een ziekenhuis, HTSM en logistiek 8 december 2014 Kennispunt Twente, presentatie Twente Index
dr. Duco Bannink Vrije Universiteit Amsterdam Bestuurswetenschappen
[email protected]
de ontwikkeling van werkgelegenheid is
U-vormig niet simpelweg gevolg van malaise, maar
structureel lokaal sociaal beleid in de kennissamenleving p. 2
een ziekenhuis, HTSM en logistiek
1. het verdwijnende midden 2. beleidsopties voor Twente
db, governance studies
p. 3
1. het verdwijnende midden
coördinatie van globale netwerken
productie in globale netwerken
db, governance studies
p. 4
1. het verdwijnende midden “Zuidas” “City” “Philips” “ABN Amro” “Apple” coördinatie coördinatie & ontwerp van globale netwerken
productie in “China” “Foxconn” globale productie netwerken
schoonmaak, zorg, veiligheid ondersteuning db, governance studies
p. 5
1. het verdwijnende midden
economische uitwisseling in netwerken is globaal netwerk-werk is plaatsgebonden
>
db, governance studies
p. 6
twee consequenties >> volgende slide
1. het verdwijnende midden 1. uitsluiting uit netwerken bij te hoge kosten of te lage toegevoegde waarde (Manuel Castells, The Network Society) >
in Nederland gelokaliseerde productie van goederen komt onder druk
>
wel toegevoegde waarde op basis van positie (“Rotterdamse haven,” geografisch effect)
2. gelokaliseerd netwerk-werk in ‘global city’ (Saskia Sassen, The Global City) >
sterke concentratie van coördinatie-functies (financiën, control, advocatuur, etc.) in die global city (“Zuidas,” agglomeratie-effect)
>
ook ondersteuning van coördinatie is gelokaliseerd: zorg, onderwijs, huisvesting, bouw, horeca, schoonmaak
db, governance studies
p. 7
1. het verdwijnende midden verschuiving van arbeid: gedifferentieerde consequenties (dit is het gevolg van wat heet “task-biased technological change”) >
middengroep: numerieke flexibilisering
>
verdwijnt naar lage lonenlanden (onderkant MBO)
>
bovenkant: functionele flexibilisering
>
investering in kennis en capaciteiten; toename inkomens vanwege kapitaliseren op positie en kennis en expertise (vanaf bovenkant MBO)
>
onderkant: “informalisering”
>
informalisering: de baan verdwijnt; toename flexibele contracten, ZZPers, informeel werk, etc.; dus ook toename draaideur-bijstand
db, governance studies
p. 8
1. het verdwijnende midden informalisering: ‘laagste inkomens in zorgsector, agrarisch/milieu, horeca’ > >
veel deeltijd, lage uurlonen, stijging ZZP-ers vooral in diensten en bouw, enkele procenten stijging ‘flexibele schil’
ZZP-ers (aandeel werkz. beroepsbev.) flexibele schil (CBS, UWV)
1996: 6%
2008: 9%
2006: 23%, 28%
2009: 26%, 32%
‘hoogste inkomens in economie, juridisch, hoge techniek, bestuurlijk, zorg-bestuurlijk’ > >
integratie in globale netwerken, maar onderhevig aan schommelingen internationale economie CBS, kwartaalberichten III-2009, II-2011, II-2012
db, governance studies
p. 9
2. beleidsopties voor Twente >
twee opties
>
investeren in kwaliteit arbeidsaanbod
>
>
participatiebeleid, WWB, scholing
>
moeizaam; en beperkt effect
investeren in internationale positie >
welbeschouwd ondoenlijk, maar absoluut noodzakelijk
db, governance studies
p. 10
Potentieel arbeidsaanbod
Activering: scholing, bemiddeling
Arbeidsvraag
Topsegment
WO, HBO MBO 3-4
Verdwijnend midden Banen gebaseerd op expliciete kennis
Clientèle WW
Clientèle WWB
Integratie in internationale kenniseconomie Tacit knowledge
Lagere opleiding
Toerustingsambitie Toerustingspotentieel
Gefragmenteerde arbeidsvraag Aan lokale context gebonden taken
2. beleidsopties voor Twente >
twee opties
>
investeren in kwaliteit arbeidsaanbod
>
>
participatiebeleid, WWB, scholing
>
moeizaam; en beperkt effect
investeren in internationale positie >
welbeschouwd ondoenlijk, maar absoluut noodzakelijk
db, governance studies
p. 12
2. beleidsopties voor Twente >
investeren in internationale positie >
waarin? inzicht in globale kenniseconomie biedt antwoorden!
>
let op kennisbasis en op locatievoordeel
>
>
impliciete, zich ontwikkelende kennis; die je moeilijk kunt transfereren; bij voorkeur voortbouwend op unieke kritische massa. HTSM!
>
werk dat is gebonden aan de locatie. toerisme, logistiek!
en beschermde werkgelegenheid in publieke sector. zorg dat je een ziekenhuis hebt! en een HBO of universiteit
db, governance studies
p. 13
2. beleidsopties voor Twente >
ideeën, problemen voor Twente?
>
verdringing lagere banen door mbo’ers
>
samenwerkingsstrategieën: poolen van personeel, campusgedachte met strategische partners
>
behoud van kennis van basistechnieken, re-shoring
db, governance studies
p. 14
