Eenheid in verscheidenheid Samenleven in diversiteit in Sint-Truiden

Eenheid in verscheidenheid Samenleven in diversiteit in Sint-Truiden

Minderhedenbeleidsplan 2010 - 2013

Lokale integratiedienst Sint-Truiden Kazernestraat 34, 3800 Sint-Truiden Tel.: 011-69 16 46 Fax: 011-69 51 72 E-mail: [email protected] Website: www.huisvandewereld.be

Inhoudsopgave 1

Inleiding

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

2

Highlights afgelopen 5 jaar Het minderhedenbeleidsplan 2010-2013 Engagementsverklaring van het college van burgemeester en schepenen Visie en missie van de lokale integratiedienst Sint-Truiden Totstandkoming van het minderhedenbeleidsplan 2010-2013

Omgevingsanalyse Sint-Truiden

2.1 Profiel van Sint-Truiden 2.1.1 De stad Sint-Truiden 2.1.2 Het stadsbestuur 2.2 Etnisch culturele minderheden in Sint-Truiden 2.2.1 Demografie – algemeen 2.2.2 Demografie - etnisch-culturele minderheden 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4

Sociaal economisch profiel van Sint-Truiden Arbeidsmarkt Onderwijs en vorming Wonen Sociale kwetsbaarheid

2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3

Partners Partners interne diensten - stad en OCMW Partners: externe diensten Partners zelforganisaties

2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.5.5 2.5.6

Thema’s - werkterrein Sociaal-juridische positie Arbeid Onderwijs en vorming Wonen Welzijn en zorg Socio-cultureel werk

Minderhedenbeleidsplan stad Sint-Truiden 2010-2013

2

3

Strategische en operationele doelstellingen 2010 – 2013

3.1

De stad Sint-Truiden werkt aan het ‘samenleven in diversiteit’ waarbij ontmoeting en dialoog tussen alle burgers worden bevorderd en samenlevingsproblemen op een doeltreffende wijze worden aangepakt.

3.1.1 De lokale integratiedienst werkt, samen met relevante partners, aan het inventariseren van samenlevingsproblemen en het uitwerken van gepaste en doeltreffende oplossingen. 3.1.2 De lokale integratiedienst werkt met relevante partners aan een correcte beeldvorming rond burgers van diverse herkomst en het samenleven in diversiteit. 3.1.3 De lokale integratiedienst bevordert met relevante partners de sociale cohesie in de lokale samenleving. 3.1.4 Er wordt in 2010 een minderhedenplatform opgericht waar zowel vertegenwoordigers van minderheidsgroepen als actoren die actief zijn op het werkveld van de etnisch culturele minderheden samengebracht worden.

3.2

De stad Sint-Truiden bevordert een kwalitatieve en klantgerichte dienstverlening van diensten en voorzieningen opdat elke burger die een dienst of product wenst, dit op een gelijkwaardige en bevredigende wijze kan verwerven en de dienst en dienstverlening (her)kent.

3.2.1 De lokale integratiedienst werkt horizontaal en inclusief samen met andere stadsdiensten aan een klantvriendelijke en kwaliteitsvolle dienstverlening naar alle burgers. 3.2.2 De lokale integratiedienst voert een gericht, doordacht en strategische communicatiebeleid rond haar totale werking om het draagvlak voor het integratiebeleid te vergroten en adviseert over gerichte communicatie naar haar doelgroep. 3.2.3 De lokale integratiedienst voert een kwaliteitsbeleid. 3.2.4 Een minderhedenbeleid wordt gedragen voor een slagvaardig team. Daarom zal de integratiedienst op een horizontale wijze samenwerken met andere diensten, om op termijn te kunnen integreren en opgaan in één groter geheel of dienst zoals Welzijn en Samenleving of Sociale Zaken.

3.3

De stad Sint-Truiden bevordert de emancipatie, inspraak en participatie van alle burgers en voert een gericht beleid naar deze burgers die zich in een specifieke achterstandspositie bevinden.

3.3.1

De lokale integratiedienst ontwikkelt, samen met relevante partners, een stimulerend beleid naar burgers van diverse herkomst die zich in een achterstandspositie bevinden of die zich in een kansarme omgeving bevinden. De stad werkt aan gelijke onderwijskansen via het flankerend onderwijsbeleid De lokale integratiedienst ontwikkelt, samen met relevante partners, een stimulerend beleid naar burgers van diverse herkomst die zich richt op emancipatie, inspraak en participatie. Sport is een belangrijke hefboom in het integratieproces. Etnisch Culturele Minderheden moeten ertoe aangespoord te worden meer deel te nemen aan sportactiviteiten in onze stad. De culturele sector zou ook de etnisch culturele minderheden moeten bereiken via al dan niet specifieke maatregelen en/of toeleidingsprojecten

3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5


3

3.4

De stad Sint-Truiden speelt een belangrijke rol bij het coördineren en oplossen van knelpunten aangaande het inburgeringsbeleid en meer specifiek aangaande het secundair inburgeringsbeleid.

3.4.1

De stad Sint-Truiden werkt beleidsmatig en projectmatig samen met het Onthaalbureau Inburgering Limburg en het Huis van het Nederlands Limburg om een krachtdadig inburgeringbeleid naar anderstalige nieuwkomers (en oudkomers) te voeren. 3.4.2 De stad Sint-Truiden werkt een secundair inburgeringbeleid uit, aanvullend op het inburgeringtraject dat via het Onthaalbureau wordt aangeboden. 3.4.3 Etnische culturele minderheden ontvangen een handig basisinformatiepakket WEGWIJS waarbij verschillende aspecten worden belicht: de politieke samenstelling van de gemeenteraad en het OCMW, de dienstverlening, politie, sociale- en welzijnsvoorzieningen, regelingen over het huisvuil, stadsdiensten, rechten én plichten in het sociale aanbod.

4 Bijlagen

De gemeentelijke fiche van de cijferkorf minderheden

Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad inzake de goedkeuring van het minderhedenbeleidsplan

Organogram

Samenwerkingsovereenkomst met het Provinciaal integratiecentrum (PRIC)

Advies van het PRIC inzake het minderhedenbeleidsplan


4

1 Inleiding 1.1 Highlights afgelopen 5 jaar Na een startperiode van 6 maanden trad het eerste minderhedenbeleidsplan van Sint-Truiden in voege voor de periode 1 mei 2004 tot 30 april 2007. Inmiddels is het tweede beleidsplan (voor de periode 1 mei 2007 - 30 april 2010) aan de laatste maanden uitvoering toe en wordt een derde beleidsplan ingediend voor eind oktober 2009. Op die ruim vijf jaar tijd dat er nu een gestructureerd en gecoördineerd etnisch-cultureel minderhedenbeleid gevoerd wordt, is er veel gebeurd. Waar in de eerste periode veel tijd en energie ging naar de opbouw en uitbouw van de integratiedienst en een plaats verwerven voor een nieuwe beleidslijn, konden we in de tweede periode een aantal projecten, initiatieven en beleidslijnen structureel uitbouwen. Zo zijn de integratiedienst en het integratiebeleid in een paar jaar uitgegroeid tot een vaste waarde binnen het stadsbestuur. De dienst is bekend en gekend door de collega’s van de stad, het OCMW en de lokale politie en wordt door hen betrokken en geraadpleegd bij overleg, projecten en initiatieven die verband houden met de doelgroep en thematiek waar de integratiedienst zich mee bezighoudt. De integratiedienst is als partner betrokken bij heel wat intern overleg waardoor het inclusief integratiebeleid verder vorm kan krijgen: Lokaal Sociaal Beleidsplan en het Lokaal Leefbaarheidsplan. De integratiedienst heeft een actieve rol en volgt de ontwikkelingen op van het Lokaal Overlegplatform (LOP) enerzijds via de vergaderingen (en de verslaggevingen) en anderzijds door de betrokkenheid bij de werking van de werkgroepen. De verschillende werkgroepen onder andere ‘instappertjes’ (kleuterparticipatie), ‘welzijn en kansen’ en ‘onthaal’ worden op dit moment opgevolgd, aangezien zij zich richten naar de allochtone doelgroep (kleuters, jongeren en ouders). De integratiedienst werd hierin betrokken op basis van zijn kennis van het werkveld ‘etnisch-culturele minderheden’. Al enkele jaren worden er vanuit de integratiedienst verschillende initiatieven en projecten rond taal-, onderwijsen opvoedingsondersteuning naar kansarme autochtone en allochtone kinderen, jongeren en ouders gerealiseerd. En op basis van kerncijfers, een uitvoerige raadpleging en prioritering werd er een projectaanvraag ingediend bij het flankerend onderwijsbeleid. Voor het nieuwe project 'nieuwe coaches en supporters voor Sint-Truiden' er is een goede samenwerking tussen de integratiedienst en de ambtenaar flankerend onderwijsbeleid. De integratiedienst bewaakt de betrokkenheid van de etnisch-culturele minderheden binnen het Flankerend Onderwijsbeleid, Lokaal Overlegplatform en haar werkgroepen. De integratiedienst zorgt voor informatie en doorverwijzing naar anderstalige nieuwkomers zodat ze efficiënt de weg vinden in de lokale samenleving en stimuleren tot participatie aan het sociaalmaatschappelijke leven via taallessen, het inburgeringstraject, werk of opleiding en het sociaal-cultureel aanbod. De integratiedienst ondersteunt verschillende initiatieven waarin ontmoeting en/of het leren kennen van andere culturen en/of religies een belangrijk onderdeel zijn.


5

Enkele zelforganisaties nemen al verschillende jaren deel aan meerdere multiculturele activiteiten zoals: de week van de smaak, opruimactie zwerfvuil, Nepalees Nieuwjaar, Limburgse Open Moskeedag, herdenking overlijden 5e guru van de Sikhs, optocht van het Heilige boek Sikhs, verschillende andere initiatieven van de ahmadiyya’s, wedstrijd in het kader van de Wereldvluchtelingendag, Fiësta Tropical, ‘Hapje Sint-Truiden’. Vanuit een sterke samenwerking tussen interne en externe partners is er veel mogelijk met beperkte middelen en personeel. De integratiedienst blijft een beperkt werkbudget hebben, hoewel dat structureel gestegen is. Ook blijft de integratiedienst een klein doch slagvaardig team hebben. Sinds begin 2007 is er een structurele samenwerking met de dienst ontwikkelingssamenwerking op gang getrokken. We kunnen spreken van een verregaande inclusieve samenwerking, zowel op financieel, materieel en personeel vlak. Ook qua infrastructuur zitten deze diensten in één gebouw. Toekomstperspectief Wat betreft onze huisvesting gaan wij in het voorjaar 2010 met deze diensten (integratiedienst en dienst ontwikkelingssamenwerking) Regionaal Instituut voor Maatschappelijk Opbouwwerk (RIMO), flankerend onderwijsbeleid en de lokale vertegenwoordiging van het Huis van het Nederlands Limburg en het Onthaalbureau Inburgering Limburg gemeenschappelijk gehuisvest te worden in het Oud Atheneum, Zoutstraat, 3800 Sint-Truiden.


6

1.2 Het minderhedenbeleidsplan 2010-2013 Dit minderhedenbeleidsplan van de stad Sint-Truiden bepaalt de structuur van het etnisch-cultureel minderhedenbeleid voor de komende drie jaren. Als meerjarenplan geeft het de grote krachtlijnen aan van wat de lokale integratiedienst Sint-Truiden wil gaan doen en bereiken. Bij het uitschrijven van het minderhedenbeleidsplan vonden we het belangrijk dat zowel de doelgroep als interne en externe diensten/partners die werken met etnisch-culturele minderheden, hun zeg konden doen over de (nieuwe) beleidslijnen die nu uitgezet zijn. Daarnaast zijn de gegevens in de omgevingsanalyse uiteraard belangrijk om knelpunten te ontdekken maar ook om een duidelijker profiel te krijgen van de etnisch-culturele minderheden in Sint-Truiden. We laten u ook kennismaken met het lokale netwerk van diensten, partners, organisaties en verenigingen die een taak vervullen inzake etnisch-culturele minderheden in Sint-Truiden. Vervolgens komen we tot de strategische en operationele doelstellingen die het stadsbestuur, respectievelijk de lokale integratiedienst, wensen te bereiken om problemen op een structurele en duurzame wijze aan te pakken.

Begripsbepaling Etnisch-culturele minderheden Het geheel van de allochtonen, de vluchtelingen en de woonwagenbewoners en de niet tot voornoemde groepen behorende vreemdelingen die zich in België bevinden zonder wettig verblijfsstatuut en die wegens hun noodsituatie opvang of bijstand vragen. Allochtonen Personen die zich legaal in België bevinden, ongeacht of zij de Belgische nationaliteit hebben, en die tegelijkertijd aan de volgende voorwaarden voldoen: minstens één van hun ouders of grootouders is geboren buiten België EN zij bevinden zich in een achterstandspositie vanwege hun etnische afkomst of hun zwakke sociaal-economische positie. Vluchtelingen Personen die zich in België bevinden en die aan één van de volgende voorwaarden voldoen: zij zijn door België als vluchteling erkend op basis van het Internationaal Verdrag betreffende de status van vluchtelingen, ondertekend in Genève op 28 juli 1951 of zij hebben in België asiel aangevraagd en hun aanvraag werd niet definitief afgewezen. Woonwagenbewoners Personen met een nomadische cultuur, die zich legaal in België bevinden en die traditioneel in een woonwagen wonen of gewoond hebben, in het bijzonder de autochtone voyageurs en de zigeuners, en degenen die met deze personen samenleven of er in de eerste graad van afstammen. Integratie Het proces dat leidt tot een volwaardige en evenredige participatie van allochtonen, vluchtelingen en woonwagenbewoners aan het maatschappelijk leven.


7

1.3 Engagementsverklaring van het college van burgemeester en schepenen Het college van burgemeester en schepenen van Sint-Truiden wil een etnisch-cultureel minderhedenbeleid voeren met bijzondere aandacht voor een harmonieuze samenleving met respect voor ieders identiteit en cultuur. Daarvoor werd de lokale integratiedienst opgericht om deze visie te realiseren door: de toegankelijkheid van de gemeentelijke diensten te realiseren; overleg te organiseren om de toegankelijkheid van externe diensten en initiatieven te bevorderen; kanalen op te zetten om de inspraak en de participatie van de etnisch-culturele minderheden te bevorderen/te verhogen; de bevolking en de etnisch-culturele minderheden te informeren over het gevoerde beleid; een onthaalbeleid voor nieuwkomers te ontwikkelen; een opvangbeleid voor kandidaat-vluchtelingen en mensen zonder wettig verblijf te ontwikkelen; een goed beheerbeleid van het woonwagenterrein te ontwikkelen; het verenigingsleven van etnisch-culturele minderheden te ondersteunen.

1.4 Visie en missie van de lokale integratiedienst Sint-Truiden De visie (zienswijze) die de lokale integratiedienst voor ogen heeft bij zijn functioneren, is de volwaardige en evenredige participatie van allochtonen, vluchtelingen en woonwagenbewoners aan het maatschappelijk leven. Deze visie wordt concreet gemaakt in de missie (taak, doelstelling) van de lokale integratiedienst, namelijk voorwaarden creëren opdat: de etnisch-culturele minderheden die zich legaal in Sint-Truiden bevinden als volwaardige burgers kunnen deelnemen aan de samenleving van Sint-Truiden; de etnisch-culturele minderheden die zich tijdelijk in Sint-Truiden bevinden onthaald, opgevangen en begeleid kunnen worden met respect voor de menselijke waardigheid en de fundamentele mensenrechten.

1.5 Totstandkoming van het minderhedenbeleidsplan 2010-2013 Bepaling focussen minderhedenbeleid Er werd onder leiding van het Provinciaal integratiecentrum op het regionale overleg van de lokale integratiediensten een denkoefening gehouden over de essentie van een lokaal minderhedenbeleid. Er werden vier focussen bepaald en invulling gegeven die centraal staan of een rol hebben in de meeste minderhedenbeleidsplannen van de lokale integratiediensten van Limburg. Ook de lokale integratiedienst Sint-Truiden zal deze focussen hanteren in dit minderhedenbeleidsplan. Beslissing college van burgemeester en schepenen Begin februari 2009 was er een eerste contact met de burgemeester, bevoegd voor vreemdelingen en het integratiebeleid, inzake het opstellen van het minderhedenbeleidsplan 2010-2013. Met name de planning voor het opstellen van een nieuw beleidsplan en de visie inzake het integratiebeleid waren onderwerp van de communicatie hieromtrent.


8

Begin maart 2009 werd een nota op het college van burgemeester en schepenen geagendeerd met als onderwerp het ontwerp van het minderhedenbeleidsplan. Daarmee werden de grote lijnen van het nieuwe beleidsplan bepaald, het voorgestelde overleg met verschillende diensten werd goedgekeurd alsook het tijdschema om het plan uit te werken. Overleg en consultatie Met verschillende diensten, organisaties en verengingen werd er overleg inzake het bepalen van prioriteiten van het minderhedenbeleid van de stad Sint-Truiden. Buiten de contacten met de burgemeester inzake het opstellen van het beleidsplan, was er overleg met de zelforganisaties van etnisch-culturele minderheden (ECM) en het structureel overleg en met tal van interne en externe partners en organisaties onder andere: opvangcentrum voor asielzoekers Sint-Truiden, dienst vreemdelingen stad Sint-Truiden, dienst vreemdelingen van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), dienst ontwikkelingssamenwerking, Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS), preventiedienst, Gastvrij Sint-Truiden, Provinciaal integratiecentrum, Centra voor Volwassenenonderwijs, Huis van het Nederlands Limburg, Onthaalbureau Limburg, Onthaalklassen van het lager en secundair onderwijs, Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) Sonar, Open School Zuid-Limburg, Lokaal Overlegplatform Sint-Truiden, flankerend onderwijsbeleid, Sint-Vincentius, jongerenoverleg, overleg Lokaal Sociaal Beleid, woonwagencommissie, welzijnsdienst, Maatschappelijk Overleg Regio Sint-Truiden (MORST) en de lokale politie Sint-Truiden - Nieuwerkerken - Gingelom.


9

2 Omgevingsanalyse Sint-Truiden We hebben geprobeerd de omgevingsanalyse zo leesbaar mogelijk te houden. Daarbij zijn vooral de juiste analyses en conclusies belangrijk. De gemeentelijke fiche van de cijferkorf minderheden zijn als bijlage bijgevoegd. De gemeentelijke fiche van de welzijnsmonitor, van de cijferkorf demografie en de onderwijskansenmonitor zijn te vinden op de website van de studiecel: http://www.limburg.be/studiecel.

2.1 Profiel van Sint-Truiden 2.1.1 De stad Sint-Truiden De stad Sint-Truiden werd in de zevende eeuw gesticht door de Heilige Trudo en kent dus al een geschiedenis van 1300 jaar. De stad ligt in het hart van het fruitig Haspengouw en staat in de volksmond bekend als ‘een stad apart’. Sint-Truiden is het grootste centrum van de fruitteelt in Vlaanderen. Sint-Truiden ligt in het zuidwesten van de provincie Limburg. De omliggende steden in diverse richtingen zijn Hasselt, Borgloon, Tongeren, Borgworm, Hannuit, Tienen en Herk-de-Stad. Sint-Truiden ligt dichtbij de grens met de provincie Luik en tegen de provincie Vlaams Brabant aan. De stad wordt omringd door de gemeenten Nieuwerkerken, Alken, Wellen, Borgloon, Heers en Gingelom (allemaal Limburgse gemeenten) en door Geetbets, Zoutleeuw en Landen (drie gemeenten uit Vlaams Brabant). De stad Sint-Truiden telt 15 deelgemeenten: Sint-Truiden zelf, Aalst, Brustem, Engelmanshoven, Gelinden, Groot-Gelmen, Halmaal, Kerkom-bij-Sint-Truiden, Ordingen, Zepperen, Duras, Gorsem, Runkelen, Wilderen en Velm. Sint-Truiden heeft een oppervlakte van 10.687 ha en is daarmee qua oppervlakte de grootste gemeente in Limburg. Met een bevolking van ruim 38.828 in 2008 en 39.106 in 2009 inwoners is Sint-Truiden de vierde grootste gemeente in Limburg (Hasselt, Genk en Beringen vormen de top drie). Sint-Truiden heeft bovendien de tweede grootste markt van België. Sint-Truiden telt gemiddeld 366 inwoners per km² en schommelt hiermee rond het Limburgs gemiddelde (341 inw/km²). Sint-Truiden groeide als middeleeuwse abdijstad in het uitwisselingsgebied tussen Brabant-Luik en Haspengouw-Kempen. Nu is deze stad in het nieuwe structuurplan Vlaanderen ingeschreven als een centrumgemeente in een structuurondersteunend kleinstedelijk gebied met een uitgesproken agrarisch karakter. De Trudo-abdij, gesticht door de Heilige Trudo, was de basis van deze middeleeuwse stad, waar vele pelgrims, de verre handel en de lakennijverheid welvaart en rijkdom brachten.


10

2.1.2 Het stadsbestuur De stad Sint-Truiden wordt momenteel bestuurd door een coalitie van de politieke partijen SP.A - Groen, Open VLD en CD&V. Het college van burgemeester en schepenen bestaat naast de burgemeester uit 3 schepenen van SP.A-strekking, 3 schepenen van Open VLD-strekking, 1 schepen van CD&V-strekking en de stadssecretaris. Deze laatste is belast met het opstellen van de notulen, zorgt ervoor dat de stadsdiensten de getroffen beslissingen uitvoeren en houdt hierop toezicht. Het college is belast met het dagelijks bestuur van de stad en vergadert elke vrijdag. Het college bereidt de beslissingen van de gemeenteraad voor en voert ze uit. De burgemeester is bevoegd voor vreemdelingen en het integratiebeleid. In de gemeenteraad zetelen de politieke partijen CD&V (12), SP.A - Groen (10), Open VLD (7), Vlaams Belang (2), VLOTT (Vlaams, Liberaal, Onafhankelijk, Tolerant, Transparant) (1) en onafhankelijk (1). De gemeenteraad telt 33 leden en bestuurt, samen met het college van burgemeester en schepenen, de stad. Hij is belast met het goedkeuren van de begroting en van de rekeningen en de goedkeuring van investeringsuitgaven.

2.2 Etnisch culturele minderheden in Sint-Truiden

2.2.1 Demografie - algemeen Totale bevolking en bevolkingsdichtheid De stad Sint-Truiden telde op 1 januari 2008 38 828 inwoners en is daarmee - na Hasselt, Genk en Beringen - de vierde grootste gemeente van de provincie Limburg. Sint-Truiden telt gemiddeld 366 inwoners per km² en schommelt hiermee rond het Limburgs gemiddelde (341 inw/km²). (cijferkorf demografie/minderheden – Studiecel – provincie Limburg)

2.2.2 Demografie - etnisch-culturele minderheden Niet-Belgen Op 1 januari 2008 telt Sint-Truiden 1.421 personen met een andere dan de Belgische nationaliteit: 724 mannen en 697 vrouwen. Het aandeel niet-Belgen in de bevolking is 3,7%, lager dan het Limburgs gemiddelde van 8,7%. De samenstelling van de niet-Belgische bevolking in Sint-Truiden verschilt wel grondig van het Limburgse profiel. Sint-Truiden kent, anders dan Limburg, weinig Nederlanders op haar grondgebied: slechts 15,3% (217 personen) van de niet-Belgen in Sint-Truiden heeft de Nederlandse nationaliteit. Dit is een stuk lager dan het Limburgse gemiddelde, waar meer dan de helft (55,4%) van de niet-Belgen de Nederlandse nationaliteit heeft. Sint-Truiden telt ook relatief weinig niet-Belgen van EU-ex-migratielanden, zoals Italië, Spanje, Griekenland of Portugal. Met 85 personen maken ze slechts 6,0% van de niet-Belgen in Sint-Truiden uit. Ook hier scoort Sint-Truiden lager dan het Limburgse gemiddelde (20,0%). Ook het aantal personen uit Maghreblanden en Turkije is met 77 personen vrij beperkt.


11

Sint-Truiden wordt vooral gekenmerkt door het hoge aandeel niet-Belgen van ex-Oostbloklanden. Begin 2008 telde Sint-Truiden 311 personen met één van de nationaliteiten van het voormalige Oostblok. Dit is 25,0% van alle niet-Belgen, veel hoger dan het Limburgse gemiddelde (4,1%). In Limburg telt enkel Hasselt (417 personen) nog meer niet-Belgen van ex-Oostbloklanden op haar grondgebied. Bijna 70% van alle niet-Belgen in Sint-Truiden heeft een nationaliteit van een laag-inkomensland, goed voor 863 personen. Dit aandeel is in vergelijking met de andere Limburgse gemeenten het hoogst in SintTruiden en veel hoger dan het Limburgse gemiddelde van 18,5%. Met 231 zijn de personen uit India de grootste groep niet-Belgen in Sint-Truiden. De Nederlanders komen met 217 personen op de tweede plaats. Derde plaats is weggelegd voor de Polen (77 personen). Op 1 januari 2008 telde Sint-Truiden bijna 90 verschillende nationaliteiten op haar grondgebied. In de loop van 2007 vestigden zich 182 personen vanuit het buitenland in Sint-Truiden. Grootste groep waren de Polen (46 personen), gevolgd door Nederlanders (21) en personen uit India (18).

Evolutie niet-Belgische bevolking De groep niet-Belgen is de afgelopen decennia sterk gegroeid in Sint-Truiden. In 1990 ging het over 563 personen, in 2000 over 846 personen en in 2008 over 1.421 personen. Op minder dan 20 jaar tijd is het aantal niet-Belgen in Sint-Truiden dus verdubbeld. Enkele groepen stegen sterk in deze periode: zo nam het aantal Polen toe van 11 in 1990 naar 77 in 2008. Het aantal personen met de Indische nationaliteit vertienvoudigde (van 20 in 1990 naar 231 in 208). De totale bevolking is in Sint-Truiden sinds 1975 lichtjes blijven stijgen, met soms enkele lichte terugvallen. Deze gestage groei volgde tot begin jaren ’90 de aangroei in Vlaanderen. Vanaf dan blijft de aangroei in Sint-Truiden onder het Vlaams gemiddelde. De bevolkingsaangroei in Limburg is sinds 1975 veel sterker gestegen, met meer dan 20%. Terwijl SintTruiden met nog geen 10% aangroeide. De evolutie van het aantal niet-Belgen kent een heel ander verloop. De toename van het aantal niet-Belgen volgde gelijke tred met de toename in Limburg en Vlaanderen. Tussen 1982 en 1985 piekte Sint-Truiden tijdelijk hoger en ook vanaf 1986 tot 1993 weer onder de evoluties van Limburg en Vlaanderen. Vanaf 1991 zien we in Sint-Truiden een bijna permanente groei van het aantal niet-Belgen met enkel een terugval in 1996 en 2001. Deze terugval hangt nauw samen met een wijzigende nationaliteitswetgeving, waardoor niet-Belgen makkelijker de Belgische nationaliteit konden aannemen. In 1993 kwam Sint-Truiden boven het Limburgs gemiddelde uit. Begin 2000 passeerde Sint-Truiden ook het Vlaams gemiddelde, dat een stuk hoger ligt dan de Limburgse groei. Het aantal niet-Belgen tussen 2000 en 2008 steeg in Sint-Truiden met 68%. Ter vergelijking, in Limburg groeide de niet-Belgische bevolking in diezelfde periode slechts met 7,3%. Sinds begin deze eeuw kent Sint-Truiden dus een sterke aangroei van niet-Belgen. Die toename is veel sterker dan de toename in Limburg en Vlaanderen.


12

Vluchtelingen en asielzoekers Sint-Truiden telt op 1 januari 2008 79 erkende vluchtelingen op haar grondgebied (2,03 per 1.000 inwoners). Qua aandeel erkende vluchtelingen onder de bevolking komt Sint-Truiden op de eerste plaats in Limburg. Op 1 januari 2009 waren er 595 kandidaat-vluchtelingen ingeschreven op het wachtregister van de gemeente. Ook hiermee staat Sint-Truiden op de eerste plaats. De voornaamste nationaliteiten zijn Afghanen (81), Russen (58) en inwoners van Servië-Montenegro (ex-Joegoslavië + Kosovo) (50).

Personen van vreemde herkomst Op 1 januari 2004 telt Sint-Truiden 2.164 personen van vreemde herkomst. Dit is de som van het aantal personen met niet de Belgische nationaliteit, het aantal personen die de Belgische nationaliteit hebben aangenomen en de nog thuiswonende personen die Belg zijn bij geboorte, maar waarvan de moeder bij haar geboorte een vreemde nationaliteit had. Net 5,7% van de bevolking heeft hiermee niet-Belgische roots. Dit blijkt uit een analyse van de Studiedienst van de Vlaamse Regering op het rijksregister. Recentere cijfers zijn jammer genoeg niet beschikbaar. Meer dan één op vijf personen van vreemde herkomst (23,5%) is van West-Europese herkomst (Nederland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg of het Verenigd Koninkrijk), goed voor 508 personen. Iets meer dan 12% (269 personen) heeft als herkomst een van de overige EU-15-landen (Italië, Spanje, Griekenland en Portugal) of is van Ierse, Deense, Zweedse, Finse of Oostenrijkse origine. Bijna 100 personen hebben als herkomst één van de 10 nieuwe EU-lidstaten. Hiernaast telt Sint-Truiden 264 personen van Marokkaanse origine en 78 personen van Turkse origine. Bovendien telt Sint-Truiden nog een 950-tal personen met een nog andere herkomst. Volgens officiële statistieken telde Sint-Truiden op 1 januari 2004 945 niet-Belgen (2,5% van de totale bevolking). Het aantal personen van vreemde herkomst ligt met 2.164 dus dubbel zo hoog. Nationaliteit schiet dus steeds meer te kort om de etnische diversiteit binnen de gemeente te vatten.

Conclusie: Sint-Truiden, een stad met een specifiek profiel Sint-Truiden kent, in vergelijking met Limburg en Vlaanderen, een minder sterke bevolkingsgroei. Wel neemt het laatste decennium de niet-Belgische bevolking er sterker toe dan in Limburg en Vlaanderen De samenstelling van de niet-Belgische bevolking in Sint-Truiden is bijzonder, anders dan in de overige Limburge gemeenten. Zo zijn er onder de niet-Belgen relatief minder personen van Nederland, EU-ex-migratielanden en Turkije. Wel is er een relatief sterke aanwezigheid van personen van Marokkaanse herkomst. Typisch voor Sint-Truiden echter is het hoge aandeel van personen van ex-Oostbloklanden en lage-inkomenslanden onder zijn niet-Belgische bevolking. Het lijkt erop dat de rol die de mijnen op vlak van migratie voor de mijngemeenten gespeeld hebben, dit voor Sint-Truiden de fruitpluk is. Sinds de jaren ’90 was Sint-Truiden een aantrekkingspool voor asielzoekers. Nu deze intussen verblijfsrecht gekregen hebben, groeien deze groepen verder door volgen huwelijksmigratie.


13

2.3 Sociaal economisch profiel van Sint-Truiden 2.3.1 Arbeidsmarkt De werkloosheidsgraad in Sint-Truiden is 6,9% (jaargemiddelde 2007). Hiermee schommelt Sint-Truiden rond het Limburgse gemiddelde (7,2%). De werkzaamheidsgraad is 64,0%. Deze is hoger bij de mannen (70,6%) dan bij de vrouwen (57,3%). Het gemiddeld belastbaar inkomen (aanslagjaar 2006) is 14.009 euro per inwoner. Dit is iets hoger dan het Limburgse gemiddelde (13.284 euro). Kijken we echter naar het mediaaninkomen (17.848 euro) dan scoort Sint-Truiden veel lager dan het Limburgse gemiddelde (19.103 euro). 55,4% van alle inkomens is lager dan 20.000 euro. Hiermee scoort Sint-Truiden hoger dan het Limburgs gemiddelde. Sint-Truiden telt dus een hoger aandeel lage inkomens (onder 20.000 euro) dan Limburg. (Welzijnsmonitor – Studiecel – provincie Limburg)

Niet-werkende werkzoekenden Eind december 2008 telt Sint-Truiden 1.222 niet-werkende werkzoekenden. In vergelijking met één jaar eerder steeg het aantal nwwz met 9,3%. In dezelfde periode steeg het aantal werkzoekenden in Limburg met 4,6%. De stijging in Sint-Truiden is dus dubbel zo hoog als de stijging van Limburg. Van alle werkzoekenden is 17,3% van allochtone origine (niet-EU). Dit is iets lager dan het Limburgse gemiddelde van 19,2% Iets meer dan één op vijf (22,2%) werkzoekenden in Sint-Truiden is van niet-Belgische origine. SintTruiden telt 271 werkzoekenden van niet-Belgische origine. Ongeveer een vierde hiervan (63 personen) is van Indische origine. Op de tweede plaats komen de 37 werkzoekende personen van Russische origine (13,7%). Personen van Marokkaanse origine (20 personen – 7,4%) vervolledigen de top drie. (VDAB)

Jobs in loondienst naar hoofdsector In Sint-Truiden werkt ongeveer 4,1% van de werkenden in de primaire sector, 18,4% in de secundaire sector, 41,8% in de tertiaire sector en 36,0% in de quartiaire sector. Het beeld voor Limburg is anders: de primaire sector is met 2,1% minder sterk vertegenwoordigd. In Limburg werken meer mensen in de secundaire sector (26,6%), ongeveer evenveel in de tertiaire sector (40,1%) en iets minder in de dienstensector (31,0) in vergelijking met Sint-Truiden. Dit blijkt uit een analyse op de Vlaamse arbeidsrekening 2007 van het Steunpunt Werk en Sociale Economie van de Vlaamse Overheid. Sint-Truiden kent, in vergelijking met Limburg en Vlaanderen, dus een sterk ontwikkelde primaire sector.

Conclusie: arbeid De stijging van het aantal werkzoekenden tussen december 2007 en december 2008 is sterker voor Sint-Truiden dan voor Limburg Van alle werkzoekenden is 17,3% van allochtone origine (niet-EU). Dit is iets lager dan het Limburgse gemiddelde van 19,2% Sint-Truiden kent, in vergelijking met Limburg en Vlaanderen, een sterk ontwikkelde primaire sector.


14

2.3.2 Onderwijs en vorming Sociale achtergrondkenmerken van leerlingen in het basis- en secundair onderwijs De diversiteit van de bevolking van de stad Sint-Truiden zien we ook terug in het onderwijs. Ongeveer 7,1% (90 kleuters) van de kleuters heeft een nationaliteit van een laag-inkomensland. In het lager onderwijs is dit 6,2% (136 leerlingen), in het secundair onderwijs 5,9% (156 leerlingen). Deze aandelen zijn in SintTruiden het hoogst van heel Limburg. (Onderwijskansenmonitor) Uit gegevens die de minister van onderwijs ter beschikking stelde na een parlementaire vraag, bleek dat in Sint-Truiden van ongeveer 10% van het aantal leerlingen in het basisonderwijs de thuistaal niet het Nederlands is.

Spreiding over de onderwijsvormen in het gewoon secundair onderwijs Bijna 43% van de leerlingen in de tweede en derde graad van het gewoon secundair onderwijs volgt ASO, 30,1% volgt TSO, 0,89% KSO en 26,3% BSO. In vergelijking met Limburg volgen in Sint-Truiden relatief gezien meer leerlingen ASO en minder TSO. (welzijnsmonitor)

Verklaring ASO: Algemeen secundair onderwijs TSO: Technisch secundair onderwijs KSO: Kunstsecundair onderwijs BSO: Beroeps secundair onderwijs

Sociale ongelijkheid in de schoolloopbanen van leerlingen in het basis- en secundair onderwijs In het lager onderwijs ontwikkelen 18,7% van de leerlingen een risicoschoolloopbaan. In het secundair onderwijs is dit aandeel iets hoger (20,8%). Deze percentages zijn vergelijkbaar met het Limburgse gemiddelde. Op vlak van het ontwikkelen van een risicoschoolloopbaan stoten we op verschillen op basis van nationaliteit. Zo lopen leerlingen met een nationaliteit van een laag-inkomensland meer risico op een risicoschoolloopbaan dan de andere leerlingen. In het lager onderwijs ontwikkelen dubbel zo veel leerlingen met een nationaliteit van een laag-inkomensland een risicoschoolloopbaan dan de overige leerlingen (39,7% t.o.v. 16,5%). Ook in het secundair onderwijs zien we deze kloof opduiken: 40,4% van de leerlingen met een nationaliteit van een laag-inkomensland ontwikkelt een risicoschoolloopbaan ten opzichte van 20,0% van de overige leerlingen. Kanttekening bij deze cijfers is dat deze enkel gebaseerd zijn op nationaliteit en dus niets zeggen over de onderwijsprestaties van allochtone leerlingen, die de Belgische nationaliteit hebben. Nationaliteit op zich is dus steeds minder een correcte indicator en hangt nog nauwelijks samen met de origine van de leerlingen.

Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers Het onthaalonderwijs richt zich op kinderen die recent gemigreerd zijn uit het buitenland. Het onthaalonderwijs focust op de integratie van anderstalige nieuwkomers in het gewone onderwijs en heeft bijzondere aandacht voor de Nederlandse taal. Volgens gegevens van het onthaalbureau waren er in de loop van 2008 137 anderstalige nieuwkomers in Sint-Truiden.


15

In Sint-Truiden is er zowel onthaalonderwijs in het basisonderwijs (in 5 scholen) als in het secundair onderwijs (1 school). In 2008 waren er 71 anderstalige nieuwkomers in onthaalklassen van het secundair onderwijs.

Conclusie: onderwijs het percentage leerlingen die een risicoschoolloopbaan ontwikkelen in het lager of secundair onderwijs is vergelijkbaar met het Limburgse gemiddelde; leerlingen met een nationaliteit van een laag-inkomensland lopen meer risico op een risicoschoolloopbaan.

2.3.3 Wonen Sint-Truiden telt 3.622 huurwoningen. Dit is 22,1% van totaal aantal huishoudens. Dit aandeel ligt hoger in Sint-Truiden dan in Limburg (18,4%). De sociale huisvestingssector is in Sint-Truiden beter uitgebouwd dan in Limburg: in totaal 1.168 sociale huurwoningen of – appartementen, 7,1% van totaal aantal woningen (5,5% voor Limburg). Sint-Truiden telt 745 woningen zonder comfort (4,6% van huishoudens). Dit is hoger dan het Limburgse gemiddelde van 3,2%. (welzijnsmonitor)

Conclusie: wonen Sint-Truiden telt relatief veel mensen die huren. De sociale huisvestingssector is goed uitgebouwd.


16

2.3.4 Sociale kwetsbaarheid Wat betreft de sociale kwetsbaarheid nog enkele cijfers en indicatoren die eruit springen. In de categorie bestaansonzekeren scoort Sint-Truiden voor een aantal indicatoren veel hoger dan het Limburgse gemiddelde. Zo telt Sint-Truiden 232 leefloners (0,93% van de bevolking van 18 tot 65 jaar). Sint-Truiden scoort met dit aandeel hoger dan het Limburgse gemiddelde (0,56%) en heeft de tweede hoogste score van alle Limburgse gemeenten. Ook qua het aandeel personen met een inkomensgarantie voor ouderen, het aandeel ambtshalve geschrapten en het aandeel mensen met recht op een verhoogde tegemoetkoming in de ziekeverzekering, scoort Sint-Truiden veel hoger dan het Limburgs gemiddelde. Ook op vlak van de groep maatschappelijk kwetsbare jongeren scoort Sint-Truiden veel hoger dan het Limburgse gemiddelde. Zo ligt het aandeel geboorten in kansarme gezinnen (13,1%) een aantal procentpunten hoger dan het Limburgse gemiddelde (9,3%). Ook staan er Sint-Truiden meer jongeren onder maatregel voor bijzondere jeugdbijstand dan het Limburgse gemiddelde. Het aandeel jongeren die moeten rondkomen met een leefloon, ligt in Sint-Truiden (1,44%) hoger dan in Limburg (0,93%). In de categorie gezinnen zijn er ook een aantal opvallende cijfers. Vooral het verhoogde aandeel éénoudergezinnen met minderjarige kinderen valt op (12,3% t.o.v. 10,3% voor Limburg). (welzijnsmonitor)

2.4 Partners In het kader van het voeren van een etnisch-cultureel minderhedenbeleid (ook wel diversiteitsbeleid of integratiebeleid genoemd) onderhoudt het stadsbestuur, in casu de lokale integratiedienst, contacten met een aantal interne en externe diensten (partners), organisaties of verenigingen. We geven u een overzicht van deze diensten en van de huidige wijze van samenwerken met hen.

2.4.1 Partners interne diensten - stad en OCMW Dienst vreemdelingen - stadsbestuur De dienst vreemdelingen (onderdeel van de dienst burgerzaken) is de ingangspoort voor etnisch-culturele minderheden naar het stadsbestuur en de administratie. Zeker voor (anderstalige) nieuwkomers is deze dienst vaak de eerste dienst die ze ontmoeten bij hun aankomst in Sint-Truiden. Deze dienst heeft dan ook een belangrijke functie, zowel wat betreft de verlening van verblijfsdocumenten en verwante administratie, als het eerste onthaal en wegwijs maken van de persoon. Gezien hun know-how en ervaring wordt deze dienst vaak betrokken in overleg en vergaderingen inzake etnisch-culturele minderheden. Dienst onderwijs - flankerend onderwijsbeleid Projectaanvraag flankerend onderwijsbeleid: 'nieuwe coaches en supporters voor Sint-Truiden' (2008-2011) is in samenwerking met de integratiedienst erop gericht om de onderstaande strategieën in de volgende 3 jaar te realiseren: sensibilisatiecampagnes van ouders als 'belangrijkste supporter' van de ontwikkeling van hun kinderen; Minderhedenbeleidsplan stad Sint-Truiden 2010-2013

17

versterking van de vaardigheden (onderwijsondersteunende, etc.) van ouders binnen de 'supportersclub' van ouders in basis- en secundaire scholen; versterking van leerkrachten als 'coaches' voor de ontwikkeling en het leren van kinderen en jongeren binnen een diversere onderwijsen leeromgeving; ontwikkeling van een buddy-systeem waarbij laatstejaarsscholieren als mentor optreden voor 'nieuwkomers' .

Preventiedienst Onder de werking van de preventiedienst valt ook de gemeenschapswachtwerking. De lokale integratiedienst werkt sinds zijn ontstaan samen met deze dienst, vooral inzake de realisatie van de zomercampagne omtrent verdraagzaamheid. Al verschillende jaren delen gemeenschapswachtwerking met asielzoekers uit het opvangcentrum flyers of postkaarten met een klein geschenk uit in de stad aan voorbijgangers en toeristen. De preventiedienst werkt ook sterk rond sociale cohesie en buurtinitiatieven. Zo kunnen burgers die een buurtfeest/barbecue willen organiseren, een beroep doen op een subsidie van de stad. Als er tijdens dit buurtfeest extra aandacht is voor een multicultureel accent, kan de organisator rekenen op een extra subsidie van 125,00 EUR. Dienst tewerkstelling De tewerkstellingsambtenaar is voorzitter van de ‘werkgroep diversiteit’. Deze werkgroep werkt een diversiteitsplan voor de stad en het OCMW uit. In overleg met de ambtenaar en de VDAB werden afspraken gemaakt over de doorverwijzing van allochtone werkzoekenden. Bibliotheek De bibliotheek vervult naar etnisch-culturele minderheden een speciale rol gezien men daar internet kan gebruiken, hetgeen veel succes kent. De dienst leent publicaties uit in verschillende talen en heeft ook lespakketten Nederlands voor anderstaligen. De integratiedienst en ontwikkelingssamenwerking richten zich op het informeren en bewustmaken van de burgers over de diversiteit, duurzaamheid, noordzuid-thema’s, etc. De doelstelling van de samenwerking tussen de verschillende diensten is het versterken van het aanbod aan boeken, multimedia en culturele informatie gericht naar en over de aanwezige diverse bevolkingsgroepen in Sint-Truiden. Het vergroten van de toegankelijkheid van de bibliotheek voor anderstaligen met aandacht voor gebruiksvriendelijkheid (wegwijzers, logo's, etc.) en de kennisoverdracht van de Nederlandse taal genieten alle aandacht. Sportdienst De sportdienst heeft in zijn beleidsplan verschillende acties opgenomen om diversiteit in zijn werking te stimuleren en interculturalisatie te bevorderen. De sportdienst heeft samen met de integratiedienst de cricketploeg ‘Sint-Truiden Stars’ helpen oprichten. De ploeg bestaat vooral uit Indische jongeren. De Nepalese gemeenschap heeft ook een eigen sportclub ‘The Himalayan Sports Committee’. De club houdt zich bezig met diverse sporten en is lid van de sportraad. De sportdienst organiseert in samenwerking met de integratiedienst en de provincie Limburg de Limburgse Vrouwensportdag 2009 in Sint-Truiden. Deze sportdag heeft als bedoeling vrouwen van allerlei culturen en diverse achtergronden samen te laten sporten. Er komen doorgaans zo’n 700-800 vrouwen op deze activiteit af.


18

Jeugddienst De jeugddienst heeft al langere tijd aandacht voor moeilijk bereikbare groepen, waaronder de allochtone jongeren. In hun beleidsplan staan acties opgenomen om deze groepen beter te betrekken bij het jeugdwerk. Jeugdverenigingen kunnen vorming volgen rond omgaan met diversiteit en interculturalisatie. Met Gastvrij Sint-Truiden en het Centrum voor Maatschappelijke Gelijkheid en Jeugdwelzijn zijn er de afgelopen jaren verschillende projecten gerealiseerd om in het bijzonder kansarme autochtone en allochtone jongeren te begeleiden en hen in een vrijetijdsaanbod te voorzien. Het jeugdhuis ‘de Resoor’, dat nog niet zo lang bestaat en wordt ondersteund door de jeugddienst, heeft oog voor diversiteit in zijn programma. Bijvoorbeeld door het organiseren van discussieavonden over diversiteit. Maar ze organiseren samen met het opvangcentrum voor asielzoekers ook het festival Pili Pili Rock. Stuurgroep Lokaal Integraal Leefbaarheidsplan: ‘doe-team jeugd’ In het kader van het project leefbaarheid werd het ‘doe-team jeugd' in de schoot van de jeugddienst opgestart. Dit met de bedoeling om vanuit een aantal betrokken diensten/organisaties en vanuit een zekere deskundigheid op werkterreinen mogelijke lokale probleemstellingen (naar leefbaarheid en veiligheid gelinkt aan jeugd/jongeren) enerzijds in kaart te brengen maar anderzijds (een) mogelijke oplossing(en) via samenwerkingsverbanden te zoeken of bestaande initiatieven bij te sturen. Op dit ogenblik bestaat het doe-team uit de lokale integratiedienst, flankerend onderwijs, de jeugddienst, het Jongerenadviescentrum (JAC), het OCMW, de jeugdpolitie, de preventiedienst en een afvaardiging kabinet korpschef. Milieudienst De milieudienst zal samen met de integratiedienst een folder over afvalsortering en -preventie ontwikkelen. De folder richt zich tot allochtone en anderstalige gemeenschappen. De dienst krijgt assistentie van allochtone gemeenschappen bij het uitvoeren van opruimacties zwerfvuil. Dienst cultuur De dienst heeft een aantal doelstellingen in zijn beleidsplan opgenomen rond het bereiken van moeilijk bereikbare doelgroepen. Ook is er aandacht voor een divers cultureel aanbod. Een paar zelforganisaties ECM zijn lid van de cultuurraad. De accommodatie van het cultuurcentrum wordt regelmatig gebruikt door allochtone gemeenschappen. Wat betreft metingen blijkt het moeilijk om te achterhalen welk profiel de gebruiker van het lokaal cultuuraanbod heeft. Personeelsdienst De personeelsdienst maakt deel uit van de ‘werkgroep diversiteit’ die het diversiteitsplan ontwikkelt. Deze dienst heeft een belangrijke positie om het diversiteitsplan en de doelstellingen die eruit voort zullen vloeien, verder uit te werken en te concretiseren. Informatiedienst Met de informatiedienst wordt er samengewerkt op het vlak van beeldvorming en het onthaal van nieuwe inwoners. De informatiedienst bezorgt op verschillende momenten in het jaar data zodat de integratiedienst het onthaalbeleid naar nieuwe inwoners kan opvolgen.


19

Toeristische dienst Bezoek opvangcentrum voor asielzoekers en de Sikh-tempel. De inwoners van Sint-Truiden en toeristen kunnen het opvangcentrum voor asielcentrum in Sint-Truiden bezoeken, en er worden begeleide bezoeken aan de Sikh-tempel in Halmaal aangeboden door de toeristische dienst. De dienst bracht een folder uit met het educatieve aanbod voor scholen in Sint-Truiden. In de folder is er aandacht voor religie en cultuur. Leerlingen kunnen een bezoek brengen aan het Museum Vlaamse Minderbroeders. Scholen kunnen gebruik maken van het exploratiepakket ‘over twee torens en een halve…’ waarin er aandacht is voor de lokaal aanwezige religies en culturen. Verder is er een algemene samenwerking rond het aankondigen van activiteiten, organiseren van kleinere activiteiten, inschakelen van gidsen, etc. Monumentenzorg - erfgoedcel In 2006 werkte de lokale integratiedienst voor het eerst aan een gezamenlijk project met de dienst monumentenzorg van de stad. Op 23 april 2006 vond de erfgoeddag 2006 plaats met als thema ‘in kleur’. In samenwerking met de Nepalese en Bhutanese gemeenschap in Sint-Truiden werd er een cultureel programma in elkaar gezet met eigen dans, muziek, hapjes en drankjes, enz. Het programma werd gepresenteerd op de Groenmarkt in het centrum van de stad. Het evenement trok zo’n 1300 kijklustigen. Het religieus erfgoed en het fruitteelterfgoed bieden mogelijkheden om diverse bevolkingsgroepen aan te spreken. De cel erfgoed heeft in zijn meerjarenplan een project opgenomen om het verhaal van de (fruit)boer en de plukker te registreren en te ontsluiten. Het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) zal dit project realiseren. De integratiedienst waakt erover dat het deelverhaal rond de uitheemse seizoenarbeiders duidelijk en verhelderend beschreven zal worden. Het ontwikkelen van de ‘cultuur-religieuze as’ in Sint-Truiden is een ambitieus en belangrijk project om de culturele en religieuze geschiedenis van Sint-Truiden op een laagdrempelige, toegankelijke en aantrekkelijke wijze te ontsluiten. De ontwikkeling van het ‘ontmoetingscentrum voor religie en levensbeschouwing’ maakt onderdeel uit van dit project dat nu ‘Sint-Truiden Abdijstad’ heet. In het kader van de week van de smaak ging Erfgoedcel Sint-Truiden, in samenwerking met de integratiedienst en het Centrum Agrarische Geschiedenis, aan de slag. Er werden vijf allochtone gemeenschappen gevraagd om een typisch fruitrecept uit hun eigen eetcultuur te herwerken met fruit ‘van bij ons’. Tegelijkertijd werkten vijf Sint-Truidense verenigingen een traditioneel (Haspengouws) recept uit met exotisch fruit. Dit alles kreeg vorm door het Kookboekje ‘Poire Tropicale’. De komende jaren zal de samenwerking met de erfgoedcel verder gezet worden. Welzijnsdienst De welzijnsdienst vormt een belangrijke schakel tussen het OCMW en de stad. Op het vlak van welzijn en andere sociale dienstverleningsvormen is de welzijnsdienst de motor. De welzijnsdienst werkt aan interculturalisatie van zijn aanbod door specifiek oog te hebben voor diversiteit in hun aanbod. De integratiedienst werd betrokken in de campagne rond borstkankerscreening om ook de doelgroep etnisch-culturele minderheden te bereiken. Zodra de campagne start, zal de integratiedienst allochtone vrouwen sensibiliseren om een screening te laten uitvoeren. De integratiedienst maakt deel uit van de werkgroep preventieve gezondheid.


20

‘De week van de medior en senior’ vindt voor de tweede keer plaats in Sint-Truiden. Op deze dag wordt er een waaier van activiteiten aangeboden van verschillende stadsdiensten. De integratiedienst wil de medior en de senior laten kennismaken met een kleurrijk aanbod onder andere, een bezoek aan enkele multiculturele winkeltjes, een Nepalese kooknamiddag, een bezoek aan de moskee of Sikh-tempel. De dienst staat ook in voor het beheer en opvolging van het woonwagenterrein en -beleid. De woonwagencommissie wordt voorgezeten door een medewerkster van de welzijnsdienst. De dienst zit ook in het overleg inzake het Lokaal Sociaal Beleid. De integratiedienst maakt deel uit van de commissie. Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) Het OCMW bestaat uit het bestuur, de sociale dienst en de thuisdiensten. De administratie van het OCMW is gehuisvest in de Clement Cartuyvelsstraat 12, 3800 Sint-Truiden. Met het OCMW wordt er samengewerkt op het vlak van de realisatie van het Lokaal Sociaal Beleid. De komende jaren zal het aantal allochtone senioren langzamerhand stijgen. De integratiedienst gaat samen met het OCMW deze evolutie opvolgen en afspreken hoe de instellingen zich kunnen voorbereiden op een meer diverse doelgroep. Dienst vreemdelingen - OCMW De dienst vreemdelingen van het OCMW is een dienst die direct in contact komt met de vreemdelingen in Sint-Truiden met een duidelijk (afgebakend) takenpakket. Met name de financiële steun voor rechthebbenden en de Dringende Medische Hulp worden via deze dienst uitgekeerd. De dienst wordt regelmatig betrokken bij overleg. Dienst ontwikkelingssamenwerking De beleidsterreinen integratie en ontwikkelingssamenwerking hebben raakvlakken en kunnen elkaar versterken. Er zijn een aantal thema’s waarrond er samengewerkt wordt, onder andere beeldvorming, verdraagzaamheid, tolerantie, multiculturaliteit, dialoog, samenleven in diversiteit, reageren tegen racisme en discriminatie. Wat betreft deze thema’s is er een gemeenschappelijkheid groei. Er worden campagnes en projecten opgezet waarbij er aandacht is voor culturen en landen die in Sint-Truiden ook sterk vertegenwoordigd zijn. De achterliggende filosofie zijn vragen als ‘wat weten de burgers over het land India en de Indiërs hier?’ en ‘wat doen we voor/met de Indiërs daar en hier?’. Er wordt gemeenschappelijk gewerkt aan les- en vormingspakketten en informatiemomenten over landen en culturen die ook in Sint-Truiden aanwezig zijn. Zowel de integratiedienst als ontwikkelingssamenwerking hebben er belang bij dat burgers andere culturen en landen leren kennen en appreciëren. Door te informeren over landen en culturen die in Sint-Truiden (sterk) vertegenwoordigd zijn, is het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking en de lokale diverse samenleving vergroot. Allochtone gemeenschappen zullen zich ook meer betrokken voelen. Ze hebben immers een hart voor otwikkelingssamenwerking en zijn daar met hun vereniging of individueel ook vaak al mee bezig. Inzake ontwikkelingshulp kan een samenwerking met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) overwogen worden. Zij bieden reïntegratieprojecten aan in landen van herkomst. Er is een gemeenschappelijke huisvesting van de diensten en/of ambtenaren integratie en ontwikkelingssamenwerking wat de toegankelijkheid verhoogt van deze diensten bij de burgers. Het draagvlak voor deze thema’s wordt versterkt en het overleg tussen ontwikkelingssamenwerking en integratie wordt bevorderd.


21

Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS) De GROS vervult een belangrijke functie inzake het lokale Noord-Zuid-beleid en speelt samen met de ambtenaar voor ontwikkelingssamenwerking een belangrijke rol in een aantal multiculturele activiteiten en vormingen. De lokale integratiedienst probeert zoveel mogelijk vergaderingen van de GROS bij te wonen. Lokale politie Sint-Truiden – Gingelom - Nieuwerkerken De politie van Sint-Truiden is onderdeel van de politiezone Sint-Truiden, Nieuwerkerken en Gingelom. Gezien de preventiedienst organisatorisch onder het bestuur van de lokale politie valt, werkt de integratiedienst ook samen met de politiediensten als het gaat over de jaarlijkse campagne inzake verdraagzaamheid. Er zijn af en toe beleidsmatige of organisatorische contacten met de korpschef. Er is ook af en toe overleg met de dienst vreemdelingen van de politie. Zij houden zich voornamelijk bezig met controles inzake illegaliteit, huisjesmelkerij, illegale tewerkstelling, bars, enz. De federale politie heeft politieagenten gedetacheerd naar het lokale politiekorps in het kader van de aanwezigheid van het federaal opvangcentrum voor asielzoekers in Sint-Truiden. Deze agenten houden zich met name bezig met de repatriëring van uitgeprocedeerde asielzoekers uit het opvangcentrum. Met de lokale politie wordt er samengewerkt in het kader van het opstellen en uitvoeren van het Lokaal Leefbaarheidsplan en rond het inventariseren van data die ons meer zicht geven op de knelpunten rond het samenleven in diversiteit. Andere punten waarrond samengewerkt wordt, zijn: de uitgave van folders op het gebied van samenleven en leefregels, voeren van campagnes rond verdraagzaamheid en hoffelijkheid, ad hoc initiatieven en overleg in het kader van actuele situaties. Cultuurraad Er zijn enkele zelforganisaties ECM lid van de cultuurraad. Voorheen werden deze verenigingen eerder lid van de Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS). De GROS legt zich echter vooral toe op de Noord-Zuid-problematiek. De cultuurraad richt zich tot lokale verenigingen die een rol spelen op cultureel vlak waardoor zelforganisaties ECM hier beter op hun plek zijn. De stedelijke adviesraden Het stadsbestuur telt elf adviesraden. Andersvalidenraad Bibliotheekcommissie Cultuurraad Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (GECORO) Gemeentelijke raad voor landen tuinbouw en fruitteelt (GLTF) Gezinsraad Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS) Jeugdraad Seniorenraad Sportraad Sint-Truidense Adviesraad voor Leefmilieu (STAL)


22

Andere diensten en overlegvormen Minimaal een keer per jaar wordt er vergaderd over het voeren van een inclusief minderhedenbeleid. Hierbij worden zoveel mogelijk stadsdiensten betrokken die een vrijetijdsaanbod of gelijkaardig aanbod aan de burger aanbieden. Buiten de hogergenoemde diensten, nemen hieraan ook deel: de Haspengouwse Academie Beeld, de Haspengouwse Academie Podium en de kinderopvang Tutti-Frutti. Verder zijn er een aantal overlegvormen waarop verschillende diensten elkaar ontmoeten en waar het ‘vreemdelingenthema’ (soms) ook ter sprake komt. Denken we aan de woonwagencommissie, jongerenoverleg, overleg Lokaal Sociaal Beleid, etc.

2.4.2 Partners externe diensten Gastvrij Sint-Truiden Gastvrij Sint-Truiden is een vereniging zonder winstoogmerk (V.Z.W.) die in 1993 ontstond als reactie op de - op dat moment - racistische sfeer in Sint-Truiden. Droevig hoogtepunt hiervan was de molotovaanslag tegen een sikhwoning. Een aantal mensen vond mekaar in de verontwaardiging over de talrijke verwijten en pesterijen, die asielzoekers ondervonden. Het Centrum voor Basiseducatie Zuid-Limburg - dat ook taalles gaf aan anderstaligen - kreeg steeds meer vragen over de asielprocedure, maar ook klachten over de slechte huisvesting en ingegooide ruiten als bedreigingen. In 1993 ontstond vanuit losse individuen en de mensen van Basiseducatie een feitelijke vereniging. De naam van de vereniging maakte heel goed duidelijk wat het opzet was: van Sint-Truiden een gastvrije stad maken. Doelstellingen Gastvrij Sint-Truiden De feitelijke vereniging groeide uit tot een V.Z.W. met statutaire doelstellingen: onthaal bieden voor asielzoekers zonder voorbehoud van nationaliteit, ontheemden en migranten; integratiegerichte begeleiding; coördinatie van vrijwilligerswerk; opzetten van sensibiliseringsinitiatieven met betrekking tot kandidaat-vluchtelingen; nodige bijstand verlenen op sociaal, juridisch en medisch vlak nodig voor het verblijf en de wettelijke faciliteiten; organiseren van solidariteitsacties om de doelstellingen te realiseren; opzetten van initiatieven die multicultureel samenleven bevorderen. In het kort gezegd wil de vereniging de vluchtelingen maximaal bijstaan in hun streven naar een ‘modus vivendi’ in een voor hen vreemd land, met vreemde landstalen, met een vreemde cultuur en vreemde gebruiken. De vereniging kiest voor de uitdrukking ‘modus vivendi’ omdat deze term beter weergeeft hoe vluchtelingen zich integreren, namelijk zoeken naar een evenwicht tussen de eigen cultuur en deze van België. Welke waarden en normen behouden ze en welke nemen ze over? Hun werking splitst zich op in twee domeinen: een aanbod naar de doelgroep, Bazar Bizar (locatie waar kleding en huisgerief worden aangeboden) en een aanbod naar de autochtone bevolking. Bij het aanbod naar de doelgroep gaat het over: de ombudsdienst, praatgroepen Nederlands, knutselnamiddag, jongerenwerking, bijlessen voor schoolgaande jeugd, kerstfeest, jaarlijkse uitstap, huisvesting, tewerkstelling, bewustmaking, voogdij over niet begeleide minderjarigen en het Platform etnisch-culturele minderheden.


23

Inzake het aanbod naar de autochtone bevolking gaat het over educatieve programma’s voor verenigingen, scholen, onder andere ‘Hapje Sint-Truiden’ en participatie aan het wereldfeest ‘Fiësta Tropical’. Subsidiëring Vanaf 1995 kreeg de V.Z.W. via Welzijnszorg een fundamentele ondersteuning ten bedrage van 24 789,35 Euro voor de uitbouw en realisatie van de doelstellingen op voorwaarde dat er een vast referentiekader kwam met tenminste 1 personeelslid en een huis met een lage drempel voor vluchtelingen. Dat huis werd ‘Masala’ genoemd. Gastvrij Sint-Truiden wordt in de volksmond daardoor Masala genoemd. Masala is de naam van een kruidenmengeling. Het verwijst naar de aanwezigheid van de verschillende culturen die onze samenleving kruiden. Het inloophuis van V.Z.W. Gastvrij Sint-Truiden, staat bij de vluchtelingen bekend omwille van zijn laagdrempeligheid. Huidige rol De vereniging is inmiddels uitgegroeid tot een vereniging met 22 vrijwilligers. Er zijn twee betaalde krachten die samen instaan voor één voltijdse functie. Doordat het stadsbestuur deze functies subsidieert, is de werking van Gastvrij Sint-Truiden in grote mate verzekerd. Toch blijft het elk jaar zoeken naar de nodige werkingsmiddelen om alle activiteiten en bezigheden te kunnen bekostigen. Gastvrij Sint-Truiden is voor de stad Sint-Truiden het aanspreekpunt bij uitstek voor asielzoekers, vluchtelingen, en mensen zonder wettig verblijf. Maar ook steeds meer allochtonen en migranten vinden de weg naar de vereniging. Ook bij de doelgroep is ‘Masala’ erg geliefd, dit is gedeeltelijk te danken aan de onafhankelijke houding die Gastvrij Sint-Truiden kon behouden en door de grote betrokkenheid die de vereniging heeft door onder andere iedereen elk jaar een paar keer te bezoeken. Gastvrij Sint-Truiden is de partner bij uitstek voor het verstrekken van 1ste lijnshulpverlening, doorverwijzing en expertise rond deze doelgroepen. De vereniging vervult door haar ombudsdienst een heel belangrijke rol die in Sint-Truiden uniek is. Ze werken aanvullend op de werking van stads- en OCMW-diensten. Djapo V.Z.W. Djapo is een educatief centrum gespecialiseerd in mondiale vorming op school en in het jeugdwerk. Ze geven ateliers en hebben ontleenpakketten met materialen uit het Zuiden. Daarnaast geven ze ook vormingsessies voor leerkrachten en studenten pedagogisch hoger onderwijs. In samenwerking met de lokale integratiedienst en de dienst ontwikkelingssamenwerking werkte Djapo educatieve programma’s en enkele uitleenkoffers uit voor scholen in Sint-Truiden. Voor het basisonderwijs is dat de Gloob-Fanfare, voor het secundair is dat ‘Hapje Sint-Truiden’. ‘Hapje Sint-Truiden’ Projectaanvraag: Managers van diversiteit. Met dit project wil Djapo in samenwerking met de integratiedienst leerlingen van het secundair onderwijs, eerste jaar technisch en beroepsonderwijs, kennis laten maken met de diversiteit aan culturen in Sint-Truiden. Djapo en de integratiedienst vinden het hierbij vooral belangrijk een genuanceerd beeld te brengen. Ze belichten verschillende aspecten van verschillende culturen en duiden niet enkel op de verschillen maar ook op de vele gelijkenissen, zodat ze een gevoel van verbondenheid teweegbrengen. Verbondenheid is een fundament voor een positief georiënteerd gelijke kansen beleid op school en in de maatschappij. Ervaringen van verbondenheid dragen ertoe bij dat jongeren dieper en respectvoller in het leven gaan staan. Daar is er sprake van attitudevorming. De aanwezige diversiteit in Sint-Truiden grijpen ze vervolgens aan om een aantal grotere thema’s en begrippen aan te snijden en uit te diepen: globalisatie, vluchtelingenproblematiek, migratie,


24

inburgering, duurzame ontwikkeling en dit allemaal bekeken vanuit de specifieke invalshoek die SintTruiden te bieden heeft. Op die manier leren de leerlingen hun dagelijkse ervaringen met diversiteit kaderen in een groter geheel. Als begeleidende organisatie wil Djapo ook de leerkrachten de nodige ondersteuning en advies bieden, zodat mondiale vorming, en meer bepaald ontwikkelingseducatie en intercultureel onderwijs een herkenbare en blijvende plaats krijgt binnen de school. Djapo nodigt leerkrachten uit om zich aan te sluiten bij een vorming en hen via deze weg een aantal kernaspecten inzake beeldvorming mee te geven. Op deze manier willen zij leerkrachten en scholen stimuleren om in hun opvoedingsproject en in hun schoolwerkplan, mondiale accenten te leggen en deze systematisch tot uiting te laten komen in het schoolgebeuren. Als leerkrachten dragers worden van de beoogde attitudes en dus het proces in de klas, vergroot dit de impact aanzienlijk. Djapo en de integratiedienst zijn op zoek gegaan naar mogelijke partners en medewerkers om dit project ‘Hapje Sint-Truiden’ mee vorm te geven: Gastvrij Sint-Truiden Masala, V.Z.W. Gurdwara Sangat Sahib (Sikh gemeenschap), Himalayan Society Belgium (Nepalese gemeenschap), Marokkaanse gemeenschap, Ahmadiyyamoslimgemeenschap, opvangcentrum voor asielzoekers (Fedasil), basiseducatie Open School, Onthaalbureau Limburg, Huis van het Nederlands en directies en/of leerkrachten van de verschillende secundaire scholen uit Sint-Truiden. De kansen tot samenwerken onderling, over én met mensen van diverse afkomst en origine, maken mee de kern van dit samenwerkingseducatieve project uit. In de loop van het project creëren ze een ruim kader dat het mogelijk maakt zoveel mogelijk in te spelen op wat er reeds leeft in Sint-Truiden. Nauwe samenwerking tussen scholen en gemeenschappen kan op termijn leiden tot schaalvergroting van het educatieve werk. Het is ook belangrijk om het project zichtbaar te maken voor alle inwoners van Sint-Truiden. Maatschappelijk Overleg Regio Sint-Truiden (MORST) Binnen dit overlegplatform werd door de ‘werkgroep asiel’ een Sociale kaart vluchtelingen ontwikkeld. Diensten die participeerden aan deze werkgroep, waren: Stadsbestuur Sint-Truiden - dienst vreemdelingenzaken; Streekontwikkeling Zuid-Limburg (inmiddels opgeheven); Sint-Trudoziekenhuis - sociale dienst; OCMW Sint-Truiden; CAW Sonar; Gastvrij Sint-Truiden; Provinciaal integratiecentrum; Centrum voor Basiseducatie (Open School) Zuid-Limburg. De Sociale kaart vluchtelingen werd in 2002 gelanceerd. Het is een instrument voor hulpverleners die daarin de nodige achtergrondinformatie over vluchtelingen en de rechten die ze hebben, vinden. Er zit ook een bundel van +/- 150 adressen bij van diensten die direct of indirect met vluchtelingen werken. De sociale kaart werd in 2005 geactualiseerd en opnieuw uitgegeven. De 'Fruitcel' De 'Fruitcel' ontstond in het voorjaar van 1995. Heel wat werkgevers, de sociale partners en de fruitveilingen zagen door het administratieve bos de bomen niet meer. Een ander punt was dat men de stroom binnenkomende seizoenarbeiders in goede banen wilde leiden. De fruitsector had nood aan een aantal buitenlandse arbeidskrachten om het fruit tijdig te kunnen plukken. Heel wat fruittelers maakten


25

gebruik van Spaanse arbeidskrachten. Enige orkestratie zou de administratieve molen iets doorzichtiger maken. Op donderdag 1 juli 1995 ging de ‘gecoördineerde fruitplukcel’ van start. Al snel werden de taken van de fruitplukcel verruimd. Niet enkel de wetgeving rond buitenlandse werknemers, maar eveneens de wetgeving voor gepensioneerden, werd onder de loep genomen. De brochure ‘het blauwe boekje’ werd gelanceerd. Hierin vindt de werkgever in een notendop alle basisinlichtingen inzake de administratie die de fruitteler dient uit te voeren om een seizoenarbeider te werk te stellen. De informatiebronnen werden ook vermeld zodat de fruitteler gemakkelijk verdere contacten kan leggen bij bepaalde specifieke problemen. Momenteel komt de stuurgroep van de fruitcel nog geregeld samen. De brochure wordt regelmatig aangepast aan de wijzigende wetgeving, voordrachten worden georganiseerd, er wordt aan lobbying gedaan (bijvoorbeeld het behouden van de tewerkstellingsmogelijkheden voor mensen in regularisatie werd verkregen door enig aandringen van de Fruitcel). De stuurgroep van de fruitcel bestaat uit volgende leden: Stadsbestuur Sint-Truiden: burgemeester, schepen van landbouw en fruitteelt; dienst vreemdelingenzaken Sint-Truiden (secretariaat); gemeentebestuur Borgloon: burgemeester en een gemeenteraadslid; Subregionaal Tewerkstellingscomité, ABVV-Limburg, ACV-Limburg, Belgische Boerenbond, Belgische Fruitteeltorganisatie (B.F.O.), Veiling Haspengouw, Veiling Borgloon, Belgische Fruitveiling (B.F.V.), Limburgse Tuinbouwveiling (L.T.V.) en de VDAB: directeur (voorzitter) en 2 medewerkers. Opvangcentrum voor asielzoekers Sint-Truiden Het opvangcentrum voor asielzoekers opende zijn deuren in december 1998. Het centrum heeft een 88-tal personeelsleden (voltijdse medewerkers) en biedt opvang aan maximaal 450 asielzoekers. Momenteel (september 2000) biedt het centrum opvang aan 455 asielzoekers waarvan er 82 uitgeprocedeerd zijn. Inzake beeldvorming en een aantal activiteiten voor buurtbewoners en inwoners van Sint-Truiden zijn er regelmatig contacten met het opvangcentrum. Elk jaar worden er wel enkele activiteiten samen met het opvangcentrum georganiseerd. Sint-Vincentius Deze vereniging vervult een belangrijke rol in de armoedebestrijding. Ze bieden zowel kleding als voedsel aan en helpen soms ook mensen financieel vooruit. In Sint-Truiden gaat het over een 150 tot 180-tal gezinnen die bij Sint-Vincentius hulp krijgen, waarvan ongeveer de helft allochtonen. Regionaal ziekenhuis Sint-Trudo Het ziekenhuis Sint-Trudo vervult een belangrijke functie als het gaat over het verlenen van Dringende Medische Hulp. Het ziekenhuis heeft daarover praktische afspraken gemaakt met het OCMW. Ook met andere diensten, zoals Gastvrij Sint-Truiden, hebben ze hierover regelmatig contact. Stebo V.Z.W. Sinds 1987 ontwikkelt Stebo vernieuwende projecten en diensten in het kader van samenlevingsopbouw en sociaal-economische streekontwikkeling. Ze gaan in al hun projecten uit van bewonersbetrokkenheid, versterking van de doelgroep en het scheppen en versterken van de relatie tussen beleid en bewoners. Hun werking concentreert zich op vier pijlers: buurtopbouwwerk, samen leren werken, kansrijk ondernemen en het infocentrum wonen. Stebo ontwikkelt daartoe projecten, diensten en initiatieven in belangrijke levensdomeinen waarin uitsluitingsmechanismen zich prominent voordoen. Vandaag zijn dat de domeinen tewerkstelling, sociale


26

samenhang, woonkwaliteit, ondernemerschap en onderwijs. Met Stebo zijn er contacten gelegd om te werken aan een ondersteunend programma voor allochtone ondernemers in Sint-Truiden. Regionaal Instituut voor Maatschappelijk Opbouwwerk (RIMO) RIMO Limburg (Regionaal Instituut voor Maatschappelijk Opbouwwerk) bestrijdt in de Limburgse regio achterstelling in onder andere achtergestelde buurten. Samen met de plaatselijke bewoners en in samenwerking met lokale besturen wordt er aan oplossingen gewerkt. RIMO Limburg is een autonome V.Z.W. en wordt via het decreet op het maatschappelijk opbouwwerk erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap. In Sint-Truiden hebben zij een werking opgezet met kansarme mensen. Maandelijks is er een ontmoetingsdag 'Onder ons' tijdens de voedselbedeling door Sint-Vincentius. Gemiddeld komen er zo'n 70 mensen. Er komt een bont gezelschap van kansarme Truienaren, vluchtelingen, ex-psychiatrische patiënten en generatiearmen. Autochtonen en allochtonen burgers hebben gedeelde problemen en ervaringen. De herkenning van die gemeenschappelijkheid vormt een relationele band, waardoor ruimte ontstaat voor de aanvaarding van cultuurverschillen. Werkgroepen Momenteel zijn er 2 werkgroepen. Een moedergroep noemt zichzelf 'OBOS', wat staat voor Ondernemende Bewuste Ouder(s) Sint-Truiden. Jonge, en ook oudere moeders en grootmoeders uit kwetsbare gezinnen kunnen over hun (klein)kinderen praten en de moeilijkheden die de verzorging, begeleiding en opvoeding met zich meebrengt. Speciale aandacht gaat uit naar gelijke onderwijskansen in het onderwijs. De groep participeert daarvoor in de beleidsorganen van het LOP. De andere groep 'Ons optrekje' is een heterogene (jong en oud) groep van mensen in achterstelling. Zij komen 1 maal per maand samen en buigen zich over de problematiek van de schuldbemiddeling. Participatie aan lokaal sociaal beleid Met het OCMW is afgesproken dat deze mensen in achterstelling via het opbouwwerk mee kunnen participeren aan de samenstelling van het sociaal beleidsplan in Sint-Truiden. Een rapport met signalen en knelpunten over 7 verschillende maatschappelijke thema’s werd eind 2006 aan het OCMW bezorgd. Beide werkgroepen hebben hier een jaar empowerend rond gewerkt. De opbouwwerkster wil hiermee een participatiekanaal ontwikkelen bij het OCMW en het gemeentebestuur. De werkgroepen willen ook de uitvoering van het beleid opvolgen en evalueren. TEAM-Alken Via 'jobhunting en -matching' wil men arbeidsmarktzwakkere cliënten laten doorstromen naar een duurzame betrekking in het normale arbeidscircuit. Hierbij zal het trajectcoachTEAM, in nauwe samenwerking met haar partners, de werkzoekende op maat begeleiden. Het resultaat is een sluitend netwerk van goede contacten met reguliere bedrijven en uitzendkantoren waardoor er openingen gecreëerd worden voor OCMW-cliënteel. Nazorg is een belangrijk onderdeel van het traject, waar extra veel aandacht aan zal besteed worden teneinde de tewerkstelling duurzaam te maken. Er zijn contacten met deze organisatie gelegd om een aantal trajectbegeleidingen op te starten voor moeilijk ‘bemiddelbare’ werklozen in Sint-Truiden.


27

Groep INTRO Groep INTRO V.Z.W. is een professionele vormingsorganisatie die kansarmen (op elk vlak) wil versterken in hun plaats in de maatschappij. Met de werksoort 'vorming in de vrije tijd' biedt Groep INTRO in SintTruiden een zeer laagdrempelig aanbod voor haar doelgroep, als (eerste) opstap naar betere integratie. Hoofddoel van het aanbod is de deelnemers te motiveren tot participatie in een groep en hen sterker te maken als persoon. Dat gebeurt via activiteiten die hun zelfvertrouwen doen groeien en hen weerbaarder maken. De organisatie staat voor een totaalbenadering van de (jonge) deelnemer, met zowel noden en wensen op vlak van vrije tijd, opleiding als werk. Jonge Ouders Voeden Op (JOVO) In interactieve modules krijgen jonge ouders de kans om opvoedingsvragen over hun nietschoolplichtige kinderen te stellen aan elkaar onder begeleiding van een vormingswerker. Groep INTRO gaat op zoek naar mogelijke antwoorden in het ruime aanbod van de bestaande ondersteunende organisaties, waarbij zinvolle vrijetijdsbesteding een belangrijke ingangspoort vormt. Met dit project (JOVO) wil Groep INTRO in samenwerking met de integratiedienst en andere partners een aantal jonge, maatschappelijk kwetsbare ouders (-30j) en hun kinderen uit de regio Sint-Truiden bereiken. Bijzondere aandacht gaat naar ouders die een expliciete vraag hebben naar ondersteuning op vlak van opvoeding, kwalitatief steunen, begeleiden en spelen met hun kinderen. Lokale Overlegplatforms basis- en secundair onderwijs Sint-Truiden De Lokale Overlegplatforms voor het basis- en secundair onderwijs in Sint-Truiden bestaan sinds oktober 2003. Er is met de beide LOP-voorzitters en de deskundige ondersteuner een goede samenwerking. Thema’s als verkleuring, onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers, de positie van etnisch-culturele minderheden in het onderwijs, communicatie tussen school-ouders-leerling, taal, etc. zijn allemaal belangrijke onderwerpen die op de LOP-vergaderingen behandeld worden en waarrond in werkgroepen ideeën worden uitgewerkt. De integratiedienst heeft een actieve rol en volgt de ontwikkelingen op van het Lokaal Overlegplatform (LOP) enerzijds via de vergaderingen (en de verslaggevingen) en anderzijds door de betrokkenheid bij de werking van de werkgroepen. De verschillende werkgroepen onder andere ‘instappertjes’ (kleuterparticipatie), ‘welzijn en kansen’ en ‘onthaal’ worden op dit moment opgevolgd, aangezien zij zich richten naar de allochtone doelgroep (kleuters, jongeren en ouders). De integratiedienst werd hierin betrokken op basis van zijn kennis van het werkveld ‘etnisch-culturele minderheden’. De integratiedienst bewaakt de betrokkenheid van de etnisch-culturele minderheden binnen het Lokaal Overlegplatform en zijn werkgroepen. Het LOP was enerzijds een belangrijke factor in de realisatie van het project ‘in groei en bloei’ (impulsfonds 2006-2007) en het project ‘Een krachtige pedagogische omgeving voor Sint-Truiden’ (flankerend onderwijsbeleid 2007-2008) dat de afgelopen jaren werd uitgevoerd. Anderzijds is het LOP ook bij het huidige project 'nieuwe coaches en supporters voor Sint-Truiden' (flankerend onderwijsbeleid 2008-2011) een belangrijk element. De algemene rol van het LOP realiseren van optimale leer- en ontwikkelingskansen voor alle leerlingen; vermijden van uitsluiting, segregatie en discriminatie; bevorderen van sociale cohesie.


28

Bijzondere doelstellingen het uitwerken van instrumenten aan de hand waarvan scholen met een gering aantal kansarme leerlingen een groter aantal kansarme leerlingen kunnen inschrijven; de coördinatie van overeenkomsten inzake doorverwijzing van leerlingen tussen de scholen. Opdrachten binnen het LOP Het LOP probeert alle leerlingen gelijke kansen te bieden om te leren en zich te ontwikkelen. Tegelijkertijd tracht het LOP elke vorm van uitsluiting, discriminatie en sociale scheiding tegen te gaan. Het LOP verzamelt alle onderwijsverstrekkers uit de regio én een breed gamma van lokale organisaties die van zeer nabij geconfronteerd worden met (on)gelijke kansen binnen het onderwijs. Het LOP heeft een onderzoeksopdracht: de lokale situatie van de gelijke onderwijskansen wordt in beeld gebracht en ontleed in een omgevingsanalyse. Het LOP heeft een adviesopdracht: zowel op lokaal, provinciaal als gewestelijk vlak kan het LOP de stuwende kracht zijn achter veranderingen en evoluties en advies uitbrengen op alle niveaus. Het LOP heeft een bemiddelende rol: in het kader van de doorverwijzing van een leerling treedt de bemiddelingscel in werking en zoekt mee naar de beste oplossing voor de leerling in kwestie. Het LOP heeft een ondersteunende rol: naast het doorgeven van goede praktijkvoorbeelden kan het ook instrumenten ontwikkelen om het inschrijvingsrecht mee helpen te realiseren. Van Onthaalbureau Nieuwkomers Zuid-Limburg naar Onthaalbureau Limburg Op 13 oktober 2000 werd de blauwdruk van het onthaalbeleid voor Zuid-Limburg opgemaakt. De ZuidLimburgse gemeenten (Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Sint-Truiden, Gingelom, Heers, Borgloon, Wellen, Alken, Kortessem, Hoeselt, Tongeren, Riemst, Bilzen, Voeren en Herstappe) sloegen de handen in elkaar om gezamenlijk een beleid uit te tekenen voor het onthaal van nieuwkomers in Zuid-Limburg. Als zaakwaarnemer en opvolger van dit project werd de V.Z.W. Streekplatform Haspengouw aangesteld. In de jaren erna legde de Vlaamse regering zich meer toe op het onderwerp inburgering en werd er een decreet op inburgering ontworpen en goedgekeurd. Het decreet zorgt voor provinciale structuren die het inburgeringsbeleid lokaal moeten uitvoeren, in samenwerking met de gemeenten. Inmiddels is het Streekplatform opgeheven en is het Onthaalbureau Zuid-Limburg opgegaan in het Onthaalbureau Limburg dat in oktober 2004 van start ging. De vestigingsplaats van het Onthaalbureau voor Zuid-Limburg bevindt zich in Heers. Vijf trajectbegeleiders van het Onthaalbureau houden drie dagen per week zitdag in Sint-Truiden. Het Onthaalbureau Limburg is een dienst van het provinciebestuur Limburg, erkend door de Vlaamse overheid, en werkt binnen het PRIC mee aan het minderhedenbeleid. Het Onthaalbureau voert een inburgeringsbeleid en biedt nieuwkomers een inburgeringsprogramma aan met als doel zelfstandig te functioneren in de samenleving. Het programma maakt nieuwkomers wegwijs in hun nieuwe sociale omgeving en begeleidt hen op maat bij het verwerven van de nodige competenties. Het ontstaan van en structuur geven aan de nieuwe provinciale dienst Onthaalbureau Limburg heeft de nodige tijd opgeslorpt. Daarbij is het verloop van trajectbegeleiders in Zuid-Limburg tot op heden groot geweest waardoor onder andere het bereik van de doelgroep sterk achteruit ging. Er wordt nu hard gewerkt om dit weer recht te trekken. Huis van het Nederlands Limburg Het Huis van het Nederlands Limburg is actief sinds september 2005. Het Huis van het Nederlands organiseert zelf geen cursussen NT2, maar heeft hiervoor samenwerkingsverbanden aangegaan tussen de aanbodsverstrekkers Nederlands als tweede taal, de VDAB en het Onthaalbureau.


29

Bij de Huizen van het Nederlands kunnen anderstalige volwassenen terecht voor informatie over het cursusaanbod Nederlands als tweede taal. Daarnaast staan de Huizen van het Nederlands in voor de coördinatie van de intake, de testing en de oriëntering naar het meest geschikte aanbod. Centrum voor Basiseducatie - Open School Het aanbod van basiseducatie is een instrument in de strijd tegen de educatieve dualisering van de samenleving. Het terugdringen van de laaggeletterdheid en laaggecijferdheid is een kerntaak. De cursussen zijn gericht op het aanleren en het verbeteren van basiscompetenties die elementair zijn om te functioneren in de brede leef- en maatschappelijke wereld. De centra bieden leertrajecten waarin de cursist centraal staat. Verhogen van de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen, begeleiden van de cursisten vanuit hun reële mogelijkheden naar een maximaal leerresultaat en het bevorderen van het leerplezier zijn fundamentele begrippen in de werking. Het Centrum voor Basiseducatie Zuid-Limburg heeft een groot aanbod van opleiding waaronder Nederlands voor Anderstaligen (NT2), alfabetisering in het Nederlands als tweede taal en maatschappijoriëntatie. Ze hebben een samenwerkingsverband met het Huis van het Nederlands. Basiseducatie is een belangrijke factor bij de uitvoering van het project ‘Hapje Sint-Truiden’. Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO), vrije net en gemeenschapsonderwijs Volwassenenonderwijs is een manier om zich te bekwamen of om scholing te krijgen. Om laatbloeiers de mogelijkheid te geven hun kennis te perfectioneren, om studenten bij te werken, om promotie te kunnen maken,... In Sint-Truiden zijn er twee CVO’s, een van het gemeenschapsonderwijs en een van het vrije net. Beide CVO’s bieden naast een waaier van cursussen ook Nederlands voor anderstaligen aan en hebben een samenwerkingsverband met het Huis van het Nederlands. Provinciaal integratiecentrum (PRIC) Het Provinciaal integratiecentrum vervult een belangrijke ondersteunende functie naar de lokale integratiediensten in Limburg. Zowel op vlak van vorming, kennis, know-how, juridische thema’s, advies, overleg, enz.. staat het PRIC de lokale diensten bij. De lokale integratiedienst Sint-Truiden wordt ondersteund door een medewerker van het PRIC. Daarnaast zijn er ook contacten met andere collega’s van het PRIC inzake de specifieke thema’s die zij opvolgen. Het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) Land van Loon Het SVK zoekt op de markt betaalbare huurwoningen en verhuurt die verder aan mensen met minder kansen op de woonmarkt. Hierbij wordt aan de verhuurder een maandelijkse huur gegarandeerd en ook betaald via het SVK, aan de bewoners wordt een degelijke woning gegarandeerd. De Limburgse migrantenfederaties Internationaal Comité, AIF, Wereldvrouwen, De Turkse Unie van België, ACLI-Vlaanderen. Bij deze migrantenfederaties zijn reeds plaatselijke zelforganisaties aangesloten. Vb Sikh-organisaties bij het Internationaal Comité. Het stimuleren van Etnisch Culturele Minderheden (ECM’s) om zich te verenigen verhoogt de betrokkenheid op de samenleving.


30

De Sociale Bouwmaatschappij Nieuw-Sint-Truiden cv Nieuw-Sint-Truiden is de eigenaar van heel wat sociale woningen en deze sociale bouwmaatschappij is dan ook een belangrijke medespeler op het vlak van minderheden en kansarmoede gezien hun doelstelling om betaalbare woningen te verhuren. De vakbonden De drie traditionele vakbonden, ABVV, ACLVB en ACV zijn in onze stad sterk vertegenwoordigd en hebben er een uitgebouwd dienstencentrum. Zij mogen beschouwd worden als de professionele partners op het vlak van tewerkstelling, sociale zekerheid en de oplossing van conflicten op de werkvloer van welke aard ook. De ziekenfondsen Gezien aansluiting bij een ziekenfonds verplicht is, zijn zij ook partner in het minderhedenbeleid. De Christelijke Mutualiteit, het Verbond van Liberale Mutualiteiten, de Voorzorg en andere neutrale ziekenfondsen organiseren op uitgebreide schaal hulp aan de leden en staan in voor de terugbetaling van de honoraria. Ze staan ook bij in gevallen waar sociaal onderzoek voor nodig is en helpen uiteindelijk de minder mondige stadsgenoot aan de rechten waarom hij/zij aanspraak mag maken. Het Algemeen Christelijk Werkersverbond (ACW) Het ACW is de koepel die organisaties onder zich bundelt die zich bezig houden met de mens in zijn totaliteit, ongeacht geslacht, leeftijd of interesse. Het ACW is actief op het vlak van ontwikkelingshulp (Wereldsolidariteit) en integratieproblematiek en zelfredzaamheid van allochtone verenigingen (Internationaal Comité). Het is misschien moeilijk om in onderhandeling te treden met alle organisaties apart, met de koepelorganisatie moet dat duidelijk vlotter lopen. Andere diensten en overlegvormen Naast de bovengenoemde diensten zijn er nog meer diensten en organisaties waarmee de integratiedienst contacten onderhoudt. We hebben ons echter willen beperken tot de diensten met wie er regelmatig wordt samengewerkt om de opsomming niet te uitgebreid te maken.

2.4.3 Partners zelforganisaties

Ahmadiyya moslimgemeenschap De Ahmadiyya-moslims komen sinds 1996 samen in Sint-Truiden. Ze hebben geen V.Z.W. opgericht maar zijn een feitelijke vereniging. Het betreft ongeveer 15 families waarbij het gaat over een 25-tal volwassenen en een 40-tal kinderen. De Ahmadiyya’s houden zich met name bezig met gebed en ontmoeting, ongeveer elke avond rond 19.00 uur komen ze bij iemand thuis samen. Het vrijdaggebed vindt plaats tussen 13.00 en 14.00 uur. De gemeenschap viert ook de ramadan samen. Ze zijn altijd bereid een helpende hand uit te steken. De grootste gemeenschappen van Ahmadiyya-moslims vinden we terug in Hasselt, Antwerpen en Brussel, waar ze een groot gebouw hebben in Dilbeek. In Sint-Truiden is er een kleine gemeenschap. Religie: de Ahmadiyya moslims Ahmadiyya’s zijn moslims, het geloof in Allah staat centraal en Mohammed is ook voor hen de laatste wetgevende profeet. Het verschil is dat zij Mirza Ghulam Ahmad (1835 - 1908) aanvaarden als de beloofde Messias op wie de volgelingen van alle godsdiensten wachtten. Dit werd hem geopenbaard in de Indische stad Qadian in 1889. Het werd Ahmads missie om de waarheid die was vervat in alle godsdiensten weer nieuw leven te geven en om de leer van de islam te doen herleven. Hierdoor zou hij


31

het mensdom tezamen brengen en een altijddurende vrede bevestigen. Ahmad komt niet in de plaats van de profeet Mohammed, wel is hij zijn ‘bediende’. Voor andere moslims zijn de Ahmadiyya’s afvalligen. De Ahmadiyya’s maken geen deel uit van de officiële islam in België. De Ahmadiyya’s in Sint-Truiden hebben geen eigen gebedsplaats. Conseil consultatif des résidents Marocains à l’étranger (C.C.R.M.E.) Deze vereniging met hoofdzetel in Hasselt richt zich naar alle inwoners van de provincie Limburg waaronder die van Sint-Truiden. De vereniging houdt zich met name bezig met hulp aan gevangenen en zieken, ze vieren de Marokkaanse feesten en bemiddelen bij conflicten tussen moskeeën. Culturele Moslimvereniging De Culturele Moslimvereniging is opgericht in 1996 tijdens een vergadering in cultuurcentrum de Bogaard. Marokkaanse mannen hebben de vereniging gesticht. De Marokkanen zijn ook het grootst in aantal binnen de vereniging en het bestuur. De vereniging heeft een eigen gebedsplaats (moskee) ingericht in een dubbele gezinswoning. Het aantal bezoekers varieert van 50 tot 100 personen. Veel bezoekers komen uit het opvangcentrum voor asielzoekers. We vinden er de volgende nationaliteiten terug: Pakistanen, Marokkanen, Algerijnen, Turken, Egyptenaren, Tunesiërs, Irakezen, Afghanen, Tsjetsjenen, Malinezen, Soedanezen, Palestijnen, Iranezen maar ook (autochtone) Belgen. In de ‘moskee’ kunnen gelovigen bidden en wordt de Arabische taal en cultuur aan kinderen onderwezen op woensdagnamiddag, zaterdag en zondag. Het vrijdaggebed vindt meestal plaats tussen 12.00 en 14.00 uur. Gurdwara Sangat Sahib (vertaling: huis van de gemeenschap van gelovigen/ hoogste orgaan/ beslissende macht, Sahib= heer) In 1992 werd de V.Z.W. opgericht. De V.Z.W. staat in voor het beheer van de Sikh-tempel. Vroeger kwam er een groep van een 200 tot 300 personen samen. Op sommige momenten waren er zelfs 400 aanwezigen. De meesten (80%) komen uit Sint-Truiden. De Indische gemeenschap is echter ‘gescheurd’ en bestaat nu uit twee groepen die elk een eigen tempel hebben. Een tempel in Sint-Truiden (Halmaal) en een in Hoepertingen (Borgloon). Religie: het Sikhisme Het woord Sikh betekent letterlijk discipel of leerling. Vanuit dit perspectief gezien dient een Sikh dan ook een leerling van God te zijn. Het sikhisme is een monotheïstische religie, die gebaseerd is op de leer van de tien Guru’s (religieuze leermeesters van de Sikhs). Deze leer is vastgelegd in de Shri Guru Granth Sahib, het heilige boek van de Sikhs. In het heilige boek zijn naast de allesomvattende leer van de tien Guru’s ook de religieuze teksten van vijftien heiligen, die aanhangers waren van verschillende religies als Hindoeïsme en Islam opgenomen. Het Sikhisme betekent in de praktijk leven volgens een levensfilosofie die gebaseerd is op normen en waarden, waarin de religie een belangrijke rol speelt, en de leer van de tien Guru’s als een leidraad geldt. Het Sikhisme dateert van 1469. Een Sikh heeft een kenmerkend uiterlijk, waardoor hij zich van anderen onderscheidt. Kenmerkend zijn de vijf religieuze symbolen, die ook bekend staan als de vijf K’s, omdat deze allemaal met de letter K beginnen. De vijf K’s worden gevormd door de Kachh (lange wijde onderbroek), Karha (stalen armband), Kirpan (dolkje), Kangha (kleine kam) en Kes (lang, ongeknipt haar).


32

In het algemeen hebben mensen, die een uniform dragen, een gedisciplineerde kijk op het leven, en zijn dientengevolge beter in staat om bepaalde doelen te bereiken. Dit is een van de redenen voor het feit dat een Sikh verplicht is deze vijf symbolen te dragen. Iemand die hier niet aan voldoet, kan geen echte Sikh genoemd worden. De Gurdwara is het gebedshuis van de Sikhs; het woord Gurdwara is een samenvoeging van de woorden Guru (leermeester of God) en Dwara (verblijfplaats). De Gurdwara is voor de Sikhs meer als een gebedsplaats; het is een centrum van spirituele, sociale en educatieve activiteiten. In elke Gurdwara is het heilige boek van de Sikhs, Shri Guru Granth Sahib, geplaatst in de meest voorname zaal, die gebruikt wordt voor gebeden en de dagelijkse dienst. De Gurdwara is toegankelijk voor iedereen, van welke kaste, religie, cultuur, nationaliteit of ras dan ook. Er is een Gurdwara in Halmaal, Sint-Truiden en sinds kort een in Hoepertingen (Borgloon). Punjab is het thuisland van de Sikhs. De Sikhs vragen al enkele jaren aandacht voor hun religie en vragen de Belgische overheid het Sikhisme als officiële religie in België te erkennen. Guru Nanak Sikh Society Deze V.Z.W. is in november 2001 opgericht. De V.Z.W. heeft als doel zich specifiek met externe contacten bezig te houden (in tegenstelling tot hogergenoemde vereniging). De vereniging wil misverstanden en onwetendheid rond het Sikhisme in België wegnemen, wil de relatie tussen de Belgen en de Sikhs bevorderen, wil de interreligieuze dialoog bevorderen, wil het Sikhisme in België trachten te laten erkennen en wil dienstbaar zijn naar heel de bevolking. Dit wordt concreet gemaakt door tal van activiteiten: voordrachten en lezingen, informatieve en educatieve programma’s, Punjabi-les geven aan Nederlandstalige en eigen kinderen, vertaling van boeken, deelname aan acties en organisaties die passen bij de doelstellingen, deelname aan welzijnswerk in België. Moeders van de Hoop (afkomstig van “Les mamans de l’espoir”) De Moeders van de Hoop komen voort uit de wereldwijde organisatie “Keten van de Hoop” (“La chaîne de l’espoir”). De Moeders van de Hoop zijn lid van de federatie “Wereldvrouwen”. De activiteiten richten zich naar iedereen. De vereniging houdt zich met name bezig met het regelen en financieren van noodzakelijke operaties bij arme kinderen (0-16 jaar) uit Marokko die er zelf geen middelen voor hebben. De vereniging zamelt geld in voor (levens)noodzakelijke operaties en laat de persoon naar België komen voor de operatie. Er werken vier professoren in Brussel aan mee. Zij voeren 3 à 4 operaties per jaar uit. De organisatie biedt ook sociaaljuridische hulp aan. Roma-gemeenschap De zogenaamde ‘Roma-gemeenschap’ in Sint-Truiden is zo goed als verdwenen doordat de meeste families naar andere steden verhuisd zijn. South Asian Human Welfare Association De “Vereniging voor menselijk welzijn in Zuid-Azië” is een sociale organisatie zonder winstbejag die is opgestart door Nepalees sprekende personen die in België wonen. De vereniging is opgericht in 2005 te Sint-Truiden. De vereniging werkt aan verschillende doelstellingen: de relatie en de contacten tussen Belgische en ZuidAziatische personen versterken, de ideeën en doelstellingen van de vereniging bekendmaken aan de ZuidAziatische en Belgische gemeenschap, de integratie en culturele uitwisseling in de multiculturele samenleving bevorderen, een goede relatie uitbouwen met gouvernementele en niet-gouvernementele sociale organisaties van België ten voordele van de sociale ontwikkeling van Zuid-Azïë, informatie geven


33

over de mensenrechten in Zuid-Azië en problemen als de landmijnen, snelwegslachtoffers, gezondheid, educatieve programma’s aanbieden aan de Zuid-Aziatische en Belgische gemeenschap, mensen die geen enkele familie hebben (vooral kinderen en ouderen), landmijn-slachtoffers (vooral kinderen die hun handen en benen verloren) en snelweg-slachtoffers helpen op vlak van gezondheid en educatie. The Himalayan Society In 2001 werd de vereniging opgericht voor Nepalese mensen die in België verblijven. Er zijn een 100-tal gezinnen lid van de vereniging. De vereniging wil vriendschap en contact onder de Nepalezen en de Nepalees-sprekenden versterken, de eigen cultuur bewaren maar ook zorgen voor uitwisseling met de Belgische gemeenschap en de Nepalese cultuur in de Belgische gemeenschap introduceren, integratie in de Belgische samenleving bevorderen, relatie uitbouwen met regeringen en niet-gouvernementele sociale organisaties van België om de sociale ontplooiing van de Nepalese gemeenschap te bevorderen en de regeringen en organisaties te motiveren om te zorgen voor de ontwikkeling van levensgemeenschap in Nepal en Bhutan, voorzien in sociale, economische en technische hulp voor de sociale ontwikkeling van Nepal en Bhutan, meedoen aan multiculturele activiteiten. Circolo Italiano Deze vereniging bestaat voornamelijk uit Italianen (waarvan velen Belg). Zij organiseren meerdere keren per jaar activiteiten voor hun leden maar werken ook mee aan multiculturele festivals zoals Fiësta Tropical waar zij Italiaanse gerechten aanbieden. Guru Ram Dass Sikh Study and Cultural Center Deze vereniging is vrij recent opgericht en komt voort uit de ‘scheuring’ van de Sikh-gemeenschap. Deze vereniging heeft onlangs (zomer 2006) een eigen gebouw weten te verwerven in Hoepertingen die zij gaan ombouwen tot een eigen gebedsplaats (tempel).

2.5 Thema’s - werkterrein 2.5.1 Sociaal-juridische positie Alle asielzoekers en vluchtelingen kunnen bij de vrijwilligerswerking Gastvrij Sint-Truiden (Masala) terecht voor vragen in verband met hun verblijfsstatuut. Gastvrij Sint-Truiden organiseert op maandag- en woensdagavond van 16.00 uur tot 19.00 uur en op dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 09.00 uur en 12.00 uur een ombudsdienst. In 2008 registreerden ze 601 vragen, in 2007 waren er dat 557. In 2005 en 2004 waren er dat respectievelijk 569 en 545. In 2008 bezochten 50 verschillende nationaliteiten de dienst in 2007 waren er dat 42. Veruit de grootste groep van de bezoekers komt uit Zuidoost Azië (62%) met nog steeds de Indiërs als belangrijkste groep (51%), gevolgd door de Nepalezen. Dit beeld houdt al een aantal jaren stand. Van de hulpvragers woont 70% in Sint-Truiden, 20% buiten Sint-Truiden en van 7% is de woonplaats onbekend, 3% verblijft in het opvangcentrum voor asielzoekers. De groep alleenstaanden zonder kinderen blijft de meerderheid uitmaken met 51,90%. De stijgende trend van gezinnen met kinderen blijft aanhouden, zij vertegenwoordigen 33,30%.


34

Echtparen en samenwonenden zonder kinderen vertegenwoordigen 6.90% en de alleenstaanden met kinderen 7.50%. Het stijgend percentage van gezinnen met kinderen is voornamelijk te verklaren door de gezinsherenigingen en door de nieuwe vluchtelingen met een gezin. De hulpvragen waarvoor de doelgroep naar Gastvrij Sint-Truiden komt gaan over uiteenlopende onderwerpen: overleg en informatie over allerlei praktische zaken (zoals taal, OCMW, documenten, vrijstellingen en verminderingen), administratie, OCMW, huisvesting, voedselhulp, medische vragen, regularisatie, onderwijs, NT2, inburgering, naturalisatie, psychologische ondersteuning, tewerkstelling, arbeidsmigratie, gezinshereniging, asielprocedure, afbetalingsplannen, belastingen, geboorte akte, etc

2.5.2 Arbeid Bij het stadsbestuur werken twee allochtone werknemers. Er werkt een schoonmaakster van Ghaneese afkomst bij de stad, zij is Belg. In het containerpark helpt een Belg van Congolese afkomst. Bij verschillende stadsdiensten liepen er stagiaires van allochtone afkomst stage: bij de bibliotheek werkte een Kosovaarse stagiaire met de Belgische nationaliteit, bij de integratiedienst werkte een Congolese en een Joegoslavische stagiaire. Bij de Haspengouwse Academie Beeld kon er een allochtone stagiair-leerkracht aan de slag. Het OCMW stelt 15 allochtone werknemers tewerk via het ‘art 60§7-systeem’. Dit getal is uiteraard aan verandering onderhevig, gezien het over tewerkstelling van bepaalde duur gaat. Het gaat over negen Belgen van allochtone afkomst, arbeiders van niveau E. Ze werken bij het rusthuis Den Akker, het stadswerkhuis, vzw ’t Heft (werktrainingscenter), rusthuis ’t Meiland, Basiseducatie (Open School) en de poetsdienst van het OCMW. De overige zes zijn niet-Belgen, ook arbeiders van niveau E. Zij werken bij de Kringwinkel, de technische dienst van het OCMW, het stadswerkhuis, het Proefcentrum voor fruitteelt (PCF) en bij vzw ’t Heft. De algemene tendens is dat men allochtone sollicitanten zeker een kans geeft. Het scholingsniveau, de kennis van het Nederlands en het niet voldoen aan de voorwaarden vormen echter een probleem. Vaak dienen er zich ook maar weinig allochtone kandidaten aan. In het verleden zijn er heel wat Europeanen (Spanjaarden, Polen, etc.) en niet-Europeanen (Indiërs, Pakistani, etc.) tewerkgesteld binnen de fruitsector. In het kader van de tewerkstelling binnen de fruitsector werd de Fruitcel opgericht (zie partners externe diensten). Een aantal van deze mensen verkregen ondertussen een permanent verblijf in België en zijn momenteel op zoek naar jobs buiten de fruitsector maar dat is niet gemakkelijk. Toch horen we af en toe dat er niet-Belgen of allochtone Belgen buiten de fruitsector aan de slag kunnen. Bij Gastvrij Sint-Truiden deden slechts 28 personen een beroep op de vereniging voor hulp op dit vlak. Zowel mannen als vrouwen vragen assistentie bij het zoeken naar vast werk. De realiteit is dat vast werk in de regio voor ongeschoolde krachten bijna niet te vinden is. Bijna onmogelijk is het om vast werk te vinden rekening houdend met het diploma of het vroegere beroep van de hulpvrager.


35

2.5.3 Onderwijs en vorming Gastvrij Sint-Truiden stelde in 2005 vast dat de vragen rond onderwijs waren afgenomen (68 in 2004 en 54 in 2005). Uit de cijfers van 2008 blijkt dat vragen naar onderwijs zeer sterk zijn toegenomen, er werden in totaal 378 vragen geregistreerd. Vragen die zij krijgen gaan over welke school men best kiest na het lager onderwijs of na de onthaalklassen, geldigheid van het buitenlands diploma, leercontract, studiebeurs, huiswerkbegeleiding, NT2 en Nederlandse taalles, etc. Flankerend onderwijsbeleid (FLOB) Projectaanvraag: flankerend onderwijsbeleid ‘nieuwe coaches en supporters voor Sint-Truiden. De stad Sint-Truiden kent de laatste jaren grote etno-demografische en socio-economische verschuivingen. In de LOP-werking en in samenwerking met de integratiedienst werd er ruimte en tijd vrij gemaakt om een nieuwe projectaanvraag in het kader van het decreet flankerend onderwijsbeleid op te maken. Zo werden er met partners een aantal problemen geanalyseerd. Bekommernissen, noden en behoeften op vlak van onderwijskansen werden gedetecteerd en geïnventariseerd. Scholen en CLB zijn zich bewust van de uitdaging waar ze voor staan en geven aan dat ze dit niet alleen kunnen en dat de stad een belangrijke partner is die naast de rol van regisseur ook een actieve complementaire en ondersteuningsrol heeft. Het flankerend onderwijsbeleid en de integratiedienst wensen vooral een aantal strategieën en daaraangekoppelde initiatieven te initiëren die binnen het basis- en secundair onderwijs de draagkracht van de educatieve milieus vergroot en versterkt. Conclusie beleidscijfers bij aanvraag FLOB de geboortes in Sint-Truiden kennen een steeds groter aandeel van kinderen van allochtone origine; de instroom in het kleuteronderwijs verkleurt steeds sneller; het aantal indicatorleerlingen klimt gestaag; en het aantal anderstalige nieuwkomersleerlingen in het secundair onderwijs stagneert op een relatief hoog niveau (dat de draagkracht van het onderwijs, zeker in het vervolgonderwijs, sterk overstijgt). Vanuit het onderwijsveld zijn de signalen even duidelijk dat de hieruit volgende onderwijsproblematiek de huidige draagkracht en competenties ruim overschrijden het aantal anderstalige kleuters is binnen een korte tijdsspanne verdrievoudigd; de betrokkenheid, inzet en het onderwijsondersteunend gedrag van een grote groep 'nieuwe Truienaren', en mensen met een laag opleidingsniveau en/of lage socio-economische status is zeer beperkt; directies, leerkrachten en schoolteams worden verrast door de snelle evolutie en staan voor een enorme uitdaging om de nodige inzichten en vaardigheden te verwerven die hun in staat stellen gelijke onderwijskansen te realiseren. Het stadsbestuur beseft de ernst van de problematiek en wil hier, binnen de marges van het eigen draagvlak, zeker aan tegemoetkomen. Het wil daarbij voor Sint-Truiden bekende metaforen hanteren die garanderen dat een hele gemeenschap zich inzet voor het verwezenlijken van gezamenlijke ambities. Strategieën die het flankerend onderwijsbeleid in samenwerking met de integratiedienst de volgende 3 jaar wil realiseren sensibilisatiecampagnes van ouders als 'belangrijkste supporter' van de ontwikkeling van hun kinderen; Minderhedenbeleidsplan stad Sint-Truiden 2010-2013

36

versterking van de vaardigheden (onderwijsondersteunende, etc.) van ouders binnen de 'supportersclub' van ouders in basis- en secundaire scholen; versterking van leerkrachten als 'coaches' voor de ontwikkeling en het leren van kinderen en jongeren binnen een diversere onderwijsen leeromgeving; ontwikkeling van een buddy-systeem waarbij laatstejaarsscholieren als mentor optreden voor 'nieuwkomers' .

Concrete acties hieraan verbonden ontwikkelen van algemene en doelgroepgerichte sensibilisatiecampagnes naar alle ouders, met specifieke aandacht naar ouders met een laag opleidingsniveau en/of socio-economische status (inz. kansarme- en nieuwkomersgezinnen). Dit willen ze doen via een combinatie van effectieve sensibilisatiemodellen (waarbij ze zich willen laten inspireren door good practices en marketingdeskundigheid) én van vindplaatsgerichte acties naar de doelgroepouders (moeders en vaders). Daarbij willen ze vooral de krachtige beelden (caoch, supporter, etc.) in al hun rijkdom gebruiken; ontwikkelen en realiseren van een vormingsaanpak voor ouders, waarbij ze tegelijkertijd 'sterke' en 'minder sterke' ouders willen bereiken en dit in samenwerking met scholen, CLBmedewerkers en welzijnspartners (integratiedienst, onthaalbureau, etc.). De vormingsaanpak is vooral gericht op het vergroten van het besef dat elke ouder een goede supporter kan zijn voor zijn of haar kind en dit via uitwisseling en concrete oefening van nieuwe 'skills'. In een eerste fase willen ze dit doen in een aantal pilootscholen in het basis- en secundair onderwijs; ontwikkelen van concrete intervisieacties voor directieleden, leerkrachten, kleuteronderwijzers, zorgcoördinatoren, zorg+, CLB-medewerkers, etc. om meer inzicht te verwerven in kansarmoede- en diversiteitsprocessen, om adequater om te gaan met de groeiende diversiteit en anderstaligheid en om sterker te communiceren met ouders in functie van een duidelijker partnership en haalbare stappen naar een effectiever ouderondersteunend gedrag; implementatie van een buddysysteem in één secundaire school, waarbij laatstejaars als mentor gaan fungeren voor nieuwe eerste jaarsleerlingen. Daarbij gaat de prioriteit uit naar anderstalige nieuwkomers uit de OKAN klas, uitstromers uit de OKAN klas en GOK-leerlingen. Ze volgen een groeipad waarbij de coaching geleidelijk verbreed wordt van het schoolgebeuren tot de bredere leefwereld van jongeren. Djapo - project ‘Hapje Sint-Truiden’ Een hapje proeven van enkele culturen die in Sint-Truiden aanwezig zijn. Focus op vier groepen die al enige tijd permanent in Sint-Truiden aanwezig zijn: een Marokkaanse en een Nepalese cultuur, een cultuur van Ahmadiyya moslims van Pakistan en een cultuur van Sikhs. Leerkrachten en directie kunnen op een gemakkelijke manier werken rond de thema’s integratie en diversiteit, ze krijgen de mogelijkheden van activiteiten in Sint-Truiden, de uitgewerkte onderwerpen en contactpersonen in een leerkrachtenbundel. De leerkrachten en directie kunnen het belang inzien van deze thematieken. Ze kunnen zelf hun programma samenstellen en kunnen op hun eigen manier meebouwen aan een verdraagzame, respectvolle en open samenleving, te beginnen in hun eigen school. Leerkrachten kunnen een beroep doen op Djapo en de integratiedienst om begeleid te worden in dit proces. De leerlingen kunnen zich openstellen voor mensen die op welke manier dan ook anders zijn. Ze kunnen respect opbrengen voor mensen van een andere cultuur, van andere afkomst, met andere gewoontes, … Leerlingen kunnen inzien dat huidskleur, godsdienst en taal slechts één aspect zijn van iemands identiteit. Leerlingen kunnen zien dat ze in heel wat aspecten niet zo verschillend zijn van mensen van een andere cultuur.


37

Leerlingen zijn in staat vooroordelen te ontmaskeren en kunnen kritisch omgaan met stereotiepen.

Volwassenen Het aanbod inzake Nederlandse taallessen voor anderstaligen wordt nu gestroomlijnd door het Huis van het Nederlands dat via de intake en het afnemen van testen de toekomstige cursist oriënteert naar het meest geschikte aanbod. De hooggeschoolden kunnen terecht bij een van de Centra voor Volwassenenonderwijs, laaggeschoolden vinden aansluiting bij het Centrum voor Basiseducatie Zuid-Limburg (Open School). Het Huis van het Nederlands werkt samen met het Onthaalbureau gezien het volgen van lessen Nederlands, al dan niet verplicht, ook is opgenomen in de inburgeringstrajecten. Gastvrij Sint-Truiden organiseert twee praatgroepen Nederlands (een in de voormiddag en een ’s avonds). Er komen vrouwen met kinderen jonger dan drie naar toe die hun theoretische kennis van het Nederlands in praktijk willen omzetten maar ook de behoefte aan sociaal contact zorgt ervoor dat de vrouwen naar deze praatgroepen komen. Er nemen gemiddeld een aantal personen deel aan de groepen.

Kinderen en jongeren Voor het secundair onderwijs zijn er gemeenschappelijke onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers. Het aanbod wordt georganiseerd door het Technicum verspreid over drie vestigingsplaatsen. Voor het lager onderwijs zijn er onthaalklassen in een aantal scholen verspreid over Sint-Truiden. Er zijn concrete afspraken tussen de onthaalklassen van het lager onderwijs en het opvangcentrum voor asielzoekers. Deze contacten zijn bilateriaal (er bestaat geen netwerk tussen de scholen zelf). Het opvangcentrum opteerde er voor de kinderen te spreiden over verschillende scholen in Sint-Truiden. Het opvangcentrum zorgt voor het vervoer van en naar de scholen. Gastvrij Sint-Truiden geeft bijlessen voor de schoolgaande jeugd. Twee avonden en één middag per week worden er individuele bijlessen gegeven op vraag. Momenteel gaat het over de vakken Nederlands en rekenen. Op het Platform etnisch-culturele minderheden (ECM) (een platform dat in mei 2004 in het leven werd geroepen door de lokale integratiedienst in samenwerking met Gastvrij Sint-Truiden) werd met de deelnemende (vluchtelingen)ouders een inventaris gemaakt van knelpunten die zij ervaren rond onderwijs. Het ging over de volgende punten. Organisatie van het onderwijs er is nood aan huiswerkbegeleiding; er is nood aan een extra aanbod Nederlandse taal; er is nood aan uitleg bij puntentelling, studiekeuze, rapport; er is nood aan betere communicatie met school, op oudercontacten en nood aan beter en/of meer contact met klastitularis; de schriftelijke examens voor anderstaligen vormen problemen, nood aan meer uitleg en begeleiding; anderstaligen hebben een ander leertempo dan de modale leerlingen: het niet rekening houden met het verschillende leertempo heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat er een groter verloop is van ASO naar TSO naar BSO. Soms is er een verschillend advies van het CLB en de school wat betreft het veranderen van richting of niveau hetgeen tot verwarring leidt;


38

er is te weinig aanbod Nederlandse les voor anderstalige kinderen, er is nood aan een extra aanbod; er is nood aan het aanwenden van tolken of een interculturele bemiddelaar om de communicatie tussen de leerkracht en de ouders/leerling te vergemakkelijken en te verbeteren.

Met name de Sikhs worden geconfronteerd met het feit dat zij een tulband willen dragen maar dat dit niet geaccepteerd wordt op de meeste scholen. Sikh-ouders die hun kind op een school in Sint-Truiden willen inschrijven, dienen het schoolreglement te ondertekenen. Gezien daar (vaak) staat in opgenomen dat kinderen geen hoofddeksel mogen dragen, kunnen deze ouders het schoolreglement niet ondertekenen. Gevolg is dat deze groep schoolgaande Sikhs naar bepaalde scholen trekken waar ze hun tulband wel nog mogen dragen. Het gaat dan ook over scholen buiten Sint-Truiden. Het dragen van de tulband is voor de Sikhs een plicht (één van de 5 K’s, zie hoofdstuk partners zelforganisaties: religie het Sikhisme). In 2003 werd in Sint-Truiden de Lokale Overlegplatforms voor basis- en secundair onderwijs opgericht in het kader van decreet Gelijke Onderwijskansen. In die periode werd het huishoudelijk reglement voor beide LOP's vastgelegd. Tevens werd een bemiddelingscel geïnstalleerd en werd de bemiddelingsprocedure vastgelegd. Vervolgens werd er een omgevingsanalyse uitgewerkt door de studiecel van de Provincie Limburg Op basis van de omgevingsanalyse, andere analyses en gesprekken met de directies van alle scholen werden er verder werkpunten bepaald waaronder: de verkleuring binnen onderwijs, anderstalige nieuwkomers, communicatie, kosten, ouderbetrokkenheid, taal, kleuterparticipatie. In werkgroepen en via overlegmomenten wordt er met het lokaal overlegplatform, de integratiedienst en het flankerend onderwijsbeleid verder gewerkt aan actuele punten en er worden initiatieven genomen.

2.5.4 Wonen Sint-Truiden telt 3.622 huurwoningen. Dit is 22,1% van totaal aantal huishoudens. Dit aandeel ligt hoger in Sint-Truiden dan in Limburg (18,4%). De sociale huisvestingssector is in Sint-Truiden beter uitgebouwd dan in Limburg: in totaal 1.168 sociale huurwoningen of – appartementen, 7,1% van totaal aantal woningen (5,5% voor Limburg). Sint-Truiden telt 745 woningen zonder comfort (4,6% van huishoudens). Dit is hoger dan het Limburgse gemiddelde van 3,2%. Mistoestanden inzake huisvesting aan asielzoekers (woekerprijzen voor kleine kamertjes en slechte woningen, verhuur van ‘matrassen’) lijken af te nemen. Inzake het aantal verwaarloosde, ongeschikte, onbewoonbare en leegstaande woningen scoort Sint-Truiden bijzonder hoog. Fruitplukkers nemen zelf ook meer initiatief om de krapte in huisvesting tijdens het plukseizoen op te vangen door zelf in huisvesting te voorzien. Gastvrij Sint-Truiden is een aanspreekpunt wat huisvesting betreft Eind 1997 trad de vereniging voor het eerst op de voorgrond. Op dat moment werd er een grote schoonmaakactie georganiseerd door de burgemeester. Tijdens het plukseizoen werden vele Sikhs opgevangen in barakken. ‘De kippenstal’ was hier het grootste voorbeeld van. Sint-Truiden schreef de mensen in, maar na politiecontrole bleek dat zij in erg slechte omstandigheden gehuisvest waren. Er werd gewacht tot na het plukseizoen om een actie te ondernemen. Het stadsbestuur liet, in samenwerking met de brandweer en de lokale politie de kippenstal schoonmaken en gaf de inwoners van de stallen andere huisvesting, dit in samenwerking met Gastvrij Sint-Truiden.


39

De rol van Gastvrij Sint-Truiden in deze materie is afgenomen omwille van de financiële last voor achterstallige huren en de onmacht om elke vraag naar huisvesting te beantwoorden. Momenteel zijn ze nog tussenverhuurder voor 2 panden. Nog niet zo lang geleden waren dat 14 panden. Een gebouw met 10 studio’s waarvan de vereniging tussenverhuurder was, is verkocht en wordt verbouwd. Er is grote nood aan huisvesting voor zowel gezinnen als voor alleenstaanden, niettegenstaande de meerderheid van deze mensen is ingeschreven bij de sociale huisvestingsmaatschappijen van C.V. Nieuw Sint-Truiden en Land van Loon en de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij. Deze diensten hebben echter ellenlange wachtlijsten met honderden kandidaat-huurders. Wat betreft het verwerven van huisraad, kunnen mensen terecht bij Bazar Bizar, een tweedehandswinkeltje van Gastvrij Sint-Truiden. Zowel kansarme Belgen als vluchtelingen zijn welkom. CAW Sonar biedt via ’t Kamelotje tweedehandskledij, speelgoed en kleine huisraad aan tegen een lage vergoeding.

2.5.5 Welzijn en zorg Op het grondgebied van Sint-Truiden bevinden zich drie ‘ziekenhuizen’ met een regionale uitstraling: het Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo, het Psychiatrisch Centrum Ziekeren en het Psychiatrisch Ziekenhuis Sancta Maria. De ziekenhuizen staan open voor de behandeling van etnisch-culturele minderheden. Er wordt geen enkel onderscheid gemaakt op basis van ras, huidskleur, maatschappelijke stand of financiële bijdrage van de patiënt. Bovendien beschikt Sint-Truiden over een Polikliniek (de Voorzorg) en kunnen heel wat vluchtelingen terecht bij geneeskunde voor het Volk. Besmettelijke ziekten Gastvrij Sint-Truiden treedt op als coördinator bij het uitbreken van besmettelijke ziekten. Zo is er bijvoorbeeld een schurft-coördinatieplan uitgewerkt en wordt de vereniging ook om medewerking gevraagd wanneer TBC opduikt. Op vraag van de gezondheidsinspectie Limburg volgt de vereniging enkele patiënten op die een besmettelijke ziekte hebben of helpen ze bij de opsporing van besmette personen. Psychosociale begeleiding Asielzoekers hebben nood aan psychosociale hulpverlening door: verlies van hun sociale omgeving, status, economische situatie in het thuisland; overlijden van familielid; nood aan aandacht; psychosomatische klachten; geen werk op eigen niveau; traumatische ervaringen; afgesloten van familie en vrienden; machteloosheid; onzekerheid in verband met verblijfssituatie. Soms is professionele hulp aangewezen, zo zijn er verschillende mensen in behandeling bij een psychiater. Soms is een luisterend oor van een vrijwilliger al voldoende. De vrijwilligers van Gastvrij Sint-Truiden bieden dit luisterend oor (activiteiten, huisbezoeken, etc.). Ook het opvangcentrum voor asielzoekers heeft een aanbod aan psychosociale begeleiding voor eigen bewoners.


40

Dringende medische hulp Mensen zonder wettig verblijf hebben recht op Dringende Medische Hulp. DMH beperkt zich niet alleen tot onmiddellijke interventie of verzorging, maar kan ook preventieve hulp, die ambulant of in een verpleeginstelling geboden wordt, inhouden (volgens het Koninklijk Besluit van 1996). Het OCMW krijgt deze kosten terug van de Federale Overheid. In het verleden hebben zich enkele problemen voorgedaan in het kader van de terugbetaling van dringende medische kosten. Ondertussen zijn er betere afspraken tussen het ziekenhuis Sint-Trudo en het OCMW gemaakt en werkt het OCMW met medische (doorverwijs)kaarten. De verschillende diensten die een rol vervullen inzake dienstverlening aan mensen zonder wettig verblijf zijn tevreden over de huidige onderlinge samenwerking. Gastvrij Sint-Truiden stelt in haar jaarverslag vast dat de vraag naar dringende medische hulp elk jaar toeneemt.

2.5.6 Socio-cultureel werk Zelforganisaties ECM (allochtone verenigingen) Bij de start van de lokale integratiedienst eind 2003 was het voor de dienst een van de speerpunten om binnen korte tijd contact te leggen met de lokale zelforganisaties van etnisch-culturele minderheden. Op dat moment waren er maar enkele verenigingen bekend. Inmiddels kunnen we een tiental verenigingen voorstellen (zie hoofdstuk partners zelforganisaties). Religies, godsdiensten en levensbeschouwingen Van de allochtone gemeenschappen zijn er twee godsdiensten die een eigen gebedsplaats hebben: de Sikhs en de moslims. De Sikhs hebben een tempel in Halmaal, de moslims hebben een ‘moskee’ - een dubbele omgebouwde gezinswoning - in het centrum van Sint-Truiden. Bij hoofdstuk partners zelforganisaties belichten we twee religies: de Ahmadiyya moslims en het Sikhisme. Vrije tijd en jongeren Gastvrij Sint-Truiden organiseert: knutselnamiddag: elke woensdagnamiddag wordt er in Masala geknutseld met de kinderen van 4 tot 12 jaar onder leiding van enkele vrijwilligers. Het aantal kinderen dat bereikt wordt, schommelt erg (van 4 tot 28 kinderen per middag). huiswerkbegeleiding: Masala geeft bijlessen voor de schoolgaande jeugd. Twee avonden en één middag per week worden er individuele bijlessen gegeven op vraag. Momenteel gaat het over de vakken Nederlands en rekenen; jongerenwerking: jongeren tussen de 12 en 15 jaar konden eerst tijdens schoolvrije dagen naar een activiteit gaan. Inmiddels is de werking verder uitgebouwd en kunnen de jongeren elke zaterdagnamiddag van 13.30 uur tot 17.00 uur naar een activiteit gaan. jaarlijks terugkerende feesten en uitstappen zoals het kerstfeest, het lentefeest en de jaarlijkse uitstap naar Bokrijk. Taalstimuleringsproject ‘De Babbelladder’ (buitenschools activiteiten) ondersteunt allochtone en autochtone kinderen met een taalachterstand van het eerste leerjaar van het lager onderwijs. Het project beoogt de taalvaardigheid van deze kinderen te verbeteren. De taalvaardigheid wordt gestimuleerd door talige interactie uit te lokken bij de kinderen terwijl ze creatief bezig zijn. Hierdoor breidt de woordenschat van de kinderen uit. De inhoud van het project en het functioneren van de kinderen worden met de leerkrachten besproken. Zo kunnen de leerkrachten eventueel verder bouwen op hetgeen de kinderen Minderhedenbeleidsplan stad Sint-Truiden 2010-2013

41

geleerd hebben. Daarnaast wil het project de interactie tussen school en ouders versterken via het afsluitmoment op het einde van elke programmareeks. De begeleidster en de vrijwilligers van het project werken gedurende acht maanden vier thema’s uit. Rond elk thema wordt een programma van zes sessies uitgewerkt. Elke sessie vindt op woensdagnamiddag van 14.00 uur tot 16.00 uur plaats. Deze namiddagen kennen een vast programma: een startactiviteit, een voorleesmoment, gezelschapsspelletjes, een knutselmoment, een oudermoment en een slotactiviteit. Het taalstimuleringsproject ‘De Babbelladder’ wordt afgesloten met een open ontmoetingsmoment en een tentoonstelling.

Cultuur Zowel de Sikhs als de moslims (Culturele Moslimvereniging en de Ahmadiyya-moslims) geven hun kinderen les in eigen taal en cultuur. Zowel de Sikhs als de Nepalezen zijn lid van de Cultuurraad.


42

3 Strategische en operationele doelstellingen 2010 - 2013 3.1 Strategische doelstelling De stad Sint-Truiden werkt aan het ‘samenleven in diversiteit’ waarbij ontmoeting en dialoog tussen alle burgers worden bevorderd en samenlevingsproblemen op een doeltreffende wijze worden aangepakt.

Verantwoording Samenleven in diversiteit is een uitdaging en verantwoordelijkheid van elke burger. Omgaan met verschillen is een attitude die van kleins af aan geleerd kan worden. Om het samenleven in diversiteit in goede banen te leiden, is het belangrijk dat er ontmoetingskansen en dialoogmomenten worden georganiseerd tussen burgers van verschillende nationaliteiten, culturen en religies. We weten uit ervaring dat ontmoeting en dialoog vaak verkeerde ideeën en vooroordelen over een ander kunnen wegnemen of nuanceren. Jaarlijks worden er door verschillende stadsdiensten, maar uiteraard ook door het middenveld en andere lokale actoren, heel wat activiteiten georganiseerd om mensen samen te brengen, dialoog te stimuleren, de sociale cohesie te bevorderen, het onbekende meer bekend te maken. Anderzijds moeten we conflicten en problemen die voortkomen uit het samenleven van verschillende culturen, nationaliteiten en overtuigingen niet onder de mat vegen. Het is belangrijk dat het vraagstuk van samenleven wordt onderkend, geïnventariseerd en dat er samen met alle belanghebbenden gezocht wordt naar gepaste en efficiënte oplossingen. Een belangrijk instrument dat daartoe het afgelopen jaar ontwikkeld werd, is het Lokaal Leefbaarheidsoverleg. Doelstelling van dit overlegproces is het debat van samenleven voeren en tegelijk visievormend en actiegericht antwoorden vinden voor een vernieuwd samenlevingsmodel. De uitkomst van dit proces is dat het uitmondt in een Lokaal Leefbaarheidsplan dat gedragen is door alle betrokken actoren. In dit overleg zijn heel wat stadsdiensten, het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en de Lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken vertegenwoordigd. Het doel van deze nieuwe structuur is uitkomst bieden aan de nieuwe samenlevingsuitdagingen waar we in Sint-Truiden met z’n allen voor staan. Aangaan van de uitdagingen en aanpakken van allerlei samenlevingsproblemen die zich in onze lokale samenleving voordoen. De bedoeling is om via een gecoördineerde aanpak deze problemen weg te werken en/of de impact te verminderen waardoor de samenleving veiliger en leefbaarder wordt. Uit de omgevingsanalyse blijkt immers dat Sint-Truiden op relatief korte termijn een grote instroom kende van allochtone groepen die qua uiterlijk, gebruiken, religie en culturele waarden en normen relatief veraf staan van de autochtone Truienaars. Het is begrijpelijk dat dit aanleiding kan geven tot wederzijdse misverstanden, onbegrip, wrijvingen, communicatiestoornissen etc.


43

3.1 Strategische doelstelling: “De stad Sint-Truiden werkt aan het ‘samenleven in diversiteit’ waarbij ontmoeting en dialoog tussen alle burgers worden bevorderd en samenlevingsproblemen op een doeltreffende wijze worden aangepakt.” Operationele doelstelling

Resultaat / effect

Wijze & tijdstip evaluatie / indicatoren / meting Algemene trendmeting van strategische doelstelling 3.1 2010: bevraging sleutelfiguren (focusgroep) stand van zaken ‘samenleven in diversiteit’ 2012: bevraging sleutelfiguren (focusgroep) evolutie in het ‘samenleven in diversiteit’

De lokale integratiedienst werkt, samen met relevante partners, aan het inventariseren van samenlevingsproblemen en het uitwerken van gepaste en doeltreffende oplossingen.

De samenlevingsproblemen zijn geïnventariseerd en worden via een gezamenlijke strategie aangepakt. Partners: buurtbemiddelaar, Lokaal Leefbaarheidsplan (alle actoren), lokale politie Sint-Truiden - Nieuwerkerken – Gingelom, allochtone contactpersonen, Onthaalbureau Inburgering Limburg, Gastvrij Sint-Truiden, dienst ontwikkelingssamenwerking, etc. In 2010 Opmaak en uitvoering lokaal uitvoeringsplan 2011-2013 Samenlevingsproblemen verder bespreekbaar maken en opvolgen

Jaarlijks: - overzicht actuele samenlevingsproblemen en de geboden oplossingen (acties) - overzicht stand van zaken uitvoering + evaluatie - 2011-2013: samenlevingsproblemen bespreekbaar maken + opvolging

De lokale integratiedienst werkt met relevante partners aan een correcte beeldvorming rond burgers van diverse herkomst en het samenleven in diversiteit.

De beeldvorming over burgers van diverse herkomst en het samenleven in diversiteit is genuanceerd en stemt overeen met feitelijke gegevens. Partners: Opvangcentrum voor asielzoekers Sint-Truiden, Gastvrij Sint-Truiden, allochtone verenigingen en gemeenschappen, dienst ontwikkelingssamenwerking, Groep Intro, VormingPlus, Djapo,basiseducatie, onderwijsinstellingen, LOP, etc.

Jaarlijks: - overzicht acties, campagnes en andere initiatieven - conclusies uit de evaluatie in werkgroepen met de partners

Jaarlijks worden een aantal acties, campagnes en andere initiatieven opgezet gericht op beeldvorming en samenleven in diversiteit. Geplande initiatieven in 2010 Welzijstrip langsheen partners die werken met etnisch-culturele minderheden voor directies, leerlingenbegeleiders, coördinatoren, multicultureel kookboek, wereldvluchtelingendag, Fiesta Tropical, initiatieven rond grootste groepen (Indiërs, Marokkanen, Nepalezen), cricketploeg, recepties, multiculturele tocht en boekje, Hapje Sint-Truiden. Minderhedenbeleidsplan stad Sint-Truiden 2010-2013

44

De lokale integratiedienst bevordert met relevante partners de sociale cohesie in de lokale samenleving.

In samenwerking met de preventiedienst worden buurtactiviteiten met aandacht voor het multiculturele aspect door de stad gesubsidieerd. Partners: preventiedienst, lokale politie, dienst ontwikkelingssamenwerking, etc.

Jaarlijks: overzicht aantal gesubsidieerde buurtactiviteiten met multicultureel accent en hun evaluatie

Er zijn initiatieven genomen om ontmoeting en dialoog tussen burgers van diverse herkomst te stimuleren waardoor het onbekende meer bekend wordt en de verbondenheid tussen burgers groeit. Partners: preventiedienst, Welzijnsdienst, dienst ontwikkelingssamenwerking, project Chiro, Gastvrij Sint-Truiden, Opbouwwerk, etc.

Jaarlijks: overzicht van initiatieven en evaluatie

Geplande acties en initiatieven in 2010 - project ‘taal leer je in de jeugdbeweging’ (Chiro) - opendeurdag religies en/of open moskeedag, activiteiten allochtone verenigingen, theaterstukken, campagnes en acties, praatgroepen, ontmoetingsmomenten, etc.

2010 nulmeting: ‘taal leer je in de jeugdbeweging’ - tellen aantal deelnemers naar achtergrond. Trend: meer allochtone kinderen sluiten aan bij de deelnemende chirogroepen en hun taalvaardigheid Nederlands groeit. 2013: eindmeting

In samenwerking met etnisch-culturele minderheden ouders (ECM) en kansarme ouders starten we een dialoogplatform op. Partners: RIMO, Gastvrij Sint-Truiden, LOP, FLOB, opvoedingswinkel, onderwijs,Onthaalbureau, etc.

2011: - opstart dialoogplatform - evaluatie samenstelling dialoogplatform en aanverwante thema’s worden besproken in het platform - evaluatie van de inventaris van de knelpunten en goede praktijkervaringen 2012: - lokale onderwijsen opvoedkalender

Geplande acties en initiatieven in 2011-2012 2011: - opstart dialoogplatform met ECM ouders, kansarme ouders, onderwijsen opvoedinginstanties - uitwisseling over onderwijs en opvoeding (1 x per jaar) 2012: - knelpunten en goede/positieve praktijkervaringen worden gebundeld voor evaluatie - informatie over welke projecten waardevol zijn en worden verdergezet - product: een lokale onderwijsen opvoedkalender


45

Er wordt in 2010 een minderhedenplatform opgericht waar zowel vertegenwoordigers van minderheidsgroepen als actoren die actief zijn op het werkveld van de etnisch culturele minderheden samengebracht worden.

-

-

-

-

De oprichting van het minderhedenplatform wordt voorbereid door de integratiedienst, die in het kader van haar horizontale werking in overleg treedt met bevoegde stadsdiensten. De oprichting van het minderhedenplatform wordt ter goedkeuring aan de gemeenteraad voor de zomer 2010 voorgelegd. Het minderhedenplatform stelt haar eigen huishoudelijk reglement op. Het minderhedenplatform zal toezien op de realisatie van de strategische doelstellingen en bijsturen indien nodig en heeft in deze een verplichte doch adviserende rol naar de bevoegde politicus/a toe. Op het vlak van de samenstelling van dit forum wordt gestreefd naar een zo pluralistisch mogelijke samenstelling, zeker wat betreft het gedeelte actoren op het werkveld. Om te vermijden dat er over allochtonen in plaats van met hen gepraat worden, zullen de verenigingen van minderheden en/of hun federaties betrokken worden in het minderhedenplatform.


46

-

Het aantal organisaties dat aangezocht werd om deel te nemen aan het overleg. De werkingsmiddelen die toegekend werden aan het Platform. De participatie van minderheidsgroepen aan dit platform. De adviezen die aan de gemeenteraad geformuleerd werden.

3.2 Strategische doelstelling De stad Sint-Truiden bevordert een kwalitatieve en klantgerichte dienstverlening van diensten en voorzieningen opdat elke burger die een dienst of product wenst, dit op een gelijkwaardige en bevredigende wijze kan verwerven en de dienst en dienstverlening (her)kent.

Verantwoording Elke burger (en bezoeker) in Sint-Truiden heeft recht op een goede, klantvriendelijke dienstverlening. Elke burger, welke afkomst, overtuiging of nationaliteit zij of hij ook heeft, moet een product of dienst van de stad op een bevredigende kunnen verwerven. Soms zorgen bepaalde hindernissen ervoor dat sommige burgers bepaalde diensten of producten van de stad niet gemakkelijk kunnen benutten. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn: communicatieprobleem door taal of cultuurverschil, onduidelijkheden over het gebruik van een dienst of de verwerving van een product, het product of dienst spreken niet aan, etc. Het is daarom ook van belang dat elke burger niet alleen diensten of producten weet te verwerven maar ze ook weet te waarderen. Dat kan enkel als de burger zich herkent in het aanbod. Het moet iets van haar of hem zijn (of worden). Stadsdiensten staan voor de uitdaging om diensten en producten te leveren die door elke burger op een gelijkwaardige en bevredigende wijze verworven kunnen worden, door de burger gewaardeerd worden en een zo divers mogelijk publiek weten te boeien. Dan is er echt een democratisering van het aanbod doorgevoerd. Zoals blijkt uit de omgevingsanalyse worden de stadsdiensten op relatieve korte termijn met nieuwe bevolkingsgroepen geconfronteerd. Ze hebben nood aan ondersteuning om in hun manier van werking hier rekening mee te houden.


47

3.2 Strategische doelstelling: “De stad Sint-Truiden bevordert een kwalitatieve en klantgerichte dienstverlening van diensten en voorzieningen opdat elke burger die een dienst of product wenst, dit op een gelijkwaardige en bevredigende wijze kan verwerven en de dienst en dienstverlening (her)kent.” Operationele doelstelling De lokale integratiedienst werkt horizontaal en inclusief samen met andere stadsdiensten aan een klantvriendelijke en kwaliteitsvolle dienstverlening naar alle burgers

Resultaat / effect De stad Sint-Truiden ontwikkelt een diversiteitsplan met aandacht voor de tewerkstelling van kansengroepen bij haar diensten. De initiatieven die de dienst tewerkstelling ondersteunt of organiseert, hebben als doel de tewerkstelling voor kansengroepen te stimuleren. Partners: Dienst tewerkstelling, werkgroep diversiteit, OCMW, etc.

Wijze & tijdstip evaluatie / indicatoren / meting Jaarlijks: - verslagen werkgroep, voortgangsrapportage - 2010-2011: instapplan / diversiteitsplan - 2010: nulmeting: aantal allochtone personeelsleden in dienst van het stadsbestuur - Norm: dit aantal weerspiegelt de bevolking - 2013: eindmeting

De woonwagencommissie beheert het woonwagenterrein volgens de wettelijke voorschriften met aandacht voor sociale activiteiten. Partners: leden woonwagencommissie

Jaarlijks: - verslagen woonwagencommissie - sociale activiteiten: buurtbarbecue, opendeurdag, bewonersvergadering, etc.

Het senioren- en gezondheidsbeleid van de stad en het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn heeft aandacht voor de diversiteit van de bevolking op haar grondgebied. Partners: OCMW, Overleg Lokaal Sociaal Beleid, werkgroep preventieve gezondheid, welzijnsdienst, allochtone gemeenschappen, etc..

Jaarlijks: - overzicht beleid(sinitiatieven) - Uitvoering, evaluatie en opvolging initiatieven - overzicht aantal deelnemers

Geplande acties en initiatieven in 2011-2013 - De gezondheidscampagnes worden toegankelijk gemaakt en gecommuniceerd naar burgers van diverse herkomst.

-

Allochtone gemeenschappen bieden activiteiten aan op de senior en mediordag onder andere bezoek aan de Sikh tempel, Marokkaanse moskee en Nepalees koken.

Vanaf 2012 - Allochtone ouderen worden toegeleid naar het aanbod van de gemeentelijke seniorenraad.


48

De stad Sint-Truiden ontwikkelt een visie op het gebruik van tolken, vertalers, intercultureel bemiddelaars en de omgang met anderstaligheid in haar dienstverlening. Partners: tolkendienst Provinciaal Integratiecentrum, OCMW, Masala

2010: uitgeschreven visie 2011-2013: evaluatie uitvoering

Geplande acties en initiatieven in 2011-2013 - 2010: overleg over en ontwikkeling van visie - 2011-2013: uitvoering en opvolging visie en beleid

De lokale integratiedienst voert een gericht, doordacht en strategische communicatiebeleid rond haar totale werking om het draagvlak voor het integratiebeleid te vergroten en adviseert over gerichte communicatie naar haar doelgroep.

De stad Sint-Truiden aanvaardt geen discriminatie en onderneemt, samen met de bevoegde diensten, actie in het geval discriminatie wordt gemeld. Partners: Gelijke behandelingsbureau, Provinciaal Integratiecentrum (meldpunt onderwijs), Gastvrij Sint-Truiden (meldpunt racisme), Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, etc.

2010: afspraken over samenwerking met Gelijke Behandelingsbureau Hasselt 2011-2013: overzicht meldingen en ondernomen actie

De lokale integratiedienst heeft zijn beleid en initiatieven die daaruit voorvloeien, breed bekend gemaakt.

Jaarlijks: overzicht en evaluatie van communicatiemomenten

Het stadsbestuur brengt de aanwezige diversiteit in de stad op een correcte en evenredige wijze in beeld in alle communicatie(middelen). De kansengroepen worden geïnformeerd over thema’s die hen aanbelangen.

De stad maakt gebruik van het aanbod van het Provinciaal Integratiecentrum inzake etnocommunicatie en beeldvorming voor het communicatiebeleid van de gemeente (vorming, communicatietips, overname campagnemateriaal, etc.) Partners: informatiedienst, dienst ontwikkelingssamenwerking, Provinciaal Integratiecentrum


- 2010: nulmeting: tellen van aantal multiculturele artikels in het informatieblad van de stad. - Trend: verschillende etnische groepen (multiculturele artikels) komen op een positieve manier aan bod in het informatieblad. - Jaarlijks: een meting - 2013: eindmeting Overzicht van het gebruikte aanbod: vormingen, campagnemateriaal, communicatietips, etc.

49

De lokale integratiedienst voert een kwaliteitsbeleid.

Een minderhedenbeleid wordt gedragen voor een slagvaardig team. Daarom zal de integratiedienst op een horizontale wijze samenwerken met andere diensten, om op termijn te kunnen integreren en opgaan in één groter geheel of dienst zoals Welzijn en Samenleving of Sociale Zaken.

De lokale integratiedienst levert een klantgerichte en kwaliteitsvolle dienstverlening waarbij het kwaliteitshandboek en de kwaliteitsplanning als instrumenten gehanteerd worden. Partners: Provinciaal Integratiecentrum

Jaarlijks: - kwaliteitshandboek voor de werking van de lokale integratiedienst is actueel - kwaliteitsplanning

De lokale integratiedienst bezorgt jaarlijks een overzicht van knelpunten en goede initiatieven die voortkomen uit zijn werking, gebaseerd op de eigen doelstellingen, aan het Provinciaal Integratiecentrum. Partners: Provinciaal Integratiecentrum

Jaarlijks: - overzicht knelpunten en goede initiatieven - voorstellen voor aanpak knelpunten – uitvoering

Een goed beleidsplan wordt opgemaakt voor een team dat slagkracht vertoont, en uitgevoerd door een groep die niet alleen in zijn missie gelooft maar daartoe ook de menselijke en materiële middelen heeft. Op dit ogenblik zijn met deze materie verschillende diensten bezig: - de vreemdelingendienst - de huisvestingsdienst - de dienst onderwijs - de welzijnsdienst - de lokale integratiedienst - de dienst tewerkstelling en sociale projecten - de dienst ontwikkelingssamenwerking Het zou goed zijn moesten deze diensten voor het immense werk aan de integratie van minderheden (en dat is meer dan allochtonen maar ook zieken gehandicapten,, werken daklozen, mensen van de derde en vierde wereld, mensen met leerachterstand) meer samenwerken en zelfs zelf integreren, opgaan in één groter geheel of dienst. Op die manier kan de huidige kwetsbaarheid van de integratiedienst opgevangen worden zonder personeelsuitbreiding maar door het herverdelen van taken binnen een grote dienst “Sociale zaken” met een cel vreemdelingenbeleid, huisvesting, onderwijs, welzijn, integratie, tewerkstelling, sociale projecten en ontwikkelingssamenwerking. Het wegvallen van één werkkracht hoeft dan niet meer een ramp voor een dienst te betekenen met een verlamming van de activiteiten tot gevolg ondanks de inzet van het resterend personeel.

Nadat nieuw personeelsorganogram is opgemaakt, nagaan wat de positionering is van de integratiedienst ten opzichte van de andere diensten en de effectmeting hierbij.


50

3.3 Strategische doelstelling De stad Sint-Truiden bevordert de emancipatie, inspraak en participatie van alle burgers en voert een gericht beleid naar deze burgers die zich in een specifieke achterstandspositie bevinden.

Verantwoording Burgers die zich in een dergelijke situatie bevinden waardoor ze minder gemakkelijk deel kunnen nemen aan het maatschappelijke leven, moeten kunnen rekenen op de ondersteuning van de overheid. Emancipatie, participatie en inspraak van de burger gaan uit van eigen initiatief en inzet maar de overheid kan daarin een ondersteunende en faciliterende rol spelen. Deze rol wil de lokale overheid zeker vervullen naar burgers die zich in een achterstandspositie bevinden, die hun kansen moeilijker kunnen grijpen, die door omstandigheden gehinderd worden om te emanciperen, te participeren en hun stem te laten horen. De lokale overheid zet specifieke acties op om deze groep burgers tegemoet te komen, om hun kansen te vergroten, hun deelname aan de samenleving te versterken en hun zelfstandigheid te bevorderen. Nieuwe bevolkingsgroepen zitten dikwijls in een precaire maatschappelijke situatie, met name onderwijs, tewerkstelling, etc. De lokale integratiedienst van Sint-Truiden heeft beperkte mankracht, maar kan toch goed de vinger aan de pols houden om dit op te volgen en daar waar nodig zelf concrete acties en/of initiatieven te nemen.


51

3.3 Strategische doelstelling: “De stad Sint-Truiden bevordert de emancipatie, inspraak en participatie van alle burgers en voert een gericht beleid naar deze burgers die zich in een specifieke achterstandspositie bevinden”. Operationele doelstelling De lokale integratiedienst ontwikkelt, samen met relevante partners, een stimulerend beleid naar burgers van diverse herkomst die zich in een achterstandspositie bevinden of die zich in een kansarme omgeving bevinden.

Resultaat / effect De lokale integratiedienst realiseert, in samenwerking met relevante partners, acties en projecten rond onderwijs, taal en opvoeding specifiek gericht naar (schoolgaande) kinderen, hun ouders en de onderwijsinstellingen op basis van meest urgente, actuele noden. Partners: LOP, FLOB, dienst onderwijs, onderwijssector, Gastvrij Sint-Truiden, Djapo

Wijze & tijdstip evaluatie / indicatoren / meting Jaarlijks: overzicht en evaluatie van initiatieven (projecten, vormingen en infoavonden, taalstimuleringsprojecten, etc.)

De integratiedienst draagt de eindverantwoordelijkheid en coördinatie van de initiatieven met betrekking tot taalverwerving en taalstimulering. Partners: onderwijsinstellingen, pedagogische begeleidingsdiensten, CLB, FLOB, LOP, werkgroepen, etc.

Jaarlijks: - overzicht van overleg met partners - evalueren ondernomen initiatieven vorming

Geplande acties en initiatieven in 2011-2013 De lokale integratiedienst bevordert met relevante partners de onderwijskansen van kinderen en jongeren van diverse herkomst: Partners: LOP basisonderwijs, FLOB, werkgroep ‘instappertjes, etc. - project ‘verteltassen’ ouders komen op school om deze tassen te maken: de taalontwikkeling van ouders en kinderen stimuleren, ondersteuning bieden bij het voorlezen, het lees- en voorleesplezier vergroten, ouderparticipatie bevorderen.

- project ‘De Babbelladder’: buitenschools activiteit ondersteunt allochtone en autochtone kinderen met een taalachterstand van het eerste leerjaar van het lager onderwijs. Het project beoogt de taalvaardigheid van deze kinderen te verbeteren. Partners: LOP basisonderwijs, basisonderwijs Sint-Truiden, Gastvrij Sint-Truiden, vrijwilligers


- 2010: nulmeting via deelnemende scholen naar opkomst van ouders - Trend: betrokkenheid van allochtone ouders binnen het onderwijsgebeuren is verhoogd - 2013: eindmeting Jaarlijks: - evaluatie bij kleuterleid(st)ers, ouders, zorgcoördinator - evaluatie in de werkgroep ‘instappertjes’ - resultaten worden in het LOP besproken Jaarlijks: - overzicht activiteiten en aantal deelnemers - evaluatie (betrokken leerkrachten) van de activiteiten rond de taalontwikkeling + opvolging - evaluatie bij de ouders en de kinderen - resultaten worden in het LOP besproken - vorming vrijwilligers rond taalontwikkeling - Trend: vanuit de onderwijsinstellingen komt er een opening om doelgroepkinderen en hun ouders naar de georganiseerde vrije tijd door te verwijzen in functie van Nederlandse taalverwerving en integratie

52

De lokale integratiedienst draagt bij tot de uitvoering van de decretale, ministeriële en aanvullende taken van het LOP en het FLOB (flankerend onderwijsbeleid). De integratiedienst bewaakt de betrokkenheid van de etnisch-culturele minderheden binnen het LOP en FLOB.

- 2010 nulmeting: overzicht van de cijfers in kader van het LOP en het FLOB - Norm: binnen het LOP en het FLOB is er aandacht voor diverse doelgroepen - Trend: de deelname van etnisch-culturele minderheden is toegenomen aan de Algemene Vergadering van het LOP - 2013: eindmeting

Versterking van kleuterleid(st)ers als 'coaches' voor de ontwikkeling en het leren van kinderen en jongeren binnen een diversere onderwijsen leeromgeving o.a vormingen en methodieken aanreiken over taalontwikkeling in de kleuterklas. Partners: LOP, FLOB, werkgroepen LOP, dienst onderwijs, onderwijssector, Gastvrij Sint-Truiden, Huis van het Nederlands, Onthaalbureau, etc.

Overzicht en evaluatie van vormingsmomenten en aangeboden methodieken over taalontwikkeling in de kleuterklas

De lokale integratiedienst bevordert met relevante partners multiculturele thema’s en activiteiten in secundaire scholen. - project ‘Hapje Sint-Truiden’ wil leerlingen van het eerste jaar technisch- en beroeps (secundair) onderwijs, kennis laten maken met de diversiteit aan culturen in Sint-Truiden. Partners: Djapo, Gastvrij Sint-Truiden Masala, V.Z.W. Gurdwara Sangat Sahib (Sikh gemeenschap), Himalayan Society Belgium (Nepalese gemeenschap), Marokkaanse gemeenschap, Ahmadiyyamoslimgemeenschap, opvangcentrum voor asielzoekers (Fedasil), basiseducatie, Onthaalbureau Limburg, Huis van het Nederlands en directies en/of leerkrachten van de verschillende secundaire scholen uit Sint-Truiden, LOP, FLOB.

Jaarlijks: - Overzicht aantal deelnemende scholen - evaluatie bij leerkrachten en leerlingen - evaluatie in de stuurgroep en de reflectiegroep

De integratiedienst en het flankerend onderwijsbeleid ontwikkelen en implementeren een buddysysteem in één secundaire school, waarbij laatstejaars als mentor gaan fungeren voor nieuwe eerste jaarsleerlingen. Daarbij gaat de prioriteit uit naar anderstalige nieuwkomers uit de OKAN klas, uitstromers uit de OKAN klas en GOK-leerlingen. We volgen een groeipad waarbij de coaching geleidelijk verbreed wordt van het schoolgebeuren tot de bredere leefwereld van jongeren. Partners: FLOB, LOP, onderwijsinstellingen, CLB, etc.

Ontwikkelen en implementeren een buddysysteem Jaarlijks: - overzicht en evaluatie knelpunten en goede initiatieven - voorstellen voor aanpak knelpunten – uitvoering

De stad Sint-Truiden ziet er, samen met de betrokken partners, op toe dat er wordt tegemoetgekomen aan de rechten van mensen zonder wettig verblijf op onderwijs en gezondheidszorg. Partners: onderwijssector, LOP, jongerenadviescentrum, onthaalbureau inburgering Limburg, dienst vreemdelingen, OCMW, Gastvrij Sint-Truiden, gezondheidssector, etc.

Jaarlijks: - overzicht acties en/of andere initiatieven - conclusies uit de evaluatie in werkgroepen met de partners


53

De stad Sint-Truiden ziet er, samen met de betrokken partners, op toe dat er wordt tegemoetgekomen aan nieuwe bevolkingsgroepen (nieuwe noden) zodat ze niet dreigen in een achterstandspositie te verzeilen. Partners: Welzijnsdienst, Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn, overleg Lokaal Sociaal Beleid, allochtone verenigingen, federaties, Gastvrij Sint-Truiden, etc.

De stad werkt aan gelijke onderwijskansen via het flankerend onderwijsbeleid.

- 2011: selectie van groepen of gemeenschappen van burgers van diverse herkomst met hoogte noden - 2011: prioriteitenstelling van acties en initiatieven in functie van de emancipatie, inspraak en participatie van deze groep - actieplan - 2012: uitvoering, opvolging en evaluatie plan

De stad ziet de problematiek van een visie op en aanpak van algemeen schoolverzuim en spijbelen als een uitdaging. Scholen en CLB zitten met de handen in het haar. Hier wordt samen met de onderwijsinstellingen en relevante partners een strategie van aanpak uitgewerkt en een communicatielijn opgezet om aanklampend te werken. Partners: LOP, FLOB, onderwijsinstellingen, CLB, jongerenadviescentrum (JAC), Gastvrij Sint-Truiden, onthaalbureau, etc.

Jaarlijks: - overzicht van overleg met partners - conclusies uit de evaluatie in werkgroepen met de partners over ondernomen initiatieven - uitgewerkte strategie en communicatielijn + timing

De lokale integratiedienst realiseert, in samenwerking met relevante partners, acties en initiatieven rond huwelijksmigratie. Partners: Lokale Overlegplatforms Sint-Truiden, flankerend onderwijsbeleid, onderwijssector, Gastvrij Sint-Truiden, Onthaalbureau, Huis van het Nederlands, dienst vreemdelingen, Provinciaal Integratiecentrum, basiseducatie, CVO’s, vormingPlus, etc.

Jaarlijks: - 2011: overzicht van overleg met partners - 2011: evalueren ondernomen initiatieven

Basisscholen en secundaire scholen op het grondgebied werken initiatieven uit die de gelijke onderwijskansen van anderstalige kinderen ten goede komen. - Dat gebeurt via het GOK-projectenfonds met specifieke aandacht voor de zwakste groepen. - De stad ondersteunt financieel vrijwilligersorganisaties die aan huistaakbegeleiding doen. De stad neemt initiatieven rond taalstimulering, ouderparticipatie en opvoedingsondersteuning. - Het minderhedenplatform onderzoekt de mogelijkheid om zomertaalstages te organiseren voor taalzwakke kleuters die de overgang maken van kleuter- naar basisonderwijs. - De stad organiseert moedergroepen waarbij anderstalige moeders Nederlands leren en een pakket schooloriëntatie krijgen. - De stad ondersteunt ten volle het Limburgs project ‘ouderbetrokkenheid’ en het stimuleren van een goed studieklimaat voor ouders van kinderen tussen 10 en 14 jaar.

Door het Minderhedenplatform wordt een evaluatie van de initiatieven gemaakt en voorgelegd aan de gemeentelijke overheid.


Deze evaluatie gebeurt aan de hand van: - De ingediende GOK-projecten. - Het aantal huistaakbegeleidingsinitiatieven dat financiële ondersteuning krijgt. - De organisatie en het bereik van de zomerstage. - De moedergroepen: bereik en leerpunten. - Het aantal ingeschreven leerlingen in de OKAN-klassen zowel van het asielcentrum als daarbuiten. - Een overzicht van de deelname van het stadsbestuur aan de werkgroepen van het LOP inzake gelijke onderwijskansen.

54

Het stadsbestuur ondersteunt die instellingen die instaan voor het OKANonderwijs. - Het stadsbestuur springt bij in de financiering van socio-culturele activiteiten zodat deze kinderen ook kunnen deelnemen aan het gewone onderwijsleven. - De stad neemt de verplaatsingen met het openbaar vervoer van deze leerlingen van asielcentrum naar school op zich. - Het beleid moet er ook op gericht zijn OKAN-kandidaten van buiten het asielcentrum naar de school te krijgen. De stad participeert aan en ondersteunt de werking van het LOP (Lokaal Onderwijs Platform) bij zijn inspanningen voor: - kleuterparticipatie van allochtone kleuters - het kostenbeheer (ten laste van de ouders) in de scholen - de dialoog tussen allochtonen en schoolbesturen omtrent het reglement en de kledingvoorschriften. De lokale integratiedienst ontwikkelt, samen met relevante partners, een stimulerend beleid naar burgers van diverse herkomst die zich richt op emancipatie, inspraak en participatie.

Er is structureel overleg met allochtone verenigingen van Sint-Truiden. Hun adviezen en aanbevelingen worden bezorgd aan desbetreffende verantwoordelijken waaronder het stadsbestuur. Partners: allochtone verenigingen, stadsdiensten, etc.

Jaarlijks: - verslagen en evaluatie structureel overleg - overzicht adviezen en aanbevelingen + reactie (indien gegeven)

Allochtone verenigingen worden ondersteund bij hun deelname aan adviesraden. Op verschillende domeinen is er actieve participatie en inspraak van burgers van diverse herkomst. Partners: allochtone verenigingen, stadsdiensten, etc.

2011 nulmeting: aantal allochtone deelnemers aan de gemeentelijke adviesraden Trend: deelname van de allochtone gemeenschappen aan de gemeentelijke adviesraden stijgt 2013: eindmeting

Geplande acties en initiatieven in 2012-2013 2012: sensibiliserende actie bij allochtone gemeenschappen om deel te nemen aan de gemeentelijke adviesraden, in samenwerking met de gemeentelijke adviesraden 2013: sensibiliserende actie wordt in functie van de resultaten geheroriënteerd Sport is een belangrijke hefboom in het integratieproces. Etnisch Culturele Minderheden moeten ertoe aangespoord te worden meer deel te nemen aan sportactiviteiten in onze stad.

-

Tegen 2013 is er minstens een aangroei van 50 procent deelnemers bij de minderheidsgroepen aan de activiteiten van Jeugd & Sport. Hiervoor moet er beter en duidelijker gecommuniceerd worden met het doelpubliek. Tegen 2013 is er een aangroei met 50 procent deelnemers aan sportlessen voor volwassenen, voornamelijk uit de doelgroep van mensen van vreemde herkomst en gehandicapten. o Ervaringsdeskundigen plegen overleg over het inhoudelijk aanbod.


Door het Minderhedenplatform wordt een evaluatie van de initiatieven gemaakt en voorgelegd aan de gemeentelijke overheid. Verder gebeurt de evaluatie aan de hand van: - De verslagen van de overlegmomenten. - Het aantal allochtonen dat deelneemt aan de sportlessen. - Het aantal leden van allochtone origine bij sportclubs.

55

-

-

-

De culturele sector zou ook de etnisch culturele minderheden moeten bereiken via al dan niet specifieke maatregelen en/of toeleidingsprojecten. Integratie betekent het verwerven van en het respect betonen voor de cultuur van anderen. Het aspect cultuur mag dus niet ontbreken in een minderhedenbeleidsplan. De problemen zijn echter gekend: - het culturele aanbod is niet of onvoldoende toegankelijk - etnisch of culturele minderheden hebben geen inspraak (ook al vanuit die minderheidspositie) - de gezin, sport, jeugd- en cultuurraad moeten open staan voor allochtone verenigingen - de programmatie richt zich zelden op niet-westerse cultuur

-

-

-

o Dat aanbod wordt stapsgewijze ingevoerd. De sportdienst wordt gestimuleerd om deel te nemen aan buurtsportwerking: in die optiek wordt een buurtsportanimator of –coördinator aangesteld uit het huidige sportpersoneel. Sportclubs worden financieel ondersteund (kledij, lidmaatschap, uitrusting) om leden van vreemde herkomst en/of kinderen die het financieel niet breed hebben aan te sluiten. Ouderbetrokkenheid bij het sporten van kinderen jongeren wordt gestimuleerd (hierover worden overeenkomsten met de sportclubs afgesloten. Etnisch-Culturele Minderheden (ECM) worden gestimuleerd om deel te nemen aan buurtacties waarbij er wordt op toegezien dat ze voordoende aandacht hebben voor diversiteit. o Via onderzoek naar de noden en de verachtingen. o Via de organisatie van nieuwe of de verdere zetting van geslaagde acties of activiteiten. o Via de buurtactiveringspremies worden deze initiatieven gesteund waarbij niet meer alleen het zogenaamde veiligheidsaspect primeert maar ook de integratiewil. Verenigingen van etnisch culturele minderheden worden, indien nodig, ondersteund bij hun participatie aan het culturele leven. Groepen van ECM’s worden actief gestimuleerd tot het gebruiken van de stedelijke infrastructuur. Niet-westerse cultuur krijgt een plaats in de programmatie van het cultuurcentrum, de bibliotheek, de dienst toerisme en de stedelijke musea. Er wordt letterlijk en figuurlijk ruimte gemaakt voor meer vraaggericht etnisch divers cultuuraanbod, dat aansluit op de leefwereld, de noden en de interesses van ECM’s. De toeleidingsprojecten ter bevordering van de participatie van de diverse doelgroepen in de stedelijke Academie Haspengouw (podium en beeld) worden aangemoedigd. Acties ter bevordering van interculturaliteit: o Voorbij het Wij en Zij. Er zullen gerichte acties plaats hebben om interculturaliteit te bevorderen. o De stad stimuleert de betrokkenheid van autochtonen om de multiculturele toekomst van Sint Truiden op te bouwen.


De verslagen van de buurtacties. De evaluatie van de buurtactiveringspremies.

-

-

-

-

-

Het aantal allochtone verenigingen die lid zijn van één van de verschillende raden van de stad. De agendapunten op de verschillende raden die aangegeven zijn vanuit de groep allochtone verenigingen. Het aantal projecten door ECM’s is ingediend. Het aantal allochtonen en allochtone verenigingen dat gebruik maakt van de stedelijke infrastructuur. Het aantal aankopen/activiteiten van de stedelijke instellingen met het oog op de presentatie van nietwesterse cultuur. Het aantal inschrijvingen en doorstromingscijfers van ECM’s aan de academie. Het aantal drempelverlagende activiteiten van de academie, het bereik ervan en de doorstroom.

56

-

culturele minderheden krijgen te weinig stimulansen de verplichte neutraliteit van de stedelijke instellingen


57

3.4 Strategische doelstelling De stad Sint-Truiden speelt een belangrijke rol bij het coördineren en oplossen van knelpunten aangaande het inburgeringsbeleid en meer specifiek aangaande het secundair inburgeringsbeleid.

Verantwoording Nieuwe anderstalige inwoners van Sint-Truiden moeten zo snel mogelijk wegwijs gemaakt worden in de lokale samenleving. Ook de Nederlandse taal leren moet een topprioriteit zijn. Sinds een aantal jaren bestaan de provinciale diensten het Huis van het Nederlands Limburg en het Onthaalbureau Inburgering Limburg die ter zake een mandaat hebben. De lokale integratiedienst (en de integratiesector) hebben in deze vooral een regiefunctie. De toepassing en uitvoering van het Vlaams inburgeringsbeleid wordt best in overleg en afstemming tussen de verschillende partners uitgevoerd. Daarom is het goed dat het lokaal bestuur daarin zijn verantwoordelijkheid opneemt en het nodige overleg organiseert. Vanuit dit overleg worden knelpunten duidelijk en kan verder afstemming en aanvullend lokaal beleid groeien. De stad heeft daarnaast de opdracht om aanvullend op het primair inburgeringstraject te zorgen voor een secundair inburgeringsbeleid waardoor de nieuwkomer vlot kan doorstromen naar haar/zijn plek in de lokale maatschappij, zowel binnen de arbeidsmarkt, binnen onderwijs als binnen het vrijetijdsaanbod en andere geledingen van het maatschappelijk sociaal leven.


58

3.4 Strategische doelstelling: “De stad Sint-Truiden speelt een belangrijke rol bij het coördineren en oplossen van knelpunten aangaande het inburgeringbeleid en meer specifiek aangaande het secundair inburgeringbeleid.” Operationele doelstelling De stad Sint-Truiden werkt beleidsmatig en projectmatig samen met het Onthaalbureau Inburgering Limburg en het Huis van het Nederlands Limburg om een krachtdadig inburgeringbeleid naar anderstalige nieuwkomers (en oudkomers) te voeren.

Resultaat / effect De stad Sint-Truiden heeft afspraken gemaakt met de twee provinciale diensten over een structurele, beleidsmatige, projectmatige, organisatorische en infrastructurele samenwerking. Partners: Huis van het Nederlands Limburg, Onthaalbureau Inburgering Limburg

Wijze & tijdstip evaluatie / indicatoren / meting Jaarlijks: - afspraken over gemeenschappelijke huisvesting - afspraken over gezamenlijke communicatie - evaluatie van de samenwerking

De knelpunten die voortkomen uit de uitvoering van het Vlaams inburgeringbeleid zijn geïnventariseerd. Oplossingen zijn uitgewerkt en uitgevoerd. Partners: Huis van het Nederlands Limburg, Onthaalbureau Inburgering Limburg

Jaarlijks: - overleg en afspraken over uitvoering inburgeringbeleid - overleg en afspraken over secundair inburgeringbeleid en knelpunten

Er worden jaarlijks gezamenlijke projecten uitgevoerd die ten goede komen aan de integratie van de nieuwkomer en oudkomers in de lokale samenleving. Partners: Huis van het Nederlands Limburg, Onthaalbureau Inburgering Limburg

Jaarlijks: - uitvoering gezamenlijke initiatieven en projecten - overzicht van overleg met partners - evalueren ondernomen initiatieven en projecten

Geplande acties en initiatieven 2010 -2013 - Lokale integratiedienst werkt samen met het Onthaalbureau aan een plechtig en feestelijk uitreikingsmoment van de inburgeringsattesten - Lokale integratiedienst werkt samen met het Onthaalbureau aan het organiseren van theatervoorstellingen voor anderstalige - Lokale integratiedienst werkt samen met het Onthaalbureau aan de onthaaldag in het kader van de Maatschappelijke Oriëntatiecursus De stad Sint-Truiden werkt een secundair inburgeringbeleid uit, aanvullend op het inburgeringtraject dat via het Onthaalbureau wordt aangeboden.

Aanvullend op het inburgeringtraject bestaat het secundair beleid. Partners: Onthaalbureau Inburgering Limburg, CVO’s, Open School, NT2-overleg, allochtone en autochtone verengingen,

Onthaalbureau signaleert noden van inburgeraars in SintTruiden

Geplande acties en initiatieven 2010 -2013 - Jongeren vinden de weg naar de jeugdbeweging en/of vrije tijdbesteding - Allochtone gemeenschappen nemen deel aan de adviesraden - ‘Interculturele uitwisseling’: netwerk opbouwen tussen het allochtone en autochtone verenigingsleven waarbij alle verenigingen open activiteiten organiseren rond het intercultureel samenleven/samenzijn.

Jaarlijks: Opbouwen van netwerk Overlegmomenten afgewisseld met activiteiten


59

Etnische culturele minderheden ontvangen een handig basisinformatiepakket WEGWIJS waarbij verschillende aspecten worden belicht: de politieke samenstelling van de gemeenteraad en het ocmw, de dienstverlening, politie, sociale- en welzijnsvoorzieningen, regelingen over het huisvuil, stadsdiensten, rechten én plichten in het sociale aanbod.

Het is aan het minderhedenplatform in samenwerking met de integratiedienst en de communicatiedienst van de stad Sint-Truiden om de inhoud van de operationele doelstelling verder te verfijnen naar optimale efficiëntie toe. Het is onze overtuiging dat er nog veel meer kan gebeuren om het lokaal sociaal beleid af te stemmen op de vragen, noden en behoeften van ECM’s (Etnisch Culturele Minderheden). Het is verbazend vast te stellen dat etnischculturele diversiteit bijvoorbeeld helemaal niet meespeelt bij het thema opvoedingsondersteuning terwijl het toch geweten is dat gezinnen met een andere etnisch-culturele achtergrond moeilijker aansluiting vinden bij het ‘klassieke aanbod’. En de noden kunnen soms zeer hoog zijn. Veel gezinnen zitten gekneld tussen de zorg voor kinderen en ouderen. Meer erkenning voor hun rol als mantelzorgers is geen overbodige luxe. Weinig plannen voorzien acties op het verbeteren van de bekendmaking en toegankelijkheid van het lokale welzijnsaanbod voor etnisch-culturele minderheden. Denk maar aan het goed uitgewerkte aanbod van thuis-en gezinszorgdiensten. Hier zijn echt gemiste kansen. Overheden hebben er alle baat bij om etnischculturele minderheden wegwijs te maken in de lokale wirwar van vooral het preventieve welzijnsaanbod. Dit is zeer weinig bekend. Hulp van het OCMW en de stadsdiensten is hierbij onontbeerlijk.


Het minderhedenplatform evalueert een jaar na de publicatie van de Wegwijs brochure de efficiëntie en stuurt bij indien nodig.

60

Bijlagen

De gemeentelijke fiche van de cijferkorf minderheden

Uittreksel uit de notulen van de gemeenteraad inzake de goedkeuring van het minderhedenbeleidsplan

Organogram

Samenwerkingsovereenkomst met het Provinciaal integratiecentrum (PRIC)

Advies van het PRIC inzake het minderhedenbeleidsplan


61

Eenheid in verscheidenheid Samenleven in diversiteit in Sint-Truiden

Recommend Documents