker. Hoe kan het vrijwilligerswerk in Kunrade gestimuleerd worden?  Burger & Buurt: Wat heb ik als burger of als buurt te bieden om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten? • Goede ontmoetingsplek om informele contacten te leggen, bijvoorbeeld oranje markt. Hier ontstaan nieuwe contacten en misschien interesse om zich in te zetten. • Gericht vragen, mensen aanspreken en precies vragen voor activiteit → netwerk vergroten door bijvoorbeeld buurvrouw te vragen. • Persoonlijke benadering werkt • Aan elkaar bekend maken dat we meer vanuit buurten willen, aan elkaar vragen waar je goed in bent, passie → inventarisatie in de straat • Brainstormen met mensen buiten kring → bijvoorbeeld vraag leerkracht van school – wie zou geschikt zijn? • Advertentie zetten in Onderons met oproep vrijwilligers • Taken opdelen in kleine klussen • Zelf initiatieven aandragen – gemeente voeden • Kaart uitdelen en initiatieven inventariseren  laat eens zien – wat krijgen we klaar  in brievenbus Kunderhoes  Organisaties en verenigingen: Welke organisaties en/of verenigingen in Kunrade kunnen hierbij een rol vervullen? • Verengingen / parochie zetten vrijwilligers in het zonnetje • Vrijwilliger zijn, zonder bij een groep te moeten horen • Verenigingen bij elkaar brengen – wat kunnen wij samen doen? o Ideeën uitwisselen o Nieuwe inspiratie opdoen o Samen activiteiten organiseren zoals bijv. kerst harmonie + buurtorganisatie o Activiteiten zoals bijv. Koningsdag samen activiteiten organiseren • Samenwerken tussen kerk-school-gemeenschapshuis/verenigingen • Elkaar waarderen  Gemeente: Hoe kan de gemeente Voerendaal hierbij faciliteren? • Gemeente positief op initiatieven ingaan + faciliteren • Vrijwilligers  extra waarderen 14

• • • •

Denken in kansen, uitdagingen en oplossingen Databank met mogelijkheden voor vrijwilligers / aanbod Bereikbaar zijn / zichtbaar maken van de mensen die iets willen doen Wensbus instellen – verzekeringen ed. regelen

 Concrete tips & ideeën • Oproepen vanuit verenigingen plaatsen: o een vereniging zoekt iemand die: ………. • Verenigingsnetwerk avond organiseren • Voortouw nemen bij belangrijke gebeurtenissen in de buurt. 1 e contact leggen EIGEN KRACHT Wat wilt u vanuit uw eigen kracht (actieve rol) als buurtbewoners vanavond aan ideeën en inspiratie meegeven voor de leefbaarheid in Kunrade?  Burger & Buurt: Wat heb ik als burger of als buurt te bieden om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten? • Actief meldingen doen • Betrokkenheid / actief contact zoeken met buren • Elkaar beter leren kennen • Zelf actief nieuwe buurtbewoners aanspreken • Je kenbaar maken als buurthulp • Buurtpreventie • Bankjes • Praathoekje • Uit iets negatiefs iets positiefs maken (inval) • Talenten aanspreken  in beeld brengen • Goede lokker gebruiken • Enthousiasmeren en entameren • Informatie / communicatie  onder ons, parochieblaadje, sensoblad (leden) • Buurtbewoners betrekken  vroegere actieve vrijwilligers, vroegere verenigingen (opgeheven)  Organisaties en verenigingen: Welke organisaties en/of verenigingen in Kunrade kunnen hierbij een rol vervullen? • Maatschappelijke rol verenigingen • Verenigingen samen brengen en kennis uitwisselen • Samenspel wijkagent (buurtpreventie)  Gemeente: Hoe kan de gemeente Voerendaal hierbij faciliteren? • Dereguleren

15

• • • • • •

Helpen hoe brengen we mensen bij elkaar? Hoe maak je een start? Cultuuromslag Laagdrempelig maken Serieus nemen Welkomstpakket nieuwe inwoners  infovel uit eigen kern

 Concrete tips & ideeën • Tijdig kopij inleveren parochieblaadje • Duidelijke teksten / taal • Lettergrootte • Voorstel aan buurtvereniging Teggert  Praathoekje • Overbuurman aanspreken om buurtvereniging op te starten

5. BEVINDINGEN De bevindingen zijn geclusterd naar proces gerelateerde en inhoudelijke bevindingen. 5.1 Proces • Het onderwijzend personeel van BS Cortemich heeft op flexibele wijze het project ingepast in haar jaarprogramma. Om de leerkrachten niet te veel te belasten is in de voorbereiding het contact tot een minimum beperkt en zoveel mogelijk per email gecommuniceerd. Door de gekozen communicatiewijze bleek ook enige verwarring te ontstaan over de werving van vrijwilligers en was een tussentijds overlegmoment van meerwaarde geweest. •

De leerlingen van groep 8 hebben zelfstandig de vragenlijsten verwerkt in de daarvoor ingerichte webomgeving. Door hun inzet is ambtelijk veel tijd bespaard. Om de kwaliteit van de dataverwerking te kunnen waarborgen zijn de ingevoerde vragenlijsten achteraf gecontroleerd. De kwaliteit bleek sterk afhankelijk van de kinderen die het hebben ingevoerd. Daar waar nodig zijn de gegevens gecorrigeerd.

•

Binnen de gemeentelijke organisatie is voor de eerste keer gebruik gemaakt van een digitaal enquêteringsysteem. Deze aanpak kan / wordt ook toegepast bij volgende onderzoeken.

•

Voor de begeleiding zijn vrijwilligers geworven via de buurtvereniging Kundesj heem, via de parochie en via school. Aangezien het onderzoek onder schooltijd gepland stond, beperkte dit het potentieel aan beschikbare vrijwilligers. Gebleken is dat een persoonlijk appel van sleutelfiguren uit de kern belangrijk is voor het vinden van vrijwilligers. Diverse kinderen hebben de eigen ouders geënthousiasmeerd mee te helpen aan dit bijzondere project. 16

Daarnaast hebben enkele medewerkers van de gemeente Voerendaal als vrijwilliger ondersteund. Naast een aangename afwisseling van de eigen werkzaamheden bleek dit tevens een verrijkende ervaring om al wandelend door de kern in contact te treden met het groepje leerlingen en diverse inwoners. •

De gemeentelijke organisatie vervult een voorbeeldfunctie in het bieden van werkervaringsplekken. De inzet tijdens het leefbaarheidsonderzoek biedt hiertoe leerervaringen voor de toekomst.

•

De valideringsbijeenkomst is enthousiast bij de deelnemers ontvangen. De voorbeelden uit de gemeente Leudal boden veel inspiratie voor de deelnemers. Van belang is het enthousiasme en de ontstane energie vast te houden en door te ontwikkelen ten behoeve van de leefbaarheid in Kunrade.

•

Tijdens het VIB-café zijn collega's meegenomen in de aanpak en opzet van het leefbaarheidsonderzoek. Tevens is de cultuuromslag en het uitgaan van de eigen kracht, waarbij de gemeente een faciliterende rol kan vervullen, uitgebreid aan de orde gesteld.

•

De tentoonstelling is geopend op vrijdag 23 mei en werd muzikaal opgeluisterd door Nano Duo; een operazangeres en pianist. De leerlingen hadden leuke kunstwerken gemaakt en goede ideeën uitgewerkt. In bijlage 7 zijn alle ideeën van de kunstwerkjes opgesomd. Van alle werkstukjes zijn twee winnaars uitgekozen. Het groepje met het beste idee had een werkstuk gemaakt waarin werd uitgebeeld om te zorgen voor jezelf, voor de ander en voor je omgeving. Dit idee beeld de eigen kracht en de participatiesamenleving uit. Het groepje met het best uitgevoerde werkstuk had een mooi werkstuk gemaakt, waar ook een goed idee over de leefbaarheid in was uitgewerkt. In het werkstuk was de situatie van het heden en de toekomst weergegeven met ideeën waardoor de leefbaarheid in Kunrade verbeterd kan worden.

5.2 Inhoud • De gemiddelde leeftijd van de respondenten ligt iets hoger dan de gemiddelde leeftijd in Kunrade. Dit valt te verklaren door het tijdstip waarop het onderzoek heeft plaats gevonden. • Uit het onderzoek blijkt dat de meerderheid van de respondenten (88%) tevreden is en in Kunrade zou willen blijven wonen. Voor diegenen die aangeven te willen vertrekken zijn de redenen divers. Genoemde gemiste voorzieningen zoals bank en supermarkt zijn op redelijk korte afstand, in de kern Voerendaal, gelegen. • Een aanzienlijk deel (42%) van de respondenten is verbonden met het verenigingsleven of een vrijwilligersorganisatie. Echter een merendeel van de 17

bevraagde inwoners in Kunrade (52%) herkent zichzelf niet in een vrijwilligersrol. Daarentegen zegt 71% wel bereid te zijn om te helpen, dit geeft aan dat er een groot potentieel aan vrijwilligers is. Maar men wenst gevraagd te worden om te helpen, de vraag moet passen binnen de eigen levensstijl en mag niet teveel tijd in beslag nemen. Van belang is dat verenigingen en vrijwilligersorganisaties deze groep potentiële vrijwilligers op de juiste manier weet aan te spreken. • Over het algemeen is men tevreden over het activiteitenaanbod voor de diverse leeftijdsgroepen. Vaak vindt men het activiteitenaanbod niet in Kunrade zelf maar wel in de gemeente Voerendaal. Opmerkelijk is dat een groot deel van de respondenten niet zegt te weten of genoeg te doen is voor de inwoners in Kunrade. Mogelijk speelt de gezinssamenstelling hierin een rol. Daarnaast kan communicatie rondom het activiteitenaanbod hierin een positief effect creëren. Maar jeugd is een aandachtspunt. • Met betrekking tot het geven en ontvangen van hulp, zegt bijna de helft geen hulp te verlenen aan anderen in Kunrade. Ook zegt bijna zestig procent geen hulp te ontvangen en niet nodig te hebben. Gezien de (aanstaande) gemeentelijke opgave is aandacht voor de cultuuromslag naar het aanspreken van eigen kracht en het sociale netwerk wenselijk. Ook blijkt dit een positief effect te hebben op de leefbaarheid in de buurt in bredere zin. Voor de enkele respondenten die aan hebben gegeven geen hulp te ontvangen maar wel hulp nodig te hebben is naar aanleiding van het leefbaarheidsonderzoek intern door het Wmo-loket contact met betrokkenen gelegd. • Bijna de helft van de respondenten geeft aan dat zij ervoor openstaan om te helpen bij de buurt leefbaar maken en houden als anderen daarvoor het initiatief nemen. Ook geeft bijna één derde van de ondervraagden aan hun eigen sociale netwerk te (kunnen) raadplegen als zij vragen hebben over opvoeden en opgroeien van (klein)kinderen. Er is dus potentie onder de inwoners van Kunrade om samen te werken aan de leefbaarheid van de buurt. Het is van belang om initiatieven uit de buurt te stimuleren, mogelijk in samenwerking met sleutelfiguren uit de buurt. • Om burenhulp te verlenen, moet men ook weten of sprake is van een hulpvraag in de buurt en moet men de buurt kennen. Om de burenhulp in Kunrade weer vanzelfsprekend te laten worden dragen de burgers aan om buurtverenigingen op te starten of gestopte verenigingen nieuw leven in te blazen. De gemeente kan hierbij faciliteren door middel van het verlenen van subsidies bij buurtactiviteiten en het bieden van hulp bij het opstarten van buurtverenigingen. Door middel van buurtverenigingen ontstaat contact in de buurt en weet men dat men op de buurt kan terugvallen. Ook kan men zo gezamenlijk de hulpvraag in de buurt inventariseren en degene die hulp willen aanbieden. Men wil niet dat burenhulp een verplichting is, er moet een “begin 18

en een eind” zijn. Wanneer meerdere buren bereid zijn te helpen, kan bijvoorbeeld een soort roulatiesysteem worden opgezet. Daarnaast opperde men om in samenwerking met de basisschool te werken aan het vanzelfsprekender worden van burenhulp. Kinderen zijn nog onbevangen en betrekken zo ook hun ouders en grootouders erbij. • Buurtinitiatieven kunnen tot bloei komen wanneer men niet alleen aandacht heeft voor het doel / initiatief, maar ook breder kijkt naar andere aspecten: zoals het gezellig samenzijn. Daarnaast kan men initiatieven en voorbeelden van elders halen, om ze hier tot ontwikkeling te brengen. In samenwerking met bestaande verenigingen en door het opstarten van nieuwe buurtverenigingen kunnen initiatieven tot bloei komen. De gemeente kan hierbij faciliteren door middel van het signaleren en stimuleren van initiatieven, en door te verbinden en te verwijzen. Daarnaast wordt als tip meegegeven om een initiatief in een buurt “op te knippen” en de taken te verdelen door te inventariseren wie waarvoor ingezet kan worden. • Om het vrijwilligerswerk in Kunrade te stimuleren moet men gericht de burgers vragen met een persoonlijke benadering. De mensen aanspreken en precies vragen om welke activiteiten het gaat waarbij men hulp nodig heeft. Daarnaast netwerken vergroten door ook bijvoorbeeld de buurvrouw te vragen. Ook kan het helpen door taken op te delen in kleinere klussen, zodat vrijwilligers een kleine taak krijgen, in plaats van één grote taak. Daarnaast kan het helpen door oproepen te plaatsen in bijvoorbeeld het OnderOns. Verder kunnen verenigingen samenwerken voor het werven van vrijwilligers en het organiseren van activiteiten. De gemeente kan hierbij faciliteren door positief in te gaan op de initiatieven en door vrijwilligers extra te waarderen. Als tip wordt meegegeven om bijvoorbeeld een verenigingsnetwerkavond te organiseren. • Om de leefbaarheid in Kunrade te vergroten moet men buurtbewoners betrekken, dit kan door als buurt / burger zelf contact te zoeken met je buren, en actief nieuwe buurtbewoners aan te spreken. Buurtpreventie kan ook helpen met het leefbaarder maken van Kunrade. Hierbij kan de wijkagent betrokken worden. Daarnaast wordt geopperd dat verengingen een maatschappelijke rol moeten vervullen en dat zij samen moeten werken en kennis moeten uitwisselen. De gemeente kan bij de leefbaarheid in Kunrade faciliteren door te helpen mensen bij elkaar te brengen en een welkomstpakket aan te bieden aan nieuwe inwoners. Daarnaast door deregulatie en een faciliterende rol bij (burger)initiatieven te vervullen.

19

6. Conclusies en aanbevelingen Hieronder treft u een opsomming aan van de conclusies en aanbevelingen welke met name naar aanleiding van de valideringsbijeenkomst met betrokken inwoners zijn geformuleerd. Het is van belang hier goed kennis van te nemen en een vervolg op te geven hetgeen u in het volgende hoofdstuk aantreft. •

Uit het leefbaarheidsonderzoek blijkt dat er potentie is onder de inwoners van Kunrade om samen te werken aan de leefbaarheid in de buurt. Dit vraagt een persoonlijke benadering en concreetheid over de omvang, duur en frequentie van de taken.

•

Gezien de (aanstaande) gemeentelijke opgave binnen het sociale domein is aandacht voor de zogenaamde cultuuromslag naar het aanspreken van eigen kracht en het sociale netwerk wenselijk. Dit vraagt ook een hierop afgestemde houding, aanpak en taakopvatting van de gemeente.

•

Veel respondenten geven aan niet te weten welke activiteiten en voorzieningen er zijn voor de verschillende leeftijdsgroepen. Promotie van het activiteitenaanbod in Kunrade kan hieraan bijdragen en een positief effect creëren. Daarnaast wordt ook door veel respondenten aangegeven dat meer gecreëerd moet worden voor kinderen en jongeren. De behoefte aan activiteiten voor verschillende doelgroepen kan sneller, effectiever dan wel laagdrempelig worden opgehaald wanneer dit in een collectief zoals een buurtvereniging wordt geïnventariseerd. Vanuit dit collectief kan vervolgens initiatief richting gemeente worden genomen om na te gaan hoe een en ander gestimuleerd en gefaciliteerd kan worden. NB: Jeugdvereniging Kunrade beperkt haar activiteiten tot nu toe tot het jaarlijkse zomerkamp. Inmiddels heeft de combinatiefunctionaris onderwijs en sport / de jeugd- en jongerenwerker contacten met de vereniging om de activiteiten uit te breiden.

•

Uit de valideringsbijeenkomst blijkt dat de deelnemers voorstanders zijn van het opstarten van buurtverenigingen in Kunrade om zo de leefbaarheid te vergroten. Met name met betrekking tot sociale aspecten. Door een buurtvereniging leren de inwoners elkaar kennen en komt men met elkaar in contact. Daardoor weet men dat men op de buurt kan terugvallen. Initiatieven voor het opzetten van een buurtvereniging dient van 'onderop' te ontstaan waarbij de gemeente een ondersteunende en faciliterende rol kan vervullen.

•

Kijkend naar de sociale aspecten van leefbaarheid blijkt dat een aanzienlijk deel van de respondenten verbonden is met het verenigingsleven of een vrijwilligersorganisatie. Daarentegen herkent een aanzienlijk deel zich niet in

20

een vrijwilligersrol maar bijna driekwart geeft wel aan bereid te zijn om te helpen. Het is dus van belang om het potentieel aan vrijwilligers aan te boren en vrijwilligerswerk te promoten. Reeds is de vrijwilligerscentrale al van start gegaan. Maar om het vrijwilligerswerk te stimuleren is het ook belangrijk om de burgers persoonlijk te benaderen en hen enerzijds aan te spreken over welke activiteiten het betreft en anderzijds te inventariseren waar ieders kwaliteiten ligt. •

Burenhulp vormt een sociaal aspect van leefbaarheid en is belangrijk met het oog op de cultuuromslag (eigen netwerk en eigen kracht). Uit het onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de respondenten geen hulp geeft en ook geen hulp ontvangt. Burenhulp kan gestimuleerd worden door goede contacten in de buurt. Het contact kan toenemen wanneer men in de buurt samen activiteiten onderneemt en organiseert oftewel wanneer onderlinge ontmoetingen worden gestimuleerd.

7. HOE NU VERDER? Zoals ook uit dit onderzoek is gebleken, zijn fysieke aspecten van invloed op de leefbaarheid in een kern. Het is echter ook van belang om maatschappelijke dan wel sociale aspecten te stimuleren, uit te breiden en te faciliteren. Het vervolg van het leefbaarheidsonderzoek richt zich dan ook met name op de laatstgenoemde aspecten. Gebleken is dat aanzienlijke potentie onder de inwoners van Kunrade is om samen te werken aan de leefbaarheid in de buurt. Het is van belang om initiatieven uit de buurt te stimuleren en te faciliteren, mogelijk in samenwerking met sleutelfiguren, buurtverenigingen, vrijwilligersverenigingen en ondernemers uit de buurt. Hiertoe worden de volgende activiteiten opgepakt dan wel nader uitgewerkt: 1. Vrijwilligerscentrale en vrijwilligersmanagement Vrijwilligerscentrale In maart 2014 is gestart met de vrijwilligerscentrale in het wijksteunpunt Voerendaal / Kunrade, gevestigd in gemeenschapshuis Kunderhoes. Hier kunnen alle inwoners van Voerendaal terecht met algemene vragen over vrijwilligerswerk en voor een bemiddelingsgesprek naar passend vrijwilligerswerk. Om mensen zo laagdrempelig mogelijk toe te leiden naar vrijwilligerswerk is ook de mogelijkheid van selfservice-bemiddeling. Iedere vrijwilliger kan zich inschrijven op de website van vrijwilligerswerkparkstad. Deze website heeft ruim 750 vacatures. Daarnaast biedt deze website de mogelijkheid aan iedere vereniging, stichting en maatschappelijke organisatie in Voerendaal om vacatures te 21

plaatsen. Maatschappelijke organisaties (o.a. verenigingen) werkzaam in Voerendaal, die vragen hebben op het gebied van vrijwilligerswerk in het algemeen en vrijwilligerswerkvacatures in het bijzonder kunnen hier ook terecht. Deze vorm van bemiddeling wordt uitgevoerd door een team van vrijwilligers, dat nauw samenwerkt met de verenigingsondersteuner van de gemeente Voerendaal, het vaste aanspreekpunt namens de gemeente. Tevens kan iedere vrijwilliger van Voerendaal gratis gebruik maken van het scholingsaanbod georganiseerd door de Vrijwilligerscentrales in Parkstad in samenwerking met gemeente Voerendaal. Informatie hierover wordt 4 x per jaar verstrekt via de speciale nieuwsbrief vrijwilligerswerk en de facebookpagina van onze verenigingsondersteuner. Deze bevatten informatie over ontwikkelingen, activiteiten en inspirerende voorbeelden Vrijwilligersmanagement Uit het onderzoek blijkt dat er geen gebrek aan (potentiële) vrijwilligers is; burgers betekenen al iets voor de samenleving of willen iets betekenen. Zij bepalen wel zelf wat hun bijdrage aan de samenleving is, en laten zich bij hun keuze drijven door hun passie of hun talent. Soms is dit talent latent aanwezig en hebben mensen een duwtje in de rug nodig om te zien wat ze voor anderen en voor zichzelf kunnen betekenen wanneer ze dat talent of die passie inzetten. Dit versterkt de kracht van en de onderlinge verbinding tussen burger hetgeen ook weer kan leiden tot goede burgerinitiatieven. De potentie aan vrijwilligers is tegenwoordig bij de zogenaamde “moderne vrijwilligers” te vinden. Met de term “moderne” vrijwilligers bedoelen we de grote en nog steeds groeiende groep burgers, waaronder vitale ouderen, in de samenleving. Deze groep is niet in een en dezelfde leefstijl te vangen, hetgeen betekent dat deze burgers ook in hun vrijetijdsbesteding en eventuele vrijwillige inzet varieert. Dit betreft een groep burgers die vindt dat de ruil tussen de investering van tijd en geld en de ‘opbrengst’ in evenwicht moet zijn. Dit betekent dat het aanbod van (vrijwilligers)organisaties mee zal moeten veranderen. Het niet onderkennen of waarderen van de inzet van deze moderne vrijwilliger leidt ertoe dat deze mensen geen vrijwilliger worden of heel snel afhaken. Kortom: het binden van deze groep moderne vrijwilligers aan een organisatie, heeft invloed op het vrijwilligersmanagement van deze organisatie. Hierin zal ruimte gecreëerd moeten worden voor betrokkenheid, hetgeen begint bij het delen van een passie. Als je mensen aanspreekt op hun passie, zijn ze vanzelf betrokken en hoef je als organisatie niet meer opzoek naar moderne vrijwilligers. Wel zul je als organisatie moeten anticiperen met een veranderend aanbod: uitvoerende, bestuurlijke en coördinerende taken worden in het

22

vrijwilligerswerk steeds belangrijker, evenals coaching en voorwaardenscheppende activiteiten. Oude vormen van vrijwilligerswerk sluiten daar niet altijd bij aan. Aanpak: Gelet op de aanwezige potentie voor vrijwillige inzet voor de buurt en dus ook voor de leefbaarheid in de kern, gaan we in coproductie en in de vorm van een pilot, aan de slag met de respondenten die hebben aangegeven graag uitgenodigd te worden om mee te praten over de leefbaarheid in de kern. Deze groep is ook voor de eerder genoemde valideringsbijeenkomst uitgenodigd. Deze pilot richt zich op actief burgerschap met als uitgangspunt de hierboven genoemde coproductie onder het motto 'een samenleving maken doe je samen'. De respondenten die hebben aangegeven dat zij betrokken willen worden bij het vervolg worden uitgenodigd om de aanpak van de pilot te bespreken. Tevens wordt in deze bijeenkomst ook nader ingezoomd op de rol en mogelijkheden van de vrijwilligerscentrale. Voorgesteld wordt om de pilot door middel van een 'passie-ontbijt' op te pakken. Hiervoor worden de inwoners van de kern met organisaties zoals de verenigingen uit de kern, de buurtvereniging, ondernemers, het sociale wijkteam en de parochie uitgenodigd. Tijdens het passie-ontbijt wordt op ludieke wijze per persoon drie passies geïnventariseerd met de vraag om tenminste eenmaal per jaar één van deze passies in te zetten ten behoeve van de kern. Deze groep inwoners met hun talenten, hun passie en competenties waarbij wordt uitgegaan van hun eigen kracht, worden uitgenodigd voor een vervolgbijeenkomst. Vanuit de gemeente worden de talenten geïnventariseerd en de bijeenkomst georganiseerd en gefaciliteerd met als thema 'realiseer je dromen en ambities voor je kern met de talenten van de inwoners'. Met dit initiatief willen we energie en ideeënkracht bundelen om in gezamenlijkheid te werken aan het realiseren van gedeelde maatschappelijke dromen en ambities rondom de leefbaarheid in de wijk. Het kan leiden tot nieuwe inzichten of oplossingsrichtingen. Daarnaast wordt er een groep vrijwilligers samengebracht die met elkaar kennis maken, kennis delen en die open staan voor coproductie. De ervaringen die met dit initiatief worden opgedaan, worden vervolgens ook in andere kernen dan wel bij andere projecten of initiatieven ingezet.

23

2. Bijeenkomsten buurtverenigingen Gebleken is dat buurtverenigingen een belangrijke rol vervullen in de leefbaarheid in de kern. De kern Kunrade heeft één buurtvereniging namelijk Kundesj heem. Zowel uit de valideringsbijeenkomst alsook uit overige gesprekken met buurtverenigingen is de behoefte geuit om deze verenigingen met elkaar in contact te brengen teneinde elkaar beter te leren kennen, elkaar over activiteiten te informeren dan wel hoe zaken worden aangepakt. Kortom: er is behoefte aan ontmoeting tussen de buurtverenigingen in de gemeente Voerendaal. Aanpak: Op 30 september heeft een 'Meet & Greet' voor buurtverenigingen plaatsgevonden waarvoor alle buurtverenigingen zijn uitgenodigd. Het doel van deze bijeenkomst was elkaar ontmoeten, elkaar informeren en elkaar inspireren. Ten tijde van het redigeren van onderhavig rapport, had deze bijeenkomst nog niet plaatsgevonden waardoor de bevindingen niet zijn opgenomen. 3. Coördinatie van burgerinitiatieven De rol van de overheid is aan verandering onderhevig. Tijdens de valideringsbijeenkomst is de wens geuit dat vanuit de gemeente wordt meegedacht in kansen in plaats van redeneren vanuit risico's. Hierbij wordt de gemeente aangesproken op de rol van faciliterende overheid dan wel van toetsende naar coachende ambtenaar. Om dit proces te kunnen ondersteunen is behoefte aan het verankeren van een coördinerende rol in de gemeentelijke organisatie ten aanzien van burgerinitiatieven. Aanpak: Het is van belang dat burgers, verenigingen en instellingen dit aanspreekpunt opzoeken dan wel benaderen wanneer initiatieven worden ontwikkeld. Hiervoor is juiste en gerichte communicatie en PR van belang. Tot slot dient de betreffende contactfunctionaris burgers te motiveren, te faciliteren en zij die maatschappelijk actief willen zijn, verbinden. Het uitgangspunt hierbij is dat burgers zelf verantwoordelijk blijven voor hun eigen initiatieven.

24

BIJLAGE 1: FACTSHEET Inleiding In samenwerking met de leerlingen van groep 8 van BS Cortemich is door de gemeente Voerendaal een leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd in Kunrade (zie figuur 1). Het dorp Kunrade behoort tot de gemeente Voerendaal, samen met de dorpskernen Klimmen, Ransdaal, Ubachsberg en Voerendaal (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Naast deze vijf dorpen bestaat de gemeente Voerendaal nog uit zeven gehuchten; Colmont, Craubeek, Fromberg, Retersbeek, Termaar, Weustenrade, Winthagen en uit negen buurtschappen: Barrier, Dolberg, Koulen, Kruishoeve, Lubosch, Opscheumer, Overheek, Termoors en Terveurt (Wikipedia, 2014; Plaatsengids, 2014). Met het leefbaarheidsonderzoek wordt onderzocht of inwoners in Kunrade prettig wonen en of Kunrade een vitale buurt is. Het wordt steeds belangrijker dat inwoners samen voor elkaar en hun omgeving zorgen en dat iedereen zolang mogelijk actief kan meedoen in de samenleving (P. Leunissen, 2014).

Figuur 1: Kunrade Karakteristieken Kunrade Kunrade en Voerendaal zijn volledig aaneengegroeid en worden daarom vaak als één kern beschouwd. Kunrade is de grootste kern in de gemeente

Voerendaal (Plaatsengids, 2014; Wikipedia, 2014). Voerendaal-Kunrade telt samen 6.517 inwoners (Parkstadmonitor, 2014). Kunrade is van oorsprong een gehucht en heeft nooit een eigen dorpskern gehad. Wel werd in 1957 een noodkerk gebouwd, welke tegenwoordig dienstdoet als het gemeenschapshuis Kunderhoes. Tussen 1966 en 1968 werd de huidige kerk gebouwd en is Kunrade een parochie gewijd aan de O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand. Tot 2007 had Kunrade ook een eigen basisschool, maar deze is in december 2007 samengegaan met de basisschool van Voerendaal in de Brede School Cortemich (Wikipedia, 2014). De kern Kunrade telt 3.485 inwoners in 2014 en beslaat een oppervlakte van: 1.18 km². Dit betekent een bevolkingsdichtheid van 2.953 inwoners per km². Van de inwoners in Kunrade bezit 98% de Nederlandse nationaliteit. Daarnaast heeft 85% van de inwoners van de Nederlandse etniciteit. Van de bevolking is 6,66% afkomstig uit Duitsland en 1.11% is afkomstig uit België. 2,02% is Surinaams, Antilliaans of Marokkaans. De overige 5,21% van de bevolking is afkomstig uit overige (niet) geïndustraliseerde landen (Parkstadmonitor, 2014). Demografie Kunrade Van de 3.485 inwoners is 50,3% man en 49,7% vrouw. Negenenveertig procent van de inwoners van Kunrade is gehuwd en 37% van de inwoners is ongehuwd. Acht procent van de inwoners is

25

gescheiden en 6% heeft de weduwstaat (Parkstadmonitor, 2014). De gemiddelde leeftijd van de inwoners van Kunrade is 44 jaar (Parkstadmonitor, 2014). Figuur 2 toont de verdeling van leeftijd tussen mannen en vrouwen.

Figuur 2: Leeftijdverdeling tussen mannen en vrouwen in 2014. In figuur 3 is te zien dat de grootste groep inwoners van Kunrade een leeftijd heeft tussen de 45 en 65 jaar, namelijk 37%. Daarna volgt 25% van de inwoners met een leeftijd tussen de 20 en 44 jaar. Inwoners van 65 jaar en ouder, en inwoners jonger dan 19 jaar vormen de kleinste groepen met beide 19% (Parkstadmonitor, 2014).

Figuur 3: Leeftijdsgroepen in absolute aantallen (abs) in 2014. Samenstelling huishoudens Kunrade In Kunrade zijn in 2014 in totaal 1.565 huishoudens, met een gemiddelde huishoudensgrootte van 2,23 (Parkstadmonitor, 2014). Echtparen zonder kinderen vormen de grootste groep met 29% van alle huishoudens, gevolgd door

alleenstaanden met een aandeel van 28%. Echtparen met kinderen vormen 24% van alle huishoudens. Daarna volgen samenwonenden zonder kinderen en eenoudergezinnen met beide een aandeel van 7%. De kleinste groep huishoudens wordt gevormd door samenwonenden met kinderen met een percentage van 4% (Parkstadmonitor, 2014). Opleidingsniveau Tabel 1 geeft het opleidingsniveau van de potentiële beroepsbevolking (18-64 jaar) van de Kunradenaren weer in 2013. Het aantal laag opgeleiden in Kunrade bedraagt 18% in 2013. Dit is een afname vergeleken met voorgaande jaren, waarin in 2009 22% laag opgeleid was en in 2011 was dit 21%. Het aandeel met een middelbaar opleidingsniveau is 50%. Dit percentage is tussen 2011 en 2013 toegenomen met 16% en het aandeel inwoners met een hoog opleidingsniveau is afgenomen met 14%. Het aantal hoog-opgeleiden in Kunrade bedraagt 32% in 2013 (Parkstadmonitor, 2014; Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Tabel 1: Opleidingsniveau potentiële beroepsbevolking 2013 Opleidingsniveau Percent age Lager onderwijs 2,00% Lager beroepsonderwijs 8,00% (lts,lhno) MAVO (mulo) 8,00% MBO (mts, meao) 32,00% HAVO/VWO 18,00% HBO (hts, heao) 22,00% WO (universitair) 10,00% Werk en inkomen In 2013 is 82% van de potentiële beroepsbevolking werkzaam en van deze werkende inwoners is 56% man en 44% vrouw. Van deze groep werkzame personen werkt 83% meer dan 12 uur per week. De jeugdwerkloosheid in

26

Kunrade bedraagt 1% (Parkstadmonitor, 2013). Over de kern Kunrade zijn geen gegevens over het inkomen bekend. Wel voor de buurt Voerendaal-Kunrade. In 2010 was het gemiddelde inkomen per inwoner €22.200,-. Per inkomensontvanger was dit €29.600,-. Het aandeel lage inkomens is 39% en het aandeel hoge inkomens is 19%. Zes procent van de huishoudens heeft een inkomen onder of rond het sociale minimum (weetmeer.nl, 2014). Leefbaarheid De algemene kwaliteit van de woonomgeving scoort in 2013 een 7,9. De huizen in Kunrade bestaan voor 85% uit koopwoningen en voor 15% uit huurwoningen. Bewoners geven voor hun koophuis als rapportcijfer een 8,1 en voor een huurhuis een 7,8 (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Op de sociale kwaliteit van de woonomgeving scoort Kunrade een 6,2. Kijkend naar de ontwikkeling van de sociale cohesie is men in 2013 weer terug op het niveau van 2009 (6,2), na een lichte toename in 2011 (6,4). Daarnaast bedraagt de score voor overlast een 2,0 in Kunrade. De gemiddelde schaalscore in de gemeente Voerendaal bedraagt een 1,6. Gemiddeld genomen is de overlast afgenomen, want in 2009 en 2011 scoorde Kunrade een 2,4 voor overlast in de woonomgeving (Gemeentemonitor Vorendaal, 2013). In 2013 voelt 84% van de inwoners van Kunrade zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. In voorgaande jaren was dit nog 90%, er is dus een lichte daling te zien. De kwaliteit van de leefbaarheid van de buurt hangt ook samen met de voorzieningen in de directe woon- en leefomgeving. In Kunrade is 69% tevreden over de buurtvoorzieningen (Gemeentemonitor

Voereendaal, 2013). Ook is 69% van de inwoners gehecht aan hun buurt. En 55% voelt zich voldoende vertegenwoordigd door een buurtorganisatie (Partkstadmonitor, 2013). Openbare orde en veiligheid In Kunrade heeft 28% van de inwoners zich weleens onveilig gevoeld, dit percentage is sterk toegenomen ten opzichte van 2011 waar 16% zich weleens onveilig heeft gevoeld. In 2009 was dit percentage nog 23%. In 2013 geeft 30% van de Kunradenaren aan slachtoffer te zijn geweest van één of meer misdrijven in de buurt. Dit is een toename ten opzichte van 2011 (29%) en 2009 (21%)(Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Beheer & onderhoud en verkeer De score voor het beheer en onderhoud in de buurt bedraagt een 6,2 in 2013. Dit is een daling ten opzichte van 2011 waarin er nog een 6,5 gescoord werd. Deze ontevredenheid uit zich met name in het onderhoud van de speelvoorzieningen en de trottoirs (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). De verkeersvoorzieningen worden gewaardeerd met een 6,7 in 2013. Dit is een afname van 0,5 ten opzichte van 2011 (7,2) en deze score is gelijk met 2009 (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). (Psychische) gezondheid Gemiddeld 15% van de Kunradenaren voelt zich wel eens eenzaam, waarvan 3% vaak en 12% soms. De twee meest genoemde redenen voor eenzaamheid zijn: weinig of geen familie, vrienden of kennissen in de woonomgeving en een slechte gezondheid (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). In Kunrade ervaart 16% van de inwoners de eigen gezondheid als “matig” of

27

“slecht”. Deze negatieve gezondheidsbeleving is de laatste jaren toegenomen. In 2011 was dit 14% en in 2009 was dit 12% (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Veertig procent van de inwoners van Kunrade kampt met overgewicht, en 15% heeft ernstig overgewicht. Daarnaast rookt 16% van de inwoners (Parkstadmonitor, 2013). Maatschappelijke participatie Behalve op het gebied van betaald werk, school of huishouden kunnen mensen ook anderszins actief zijn, bijvoorbeeld op het terrein van vrijwilligerswerk, hobby’s en vrijetijdsbesteding. Op het gebied van maatschappelijke participatie scoort Kunrade een 4,7 in 2013. Dit betreft een toename ten opzichte van 2011 (4,0) en 2009 (3,9). De gemiddelde score in de gemeente Voerendaal is een 4,6 (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Uit de Parkstadmonitor blijkt dat 44% van de inwoners van Kunrade actief was als vrijwilliger in 2013. Veertig procent van de inwoners heeft een hobby en 70% doet aan sport. Met zelfredzaamheid wordt in beeld gebracht in hoeverre inwoners kunnen deelnemen aan de samenleving. In Kunrade geeft 83% aan zelfredzaam te zijn. Dit is een daling ten opzichte van 2011 (92%) (Gemeentemonitor Voerendaal, 2013). Verenigingen In Kunrade is een bloeiend verenigingsleven. Er zijn verenigingen gevestigd voor jong en oud. De carnavalsverenigingen De Kaatboere en stichting Kaatbuurkes. Er zijn ook muzikale verenigingen: jeugdkoor Tutta Musica en Kerkelijk zangkoor Kunrade, Harmonie Sint Joseph en de Stichting

Euregio Zangprojecten. Voor de jeugd is er de Stichting Jeugdwerk Kunrade (SJK). Voor de ouderen is er de Stichting Senioren Societeit (SENSO), Zijactief, RK Vrouwenbond St. Anna en De Zonnebloem. Ook is er een judovereniging, toneelvereniging De Jonge Boeren (DJB), een rijvereniging en ponyclub, een wandelvereniging, een recreatieve volkstuinvereniging, De Vogelvrienden Kunrade en Nut en Sport. Daarnaast is er ook nog het Oranje Comité Kunrade-Voerendaal. In Kunrade is één buurtvereniging gevestigd: Kundesj Heem (Gemeentegids Voerendaal, 2013-2014). In totaal tellen deze verenigingen in Kunrade 1600 leden. Waarvan 68% woonachtig is in de gemeente Voerendaal. Vrijwilligerswerk In maart 2014 is het wijksteunpunt Voerendaal-Kunrade geopend in het Kunderhoes. Dit is een inlooppunt waar vrijwilligers en professionals samenwerken. Tevens is hier de vrijwilligerscentrale gevestigd waar men terecht kan voor bemiddeling en advies. In Kunrade wordt ook vrijwilligerswerk uitgevoerd voor en door de verenigingen. Bronvermelding Parkstadmonitor (2014) http://www.parkstadmonitor.nl/ Plaatsengids (2014) http://www.plaatsengids.nl/voerendaal Gemeentemonitor Voerendaal (2013) Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2013 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen weetmeer.nl (2014) http://data.weetmeer.nl/buurt/item/view Wikipedia (2014) http://nl.wikipedia.org/wiki/Voerendaal_ (gemeente)

28

BIJLAGE 2: COLUMN 'AAN DE KANT'

29

BIJLAGE 3: VRAGENLIJST ZIE HIERVOOR APART DOCUMENT 'BIJLAGE 3'.

30

BIJLAGE 4: CULTUUROMSLAG ZOWEL BIJ DE BURGER ALS DE GEMEENTE

Met het oog op de nieuwe ontwikkelingen en de veranderingen binnen het sociale domein is het belangrijk dat een cultuuromslag plaatsvindt naar een participatiesamenleving. Tevens blijkt deze cultuuromslag ook een positief effect te kunnen hebben op leefbaarheid in bredere zin. Daarom is het van belang dat de gemeente aandacht besteedt aan deze cultuuromslag waarbij haar burgers moeten toewerken naar het aanspreken van hun eigen kracht en hun sociale netwerk. Een eerste stap is gezet met het uitvoeren van dit leefbaarheidsonderzoek in samenwerking met de inwoners van Kunrade: zowel de leerlingen die de enquête hebben gehouden, als de burgers die hebben meegewerkt aan de valideringsbijeenkomst en de burgers die de tentoonstelling over leefbaarheid hebben bezocht. In de vragenlijst van het leefbaarheidsonderzoek zijn de inwoners van Kunrade ook ondervraagd over burenhulp, vrijwilligerswerk, en eigen kracht. Dit zijn niet alleen belangrijke aspecten binnen de waardering van de leefbaarheid in een kern, maar dit zijn ook belangrijke onderdelen van de toekomstige participatiesamenleving. Mede daarom zijn deze onderwerpen verder uitgediept in de valideringsbijeenkomst, met als toevoeging het onderwerp buurtinitiatieven. De cultuuromslag heeft niet alleen betrekking op de burgers, maar deze is ook van invloed op de taakopvatting en -invulling van de medewerkers en partners van de gemeente. Ook hier dient het zogenaamde 'omdenken' verinnerlijkt te worden. Dit aandachtspunt is onder andere expliciet tijdens de valideringsbijeenkomst van dit leefbaarheidsonderzoek aan de orde gekomen. De deelnemers aan deze bijeenkomst hebben voorbeelden genoemd waarbij ze niet de gewenste medewerking van de gemeente hebben ervaren bij de uitwerking van een burgerinitiatief. Opgemerkt is dat vanuit de gemeente primair aan risico's en regels werd gedacht in plaats van in kansen, uitdagingen en mogelijkheden. Tevens vindt men dat de gemeente moet trachten meer te signaleren en de burgers moet stimuleren en faciliteren om tot een initiatief te komen. Dit faciliteren kan gebeuren door positief in te gaan op een buurtinitiatief en door te verbinden en te verwijzen. Daarnaast kunnen buurtinitiatieven en de eigen kracht groeien door deregulatie bij de gemeente in termen van 'van toetsende naar coachende ambtenaar', 'denken in kansen' en 'de faciliterende overheid'. Wanneer men positief op initiatieven reageert en faciliteert door bijvoorbeeld het bieden van garanties, het verlenen van medewerking maar bovenal door mee te denken, versterkt de eigen kracht van de samenleving. Bovenstaande ontwikkelingen zijn een aandachtspunt voor de gehele gemeentelijke organisatie. De andere manier van het benaderen van vraagstukken vanuit de samenleving c.q. burgerinitiatieven vragen alertheid, het 31

geven van ruimte en vertrouwen aan medewerkers en het laten ervaren van successen wanneer de herziene aanpak tot een goed resultaat heeft geleid. De eerste stappen worden hierin reeds gezet, o.a. tijdens het VIB-café in juni jl. Hierin zijn in verschillende werksessies voorbeelden behandeld waarbij aan de medewerkers werd gevraagd hoe wij als gemeente buurtinitiatieven kunnen ondersteunen en faciliteren teneinde de eigen kracht èn leefbaarheid in kernen te kunnen versterken. Gebleken is dat dit als een waardevolle sessie is ervaren. Om deze benadering goed te kunnen borgen is uiteraard herhaling en het uitwisselen van goede voorbeelden van belang. Maar zoals gezegd, zijn de eerste stappen gezet.

32

BIJLAGE 5: TABEL EIGEN ROL IN LEEFBAARHEID Plek

Eigen rol in leefbaarheid

1

Sociaal netwerk: sociale contacten in de buurt/ vriendelijk en sociaal zijn/ je aanpassen/ overal aan meedoen Vrijwilligerswerk: inzet voor verenigingen/ lid van de (buurt)vereniging/ vrijwilliger zijn/ Senso/vrijwilliger gebruikersgroep Kunderhoes/bestuurlid; carnavalsvereniging Kaatboere & Kaarbuurkes, stichting jeugdwerk SJK Schoon, heel en veilig: de buurt netjes houden/ onderhoud aan rozenperk voor mijn woonhuis/ tuin onderhouden/geen overlast veroorzaken Informele zorg: elkaar helpen / mantelzorg/zelf klaar staan met vervoer Sociale controle: alert en oplettend zijn / signaleren van problemen en contact opnemen met gemeente/ attenderen op wat niet kan/ Ik vind dit niet veilig en heb hier ook de politie van op de hoogte gebracht (drugsdealen) Activiteiten en voorzieningen (vrijwilligerswerk): Inzet voor beleefweide en speeltuin/ organiseren activiteiten voor de buurt Overig: later na studie/wijksteunpunt Kunderhoes/ beweging/ politiek actief zijn

2

3 4 5

6 7

Aantal x genoemd 15 14

13 10 9

6 4

33

BIJLAGE 6: TABELLEN KUNRADER TIPS EN TOPS

Plek

Top 10 tops (sterktes)

1

Sociale samenhang en verenigingsleven: gezellig / (goed) vereniging(sleven) / vriendelijke, leuke, sociale mensen / gemeenschapszin / hechte gemeenschap / carnaval / Kaatboere / dorpsgevoel / saamhorigheid / hecht / fijne buren / buurtvereniging / kent veel mensen / iedereen kent iedereen / familie & vrienden / scouting / jonge buurt / gemeenschap / eensgezindheid / sociale contacten / onderling verhouden / thuisgevoel / buurtfeest / mensen helpen elkaar goed / ouderenwerk / sociale controle / behulpzaamheid Landelijke omgeving: natuur / groene omgeving / buitengebieden / landelijk / (mooie/leuke) omgeving / mooi /fijn /prettig wonen / wandelen / wandelwegen / wandelgebied / ruimte(lijk) Voorzieningen: sporthal /mogelijkheden / activiteiten / voldoende voorzieningen / faciliteiten / winkels / winkelaanbod/ school / Kunderhoes / centrum in de buurt / speeltuin / bibliotheek / medische voorzieningen / dokter Bereikbaarheid: goede bereikbaarheid / gunstige en centrale ligging / dichtbij verschillende steden Rustig Woonomgeving: woongenot / mooi dorp /“Nieks sjunder wie Kunder”/ gewoon geweldig / woonomgeving / plek in straten om te spelen / redelijke goede huizen met tuinen / knus dorp / kleinschalig Netjes / schoon Veiligheid / weinig vandalisme / geen overlast Leefbaar(heid)

2

3

4 5 6

7 8 10

Aantal x genoemd 122

98

89

62 54 19

16 15 7

34

Plek

Top 10 tips (verbeterpunten)

1

Verkeer: verkeer / (verkeers) veiligheid / Heerlerweg: verkeer, snelheid, weg, kruispunt / te hard rijden / afrit Heerlerweg / meer 30km zones / verkeer rond school / parkeerplek rond school / betere, meer parkeervoorzieningen / verkeersdrukte terugdringen / terugdringen van stank, stof en verkeersoverlast Valkenburger-weg / geluidsoverlast / verkeerslawaai / brommers zachter rijden / infrastructuur Meer speelvoorzieningen /speeltuinen /speelveldjes Stoepen / trottoirs moeten beter / wandelpaden verbeteren / meer zebrapaden / meer bankjes / op- en af rijmogelijkheden trottoir Veiligheid: Meer politie controle (zichtbaarder) / drugsoverlast / inbraken voorkomen / vandalisme / hangjongeren / beter toezicht houden / vernieling aanpakken Meer activiteiten , meer maken voor jongeren/ Disco, uitgaansgelegenheid tieners / skatebaan/ ouderenspeelplaats Winkelaanbod vergroten / buurtwinkel / winkels Onderhoud groen / bloembak O.L.V.plein verwijderen / park opknappen / randgroen behouden Meer prullenbakken / verloedering / rommel Heerlerweg / meer opruimen Verbeteren asfalt / onderhoud wegen Hondenpoep beter aanpakken / losloopgebied voor honden

2 3 4

5 6 7 8 9 10

Aantal x genoemd 60

32 26 22

18 14 14 12 9 9

35

BIJLAGE 7: TABEL TOP 10 IDEEËN VOOR DE LEEFBAARHEID Plek Top 10 ideeën over de leefbaarheid 1

2

3

4 5 6 7

8 9 10

Voorzieningen voor de jeugd: Meer voor jeugd, jongeren / meer speelgelegenheden / speeltuin / voetbalpalen Bautseplein Verkeer: Heerlerweg / handhaven verkeerssnelheid / verkeersremmende maatregelen / Zebrapaden / Vrachtverkeer verbieden op Heerlerweg en Valkenburgerweg / Wij klagen al 15 jaar over overlast Valkenburgerweg en wordt niks mee gedaan daarom ook geen belangstelling in verdere betrokkenheid Sociale samenhang: Mensen actief betrekken, actief maken / Sociaal blijven / sociale contacten / kinderen betrekken / via social media mensen betrekken (praten) / website/ een gezamenlijke sociale activiteit organiseren voor de kern Kunrade / zeskamp Veiligheid: Meer (zichtbaarder/inzet) politie / BOA / wijkagent Meer prullenbakken Hondenpoep opruimen Woningaanbod: Meer woningen voor ouderen / Als het toewijzingsbeleid zo doorgaat zullen meer jongeren vertrekken en vergrijst Kunrade / Natuur niet opofferen voor bouw Voorzieningen: geldautomaat / meer winkels / goede doorontwikkeling wijksteunpunt Voor iedere leeftijd wat te doen Gezamenlijk (zwerf)vuil opruimen

Aantal x genoemd 18

15

14

7 6 4 4

4 3 2

36

BIJLAGE 8: IDEEËN VAN DE KUNSTWERKJES VAN DE LEERLINGEN VAN GROEP 8 OVER DE LEEFBAARHEID IN KUNRADE •

•

• •

• •

•

Zorg  prijswinnaars beste idee Zorg voor jezelf = het poppetje, Zorg voor de ander = de verbanddoos, Zorg voor de omgeving = schommel en prullenbak Heden&Toekomst  prijswinnaars beste uitvoering In het heden is er minder, er zijn nu veel winkels failliet en er is veel te doen voor de kleine kinderen maar niet voor de oudere kinderen, in de toekomst meer natuur Heden: slechte dingen – wij maken veel rommel (werklui) – er is alleen voor ons iets te doen (kleine kinderen) – ik loop langs rommel zonder het op te ruimen – weinig natuur Toekomst: goede dingen die moeten gebeuren - meer natuur en stille plekjes - wij spelen leuk - wij helpen met opruimen - ik kom je helpen Tip: Kunrade vervuild Top: Kunrade schoon  afval  ligt naast de prullenbak  hondenpoep  overlast  openbaar vervoer  mag meer in Kunrade  organiseren buurtfeesten  niet genoeg te doen voor de jeugd in Kunrade  duurzaamheid is goed in orde  veel mensen vinden het prettig en willen blijven in Kunrade Schoner milieu  door afval op te ruimen Met dit project willen deze leerlingen daar aandacht voor vragen Toekomst Kunrade: Hoe het eruit kan zien als iedereen meewerkt o Meer winkels o Groentetuin o Speeltuin o Betere zorg o Minder/geen vervuiling door meer prullenbakken o Drugsdealers in de gaten houden Buurthuis voor jongeren: buiten schooltijd gratis naartoe o Gamen o Werkschuur o Legaal graffiti spuiten 37

• • •

• • • •

•

• • •

•

o Relaxen o Leuke activiteiten doen Café  waar jeugd onder de 18 elkaar kan ontmoeten Lyndenplein: ziet er kaal uit en daarom een maquette gemaakt o Parkje: ontmoetingsplek voor jong en oud met genoeg groen Goed: o School in buurt o Veel speeltuintjes o Alles in de buurt Verbeterpunten: o Meer prullenbakken o Meer bankjes o Gezelligere buurt o Meer winkels o Minder natuur weghalen Weinig speelruimte voor kinderen  speeltuin gemaakt  om aandacht te trekken voor meer speelruimte voor kinderen Goed: Slecht: overlast Heerlerweg Grote BBQ-dag  bbq, bomen, schommel, mensen Buurtwinkeltje  sommige mensen willen een buurtwinkel omdat de oudere mensen of mensen die niet goed kunnen lopen nu ergens anders heen moeten voor boodschappen Met naar school gaan moet je vaak lang wachten met oversteken omdat de straat druk is  Heerlerweg. Sinds de nieuwe afrit moet je nog langer wachten, waardoor we te laat op school komen Veel mensen willen meer kunst&toerisme  Kunstmarkt Wegdek is slecht  veel hobbels Stoep niet goed  te smal / tegels steken uit Weinig te doen voor jeugd  graffitimuur Deze dient als ontmoetingsplek voor jongeren, dit moet wel buiten het centrum zijn zodat er geen overlast is Leuk aan Kunrade: o Sportveldje o Aardige mensen o Fijne wandelpaden o Sportclubs o Speeltuin Te verbeteren: o Betere prullenbakken o Troep in de beekjes o Hondenpoep 38

• •

•

o Paardenpoep Goed: 30 km/u, schoon Slecht: te hard rijden, rommel Verbeteringen: een schonere en rustige buurt Mei 2014: o Vijver o Veel troep o Snel rijden o Slechte weg Mei 2016 o Vijver weg speeltuin o Schoner o Zachter rijden o Goed wegdek o Appeltjes plukken o Zonnepanelen en windmolen Meer natuur: o Groen laten staan en niet weghalen o Nieuwe groen aanplanten of groen terugplanten

39