Een nieuwe energie voor de congregatie

Jaargang 70, no. 6

Juli – Augustus 2015

Een nieuwe energie voor de congregatie

Voorbereiding 2013, Brussel

Rond dit uitdagende en hoopvolle thema zijn 35 (leken en geprofeste) spiritijnen uit Europa drie dagen samen geweest. Deze uitgebreide bijeenkomst is twee jaar geleden in Brussel voorbereid door de afgevaardigden van elke provincie. Toen werd de wens uitgesproken om de presentaties meer concreet en inspirerend te maken. En om te focussen rond de subthema’s: engagement, spiritualiteit, charisma, educatie en contacten met geprofeste spiritijnen.

Het resultaat was boven verwachting. Engeland liet een 10 minuten promotiefilmpje zien, en de meeste andere provincies een powerpoint met veel foto’s die een goed beeld geven van activiteiten. Iedereen was nieuwsgierig naar elkaars presentatie en er was ook regelmatig een herkenning in de soort activiteiten die leken spiritijnen oppakken. Het aantal leken spiritijnen is in alle provincies beperkt tot een kleine groep mensen die inmiddels al vele jaren regelmatig samenkomen om na te denken over spiritijnse spiritualiteit en hoe daar vorm aan te geven in hun eigen leven en werk en in de missionaire inzet van de provincie. In de zuidelijke provincies van Europa trekken de fraterniteiten veel mensen aan. Woorden die regelmatig klonken waren ‘way of life’ en Congres Leken Spiritijnen,Dublin, 2015 ‘Vrede, Gerechtigheid en Heelheid van de Schepping’. Leken spirtijnen ervaren dat ze anders in het leven staan en keuzes maken die uitgaan van respect, eenvoud en beschikbaar zijn. Uit de meeste presentaties bleek ook dat het aantal ontmoetingen zijn teruggebracht maar wel meer inhoudelijke kwaliteit bieden. In de terugblik op de verschillende presentaties kwam duidelijk naar boven dat de beweging van leken spiritijnen een nieuwe fase is ingestapt die je zou kunnen omschrijven als meer ‘volwassen’ en ‘tot bloeigekomen’. In tegenstelling tot voorgaande bijeenkomsten werden ‘moeilijkheden’ nu beschreven als ‘uitdagingen’ waarmee we aan de slag gaan. Dit keer geen discussies over onze identiteit maar werden de verschillen in verbondenheid gewaardeerd. Ook werd het woord ‘vreugde’ enkele malen genoemd om de persoonlijke beleving te duiden. Een van de dingen die ons bindt is de missionaire inzet. Daar sloot ook het bezoek aan Spirasi (het centrum voor asielzoekers en slachtoffers van martelingen) bij aan. De ervaringen van de spiritijnen uit verschillende 1

Afrikaanse landen die daar nu werken en de indringende video van asielzoekers onderstreepten het belang om op te komen voor mensen in nood. Vanuit het algemeen bestuur was br. Marc Tyrant aanwezig. Hij ziet zijn rol vooral als een begeleiden van de leken spiritijnen. Op een inspirerende manier nam hij ons mee in zijn denken hoe leken spiritijnen een nieuwe energie kunnen zijn voor de congregatie. Hij benadrukte dat leken spiritijnen anders in het leven staan omdat ze bijvoorbeeld gezinnen hebben en andere rollen en posities in kerk en samenleving vervullen. Kortom zij kijken met een andere blik naar de werkelijkheid en kunnen van daaruit een bijdrage leveren aan de congregatie door ‘out-of-the-box te denken’. Kritisch was hij als hij sprak over het gemak waarin wij in onze eigen comfortzone kunnen blijven zitten. Hij daagde ons uit om op zoek te gaan naar de grenzen van onze missionaire inzet en betrokkenheid, om de dialoog met anderen aan te gaan en daardoor verrijkt te worden. Aan het eind van de bijeenkomst hebben we de nieuwe Europese coördinator gekozen. Uiteindelijke staakten de stemmen tussen Sylvestre van de Franse provincie en Marielle van de Nederlandse. De afspraak is gemaakt dat Sylvestre de coördinator wordt en Marielle vicecoördinator waarbij de werkzaamheden verdeeld zullen worden. Door deze oplossing voelen de belangrijke taalgroepen in Europa zich Marielle Beusmans en Sylvestre Wozniak vertegenwoordigd. Het gezellige zaterdagmiddag uitje naar Malahide viel door de zware regen letterlijk, maar niet figuurlijk in het water. Het mooie klassiek ingerichte Grand Hotel was een uitstekende plek om op informele wijze deze inspirerende dagen af te sluiten. Grote dank ook aan de Ierse gastvrijheid en de praktische organisatie. Marielle Beusmans

Zo maar een gesprek…… Hijgend sta ik bij de bus van lijn 3 naar het Afrika Museum. Het tasje in de hand met het boek dat ik net gekocht heb bij Dekker en Van de Vegt: Michel Houellebecq, Onderworpen. Een roman die veel stof heeft doen opwaaien. Het is zaterdagmiddag vóór Pinksteren en je verwacht dat er veel mensen in de bus zullen zitten, maar het blijkt dat ik de enige ben. In de haast heb ik het verkeerde pasje uit mijn portemonnaie gehaald. Het is een bankpasje in plaats van de OV kaart. Het checkapparaat piept niet. “Verkeerd pasje,” zegt de chauffeur. “Het is me al eens vaker overkomen,” antwoord ik, erbij denkend dat ik nog steeds aan Nederland moet wennen en aan al die pasjes die je hier gebruikt. “Mag ik U vragen waar u heen gaat?” “Naar het Afrika Museum.” De bus rijdt weg. “Helemaal naar het Afrika museum. Maar het is toch bijna sluitingstijd?” “Ja, helemaal naar het Afrika Museum.” “Dat is toch een hele mooie omgeving daar.” “Ja, dat is het ook. Het is daar prachtig wonen.” “Woont u daar?” “Ja, ik woon daar.” Het is een tijdje stil. De chauffeur concentreet zich op het verkeer. “Houdt u ook van paarden? Ik zie daar veel paarden in de wei lopen. En ik heb ook wel eens die paarden met jachthonden erbij gezien. Dan wordt er zo’n Britse jachtpartij nagedaan. Het is een prachtig gezicht al die ruiters, paarden en honden.” “Ja, ik heb het ook wel eens gezien, vroeger, maar nu nog niet weer.” 2

We zijn al in Brakkenstein in de Houtlaan, bij het Berchmanianum. “Waar woont u daar eigenlijk?” “Ik woon naast het museum in die houten villa.” “Nou, daar woont u wel heel erg mooi.” “Ja, dat is ook zo.” De conversatie stokt voor een tijdje. “Ik zie daar wel eens Afrikaanse vluchtelingen rondlopen. Ze gaan soms ook met de bus mee. Wat doet u met die mensen daar?” “Dat zijn geen Afrikaanse vluchtelingen, maar Afrikaanse priesters die op de universiteit theologie of Nederlands studeren.” “Oh, zit dat zo.” “Ja, het zijn absoluut geen vluchtelingen.” “Bent u dan eigenaar van dat huis en moet u op die mensen letten?” “Ik ben lid van een religieuze gemeenschap en die Afrikaanse priesters zijn daar ook lid van. Dat wordt een congregatie genoemd. We zitten overal in de wereld en hebben zo’n 3000 leden. We zijn missionarissen. Ik heb bijvoorbeeld zo’n dertig jaar in Oost Afrika gewerkt. De congregatie is eigenaar van het huis.” “Met dat religieuze heb ik niets.” “Oh!!” “Mooi dat u dat doet.” “Ja, ik heb deze baan vrij onverwachts gekregen. Zo gaat dat bij religieuzen.” De bus is bij het museum aangekomen. “Nog een leuk weekend.” “U ook nog een goede Pinksteren toegewenst.” “Dank u.” Mijmerend loop ik naar de villa en doe de voordeur open waar de “Afrikaanse vluchtelingen” op me wachten. Albert de Jong cssp

Thuis is waar je hart is… Melina Pol, afkomstig van de Filipijnen, is momenteel provinciale overste van de zusters Dienaressen van de Heilige Geest in Uden. Zij was een van de sprekers op de platformdag van de werkgroep Internationalisering Religieuze Instituten in november 2014: Ik herinner het me nog; het is nog vers gegrift in mijn geheugen. Het was 4 september 1991. Toen ik op Schiphol aankwam stonden drie zusters op mij te wachten om mij te verwelkomen; één met een enkele rode roos in haar hand: glimlachend, hand zwaaiend. Ik had alle drie nog nooit gezien. Gelukkig waren wij toen nog allemaal in habijt. Dus het was makkelijk mijn medezusters te herkennen. In de auto naar Baexem (ons provinciaal huis toen) hoorde ik vreemde geluiden (de Nederlandse taal). In Baexem zag ik vreemde gezichten en grote zusters in vergelijking met mijn kleine postuur. Oh oh, dacht ik, met alles zal ik moeten wennen; met alles moet ik me aanpassen. Terugkijkend kan ik zeggen dat vanaf de aankomst en de maanden daarop volgend het veel inspanning kostte van mijn kant en van de kant van mijn medezusters om mij hier thuis te kunnen laten voelen. Voor een tijdje voelde ik me een vreemde eend in de bijt. Dagen, weken, maanden verstreken. Ik merkte dat elke zuster in de communiteit in Treebeek (we waren toen met tien zusters) haar best deed om mij te helpen om me thuis te voelen. Zoals: me vertellen wat ik nodig had om me te beschermen tegen de kou. Door me te helpen verstaan wat werd gezegd. Hulp om het vreemde voedsel te leren eten. Om elke zuster te leren kennen. Ook de gewoontes te kennen en in praktijk te brengen. De vriendelijkheid, zorgzaamheid en behulpzaamheid van de zusters waren geweldig! De provinciale overste toen had al lang voor ik aankwam een taalinstituut voor me gevonden. Dus na drie weken was ik al bezig met mijn eerste Nederlandse les in Maastricht. Na bijna een jaar bezig te zijn geweest met de taal en tevens ook met contacten leggen met familie en vrienden van sommige zusters, buren, parochianen, zorgde mijn overste ervoor dat ik wat contacten kreeg met de “buitenwereld”, d.w.z. buiten de communiteit, buiten de buurt en parochie. Organisaties of groepen waar ik kon helpen/werken als vrijwilligster. Zodoende begon ik 3

me thuis te voelen… Maar naar mijn idee was het niet voldoende om me alleen maar thuis te voelen. Er is nog de andere kant van de medaille die veel belangrijker is, want het gaat dieper: het thuiskomen! Het is iets van de lange termijn. Hoe doe je dat, thuiskomen? Het thuiskomen in een andere cultuur, in een nieuwe situatie vraagt meer. Thuis voelen, naar mijn idee, volgens mijn ervaring, is iets van de korte termijn. Het is niet voldoende. Het blijft oppervlakkig. Het proces moet doorgaan; het is een lang proces. Voor mij was het nog een lange weg die ik moest bewandelen: dit proces van thuiskomen! Natuurlijk, toen ik me middenin dit proces bevond was dit woord nooit in mijn hoofd opgekomen. Ik dacht gewoon: ik moet nog verder gaan…ik moet nog wat meer gaan “ondernemen”. Hoe en wat? Ik moest wat bedenken… Onderweg in dit proces van “thuiskomen” kwam ik mensen tegen die wegwijzers voor mij werden. Op dit punt benadruk ik het belang van naar buiten gaan… in contact komen met mensen… “Ga, je bent gezonden”… In mijn werk als vrijwilligster bij het OAC (Opvang – en Advies Centrum) voor daklozen en verslaafden in Heerlen kwam ik mensen tegen die mij inspireerden en hielpen. “Melina, is deze studie die ik nu volg, ook iets voor jou?” MBO— Sociale Dienstverlening. Dit zette me aan het denken. Ja, inderdaad! Dus ging ik MBO – SD studeren. Deze studie bracht mij naar de wereld van het helpen in de Nederlandse samenleving, mensen helpen die uit de boot vallen. In het bijzonder de vluchtelingen en daklozen. Helpen op de Nederlandse manier – aankloppen bij instanties, instellingen, verwijzen en doorverwijzen. Zodoende bouwde ik ook meer contacten op. ‘Netwerken’ noemde men het. Die ervaring gaf me zo’n gevoel van: Dit is het! En tevens verbeterde ik mijn Nederlands! Maar het idee om ook de situatie van de kerk en de geloofsbeleving hier in Nederland beter te begrijpen stelde me voor de vraag: Hoe kan ik de kerkelijke situatie hier beter leren kennen en begrijpen? Op mijn werk bij het OAC kwam ik verschillende mensen tegen, heel verschillend qua geloofsbeleving: van gelovig tot niet gelovig, praktiserend tot niet praktiserend, van zoekend tot zelfverklaard atheïst, Islamiet, etc. Die situatie heeft mij enthousiast en warm gemaakt. Komend uit een sacrale omgeving, zowel thuis als in het klooster, dacht ik: “Hoe moet ik me hier plaatsen? Wat kan ik hiermee doen? Hoe kan ik mijn geloof met mensen delen?” Weer dacht ik: “Ik ga mij eerst verdiepen in deze situatie. Ik ga voor pastoraal werk studeren.” Ik ging naar de UTP Heerlen. Die studie heeft mij inderdaad heel goed geholpen om de kerk/maatschappij van Nederland beter te begrijpen. Termen als bricoleren, relishopping, voetbal als religie, maakten mij nieuwsgierig. Ook de uitdrukking: “Mijn geloof is een privéding”. Wat moest ik daarmee? Het werd een uitdaging voor mij. In de loop van de jaren kwam ik terecht bij het MC (Missionaire Centrum Heerlen), CMBR en KRL , KNR, AMA, SSPS-SVD bijeenkomsten. Deze organisaties en bijeenkomsten brachten mij in de wereld van missie en van missionaris en religieus zijn in Nederland. Bij deze organisaties heb ik in commissies en werkgroepen meegedaan. Bij deze organisaties heb ik vergaderingen en studiedagen bijgewoond. Mijn ervaring hiermee is een en al positief! Niet alleen dat ik veel ideeën of inzichten meekrijg en de situatie beter heb leren kennen en begrijpen, maar vooral ook de mensen, hun zijn en doen, leer ik te begrijpen en positief te benaderen. Ik hoor van sommigen zulke opmerkingen: “vergadering, altijd vergaderen, maar er komt niets van terecht”. Maar voor mij wel. Ik heb veel geleerd van deze studiedagen en vergaderingen. Die ervaring draagt heel goed bij aan mijn thuiskomen hier. Bovendien verbeter ik nog steeds mijn Nederlands! De ervaringen die ik heb opgedaan en nog steeds opdoe maken mij sterk van binnen. Geleidelijk aan ervaar ik dat ik stevig in de schoenen sta. De ervaringen en wat ik heb geleerd geven mij meer en meer zelfvertrouwen, meer kennis en vaardigheden die ik nodig heb om de verantwoordelijke taak die ik nu heb aan te kunnen, op een goede manier gestalte te geven. Mijn medezusters helpen en ondersteunen mij, vooral degenen die in de leiding toen waren. Het voelt goed te weten dat ik niet alleen ben. Samen dragen wij de tas omwille van onze missie in deze tijd, dichtbij en veraf. Nu sta ik voor jullie, een missionaris uit de Filippijnen, lid van een wereldwijde missiecongregatie: de SSpS. Vanaf het 4

begin van mijn religieus leven werd ik gevormd als missionaris en nog steeds word ik gevormd door dit proces van thuiskomen hier in Nederland. Dit vormingsproces is een lange weg, een proces dat mij heeft klaargestoomd om meer en meer een verantwoordelijke taak op mij te nemen tegenover mijn Nederlandse medezusters, tegenover mijn congregatie, tegenover mijn medemens hier in Nederland, nu, in deze tijd. Ik ben thuis hier…ik kan uiteindelijk zeggen: ik hoor erbij. Jullie mogen mij dan van harte welkom heten!

Zomerschijn gouden velden met de geur van een handvol warm geworden regen vanachter een spelende wind de koekoek roepend naar de zomer met de winter nog in de veren de dag lijkt uit de tijd gevallen in een wereld die te wijd geworden is vandaag celebreer ik plechtig een decreet in enkelvoud dan langzaam keer ik in mijzelf terug het is daar eenzaam maar vertrouwd Jeanne Rutte 5

Het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven In het oudste nog door religieuzen bewoonde klooster van Nederland, het kruisherenklooster in Sint Agatha, gemeente Cuijk, is sinds 2006 het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven gevestigd. Zo’n 100 Nederlandse kloostergemeenschappen brengen hier geleidelijk hun archieven, publicaties en museale voorwerpen bijeen. Kloosterlingen hebben vooral in de periode 1850-1970 een uiterst belangrijke bijdrage geleverd aan de opbouw van de Nederlandse samenleving. Zij runden scholen, internaten, ziekenhuizen, verpleeghuizen en psychiatrische instellingen. Ze deden aan jeugdzorg, armenzorg en ouderenzorg. En daarnaast zwierven zij uit over de hele wereld voor het missiewerk. Hun archieven zijn belangrijke getuigen daarvan. Dit erfgoed kan nu door vakmensen en door belangstellenden op één plaats worden geraadpleegd. Daarnaast zijn er in Sint Agatha ook publieksactiviteiten. Er zijn regelmatig concerten en dit jaar is er, tot de wintersluiting op 31 oktober a.s., een grote tentoonstelling te zien over Teresa van Avila. Voor de bouw van een centraal depot voor kloosterarchieven is gekozen voor Sint Agatha vanwege het kruisherenklooster. Dat is zelf, als gebouw, al belangrijk religieus erfgoed. Het werd gesticht in 1371, wordt nog steeds door de kruisheren bewoond en is een van de weinige middeleeuwse kloosters in Nederland die de Reformatie hebben overleefd. Verder hebben de kruisheren zelf ook een historisch zeer belangrijk archief, een grote bibliotheek en veel museale voorwerpen van klasse. In samenwerking met de kruisheren is de grote voorvleugel van het klooster verbouwd en die is nu het hoofdgebouw van het Erfgoedcentrum. Naast dat hoofdgebouw is er een modern archiefdepot verrezen, compleet met verrijdbare archief-stellingen en klimaatbeheersing. De Stichting Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven huurt deze gebouwen van de kruisheren. De in die stichting participerende orden en congregaties huren archiefruimte per strekkende meter. Zij stortten daarvoor een eenmalige bijdrage. Ook de Congregatie van de H. Geest is participant en heeft 140 meter archiefplanken in gebruik. Hoe werkt het?

Nederland telt alles bij elkaar zo’n 150 kloosterarchiefhoudende instanties. Twee derde daarvan is participant van dit project. De omvang van hun archieven varieert erg, van één tot een paar honderd meter. Op de website www.erfgoedkloosterleven.nl is te zien welke instituten meedoen. Die website is heel belangrijk. Steeds als orden en congregaties nieuw materiaal brengen, leveren ze daar verplicht ook een inventaris bij, en die komt op de site. Op de website is ook de catalogus van de erfgoedbibliotheek te vinden en de voorwerpencatalogus. Het opgeslagen archiefmateriaal blijft eigendom van de betreffende religieuze gemeenschappen. Dat betekent dat inzage in de meeste gevallen pas kan worden verleend na toestemming door de betreffende oversten. Belangstellenden kunnen middels e-mail tevoren schriftelijk toestemming voor inzage vragen. De bibliotheek omvat zo'n 30.000 banden en bestaat uit twee delen: de oude 6

bibliotheek van het kruisherenklooster en een speciale bibliotheek over het Nederlandse kloosterleven. In de studiezaal van het Erfgoedcentrum staat een deel van de boeken en tijdschriften in open opstelling. Soorten archiefmateriaal

Je vindt in de archieven uiteraard geschreven en gedrukte documenten, maar ook foto’s, dia’s, prentbriefkaarten, geluidsbanden en films. Opmerkelijk is vooral het grote aantal brieven, dat was tot de jaren vijftig nu eenmaal zowat het enige communicatiemiddel. Brieven van missionarissen zijn vaak juweeltjes die een prachtig beeld geven van hun werk en van het land en volk waar ze verbleven. Andere activiteiten Erfgoedcentrum

Er is een bezoekerscentrum in het poortgebouw van het klooster waarin een korte geschiedenis is te zien van het Nederlandse kloosterleven. Daarnaast zijn er regelmatig tentoonstellingen van de ongeveer 3000 historische voorwerpen in het depot en ook van de archiefstukken en de boeken. Om dit allemaal te runnen zijn er, behalve de directeur Marga Arendsen, nog 9 andere betaalde krachten in dienst, en werken er 40 enthousiaste vrijwilligers. Van 1 mei tot 1 november is het Erfgoedcentrum geopend voor individuele bezoekers, op de woensdag-, donderdag-, vrijdag- en zondagmiddag. Vriend worden? Vindt u het bewaren en ontsluiten van de archieven van Nederlandse kloosters ook van veel belang? Steun dan het werk van de Stichting Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven en wordt vriend. Zie de website www.erfgoedkloosterleven.nl onder Vriendenkring voor meer informatie. Lidy Verdegaal Secretaris Bestuur Stichting Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven

Verjaardagen in juli 3 Piet Delisse 5 Jef Litjens 18 Henk Peters 21 Albert de Jong 25 Johan Berndsen

Verjaardagen in augustus 2 Harrie Tullemans 5 Zr. William Pijnappels 10 Jan Schiks 12 Joop de Boer

12 Harrie van Otterdijk 14 Jacques Verhees 15 Jan Retera 26 Louis Verhaag

7

Wie is Jo Maas ? Jo, wij, Spiritijnen, kennen je vooral van je vrijwilligerswerk op het Kasteel, d.w.z. het onderhoud van het kerkhof samen met Piet Delisse en zijn familie, het maaien van de gazons en van het voetbalveld, en het opknappen van allerlei klusjes in en rond het kasteel toen we er nog woonden. Hoe ben je met ons in contact gekomen ? En sinds hoelang doe je dit vrijwilligerswerk al voor ons ? Jo: In 1998 ging ik in de VUT en in 1999, toen pater Dorus Rooijakkers op het kasteel werd begraven, raakte ik bij de uitvaart in gesprek met broeder Harrie van Otterdijk die daar altijd aan het werk was. Ik vroeg hem of hij daarbij een vrijwilliger kon gebruiken voor in het park en overal waar iemand nodig was. Zo ben ik begonnen. Ik heb toen ook Jos Bankers geholpen met allerlei klusjes. Zowel in Gemert zelf als in Gennep of elders als jullie hulp nodig hadden. Wat voor werk deed je voordat je bij ons bent gekomen ? Jo: Ik ben eerst een tijdje zelfstandig boer geweest, maar dat lag me niet zo. Toen werd ik melkboer voor één jaar, heb in een garage gewerkt ook één jaar en ben ik kippenboer geweest, ook één jaar. In 1970 kwam ik bij Bavaria als vrachtwagenchauffeur te werken. Eerst op de grote route en daarna in het hele land voor de evenementen in tenten bij beurzen enz. Tot 1998. Dat was een leuke tijd, al waren het vaak wel lange dagen, want ik was niet vaak om 5 uur afgewerkt. Je kent intussen al heel wat Spiritijnen en je komt samen met je vrouw regelmatig naar Gennep om ons op te zoeken. Wat treft je vooral bij ons Spiritijnen, wat valt jullie bij ons op Jo: Ik ben graag bij jullie, want dan ben ik bezig en dat trekt me vooral aan. Toen jullie uit het kasteel vertrokken waren in 2010, was het daarna toch wel vreemd en erg stil op het kasteel. Dat was wel even wennen… want je bent er dan helemaal alleen en ziet er bijna niemand. Toch doe ik het werk er heel graag. Mogen we iets weten van je privéleven. Ben je getrouwd, hebben jullie kinderen, heb je naast het vrijwilligerswerk ook nog een hobby ? Jo: Ik ben bijna 50 jaar getrouwd, heb 2 dochters en vijf kleinkinderen. Mijn enige hobby is puzzelen, en verder naar muziek luisteren en lezen. Een mens moet bezig zijn… Wat zou je nog willen toevoegen aan dit interview ? Jo: Ik hoop dat ik gezond blijf en nog lang bezig mag zijn. Ik ben eigenlijk alle dagen wel op het kasteel om alles wat in de gaten te houden. Op woensdagmiddag komen de vrijwilligers werken, maar dat regelt Piet Delisse. Ik doe mijn eigen werk. Jo, bedankt voor dit interview en vooral voor alles wat je als vrijwilliger voor ons doet of hebt gedaan. We hopen dat je dit nog lang mag doen. Heel speciaal bedankt voor het onderhoud van ons kerkhof, dat een van de mooiste kerkhoven van onze congregatie wordt genoemd. Kees Bruin 8

Een Pelgrimsweekend in Vessem…. In het weekend van 13 en 14 juni ben ik, als vriend van de Medestanders, met hen meegegaan naar de Pelgrimshoeve “Kafarnaum” in Vessem. Het regende op die zaterdagmorgen maar het hartelijk onthaal van 2 vrijwillige gastdames uit Groningen gaf ons direct een warm gevoel. We mochten ons installeren op de eerste verdieping. Na de wederzijdse begroetingen met koffie, thee en appeltaart ging het weekend van start. Een Pelgrimswandeling waarbinnen geestelijke verrijking als uitgangspunten meegegeven werden…… Overdenkingen, uitgedrukt in woorden, waaraan ieder op zijn of haar manier al lopend uiting kon geven…. Een wandeling waarbij ook de knooppunten een beroep deden op onze creativiteit…… Een rustmoment in de open vlakte met na enkele kilometers een terrasje als beloning….. De doorgewinterde wandelaars gingen te voet weer verder……de overigen werden teruggebracht. Om 18.30 uur verraste de gastdames ons met een heerlijke maaltijd. Daarna, nog even genietend van de zon, werden ons bezinningsmomenten aangeboden in de vorm van gedichten. ’s Avonds stond er een dvd op het programma waarin we een inkijk kregen te zien uit het leven van de keizerspinguïns die leven in Antartica. Het was een zeer indrukwekkende film. De volgende morgen om 8.30 uur weer een geweldig verzorgd ontbijt waarna we naar het stiltecentrum gingen om al mediterend tot het wezen van onszelf te komen. Aansluitend een gezamenlijke viering waarin onder meer de wezenlijke momenten van ons weekend naar voren werden gebracht. Het gaf een saamhorigheidsgevoel waarbij ook onze gastdames hun inbreng wisten te geven. Het weekend heeft mij goed gedaan…….de rust te ervaren om in dialoog weer dicht bij jezelf te kunnen zijn. Met dank aan de voorbereidingsgroep, Leny Teunissen

9

Open Kloosterdag Op zondag 14 juni mochten wij rond de 200 bezoekers ontvangen binnen onze muren in Gennep op de extra Open Kloosterdag in het Jaar van het Religieuze Leven. En dat was in één woord een daverend succes ! De film “Het Slot van de Spiritijnen” trok wel de meeste bezoekers. Die film werd 2 keer getoond in onze kapel. Maar ook de boekenmarkt, de verkoop van Afrikaanse kunst, de demonstraties van het rozenkransen-maken alsook de boekbinderij werden goed bezocht. Anderen gingen meer in gesprek met een van de paters of broeders tijdens een rondleiding door het huis, bij de tentoonstelling in de loopgang of bij een kopje koffie of thee met een koekje in een van de zalen. We kijken terug op een geslaagde middag met dank aan de mensen die eraan hebben meegeholpen. De verkoop van boeken, Afrikaanse kunst en rozenkransen heeft het mooie bedrag van ruim € 300,00 opgebracht voor broeder Jules Habets, die intussen weer naar Kameroen is vertrokken. Meer foto’s op onze website: www.missie-geest.nl

Een bijzondere diplomauitreiking in Eindhoven Op zaterdagmiddag 20 juni was er een bijzondere bijeenkomst bij het Missionair Team in 5 Eindhoven. Er werden voor het eerst certificaten uitgereikt aan een aantal mensen die gedurende enkele jaren de cursus JPIC (Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping) hadden gevolgd, welke vanuit de Duquesne Universiteit van Pittsburgh in de V.S. werd gegeven. Enkele jaren geleden werd deze cursus gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van de JPIC coördinatoren van de Europese spirtijnse provincies in Dublin. Marcel Uzoigwe en Kees Bruin waren daar toen bij aanwezig. Marcel heeft dit verder opgepakt en georganiseerd. De Nederlandse provincie is de enige die deze cursus heeft opgezet in Europa. Daarom was deze diplomauitreiking een unieke gebeurtenis en kreeg zij ook een feestelijk tintje. Er waren meerdere mensen bij uitgenodigd en enkelen onder hen hielden een korte toespraak. Als eerste was dat Martin van Moorsel als ontvangende provinciaal. Van al degenen die tot nu toe deel hebben uitgemaakt van het Missionair Team, is hij degene die er het langst bij betrokken is geweest, 26 jaar. Hij zei dan ook dat hij het Team “van binnen en buiten en van onder tot boven” kende. In het kort vertelde hij wat de aanleiding is geweest om een speciaal spiritijns project in Eindhoven te beginnen. In 1983 kwam het idee op om vanuit ons spiritijns charisma iets te doen voor randmaatschappelijken en jongeren in Nederland. Er werd bewust niet gekozen voor een parochie maar voor speciale aandachtspunten zoals daklozen en vluchtelingen, universiteitsstudenten en kinderen, mensen aan de rand van de maatschappij, 10

vanuit een open huis en met aandacht voor iedereen. Het groeide langzaamaan uit tot een meer bewust werk onder vreemdelingen vanuit een parochie, wat er toe geleid heeft dat er mensen van buiten , o.a. uit Afrika bij gehaald werden. Er kwamen meer projecten in Nederland, zoals in Rotterdam. Later ook in Berg en Dal met meer aandacht voor de universitaire opleiding van Afrikaanse spiritijnen, waardoor er nog meer mensen uit het Zuiden zullen moeten komen om die projecten overeind te kunnen houden. Voor deze cursus JPIC is er speciaal samenwerking gezocht met de KNR, wat er toe geleid heeft dat Tom Boesten en Gerard Moorman medecursisten werden. Op deze bijeenkomst in Eindhoven werd aan de mensen die van ver gekomen waren de gelegenheid gegeven om iets over JPIC en de congregatie te zeggen. Vanuit Rome was de algemeen coördinator JPIC, pater J. Nnorom, speciaal voor deze gelegenheid naar Eindhoven gekomen. Uitgaand van de besluiten van het laatste algemeen kapittel in Bagamoyo (Tanzania), gaf hij in het kort aan wat het belang was van JPIC voor de Spiritijnen. Ook een vertegenwoordiger van het AEFJN uit België was aanwezig en deze vertelde in het kort over zijn werk en over de rol van de congregatie binnen deze beweging. Hoogtepunt van de middag was het uitreiken van de eerste certificaten. Ieder cursist gaf eerst in het kort aan wat hij of zij als onderwerp had gekozen en hoe zij de cursus gevolgd hadden. Als eerste kreeg zuster Alberta, zuster van Liefde van de Hoogstraat in Eindhoven, haar certificaat. Zij had zich gericht op de Vrede-opbouw. Martin van Moorsel reikte haar het certificaat uit. Zij kennen elkaar al jaren omdat zij in het verleden in Eindhoven veel samengewerkt hebben. Als tweede cursist ontving zuster Ann van de Missiezusters van het Kostbaar Bloed in Aarle-Rixtel haar certificaat uit handen van onze vertegenwoordiger uit Rome, J. Nnorom. Tom Boesten had de cursus gevolgd vanuit de Katholieke sociale leer en het onderwijs. Marielle Beusmans reikte hem het certificaat uit. Zij kennen elkaar al vanuit hun opleidingstijd in Rolduc. Een broeder van Maastricht, Jos Berkemeyer, was elke keer vanuit Maastricht naar Eindhoven gekomen om de cursus te volgen. Het Engels was voor hem wel een handicap, maar hij heeft het toch gevolgd en mij kwam de eer toe hem het certificaat uit te reiken. Gerard Moorman had de cursus gevolgd vanuit een heikel onderwerp, nl. de ecologie en het behoud van de schepping: Water. Hij kreeg het certificaat uit handen van een Tanzaniaanse dame, Mayrose Majinge, die haar land is moeten ontvluchten als gevolg van haar strijd tegen corruptie. In zijn dankwoord onderstreepte Gerard dat het een waar groepsgebeuren was en hij bedankte vooral ook Marcel die zich onvermoeibaar had ingezet om de cursus te doen slagen. Ook degenen die deze middag verder georganiseerd hadden, Chima en John en de dames op de achtergrond werden door hem bedankt, want de bijeenkomst werd afgesloten met een drankje en een hapje waarbij wij de gelegenheid hadden wat nader met elkaar kennis te maken. We waren met enkele spiritijnen van Gennep naar Eindhoven gekomen en op de terugweg vond ieder van ons dat het een mooie middag was geweest en waren we trots op wat onze collega’s hadden gerealiseerd. De cursus mag gerust herhaald worden. Kees Bruin 11

Dagboek mei – juni 2015 17 mei De hoofdstraat van Gennep is vandaag afgesloten om ze vrij te maken voor een grote braderie/markt. Vele van onze medebroeders profiteren van het prachtige weer en wagen zich in de woelige massa om een kijkje te gaan nemen en de warme ambiance lijfelijk te ervaren. De opbrengst van de vastenactie binnen onze Gennepse communiteit, bestemd voor de Centraal Afrikaanse Republiek waar nog steeds een burgeroorlog heerst, bedraagt 448 euro. Een heel mooi bedrag. Dank aan alle gulle gevers. 18 mei Het nieuwe provinciaal bestuur begint vandaag enthousiast aan zijn eerste vergadering met een overvolle agenda, zodat het genoodzaakt is ook in de namiddag door te werken. Voor het nieuwe lid Marcel Uzoigwe is het even wennen. Meteen na beëindiging van het beraad van het provinciaal bestuur, wordt de vergaderzaal bezet door de leden van de huisraad om wat huishoudelijke kwesties te bespreken. Sinds vrijdag zijn wij in Gennep de pinksternoveen begonnen, die ons door het algemeen bestuur in Rome is toegezonden. De teksten ter overweging zijn inspirerend. Dank aan het algemeen bestuur in Rome voor de tekst en aan Frans Timmermans voor de goed-leesbare Nederlandse vertaling. 20 mei Eind vorige week ontvingen wij een brief van de IND, waarin deze een positief MVV advies uitbrengt en verklaart de intentie te hebben een verblijfsvergunning te verstrekken aan pater Alexis Ndzalouma van de Provincie Congo (Brazzaville), zodra hij in Nederland zal zijn aangekomen. Vandaag ontvangen wij een soortgelijke brief met de mededeling dat ook François Numbi van de Provincie Congo (Kinshasa) welkom is in ons land. Wij zijn blij dat de verblijfsvergunningen voor onze Afrikaanse medebroeders, die sinds kort via bemiddeling van Everaert Advocaten worden aangevraagd, nu sneller verkregen worden. Alexis wordt op 9 juli priestergewijd en hoopt begin september in Nederland te zijn. François wordt in augustus reeds verwacht. 21 mei De voorbereidingen op de open kloosterdag van 14 juni zijn in Gennep in volle gang: in de regio worden posters opgehangen, persberichten gaan naar diverse bladen, er worden boeken verzameld voor de boekenmarkt, enz. Wij rekenen erop dat al onze medebroeders op die bewuste dag inzetbaar zullen zijn. 22 mei Onze Tanzaniaanse medebroeder Mgr. Rogath Kimaryo, bisschop van Same, brengt in gezelschap van broeder Deogratias een beleefdheidsbezoek aan het provinciaal bestuur. De bisschop is gedurende 2 dagen op werkbezoek bij een werkgroep voor Tanzania in Tilburg. Same en Tilburg zijn een soort partnerschap met elkaar aangegaan. Op het gemeentehuis van Gennep worden vanavond de wandelaars van de avondvierdaagse feestelijk onthaald door de burgemeester. Onder de deelnemers bevinden zich ook enkele medebroeders uit Libermannhof, die gezeten in een rolstoel en geholpen door collega’s, de finish hebben weten te halen. Zij hebben een paar barre avonden met wind en regen moeten trotseren, maar het mooie weer van vanavond en de feestelijke ontvangst met bloemen door de burgemeester onder de verwonderde blikken van een jong ooievaarspaar maken alles weer goed. 23 mei Frans Timmermans vertrekt tot 1 juni naar Ierland, waar hij uitgenodigd is om de jaarlijkse retraite van onze Ierse medebroeders te begeleiden. 24 mei Pinksteren, hoogfeest van onze congregatie. Cilia en Maria Hoekstra uit Düsseldorf, nichtjes van onze broeder Liborius Hoekstra, zijn al vroeg met een bloemetje in Gennep aanwezig 12

om samen met ons de Eucharistie te vieren. Ook na het overlijden van hun oom voelen zij zich nog steeds erg verbonden met de Nederlandse spiritijnen en zij weten dat de deur hier altijd wijd voor hen open staat. 25 mei Kees Bruin treint naar Assen om het plaatselijke museum te bezoeken. Maar de werkelijke reden van zijn reis is waarschijnlijk dat hij nader kennis wil maken met Bartje en in het plaatselijk restaurantje zelf proefondervindelijk wil testen of die “brune bonen” werkelijk zo onsmakelijk zijn, dat er niet voor gebeden hoeft te worden. Het schijnt allemaal nogal meegevallen te zijn, want enthousiast de loftrompet stekend over alles wat Assen heet, stapte hij tegen de avond opgewekt de kloosterpoort in Gennep weer binnen. Harrie Clijsters heeft sinds kort een waarlijk nieuwe start gemaakt. Sinds hij een tijdje geleden zijn versleten roestige brommer aan een oudijzeropkoper meegegeven heeft, lieten zijn tachtig-jaar-oude benen het binnen niet al te lange tijd ook afweten. Dit was het alziend oog van Gerry natuurlijk niet ontgaan en zij kwam meteen met de oplossing voor het probleem: een rollator. Sinds kort zien wij Harrie dan ook als een kievit achter zijn rollator aan door het huis bezemen, wat ook niet altijd zonder gevaar is. Maar een ding is zeker, bij Harrie zit er de vaart weer in. Tegen de avond worden wij verblijd met bezoek uit Amstelveen: pater Simon van Niel en zijn huisgenote Basilea zijn reeds gekomen om morgen Spiritijnendag mee te kunnen vieren. Zo zijn ze ervan verzekerd dat zij morgen op de eerste rij plaats kunnen nemen. 26 mei Spiritijnendag. Vanuit het hele land zijn er velen naar Gennep gekomen: medebroeders, zusters, medestanders, vrienden van de spiritijnen uit Rotterdam, lekenmedewerkers … Het nieuwe provinciaal bestuur, dat zich vandaag officieel presenteert, gaat voor in de feestelijke eucharistieviering. Koos Gordijn schetst in grote trekken het wel en wee van de provincie en uit alle kelen wordt het nieuwe bestuur veel geluk, doortastendheid en wijsheid toegewenst. Zij schijnen dit erg serieus te nemen, want in de namiddag trekt het bestuur zich meteen terug in vergadering. Zij hebben een gesprek met Leo Gottenbos en maken met hem de afspraak dat hij half september definitief naar Nederland zal terugkeren om zich voor te bereiden op een nieuwe taak hier te lande. Vrijdag a.s. zal Leo weer vertrekken naar Valadares (Brazilië), waarschijnlijk voor de laatste keer. 27 mei Het weer is prachtig en de zon lokt de mensen naar buiten. Zo worden Pieter Pubben en Piet Loohuis opgemerkt in de stad, samen gezellig genietend van een ijsje op het terrasje bij “Het Geveltje”. De meer serieuze zaken laten ze met een gerust hart over aan het bestuur. Zo zijn Theo Naus en Martin van Moorsel al vroeg in de ochtend richting Brussel vertrokken om deel te nemen aan een vergadering van de provinciale raad van de Provincie Europa. Een reportageteam van NIMA (TV Gennep) komt op bezoek in Spiritijnenhof om als voorbereiding op de komende Open Kloosterdag een kort interviewtje af te nemen. Kees Bruin en Piet Meeuws geven een summiere toelichting op de betekenis van deze bijzondere manifestatie. 28 mei In Libermannhof is er vanmiddag een interessante lezing over de persoon van Norbertus van Gennep. Intussen zit Mw. Wilberts onopvallend jarig te zijn en trakteert bij het middagmaal alle bewoners op een goed glaasje wijn. Toos, bedankt en onze oprechte gelukwensen ! 30 mei Martin van Moorsel (zouden ze in Brussel niet weten dat hij op Esdonk geboren is ?) moet vandaag opnieuw naar Brussel, nu voor een bijeenkomst van het dagelijks bestuur van de UCE (Union des Circonscriptions d’Europe). 1 juni Het provinciaal bestuur overlegt met de medebroeders die zich bezig houden met tuin, bos en hertenwei. De diverse taken worden als volgt verdeeld: Pieter Vaars blijft zijn eigen taken 13

en klussen uitvoeren als voorheen, Piet Delisse neemt de verantwoordelijkheid en de coördinatie op zich van alles wat tuin en bos betreft. Cor Kok blijft de onvervangbare derde op dit terrein, maar omdat we hier te maken hebben met een megaonderneming stellen Piet en Cor iedere helpende hand van de medebroeders erg op prijs. Jan Schiks vertrekt vandaag voor een dag of vijf ter bezinning naar de Benedictijner abdij te Egmond Binnen. Wij wensen hem heel veel devotie toe. 3 juni Jules Habets reist af naar Someren om daar aan Paul de Jong de groeten over te brengen van diens broer Gerard die in Yaounde woont en om de familie een beetje bij te praten over de actuele situatie van Gerard. Alle aanwezige “Jongens” zijn erg tevreden over de ontvangen informatie betreffende hun verwegge broer. 4 juni Pater Marcel Kessy cssp. keert vandaag terug naar Tanzania. Marcel is op 25 maart in Nederland aangekomen om stage te lopen bij het Afrika Museum en hij logeerde gedurende deze periode in Villa Poullart des Places. Marcel is directeur van het spiritijns museum in Bagamoyo, dat indertijd is opgezet door pater Frits Versteijnen. Het is de bedoeling dat hij met de hier opgedane kennis het museum van Bagamoyo verder zal ontwikkelen en vernieuwen. Bij het missionair team in Eindhoven brengen Zeger-Jan Kock en Mariëlle Beusmans verslag uit over het congres van de Europese medestanders in Dublin. Zij zijn beiden erg positief over deze bijeenkomst en geven aan dat deze spiritijnse lekengroep in de verschillende provincies tot volwassenheid is gekomen, in die zin dat zij minder afhankelijk is geworden van de spiritijnen. 5 juni Jan Schiks is vanavond weer in onze kloostergemeenschap te Gennep teruggekeerd, spiritueel helemaal opgeladen, hoor ik iemand zeggen. Toch kun je dit niet direct uit zijn lichaamstaal opmaken. Op zeker moment zien wij iemand met een rollator met zijn reistas binnen komen rijden. Jan zelf komt ruim een kwartier later op zijn tandvlees lopend binnengesukkeld. Dat laatste stukje, van de bushalte tot de huisdeur, had hem de das om gedaan en dat was hem duidelijk aan te zien, want hij was buiten adem. Toch had hij in Egmond vruchtbare dagen doorgebracht, zodat hij er weer een heel jaar tegen kan. 6 juni Johan Berndsen vertrekt op bedevaart naar Beauraing. Hij wordt op 9 juni weer thuis verwacht. 7 juni Vandaag hebben de medestanders hun jaarlijks uitje georganiseerd voor de communiteit van Gennep. Zij gaan met een vijftiental medebroeders naar de Passiespelen in Tegelen. Rond half zeven zijn ze weer allemaal terug in Gennep, heel erg tevreden, zowel over de voorstelling als over het vervoer. Een oprecht “dank u wel” aan de medestand(st)ers. Bij hun vertrek in Tegelen is er even een moment van paniek, zij missen er een. Zonder zich te bedenken laat Annelies haar auto en de reeds aanwezige medepassagiers in de steek en gaat alleen op zoek naar het verloren schaap. Dank zij haar kordate optreden wordt de vermiste apostel toch tamelijk snel teruggevonden en met de kudde verenigd. Het was blijkbaar de laatste akte van de Passiespelen, de actualisering van “de parabel van de Goede Herder”, het hoorde er blijkbaar gewoon bij. Dankjewel Annelies. 8 juni In de voormiddag ontvangt het provinciaal bestuur Charles Eba’a Asse en Chima Anyaeze en in de namiddag heeft de reguliere wekelijkse bestuursvergadering plaats. 10 juni Johan Berndsen is gisteren teruggekeerd van zijn bedevaart naar Beauraing. Vandaag profiteert hij van een vrijkaartje om per trein naar Schiphol te reizen, op zoek naar zijn koffer dat bij zijn laatste bedevaart naar Lourdes ergens in de Pyreneeën is achtergebleven. Maar helaas, op Schiphol nog steeds geen spoor van het bewuste koffer. Het is een

14

vervelend akkefietje dat zich niet te vaak moet herhalen, want dan komt zelfs Johan, die toch een verwoed bedevaartganger is, op den duur valieskes te kort. 11 juni Vandaag houdt de KNR haar algemene vergadering, een megabijeenkomst van ruim 120 provinciaal oversten. Martin van Moorsel wordt gevraagd bij deze gelegenheid iets te zeggen over de bestuurbaarheid van onze provincie. 13 juni Een dertiental medestanders treffen elkaar voor hun pelgrimsweekend in Huize Kafarnaum in Vessem, vertrekpunt voor vele Compostella-gangers. 14 juni Een geslaagde Open Kloosterdag in Gennep. U vindt een beschrijving van dit evenement elders in dit blad. 15 juni Vandaag begint in Gennep onze jaarlijkse retraite die zal worden geleid door pater Joost Koopmans, Augustijn. De spiritijnen zijn voor Joost geen vreemden, omdat hij, alvorens in te treden bij de Augustijnen, een gedeelte van zijn opleiding heeft gedaan op de KIBO in Hattem, het noviciaat in Baarle Nassau, en een gedeelte van de hogere studies op ons kasteel in Gemert. Het thema van de retraite is: “Wat maakt Augustinus zo boeiend voor onze tijd ?” Pieter Vaars en Albert de Jong hebben ervoor gekozen hun retraite dit jaar in Spanje te houden en laten de zorgen voor de hertjes, geiten en kippen over aan Theo ten Brink. 18 juni Vanavond sluiten wij de retraite af. Hangt er normaal gesproken reeds een zekere serene sfeer in ons huis, de laatste dagen was deze nog tastbaarder en intenser aanwezig, waarschijnlijk als gevolg van de retraite. De conferenties van Joost Koopmans werden over het algemeen erg gewaardeerd. Zij waren in een eenvoudige taal en niet te lang. Joost gaf ons aan de hand van een aantal teksten van Augustinus een frisse nieuwe kijk op deze belangrijke figuur voor de Kerk. Namens alle retraitanten: Joost, heel veel dank ! 19 juni Wij vieren onze jaarlijkse Jubilarissendag. Vandaag worden in het zonnetje gezet: broeder Peter van der Drift, 65 jaar geprofest; zuster Antonia Pepers, 60 jaar geprofest; de paters Wim Dewez, Iede de Lange en Harrie Zandbelt, allen 50 jaar priester. Harrie Zandbelt gaat voor in de viering en weet ons te boeien met zijn persoonlijk levensverhaal als missionaris in de Centraal Afrikaanse Republiek. Natuurlijk wordt er op de jubilarissen getoast en een cateringbedrijf zorgt voor een feestelijk middagmaal. Iede de Lange is bij deze viering niet aanwezig. Hij verblijft in Ethiopië en zal daar eind juli zijn feest vieren, daags voordat men er het feit herdenkt, dat de spiritijnen 40 jaar in het land aanwezig zijn. Bij deze feestelijke herdenking zal Albert de Jong onze provincie vertegenwoordigen. Johan Berndsen vertrekt voor enige dagen naar Bergerac (Frankrijk) op familiebezoek. 20 juni Bij het Missionair Team in Eindhoven heeft vandaag de uitreiking plaats van een aantal certificaten aan personen die met succes een cursus betreffende het onderwerp “Justice, Peace and Integrety of Creation” hebben gevolgd. U vind hiervan een verslag elders in dit blad. 23 juni Koos Gordijn en Piet Delisse halen bij de zusters van de H. Geest in Wijchen een auto op die wij hen geleend hadden, maar die zij niet meer gebruiken. Natuurlijk krijgen wij allemaal de hartelijke groeten van de zusters. 24 juni Martin van Moorsel vertrekt vandaag op vakantie en zet koers richting de Pyreneeën. Wij wensen hem een goede reis en een verkwikkend verblijf tussen de klipgeiten, berggemzen en misschien zelfs een soort “grizzly”. Wij zullen hem missen. 27 juni Broeder Jules Habets die hier in Gennep zijn vakantie heeft doorgebracht neemt afscheid van ons en vertrekt weer naar zijn missiepost in Yaounde (Kameroen). Wij wensen hem een voorspoedige reis en een vruchtbaar apostolaat.

15

Adreswijzigingen Paters en broeders Contactadressen buitenlandse medebroeders (pagina 9) Toevoegen: Ethiopië Fr. D. Bukenya P.O. Box 9166 Addis Ababa Ethiopia T. 00 251 11 551849 Mobiel 251-920751879 18 C. Eba’a Asse E-mail [email protected] 23 J.Habets E-mail [email protected] 28 A. Jansen E-mail [email protected] 31 J.B. Kamoga Provinciaal P. M. Andama 71 F.Wijnen Tel 010-4808598 Titus Ikyomke Postweg 6 6571 CS Berg en Dal Nederland E-mail [email protected]

27-05-79 19-07-2014 P. John Atoba P.O. Box 314 Abuade, Benue State Nigeria (North-East)

1960 – 2015…………

De volgende Spinet verschijnt donderdag 3 september.

Fijne vakantie! 16