Een Topwandeling. Gemaakt door Marcel Creemers. Versie 1.0

Een Topwandeling

Te voet door het Nationale Park De Utrechtse Heuvelrug Een wandelroute over 25 heuveltoppen Ruim 43 kilometer lang Meer dan 1000 hoogtemeters op en af

Versie 1.0

Gemaakt door Marcel Creemers

Doorn, 18 juni 2015

Inleiding De Utrechtse Heuvelrug loopt van het Gooimeer zuidoostwaarts tot Driebergen en gaat dan wat meer oostwaarts verder tot aan Rhenen. Deze heuvelrug is in de voorlaatste ijstijd opgestuwd door landijs. Het stuk tussen Driebergen en Rhenen, ten zuiden van de A12, is sinds oktober 2003 officieel een nationaal park: het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het gebied is in handen van tientallen samenwerkende eigenaren, waaronder particuliere eigenaren, belangenorganisaties, overheden en natuurbeschermingsorganisaties. De heuvelrug binnen het park is ongeveer 20 kilometer lang en heeft 27 heuveltoppen die in het verleden een specifieke naam gekregen hebben, zoals de Grebbeberg. Over die heuveltoppen heb ik een wandelroute uitgezet van in totaal ruim 42 kilometer. Twee van die 27 heuvels zijn particulier bezit (de Foldocusheuvel bij Maarsbergen en de Hazenberg bij Amerongen). Dus blijven er nog 25 over om te bewandelen. Tijdens de wandeling stijg je en daal je iets meer dan 1000 hoogtemeters. Het is dus – voor Nederlandse begrippen – geen “luie” wandeling. De route begint op het NS-station van Maarn en eindigt op het NS-station in Rhenen. Je kunt hem doen in:  



Eén lange etappe. Trail runners, marathonlopers en lange-afstandswandelaars zouden dit kunnen doen. Het parkoers is dan 43,6 km lang. Twee flinke etappes van elk 23 km. De eerste loopt van Maarn tot voorbij Amerongen, de tweede van Amerongen tot Rhenen. Deze route is iets langer, omdat je bij Amerongen de route verlaat en de volgende etappe weer moet “aanlopen”. Drie relaxte etappes van elk gemiddeld ruim 14 km. De eerste loopt van Maarn tot aan Leersum, de tweede van Leersum tot Elst en de derde van Elst tot Rhenen. Deze route is in kilometers de langste, omdat je bij Leersum en Elst de route verlaat en de volgende etappes weer moet “aanlopen”.

De route loopt nauwelijks over wegen of straten, maar voornamelijk over zandpaden door bos en hei. De meeste heuveltoppen liggen niet dicht bij dorpen of parkeerplaatsen, maar wat verder de bossen in. Hierdoor is het bepaald geen drukke route. Af en toe kom je in de buurt van toeristische plekken en daar kan het op zondagen wel druk zijn. Door de week is het er altijd rustig. De kans dat je dan wild ziet is zeer groot. Het is overal mogelijk de route te verlaten. Drie mogelijkheden zijn hierboven al aangegeven. Uitstappen is aan de zuidkant erg gemakkelijk. Ten zuiden van de route loopt de provinciale weg N225 tussen Doorn en Rhenen en over die weg loopt een busdienst (lijn 50, elk half uur tussen Utrecht en Wageningen). Tussen begin- en eindpunt van de route is een treinverbinding (Maarn – Rhenen), waarover elk half uur een trein gaat in beide richtingen. Er is horeca onderweg. In de routebeschrijving zijn een paar gelegenheden genoemd waar je vrijwel direct langs komt. Er is ook veel te zien onderweg en er zijn veel uitstapjes mogelijk die de moeite waard zijn. De route leent zich dus zeker voor een meerdaagse tocht. In het gebied zelf zijn nauwelijks hotels, maar er zijn genoeg B&B faciliteiten, vakantiehuisjes en campings.

Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

2

De Route Je begint de tocht op het NS-station in Maarn [afgelegd: 0,0 km]. Kom je met de trein, ga dan de perrontrap af. Sla beneden linksaf. Je komt dan op een pleintje van de Tuindorpweg uit. Ga daar linksaf. In het kleine winkelcentrum zit links een banketbakker (Jan van den Pol) met een koffie- en lunchcorner (niet op zondagen). Loop naar het westen (met de rug naar het station linksaf) via de Tuindorpweg en volg de treindijk verder door de Briedélaan, tot je aan de provinciale weg N227 komt. Daar ga je linksaf onder het spoor en de snelweg A12 door. Blijf even aan de linkerkant van de N227 lopen tot aan de Maarnse Grindweg. Steek die over en draai meteen naar rechts bij een oversteekplaats voor fietsers over de N227 en vervolg de route over de Bergweg. Op het parkeerterrein rechts is een “groene entree”, een eenvoudig informatiecentrum over het park. Daar beginnen gemarkeerde wandelingen. Volg de blauwe markering (De Zanderij Maarn). Het pad gaat door het bos, iets stijgend tot aan een straatje met wat huizen. Ga hier links en volg het straatje. Aan het einde ga je rechtsaf (Driebergseweg). Deze weg buigt haaks naar links. Iets voorbij die bocht ga je scherp rechtsaf naar beneden de Zanderij Maarn in. De Zanderij Maarn is een voormalige zandafgraving van de NS, die sinds 2013 open staat voor publiek. In het water ligt het Zwerfsteneneiland, waar zwerfstenen liggen uit de voorlaatste ijstijd (Saalien). De beherende Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland verzorgt gratis rondwandelingen (www.aardkundigewaarden.nl). Zie schooltv.nl voor een video. Beneden aangekomen, volg je de blauwe markering naar links. Volg het pad onder langs het talud totdat je links een lange en steile metalen trap ziet. Ga die omhoog (ca. 25 meter). Als je boven bent, sta je op de eerste van de 25 heuvels [afgelegd: 3,3 km].

1. Maarnse Berg De Maarnse Berg is de meest noordwestelijke top van het natuurpark. De heuvel is 41 meter hoog. Het gebied wordt grotendeels bezet door campings en vakantiehuisjes. De heuvel is aan de noordzijde deels afgegraven, waardoor er een mooi uitzicht is naar het Noorden. Links zie je een ecoduct (Mollenbos) over de A12. Aan de zuidzijde van de heuvel ligt een prachtig glooiend veld. Vroeger stond daar mais, maar tegenwoordig ligt het braak. Loop door in dezelfde richting als de trap had (Maarnsebergweg) tot op een kruispunt van zandpaden. Rechts is de camping Maarnse Berg. Op die camping is een horecagelegenheid: Eet & Café Onder de Pannen. Het gehele jaar geopend van woensdag t/m zondag vanaf 11.00 uur (tijdens de schoolvakanties ook op maandag geopend. Keuken is geopend van 12.00-20.30 uur. De wandeling gaat op dit kruispunt links af (bordje Stameren). Houd het veld aan de rechterhand en volg wat verderop de statige beukenlaan tot een wat (naar links) versprongen kruising. Ga hier haaks linksaf en volg dit brede zandpad (gele markering), negeer een kruising en loop door tot je in een open gebied komt. Je bent op het landgoed Stameren. Rechts is een heideveld en staan 5 oude bomen in een rij. Ga bij de gele markering rechtsaf. Houd op een splitsing (boom met bankjes eromheen) schuin rechts aan. Steek een straatje (naar huis Stameren) over en volg het pad totdat je op een breed pad uitkomt met een dubbele rij bomen aan elke kant. Ga hier linksaf. Je komt dan aan de N227 (tussen Maarn en Doorn). Steek die over. Ga aan de overkant in dezelfde richting verder. Je passeert het landgoed Zonheuvel (aan de rechter hand). Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

3

Landgoed Zonheuvel is met de auto toegankelijk vanaf de N227. Het heeft een hotelfunctie en een restaurant. Openingstijden van het restaurant: ontbijt ma-vrij 07.00 - 09.30 uur / za-zo 07.30 - 10.30 uur; lunch 12.00 - 14.00 uur en diner 17.30 - 21.30 uur. Aan je rechterhand is een topje met een bankje. Iets verderop is ook een topje met een geïmproviseerd kabelbaantje. Eén van die twee is de echte top van de Zonheuvel [afgelegd: 5,6 km].

2. Zonheuvel De top van de Zonheuvel ligt tussen Doorn en Maarn op het hoogste punt en iets ten oosten van de N227. De heuvel is hier ruim 46 meter hoog. Op het gebied van de Zonheuvel bevinden zich de landgoederen Stameren en Hoog Moersbergen. De Zonheuvel zelf biedt vanwege de dichte bebossing, geen uitzicht op de omgeving. Loop door tot een T-kruising (links zie je rode en gele paaltjes van de markering op het landgoed). Ga daar rechts af. Wat verderop zie je links (na een rood paaltje) een afslag naar links. Neem die en ga de eerste weer rechts. Loop door tot een half verharde weg, steek die schuin naar links over en ga een rood-wit gemarkeerd pad in (LAW, Trekvogelpad). We volgen deze markering een stuk. Ga volgens de markering rechtsaf en op een rolstoelpad weer rechtsaf. Dit pad voert naar Chalet Helenaheuvel [afgelegd: 6,7 km].

3. Helenaheuvel De Helenaheuvel ligt aan de NO rand van Doorn. De heuvel is ongeveer 40 meter hoog. Op de heuvel ligt Chalet Helenaheuvel, een mooi gelegen horecagelegenheid met terras. Aan de zuidzijde ligt een zandverstuiving en een heideveldje. Er is een grote parkeerplaats. Het restaurant is van dinsdag tot en met zondag geopend vanaf 10 uur tot 18 uur voor brunch, lunch, high-tea en diner. De keuken sluit om 17.30 uur. Ga tussen de parkeerplaats (rechts) en het chalet (links) door en volg de rood-witte markering tot aan het einde van de zandvlakte. Hier verlaat je de markering en gaat schuin links af bij een veelkleurig markeringspaaltje. Ga op de eerstvolgende 5-sprong schuin linksaf (paaltje honden aangelijnd). Dit pad heeft een dijkje aan de rechterhand. Negeer afslagen. Na ongeveer 600 meter is er een vijfsprong, waar je links een tentoongestelde grote steen kunt zien: de Doornse Kei. Neem het pad langs die kei en ga op een T-kruising weer rechtsaf. Loop nu naar boven naar een forse uitzichttoren. [afgelegd: 8,2 km].

4. Doornse Kaap De Doornse Kaap ligt in de Kaapse Bossen. De naam “Kaapse Bossen” is aan het gebied gegeven door oud VOC-gouverneur Swellengrebel, die lange tijd in Zuid Afrika heeft gewoond. De uitspanning Chalet Helenaheuvel draagt de naam van zijn dochter. De Doornse Kaap heeft een hoogte van ongeveer 53 meter. Op de Doornse Kaap staat al meer dan een eeuw een uitzichttoren. De eerste houten toren werd rond 1890 door de toenmalige eigenaar gebouwd. De huidige toren is van hout en staal en is in 2005 in opdracht van Natuurmonumenten gebouwd. Bovenin is hij tamelijk “luchtig”, maar hij biedt bijna in de volle rondte uitzicht op zo’n 80 meter boven NAP. Let nu goed op. Ga door in dezelfde richting als waarin je aankwam. Vlak nadat er van links een pad is ingevoegd, kom je op een kruising van zandpaden. Even verderop kun je een asfaltweg zien (Maarsbergseweg), maar ga daar niet heen. Ga op deze kruising links af. Je komt dan wat verder bergop op die asfaltweg uit, steek die over naar een poortgebouw. Ga door de poort en volg het pad omhoog. Op een T-kruising voor een houten hek links. Loop recht door als het asfalt naar rechts afbuigt en neem het tweede pad rechts omhoog (half verhard, rhododendrons aan weerszijden). Na Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

4

100 meter sta je dan op de top van de Ruiterberg [afgelegd: 9,3 km]. Rechts beneden je ligt de villa met die naam.

5. Ruiterberg De Ruiterberg ligt ten noordoosten van Doorn in de Kaapse Bossen. Op de Ruiterberg ligt de buitenplaats De Ruiterberg met een geometrisch aangelegde tuin. Het in 1917 gebouwde landhuis is in de Tweede Wereldoorlog verwoest. In 1950 werd het herbouwd. Aan de zuidzijde heb je een prachtig uitzicht. Als je er tijd voor hebt, kun je die zuidzijde bereiken door het pad in dezelfde richting te vervolgen en dan op een T-kruising niet links maar rechts te gaan. Vervolg het pad, ga op een T-kruising links, steek een breed pad over en ga de daaropvolgende Tkruising linksaf. Neem direct de eerste afslag naar rechts en ga op de volgende T-kruising rechts. Je loopt nu naar het oosten. Na een kleine 500 meter kom je op een 5-sprong, waar ons pad iets naar links knikt. Loop nog even door en neem de eerstvolgende afslag naar rechts. Steek het fietspad over en neem direct het eerste pad links (markering: bruine streep). Volg deze markering een poosje. Dit pad daalt en kruist een aantal paden. Het slaat af naar rechts en dan naar links. Bij een kruising van paden zie je 4 grafheuvels. Vervolg het pad (markering) dat uit komt bij de Hoogstraat. Steek deze schuin naar rechts over en vervolg de markering. Negeer de markeringen die rechtsaf wijzen en loop alsmaar rechtdoor. Je kruist een scherp uitgesneden sneeuwsmeltwaterdal. Eenmaal weer boven ben je bij een open veld waar lage haagjes om de bomen heen staan. Hier heeft vroeger een hotel gestaan. Het pad maakt bij een groep grote bomen een bocht naar rechts en gaat wat naar beneden. Ga hier linksaf en even verder weer rechtsaf. U krijgt nu aan uw rechterhand een theekoepel, omringd door rhododendrons. Dit gebouwtje is een rijksmonument. Vanuit de theekoepel gaat er een pad de heuvel op naar het noorden (weerskanten bomen). Neem dit pad. Boven gekomen knikt het pad naar links. Ga op de T-kruising rechts. Houd op een driesprong links aan, ga op een kruising rechtdoor. Als je bij een houten hek komt met bordjes (Dartheide) en de metalen en betonnen restanten ziet van een bouwwerk, dan sta je op de Darthuizerberg. [afgelegd: 13,4 km]

6. Darthuizerberg De Darthuizerberg is 47 meter hoog. Hij ligt ten noordwesten van Leersum. De heuvel was vroeger met heide begroeid, maar is later met bomen beplant. Het landgoed Darthuizerberg heeft een roerige geschiedenis achter de rug. Begin twintigste eeuw was er zelfs een kunstskibaan van kokosmatten op aangelegd. Sinds 1975 is het landgoed een natuurgebied. Vervolg het pad in dezelfde richting. Het gaat wat naar beneden. Op een T-kruising ga je rechtsaf. Bij een bankje ga je linksaf vrij steil de berg af. Vervolg dit pad tot aan de provinciale weg (N226) tussen Leersum en Maarsbergen. Vanaf de top van de Darthuizerberg ben je 35 meter gedaald en aan de andere kant ga je straks weer 25 meter omhoog. Het dal waarin je staat heet de Darthuizerpoort. Het is een gat in de heuvelrug (ijssmeltwaterdal) dat in de periode tussen 150.000 en 130.000 jaar geleden gevormd is door naar het zuiden weggestroomd smeltwater van het landijs. Probeer je eens voor te stellen hoeveel water hier doorheen moet zijn gegaan. [afgelegd: 14,6 km] Het is mogelijk de wandeling hier te onderbreken. Om in de bewoonde wereld te komen (300 meter) steek je de N226 over en ga je rechtsaf. Na 50 meter kun je schuin naar links een bospad in dat je precies bij een bushalte brengt aan de provinciale weg N225. Hier stopt bijvoorbeeld lijn 50, een halfuurdienst tussen Utrecht en Wageningen. Ook is er tegenover de halte een restaurant (Darthuizen).


5

Restaurant Darthuizen serveert de Nederlandse en Oosterse keuken en is geopend van dinsdag tot en met zondag van 12 uur tot 22 uur. Onze route gaat verder aan de overkant van de provinciale weg (N226) waar een steil pad omhoog gaat. Dat is het pad naar de Donderberg bij Leersum. [afgelegd: 14,8 km]

7. Donderberg bij Leersum De Donderberg ligt ten noordwesten van Leersum en ten oosten van de Darthuizerpoort. Op het hoogste punt is hij 36 meter. Het torenachtige gebouw is de Tombe van Nellesteyn. Deze tombe maakt deel uit van het landgoed Broekhuizen. Op zondagen is de toren geopend (zeer lage toegangsprijs). Op het dak heb je een mooi uitzicht. Ga verder in dezelfde richting en volg gele paaltjes met vier kleuren markeringen. Ga op een verschoven kruising iets naar links en meteen weer rechts. Aan je rechterhand zijn achtertuinen van woningen. Je komt uit op een straat. (Lomboklaan). Ga naar de rotonde links waarop een toren staat. Dit is de Lombokheuvel. [afgelegd: 15,3 km]

8. Lombokheuvel De Lombokheuvel ligt ten noorden van Leersum. De heuvel is 34 meter hoog. Op het hoogste punt staat de Uilentoren. Deze toren is een zogenaamde folly, een nutteloos bouwwerk. Loop de Groenoordlaan in. Op een T-kruising rechts de Gezichtslaan in. Bij volgende T-kruising linksaf (Bergweg). Aan het einde linksaf (M.C. Verloopweg) naar boven en het eerste pad rechtsaf (Plaggeberg). Als je links een zendmast ziet en in de diepte een openlucht zwembad, sta je op de Leersumse Berg. [afgelegd: 15,9 km]

9. Leersumse Berg De Leersumse Berg ligt aan de noordoostkant van Leersum. De heuvel is ongeveer 35 meter hoog. In een grote kom aan de heuvel ligt het Bosbad Leersum. Loop de heuvel af, ga linksaf voor het zwembad langs en over de parkeerplaats met een merkwaardig geparkeerde Amerikaanse politieauto naar de Scherpenzeelseweg. Loop een klein stukje langs de weg en neem het eerste pad rechts (geel-blauwe markering). Dit gebied heet het Zuilensteinse bos. Dit pad, dat omhoog loopt, blijf je een poos volgen. Al na zo’n 400 meter vlakt de stijging wat af. Je bent nu op de Geerenberg. [afgelegd: 17,0 km]

10. Geerenberg De Geerenberg ligt ten noordoosten van Leersum en ten noordwesten van Amerongen. De heuvel is ongeveer 45 meter hoog. Even verderop zie je rechts 5 grafheuvels bij elkaar. Neem na de grafheuvels het tweede pad naar links. Dit is een ruiterpad, maar we lopen het maar een klein stukje. Neem de eerste afslag naar rechts. Je loopt nu op een gemarkeerde route (paaltje met paarse horizontale streep). Hier ben al weer op de volgende heuvel, de Zuilensteinse berg. [afgelegd: 17,6 km]

11. Zuilensteinse Berg De Zuilensteinse Berg ligt tussen Leersum en Amerongen in. De heuvel is ongeveer 52 meter hoog. Loop door in dezelfde richting totdat je op een T-kruising komt. Je bent intussen ook op het streekpad Utrecht gekomen (geel-rode markering. We gaan dit pad een stukje volgen. Op de Tkruising ga je links af en direct weer rechtsaf. Je loopt in een laan met grote oude beuken en langs de Hoge Ginkel (houten hekje rechts). Steek een mountainbike parcours over naar een groot heideveld. Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

6

Vroeger was dit een zandafgraving (De Leeuwenkuil). Houd dit veld aan je rechter hand en neem de eerste afslag naar rechts. Je komt boven bij een bankje. Achter het bankje gaat de route verder. Volg de geel-rode markering. Het pad kronkelt een beetje en komt uit op een straat (Bergweg). Je staat nu op de Vlakke Berg. [afgelegd: 18,9 km]

12. Vlakke Berg Met het bereiken van de Vlakke Berg ben je al weer ten noorden van Amerongen gevorderd. De heuvel is ongeveer 66 meter hoog. Steek de straat over en loop het bos in. Dit is een kaarsrecht pad met veel bosbesstruiken. Op een vijfsprong aan het einde van het pad ga je schuin rechts een breed pad op. Aan de linkerkant heb je een mooi uitzicht op een dal. Na een paar honderd meter kom je weer op een vijfsprong. Ga hier haaks naar rechts. Op de volgende vijfsprong ga je haaks naar links (geel-rode markering). Je loopt nu de hoogste top van het park op. [afgelegd: 20,5 km]

13. Amerongse Berg De Amerongse Berg is met een hoogte van 69,2 meter boven NAP meteen ook het hoogste punt van de provincie Utrecht. Er staat een informatiezuil op de top. De bossen in dit gebied zijn ook de oudste van het park. Er staan eeuwenoude bomen. Op de berg is weer een vijfsprong. Je gaat niet door in de richting waarin je boven kwam, maar schuin naar links (geel-blauwe markering). Na zo'n 300 meter kruis je een pad en dan loop je af op een solitaire boom met bankjes er omheen. Vanuit dit punt lopen 8 paden in verschillende richtingen naar beneden (een sterrenbos). Je gaat hier haaks rechtsaf de cirkel uit. Het pad buigt naar links. Op een kruispunt rechtsaf naar beneden. Op de volgende kruising ga je scherp linksaf. Als je hier niet linksaf gaat, maar de weg naar beneden vervolgt kom je bij het Berghuis, een restaurant, waar je iets kunt eten of drinken. Geopend: april t/m oktober, dagelijks van 09.00- 21.00 uur. November t/m maart: woensdag tot en met zondag van 09.00- 21.00 uur. In de voorjaars-, herfst- en kerstvakantie dagelijks van 09.00- 21.00 uur (1e kerstdag tot 15.00 uur) Wie hier de route (halfweg) wil onderbreken, kan via het Berghuis naar Amerongen lopen (ca. 1,5 km). Loop de berg af langs tabaksschuren naar de N225. Ga daar rechtsaf naar een bushalte. Hier stopt bijvoorbeeld lijn 50, een halfuurdienst tussen Utrecht en Wageningen. In Amerongen vind je B&B-faciliteiten en een zeer bescheiden hotel (Buitenlust, café, restaurant, hotel). In Amerongen is veel te zien en te doen. De route gaat verder met aan de rechterhand prachtig uitzicht over de Betuwe (bankjes en een informatiebord). Op een T-kruising linksaf en meteen weer rechtsaf in ZO richting. Dit pad brengt je eerst 25 meter lager en daarna weer bijna evenveel omhoog. Net als de Darthuizerpoort is dit een ijssmeltwaterdal. Je komt bij een ingewikkeld knooppunt van wegen en fietspaden. Ga hier linksaf. Niet op de twee naar links afbuigende paden, maar het pad naar links dat bergop gaat. Als het pad minder steil is, sta je op de Galgenberg. [afgelegd: 23,1 km]

14. Galgenberg De Galgenberg ligt ten noorden van Elst. De heuvel is 45 meter hoog. Op de heuvel staat een oude stenen grenspaal met de tekst "Hooge Heerlyckheid Amerongen Ginkel en Elst", met daaronder “Jachtrecht”. De naam Galgenberg verwijst in het algemeen naar een plaats waar vonnissen ten uitvoer werden gelegd.


7

Het pad blijft wat klimmen en kronkelt wat. Op de T-kruising ga je linksaf. Neem de tweede rechts en loop dit pad door totdat je aan een groot glooiend heideveld komt. Neem dit punt even in je op. We gaan bijna helemaal om dit heideveld heen lopen. Ga eerst links naar beneden, neem de eerste weg weer rechts en sla na 100 meter weer rechtsaf. Volg het pad schuin links naar boven en loop langs de bosrand verder naar boven. Je staat nu weer op hetzelfde pad als waarmee je bij het heideveld aankwam. Loop in westelijke richting terug naar dat punt, maar sla halverwege op een kruising linksaf. Dit smalle pad brengt je op de Elsterberg. [afgelegd: 25,1 km]

15. Elsterberg De Elsterberg of Elsterkop ligt ten noorden van Elst en ten oosten van Amerongen. De heuvel is 62,5 meter hoog. Op de zuidflank van de Elsterberg ligt een aantal grafheuvels. Het pad daalt wat en wordt wat opener. Het eindigt op een T-kruising. Ga hier naar links. Je loopt nu weer naar het oosten en bergafwaarts. Op het laagste punt kom je aan het landgoed Prattenburg. Blijf zoveel mogelijk in dezelfde richting lopen en negeer afslagen. Op een T-kruising ga je schuin links en meteen weer schuin rechts. Je loopt nu de Prattenburgse Berg op. [afgelegd: 25,8 km]

16. Prattenburgse Berg De Prattenburgse Berg ligt ten noordoosten van Elst en ten zuidwesten van Veenendaal in het Prattenburgsche Bosch. De heuvel is ongeveer 53 meter hoog. Aan de noordkant van het bos ligt een grafkelder behorende tot het landgoed Prattenburg. Na de top loop je door in dezelfde richting naar beneden. Je volgt de haakse bocht naar links en neemt de eerste afslag naar rechts. Je komt dan op de weg van Elst naar Veenendaal (N416), die je oversteekt. Aan de overkant staan borden die wijzen naar Résidence Rhenen, een café/restaurant. Dit restaurant heeft een open keuken, waar de gerechten onder toeziend oog van de gasten worden bereid. Het restaurant is zeven dagen per week vanaf 11.30 uur geopend voor lunch en diner. Op reservering is een High-Tea mogelijk. Zomers is het terras open. Ons pad gaat rechts van en parallel aan het straatje naar de Résidence, het bos in. Op de eerste afslag ga je rechts en loop je door op dit pad totdat je op een driesprong komt. Ga hier schuin links en even later weer schuin links. Je staat hier op de volgende heuveltop. [afgelegd: 27,2 km]

17. Sparreboomsche Berg De Sparreboomsche Berg ligt ten noordoosten van Elst en ten noordwesten van Rhenen in het Remmersteinse Bos. De heuvel is ongeveer 55 meter hoog. Loop door op dit pad, dat nog iets stijgt. Negeer 4 afslagen (vrij dicht op elkaar) naar links en ga de eerste gelegenheid rechtsaf. Dan ga je het eerste pad links af. Dit schitterende pad met rode beuken brengt je op een kruising. Linksaf (klein stukje) gaat het naar de top van de Buurtsche Berg. [afgelegd: 28,3 km]

18. Buurtsche Berg De Buurtsche Berg ligt ten noordwesten van Rhenen en ten noordoosten van Elst. De heuvel is 60 meter hoog. Op de Buurtsche Berg is een grafheuvel aangelegd. Aan de noordoostzijde is een deel van de berg afgegraven. Dit is de voormalige zandafgraving Kwintelooijen die tegenwoordig ingericht is als natuurgebied en dagrecreatieterrein. Het loont de moeite (uitzicht) om zo’n extra 300 meter rechtdoor te lopen naar de rand van de voormalige zandafgraving.


8

Keer op de top (of bij de zandafgraving) om en daal af naar het laatstgenoemde kruispunt. Ga hier rechtdoor en steek een asfaltweg (Defensieweg) over. Houd op een splitsing rechts aan. Je komt uit op een T-kruising aan de zuidkant van de heuvelrug. [afgelegd: 28,9 km] Dit is een mooi punt om de wandeling te onderbreken, als je de toer in drieën doet. Het is 1800 meter lopen naar de bushalte aan de N225. Als je dat wilt, ga dan op deze T-kruising rechtsaf. Weldra zie je aan je linkerhand een pad met blauwe paaltjes gemarkeerd. Ga dit pad naar beneden. Het brengt je op een parkeerplaats aan de noordkant van de N225, de weg van Rhenen naar Doorn. Als je deze weg naar rechts volgt, is de eerste bushalte (lijn 50) dichtbij, in Elst. We vervolgen de route op de T-kruising naar links. Je hebt nu mooi uitzicht over de aflopende velden en de Rijn aan de rechterhand. Hier lopen veel dieren zoals als koeien, paarden reeën en herten. Dit pad eindigt bij een klaphek. Ga door dit hek en daarna op de T-kruising meteen linksaf. Je komt bij een bocht van de Defensieweg uit. Loop naar die bocht toe en vervolg de richting waarin je loopt op deze rustige asfaltweg. Als deze straat naar links afbuigt. Loop je even rechtdoor het bos in, maar gaat meteen naar rechts. Op de eerste schuine kruising ga je schuin links een zandpad op naar boven. Je loopt nu pal naar het oosten en komt uiteindelijk op de Paasheuvel uit. Die herken je aan een aangelegde ronde ophoging van een meter of 5 hoog. De natuurlijke top is iets lager en die ben je dan al eerder gepasseerd. [afgelegd: 30,8 km]

19. Paasheuvel De Paasheuvel ligt ten noordwesten van Rhenen en ten oosten van Elst in het Remmersteinsche Bosch. De heuvel is 53 meter hoog. Het hoogste punt van de berg is een kunstmatig opgeworpen heuvel waar met Pasen (het begin van de lente) het paasvuur werd gebrand. Het landgoed Remmerstein is aangelegd als een sterrenbos met de paasheuvel als middelpunt van een stelsel beukenlanen. Op de top is een “rotonde”. Neem de eerste afslag rechts. Deze weg gaat naar beneden. Je komt uit op een naar links aflopende beukenlaan met twee dubbele rijen oude bomen erlangs. Links zie je beneden huis Remmerstein. Steek dit pad over en vervolg je weg in de looprichting, ietwat naar rechts en dan weer naar links. Het smalle paadje kronkelt een beetje, dus houd de looprichting zo goed mogelijk aan. Je komt uit op een schuine kruising. Ga rechtsaf omhoog, maar houd bij de splitsing het linker pad aan. Negeer afslagen, maar als je op een echte haakse kruising komt, ga je linksaf. Daar zie je rode en rood-witte markering. Volg dit pad totdat je bij een parkeerplaats met bankjes op een kruispunt van veel verharde en onverharde wegen komt. Eén daarvan is een asfaltweg, de Autoweg (komt aan je rechterhand omhoog). Steek deze weg over en ga meteen scherp rechtsaf een asfalt fietspad op, zodat je de Autoweg nu weer aan je rechterhand hebt. Negeer afslagen naar links en ga pas links een ruiterpad op (blauw bordje). Na 200 meter op een kruising weer linksaf. Op T-kruising sta je op de flank van de volgende heuvel. [afgelegd: 32,9 km]

20. Thymse Berg De Thymse Berg ligt in het gebied van de Lijstereng, ten noordwesten van Rhenen. Aan de zuidkant van het gebied ligt ook het landhuis met landgoed De Tangh. De heuvel is 48,5 meter hoog. In het bosgebied zijn een urnenveld en een aantal grafheuvels aangelegd. De heuveltop ligt iets naar links ,maar we gaan op deze T-kruising rechtsaf. Neem de eerste afslag naar links (een mountain bike pad). Op een T-kruising ga je rechts (geel paaltje met blauwe markering) en de volgende afslag weer naar links. Loop dit pad uit naar een veld. Volg niet de blauwe markering naar links, maar loop rechtdoor. Het pad knikt iets naar links. Steek het veld over en ga aan het einde naar rechts. Geniet even van dit mooie sneeuwsmeltwaterdal. In de laagste hoek van Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

9

het veld kun je linksaf steil naar boven. Dit pad buigt naar rechts en even later scherp naar links. Waar je links geen bomen meer hebt en rechts huizen ziet, sta je op de volgende heuvel. [afgelegd: 33,6 km]

21. Donderberg bij Rhenen De tweede Donderberg in onze route (de eerste was bij Leersum) ligt ten westen van Rhenen. De heuvel heeft een hoogte van ongeveer 35 meter. Heuvels met de naam Donderberg zouden vroeger gewijd zijn geweest aan Donar. In 1950 werden bij werkzaamheden aan de weg van Rhenen naar Elst graven gevonden. Het bleek een Frankisch grafveld met ca. 1100 graven daterend uit 350 tot ca. 750 AD. te zijn. Een en ander is te bezichtigen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Vervolg dit pad. Het gaat een woonwijk in (De Vijverberg). Ga hier linksaf naar boven, volg de draai naar rechts en neem de Koerheuvelweg linksaf. Op T-kruising rechtsaf. Voor je zie je een merkwaardige toren. Die staat bovenop de volgende heuvel. [afgelegd: 34,3 km]

22. Koerheuvel De Koerheuvel ligt ten westen van Rhenen op de komgrens. De heuvel is 51 meter hoog. Op de heuvel is in 1935 de watertoren De Koerheuvel gebouwd. In de prehistorie werd de heuvel gebruikt als grafveld. Uit die tijd zijn de gevonden bronzen emmer (situla) van bijna 50 cm hoog, diverse bronzen voorwerpen, vierwielige wagens en andere objecten afkomstig. Deze vondsten komen uit een zogenaamd koningsgraf. Sinds 1994 is het gebouw een appartementencomplex. Loop naar de toren toe. Er loopt een straatje omheen (De Watertoren). Ga hier linksaf en ga op de kruising met de Koerheuvelweg weer linksaf. Waar de straat rechtsaf gaat, ga je rechtdoor het grasland in. Neem de eerste rechts en loop dit dalende pad uit totdat het linksaf buigt. Steek hier rechtsaf naar de straat (Reumersweg). Ga op kruispunt links en op driesprong weer links (wordt fietspad). Je komt uit op de Nieuwe Veenendaalseweg. Steek die over en ga linksaf naar de parallelweg. Op een T-kruising ga je rechts en meteen weer links (Verlengde Oude Veenendaalseweg). Ga de eerste weg rechts (Bergweg). Aan de overkant van deze weg ga je de Luitjesweg linksaf naar beneden. Volg die weg tot op een T-kruising (Bovenweg). Ga hier naar rechts totdat je aan de provinciale Lijnweg (N223) komt. Recht vooruit zie je al een tunnel onder het spoor door (spoorlijn Rhenen-Maarn). Ga onder het spoor door en vervolg het pad (Bovenweg) naar rechts. We zitten hier op 10 meter boven NAP. Waar je nu loopt lag zo’n 150.000 jaar geleden een 250 meter dikke ijstong. De heuvel die je voor je ziet is door die ijstong opgestuwd. Op driesprong rechts aanhouden. Hier loopt ook een klompenpad (Grift en Graftenpad). Houd de huizen aan je linkerhand, steek de Achterbergsestraatweg over. Je loopt nu verder over een graspad. Steek de Boslandweg over en ga in een grote zigzag de berg op. Bij een bank waar twee markeringen van het klompenpad staan, ga je rechtdoor naar boven. Waar je een verhard fietspad oversteekt, aan de rand van de bebouwde kom van Rhenen, is de volgende heuveltop. [afgelegd: 38,6 km]

23. Laarschenberg De Laarschenberg of Laarsenberg ligt ten oosten van Rhenen. De heuvel is 48 meter hoog. Op de heuvel liggen een sportpark, een zwembad en Ouwehands Dierenpark. Ga op dit punt linksaf en daarna meteen weer rechts en links. Het pad gaat wat naar beneden. Je loopt achterlangs het dierenpark, waar je door het hek heen wolven en beren kunt zien. Op Tkruising linksaf en op splitsing rechts aanhouden. Ga op een driesprong rechts en op de volgende driesprong weer rechts. Na 25 meter haaks rechts. Dit pad loopt naar een veld. Daar aangekomen zie je in de verte de heuvelrug van Wageningen liggen. Vroeger zaten beide heuvelruggen aan elkaar Een Topwandeling - Tocht over 25 toppen van de Utrechtse Heuvelrug – versie 1.0

10

vast, maar de Rijn heeft het verbindingsstuk uitgesleten. Ga rechtsaf langs de bosrand omhoog. Ga bovenaan linksaf. Volg de bosrand. Aan je rechterhand krijg je een smal pad. Ga dit in. Het pad wordt breder. Op T-kruising linksaf. Je komt op een T-kruising met een groter pad uit. Volg dit pad dat iets daalt. Neem de eerste weg rechts. Ga linksaf op een driesprong en vervolgens rechtsaf een verharde weg op. Je bent nu bij de erebegraafplaats van de Grebbeberg. Op de N225 aangekomen, zie je links een ecoduct. Je steekt de straat over en gaat rechtdoor het bos weer in. Een pad naar links is afgesloten om het ecoduct veilig voor dieren te houden. Neem de volgende afslag naar links. Op een driesprong houd je links aan. Inmiddels wemelt het van de routepaaltjes, Volg die naar een metalen trap, ga die op naar een wal en neem links een kijkje op het balkon van de Grebbeberg. [afgelegd: 40,6 km]

24. Grebbeberg De Grebbeberg in Rhenen is een 52 meter hoog zandmassief die de meest zuidoostelijke punt vormt van het nationaal park de Utrechtse Heuvelrug. De heuvel heeft altijd een strategische ligging gehad met uitzicht op de Rijn en de Betuwe. Al 4.000 jaar geleden had de berg fortificaties. Maar de heuvel is vooral bekend door de grimmige slag om de Grebbeberg aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Op de Grebbeberg is een erebegraafplaats waar Nederlandse militairen begraven liggen. De Grebbeberg heeft aan de rivierzijde steile hellingen. Dat is een aardkundig monument. Tijdens de voorlaatste ijstijd heeft het landijs de loop van de Rijn naar het zuiden gedwongen. De Rijn heeft de heuvel later flink uitgesleten en de verbinding tussen de Utrechtse Heuvelrug en de stuwwal van EdeWageningen verbroken. De heuvel staat in verbinding met het natuurgebied De Blauwe Kamer, waar Konikpaarden en Gallowayrunderen lopen. Niet zelden zijn deze dieren ook op de heuvel te vinden. Loop terug van het balkon naar de wal en ga de trappen naar links af. Verderop is een kasteelruïne. Loop daar heen. We staan nu in een ringwalburg. [afgelegd: 41,3 km]

25. Heimenberg De Heimenberg is een voormalige ringwalburg op de Grebbeberg. De heuvel is 45 meter hoog. Deze ringwal met een droge gracht stamt vermoedelijk uit de zevende eeuw. Naar verluidt zou Frederik V van de Palts hier jachtfeesten hebben gehouden. Ga voorlangs de ruïne naar links en meteen weer naar rechts. Je loopt nu bovenlangs een van de steilste taluds van Nederland. [Je zou hier links een metalen trap kunnen nemen die 40 meter naar beneden gaat. Als je dat leuk vindt, ga je onder aan de trap rechtsaf en 300 meter verderop weer rechts naar boven]. Houd zoveel mogelijk de rand van het plateau aan. Het pad buigt naar rechts (van de rand af) en er komt een pad van beneden bij. [Als je de metalen trap bent afgegaan, moet je hier weer boven komen.] Volg de rand van het plateau. Het pad maakt een haakse bocht waar een afgraving een hap uit de stuwwal heeft genomen. Volg het pad boven langs de helling. Je komt uit aan de N225 en steekt die over. Op deze plek draait de toeristenindustrie op volle toeren. Er is een hotel en een dierenpark en er zijn restaurants. Voor het laatste stuk van de route ga je hier linksaf langs de weg naar beneden. Het NS-station is na 500 meter aan je rechterhand. [afgelegd: 43,6 km] Naast het station is een café-restaurant-steakhouse (Cunera). Het is dagelijks geopend van 10 tot 22 uur. Hier eindigt de tocht over 25 toppen van het Nationale Park Utrechtse Heuvelrug. Je kunt met de trein naar Maarn (2x per uur) of met de bus (lijn 50, halfuurdienst) naar Wageningen, DriebergenZeist (NS Station) of Utrecht (Centraal Station).


11

Een Topwandeling. Gemaakt door Marcel Creemers. Versie 1.0

Recommend Documents