I N D E FA R - W E S T
KNOOP DE VETERS VAN UW SCHOENEN
WANT WE TREKKEN ER OP UIT. WE
NEMEN U MEE DWARS DOORHEEN HET HART VAN DE WIJK, LATEN U KENNIS MAKEN MET DE UITGESTREKTHEID
VAN DE OMGEVING EN BIEDEN U
KARAKTER VAN DE FAR-WEST.
EEN ZICHT OP HET DIVERSE EN EIGEN
O P V E R K E N N I N G
Na de Eerste Wereldoorlog was er in België en ook in Vilvoorde een
>> Bij het T-punt slaat u rechtsaf en u volgt het zandweggetje tot aan de straat. Van hieruit ziet u, links, café Far-West. Steek de straat over en vervolg het zandweggetje tot aan de Groenstraat. Volg deze rechtsaf. Bij het kruispunt met het Duchéhof neemt u links en vervolgens, opnieuw links, de Gevaertstraat in. U verlaat nu de tuinwijk.
ernstig woningtekort. De Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken (1919), de voorloper van de hui-
3 De wijk kreeg tijdens het interbellum al snel een rood
dige Vlaamse Maatschappij voor
Sociaal Wonen (VMSW), moest dit
opdracht aan de Brusselse architect Robert Crignier tot de bouw van
een reeks sociale woningen in de
en te verhuren. In 1921 gaf ze de
>> Links van woning 41 slaat u een zandpad in.
Groenstraat. Dat was het begin van
de Maurits Duchétuinwijk die in de daaropvolgende jaren uitbreidde tot de Olmstraat, het Duchéhof en
de huidige Sobrystraat. Tuinwijken werden in de jaren 1920 overal in België opgetrokken. Deze nieuwe wijken werden meestal gebouwd rond een centraal gelegen park en
>>De vangt aan in het hartje van de wijk: aan het wandeling Maurits Duchéhof 41 (westkant van het park).
hadden oorspronkelijk de bijkomen-
de bedoeling een hechte sociale gemeenschap te vormen. Zodra in
wijk breidde zich doorheen de jaren
1 Het Maurits Duchéhof werd officieel ingehuldigd in 1931 en is genaamd naar de gesneuvelde zoon van de industrieel Alfred Duché. Dit eerbetoon aan de familie Duché had alles te maken met de grond, het Duchéhof, die ze schonk aan de toenmalige Vilvoordse Haard, nu de Inter-Vilvoordse Maatschappij voor Huisvesting. Marius en zijn zonen Alfred en Edgard waren uitgeweken Engelse industriëlen. In Vilvoorde vervaardigden ze onder meer gelatine.
uit tot de huidige omvang.
© postkaart: collectie Edmond Van Gysel
de jaren 1920 de eerste bewo-
ners in de huizen van de Maurits Duchéwijk trokken, kreeg de wijk al snel de bijnaam Far-West. Die naam ging een eigen leven leiden en de
karakter, wat wil zeggen dat er verschillende socialisten woonden. De tegenstelling tussen de katholieke en de socialistische partij speelde in die tijd nog sterk. Begin de jaren 1950 kreeg de Far-West een parochie. De inwijding van de Lourdesgrot (1956) naast de pastorie lokte veel deelnemers. Let op het voetpad en het wegdek op de foto.
2 De kleine zandweggetjes
probleem mee verhelpen. Ze gaf goedkope leningen aan lokale huisvestingsmaatschappijen, sociale zoals De Vilvoordse Haard (1920), die toen overalwerden opgericht. Kort samengevat betekende het dat wonin de huisvestingsmaatschappij gen zou bouwen om te verkopen
verbinden de tuinen van de huizen van het Duchéhof met die van de Groenstraat en de Olmstraat. Ze waren typisch voor tuinwijken en moesten het landelijke karakter van de wijk onderstrepen. Tuinwijken wilden immers ontsnappen aan de stad. De bewoners moesten het gevoel krijgen dat ze op het platteland woonden. De weggetjes waren tevens de ideale ontsnappingsroute voor jongeren die kattenkwaad uithaalden. © foto: collectie Edmond Van Gysel
4 Nevenstaande foto werd eveneens genomen tijdens de inwijding van de Lourdesgrot, iets verder dan de tuinwijk. Links achteraan op het beeld ziet u de huizen van de Duchéwijk. Op deze foto ziet u echter een zandweg en geen voetpad. Het aangelegde wegdek begint pas aan de tuinwijk. Dat is geen toeval want de aanleg van dergelijke wijken was een totaalconcept. Huizen, riolering, zandweggetjes, voetpaden en de aanleg van straten zaten in het plan begrepen. © foto’s: collectie parochie Far-West
>> Steek de Hendrik I-lei over en volg, rechtdoor, de Emile Verhaerenstraat. Aan het einde van deze straat, komt u uit op de in. Mechelsesteenweg. Daar slaat urechts
>> Volg de Mechelsesteenweg tot aan een grasveld. Neem hier rechts, terug naar de Hendrik I-lei. Volg die tot aan de Abeelstraat.
© foto: collectie Inter-Vilvoordse Maatschappij voor Huisvesting
© foto: collectie parochie Far-West
7 Op deze luchtfoto van de Far-West, genomen in 1964, bevindt u zich nu bovenaan, uiterst links aan de rand van de grote baan die diagonaal het beeld snijdt. Als u goed kijkt, ziet u de kerk, waar u net vandaan komt. Far-West was een bijnaam voor de wijk rond het Duchéhof en de omliggende straten. Die krijgt u op deze foto goed te zien. Het gebied aan de overkant van de Hendrik I-lei hoorde daar oorspronkelijk niet bij. Sinds 2001 is de Far-West officieel uitgebreid tot de uitgestrekte wijk van vandaag.
>> Als u verder wandelt, komt u aan het kruispunt met de Hendrik I-lei.
© foto: collectie parochie Far-West
9 U staat nu voor de Abeelstraat. Aan u een nieuwe verkaveling uw linkerzijde ziet en daarachter hoge bomen. Voor de verkave ling bestond dat gebied vooral uit weiden. spoorweg speelde de KWB in de Vlakbijde beginjaren (1950) voetbal.
waar nu de kerk staat. De rails moesten de bouwstenen ter plaatse krijgen en geven uit op de Gevaertstraat, toen nog een zandweg. Op de foto ziet u reeds de pastorie. Uiterst rechts van het beeld ziet u nog een deel van een huis van de tuinwijk. De foto geeft u een idee van de uitgestrektheid van het gebied toen de tuinwijk er in de jaren 1920 werd gebouwd.
drijven- en een dienstencentrum. De laatste jaren kwamen er kmo’s bij die zich vooral bezighouden met machinebouw, transport, autoverkoop en computers.
© foto: collectie parochie Far-West
6 Nevenstaande foto werd genomen in 1954 op de plaats
5 De wijding van de Lourdesgrot (1956) naast de pastorie Gevaertstraat 26
8 De Mechelsesteenweg is nu een be-
>> Wandel door de Abeelstraat tot u aan basis hekje aan school ‘t Groentje komt. Ga doorhet uw linkerzijde zodat de basisschool nu aan uw bij een rotonde. rechterzijde ligt. U komt uit Olmstraat in. Daar draait u rechts af,de
10 De Olmstraat groeide met de bouw van de Duchéwijk uit tot een zeer levendige straat. Kleine en grote ondernemingen vestigden zich er, zoals de fabriek voor huishoudmateriaal Aluminium Moderne in de Olmstraat 348 (1923-1971). Café’s en het sociale leven gingen er hand in hand. Op nummer 320 was er vanaf >> Volg de Olmstraat en steek het kruispunt met de jaren 1930 het café Palace Hotel. Volgens de Platanenstraat over. getuigen zo genoemd omdat de toenmalige eigenaar vond dat de naam paste bij deFar11 De kaatsploeg Vlug en Vrij had vanaf de jaren West. De grap was natuurlijk dat het café zeer 1930 haar uitvalsbasis in café De Sportvriend in de klein was. Het was tevens de uitvalsbasis van 226. Op de foto ziet u twee kaatsers met Olmstraat de kaatsploeg De Olmkloppers. Deze volkssport een wit hemd. De vensters van het café werden werd zeer populair inVilvoorde vanaf de jaren tegen deballen beschermd. Net als andere cafés als vergader1930. Het café deed ook dienst in de wijk, werden ook hier vergaderingen van de lokaal voor communisten. In de jaren1960 wijkafdeling van de socialistische partij gehouden. kwam er in de Olmstraat 320 het populairecafé In de jaren 1980 werd het café 58, genoemd naar Zorba. In plaats van een kaatsploeg had het de tram die naar Brussel reed. Het werd toen in het café toen een eigen carnavalsvereniging, de weekend opengehouden door het bestuur van de Zorbies. socialistische wijkafdeling.
12 Het Duchéhof is sinds de inhuldiging ervan in 1931 een centrum
© foto: collectie Rony Bernaerts
>> Volg de Olmstraat tot aan het kruispunt met de Lode Sobrystraat en draai die rechts in. Wandel tot aan het Duchéhof.
© foto: collectie Elise De Vos
© foto: collectie Juliette Verhulst
voor sportactiviteiten geweest. In 1945 werd er de Luc Wesley Atletiek Club opgericht door bewoners van de Far-West. Het was de naam van een jongen die tijdens WO II door de Duitsers werd gefusilleerd. Die naam veranderde in 1946 in de Atletiekclub Vilvoorde (ACV), nu beter bekend als de Vilvoorde Atletiek Club (VAC). De ploeg had haar clublokaal in café De Welkom in de Groenstraat 96. In 1957 verhuisde de atletiekclub haar clublokaal naar het centrum van Vilvoorde en verlegde ook haar oefenterrein.
13 Op de foto ziet u de reserven van de kaatsploeg Far-West Boys in het Duchépark (1948). Hun speelterrein was in het park. Het clublokaal was café Far-West in de Groenstraat 122. In 1934 heette deze ploeg De Lustige Kloppers en had haar clublokaal in hetzelfde café. Op nummer 142 van de Groenstraat, een paar huizen verder dan het café Far-West, had ook de kaatsploeg Parade Boske haar clublokaal. © foto: collectie Edmond Van Gysel
Deze wandeling kadert in het onderzoeksproject over sociale huisvesting in Vlaams-Brabant dat het AmsabInstituut voor Sociale Geschiedenis in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant uitvoerde. De publicatie ‘Vilvoorde City, meer bepaald in de Far-West. Sociale huisvesting in Vlaams-Brabant’ (Annelies Tollet) bundelt de resultaten van deze studie. U krijgt een historisch overzicht van van de Far-West vanaf het ontstaan tot vandaag. Het archiefmateriaal bood dikwijls verrassende details die het verleden weer springlevend maakten. De wijk is echter meer dan een geografische afbakening van een stuk grond. Het is ook een verzameling van persoonlijke ervaringen en geschiedenissen. Daarom vindt u niet alleen herinneringen aan het leven in de wijk van vroeger, maar ook getuigenissen van jonge bewoners nu. Fotograaf Piet Janssens gaf zijn eigen interpretatie van het verhaal van de Far-West in een kleurrijke reeks beelden. Deze publicatie (20 euro, excl. verzendingskosten) kan besteld worden via: http://mediatheek.vlaamsbrabant.be/cultuur
www.vlaamsbrabant.be/far-west COLOFON Een uitgave van de provincie Vlaams-Brabant en Amsab-ISG (Annelies Tollet) v.u.: Marc Collier, provinciegriffier, Provincie Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven. (On: 0253-973-219) Gedrukt op Cyclus Print, 100% gerecycleerd papier
