EIGENAARSCHAP & SAMENKRACHT

“Eigenaarschap en Samenkracht”

Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530

EIGENAARSCHAP & SAMENKRACHT Ruimte en Vertrouwen

Sacha Vingerhoeds Noordmolenwerf 35 3011DC Rotterdam

1

Sacha Vingerhoeds



INHOUDSOPGAVE

Inleiding

Pag. 3

De motivatie

Pag. 4

De situatie

Pag. 4

Keuze veranderplan

Pag. 5

Plan van aanpak

Pag. 11

Concreet stappenplan

Pag. 11

Noten

Pag. 17

Reflectie

Pag. 18

2

Sacha Vingerhoeds



INLEIDING Mijn naam is Sacha Vingerhoeds en ik ben sinds februari 2014 schoolleider van Het Brederocollege te Breda. Dit is een Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) - school voor leerlingen met een ernstige gedragsstoornis en/of een psychiatrische stoornis. De school biedt onderwijs aan leerlingen van 12 t/m 18 jaar op VMBO- en Havoniveau. De leerlingen worden toegelaten als er door het regionale samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) is afgegeven of als de zittende leerlingen nog een geldige Commissie van Indicatie (CVI)-beschikking hebben. Het Brederocollege maakt onderdeel uit van stichting Het Driespan. Het Driespan verzorgt in de regio West-Brabant speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs voor leerlingen met een ernstige gedragsstoornis en/of psychiatrische stoornis. Per 1 januari 2011 is Het Driespan aangesloten als elfde werkstichting bij Koraal Groep. Door de invoering van de wet Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 en de snelheid aan veranderingen waaraan de school de laatste jaren onderhevig is geweest, zullen we moeten samenwerken aan een duurzame kenniseconomie en een leefbare samenleving, waar iedereen meetelt en meedoet. Mijn levensmotto is dan ook: “Iedereen doet ertoe, jij ook! “ De focus van dit eindwerkstuk zal dan ook liggen op een professionele leeromgeving waarbij de basisbegrippen: “Eigenaarschap” en “Samenkracht” centraal staan.

“Ik leer iedere dag van mijn fouten, dat maakt dat ik de winnaar van mezelf ben.” Ik tracht met dit veranderonderwerp steeds een relatie te leggen met het primaire proces, omdat er veel beschreven zal worden vanuit de tweede en derde orde.

Brederocollege

3

Sacha Vingerhoeds



MOTIVATIE Zoals de titel al laat zien gaat dit eindwerkstuk over Eigenaarschap en Samenkracht. Hierbij doel ik niet alleen op eigenaarschap op individueel niveau, maar ook op team- en organisatieniveau. Het gaat hierbij om de beleving van eigenaarschap bij de schoolontwikkeling als geheel. Dit kan alleen door tussen en binnen alle niveaus van de organisatie met elkaar samen te werken. Daarmee bedoel ik dus, de leraren, het ondersteunend onderwijspersoneel (OOP) en de schoolleiding, maar ook de leerlingen, de ouders en de stakeholders. Geen traditionele hiërarchie, maar verbinding en ontwikkeling op basis van eigen kracht, samenkracht en wederkerigheid. Van eiland naar WIJ-land! Ik geloof namelijk dat gedeeld eigenaarschap ( misschien wel vrij vertaald als: ‘samenkracht’) meer is dan betrokkenheid of draagvlak. Gedeeld eigenaarschap gaat over verbinding en over alle betrokkenen van de organisatie in hun kracht zetten. Zo beschrijft Pierce: “Verbinding tussen het richten, het inrichten en het verrichten in een schoolorganisatie en tussen de technische, de politieke en de culturele aspecten van een schoolontwikkeling op een zodanige wijze dat de dragers van de schoolontwikkeling vanuit hun eigen professionaliteit een bijdrage kunnen leveren aan de schoolontwikkeling op lange termijn.” 1 (Pierce, J.L. e.a. (2009). ‘Psychological ownership within the job design context: revision of the job characteristics model’) Eigenaarschap past bij de lerende organisatie en benadert de docent als professional. Voor het verbeteren van de positie van de docent en het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs kunnen we zonder twijfel concluderen dat eigenaarschap een sleutelrol speelt. Het bevorderen van eigenaarschap van docenten binnen de schoolontwikkeling is dus zeer wenselijk. Mensen zijn veelal in staat om op eigen kracht het leven te leiden. Privé en in het werk. Daarbij gebruiken we onze unieke talenten en kernkwaliteiten. In de meeste situaties is dat ruimschoots voldoende om onze weg te gaan. Soms vragen situaties om talenten en kwaliteiten die buiten het eigen bereik liggen maar wel nodig zijn om als persoon of als organisatie net dat stukje verder te komen. Of is een vorm van ondersteuning nodig om weer op eigen kracht te kunnen staan of als organisatie de basis weer op orde te hebben. Het verbinden van individuele krachten kan leiden tot een stap vooruit waar je op eigen kracht nooit was gekomen. Dat noem ik Samenkracht.

DE SITUATIE Mijn motivatie voor dit onderwerp is ontstaan door de huidige situatie waarin de school zich bevindt en heeft geleid tot de keuze voor mijn veranderplan.

Contextbeschrijving school: Het Brederocollege is een VSO-school te Breda met een regionale functie. De school is, sinds haar bestaan in 2005, enorm gegroeid in omvang. Ooit gestart met 13 klassen met de gemiddelde klassendeler van 8, tellen we nu 31 klassen met de gemiddelde klassendeler 13. Van 1 gebouw in 2005 naar 3 gebouwen in het heden. Afgelopen 3 jaar is die groei zelfs aanzienlijk geweest met 15 tot 20% per jaar. Het huidige leerlingaantal is 350. Daarnaast is de school de laatste twee jaar voortdurend onderhevig geweest aan veranderingen:  verhuizing naar een ander gebouw, verandering in teamsamenstelling, opeenvolgende wisseling van leidinggevenden, het reorganisatieplan, veranderende doelgroep die om een andere aanpak vraagt en de invoering van de wet Passend Onderwijs per 1 augustus 2014. Gevolgen:  Gedegen inwerktrajecten nieuwe medewerkers ontbreken.  Werkdruk is gestegen doordat het team moet opereren als “noodgedwongen topsporter”  Leerlingen reageren meer op elkaar door “minder eigen ruimte” in klassen.  Onrust door een onzekere toekomst en een te grote flexibele schil aan menskracht  Reguliere scholen zijn nog niet in staat voor onze doelgroep leerlingen adequaat onderwijs te verzorgen, met als gevolg enorme aanwas leerlingen voor 1 augustus 2014.

4

Sacha Vingerhoeds



KEUZE VERANDERPLAN Als we bovenstaande contextbeschrijving beschouwen kan er het volgende geconcludeerd worden: om tot een goede schoolontwikkeling op lange termijn te komen is het noodzakelijk dat de dragers van deze schoolontwikkeling vanuit de eigen professionaliteit hieraan een bijdrage kunnen leveren. Bovenstaande veranderingen dwingen de school ertoe de schoolontwikkeling aan te pakken onder de noemers Eigenaarschap en Samenkracht. Dit vereist voor de leidinggevende bewust loslaten en autonomie geven. In de ondertitel verwoord als: Ruimte en Vertrouwen. Een van mijn inspirators is Ricardo Semler, die al in de jaren 90 zijn bedrijf anders is gaan organiseren. Hij ontdekte dat er onontgonnen talent en energie naar boven kwam door zijn werknemers participanten te maken. Semco-Stijl (Ricardo Semler, 1993)2 De huidige samenstelling van de teams kan omschreven worden als een groep jonge, dynamische en ambitieuze mensen. Zij geven blijk van het beoefenen van ‘topsport’, en zijn al aardig op weg om kennis met elkaar te delen en hun verantwoording te nemen. Hier ligt daarmee de voedingsbodem voor dit veranderplan.

Mijn visie: Voor het Brederocollege betekent het dat ik met de teams voorbij wil gaan aan draagkracht en betrokkenheid. Met het veranderplan wil ik van mijn droom en visie een gedeelde droom maken, waarbij, door eigenaarschap en samenkracht, de professionals de dragers zijn van een duurzame schoolontwikkeling. Schoolontwikkeling kan alleen maar duurzaam en succesvol zijn als de belanghebbenden zich daadwerkelijk eigenaar voelen. Dit betekent dat zij de ruimte moeten krijgen om zich eigenaar te voelen, maar ook op deze verantwoordelijkheid aangesproken dienen te worden. Mede-eigenaarschap is prettig: er heerst meer verantwoordelijkheidsgevoel, successen én teleurstellingen worden gedeeld en er wordt beter samengewerkt aan de toekomst van de school. Mijn idee is dat het meer arbeidssatisfactie, een betere besluitvorming en meer gedrevenheid oplevert.

Bronnen: Michael Fullan beschrijft in zijn boek Leiderschap in een cultuur van verandering (Michael Fullan, 2007) 3 dat een samenspel van theorieën, kennisgrondslagen, ideeën en strategieën ons helpt bij de aanpak van complexe veranderingen. Dit samenspel heeft hij in een raamwerk gezet dat vijf componenten van leiderschap bevat. Dit zijn onafhankelijke krachten voor positieve verandering die elkaar ondersteunen: morele doelen, inzicht in verandering, samenhang creëren, opbouwen van relaties en kennis ontwikkelen & delen. Voor het leiderschap betekent dit: enthousiasme*,hoop*en energie*.Voor de medewerkers betekent dit: intern en extern commitment*, voldoening*en trots. * Betekenis kleurenarcering: zie schema Knoster, pag. 9

Raamwerk Fullan

5

Sacha Vingerhoeds



In 2006 signaleerde het CNV al dat 1 op de 6 werknemers met tegenzin naar het werk gaat. Jaarlijkse schadepost voor onze economie als gevolg van gedemotiveerde werknemers wordt geschat op € 8 à 9 miljard. (Bron: Financieel Dagblad, 15 september 2006). 4 Waarom zijn zoveel mensen ontevreden over hun werk en al helemaal over veranderingen op het werk? Hoe komt het dat sommige scholen het maximale weten te halen uit hun mensen, terwijl andere scholen kampen met personeel dat onverschillig werkt of fouten maakt? Hoe kun je een situatie creëren waarin de teams en ook de leerlingen, denken en handelen als eigenaren? Fullan laat in zijn boek (Leiderschap in een cultuur van verandering.2007) 3 met praktijkvoorbeelden zien dat hiermee grote winst geboekt kan worden op het gebied van: binden van werknemers & leerlingen, het verhogen van het werk- & schoolplezier en het vergroten van de productiviteit en innovatiekracht. Van Essen 5 schrijft dat eigenaarschap is gebaseerd op drie basisbehoeften van mensen: Het versterken van hun identiteit (gebaseerd op informatie), het effectief willen zijn (gebaseerd op invloed en controle) en het hebben van een thuis (gebaseerd op belang).

Gevoelens van eigenaarschap worden bepaald door drie dimensies: heb ik ergens kennis van (weten), heb ik er invloed op (doen) en heb ik er een belang in (hebben). Wanneer een van deze elementen, of een combinatie ervan, in voldoende mate aanwezig is ontwikkelen mensen een gevoel van eigenaarschap ten opzichte van een bepaald object of idee. Pierce heeft veel onderzoek gedaan naar wat hij noemt psychological ownership. (Bron: Pierce, e.a. (2001) ‘Toward a theory of psychological ownership in organizations’. 6 Pierce stelt vast dat eigenaarschap een sterkere en significantere voorspeller van arbeidssatisfactie is dan bijvoorbeeld empowerment of commitment. Bedrijven met eigenaarschap management laten dit beeld ook zien en bezitten bovendien hogere productiviteit en innovatiekracht. De vraag is hoe je werknemers er toe brengt dat zij als eigenaar gaan denken en handelen. 1. Informatie: Interne communicatie gericht op het inzicht geven in de organisatieprestaties, leerprestaties en de eigen bijdrage hieraan. 2. Invloed: Beperkte regels en procedures die consequent en zonder willekeur worden toegepast. 3. Belang: Arbeidsvoorwaarden gericht op de belangen van werknemers zoals ontwikkelingsmogelijkheden, flexibel werken en employability.

6

Sacha Vingerhoeds



Betekenis van de schoolontwikkeling voor de leerlingen en de medewerkers: Ik vertaal dit naar de praktijksituatie op Het Brederocollege voor leerlingen, ouders en de medewerkers:

1.Informatie: Ik ken mijn werk / school (teams) Verstrek zo veel mogelijk relevante informatie aan de teams. Stel hen in staat het totaal te zien en hun concrete bijdrage daaraan. Informatie alleen is echter onvoldoende, het moet voor de teams wel eenvoudig zijn om de informatie tot zich te nemen, anders kan het zelfs averechts werken Ik ken mijn leerproces/school (leerling) Geef de leerling eigenaarschap over zijn leerproces, laat hem een eigen portfolio opstellen. Geef de leerling toegankelijke, relevante informatie over zijn schoolprestaties.

2.Invloed: Ik heb invloed op mijn werk / school (teams) Werknemers willen invloed hebben op hun directe werkomgeving, en waar relevant, inspraak. Het gaat hier niet om werknemerszelfbestuur maar om een directe, informele invloed op besluitvormingsprocessen over de eigen werksfeer. Hierdoor kunnen betrokkenen alternatieve voorkeuren of verbeteringen kwijt die in het gezamenlijk belang zijn van alle partijen. Dit leidt tot meer gevoel van eigenaarschap Ik heb invloed op mijn leerproces (leerling) Stimuleer meer leerling betrokkenheid door eigenaarschap te geven in de klas, in de leerlingenraad. Laat leerlingen zelf met voorstellen komen, laat ze samen met oplossingen komen. Laat de leerlingen ervaren dat ze unieke talenten hebben, die er toe doen.

3.Belang: Ik heb belang in mijn werk (teams) Daarbij gaat het niet alleen om feitelijk bezit. Bepalend is de dagelijkse ervaring dat iets ‘van mij’ is, en dat er belang gevoeld wordt om goed voor dit ‘eigendom’ te zorgen. Om het gevoel te krijgen dat een (werk)plek of organisatie ook van jou is, moet er evenwicht zijn van belangen, zodat deze zowel van werknemer als werkgever worden. Ik heb belang in mijn leerproces (leerling) De leerling dient te ervaren dat zijn leerproces en school er voor hem is. Samen met andere leerlingen en hun eigen unieke talenten.

7

Sacha Vingerhoeds



Wat gaat me helpen? Ik gebruik hiervoor het feedbackmodel van Hattie & Timperley.

Feedbackmodel van Hattie & Timperley

FEED UP: Hoe ziet er nu in de praktijk uit op Het Brederocollege? Op dit moment is de basis ingericht om de professionals op deze school elkaar te helpen ontwikkelen. Door structureel geplande intervisie-momenten, zelfgeleide vergaderingen en bottom-up beslissingen te faciliteren, ontstaat er een basis voor zelfverantwoordelijkheid binnen het team. Langs de weg van de 7 eigenschappen van Covey7 hebben de teamleden inzicht gekregen in elkaars competenties en leerpunten. De 3 CvB’s (Commissie voor de Begeleiding) hebben in een studiedag “In je kracht” gezamenlijk persoonlijke talenten in kaart gebracht en schoolontwikkeldoelen opgesteld voor de komende twee schooljaren. Acties zijn uitgezet voor dit en komend schooljaar. Daarnaast voer ik momenteel ontwikkelgesprekken met de medewerkers, waarin ook de 7 eigenschappen van Covey7 in terugkomen: Met hierbij de vraag: “welke eigenschap past goed bij mij?” Er zijn een vijftal zelfgeleide vergaderingen geweest over een nieuw onderwijsconcept VMBO-BBL-KBL, daarbij zijn 5 nieuwe profielen gekozen voor het VMBO en nemen we samen een besluit over welke concrete doelen we stellen om over vijf jaar te staan als school. Het onderwijsarrangement samen met een reguliere school heeft een go gekregen ter continuering volgend schooljaar. Dit is een concrete praktijkvorm van passend onderwijs binnen het Samenwerkingsverband Breda e.o. (en omstreken). Een eerste bijeenkomst met een groepje docenten en de bovenschools ICT-coördinator heeft plaatsgevonden om online leren en 21th century skills vorm te gaan geven in de school. Zij zien een school voor zich waarin leerlingen veel meer zelf regie hebben over hun leerproces in plaats van dat zij alles voorgeschoteld krijgen. Hierbij gaat het ook over docenten die niet vóór maar tussen hun leerlingen staan en hen coachend begeleiden. Ook hebben de leerlingen zich via de leerlingenraad laten horen en er is geluisterd door de schoolleiding. Uit het onderzoek over een eerste indruk of de school een professionele leergemeenschap (PLG) is, onder alle docenten blijkt, d.m.v. een vragenlijst, dat de basis aanwezig is voor een PLG, maar dat het noodzakelijk is hieraan op een systematische wijze vorm te geven. Ook geeft het onderzoek aan dat de schoolleiding hen daarin faciliteert en handelt vanuit visie. Een aantal docenten hebben zelf een studiedag ingericht, uitgaande van hun eigen talenten. Daarnaast is er met docenten een sectie kwaliteitszorg opgericht die m.b.v. kwaliteitskaarten een structurele zelfevaluatie van de kwaliteitszorg realiseert.

FEED FORWARD: Doelstellingen Brederocollege: Het team heeft aangegeven als school uit te willen groeien naar een expertisecentrum die zich als zodanig onderscheidt binnen het Samenwerkingsverband als PLG, uitgaande van Eigenaarschap & Samenkracht. Dit zou in vijf jaar gerealiseerd moeten zijn. Concrete doelen: -Toewerken naar volledig diplomagericht onderwijs voor de VMBO-BBL-KBL i.p.v. certificaten. -Er is een professionaliseringsplan waarin de leraren gefaciliteerd worden voor opleidingen. Over vijf jaar is 25% van de leraren vakspecialist.

8

Sacha Vingerhoeds



-De leerlingen ontvangen binnen vijf jaar eigentijds, perspectiefrijk onderwijs, de school werkt grotendeels met haar curriculum via online leren. -Alle leerlingen hebben binnen vijf jaar regie over hun eigen leerproces. In de nieuwe situatie, waarbij de basisbegrippen Eigenaarschap en Samenkracht centraal staan, wordt van mij situationeel leiderschap verwacht. Dat betekent dat collega’s in diversiteit benaderd worden door mij. Degenen die zelf initiëren, krijgen de ruimte en de faciliteiten & degenen die nog om sturing vragen krijgen begrip, stimulatie en mijn houding dat ik niet ga zorgen voor, maar zorgen dat ze in hun kracht komen. Er zijn dus momenteel al vergaderingen, zonder mijn aanwezigheid. De overleggen zijn op deze manier vanuit de eigen behoeften en talenten functioneel georganiseerd. De kaders zijn vooraf gesteld door mij: bijvoorbeeld de docenten van de VMBO-Basisberoepsgerichte Leerweg & - Kaderberoepsgerichte Leerweg maken een beperkte keuze uit het aantal profielen en koppelen terug met een advies naar mij. Samen nemen we een besluit. In het concrete stappenplan zet ik in korte- en lange termijn stappen uit met de schooldoelen die ik de komende periode wil bereiken samen met het team. (zie pagina11 t/m 16)

FEED BACK: Hoe vorder ik met het wegzetten van eigenaarschap & samenkracht? Ik merk dat de structuur die ik weggezet heb zijn vruchten afwerpt t.a.v. het in de kracht zetten van de mensen, als voorbeeld noem ik de intervisie-bijeenkomsten: er is een tussenevaluatie geweest over de structurele intervisiemomenten en de algemene feedback hierop is dat het als bijzonder fijn wordt ervaren, er ontstaat openheid, bevordert de aanspreekcultuur en het inbrengen van casussen vergroot het professioneel handelen van de collega’s waarbij meteen ook kennis wordt gedeeld. Er is spontaan een docentengroep gevormd, die op een geheel eigen wijze, wekelijks bijeenkomt om zich constructief te richten op vraagstukken vanuit de werkvloer en dit geheel open met mij bespreken. De inbreng van de leerlingenraad wordt serieus genomen en leerlingen komen nu zelfs met initiatieven die zij met de schoolleiding willen bespreken, zoals een examenstunt, rookbeleid, gezonde frisdrankautomaat e.d. De leerlingen mogen echter nog meer eigenaarschap over hun eigen leerproces krijgen. In de workshopachtige themavergadering zijn 3 groepen uiteen gegaan die de opdracht hadden de toekomstige school in te richten, met de leidende gedachten: wat is het beste onderwijsconcept voor onze leerlingen? En wat zou mij heel blij maken als docent? Door de uitkomst van het onderzoek naar een professionele leergemeenschap (PLG) kan gesteld worden dat hieraan nog systematischer vorm gegeven moet worden. Dit ga ik doen door de concrete resultaatafspraken die ik voor dit schooljaar en komende jaren gesteld heb in het concrete stappenplan.

* Betekenis kleurenarcering: zie schema Knoster, pag. 9

Iedere organisatie is gebaseerd op de zes fundamentele bouwstenen van Knoster. Dit is het meest gangbare model dat gehanteerd wordt. In zijn model noemt Knoster de bouwstenen strategie, consensus, vaardigheden, prikkels, middelen en plan van aanpak voor succesvolle verandering. Bij een goede mix ontstaat duidelijkheid, commitment, vertrouwen, acceptatie, enthousiasme en koersvastheid. Ontbreekt een bouwsteen dan krijg je het tegengesteld effect. *Schema Knoster: Bouwsteen strategie consensus vaardigheden prikkels middelen plan van aanpak

Zorgt voor duidelijkheid commitment vertrouwen acceptatie enthousiasme koersvastheid

Anders verwarring sabotage ongerustheid weerstand frustratie tredmolen

Wanneer je talenten van mensen optimaal wilt benutten zal de structuur van je organisatie hierin moeten faciliteren. (Knoster middelen *). Wanneer mensen ruimte ervaren om hun werk optimaal uit te voeren en zich te ontwikkelen (Knoster vaardigheden *)en daarbij niet tegen de (hiërarchische) grenzen aan lopen, ontstaat een cultuur van vertrouwen en ruimte om invloed te nemen en te gunnen aan anderen.

* Betekenis kleurenarcering: zie schema Knoster, pag. 9

9

Sacha Vingerhoeds



Wat zijn mijn verwachtingen omtrent de opbrengsten? Het concrete stappenplan, ofwel plan van aanpak* zal een koersvastheid* opleveren om de PLG verder te ontwikkelen in de school. De teamleden geven in de evaluatie van de intervisie aan dat ze vaardigheden ontwikkelen door te leren van elkaar. Er ontstaat vertrouwen* doordat ze deze vaardigheden ontwikkelen. Door zelfgeleide vergaderingen ontstaat consensus* zodat er commitment * wordt bereikt. Nu moet er doorgepakt worden met middelen * en facilitering, waardoor er met nog meer enthousiasme * gewerkt wordt aan een PLG. * Betekenis kleurenarcering: zie schema Knoster, pag. 9

Ik verwacht m.b.t. het onderwerp dat er een verdere omslag gaat komen naar een PLG van een leven lang leren, waarin de leerling centraal staat en binnen zijn eigen leerproces eigenaarschap heeft en samenkracht ervaart binnen het Brederocollege. Tevens verwacht ik dat de school zich als lerende organisatie een betere positionering verwerft binnen het Samenwerkingsverband (SWV) omdat we aandacht geven aan diplomagericht onderwijs, kwaliteitsontwikkeling en professionalisering. We hebben het doel voor ogen om een Expertisecentrum te worden waar met hart en ziel wordt gewerkt. Het team leren: Mijn verwachting is dat het team zich gaandeweg verder gaat ontwikkelen tot een PLG, de voedingsbodem, namelijk jonge energieke mensen die passie hebben, ligt er al. De structurele professionaliseringsmomenten en intervisie-bijeenkomsten op de jaarplanning werpen de eerste vruchten af. Verder heb ik een onderzoek verricht bij alle leraren op de school over de eerste indruk van hen betreffende de professionele leeromgeving. Het onderzoek wijst uit dat de school hierin aardig op weg is, maar dat er op een systematische wijze vorm aangegeven dient te worden. Ik als leidinggevende: Mijn leiderschapsagenda ziet er als volgt uit:  Verbinding maken door vertrouwen: ruimte bieden, vertrouwen, openheid, integriteit  Samenhang creëren door betekenis: betekenis, samenhang en wederkerigheid  Duurzaam presteren door samenwerking: dialoog, samenwerking en feedback Hierbij zal mijn leiderschapsstijl een dienende moeten zijn die professionals de kans geeft zich te ontwikkelen. Ik zal niet als expert maar als betrokkene moeten participeren in het primaire proces en moeten weten wat er speelt. Ik zal ruimte voor het proces moeten bieden, zowel in tijd, in dialoog als in samenwerking.

10

Sacha Vingerhoeds



PLAN VAN AANPAK Eigenaarschap & Samenkracht WHY: Mijn visie op Eigenaarschap en Samenkracht komt vanuit mijn geloof dat mensen zelf het verschil maken. De visie is ontstaan als antwoord op de veranderende omgeving waarmee wij als school te maken hebben. Centraal staat hierbij: “ We geloven dat we zoveel mogelijk kinderen kunnen bereiken door eigenaarschap te pakken & te geven en dit samen te doen. Op deze manier dienen we de generatie van de toekomst. Wij zijn als werkende organisatie met deze toekomst verbonden.”

HOW: Er zullen nog meer bottom-up initiatieven worden gestimuleerd, naast die er al zijn zoals: zelf een studiedag in laten richten door de docenten, een sectie Kwaliteitszorg is ingericht door docenten. Er zullen nog meer zaken in structuur en cyclisch uitgezet worden door de schoolleiding: zoals dit schooljaar bijvoorbeeld de structurele intervisie-bijeenkomsten, ontwikkelgesprekken met daarin de zeven eigenschappen van Covey 7 verwerkt. Daarnaast zal er voortdurend relevante informatie intern gecommuniceerd blijven worden, de eigen invloed en het eigen belang dienen gevoed te blijven. Hoe ik dit ga doen, staat beschreven in onderstaand concreet stappenplan.

WHAT: En wat gaan we samen vervolgens doen? Zie concreet stappenplan:

CONCREET STAPPENPLAN Datum gereed

Activiteiten

Verantwoordelijk

Resultaatafspraak

Er is een studiedag georganiseerd “In je Kracht” voor de Gedragswetenschapp ers, Intern Begeleiders en Schoolleiding

School leiding

11 mei 2015

-Het visie vierluik

School leiding &

Juni 2015

Korte termijn

Er is een gedeelde visie over Eigenaarschap en Samenkracht

samen bepalen in een themavergadering:

11

Voortgang (bij afronding: evaluatie en conclusie)

Evaluatie: Gezamenlijk zijn er persoonlijke talenten van alle CvB-leden in kaart gebracht en schoolontwikkeldoelen opgesteld voor de komende twee schooljaren. Acties zijn uitgezet voor dit en komend schooljaar. Reflecterend was ik tevreden over de openheid en opmerkelijke complementaire talenten van de club mensen. Op deze manier kunnen we zien aan wie we hulp kunnen vragen bij elkaar. Volgende bijeenkomst presenteren we onszelf d.m.v. een elevatorpitch.

Sacha Vingerhoeds


De eerste indruk van een professionele leergemeenschap is met alle leerkrachten bepaald.

Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530 1.Hoger doel 2.Kernwaarden 3.Gewaagd doel 4.Kernkwaliteiten -De vragenlijst Professionele Leergemeenschap (PLG) wordt afgenomen bij enkele leerkrachten

teamle den

School leider

Maart 2015

Evaluatie: Op een groot gedeelte van de stellingen is : meer wel dan niet, geantwoord. Dit houdt in dat de in de basis de voorwaarden voor een professionele leergemeenschap aanwezig zijn, maar dat er nog aandacht nodig is om op een systematische wijze hieraan vorm te geven.

-Bij de score: meer niet dan wel, verdienen deze stellingen extra aandacht. -Uit de score: is wel van toepassing op deze school, kun je afleiden dat de school aan het bouwen is aan een professionele leergemeenschap en dat de schoolleider hen daarin faciliteert en daarbij handelt vanuit visie. Conclusie: uit de scores van enkele leerkrachten kun je afleiden dat de professionele leeromgeving aardig op weg is. Echter om een meer valide uitslag te krijgen zal de vragenlijst onder alle leerkrachten worden afgenomen. -De vragenlijst PLG wordt afgenomen bij alle leerkrachten van de school

12

School leider

Mei 2015

Evaluatie: Totaal 18 stellingen: Op 10 stellingen werd meer wel dan niet van toepassing, geantwoord. Bij 3 stellingen was de score meer niet dan wel. Bij 5 stellingen was de score wel van toepassing. Conclusie: uit deze totaalafname constateren we dezelfde scores als de afname in maart bij enkele leerkrachten. Dit draagt bij aan de validiteit van de uitslag van de vragenlijst. Dit betekent nogmaals dat de basis aanwezig is voor een PLG, maar dat het noodzakelijk is hieraan op een systematische wijze vorm te geven. De schoolleider faciliteert hen hierin en handelt vanuit visie. Reflecterend: vind ik het prettig om te constateren dat ik niet alleen aanneem dat we op de goede weg zijn met de PLG, maar dat dit door het onderzoek ook bevestigd wordt.

Sacha Vingerhoeds

“Eigenaarschap en Samenkracht” De medewerkers voelen zich verantwoordelijk en betrokken bij het geheel van de school

Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530 Introductiebijeenkomst voor alle teamleden over eigenaarschap

School leider & team

Sep 2014

Er zijn introductiebijeenkomsten geweest over welk gedrag past bij eigenaarschap In alle teams is het begrip eigenaarschap toegelicht a.d.h.v. de 7 eigenschappen voor effectief leiderschap (Covey)7 Conclusie: De teams hebben inzicht gekregen in elkaars competenties en leerpunten.

Deelname opstellen doelgroepomschrijving en missie/ambitie v.d. school

Alle teamleden

Oktob er 2014

Alle medewerkers hebben deelgenomen aan het opstellen van de doelgroepomschrijving , missie & ambitie van de school, input zorginstellingen & SWV. Er is gebrainstormd in 4 groepen, bestaande uit deelnemers van alle drie de teams. Conclusie: De uitkomsten zijn gezamenlijk vastgesteld en worden gedragen door de teamleden.

Structurele intervisiebijeenkomsten

Alle teamle den binnen eigen functie groep

6x per jaar Juli 2015

Er zijn structurele intervisie-bijeenkomsten gepland en bezocht door elke collega binnen de eigen functiegroep. De tussenevaluatie wijst uit dat deze bijeenkomsten als bijzonder positief ervaren worden. In juli wordt de eindevaluatie afgenomen.

De teamleden organiseren zelf een studiedag

Lrkr

6 dec 2014

Evaluatie: Studiedag in het teken van omgang met “Social Media” en workshops rondom pedagogische tact, de meerwaarde en mogelijkheden van het digibord en schoolkrantontwikkelingen . De workshops zijn gegeven door mensen uit het team zelf, die hun passie en enthousiasme met de andere teamleden deelden. Conclusie; Een betrokken studiedag, naar teambehoeften en met inzet eigen talent ingevuld.

Er is door teamleden zelf bijgedragen aan de kwaliteitszorg

Sectie kwaliteitszorg

April 2014

Er is een benchmarkstudiemiddag georganiseerd door teamleden zelf

Lrkr

3 juni 2015

Er is een sectie kwaliteitszorg ingericht, bestaande uit een leerkrachtvertegenwoordiging van alle 3 de locaties. Evaluatie: In vier groepen, Havo, Vmbo-TL, Vmbo-KBL, Vmbo-BBL hebben alle

13

Sacha Vingerhoeds


Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530 teamleden van de school a.d.h.v. hun visie op de school over vijf jaar de formatie ingericht per specifiek leerling niveau. Er zijn 4 teamcaptains (ook docenten) die dit vertaalden in een digitaal rekenmodel. Conclusie: Het heeft opgeleverd dat de teamleden zich bewust zijn geworden wat welke personele inzet kost. Hierdoor kan er gericht gekozen worden welke functies het best bij het onderwijsconcept passen van de betreffende niveaugroep leerlingen. Tevens heeft het opgeleverd dat ze hier zelf over konden meedenken en dat er per niveaugroep leerlingen verschillen zijn in de inzet van de formatie.

Concrete doelen zijn bepaald voor de komende vijf jaar.

Lange termijn

Er is een doorleefde, gezamenlijk gedragen visie over Eigenaarschap en Samenkracht onder alle teamleden

Er is sprake van gedeeld eigenaarschap, dat voorbij gaat aan betrokkenheid en draagkracht

Uitkomst vragenlijst PLG delen met het team

Juni 2015

Juni 2019

School leiding

Datum gereed

Activiteiten

school leiding

Verantwoordelijk

Resultaatafspraak

Er is een professionaliseringsplan opgesteld voor komend schooljaar. 25% van de leerkrachten zijn geprofessionaliseerd in vakdocenten.

Okt 2015

De teamleden stellen zelf schoolontwikkeldoelen op en maken kennis met elkaars talenten Sectie kwaliteitszorg draait op eigen kracht en zet monitoring op kwaliteitskaarten uit in een vierjarencyclus.

Nov 2015

Het schoolplan wordt mede ingevuld door de teamleden en leerl.

14

Alle team leden

(bij afronding: evaluatie en conclusie)

Sept 2015

Het visievierluik samen doornemen en uitwerken met team in een studiedag ‘In je kracht”

Sectie KZ. (lrkr)

Voortgang

Sept 2015

Juni 2016

Sacha Vingerhoeds

“Eigenaarschap en Samenkracht” Er wordt eigentijds onderwijs ingericht waarbij de leerling eigenaarschap krijgt over zijn/haar leerproces

Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530 Introductiebijeenkomst Online leren & 21th century skills

Inrichting proces online leren en 21th century skills in de school

Het Brederocollege heeft zich beter gepositioneerd binnen het SWV.

De leerkrachten professionaliseren zich verder in hun talenten, kennen elkaars talenten en werken samen aan de schoolontwikkeling.

Ouders zijn als ervaringsdeskundigen betrokken bij het leerproces van hun kind.

ICTcoördi nator boven school s & proces begeleider & Lrkr leerlin gen

Mei 2015

School jaar 20152016

Leerlingenraad wordt actief betrokken bij inrichting eigentijds onderwijs.


Bovenbouw HAVO en VMBO-leerlingen hebben regie over hun leerproces: de leerkrachten begeleiden de leerlingen in het opstellen van een eigen portfolio.


Evaluatie portfolio bovenbouwleerlingen Pilot onderwijsarrangement wordt gecontinueerd en de klas van het Brederocollege wordt aangevuld met leerlingen vanuit de reguliere school

Juni 2016 School Jaar 20152016

Opbrengsten uitwisseling docenten

Sept. 2015

Inrichting onderwijsconcept VMBO-BBL-KBL n.a.v. besluitvorming Leraren worden gefaciliteerd in het volgen van een vakopleiding of een ander specialisme .

20152019

In het professionaliseringspl an staan de meerjaren- doelen van de school omschreven

Ag. 2015

25% van de leerkrachten hebben zich geprofessionaliseerd tot vakdocent Er is een w.g. ouders opgericht die bijdraagt aan school ontwikkeldoelen.

Juni 2019

De oudergeleding van de deelraad stimuleert betrokkenheid van de

15

20152019

Lrkr & ouders

Juni 2016

Juni 2016

Sacha Vingerhoeds


Eindwerkstuk vakbekwaam 20150530 ouders door mede organiseren van ouderavonden met thema bijeenkomsten, ouderfeest. Ouders zijn medebegeleiders van het portfolio van hun kind.

Aug. 2017

Tot besluit 





De resultaatafspraken korte termijn zijn bijna allemaal afgerond. Ondanks de wisseling van mijn collega schoolleider halverwege het schooljaar is de continuïteit van de verbeterstappen niet in het gedrang gekomen. De teamleden zijn meegenomen in besluitvormingsprocessen. Dit heeft geleid tot enthousiasme onder de teamleden, men heeft vertrouwen gekregen en er komen steeds meer initiatieven vanuit de werkvloer. Daarnaast zijn de ingezette acties door de schoolleiding dit jaar allemaal afgerond en hebben bijgedragen aan het verder ontwikkelen van een professionele leergemeenschap (PLG). De resultaatafspraken lange termijn zullen er, naar mijn verwachting, verder toe bijdragen om de ingeslagen weg naar een PLG nog meer te concretiseren. De reflectie die ik op mijn leiderschap gekregen heb van mijn teamleden is, dat er concrete stappen voor de schoolontwikkeling zijn gezet, dat er werkelijk geluisterd wordt door mij en voorstellen vanuit het team worden gehonoreerd. Verder wordt mijn directe benadering naar de mensen en aanpak op schoolkwesties over het algemeen gewaardeerd. Aanvankelijk heeft men een tijdje de kat uit de boom gekeken, maar het team heeft me leren kennen als iemand waar je zelf ook direct tegen mag zijn zonder afgerekend te worden. Door concrete stappen te zetten en dit samen met de teamleden en de leerlingen te doen, geloof ik dat we op weg zijn naar de PLG, onder de noemers eigenaarschap en samenkracht, die we samen voorstaan.

16

Sacha Vingerhoeds



Noten: 1

Pierce, J.L. e.a. (2009). ‘Psychological ownership within the job design context: revision of the job characteristics model’. In: Journal of Organizational Behavior 3

2

Semler, R. (1993) Semco-Stijl. Amsterdam : De Boekerij bv.

3

Fullan, M. (2007) Leiderschap in een cultuur van verandering. ’s-Gravenhage : Reed Business bv.

4

Bron: Financieel Dagblad, 15 september 2006

5

Essen, F. (2007) Ownership, energiebron in organisaties.

6

Pierce, J.L. e.a. (2001) ‘Toward a theory of psychological ownership in organizations’

7

Covey, S.R. (2004) Zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Amsterdam : Atlas Contact

Leerlingen Brederocollege

17

Sacha Vingerhoeds



REFLECTIE Waar stond ik aan het begin van de opleiding? Het assessment van Berenschot vat het als volgt samen: Mw. Vingerhoeds komt met haar kwaliteiten in grote mate overeen met het voor de functie schoolleider vereiste profiel, met name met de kerncompetenties. Zij vindt een effectieve balans tussen stevig resultaatgericht optreden en oog voor de mens en het motiveren en stimuleren van de medewerkers. Zij is autonoom, open van geest en communicatief zeer vaardig in gesprekken. Haar doorzettingsvermogen en frustratietolerantie zijn groot. Minder sterk achten wij het vermogen om soms rust te nemen en te kunnen leunen op een ander. Ze is zeer verantwoordelijk en gedreven. Ze handelt bijna continu om daarmee nuttig te zijn en ergens een bijdrage aan te geven. Echter stilstaan reflecteren, hulp of steun bij een ander zoeken gaan haar niet vanzelfsprekend af. Het zal niet alleen haarzelf , maar ook de organisatie ten goede komen wanneer zij meer in contact treedt met collega’s en sparring zoekt. Bijvoorbeeld door intervisie te organiseren. Collega-teamleiders kunnen dan ook van haar kwaliteiten leren. Sterke punten: Openheid, autonomie, frustratietolerantie, stimulerend leiderschap, communicatief, resultaatgericht, verantwoordelijkheidsgevoel Ontwikkelpunten: Kwetsbaarheid tonen, ondersteuning en hulp bij anderen zoeken, anderen van haar kwaliteiten laten leren.

Wat heeft de opleiding vakbekwaam voor mij opgebracht? Op taakniveau: Het is voor mij steeds een worsteling geweest om de eindopdrachten van de modules goed te beschrijven. Ik heb ‘last’ gehad van ordening in de opdrachten. Soms moest ik weer terug naar de beoordelingscriteria van de opdracht om te begrijpen wat er van mij gevraagd werd. Tot nog toe heb ik de modules voldoende of goed afgesloten. De feedback van Guus (onze docent) was steeds wel om wat concreter te zijn. Meer praktijksituaties te beschrijven. Pas later tijdens de studie besefte ik, dat praktijkvoorbeelden de lezer meer meeneemt in de resultaten van een bepaalde aanpak, actie of interventie door mij. Mijn critical friend Alain, gaf in zijn reflectie tevens aan dat hij de hele eindopdracht eerst moest lezen voordat hij begreep hoe zaken in elkaar grepen. Voorbeeld: Ik schrijf: “er zijn veel initiatieven ontwikkeld op de werkvloer” . Mijn reflector zegt dan “welke initiatieven, noem praktijkvoorbeelden”. Op procesniveau: Zoals ik hierboven al vermeldde, heb ik dus ‘last’ gehad van de ordening in de opdrachten. Er speelt veel in mijn hoofd en ik denk associatief waardoor ik vaak een uitgebreide ‘aanvliegroute’ hanteer. Dit maakt het voor de lezer erg abstract en dit is ook meerdere malen benoemd door Guus. Af en toe heb ik ook feedback van Vivian (medestudent) gevraagd om me te helpen met de ordening. Zij is juist erg concreet en dat heeft me geholpen. Zoals het assessment al beschrijft is het nog steeds een ontwikkelpunt van mij om ondersteuning en hulp te zoeken bij anderen. Hier wacht ik te lang mee. Omdat ik denk dat ik het zelf moet kunnen uitzoeken. Voorbeeld: TROA-gesprek met een medewerker: Waarbij Vivian reflecteert: heb je het vooraf gestelde doel van het gesprek behaald? Ik schrijf dus weer procesmatig, abstract en niet concreet. Op niveau van zelfsturing: Door ook mijn eindopdrachten te laten lezen door een collega en mijn leidinggevende kreeg ik nog meer feedback, waardoor ik de ondersteuning kreeg die ik nodig had, en ook accepteerde. In het schrijven van de eindopdrachten kon ik steeds aansluiting vinden bij de praktijk op school en mijn visie op de schoolontwikkelingen. In het jaarplan waren er al acties beschreven waarvan ik

18

Sacha Vingerhoeds



gebruik kon maken. Een aantal modellen van de opleiding hebben me geholpen door ze toe te passen. Als voorbeeld heeft de datateammethode een betrouwbaar en valide onderzoek opgeleverd over wat er ontbreekt en welke specifieke interventies er ingezet moeten worden om een succesvolle verandering te krijgen. Het feedbackmodel van Hattie en Timperley dwingt me om concreet te worden over wat ik heb geleerd, waar ik nu sta, waar ik naar toe wil en wat ik moet ondernemen om dat doel te bereiken. Mijn plannen van aanpak in de eindopdrachten laten praktijkinterventies zien waarbij de resultaten geëvalueerd, geborgd en gemonitord worden.

Op persoonlijk niveau: Ik heb lange tijd in de rol van boven schoolse directie gezeten. Dan bekijk je veel zaken vanuit een overview. Daarnaast zit het ook in mijn persoonlijkheid om abstract te denken. Niet altijd voor iedereen makkelijk te volgen. Mijn kracht ligt in het stimuleren en begeleiden van processen. Dit is dan tevens mijn valkuil: steeds weer zet ik vanuit mijn enthousiasme teveel processen in en hierdoor verlies ik het overzicht. Door het toepassen van maatregelen, interventies en dit te evalueren komt duidelijk naar voren dat de structuur er wel degelijk toe doet. Als praktijkvoorbeeld haal ik het concrete stappenplan korte termijn aan: De resultaten zijn nagenoeg allemaal gehaald en uit de evaluaties blijkt dat de medewerkers bewust zijn gemaakt van hun persoonlijk leiderschap en dat ze zijn gefaciliteerd in de behoeftes om zich verder te professionaliseren. Gesprekken met medewerkers gaan mij natuurlijk af, dat is ook een van mijn sterke punten uit het assessment. Hierin zit een balans van stevig resultaatgericht optreden & oog voor de mens & het motiveren en stimuleren van medewerkers. Mijn ontwikkelpunt is hulp en ondersteuning vragen, dit had ik in een eerder stadium moeten toepassen. Als ik mijn vaak abstracte ideeën deel met een ander, helpt diegene mij om te concretiseren. Mijn leiderschapsstijl kenmerkt zich op de volgende gebieden:  Verbinding maken door vertrouwen: ruimte bieden, vertrouwen, openheid, integriteit  Samenhang creëren door betekenis: betekenis, samenhang en wederkerigheid  Duurzaam presteren door samenwerking: dialoog, samenwerking en feedback Hierbij zal mijn leiderschapsstijl een dienende moeten zijn die professionals de kans geeft zich te ontwikkelen. Ik zal niet als expert maar als betrokkene moeten participeren in het primaire proces en moeten weten wat er speelt.

19

Sacha Vingerhoeds



REGISTERCOMPETENTIES: Ik beschrijf hierbij de competenties in mijn rol als schoolleider. Ik doe dit a.d.h.v. het feedbackmodel van Hattie & Timperley:

1.Basiscompetentie Visie-gericht werken: Feed forward: Ik bemerk dat ik vanuit de focus op het primaire proces in profiel 2 zat aan het begin van de opleiding. Ik wilde vanuit de bredere dialoog toe naar een vertaling van strategische keuzes op organisatieniveau. Op dit moment ben ik aardig op weg naar profiel 3.  De teamsessies over goed onderwijs hebben op meerdere gebieden eerste resultaten opgeleverd. De vragen die centraal staan hierbij zijn: hoe ziet de school erover 10 jaar uit en wat voor vaardigheden hebben wij als professionals hierbij nodig? Resultaat: Er is een keuze gemaakt van 5 profielen VMBO, deze worden gedurende de komende vijf jaar als nieuw onderwijsconcept ingevoerd. Dit is in een bredere dialoog gegaan met collectieve ambities.  Door het toepassen van de Datateammethode en uit externe onderzoeken gegevens te analyseren over de professionele schoolcultuur en dit samen met de teamleden bespreekbaar te maken, hoop ik kwalitatieve impulsen te geven aan de organisatie - brede dialoog over goed onderwijs. Daarnaast gebruik ik uitkomsten van de audit, ouder- en leerling tevredenheidsonderzoeken als extern onderzoek. Feed up: Tot op heden staat in veel themavergaderingen visie op de toekomst van de school centraal. De uitgezette pilots en acties i.h.k.v. uitwisseling reguliere scholen met het Brederocollege zijn concrete stappen en leveren veel informatie op t.b.v. de kwaliteitsverbetering en de positionering in het SWV. Daarnaast is de borging op uitvoering beleid een duidelijk punt van aandacht en zie je duidelijke teambetrokkenheid ontstaan. De externe begeleiding zal een concreet tijdpad opleveren voor nog dit schooljaar en komend schooljaar. Feedback: Ik heb inzicht gekregen in het hanteren van een onderzoeksmethode, waarbij de betrouwbaarheid een belangrijk element is. Ook heb ik de professionele leergemeenschap (PLG) onderzocht door de afname van de vragenlijst, en gezien waar de school nu staat. Vanuit die wetenschap heb ik acties uitgezet om de PLG verder te ontwikkelen. Ik heb geleerd dat het mijn valkuil is om teveel processen te stimuleren, waardoor ik het overzicht verlies. Temporisering, keuzes maken en reflectie vragen aan anderen, dus hulp vragen is echt een ontwikkelpunt van mij. Bovendien doe ik het niet alleen!

2.Basiscompetentie: In relatie staan tot de omgeving: Feed forward: Hier bevind ik me nog in profiel 2. Een belangrijke ontdekking is dat de relatie tussen de teamleden onderling (hierbij ben ik als schoolleider ook zelf onderdeel) een hele belangrijke is om een PLG te waarborgen. Door blijvend te onderzoeken en bewustwording aan te boren, leer ik te borgen, maar stimuleer ik ook nieuwe ontwikkelingen. Langzaam heb ik stappen gezet om met externe scholen uitwisselingen te organiseren. Zoals al eerder benoemd: met de VMBO-BBL en KBL wil ik samen met de docenten starten met een nieuw onderwijsconcept en uitwerken voor de komende vijf jaar. Feed up: Ik ben me bewust van het feit dat de positionering van Het Brederocollege in het SWV Breda e.o. een belangrijke factor is om aan te blijven werken. De eerste stappen zijn concreet gezet: het onderwijsarrangement met de reguliere school wordt gecontinueerd volgend schooljaar en is een leidend praktijkvoorbeeld binnen het SWV. De uitwisseling tussen reguliere docenten en onze docenten heeft plaatsgevonden. De evaluatie zal vervolgstappen moeten opleveren. De voorwaarden voor kwaliteitszorg, zoals de professionele leergemeenschap, vormt de basis voor een goede schoolontwikkeling.

20

Sacha Vingerhoeds



Feedback: Met de kennis vanuit externe en interne onderzoeken heb ik trachten te sturen op kwaliteitsimpulsen. Ik heb geleerd om zowel interne als externe onderzoeken uit te (laten) voeren. Dit houd je weg van aannames en leveren concrete informatie op. Voorbeeld: De afname van de vragenlijst PLG laat duidelijk zien waar de school staat en wat er moet gebeuren om de PLG verder te ontwikkelen. Concrete actie: professionalisering van de docenten

3.Basiscompetentie: Vormgeven aan organisatiekenmerken vanuit onderwijskundige gerichtheid. Feed forward: Ik bevind me in profiel 2 en ben op weg naar profiel 3. Ik wil graag vanuit structuur, cultuur, de onderwijsorganisatie, de teamleden en met middelen leidinggeven aan dit proces. Hierbij wil ik het dialoogprincipe nog meer gaan vormgeven. De structurele intervisiemomenten dragen hiertoe bij. Daarnaast dienen structurele terugkerende interne en externe onderzoeken informatie op te leveren en bij te dragen een ontwikkelingsgerichte schoolomgeving. Ik ben me ervan bewust geworden dat door concrete informatie te delen met de teamleden zij gerichter in de dialoog mee kunnen denken. Voorbeeld: In de benchmark-studiemiddag hebben de docenten per niveaugroep leerlingen (bijvoorbeeld Havo) samen mogen bedenken welke formatie en functiegroep ingezet moest worden om deze leerlingen zo optimaal mogelijk te bedienen. Het heeft opgeleverd dat de teamleden zich bewust zijn geworden wat welke personele inzet kost. Waardoor er gericht gekozen kan worden welke functies het best bij het onderwijsconcept passen van de Havo leerlingen. Tevens heeft het opgeleverd dat ze hier zelf over konden meedenken en dat er per niveaugroep leerlingen verschillen zijn in de inzet van de formatie . Feed up: Ik sta nu in een school waar de bodem is gelegd om open met elkaar in dialoog te gaan. Het sturen op de hierbij komende krachtenvelden is een taaie klus. De mensen hebben niet allemaal eenzelfde startpunt en daardoor stuur ik steeds situationeel. Ik heb inmiddels met de teamleden, na de teamsessies een keuze kunnen maken t.a.v. de nieuwe VMBO-profielen. Mijn uiteindelijke droom is dat de professionals elkaar sturen. Zoals dit in een professionele leeromgeving gewenst is. Feedback: Ik zou graag in een cyclische wijze meer vorm willen geven aan de verbetering van kwaliteit. Door het opstellen van een borgingsagenda met evaluatiemomenten, het hanteren van de kwaliteitskaarten is er al een slag gemaakt. Doordat er een sectie kwaliteitszorg ingericht, bestaande uit teamleden, is er op deze manier voldoende draagvlak om als schoolorganisatie door te ontwikkelen. Ik merk dat de bewaking van de kwaliteit van het onderwijsproces een belangrijk element is. De gesprekken vormen een belangrijk onderdeel op het functioneren. Ik heb geleerd dat het van belang is om teamleden te professionaliseren, hen eigenaarschap geven en hen van concrete, betekenisvolle informatie te voorzien. Ik ben hierin gevorderd door diverse teamsessies te organiseren, of te laten organiseren door de teamleden zelf, waardoor het voorbij gaat aan betrokkenheid en eigenaarschap en samenkracht oplevert.

4. Basiscompetentie: Hanteren van strategieën t.b.v. samenwerking, leren en onderzoeken op alle niveaus: Feed forward: Ik wil graag nog meer situationeel leiderschap toepassen met als ultieme droom: een professioneel zelfverantwoordelijk team. Hierbij wil ik inspirerend blijven en vanuit visie handelen, dit uitdragen en de mensen om me heen hiervan bewust maken. Het doorlevingsaspect is hierbij van belang. Een professionele leergemeenschap zal een warm bad hiervoor zijn. Dus mijn focus zal zich ook moeten richten op de voorwaarden voor de kwaliteitszorg. Dit wil ik nog meer inzetten door samen onderwijsconcepten te ontwikkelen die passend zijn voor optimale ontwikkeling van de leerlingen. Voorbeeld:

21

Sacha Vingerhoeds



Eigentijds leren: ontwerpen online leren met de 21th century skills, waarbij de leerling eigenaar wordt van zijn eigen leerproces.

Feed up: Tot op heden heb ik een nieuw format ontwikkeld: “Het ontwikkelgesprek in dialoog” en hiermee de gesprekkencyclus gestart. Daarnaast screenen de leerkrachten zich op de vastgestelde LB of LCcompetenties. Hiermee verwerven ze inzicht in waar ze nu staan en waar ze naar toe willen. De teamleden geven aan dit een fijn instrument te vinden. De weergave van 3 gesprekken laten zien dat bewustwording van persoonlijk leiderschap en de wens om zich verder te professionaliseren aangeven dat er voldoende draagvlak voor is om een professionele leergemeenschap te zijn. Feedback: Ik merk hoeveel investeringsenergie het kost om voortdurend met uitgestelde aandacht te werken. Mensen in hun kracht zetten, betekent ook: niet meteen handelen maar wijzen op problemen delen met anderen, terugsturen, afhankelijkheid ombuigen naar onafhankelijkheid. Sommigen pakken dit prachtig op en komen uiteindelijk bij me met een advies. Je constant bewust blijven van dit feit en uit het “zorgen voor ” blijven, vereist voor mij nog inspanning. Ik vertrouw op professionals en vind het belangrijk dat mijn teamleden leren.

5.Basiscompetentie: Hogere orde denken. Feed forward: Graag zou ik nog meer feedback hebben op mijn eigen handelen als schoolleider, hiertoe heb ik nu 4 personen binnen de school gevraagd mij voortdurend van kritische feedback te voorzien. Ik wil graag inzicht krijgen in het effect van mijn eigen handelen . Dit wil ik ook graag delen met mijn leidinggevenden en mijn collega-schoolleiders. Op deze manier kan ik daar waar nodig mezelf bijsturen. Blijvend leren!! De gesprekkencyclus heeft al informatie opgeleverd hoe de teamleden t.o.v. mijn leiderschap staan. Zij geven aan dat ik als leidinggevende doorpak, direct en duidelijk ben, maar wel luister naar wat er door anderen gezegd wordt. Mijn sturende opvatting : “Hoe herkenbaar ben ik voor mezelf en anderen?” Moet centraal blijven staan. (module 1) Feed up: Gedurende 1 jaar werk ik bij deze school. Ik heb wel het gevoel dat ik leiderschap mag geven. De meeste reacties heb ik al binnen vanuit de gesprekkencyclus. Ik voel me op mijn plaats in deze innovatieve school, waar de meeste collega’s een sterke taakopvatting hebben en in kansen denken. De bijeenkomsten t.b.v. het nieuwe onderwijsconcept BBL-KBL zijn inspiratief en tijdens de teambijeenkomsten worden besluiten bottom-up genomen. Daarnaast wordt er nu een pilot gestart met 21th century skills onder begeleiding van een onderzoeker die is gespecialiseerd in online-leren. Feedback: Er zijn veel processen aan de gang in deze school, ik moet hierbij ordening in acht nemen, ik laat me hierbij tijdelijk bijstaan door een externe partij. Daarnaast heb ik vaste personen om me heen die mij gevraagd en ongevraagd reflectie op mijn handelen geven. Ik moet steeds bij mijn sturende opvatting: “Hoe herkenbaar ben ik voor mezelf en anderen” blijven. De interne en externe onderzoeksresultaten dragen bij aan een monitoring en organisatieontwikkeling en er ontstaan inzichten in het eigen handelen van teamleden. Ik heb geleerd dat de teamleden enthousiaster zijn geworden en enorm betrokken zijn bij de leerlingen, daardoor ontstaat ook een breed gedragen keuze op de onderwijsconcepten.

22

Sacha Vingerhoeds



REFLECTIE CRITICAL FRIEND ALAIN:

Sacha, Ik zie door alle werkstukken heen, en dus ook nu weer, jouw idealen voorbij komen. Jij hebt iets voor ogen en zelfs tegenvallers zijn springplanken naar het doel. Jij schrijft gedreven over alle facetten van de verandering die jij tot stand wilt laten komen. En het proces is meetbaar op gang. Het bottom-up model dat jij aanhangt om top-down en draagkracht uit te wissen, hangt voor een groot deel af van de mede-bevlogenheid van de betrokkenen. Ik vind het een visie die STAAT. Dit werkstuk is duidelijk en begrijpelijk geschreven. Het is misschien minder afhankelijk geweest van de kaders die bij andere modules in de weg stonden? Volgens mij heb jij aan de criteria voldaan. Ik ben benieuwd wat Guus en de medebeoordelaar hiervan vinden. Succes.

23

Sacha Vingerhoeds

EIGENAARSCHAP & SAMENKRACHT

Recommend Documents