Werken aan water
Waterschap De Dommel werkt aan schoon, veilig en voldoende water in Midden-Brabant. Hier zorgen 360 medewerkers dat de inwoners in dit gebied kunnen genieten van de prachtige beken zoals de Beerze, Tongelreep en Dommel.
verlagen brengen we ze terug in de natuurlijke staat. We verbinden verschillende natuurgebieden met elkaar en vernatten natuurgebieden die verdroogd zijn. Zo zorgt het waterschap voor het behoud van landschap, flora en fauna.
Het waterschap zorgt voor voldoende water in het gebied door te zorgen voor een optimaal waterpeil in beken en sloten. Bijvoorbeeld door stuwen, maar ook door meer bochten in beken aan te leggen, waardoor het water vertraagd afstroomt. En door het aanleggen van bergingsgebieden, waar water tijdelijk kan worden opgeslagen om overstroming te voorkomen. Voldoende water voor landbouw én natuur en net voldoende om geen overlast in stedelijke gebied te veroorzaken.
Via rioolstelsels komt het afvalwater bij een van de acht rioolwaterzuiveringen. Hier halen we er de schadelijke stoffen uit en geven het schone water weer terug aan de beken en rivieren.
Door beken opnieuw te laten kronkelen en de oevers te
Maar dan wel op plaatsen waar dat geen kwaad kan. Waterschap De Dommel werkt bekwaam aan duurzaam en kwalitatief goed water in zijn stroomgebied. We doen dat samen met de gemeenten in ons gebied, de provincie NoordBrabant en belangenorganisaties. Daarbij stemmen we onze diensten zo veel mogelijk af op de wensen van de inwoners in het stroomgebied.
In deze brochure leest u hoe de mensen van Waterschap De Als gevolg van de klimaatsDommel werken aan droge verandering krijgen we steeds voeten, voldoende water, vaker te maken met waterover- schoon water, een schone last. Het waterschap neemt waterbodem, natuurlijk water en maatregelen om de overlast mooi water. Op de achterzijde voor de burgers zoveel mogelijk vindt u de adresgegevens van te beperken. In het landschap het waterschap, óók bij u in de en in de stad moet ruimte buurt. komen om het water te ‘parkeren’. In noodgevallen Watergraaf moeten beken en rivieren buiten mr. drs. P.C.G. Glas hun oevers kunnen treden.
Wat doet het waterschap?
Hoe werkt het waterschap? Lokale overheid Waterschap De Dommel is net als een gemeente een lokale overheid. In Nederland zijn 27 waterschappen actief, waarvan 4 in Noord-Brabant.
Deze richtlijn bepaalt nu in grote mate het werk van Waterschap De Dommel. Hiervoor werken we ook samen met andere waterschappen, gemeenten en provincies, maar ook met overheden in België.
Gekozen bestuur Iedere vier jaar kiezen inwoners in het gebied van Waterschap De Dommel het algemeen bestuur. Op deze wijze wordt invloed op het beleid van het waterschap uitgeoefend. Het algemeen bestuur bepaalt de koers binnen de kaders van de rijks- en provinciale overheid. Het algemeen bestuur bestaat uit 45 leden. De leden van het algemeen bestuur kiezen uit hun midden het dagelijks bestuur. Dat bestaat uit vijf leden én de watergraaf. De watergraaf wordt als voorzitter van het bestuur door de Kroon benoemd.
Binnen Nederland zijn er afspraken gemaakt om de overlast van de klimaatsverandering te voorkomen. Korte en hevige regenbuien, stijging van de waterspiegel en meer smeltwater zijn mogelijke gevolgen. Hiervoor richten we onder andere gebieden in om water te bergen (zie www.nederlandleeftmetwater.nl).
Europa, Nederland en Noord-Brabant Een goede waterkwaliteit vinden we belangrijk in Nederland. Omdat water zich weinig aantrekt van landsgrenzen, zijn internationale afspraken nodig. Daarom is sinds eind 2000 de Europese Kaderrichtlijn Water van kracht. Die moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa in 2015 op orde is (zie www.kaderrichtlijnwater.nl).
De provincie Noord-Brabant geeft met haar waterhuishoudingsplan richting aan de waterhuishouding op provinciaal niveau. Ook dit bepaalt het werk van het waterschap. Belasting Om al het werk uit te kunnen voeren, betalen burgers en bedrijven belasting. Zo draagt iedereen bij aan een goede waterhuishouding en schoon water in de beken. We heffen belasting voor het zuiveren van rioolwater middels de zuiveringsheffing. Voor het waterbeheer betalen burgers een omslag die gekoppeld is aan de waarde van een huis en perceel.
Droge voeten Voor iedereen veilig De afgelopen jaren was er regelmatig wateroverlast. In 1995 en in 2000 was het zelfs kritiek. We hebben maatregelen genomen om de overlast zoveel mogelijk te voorkomen. We verwachten dat we de komende jaren steeds vaker last krijgen met extreme weersomstandigheden. De klimaatsveranderingen hebben gevolgen voor onze leefomgeving. Een mogelijk gevolg is dat rivieren en beken te veel water
moeten verwerken, meer dan ze aankunnen. Dat veroorzaakt overlast en schade.
Het waterschap richt daarom waterbergingsgebieden in. Het Bossche Broek, het gebied rond de Groote Beerze in Middelbeers en Smalbroek bij Boxtel zijn hier voorbeelden van. Maar er is meer nodig. Daarom maken we afspraken met grondeigenaren om bij grote nood water op hun grond te kunnen bergen.
Niet te weinig, niet te veel Het waterschap waakt voor te veel water. Maar er mag ook weer niet te weinig water zijn. Wat voor de een te veel is, is voor de ander te weinig. Het gaat binnen het waterschap vaak over het afstemmen van verschillende belangen. Voor de landbouw wil men vaak minder en voor de natuur meer water. Vele natuurgebieden zijn momenteel aan het verdrogen. Het zorgen voor voldoende water is dan ook een heel belangrijk karwei voor het waterschap.
Voldoende water
Schoon water
Goede kwaliteit Smerige rivieren waarin nauwelijks vissen kunnen leven behoren vrijwel tot het verleden. Het waterschap is verantwoordelijk voor de kwaliteit van dit water. De kwaliteit is op een basisniveau, maar we willen meer. Met nieuwe technieken en methoden verbeteren we de kwaliteit steeds verder. Via de riolen wordt het afvalwater van burgers en bedrijven in Midden-Brabant naar een van de 8 rioolwaterzuiveringen getransporteerd. Daar zuiveren we dit water en brengen het weer terug in onze beken en rivieren. Daarnaast halen we jaarlijks zo’n 350 ton huisvuil uit onze beken en rivieren. 130 liter per persoon In een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt het rioolwater biologisch gezuiverd. Daarna is het van zo’n goede kwaliteit dat het geloosd kan worden op het oppervlaktewater. Gemiddeld produceert iedereen dagelijks 130 liter afvalwater. Jaarlijks zuivert het waterschap meer dan honderd miljoen kubieke meter afvalwater tot schoon oppervlaktewater. Om aan alle kwaliteitseisen te voldoen hebben we de laatste jaren enkele zuiveringsinstallaties flink gemoderniseerd. Zo zijn de zuiveringen in Boxtel, Eindhoven en in Tilburg vernieuwd. Maar de kwaliteit van het gezuiverde water moet steeds beter. Daarom blijven we vernieuwen en ontwikkelen steeds geavanceerdere technieken. Hierbij werken we samen met nationale en internationale partners. Waterschap De Dommel wil het rioolwater zuiveren tegen zo laag mogelijke kosten en met zo min mogelijk belasting van het milieu. En daarin slagen we want we voldoen aan de wettelijke eisen en hebben een van de laagste tarieven van Nederland.
Vervuiling van vroeger In de Dommel komen in grote mate zware metalen zoals zink en cadmium voor. Deze zijn voornamelijk afkomstig van Nederlandse en Belgische metaalindustrie. Deze metalen hechten zich aan zand- en slibdeeltjes en komen zo op de waterbodem. Het verwijderen van de vuile waterbodem is een dure klus. Bovendien moeten we rekening houden met herverontreiniging als gevolg van uitspoeling van vervuilde grond. Om verspreiding van de vervuiling te voorkomen nemen we maatregelen. De vuile waterbodem verwijderen we door te baggeren. Om nieuwe verontreinigingen af te vangen leggen we zand- en slibvangen. Zo kan het vervuild zand en slib op door ons bepaalde plaatsen afgevangen worden.
Schone waterbodem
Natuurlijk water De beek herstelt Waterschap De Dommel werkt ook aan natuurlijk water. Dat houdt bijvoorbeeld in dat het waterschap beken beheert en onderhoudt, oude beeklopen herstelt, beekdalen opnieuw inricht en ‘ecologische verbindingszones’ aanlegt. Een ecologische verbindingszone verbindt verschillende natuurgebieden met elkaar. Hierdoor hebben dieren en planten een grotere leefomgeving. Dit zorgt voor een grotere variatie, gezonde populaties en een gezonder milieu.
Mooi water
Het waterschap zorgt er bovendien voor dat vissen steeds minder last hebben van obstakels als stuwen. We doen dit door de aanleg van vispassages of, nog mooier, het overbodig maken van de stuwen. Kronkelende beken zijn niet alleen mooi, maar houden het water tegen zodat minder stuwen nodig zijn.
Genieten van het water Mooi water houdt in dat mensen, zowel inwoners van stad en platteland als toeristen, kunnen genieten van het water. Wandelen, varen, fietsen en vissen. Ook dat is een duidelijke opdracht voor het waterschap. Op mooi water wilt u graag varen. Of u wilt er lekker in kunnen zwemmen. Mooi water moet zeker toegankelijk zijn voor recreatie, vindt het waterschap. Zolang dat maar veilig is, niet tot overlast leidt en geen negatief effect heeft op de andere opdrachten waar het waterschap aan werkt.
Waterschap De Dommel in beeld Waterschap De Dommel is actief in het stroomgebied van de Dommel, vanaf de Belgische grens tot aan ‘s-Hertogenbosch. De Dommel ontspringt ten zuiden van Peer in België, in de moerassen van de Donderslagse Heide. Bij Borkel en Schaft komt de Dommel Nederland binnen. De Dommel kronkelt nog voor een deel in oude meanders door de zandgronden van de streken Kempen en Meierij en de plaatsen Valkenswaard, Eindhoven, Son en Breugel, Sint-Oedenrode, Liempde, Boxtel, SintMichielsgestel en ‘s-Hertogenbosch. In ‘s-Hertogenbosch komen de Dommel en de rivier de Aa samen. Daar vormen ze de Dieze. De Dieze mondt uit in de Maas. Verschillende beken komen uit in de Dommel, zoals de Keersop, Run, Tongelreep, Gender, Kleine Dommel, de Beerze en de Reusel via de Essche Stroom. De Zandleij behoort wel tot het beheergebied van Waterschap De Dommel maar maakt geen onderdeel uit van het stroomgebied van de Dommel. De Zandleij mondt niet uit in de Dommel, maar in het Drongelenskanaal. De Dommel is een laaglandbeek. Die gevoed wordt door regenwater. Bij veel regen kan een deel van het water via het Wilhelminakanaal en het Drongelenskanaal worden afgevoerd naar de Maas. Het werkgebied van Waterschap De Dommel bestaat uit drie stroomgebieden: Boven Dommel, Beerze Reusel en Beneden Dommel en Zandleij.
Het gebied Oppervlakte van het beheergebied Aantal inwoners Aantal gemeenten in het gebied (ook gedeeltelijk)
151.000 ha. (ruim 300.000 voetbalvelden) ca. 1 miljoen 34
De Dommel Totale lengte van de rivier de Dommel Lengte van de Dommel binnen het beheergebied Hoogteverschil de Dommel van begin tot eind Stroomsnelheid Lengte kades
van Peer in België tot in ‘s-Hertogenbosch 85 kilometer 35 meter 0,5-1 m/s (net zo snel als een roltrap) 60 km
Totaal van watergangen in beheer Totaal van watergangen in onderhoud
30.000 km (van Nederland naar China) 2.500 km (van Nederland naar Spanje)
Capaciteit Aantal stuwen Aantal waterbeheersingsgemalen Aantal rioolwaterzuiveringen Aantal slibverwerkingsinstallaties Aantal rioolgemalen Totale zuiveringscapaciteit
976 47 8 1 63 1.552.000 vervuilingseenheden
Organisatie Aantal bestuursleden Aantal medewerkers
45 360
10 4 5
Waterschap de dommel
1 2 11
9 8 6
3
13
7
12
1
RWZI* Boxtel
2
Waterschapshuis Waterschap De Dommel
3
Stroomgebiedkantoor Boven Dommel
4
Stroomgebiedkantoor Beneden Dommel en Zandleij
5
RWZI Tilburg
6
RWZI Eindhoven
7
RWZI Hapert
8
Stroomgebiedkantoor Beerze en Reusel
9
RWZI Biest-Houtakker
10
RWZI Haaren
11
RWZI Sint-Oedenrode
12
RWZI Soerendonk
13
Slibverwerking Mierlo * Rioolwaterzuiveringsinstallatie Stroomgebied Beneden Dommel en Zandleij Stroomgebied Beerze en Reusel Stroomgebied Boven Dommel
Waar vindt u het waterschap?
Colofon
Het Waterschapshuis
Vragen over belastingen
Stroomgebied Beerze en Reusel
Deze brochure is een uitgave van
In het Waterschapshuis kunt u
Voor vragen over waterschapsbe-
Steenfortseweg 2c
Waterschap De Dommel.
terecht voor algemene informatie
lastingen kunt u contact opnemen
5091 BS Middelbeers
Realisatie: Imagro BV Ottersum.
over Waterschap De Dommel,
met de speciale informatielijn:
Tel. (013) 514 68 80
bestuurszaken en vragen over
0900 - 99 96 999 (€ 0,10 per
Fax (013) 514 68 81
Wat doet u in noodgevallen?
excursies.
minuut). Dit informatienummer is
Een incident of calamiteit, zoals
[email protected]
24 uur per dag bereikbaar. Bezoekadres
ernstige wateroverlast of verontreiStroomgebied Boven Dommel
niging van het oppervlaktewater,
Bosscheweg 56
De stroomgebieden
De Run 6601
kunt u melden aan Waterschap De
5283 WB Boxtel
Op de kantoren van de stroom-
5504 DT Veldhoven
Dommel. U kunt daarvoor bellen
Tel. (0411) 618 618
gebieden kunt u vragen stellen
Tel. (040) 255 82 82
Fax (0411) 618 688
over het beheer en onderhoud
Fax (040) 254 96 05
van het oppervlaktewater (sloten
[email protected]
[email protected]
naar (0411) 618 618. Meer informatie
en beken). De kantoren van de
Openingstijden
stroomgebieden zijn geopend van
diensten zo goed mogelijk afstem-
Maandag tot en met vrijdag van
maandag tot en met vrijdag van
men op de wensen van de bewoners
08.15 uur tot 18.00 uur.
08.00 uur tot 16.00 uur.
in het stroomgebied. Daarvoor heeft
Op nationale feestdagen is het Waterschapshuis gesloten.
Waterschap De Dommel wil zijn
het ook een digitale balie ingericht. Stroomgebied Beneden Dommel
Aan de digitale balie kunt u bijvoor-
en Zandleij
beeld terecht voor informatie over
Postadres
Mijlstraat 39b
belastingen, beleid en regelgeving,
Postbus 10.001
5281 LJ Boxtel
excursies, publicaties en brochures.
5280 DA Boxtel
Tel. (0411) 661 060
U kunt er ook lezen hoe u een klacht
Fax (0411) 661 061
kunt indienen. Daarnaast vindt u er
antwoorden op veelgestelde vragen.
Internetadres
[email protected]
www.dommel.nl
Kijk voor meer informatie op www.dommel.nl.
Waterschap De Dommel Postbus 10.001 5280 DA Boxtel Tel. (0411) 618 618 Fax (0411) 618 688
[email protected] www.dommel.nl
