Eilanden in de Atlantische Oceaan A - IN HET OOSTEN IJSLAND Eilandstaat omringd door de Atlantische Oceaan in het zuiden, de Straat van Denemarken (tussen IJsland en Groenland) in het westen en de Groenlandzee, een deel van de Noordelijke IJszee, in het noorden. Het noordoosten van het land ligt net onder de poolcirkel, dewelke precies over het kleine eiland Grímsey loopt, dat tot IJsland behoort. De hoofdstad Reykjavik ligt aan de zuidwestkust en is daarmee 's werelds meest noordelijke hoofdstad. IJsland zelf is het meest westelijk gelegen land van Europa. Het land kent een aantal actieve vulkanen, waaronder de Katla onder de Mýrdalsjökull, het Laki-gebied, de Hekla, en het nieuwe eiland Surtsey. FAERÖER In de driehoek Schotland-Noorwegen-Ijsland, als autnoom gebied binnen het Koninkrijk Denemarken. De naam komt waarschijnlijk van 'schapeneilanden'. Hoofdstad: Tórshavn op het grootste eiland Streymoy. Het hoogste punt is de Slættaratindur op het tweede grootste eiland Eysturoy. Op Vágar ligt het enige vliegveld van de Faeröer. Vroeger moesten luchtreizigers die naar Tórshavn wilden, een overtocht per veerboot maken, maar sinds in 2002 de Vágartunnel werd voltooid is er een rechtstreekse wegverbinding. ROCKALL Kleine rotspunt, gelegen op 480 km ten westen van de Schotse Hebriden. Het is de top van een gedoofde vulkaan, die 22 m boven de zeespiegel uitsteekt. In de buurt van Rockall bevinden zich Hasselwood Rock en Helen's Reef. Op deze rotsen verging in 1904 de SS Norge. MONT SAINT-MICHEL Klein, rotsachtig (schier)eiland in Frankrijk, behorende tot de gemeente Le Mont-Saint-Michel. Het eiland ligt ongeveer 1 km uit de kust bij de plaats Avranches in Normandië. Het is oorspronkelijk een getijdeneiland: het was over land bereikbaar bij laagwater, maar bij hoogwater was het omringd door water. Tegenwoordig loopt er een smalle verhoogde weg naar het eiland. St Michael’s Mount is een vergelijkbaar eiland, gelegen aan de zuidkust in Cornwall, bij de stad Penzance.
CHAUSEY-EILANDEN Groep kleine Franse eilanden in Laag-Normandië, die geografisch gezien deel uitmaken van de Kanaaleilanden. Op 7 hectare na op het zuidelijke punt van Grande Île, rond het fort en de vuurtoren, zijn de eilanden in privébezit en horen toe aan de Société Civile Immobilière die de families Durand de Saint-Front, Fortin en Gélin vertegenwoordigt. De Chausey-eilanden maken deel uit van de gemeente Granville in het departement Manche. ÎLE D’OUESSANT Eiland in het Franse departement Finistère, in de regio Bretagne. Het is het meest westelijke gebied van Europees Frankrijk. De plaats maakt deel uit van het arrondissement Brest. GLÉNAN-ARCHIPEL Kleine eilandengroep voor de Bretonse kust, ongeveer tien zeemijlen ten zuiden van Fouesnant. Naast het hoofdeiland Saint-Nicolas zijn de belangrijkste eilandjes Bananec, Loc'h, Penfret, Cicogne, Drénec, Brunec, Guiautec, Quignénec en Île aux Moutons. In de zomer wordt de archipel druk bezocht door dagtrippers uit Finistère, aangetrokken door het heldere, azuurblauwe water en de parelwitte stranden. EILANDEN IN DE GOLF VAN BISKAJE
(van noord naar zuid) • Belle-Île-en-Mer: het grootste Bretonse eiland, in het departement Morbihan van de provincie Bretagne, ten zuiden van het Schiereiland van Quiberon, vlak bij de eilanden Houat en Hoëdic. • Île de Noirmoutier: in de Baai van Bourgnef, even ten zuiden van de monding van de Loire , gekend vanwege de Passage du Gois, een weg van 4,5 km die bij hoogtij onder water loopt en alleen berijdbaar is bij laagtij. • Île d'Yeu: iets ten zuiden van Île de Noirmoutier en kan worden bereikt per veerboot vanuit Fromentine en Saint-Gilles-Croix-de-Vie. • Île de Ré: vakantie-eiland in de regio Poitou-Charentes in het departement Charente-Maritime, vanaf het vasteland (La Rochelle) te bereiken via een lange tolbrug. • Île d'Aix: croissant-vormig eiland in het departement Charente-Maritime (regio Poitou-Charentes), ten zuidoosten van Île de Ré en ten noordoosten van Île d’Oléron. • Île d'Oléron: na Corsica het grootste Franse eiland, met ten oosten Fort Boyard, dat de doorgang tussen het Île d'Oléron en het Île d'Aix moest verdedigen. • Île Madame: kleinste van de vier eilanden van de Charente-Maritime, en het enige dat hoort bij een op het vasteland liggende gemeente, met name Port-des-Barques. Bij laagtij is het met het vasteland verbonden door een weg van zand en stenen, de Passe aux Bœufs. AZOREN Archipel op 1.448 km van het Iberisch Schiereiland en op ca 2.000 km van het Amerikaanse continent, bestaande uit 9 bewoonde eilanden en 8 onbewoonde eilandjes (samen de Formigas Bank). De grootste stad, Ponta Delgada, ligt op het oostelijke eiland São Miguel. Van noordwest naar zuidoost: Corvo, Flores, Faial, Pico, São Jorge, Graciosa, Terceira, São Miguel en Santa Maria.
MADEIRA Ongeveer 700 km ten westen van Afrika en 1.000 km ten zuidwesten van de Portugese kust. Samen met Porto Santo en de zuidelijker gelegen Ilhas Desertas (Deserta Grande, Bugio & Ilhéu Chão) en de Ilhas Selvagens (Selvagem Grande & Selvagem Pequena) vormt het de archipel en autonome regio Madeira. De grootste stad op Madeira en tevens de hoofdstad van de autonome regio is Funchal. CANARISCHE EILANDEN Eilandengroep in de Atlantische Oceaan, ten westen van Marokko en de Westelijke Sahara. Ze hebben als Spaanse autonome regio twee officiële hoofdsteden, Santa Cruz de Tenerife en Las Palmas de Gran Canaria. De 7 grote eilanden: El Hierro of Ferro, Fuerteventura, Gran Canaria, La Gomera, La Palma, Lanzarote en Tenerife.
En de 6 kleinere eilandjes : Graciosa, Alegranza, Montaña Clara, Isla de Lobos, Roque del Este en Roque del Oeste. KAAPVERDIË De archipel is zo genoemd vanwege de westelijke ligging van de eilanden ten opzichte van de Kaap Verde, het meest westelijke punt van het Afrikaanse vasteland in Senegal. Kaapverdië is onderverdeeld in twee regio’s, namelijk de noordelijke Barlavento (Boa Vista, Branco, Razo, Sal, Santa Luzia, Santo Antão, São Nicolau en São Vicente) en de zuidelijke Sotavento (Brava, Fogo, Maio, Rombo-eilanden en Santiago) Hoogste punt: Mount Fogo.
BISSAGOS-EILANDEN / BIJAGÓS ARCHIPELAGO Groep van 21 hoofdeilanden en nog vele kleinere die deel uitmaken van Guinee-Bissau. De eilanden Bubaque, Bolama en Caravela zijn het meest bewoond en worden vaak bezocht door toeristen.
EILANDEN IN DE GOLF VAN GUINEE
(van noord naar zuid)
• Bioko: vroeger Fernando Pó, deel van Equatoriaal-Guinea, en de hoofdstad Malabo bevindt zich op het eiland. De andere vier gemeenten op het eiland zijn Baney, Luba, Rebola en Riaba. • São Tomé & Principe: bestaat uit 10-tallen eilanden, waarvan Sao Tomé verreweg het grootst is en het is het kleinste land in Centraal-Afrika en na de Seychellen het kleinste land van Afrika. • Annobón / Pagalú: een eiland en provincie van Equatoriaal-Guinea, 200 km ten zuiden van São Tomé en 350 km ten westen van Gabon. • Corsico: eilandje op ongeveer 25 km van Rio Muni, voor de kust van Equatoriaal-Guinea. ASCENSION ISLAND Het valt onder de jurisdictie van Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha en is een overzees gebiedsdeel van het Verenigd Koninkrijk. De hoofdplaats is Georgetown. SAINT HELENA Het valt onder de jurisdictie van Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha en is een overzees gebiedsdeel van het Verenigd Koninkrijk. De hoofdplaats is Jamestown (tevens van de jurisdictie). TRISTAN DA CUNHA Het valt onder de jurisdictie van Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha en is een overzees gebiedsdeel van het Verenigd Koninkrijk. De hoofdplaats is Edinburgh-of-the-Seven-Seas. Hoogste punt is Queen Mary’s Peak. Eilanden in de archipel: Tristan da Cunha, Gough (of Diego Alvarez), Inaccessible en de Nightingaleeilanden (met Nightingale, Middle Island en Stoltenhoff).
B - IN HET WESTEN CANADESE EILANDEN
(van noord naar zuid) • Anticosti: rotsig eiland bij de uitmonding van de Saint-Lawrencerivier in de provincie Quebec, in het noorden van het Labrador-schiereiland gescheiden door de Jacques Cartier-straat en in het zuiden van het Gaspé-schiereiland door de Honguedo-straat. • Newfoundland: behoort tot de Canadese provincie Newfoundland & Labrador, en wordt door de Straat van Belle Isle gescheiden van het Labrador-schiereiland. De provinciehoofdstad St. John's bevindt zich op de zuidoostelijke punt van het eiland, met net ten zuiden ervan Cape Spear, het meest oostelijke punt van Canada. Bekend is L'Anse aux Meadows, een vikingnederzetting. • Saint-Pierre & Miquelon: een Frans overzees gebied, bestaande uit een groep van 8 kleine eilanden op ongeveer 25 km voor de kust van Newfoundland, met als hoofdplaats Saint-Pierre. De eilanden zijn Saint-Pierre, Miquelon-Langlade, Île aux Marins, Petit Colombier, Grand Colombier, Île aux Pigeons en Île aux Vainqueurs. • Cape Breton Island: een deel van de Canadese provincie Nova Scotia, waarvan het gescheiden is door de Straat van Canso, met in het midden het zoutwater-estuarium Bras d'Or-meer. • Prince Edward Island: hoofdeiland van de gelijknamige provincie, in het westen grenzend aan New Brunswicken ermee verbonden via de Confederation Bridge, in het zuiden aan Nova Scotia en in het noordoosten aan Newfoundland & Labrador. • Magdalena-eilanden: kleine eilandengroep in de Saint-Lawrencebaai, bestaande uit 9 eilanden behorende tot de provincie Quebec, hoewel ze dichter bij Prins Edward en Nova Scotia liggen.
• Oak Island: met eiken bedekt eiland in de Mahonebaai, ten zuiden van de provincie Nova Scotia. De dichtstbijzijnde grote plaatsen zijn Halifax in het noordoosten, Chester in het westen en Lunenburg in het zuiden. Vooral bekend wegens verhalen over ‘The Money Pit’. • Sable Island: boogvormige zandrichel, zo’n 180 km ten zuidoosten van Nova Scotia. U.S.-EILANDEN (van noord naar zuid) • Mount Desert Island: het grootste eiland voor de kust van Maine, met o.a. Acadia Natonal Park. • Isles of Shoals: groep kleine eilanden voor de kust van Maine en New Hampshire, met als grootste eilanden Appledore, Star & Smuttynose Island. • Boston Harbor Islands: eilanden voor de kust van Boston (Massachusetts), met als voornaamste bezienswaardigheden Fort Warren op Georges Island, Boston Light (oudste vuurtoren in de VS) op Little Brewster, Spectacle Island en Peddocks Island (waar ‘Shutter Island’ is opgenomen). • Monomoy Island: zandeiland ten zuidoosten van Cape Cod (Massachusetts). • Elizabeth Islands: eilandjes ten zuidwesten van Cape Cod (Massachusetts). • Martha's Vineyard: eiland ten zuiden van Cape Cod (Massachusetts), in vroeger tijden bekend om de walvisvaart en de grote dovengemeenschap die er woonde. • Nantucket Island: eiland iets verder ten zuiden van Cape Cod (Massachusetts), dat samen met de eilandjes Tuckernuck en Muskeget een county vormt. Het verhaal van Moby Dick speelt zich hier gedeeltelijk af.
• Aquidneck Island: grootste eiland in Narragansett Bay (Rhode Island) met steden Portsmouth, Middletown en Newport. • Conanicut Island: 2de grootste eiland in Narragansett Bay (Rhode Island), ten westen van Aquidneck Island. • Prudence Island: 3de grootste eiland in Narragansett Bay (Rhode Island), ten noorden van Conanicut Island en ten noordwesten van Aquidneck Island. • Block Island: eiland in Narragansett Bay (Rhode Island), ongeveer 20 km uit de kust waarvan het gescheiden wordt door Block Island Sound. • Fishers Island: eiland aan de zuidoost-kust van Connecticut, aan de oostzijde van Long Island en de westzijde van Rhode Island. • Long Island: eiland voor de kust van de staat New York, en één van de dichtstbevolkte gebieden van de Verenigde Staten. Op het westelijke deel liggen de stadsdelen Brooklyn en Queens (JFK & LaGuardia Airport), in het midden Nassau en in Suffolk, het oostelijk deel van het eiland, liggen The Hamptons. Ten zuiden van Long Island liggen de Outer Barrier Islands waaronder van west naar oost Coney Island (ten zuiden van Brooklyn), Long Beach Barrier Island, Jones Beach Island, Fire Island en Westhampton Island. • Assateague Island: eiland voor 2/3 in Maryland en voor 1/3 in Virginia, bekend van Toms Cove. • Chincoteague Island: eiland voor de kust van Virginia, bekend vanwege de Chincoteague Ponies. • Outer Banks: kustgebied van North Carolina, te vergelijken met de Waddeneilanden, van noord naar zuid bestaande uit Bodie Island, Hatteras Island, Ocracoke Island en Harkers Island en met Roanoke Island tussen deze eilanden en de kust (bekend van de Verloren Kolonie uit 1585).
• Sea Islands: meer dan 100 eilanden gesitueerd tussen de mondingen van de Santee River en St. Johns River, langs de kustvan South Carolina, Georgia en Florida. • Merritt Island: eiland voor de kust van Florida, nabij Cocoa Beach, met in het noorden het John F. Kennedy Space Center. • Florida Keys: archipel van ongeveer 1.700 kleine eilandjes die deel uitmaken van Florida en zich uitstrekken van Miami in het noordoosten naar het zuiden, en vervolgens afbuigen in westelijke richting tot aan Key West (slechts 150 km van Cuba en woonplaats van Ernest Hemingway) en de Dry Tortugas (onbewoonde eilandengroep en national park met Fort Jefferson op Garden Key). Alle bewoonde Keys zijn met elkaar en het vasteland verbonden via de Overseas Highway, die een deel is van U.S. Route 1. Andere bekende Keys zijn Key Biscayne & Key Largo. BERMUDA Overzees gebiedsdeel onder soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk voor de kust van Noord-Amerika, vooral bekend door de Bermuda-driehoek en bestaande uit o.a. Main Island, Saint George, Saint David en Somerset.
BAHAMA’S Archipel van 700 eilanden en 2.000 keys, ten zuidoosten van Florida, ten noorden van Cuba en Haïti, en ten westen van de Britse Turks- en Caicoseilanden, waarmee het de Lucayan Archipel vormt. Het grootste eiland is Andros. Een ander onderdeel, de Bimini-eilanden, liggen ten noordwesten ervan. Ten noorden ligt Grand Bahama met de op één na grootste stad Freeport, en Great Abaco ligt daar ten oosten van. Het op één na grootste eiland Great Inagua ligt in het zuiden. Andere eilanden zijn Eleuthera, Cat, San Salvador, Acklins, Crooked Island en Mayaguana.
TURKS- & CAICOS-EILANDEN Brits overzees gebiedsdeel ten noorden van het eiland Hispaniola en ten zuidoosten van de Bahama's, waarmee het de Lucayan Archipel vormt. De belangrijkste eilanden zijn Salt Cay, Grand Turk, South Caicos, East Caicos, Middle Caicos, North Caicos, Providenciales (meest bewoond en hoogste punt Blue Hills ligt hier) en West Caicos. BARBADOS Behoort tot de Bovenwindse Eilanden van de Kleine Antillen en wordt ook wel Little England of Bimshire genoemd. Het is het meest oostelijk gelegen gebied van de Antillen op ongeveer 175 km ten oosten van Saint Vincent. Hoogste punt is Mount Hillaby.
SAINT PETER & SAINT PAUL-ARCHIPEL Archipel ten noordoosten van de Fernando de Noronha-archipel, behorend tot de provincie Pernambuco op 940 km van de havenstad Touros. Het is de enige Braziliaanse eilandengroep die boven de evenaar ligt. Bestaat van groot naar klein uit Belmonte, Challenger, Nordeste, Cabral & South Island.
ATOL DAS ROCAS Bestaat uit twee eilanden (met daar omheen een lagune) en valt onder de Braziliaanse deelstaat Rio Grande do Norte. Het ligt 260 km ten noordoosten uit de kust bij Natal en 145 km ten noordwesten van de Fernando de Noronha-archipel. FERNANDO DE NORONHA 21 eilanden op zo’n 545 km van Recife, de hoofdstad van Pernambuco, en 360 km van Natal, de hoofdstad van Rio Grande do Norte. Eilanden Rata, Sela Gineta, Cabeluda, São José en de kleinere eilandjes Leão & Viúva maken o.a. deel uit van de archipel. TRINDADE & MARTIM VAZ Braziliaanse eilandengroep van vulkanische oorsprong op ongeveer 1.200 km ten oosten van Vitória, de hoofdstad van de deelstaat Espírito Santo. Trindade is het grootste eiland en ligt 47 km ten westen van het duidelijk kleinere eiland Martim Vaz. Behalve een militaire post op Trindade zijn de eilanden onbewoond. Naast deze twee eilanden, behoren er nog vier kleinere eilandjes tot de groep.
FALKLAND ISLANDS / ISLAS MALVINAS Schaarsbevolkte eilandengroep, ten oosten van zuidelijk Argentinië, en Brits overzees gebiedsdeel. Ze bestaan uit twee grote eilanden, West-Falkland en Oost-Falkland, en honderden kleinere eilanden, waaronder de Jason-eilanden in het noordwesten van de groep. Geografisch gezien horen Zuid-Georgië & de Zuidelijke Sandwicheilanden niet bij de Falklandeilanden, staatkundig wel. TIERRA DEL FUEGO Eilandengroep aan het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika. De zuidelijke punt van de archipel vormt Kaap Hoorn en het zuidelijkste eilandje van de archipel is Hornos-eiland.
