6-2-2015
Een mini Enquete Jurisprudentie Tuchtcollege inzake Medisch Beroepsgeheim
• U bent huisarts en uw waarnemer heeft gisteren een meisje zonder ouder gezien met een Sexueel Overdraagbare Aandoening (SOA) en deze ook behandeld. • Vandaag is de moeder op bezoek en die wil precies weten waarom dochter gisteren op consult was.
Alex Roose , Januari 2015
Wat doet U?? • A. Als het meisje 11 jaar is? • B. Als het meisje 13 jaar is? • C. Als het meisje 16 jaar is?
• En kan de beslissing anders zijn als U weet dat moeder 15 jaar oud was toen dochter werd geboren?
• D. Als het meisje 18 jaar is?
Wat algemene bevindingen v.w.b medische tuchtzaken in Nederland: -
- niet alle MTC’s leggen dezelfde maatregelen op voor een vergelijkbaar “vergrijp” - geen inzicht in eigen verkeerd handelen levert veelal een zwaardere maatregel op - een verdediging à la “waar gehakt wordt vallen spaanders” is niet slim - vaak wordt de verkeerde arts aangeklaagd, dat is reuze pech voor die arts.
1
6-2-2015
Huisartsen en 347maatregelen in de periode 1997-2007 • • • • • •
Waarschuwing: 246 = 71% Berisping: 69 = 20% (Voorwaardelijke) schorsing: 20 = 6% Boete: 10 = 3% Doorhalen BIG: 2 = < 1% Gedeeltelijke ontzegging: 1 =<1%
Nederlandse cijfers geextrapoleerd naar Curaçao Nederland: 16,5 miljoen inwoners Curaçao: 150000 inwoners De verhouding is grofweg 1:110
De afgelopen 10 jaar op Curaçao: Dat zou betekenen dat in een 10 jaars periode op Curaçao 3.15 huisartsen een maatregel opgelegd krijgen
• 3 huisartsen met door het MTC gegrond verklaarde klacht met maatregel. • Dit cijfer is gecorrigeerd naar aantal bewoners dus vergeklijkbaar met Nederland
Conclusie
Het is niet waar dat er hier nooit bij het MTC geklaagd wordt en er geen uitspraken van het MTC zijn
Onderverdeling Tuchtzaken: - patiëntrechtelijk - organisatorisch - medisch
2
6-2-2015
Patiëntrechtelijk a. Informatie - bv foute interpretatie uitslag HIV-test:
Patiëntrechtelijk c. Bejegening. Patiënt:
”Ik wil een foto van mijn been”
Patiëntrechtelijk d. Schending beroepsgeheim Voorbeeld: -Zonder permissie info geven aan (levens)verzekering -Informatie verschaffen aan ouder over meerderjarig kind of andersom.
Maatregel is meestal waarschuwing, soms berisping
Patiëntrechtelijk b. Toestemming • Patiëntennamen en adressen verschaft aan farmaceutische industrie
Patiëntrechtelijk c. Bejegening. Dokter:
“wat een flauwekul, je bent een echte zeurpiet ”
Patiëntrechtelijk e. Afgifte verklaring Maatregel varieert van waarschuwing tot doorhalen in het BIG-register Het gaat veelal om echtscheidingen, incest of mishandeling.
Wees alert bij elk verzoek van
advocaten!!!
3
6-2-2015
Conclusie • In het algemeen dienen artsen terughoudend te zijn met het afgeven van verklaringen over patiënten.
• Een medische verklaring behoort geen oordeel in te houden maar de medisch relevante gegevens waaruit anderen conclusies kunnen trekken • Een verklaring mag nooit informatie bevatten over een persoon die niet van deze verklaring op de hoogte is
Patiëntrechtelijk f. Schending zorgplicht -liefdesrelaties met patiënten : meestal schorsing
Onderverdeling Tuchtzaken:
organisatorisch
- patiëntrechtelijk
• a. Taakopvatting, Bereikbaarheid en Organisatie van de praktijk.
- organisatorisch
-Voorbeeld de slechte PAP- of PSA- uitslag die zonder gevolg blijft:
- medisch
Maatregel: Waarschuwing
4
6-2-2015
organisatorisch b. Praktijkassistente: • niet doorgeven van visite-aanvraag • zelfstandig advies gegeven;
organisatorisch c: Overdracht en dossiervorming. 1.Niet bijhouden en/of zoek laten raken van een dossier 2.Nadat een klacht is ingediend alsnog het dossier fictief bijwerken.
organisatorisch
Onderverdeling Tuchtzaken:
D: Schending richtlijnen:
- patiënt rechtelijk
• Bij- en nascholing zijn een
- organisatorisch
toetsingsinstrument voor het tuchtrecht • Onder deze noemer is ook frauduleus declaratiegedrag te vatten.
- medisch
Medische aspecten • • • • •
Huisbezoek door (waarnemend) huisarts Anamnese, onderzoek, diagnose Therapie & medicatie Begeleiding, vervolgbeleid & nazorg Doorverwijzen
Schending Beroepsgeheim • • • •
Is er een wet? Hoe oud is de wet? Geschreven in oud nederlandsch? Leesbaar voor de mensen voor wie die wet bedoeld is? • Waar vind je die wet?
5
6-2-2015
Waar vindt U de wet: • De wet:, “slechts” 14 jaar oud PB 2000 no 118 Zoals gebruikelijk geschreven door juristen voor juristen. Het wordt tijd voor een “”populaire”” versie die begrijpelijk is voor
www.inspectiegmn.org
ZORGVERLENERS
Quiz: • Hoeveel woorden heeft de eerste zin van deze wet? a. 10 ? b. 30 ? c. 50 ? d. 66 ?
Citaten uit de wet • Artikel 450 lid 2: • ‘’ Indien de patient minderjarig is en de leeftijd van twaalf jaren heeft bereikt, is tevens de toestemming van de ouders die het gezag over hem uitoefenen of van zijn voogd vereist”
Citaten uit de wet • Artikel 448 lid 1: • ‘’ De hulpverlener licht een patient die de leeftijd van twaalf jaren nog niet bereikt heeft , op zodanige wijze in als past bij zijn bevattingsvermogen””
Citaten uit de wet • Artikel 457 lid 1: • ‘’ Onverminderd artikel 448, derde lid, tweede volzin, draagt de hulpverlener zorg dat aan andere dan de patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan wel inzage in of afschrift van de bescheiden, bedoeld in artikel 454, worden verstrekt dan met toestemming van de patiënt”
6
6-2-2015
Citaten uit de wet • Artikel 465 lid 1: • ‘’ De verplichtingen die voor de hulpverlener uit deze afdeling jegens de patiënt voortvloeien, worden, indien de patiënt de leeftijd van 12 jaren nog niet heeft bereikt, door de hulpverlener nagekomen jegens de ouders die het gezag over de patiënt uitoefenen dan wel jegens zijn voogd””
www.tuchtrecht.nl • Allle beroepsgroepen vanaf 1 januari 2010 • http://tuchtrecht.overheid.nl/zoeken/resulta at?zoekterm=beroepsgeheim
Geldend voor alle MTC zaken:
Geldend voor alle MTC zaken:
Ter toetsing staat of de arts bij het beroepsmatig handelen is gebleven binnen de grenzen van een redelijk bekwame beroepsuitoefening, rekening houdend met de stand van de wetenschap ten tijde van het klachtwaardig geachte handelen en met hetgeen toen in de beroepsgroep ter zake als norm of standaard was aanvaard.
bij de maatregel van waarschuwing voor ogen heeft gestaan een “zakelijke terechtwijzing, die de onjuistheid van een handelwijze naar voren brengt, zonder daarop een stempel van laakbaarheid te drukken”.
Nederland 2014 • MTC uitspraken in zake schending beroepsgeheim. • Aantal uitspraken: 70 • Op Curacao zou er dan vergelijkenderwijs per jaar ± 0.6 uitspraak met dit onderwerp moeten zijn
Curaçao 2005-2014 • Aantal MTC zaken i.v.m schending van het beroepsgeheim:
0
7
6-2-2015
Mogelijke redenen dat dat niet zo is: 1.In NL vallen meer beroepsgroepen onder het MTC. Curaçao: Alleen Geneeskundige, Apotheker, Tandarts en Vroedvrouw 2.Cultuurverschil (?) 3.Onbekendheid dat je ook hierover mag klagen bij het MTC 4. In NL veel klachten bij MTC door patiënten, op Curaçao veelal via inspectie
De 70 NL casussen uit 2014 • Huisartsen: totaal 22 uitspraken • Waarvan: 16 geen maatregel
6 waarschuwingen
5. We doen het gewoon
veel beter !
De 70 casussen uit 2014 • Medisch specialisten (exclusief psychiaters) en arts assistenten: totaal: 10 uitspraken
Waarvan: 6 geen maatregel 4 waarschuwingen
Risicoberoepsgroep: Kinderartsen
De 70 casussen uit 2014 • Andere risicoberoepsgroep
De 70 casussen uit 2014 • Verpleegkundigen: totaal 12 uitspraken
Psychiaters! • totaal 7 uitspraken
• Waarvan: 9 geen maatregel 3 waarschuwingen
• Waarvan: 4 geen maatregel
2 waarschuwingen 1 berisping
8
6-2-2015
De 70 casussen uit 2014 • Tandartsen: totaal 6 uitspraken • Waarvan: 6 geen maatregel
0 waarschuwingen
De 70 casussen uit 2014 Restgroepen: • Bedrijfsartsen: 4 2 geen maatregel 1 waarschuwing 1 Berisping
De 70 casussen uit 2014
De 70 casussen uit 2014
Restgroepen:
Restgroepen:
• Psychotherapeut: 3 Waarvan: 1 waarschuwing en 2 geen maatregel
Sportartsen 1: waarschuwing Arts niet nader omschreven: 1: geen maatregel
• Psycholoog: 3 Waarvan: 2 geen maatregel en
1 Berisping
• Van alle aangespannen zaken bij het MTC resulteert 20% in een maatregel • Indien het beroepsgeheim al dan niet geschonden is volgt in 21 van de 70 zaken een maatregel. Dit is 30%
Medisch Advisseur Sociale dienst: 1:geen maatregel
9
6-2-2015
”mogen aan anderen dan de patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan wel inzage in of afschriften van de medische gegevens van de patiënt worden verstrekt, dan met toestemming van de patiënt. Deze hoofdregel kent echter uitzonderingen. Zo kan of moet zelfs de hulpverlener zijn geheimhoudingsplicht doorbreken wanneer dat noodzakelijk is om een belang te dienen dat zwaarder weegt dan het belang dat door de hoofdregel wordt beschermd. In dat geval kan de hulpverlener een beroep doen op overmacht”.
“Desalniettemin kan een arts aan de toestemming van de wettelijk vertegenwoordiger(s) voorbij gaan indien hij of zij bij het handhaven van de geheimhoudingsplicht in een noodtoestand of overmachtsituatie, in de zin van een conflict van plichten, zou komen te verkeren. Een arts mag zijn beroepsgeheim (dus ook) doorbreken, indien dat noodzakelijk is om een belang te dienen dat zwaarder weegt dan het belang dat met de geheimhouding is gediend”
• ‘Meldcode voor medici inzake kindermishandeling 2002’ (hierna: Meldcode 2002).In de Meldcode 2002 staat hierbij eveneens vermeld dat de arts de te consulteren collega (collegae) uitsluitend geanonimiseerde gegevens verstrekt.
• Het college stelt vast dat deze spreekuurverslagen een korte mededeling dienen te zijn inhoudende de conclusies ten aanzien van de arbeids(on)geschiktheid en adviezen daaromtrent. De verslagen zoals verweerder
deze naar de werkgever heeft verzonden zijn zeer uitgebreid en bevatten veel (te veel) informatie op medisch gebied. Zo staat er een diagnose in het spreekuurverslag en wordt melding gemaakt van psychologische begeleiding van klager. Dit
zijn gegevens die niet vermeld behoren te worden in het spreekuurverslag voor de werkgever.
• Verweerder kon conform zijn beroepsgeheim niets vermelden over hetgeen klagers te weten wilde komen en heeft daar desondanks op passende en professionele wijze een actieve houding richting klagers aan gegeven. Verweerder heeft meermalen de vragen en zienswijze van klagers aangehoord. Vervolgens heeft verweerder klagers, terwijl zij geen patiënt van hem waren, via e-mail te woord gestaan, is hij in gesprek gegaan met klagers en heeft hij aangestuurd op een gesprek met klagers en dochter, waarbij ook een psycholoog aanwezig zou zijn.Van enig tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen dan wel nalaten door verweerder is te dezen niet gebleken.
• Teneinde de arts/psychiater handvatten te bieden ter beoordeling van de noodzaak zijn beroepsgeheim te doorbreken, is in december 2009 het Basismodel meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling (hierna: het Basismodel) opgesteld. Deze code borduurt voort op de Meldcode kindermishandeling van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst van september 2008
10
6-2-2015
• Wat betreft de oplegging van een maatregel acht het college een berisping passend en geboden. Hierbij heeft het college laten meewegen dat verweerster eerder een maatregel is opgelegd vanwege - kort gezegd het onvoldoende inachtnemen van professionele distantie, dat ook in de onderhavige kwestie een rol lijkt te spelen, en voorts dat verweerster ter zitting desgevraagd geen blijk heeft gegeven van een kritische blik ten opzichte van haar eigen handelen”.
De rode draad cq take home message
“Vanwege het fundamentele belang van het beroepsgeheim dienen mogelijkheden om dat geheim te doorbreken terughoudend te worden toegepast. Kernvoorwaarde voor een beroep op het conflict van plichten is dat het niet-doorbreken van het geheim voor een ander ernstige schade oplevert, of een aanzienlijke kans daarop, en doorbreking van het beroepsgeheim de enige manier is om die (kans op) schade te voorkomen of te beperken”
De rode draad cq take home message
1. Verzoek van advocaat voor informatie schriftelijk laten doen, geef geen antwoord door de telefoon. Vraag zonodig advies aan anderen!!
4. Handel naar eer en geweten en als er een dilemma onstaat overleg ook hier anoniem met anderen.
2. Veelal combi klacht om hulpverlener sowieso een maatregel aan te smeren.
5. Haastige spoed is in deze nooit goed dus reageer niet impulsief
3. Vrijwel altijd probleemgezinnen !!
11
