Diagnosticeren en behandelen van de voedselweigeraar met hulp van multimedia. Monique Thomas-Holtus, eetconsulent Divisie Kinderen Afd. Medische Psychologie UMC/WKZ Utrecht
1
Wat doet een eetconsulent? • Diagnosticeren van het type eetprobleem • Adviseren over te volgen voedingsbeleid aan de verwijzer • Coördineren van voedings- en eetbeleid in overleg met medebehandelaren • Behandelen eet- en drinkprobleem
2
1
Voedselweigering:aetiologie • • • •
Anatomische afwijkingen Onrijpe mondmotoriek Ademhalingsproblemen Negatief geconditioneerde ervaring (virale infektie/spruw) • Medisch handelen (intuberen) • Chronische ziekten
3
Uitingsvormen van ernstige voedselweigering bij kinderen • Volledige voedselweigering • Partiële voedselweigering → ernstige kieskeurigheid voor consistentie en/of smaak
4
2
Voorbeelden van de diverse uitingsvormen van ernstige kieskeurigheid • • • •
Fleskinderen Borst “verslaafde” kinderen Potjeseters (fabrieksmerk is bepalend) Pap-brood eters (fabrieksmerk of supermarkt bepaald) • Warm eten
5
Diagnose en analyse van het eet/voedingsprobleem • Uitgebreide eetanamnese (ouders) • Beoordelen van de (thuis)gefilmde eetmomenten • Tijdens huisbezoek voedingsobservatie en bepalen welke gedragscomponenten een rol spelen bij de voedselweigering • Behandelingsmogelijkheden via try-out sessie
6
3
Gedrag bij weigeren nieuwe consistentie en/of smaken: • Heftige afkeer voor eten en drinken (eet- en/of drinkaversie) • Weigeren van korrelig/vast voedsel (slikangst) • Spugen (allergische reacties, niet verdragen van voeding) • Beperkte voedingsbehoefte • Vreemdheidsbeleving (neofobie) • Sterke eigen wil 7
Extreme uitingsvormen van niet accepteren van nieuwe smaken: • Op geur en kleur → fysieke symptomen (wit wegtrekken, transpireren) • Walging (smaak) • Wegdraaien hoofd • Kokhalzen → spugen • Panische reactie → extreem huilen
8
4
Invloed ziekte op eet- en drinkgedrag • • • • •
Wisselende lichamelijke conditie Metabole ontregeling Geen hongerreflex (glycogeen stapelingsziekte) Ingrijpend medisch handelen Negatief geconditioneerde associaties (recidiverende virale infekties, spruw)
9
Behandelingsstrategie • • • • • •
Voedingsbeleid i.s.m. multidisciplinair team: Kinderarts/specialist Diëtist Logopedist (indien nodig) Eetconsulent Psycholoog (indien nodig)
10
5
Aandachtspunten: • • • • • •
Leeftijd van het kind Duur sondevoeding Soort sonde(voeding) Conditie kind Eetontwikkeling Rol van de ouders
11
Voorbeelden van aangepast voedingsbeleid • Stoppen met orale intake en uitsluitend sondevoeding • Minimale orale intake aangevuld met sondevoeding • Tijdelijke overgang van portie-voeding naar continue voeding (bij spugen)
12
6
Oplossingen om spugen te verminderen • Minder volume meer geconcentreerd • Geen orale intake totdat het spugen volledig is gestopt • Aangepaste voeding (AR)
13
Start orale introductie • • • •
Vrije veld experimenten Diverse consistenties Diverse nieuwe smaken Intensieve coaching ouders (zo nodig dagelijks) op avondspreekuur • Gedragstherapeutische technieken
14
7
Overgang naar nieuwe consistentie • • • • •
Vloeibaar (borstvoeding en/of kunstvoeding) Lobbig (bv pap) Korrelig (gepureerd met stukjes) Grof geprakt Vaste consistentie (brood of warm eten in stukjes)
15
Valkuil: Introductie korrelig voedsel Waarom? Is korrelig voedsel een noodzakelijke consistentie fase voor het kind? a. Ja b. Nee
16
8
Aanpak • Gladde consistentie blijven aanbieden • Korrelige fase vermijden • Vaste consistentie aanbieden
17
Smaakintroductie: • Start bijvoeding (lepel) • Blootstellen tenminste 10x
18
9
Valkuil: Smaakuitbreiding lukt niet Waarom? Oorzaken: a. Attitude ouder/verzorger? b. Type kind? c. Advies van de professional
19
Aanpak → Zuigeling/Peuter • Blootstellen aan smaak met afleidende gedragstherapeutische technieken
20
10
Aanpak → Kleuter • Blootstellen aan smaak met afleidende gedragstherapeutische technieken • Leren proeven met behulp van minimale prikkelintroductie (hap slik weg boek)
21
Soorten Eters • Trage eters • Kieskeurige eter → consistentie + smaak • Manipulatieve eter
22
11
Voortgangsadviezen door eetconsulent aan ouders bij de aanpak van het eeten/of drinkprobleem van hun kind • Via het avondspreekuur (dagelijks tussen 18.30 en 19.30 uur dus ook in het weekend) • Via de mail
23
Voordelen van behandeling van voedselweigeraars met hulp van multimedia! • • • •
Geen wachtlijst Ouders voeren zelf het behandelplan uit Onmiddellijke feedback op het voortgangsproces Actuele uitwisseling van info over de voortgang (ouder-eetconsulent-behandelend kinderarts/specialist)
24
12
Tien gouden tips: Om alle eetfasen zo soepel mogelijk te laten verlopen 1. Elk kind is uniek in het doorlopen van de eetfasen 2. Intuïtie 3. Leer de specifieke eet- en drinkvoorkeuren van je kind herkennen en neem ze mee in je keuze voor bepaalde maaltijden 4. Gebruik afleiding als dat nodig is 5. Oefen geduld 6. Proeven is te leren 7. Bied op gezette tijden een sabbelflesje of tuitbeker aan (niet hele dag) 8. Las zo nodig pauze in bij de introductie van nieuwe smaken en technieken 9. Maak gebruik van een stipje “nieuwe smaak” 10. Vermijd strijd aan tafel Aanbevolen literatuur: Hap Slik Weg Boek ISBN 9789087150112 10 euro of gratis te downloaden op Difrax.com 25
13
