Zicht op de Mobiliteitsbranche. Een overview van cijfers over bedrijven, werknemers en het onderwijs

Zicht op de Mobiliteitsbranche

Een overview van cijfers over bedrijven, werknemers en het onderwijs

2013

1. Bedrijven Aantal bedrijven

De meeste bedrijven in de branche zijn aangesloten bij de branchevereniging BOVAG en/of bij het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de motorvoertuigen- en tweewielerbranche (OOMT). BOVAG telt 10.343 leden verdeeld over verschillende deelbranches (BOVAG, 2013). In 2011 zijn 10.360 bedrijven met personeel bij OOMT aangesloten (zie figuur 1 en 2). Dit is een daling van 41 bedrijven ten opzichte van 2010. Fig. 1 Aantal bij BOVAG aangesloten bedrijven per deelbranche in 2013

580

543

357

335

296

191 138 69 59

972 993 2.460

3.350

Onafhankelijke Autobedrijven Autodealers Fietsbedrijven Rijscholen Tankstations Verhuurbedrijven Truckdealers Gemotoriseerde Tweewielerbedrijven Caravan- en Camperbedrijven Autowasbedrijven Aanhangwagenbedrijven Revisiebedrijven Truck- en trailerbedrijven

Bron: BOVAG, peildatum: 01-01-2013.

Fig. 2 Aantal OOMT aangesloten bedrijven per deelbranche in 2011

186 84 82 50 210 368

Autobedrijven Tweewielerbedrijven Truckbedrijven Vrijwillige deelnemers

1.953 7.425

Caravan- en aanhangbedrijven

Motorenrevisiebedrijven Autoverhuurbedrijven

Kijkend naar het aantal verkopen van nieuwe personenauto’s, is in 2012 een daling zichtbaar van 9,2% ten opzichte van 2011. De kleine en zuinige auto’s waren o.a. door fiscale stimulering1 populair (BOVAG, 2012). Uit cijfers van BOVAG (2013) blijkt, dat in de eerste twee maanden in totaal 80.108 nieuwe personenauto’s geregistreerd zijn, tegen 114.119 in dezelfde periode vorig jaar. Ook de occasionverkopen liepen in 2012 terug ten opzichte van het voorgaande jaar. Het gemiddelde prijsniveau van occasions daalde in 2012 met 6% (ING, 2013). De verkoop van gebruikte auto’s van bedrijven aan consumenten daalden met ruim 2% tot 1.043.245 eenheden. Ook de verkoop tussen consumenten onderling kromp (4% tot 731.393). Naast een terugloop in aankoop, stellen automobilisten ook het onderhoud en reparaties aan personenauto’s uit. Deze twee factoren zijn voor een groot deel de oorzaak, dat in de eerste negen maanden van 2012 het gemiddelde dealerrendement naar 0,31 % daalde. In 2011 was het rendement over dezelfde periode nog 0,97%. In de eerste drie kwartalen van 2012 draaide 70% van de dealers dan ook verlies (BOVAG, 2012). Uit cijfers van BOVAG (2013) blijkt, dat de verkoop van bedrijfswagens licht daalde. In 2012 zijn 56.568 nieuwe bestelauto’s en 12.781 nieuwe vrachtwagens geregistreerd een daling van respectievelijk 3,6 en 3,8 procent ten opzichte van 2011. In 2012 zijn in Nederland 78.876 nieuwe snor-, brom- en motorfietsen verkocht. De bromfietsmarkt leverde 25 procent in, terwijl de verkoop van snorfietsen met 13,5 procent daalde. De verkoop van nieuwe motorfietsen gingen tenslotte met 6,7 procent naar beneden. Met deze aantallen ligt de verkoop op het niveau van 2007 (BOVAG, 2013). Fig. 3 Totale geschatte omzet per deelbranche (in miljarden euro’s) in 2011

Takel en Berging

4,2

1,8 1,1

Autobedrijven Tweewielerbedrijven

Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2001 - 2011 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2013).

Truckbedrijven

2

Zicht op de Mobiliteitsbranche | 2013

20,0

Omzet en aantal verkopen

Het CBS gaf begin 2013 aan dat Nederland voor de derde keer in een recessie zit. Dit is ook te merken in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Na een stijgende omzet in de branche tot € 79,5 miljard in 2011 is nu een kentering gekomen (BOVAG-RAI, 2013). De totale omzet is in het derde kwartaal van 2012 met 7% gedaald ten opzichte van het derde kwartaal van 2011. Deze daling is vooral te wijten aan de dalende werkplaatsomzet (-10%).

0,2 1,0 0,2

50,2

Caravan- en aanhangbedrijven Motorenrevisiebedrijven Autoverhuurbedrijven Autowasbedrijven

0,8

Tankstations

Verkeersopleidingen

Bron: BOVAG-RAI. Mobiliteit in Cijfers. Auto’s 2012-2013. Exclusief BTW * 1 Zie ook Ministerie van Financiën (2011), “Autobrief. Fiscale stimulering van (zeer) zuinige auto’s en enkele andere onderwerpen op het gebied van de autobelastingen”.

Weet niet / geen antwoord

100%

69%

80% 60%

0%

19%

40%

16%

17

0

4

0

0

29

Autotechnicus

48

69

2

0

0

0

119

Balie-/shopmedewerker Mobiliteitsbranche

8

28

5

16

0

0

57

Bedrijfsautotechnicus

0

0

8

0

0

0

8

Motorfietstechnicus

0

3

0

0

28

0

31

Fietstechnicus

4

0

0

290

0

0

294

Scootertechnicus

0

0

0

36

0

0

36

Assemblagetechnicus Mobiliteitsbranche

0

0

0

0

0

0

0

Verbrandingsmotortechnicus

0

0

0

0

0

2

2

Revisietechnicus Verbrandingsmotoren

0

0

0

0

0

13

13

Verkoper fiets/bromfiets

0

0

0

60

0

0

60

288

7

0

0

5

521

0% Ja, voor vervanging

Nee

Weet niet / geen antwoord

Bron: Personeelsbehoefte Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2012-2013. Meerdere antwoorden mogelijk. (n= 2.500)

Eerste Bedrijfsautotechnicus

0

14

77

0

0

0

91

Eerste Motorfietstechnicus

0

0

0

0

3

0

3

Eerste Fietstechnicus

0

0

0

4

0

0

4

Eerste Verbrandingsmotortechnicus

0

0

0

0

0

0

0

Serviceadviseur Mobiliteitsbranche

20

125

13

12

7

3

180

Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche

48

267

20

20

10

0

365

Logistiek Supervisor Mobiliteitsbranche

0

0

0

0

0

2

2

Technisch Specialist Personenauto’s

44

17

2

0

0

2

65

Technisch Specialist Bedrijfsauto’s

0

0

2

0

0

0

2

Verkoopmanager Mobiliteitsbranche

0

17

3

4

0

3

28

Werkplaatsmanager Motorvoertuigentechniek

16

24

8

4

3

0

56

Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche

0

3

2

0

0

0

5

94

28

40

0

5

227

Totaal 479 967 176

491

52

34 2.198

Overig 60

Bron: Personeelsbehoefte Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2012-2013. * Schatting op basis van extrapolatie. Waar getallen niet optellen is dit te wijten aan afrondingsverschillen.


Nee

Fig. 5 Het percentage bedrijven dat behoefte heeft aan nieuwe vakervaren medewerkers en/of BBL’ers in 2012-2013 (september-oktober 2012)

Ja, voor uitbreiding

8

3

0% Ja

Bron: Personeelsbehoefte Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2012-2013. (n= 2.500)

20%

Assistent Mobiliteitsbranche

Eerste Autotechnicus 221

20% 0%

Totaal

40%

30%

60%

Revisiebedrijf

80%

Motorbedrijf

70%

100%

Fiets- en/of scooterbedrijf

Fig. 4 Het percentage bedrijven dat behoefte heeft aan nieuwe vakervaren medewerkers en/of BBL’ers in 2012-2013 (september-oktober 2012)

Tabel 1 De geschatte behoefte aan nieuw vakervaren personeel in 2012-2013; per functie en deelbranche (september-oktober 2012)* Bedrijfsautobedrijf

30% van de bedrijven heeft in het schooljaar 2012-2013 behoefte aan nieuw personeel (zie figuur 4). Het betreft zowel nieuwe vakervaren medewerkers als nieuwe BBL-leerlingen. Bij vakervaren medewerkers gaat het om gediplomeerd personeel en bij BBL-leerlingen gaat het om leerlingen die werken en leren combineren. De vervangingsvraag naar nieuw personeel is toegenomen van 9% in 2011-2012 naar 19% in 2012-2013. Bedrijven nemen vaker nieuwe medewerkers aan op kortlopende tijdelijke contracten. Er is dan ook een verdubbeling zichtbaar van het aantal medewerkers dat gedwongen vertrekt. De uitbreidingsvraag naar nieuw personeel is licht gestegen van 14% in 2011-2012 naar 16% in 2012-2013 (zie figuur 5). Deze percentages zijn gemeten in september-oktober 2012. Begin 2013 lijkt op basis van de economische ontwikkelingen (CPB, 2013) de vraag naar personeel te zijn afgenomen.

Merkonafhankelijk autobedrijf Dealer bedrijfpersonenauto’s

Vraag naar personeel

2. Werknemers Aantal werknemers

Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is in 2011 licht gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. In 2011 werkten in totaal 81.325 personen in de branche (zie figuur 6). Het grootste deel hiervan, bijna 58.000 werknemers, is werkzaam in de personenautobranche. Het aantal werknemers per deelbranche bleef in 2011 vrijwel gelijk aan dat van 2010. Alleen in de Takel en Berging was een sterke afname te zien van ruim 10% (zie figuur 7). Fig. 6 Aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche 2001-2011 90.000 85.000

81.325

80.000

76.306

De gemiddelde leeftijd van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche lag in 2011 op 37 jaar. Dit was een stijging van bijna 2 jaar sinds 2001 (zie figuur 8). Deze stijging is in alle deelbranches zichtbaar, met uitzondering van Revisie. De gemiddelde leeftijd van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is lager dan die van de werkzame beroepsbevolking. Deze was 41 jaar in 2011 (CBS, 2012). De gemiddelde leeftijd is het laagst bij werknemers in de tweewielerbranche, namelijk 34,2 jaar. De werknemers bij Takel en Berging zijn gemiddeld genomen ouder dan werknemers van andere branches. De gemiddelde leeftijd bedraagt bij hen 41,5 jaar. Als we kijken naar de leeftijdsopbouw in de branche, is van een ‘grijze golf’, een aanzienlijke toename van het aantal oudere werknemers in korte tijd, voorlopig nog geen sprake. Fig. 8 Percentage werknemers per leeftijdscategorie in 2001-2011

75.000

100%

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

70.000

Leeftijd werknemers

2001

2011

80%


0%

< 25 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

11%

7%

19%

1.525

17%

Verhuur

24%

1.208

23%

Caravans en Aanhangwagens

20%

30%

603

22%

Takel en Berging

40%

23%

498

> 54 jaar


Bedrijfsauto's

8.113

Tweewielers

8.268 57.936

Personenauto's

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

4

Revisie

0


Fig. 7 Aantal werknemers per deelbranche in 2011

24%

60%


3. Onderwijs Aantal leerlingen

In het schooljaar 2012-2013 volgen 2.934 leerlingen een vmbo-opleiding Voertuigentechniek. Dat is een daling van 9% ten opzichte van schooljaar 2011-2012 en een daling van 52% ten opzichte van schooljaar 2006-2007 (zie tabel 2).

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-2013

Tabel 2 Het aantal vmbo-leerlingen Voertuigentechniek 2006-2013

15

7

17

33

31

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

-

Basisberoepsgerichte leerweg

3.057

2.530

2.083

1.820

1.639

1.415

1.311

-7%

▼

Kaderberoepsgerichte leerweg

2.502

2.187

1.991

1.852

1.761

1.657

1.512

-9%

▼

Gemengde leerweg

397

137

133

150

50

47

42

-11%

▼

Leerwerktraject

113

101

76

84

87

99

69

-30%

▼

4.962

4.300

3.939

3.568

3.218

2.934

-9%

▼

Leerweg Assistent opleiding

Totaal 6.084

Bron: DUO

▼= daling >20% ▼= daling 1-20% t.o.v. vorig schooljaar

In het schooljaar 2012-2013 volgen 13.543 leerlingen een mbo-opleiding Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek. Dat is een daling van 7% ten opzichte van schooljaar 2011-2012. Uitgesplitst naar leerweg is te zien, dat het aantal BBL’ers met 14% is afgenomen en het aantal BOL’ers met 3% is toegenomen ten opzichte van het schooljaar 2011-2012 (zie tabel 3). Uit cijfers van DUO blijkt, dat de instroom van BBL-leerlingen in vergelijking met schooljaar 2011-2012 met 40% is afgenomen. 40 ROC’s leiden op voor een beroep in de mobiliteitsbranche.

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-2013

8.127

8.821

9.510

8.628

8.508

8.831

7.613

-14%

▼

BOL

7.444

6.555

5.730

5.803

5.916

5.741

5.930

3%

▲

Totaal

15.571

15.376

15.240

14.431

14.424

14.572

13.543

-7%

▼

▼= daling 1-20% ▲= stijging t.o.v. vorig schooljaar

Bron: Innovam, peildatum 01-10-2012


2007-2008

BBL

Leerweg

5

2006-2007

Tabel 3 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek 2006-2013

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-2013

1


709

670

674

552

624

599

484

▼

2

Autotechnicus

5.474

5.175

5.192

4.911

4.922

5.031

4.609

▼

2


953

1.024

1.177

1.039

1.003

901

757

▼

2

Motorfietstechnicus

94

125

170

139

162

122

140

▲

2

Fietstechnicus

311

376

404

402

455

515

498

▼

2

Scootertechnicus

155

149

192

214

188

175

123

▼

2


28

33

28

12

27

42

18

▼

2


44

57

67

77

52

61

59

▼

2


5

10

13

12

1

1

4

▲

2

Verkoopmedewerker Tankstation

17

31

10

0

11

0

0

=

2

Balie-/ shopmedewerker Mobiliteitsbranche*

2

2

0

0

0

28

29

▲

2

Autodemontagetechnicus

17

5

2

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

-

3

Eerste Autotechnicus

2.752

2.930

2.771

2.561

2.580

2.765

2.552

▼

3


598

679

721

720

658

625

545

▼

3


45

41

47

54

70

80

43

▼

3


n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

55

81

77

▼

3

Eerste Scootertechnicus

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

5

▲

3


45

40

57

57

49

53

55

▲

3


0

0

23

32

35

41

25

▼

3


87

60

86

105

109

153

118

▼

4


0

0

0

0

0

4

30

▲

4


723

998

1.430

1.740

2.040

2.205

2.314

▲

4


103

154

158

194

209

188

219

▲

4

Technisch Specialist Verbrandingsmotoren

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

19

▲

4


359

314

173

172

160

177

182

▲

4


672

821

829

918

747

527

518

▼

4


2.378

1.682

1.016

520

267

198

120

▼

Totaal

15.571

15.376

15.240

14.431

14.424

14.572

13.543

▼

6


Niveau

Kwalificatie

2006-2007

Tabel 4 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek naar kwalificatie 2006-2013

▼= daling >20% ▼= daling 1-20% ▲= stijging ten opzichte van vorig jaar * Voorheen Logistiek Medewerker Mobiliteitsbranche

Bron: Innovam, peildatum 01-10-2012

Kans op werk en leerbaan

Een mbo-leerling kan alleen stage lopen of werken in een erkend leerbedrijf. Voor deze erkenning moet het bedrijf aan bepaalde criteria voldoen2. In maart 2013 zijn er 10.568 bedrijven erkend als leerbedrijf. Ieder leerbedrijf dient een deskundige en bekwame leermeester in dienst hebben. Het aantal leermeesters in de leerbedrijven is in maart 2013 18.062.

Het bedrijfsleven in de branche staat onder druk door de gevolgen van de economische crisis. Dit heeft invloed op de personeelsbehoefte van bedrijven en dus op de kans op werk voor gediplomeerde BOL’ers en de kans op een leerbaan voor startende BBL’ers. Tabel 5 bevat een overzicht op nationaal en regionaal niveau van de kans op werk en de kans op een leerbaan per kwalificatie.

Tabel 5 Kans op werk voor gediplomeerde BOL-leerlingen / kans op een leerbaan voor startende BBL-leerlingen per arbeidsmarkt-regio


2

Autotechnicus

2


2

Motorfietstechnicus

2

Fietstechnicus

2

Scootertechnicus

2


2


2


2

Verkoper fiets/bromfiets

2

Verkoopmedewerker Tankstation

2

Balie-/shopmedewerker Mobiliteitsbranche

3

Eerste Autotechnicus

3


3


3


3

Eerste Scootertechnicus

3


3


3


4


4


4


4

Technisch Specialist Verbrandingsmotoren

4


4


4


Kans op werk BOL/leerbaan BBL:

Goed

Ruim voldoende

Voldoende

Matig

Kans op een leerbaan

Totaal

Kans op werk


Kans op werk


Zuid-Oost Zuid-West

Kans op werk


Oost

Kans op werk


NoordWest

Kans op werk


Kans op werk

Noord

Slecht

7

* De kans op werk is gebaseerd op de behoefte van bedrijven aan nieuw vakervaren personeel (vraag; september-oktober 2012), het aantal BOL-leerlingen in het laatste leerjaar per kwalificatie (aanbod; 1 oktober 2012) en regio specifieke informatie uit het scholenveld en het bedrijfsleven.


1


Kwalificatie

Kans op werk

Niveau

MiddenWest

2 De erkenningsregeling staat op www.innovam.nl/Business/Leerbedrijf/Leerbedrijf worden

Nieuwsgierig geworden? Wilt u op de hoogte blijven van nieuws en ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt in de branche dan kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief via [email protected]

Actuele publicaties online Personeelsbehoefte Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2012-2013

Dit onderzoek biedt inzicht in de ontwikkelingen die zich voordoen in het aantal vacatures voor vakervaren personeel, leerbanen voor BBL-leerlingen, stageplaatsen, het vertrek van personeel en opscholing.

Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche 2012-2013

De Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteits-branche 2012-2013 beschrijft vraag en aanbod op de arbeidsmarkt van de mobiliteitsbranche. Het gaat hierbij om vacatures voor vakervaren/ gediplomeerd personeel, leerbanen voor BBL-leerlingen en stage-plaatsen voor vmbo, mbo (BOL) en hbo.

Doelmatigheids-atlas 2013

De Doelmatigheids-atlas laat zien hoe doelmatig de opleidingen van de motorvoertuigen- en tweewielerbranche zijn op regionaal en nationaal niveau.

Factsheet Onderwijs Mobiliteitsbranche 2013

De belangrijkste kengetallen van het middelbaar beroepsonderwijs in de mobiliteitsbranche in beeld.

Structuurbaan 2, 8 & 19 | postbus 2360 | 3430 DV Nieuwegein | [email protected] | www.innovam.nl/onderzoek

Zicht op de Mobiliteitsbranche. Een overview van cijfers over bedrijven, werknemers en het onderwijs

Recommend Documents