Een
mantelzorgpremie in elke gemeente
g CM r o z n e Ziek nd a t s n e e maakt aken van z
2012
Bezoek ons op het internet:
www.ziekenzorg.be
Colofon Deze brochure is een uitgave van Ziekenzorg CM en van de Christelijke Mutualiteiten Productie Ziekenzorg CM - PB 40 - 1031 Brussel 02 246 47 80
[email protected] - www. ziekenzorg.be Vormgeving Ziekenzorg CM Druk Joh. Enschedé - Van Muysewinkel Dank voor de medewerking aan Hilde Heyvaert, Sofie De Mars, Johan Tourné, Elke De Coninck Verantwoordelijke uitgever Johan Tourné - Meirstraat 13 - 2890 Sint Amands Overname van teksten en illustraties is enkel toegelaten na schriftelijke toestemming door de redactie en met vermelding van herkomst. Uitgave juni 2012
2 • Mantelzorgpremie
Inhoud Voorwoord........................................................ p 3 Vlaanderen....................................................... p 5 Provincie Antwerpen........................................ p 8 Provincie Limburg............................................ p 12 Provincie Oost-Vlaanderen............................... p 16 Provincie Vlaams-Brabant................................ p 20 Provincie West-Vlaanderen.............................. p 22
Voorwoord Een
mantelzorgpremie in elke gemeente
Maatschappelijke meerwaarde 1 op de 5 Vlamingen verleent regelmatig zorg, wekelijks of dagelijks, aan een ziek of zorgbehoevend familielid, vriend of buur. Deze bijna 600.000 mantelzorgers leveren een formidabele bijdrage aan een warme en solidaire samenleving. Als erkende mantelzorgvereniging ijvert Ziekenzorg CM al jaren voor een gemeentelijke mantelzorgpremie in elke Vlaamse gemeente. Deze gemeentelijke mantelzorgpremie is voor ons het beste instrument om mantelzorgers te waarderen voor hun engagement. Met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht zullen we deze eis opnieuw vooraan op de lokale politieke agenda plaatsen. Mantelzorgers verdienen immers deze waardering. Gelukkig kunnen zorgbehoevende mensen vandaag rekenen op een goed uitgebouwd netwerk van thuiszorgdiensten: verpleegkundige zorg thuis, gezinszorg, poetshulp,… Maar mantelzorg is vaak het noodzakelijke bindmiddel – vooral in eerdere zwaardere zorgsituaties – om ondanks deze thuiszorgdiensten de zorg optimaal georganiseerd te krijgen en de wens van zorgbehoevende mensen om zo lang als mogelijk thuis te verblijven voor langere tijd te vervullen. Thuiszorgdiensten en mantelzorgers kunnen dan ook zorgen voor een wederzijdse versterking. Uit onderzoek blijkt dat wie kan rekenen op een goed informeel netwerk ook vaak kan rekenen op betere professionele ondersteuning, omdat dit informeel netwerk daar juist op toeziet en ook deels professionele zorg minder noodzakelijk maakt. Professionele zorg is vandaag hoe dan ook een schaars goed, met een kloof tussen behoefte en aanbod. Overwegend de mantelzorger steekt een tandje bij om in het belang van de zorgbehoevende deze kloof te dichten. Bovendien maakt de verstaanbare drang naar (tijds) efficiëntie dat een aantal zorgtaken hoe dan ook naar mantelzorgers worden doorgeschoven. De emotionele ondersteuning van zorgbehoevende mensen komt bijvoorbeeld vaak in handen van mantelzorgers.
Als de zorg niet meer kan gedragen worden via het eigen netwerk, zijn er specifieke voorzieningen en initiatieven. Maar thuiszorg is hoe dan ook goedkoper dan (permanente) residentiële zorg. Dankzij de inzet van vele mantelzorgers blijft de vraag naar residentiële opvang beheersbaar en betaalbaar. Mantelzorgers leveren op deze wijze een onbetaalbare bijdrage aan een zorgzaam Vlaanderen. Dit verdient alle waardering.
Actie loont De voorbije jaren voerden tal van plaatselijke Ziekenzorg CM-kernen actie tot de invoering van een mantelzorgpremie in hun gemeente. Naar aanleiding van de “Dag van de mantelzorg – 2012” maakten we voor de derde maal een stand van zaken op (eerdere analyses vonden plaats in 2008 en 2010). Alle Vlaamse gemeenten ontvingen de voorbije maanden een vragenlijst om ons op deze wijze de meeste recente gegevens te bezorgen. Gemeenten die dit nalieten, werden telefonisch gecontacteerd. Zo kunnen we een betrouwbare inventaris en haarscherpe analyse voorleggen. Van de 308 gemeenten in Vlaanderen heeft 82% een mantelzorgpremie. Dat is positief. In vergelijking met 2010 is dit een stijging van 7%. We noteren zelfs een stijging van 15% wanneer we vergelijken met 2008. Studies tonen duidelijk aan dat er in Vlaanderen een maatschappelijk draagvlak bestaat voor een waarderingspremie voor mantelzorgers. Uit onderzoek blijkt dat 9 op de 10 Vlaamse burgers vinden dat de overheid mantelzorgers moet belonen, bij voorkeur door middel van een financiële tegemoetkoming (63%). Mantelzorgers treden – vanzelfsprekend – deze mening volmondig bij (75%). Het argument dat de Vlaamse zorgverzekering de invoering van een mantelzorgpremie overbodig maakt, wordt ontkracht door een HIVA-studie. Uit dat onderzoek blijkt dat de premie van de Vlaamse zorgverzekering volstaat voor één derde van de chronisch zieke en/of zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 3
Voorwoord mensen om hun niet-medische kosten te betalen (poetshulp, verzorgingsmiddelen, gezinszorg,…). Slechts 20% van de personen die een premie van de Vlaamse zorgverzekering ontvangen, betalen een vergoeding aan de voornaamste mantelzorger. In het kader van een duidelijke verdeling van (kern) taken tussen de verschillende beleidsniveau’s in Vlaanderen pleit Ziekenzorg CM voor een Vlaamse zorgverzekering die voorziet in een (geïndexeerde) premie om de niet medische kosten betaalbaar te houden voor zwaar zorgbehoevende mensen. Steden en gemeenten, het beleidsniveau dat het dichtst bij de mensen staat, dienen de erkenning en waardering tastbaar te maken voor mantelzorgers door de toekenning van een gemeentelijke mantelzorgpremie.
verder. Vandaag is er nog geen 5-mantelzorgsterren gemeente in Vlaanderen. De perfectie bestaat dus nog niet. Gelukkig zijn er reeds 90 gemeenten met 4 mantelzorgsterren. Het verhogen van het aantal mantelzorgsterren in elke gemeente is voor Ziekenzorg CM vast en zeker een uitdaging voor de komende jaren.
Meer, maar ook minder.
Deze nieuwe stand van zaken en de toekenning van mantelzorgsterren per gemeente, wil plaatselijke besturen stimuleren tot de invoering van deze premie of om de bestaande premie bij te spijkeren. Op dit vlak is er zeker nog werk aan de winkel. Voor Ziekenzorg CM-kernen is het de uitdaging om plaatselijke beleidsmakers te overtuigen om (verder) werk te maken van een tastbare gemeentelijke mantelzorgpremie. We hopen dat de nieuwe beleidsploegen vanaf 2013 de uitdaging aangaan en komen tot een mantelzorgpremie die beantwoordt aan de Ziekenzorg CM krachtlijnen. Een zorgzaam Vlaanderen verdient veel gemeenten met 5-mantelzorgsterren. Daar gaan we samen voor!
Minder positieve vaststelling is dat de gemiddelde mantelzorgpremie 30 euro per maand bedraagt. In 2010 bedroeg dit nog 32 euro, in 2008 zelfs 37 euro. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat het merendeel van de gemeenten die de voorbije jaren een mantelzorgpremie invoerden, kozen voor een klein bedrag en zo het gemiddelde in Vlaanderen naar omlaag haalden. Een trend die we de komende jaren hopen te keren.
Mantelzorgsterren Ziekenzorg CM toetste alle gemeentelijke mantelzorgpremie’s af aan de eigen krachtlijnen voor een goede gemeentelijke mantelzorgpremie (zie kader hieronder). Op basis van deze analyse worden mantelzorgsterren toegekend aan elke gemeente. Een gemeente die voldoet aan alle vooruitgeschoven Ziekenzorg CMkrachtlijnen wordt genomineerd met vijf sterren, en zo
Uitnodiging Zonder de inzet van de 580.000 mantelzorgers zou de thuiszorg in Vlaanderen er totaal anders uitzien. Deze vorm van solidariteit en engagement is niet zo vanzelfsprekend en verdient alle waardering. Een gemeentelijke mantelzorgpremie is hiervoor een belangrijke hefboom.
Namens Ziekenzorg CM : Johan Tourné Nationaal secretaris Bert Peirsegaele Voorzitter
Onze krachtlijnen voor een goede gemeentelijke mantelzorgpremie • Bedrag: minimaal 50,00 euro voor wie zorgt voor één persoon, 75,00 euro voor wie zorgt voor twee zorgbehoevende personen. • De gemeentelijke mantelzorgpremie wordt rechtstreeks gestort op de rekening van de mantelzorger. • Soepele voorwaarden die zo weinig mogelijk mantelzorgers uitsluiten. • Eenvoudige administratie 4 • Mantelzorgpremie
Vlaanderen
Vlaanderen
Dit overzicht bevat informatie over de mantelzorgpremie in de Vlaamse gemeenten. De premies die opgenomen zijn in dit overzicht kregen niet altijd de naam ‘mantelzorgpremie’ als officiële naam. De oorzaak in dit veelvoud aan namen ligt in een aantal redenen. Mantelzorg is in vele gemeenten nog te vaak een onbekend begrip. Bovendien richt een premie zich vaak tot een bepaalde groep mantelzorgers of zorgbehoevende personen. Soms refereert de naam niet naar de doelgroep van de premie, maar wat men ermee wil bereiken. Maar zolang de premie qua betekenis en doelgroep in de geest van mantelzorg uitgewerkt is, werd deze opgenomen in de brochure. Niet alle gemeenten stuurden jammer genoeg hun meest actuele gegevens in, na herhaaldelijk aandringen. Van deze gemeenten waarvan we geen nieuwe informatie kregen, gaan we verder op informatie uit 2010. In het overzicht vind je duidelijk aangegeven (via een *) welke info dateert van 2010. Het gaat om 15% van de Vlaamse gemeenten. Van andere gemeenten kregen we dan weer meer volledige informatie waardoor we de voorwaarden soms duidelijker in beeld konden brengen.
Kerngegevens Aantal • Van de 308 gemeenten in Vlaanderen heeft 82% een mantelzorgpremie. In vergelijking met 2010 is dit een stijging met 7%. Aantal gemeenten met MZ-premie
Aantal gemeenten met MZ-premie (%)
Aantal gemeenten met MZ-premie in 2008(%)
Antwerpen
49
70%
65%
Limburg
38
86%
86%
Oost-Vlaanderen
51
78%
72%
Vlaams-Brabant
54
83%
69%
West-Vlaanderen
61
95%
89%
Totaal Vlaanderen
252
82%
75%
Provincie
• 27% van de gemeenten die in 2010 geen mantelzorgpremie hadden, voerden intussen deze premie in. • Van de 56 gemeenten zonder mantelzorgpremie in Vlaanderen plannen 2 gemeenten de invoering van een mantelzorgpremie in de nabije toekomst. Eén gemeente gaf verrassend aan nog nooit te hebben gehoord van een gemeentelijke mantelzorgpremie. • Eén gemeente ging onbegrijpelijkerwijze over tot de afschaffing van deze premie. • In 8 gemeenten (3%) vonden we meerdere initiatieven die zich richten naar verschillende groepen van mantelzorgers. • 3 provincies geven zelf een mantelzorgpremie, namelijk Limburg, Oost-Vlaanderen en Antwerpen. Deze provinciale premies zijn niet opgenomen in deze analyse. • Van 213 gemeenten weten we hoeveel mensen momenteel genieten van de gemeentelijke mantelzorgpremie. In 31% (-2%) van de gemeenten is dat minder dan 50 personen. In 22% van de gemeenten kunnen momenteel meer dan 200 personen beroep doen op een soort van mantelzorgpremie. Mantelzorgpremie • 5
Vlaanderen Aantal
2012 (%)
2010 (%)
2008 (%)
65
31%
33%
36%
1 - 49 50 - 99
48
23%
21%
20%
100 - 199
54
25%
25%
29%
200 of meer
46
22%
21%
15%
Bedrag • Gemiddeld (over alle gemeenten met een vaste premie) gaat het om ongeveer 30 euro per maand voor 1 persoon. We zien een daling in het gemiddeld bedrag. In 2010 was dit 32 euro, in 2008 nog 37 euro. De laagste maandelijkse premie bedraagt 2 euro; de hoogste 100 euro. Provincie
Gemid. premie van 1 pers. in 2012
in 2010
+/-
Antwerpen
33 euro
35 euro
- 2 euro
Limburg
31 euro
33 euro
- 2 euro
Oost-Vlaanderen
29 euro
29 euro
status quo
Vlaams-Brabant
31 euro
33 euro
- 2 euro
West-Vlaanderen
27 euro
31 euro
- 4 euro
Totaal Vlaanderen
30 euro
32 euro
-2 euro
Aantal
2012 (%)
2010 (%)
2008 (%)
< € 25
68
27%
24%
22%
€ 25 - € 49
77
30%
28%
30%
> € 50
41
16%
20%
25%
variabel
73
29%
28%
24%
• In 27% van de gemeenten ligt dit bedrag lager dan 25 euro per maand, in 30% van 25 tot 49 euro per maand en in 16% hoger dan 50 euro per maand. • In 29% van de gemeenten is het bedrag afhankelijk van een aantal indicatoren, bv. leeftijd, mate van zelfredzaamheid,…
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de premie: • In 39% van de reglementen van gemeentelijke mantelzorgpremies worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger. Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. 6 • Mantelzorgpremie
• In 19% van de gemeenten heeft men recht op de mantelzorgpremie als men geen premie via de zorgverzekering ontvangt. In 22% van de gemeenten is het net omgekeerd en kom je alleen in aanmerking als je recht hebt op de premie via de zorgverzekering. • In 37% van de premies worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld, bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. • In 77% van de gemeenten moet de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen. Afhankelijk van de gemeente tot gemeente moet enkel de zorgbehoevende, de mantelzorger of moeten beide in de gemeente wonen. • In 55% van de premies heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid. In 2010 kwam deze voorwaarde opvallend meer terug in de reglementen. Toen bedroeg dit aandeel 77%. • In 17% van de gemeenten zijn er voorwaarden met betrekking tot de familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger (ten opzichte van 32% in 2010). Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als men zorgt voor een familielid. • In minimum 33% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft. • In 9% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt. • In 25% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. • In 20% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut). • In minimum 45% van de gemeenten zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
Vlaanderen (%)
Inwonen noodzakelijk
Recht op zorgverzekering
Geen recht op zorgverzekering
Leeftijdsvoorwaarden
Inwoner zijn van de gemeente
Antwerpen
46
25
10
77
81
Limburg
61
8
29
82
76
Oost-Vlaanderen
43
17
28
75
87
Vlaams-Brabant
15
35
15
44
80
West-Vlaanderen
38
23
17
65
64
Vlaanderen
39
22
19
37
77
(%)
Verlies van zelfredzaamheid
Verwantschap noodzakelijk
Niet RVT of ROB
Zorgenplan noodzakelijk
Inkomensvoorwaarde
Antwerpen
71
13
50
13
27
Limburg
66
37
26
11
29
Oost-Vlaanderen
42
21
30
2
32
Vlaams-Brabant
58
6
47
7
22
West-Vlaanderen
44
14
41
12
20
Vlaanderen
55
17
33
9
25
Recht op verhoogde tegemoetkoming (%)
Andere voorwaarden (%)
Aantal gemeenten met premie (aantal)
Aantal gemeenten met premie (%)
Aantal gemeenten met premie in 2008 (%)
Antwerpen
13
23
49
70
65
Limburg
39
39
38
86
86
Oost-Vlaanderen
19
70
51
78
72
Vlaams-Brabant
13
56
54
83
69
West-Vlaanderen
20
33
61
95
89
Vlaanderen
20
45
253
82
75
Mantelzorgsterren in Vlaanderen1
Antwerpen
1
/
21
1
10
25
13
0
Limburg
6
1
11
19
7
0
Oost-Vlaanderen
14
4
8
15
24
0
Vlaams-Brabant
12
3
7
15
28
0
West-Vlaanderen
3
3
12
28
18
0
Totaal
56
12
48
102
90
0
%
18
4
16
33
29
0
overzicht van aantal gemeenten per provincie.
Mantelzorgpremie • 7
Provincie
Antwerpen
Kerngegevens Antwerpen heeft een provinciale mantelzorgpremie.
Aantal • Van de 70 gemeenten in Antwerpen bestaat er in 49 een mantelzorgpremie (70%). Dit zijn 4 gemeenten meer dan in 2010. 15 gemeenten geven aan geen plannen te hebben om een premie in te voeren. Je kan voor de premie terecht bij het OCMW (77% van de gemeenten) of de stedelijke diensten (23% van de gemeenten). • In 79% van die gemeenten, wordt de premie gegeven aan de mantelzorger. In 23% van de gemeenten wordt de premie toegekend aan de zorgbehoevende persoon. In één gemeente kan de premie aan de mantelzorger of de zorgbehoevende persoon toegekend worden. • Van 43 gemeenten weten we hoeveel mensen momenteel genieten van de mantelzorgpremie. In 28% van die gemeenten is dat minder dan 50 personen. In iets meer dan een kwart van de gemeenten kunnen momenteel meer dan 200 personen beroep doen op de mantelzorgpremie. 8 • Mantelzorgpremie
Aantal
%
1 - 49
12
28
50 - 99
10
23
100 - 199
9
21
200 of meer
12
28
Totaal
43
100
Bedrag • Gemiddeld (over alle gemeenten heen) gaat het om ongeveer € 33 per maand voor 1 persoon. De laagste maandelijkse premie bedraagt € 2, de hoogste € 75. Aantal
%
< € 25
9
18
€ 25 - € 49
16
33
> € 50
9
19
variabel
15
31
Totaal
49
100
• In 18% van de gemeenten ligt het bedrag lager dan € 25 per maand, in 33% van 25 tot € 49 per maand en in 19% vanaf € 50 per maand. In gemeenten waar veel mensen recht hebben op de premie, ligt de premie vaak lager dan in gemeenten waar weinig mensen een premie krijgen.
Provincie
Antwerpen
• In 15% van de gemeenten is het bedrag afhankelijk van een aantal mogelijke indicatoren als leeftijd, mate van zelfredzaamheid, … . Ook een toelage in de vorm van een dagpremie, past in deze categorie.
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de gemeentelijk mantelzorgpremie: • In 46% van de gemeenten worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger. Soms betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. Soms zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen verschillend voor inwonende en niet inwonende zorgbehoevende personen. • In 10% van de gemeenten heeft men recht op de premie als men geen premie via de zorgverzekering ontvangt. 25% volgt de tegenovergestelde strategie en verleent een premie aan (zorgverleners van) personen die in aanmerking komen voor de zorgverzekering. In 2010 was dat nog maar 18%. • In 81% van de gemeenten worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld, bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. In 2010 was dat 84%.
• In 71% van de gemeenten heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid. (t.o.v. 67% in 2010) • In 13% van de gemeenten zijn er voorwaarden met betrekking tot de familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger. Dit is een daling van 7% ten opzichte van 2010. Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als men zorgt voor een familielid. • In 50% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft. • In 13% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt. • In 27% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. In 2010 bedroeg dit aandeel 31%. • In 13% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut). • In minimum 23% van de gemeenten zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
• 81% van de gemeenten vermeldt expliciet dat de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen.
Aftoetsen krachtlijnen Ziekenzorg sterren
/
gemeenten / Aartselaar, Arendonk, Boechout, Borsbeek, Essen, Mortsel, Olen, Putte, Puurs, Ravels, Schilde, Wommelgem, Wuustwezel Berlaar, Dessel, Duffel, H.o.d. Berg, Herenthout, Herselt, Hoogstraten, Hove, Kasterlee, Lier, Lille, Lint, Mechelen, Meerhout, Merksplas, Niel, Nijlen, Retie, Rijkevorsel, Rumst, Schelle, St. Amands, Turnhout, Vorselaar, Wijnegem Antwerpen/district Berchem, Beerse, Bornem, Geel, Grobbendonk, Herentals, Mol, Oud Turnhout, Sint-Katelijne-Waver, Stabroek Brasschaat Baarle-Hertog, Balen, Bonheiden, Boom, Brecht, Edegem, Hemiksem, Hulsthout, Kalmthout, Kapellen, Kontich, Laakdal, Malle, Ranst, Schoten, Vosselaar, Westerlo, Willebroek, Zandhoven, Zoersel, Zwijndrecht
Mantelzorgpremie • 9
Provincie
Antwerpen
Overzicht Mantelzorgpremie Antwerpen Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Aartselaar
MZ
ZB
OCMW
25
Antwerpen
MZ
ZB
gemeente
10,42
Arendonk
MZ
ZB
OCMW
30
Voorwaarden inwonend
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
• •
•
Aantal rechthebbenden
leeftijd
andere
•
•
•
•
•
•
Sterren
4 2 269
4
Baarle Hertog
0
Balen*
0
Beerse
ZB
ZB
gemeente
20
Berlaar
MZ
ZB
OCMW
75,86
Boechout
MZ
ZB
OCMW
variabel
• •
• •
2
•
61
3
•
34
4
Bonheiden*
0
Boom*
0
Bornem
ZB
ZB
OCMW
€25/jaar
Borsbeek
MZ
ZB
gemeente
50
Brasschaat
ZB
ZB
OCMW
variabel
• • •
•
300
2
•
•
11
4
•
•
64
1
Brecht*
0
Dessel*
ZB
ZB
OCMW
42,04
Duffel
MZ
ZB
gemeente
50
•
Essen*
ZB
ZB
OCMW
variabel
Geel
MZ
ZB
gemeente
variabel
Grobbendonk
MZ
ZB
OCMW
variabel
H.o.d.Berg
MZ
ZB
OCMW
30
Herentals
MZ
ZB
gemeente
€200/jaar
Herenthout
MZ
ZB
OCMW
variabel
Herselt
MZ
ZB
OCMW
25
•
Hoogstraten
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
Hove*
ZB
ZB
OCMW
variabel
•
•
•
79
3
14
3
Edegem
0
•
200
4
•
•
83
2
•
•
199
2
•
372
3
•
Hemiksem
0 •
•
•
193
2
•
•
•
101
3
•
•
43
3
•
•
268
3
20
3
Hulsthout*
0
Kalmthout
0
Kapellen
0
Kasterlee
MZ
ZB
OCMW
40
•
•
•
242
Kontich
0
Laakdal
0
Lier
ZB
ZB
gemeente
50
Lille
MZ
ZB
OCMW
20
Lint
MZ
OCMW
31
25
•
•
•
•
248
•
•
355
3
•
•
46
3
Malle Mechelen
3
3
0 MZ
ZB
OCMW
ZB
gemeente
40
OCMW
variabel
•
Meerhout
MZ
Merksplas
MZ
Mol*
ZB
ZB
gemeente
variabel
•
Mortsel
MZ
ZB
gemeente
25
•
10 • Mantelzorgpremie
•
•
•
•
3
•
•
3
•
•
3
•
•
300
2
•
•
206
4
Provincie
Antwerpen
Gemeente
Niel*
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
OCMW
Bedrag op maandbasis
Voorwaarden
(in €)
inwonend
variabel
•
MZ
ZB
Nijlen
MZ
OU
OCMW
75
Olen
MZ of ZB
ZB
OCMW
25
O.Turnhout
ZB
GP
OCMW
25
Putte
MZ
ZB
OCMW
€50/jaar
Puurs
MZ
ZB
OCMW
€25/jaar
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
leeftijd
• • •
•
Aantal rechthebbenden
Sterren
50
3
•
37
3
•
229
4
•
93
2
•
156
4
•
143
4
andere
Ranst
0
Ravels
MZ
ZB
OCMW
variabel
Retie
MZ
OU
OCMW
50
• •
•
•
130
4
•
•
39
3
Rijkevorsel
ZB
OU
gemeente
variabel
•
137
3
Rumst
ZB
ZB
OCMW
variabel
•
•
100
3
Schelle
MZ
OCMW
25
•
•
30
3
Schilde
MZ
OCMW
€771,64/jaar
•
•
9
4
GP
•
•
Schoten*
0
St Amands
MZ
ZB
OCMW
€25/jaar
St Katelijne Waver
MZ
ZB
OCMW
variabel
•
•
•
•
•
58
3 2
Stabroek
MZ
ZB
OCMW
20,83
•
•
•
58
2
Turnhout
MZ
ZB
OCMW
25
•
•
•
373
3
Vorselaar
MZ
OCMW
50
•
•
•
46
3
Vosselaar
0
Westerlo Wijnegem
0 MZ
ZB
OCMW
variabel
•
•
45
3
Wommelgem
MZ
ZB
OCMW
30
•
•
99
4
Wuustwezel
MZ
ZB
OCMW
50
•
•
66
4
Willebroek
0
•
•
Zandhoven
0
Zoersel*
0
Zwijndrecht Provinciale premie
0 MZ
ZB
€450/jaar
•
•
•
•
* Geen actuele gegevens beschikbaar.
Mantelzorgpremie
Geen mantelzorgpremie
GP Gehandicapte persoon MZ Mantelzorger OU Ouderen ZB Zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 11
Provincie
Limburg
Kerngegevens Limburg heeft een provinciale mantelzorgpremie.
Aantal • Van de 44 gemeenten in Limburg bestaat er in 38 een mantelzorgpremie (86%). De provincie Limburg nam in 2002 een initiatief ter ondersteuning van mantelzorg. De provincie wil daarmee mantelzorg ondersteunen, maar ook de Limburgse gemeenten stimuleren tot het uitbetalen van een gemeentelijke mantelzorgsubsidie. Sedert het ontstaan van deze provinciale premie is het aantal gemeenten met een mantelzorgpremie gedaald. In 2008 konden we al 3 gemeenten identificeren die een mantelzorgpremie hadden in het verleden, maar die hebben stopgezet. Vandaag zien we een lichte stijging van één gemeente met een nieuwe gemeentelijke mantelzorgpremie. Voor het aanvragen van de gemeentelijke mantelzorgpremie kan je in Lmburg terecht bij het OCMW (89%). In één gemeente nemen de gemeentelijke stadsdiensten deze taak op zich. • In 92% van die gemeenten, wordt de premie gegeven aan de mantelzorger. Eén gemeente kent de premie toe aan de zorgbehoevende persoon. 12 • Mantelzorgpremie
Ook hier heeft de provinciale regeling een sturend effect. De provincie Limburg gaat ervan uit dat een subsidie rechtstreeks aan de mantelzorger efficiënter is dan subsidie via de zorgbehoevende persoon. Vele gemeenten volgen dit. • Van 34 gemeenten weten we ook hoeveel mensen momenteel genieten van de mantelzorgpremie. In 3 op 10 gemeenten is dat minder dan 50 personen. In 18% van de gemeenten kunnen momenteel meer dan 200 personen beroep doen op de mantelzorgpremie. Aantal
%
11
32
50 - 99
7
21
100 - 199
10
29
1 - 49
200 of meer
6
18
Totaal
34
100
Bedrag • Gemiddeld (over alle gemeenten heen) gaat het om ongeveer € 31 per maand voor 1 persoon. De laagste maandelijkse premie bedraagt € 10, de hoogste € 60.
Provincie
Limburg
Aantal
%
< € 25
7
18
€ 25 - € 49
15
39
> € 50
5
13
variabel
11
29
Totaal
38
100
• In 18% van de gemeenten ligt het bedrag lager dan € 25 per maand, in 39% van 25 tot € 49 per maand en in 13% vanaf € 50 per maand. In gemeenten waar veel mensen recht hebben op de premie, ligt de premie vaak lager dan in gemeenten waar weinig mensen een premie krijgen. • In 29% van de gemeenten is het bedrag afhankelijk van een aantal mogelijke indicatoren, bijvoorbeeld leeftijd, mate van zelfredzaamheid, …
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de gemeentelijke mantelzorgpremie: • In 61% van de gemeenten worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger. Deze voorwaarde wordt minder vaak gesteld dan in 2010, toen bedroeg dit aandeel 84%. Soms betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. Soms zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen verschillend voor inwonende en niet inwonende zorgbehoevende personen. • In 29% van de gemeenten heeft men recht op de premie als de zorgbehoevende persoon geen premie via de zorgverzekering ontvangt. In 2010 was dit nog 39%. In 8% van de gemeenten is het zo dat je enkel recht hebt op de gemeentelijk premie als
de zorgbehoevende persoon in aanmerking komt voor de zorgverzekering. In 2010 was dit nog 14%. • In 82% van de gemeenten worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld, bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. • In 76% van de gemeenten moet de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen (t.o.v. 82% in 2010). Volgens de meeste reglementen moet zowel de mantelzorger als de zorgbehoevende persoon in de gemeente wonen. • In 66% van de gemeenten heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid (t.o.v. 76% in 2010). • In 37% van de gemeenten zijn er voorwaarden met betrekking tot de familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger. In 2010 werd deze voorwaarde in 54% van de gemeenten gesteld. Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als men zorgt voor een familielid. • In 26% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft. • In 11% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt. In 2010 was dit nog 20%. • In 29% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. In 2010 bedroeg dit aandeel 43%. • In 39% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut). • In minimum 39% van de gemeenten zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
Aftoetsen krachtlijnen Ziekenzorg sterren /
gemeenten / Alken, Bochelt, Hamont-Achel, Herk-de-Stad, Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode, St.-Truiden Beringen, Genk, Ham, Hasselt, Hechtel-Eksel, Heers, Hoeselt, Lanaken, Leopoldsburg, Lommel, Maaseik, Maasmechelen, Nieuwerkerken, Opglabbeek, Riemst, Tessenderlo, Tongeren, Voeren, Zonhoven Bilzen, Diepenbeek, Dilsen-Stokkem, Gingelom, Halen, Kortessem, Neerpelt, Overpelt, Peer, Wellen, Zutendaal Lummen As, Borgloon, Bree, Herstappe, Heusden-Zolder, Kinrooi
Mantelzorgpremie • 13
Provincie
Limburg
Overzicht Mantelzorgpremie Limburg Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Alken
MZ
ZB
OCMW
Beringen*
MZ
ZB
Bilzen
MZ
ZB
OCMW
30
Bochelt
MZ
ZB
OCMW
25
MZ
ZB
OCMW
49,58
Voorwaarden inwonend
geen cumul ZVZ
variabel
recht op ZVZ
leeftijd
Aantal rechthebbenden
Sterren
125
4
433
3
andere
•
As* 25
•
•
• •
•
•
332
2
•
•
55
4
•
•
140
2
Borgloon Bree* Diepenbeek
•
Dilsen-Stokkem
MZ
ZB
OCMW
30
•
Genk
MZ
ZB
OCMW
50
• •
Gingelom
ZB
ZB
OCMW
50
Halen
MZ
ZB
OCMW
38
Ham
MZ
ZB
OCMW
variabel
Hamont-Achel
MZ
ZB
OCMW
37,50
ZB
OCMW
10,42
Hasselt Hechtel-Eksel*
MZ
• • •
•
• •
•
•
80
2
•
•
592
3
•
•
1
2
•
•
78
2
•
•
114
3
•
•
100
4
•
•
•
•
88
3
100
3
144
3
Heers*
MZ
ZB
gemeente
12,5
Herk-de-stad
MZ
ZB
OCMW
variabel
Hoeselt
MZ
ZB
OCMW
variabel
HouthalenHelchteren*
MZ
ZB
OCMW
variabel
Kortessem
MZ
ZB
OCMW
40
•
Lanaken
MZ
ZB
OCMW
38
•
•
171
3
Leopoldsburg
MZ
ZB
OCMW
30
•
•
•
112
3
Lommel
MZ
ZB
OCMW
50
•
•
•
165
3
•
293
1
•
4
Herstappe* HeusdenZolder •
•
•
•
•
•
•
•
•
3 35
4
Kinrooi 2
Lummen
ZB
ZB
OCMW
variabel
•
•
Maaseik
MZ
ZB
OCMW
10
•
•
Maasmechelen
MZ
ZB
OCMW
variabel
•
•
720
3
MeeuwenGruitrode
MZ
ZB
OCMW
12,5
•
137
4
•
•
72
2
•
•
33
3
•
•
31
3
•
•
4
2
Neerpelt
MZ
ZB
OCMW
40
Nieuwerkerken
MZ
ZB
OCMW
50
•
Opglabbeek
MZ
ZB
OCMW
50
•
Overpelt
MZ
ZB
OCMW
38
•
Peer
MZ
ZB
OCMW
25
Riemst
MZ
ZB
OCMW
variabel
• •
•
• •
3
•
2
2
•
1
3
St-Truiden
MZ
ZB
OCMW
16,67
•
•
228
4
Tessenderlo
MZ
ZB
OCMW
37
•
•
•
80
3
Tongeren
MZ
ZB
OCMW
16
•
•
•
73
3
14 • Mantelzorgpremie
Provincie
Limburg
Gemeente
Voeren*
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
MZ
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis
Voorwaarden
(in €)
inwonend
OCMW
60
•
Wellen
MZ
ZB
OCMW
variabel
•
Zonhoven
MZ
ZB
OCMW
24,79
•
Zutendaal
MZ
ZB
Provinciale premie
MZ
geen cumul ZVZ
•
recht op ZVZ
Aantal rechthebbenden
leeftijd
andere
•
•
Sterren
3
•
•
40
2
•
•
33
3
1
2
OCMW
49,58
•
•
•
gemeente/ OCMW
€125/jaar
•
•
•
* Geen actuele gegevens beschikbaar.
Mantelzorgpremie
Geen mantelzorgpremie
GP Gehandicapte persoon MZ Mantelzorger OU Ouderen ZB Zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 15
Provincie
Oost-Vlaanderen
Kerngegevens Oost-Vlaanderen heeft een provinciale mantelzorgpremie.
Aantal • Van de 65 gemeenten in Oost-Vlaanderen bestaat er in 51 een mantelzorgpremie (78%). In 2010 ging het om 72% van de Oost-Vlaamse gemeenten, in 2008 was dat 66%. Eén gemeente voorziet meedere mantelzorgpremies. Meestal richten de verschillende premies zich tot een andere doelgroep. Eén gemeente heeft plannen om de premie in te voeren. De provincie Oost Vlaanderen voorziet zelf ook een mantelzorgpremie om het werk van de mantelzorger te honoreren. Voor het aanvragen van de mantelzorgpremie kan je in 43% van de gemeenten bij de gemeentelijke diensten terecht, in 49% bij het OCMW. • In 83% van die gemeenten, wordt de premie gegeven aan de mantelzorger. Bij 15% aan de zorgbehoevende persoon. Eén gemeente geeft de premie aan de zorgbehoevende of de mantelzorger. 16 • Mantelzorgpremie
• Van 37 gemeenten weten we ook hoeveel mensen momenteel genieten van de mantelzorgpremie. In bijna de helft van de gemeenten (49%) is dat minder dan 50 personen, in bijna 2 op 10 van de gemeenten (16%) kunnen momenteel meer dan 200 personen beroep doen op de mantelzorgpremie. Aantal
%
1 - 49
18
49
50 - 99
7
19
100 - 199
6
16
200 of meer
6
16
Totaal
37
100
Bedrag • Gemiddeld (over alle gemeentelijke premies heen) gaat het om ongeveer € 29 per maand voor 1 persoon. Dit komt overeen met het gemiddelde in 2010 (t.o.v. € 37 in 2008). De laagste maandelijkse premie bedraagt € 3, de hoogste € 100.
Provincie
Oost-Vlaanderen
Aantal
%
< € 25
14
27
€ 25 - € 49
11
21
> € 50
7
13
variabel
20
38
Totaal
52
100
• In 27% van de gemeenten ligt het bedrag lager dan € 25 per maand, in 21% van 25 tot € 49 per maand en in 13% vanaf € 50 per maand. • In 38% van de gemeenten is het bedrag afhankelijk van een aantal mogelijke indicatoren, bijvoorbeeld leeftijd, mate van zelfredzaamheid, …
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de gemeentelijke mantelzorgpremie: • In 43% van de gemeenten worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger, dat komt ongeveer overeen met de cijfers van 2010 (42%). Soms betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. Soms zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen verschillend voor inwonende en niet inwonende zorgbehoevende personen. • In 28% van de gemeenten heeft men recht op de premie als men geen premie via de zorgverzekering ontvangt. Dit is een stijging van 10% ten opzichte van 2010 (18%). In 8 gemeenten (17%) is het net omgekeerd, daar kan men enkel aanspraak maken op een gemeentelijke mantelzorg als men
ook een premie via de zorgverzekering krijgt. Dat betekent dat 3 gemeenten deze voorwaarden hebben ingevoerd sinds 2010. • In 75% van de gemeenten worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld, bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. Dit is een stijging van 7% ten opzichte van 2010. • In 87% van de gemeenten moet de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen. Dit is een stijging van bijna 10% ten opzichte van 2010. • In 42% van de gemeenten heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid. In 2010 bedroeg dit aandeel 58% • In 21% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de mantelzorgpremie als een familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger is (t.o.v. 24% in 2010). • In 30% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft. • In 2% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt. • In 32% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. • In 19% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut). • Bij minimum 70% van de gemeentelijke mantelzorgpremies zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
Aftoetsen krachtlijnen Ziekenzorg sterren
/
gemeenten / Brakel, Buggenhout, De Pinte, Dendermonde, Destelbergen, Eeklo, Kaprijke, Kluisbergen, Kruishoutem, Lebbeke, Lochristi, Merelbeke, Moerbeke, Nevele, Oosterzele, Oudenaarde, Sint-Lievens-Houtem, Stekene, Waarschoot, Waasmunster, Wortegem-Petegem, Zele, Zomergem, Zulte Aalter, Berlare, Beveren, Erpe-Mere, Geraardsberge, Knesselare, Kruibeke, Laarne, Lierde, Maarkedal, Ninove, Temse, Wichelen, Zingem, Zwalm Aalst, Deinze, Denderleeuw, Haaltert, Hamme, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas Lovendegem, Maldegem, Nazareth, Wetteren Assenede, Evergem, Gavere, Gent, Herzele, Horebeke, Lede, Melle, Ronse, Sint-Laureins, Sint-Martens-Latem, Wachtebeke, Zelzate, Zottegem
Mantelzorgpremie • 17
Provincie
Oost-Vlaanderen
Overzicht Mantelzorgpremie Oost-Vlaanderen Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Aalst
ZB
ZB
gemeente
variabel
Aalter*
ZB
ZB
gemeente
25
Voorwaarden inwonend
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
leeftijd
Sterren
87
2
andere
• •
Aantal rechthebbenden
•
3
Assenede
0
Berlare*
MZ
ZB
OCMW
10,42
•
•
•
Beveren
ZB
ZB
gemeente
80
•
•
•
210
3
Brakel
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
30
4
Buggenhout
MZ
ZB
OCMW
20
•
•
208
4
De Pinte
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
•
9
4
Deinze
MZ
ZB
gemeente
25
•
•
•
164
2
Denderleeuw
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
•
•
100
2
Dendermonde
MZ
ZB
OCMW
20,83
•
•
Destelbergen
MZ
ZB
gemeente
€625/jaar
•
•
•
82
4
variabel
•
•
35
4
OCMW
€620/jaar
•
•
80
3
Eeklo
MZ
ZB
Erpe-Mere
MZ
ZB
•
•
• •
3
4
Evergem*
0
Gavere*
0
Gent
0
Geraardsbergen
MZ
ZB
gemeente
€40/jaar
Haaltert
ZB
ZB
OCMW
variabel
Hamme*
ZB
ZB
•
20,83
• •
•
26
3
•
387
2
•
2
Herzele*
0
Horebeke
0
Kaprijke
MZ
ZB
OCMW
25
Kluisbergen
MZ
ZB
gemeente
variabel
Knesselare
MZ
ZB
gemeente
€125/jaar
•
•
7
4
•
•
5
4
•
•
Kruibeke*
MZ
ZB
OCMW
variabel
Kruishoutem
MZ
ZB
gemeente
20
• •
Laarne*
MZ
ZB
OCMW
20,83
Lebbeke
MZ
ZB
gemeente
12,39
•
3
•
204
3
•
•
101
4
•
•
21
4
3
Lede
0
Lierde*
ZB
ZB
Lochristi
MZ
ZB
Lokeren
variabel gemeente
variabel
•
•
•
3
•
•
4
MZ of ZB
ZB
OCMW
10,42
•
•
•
33
2
Lovendegem
ZB
ZB
OCMW
31,25
•
•
•
11
1
Maarkedal
MZ
ZB
OCMW
variabel
•
Maldegem
ZB
ZB
OCMW
26,75
•
89
1
Merelbeke
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
3
•
•
•
•
•
•
7
4
•
•
108
1
•
•
32
4
Melle
0
Moerbeke
MZ
ZB
OCMW
variabel
Nazareth
ZB
ZB
OCMW
variabel
Nevele
MZ
ZB
OCMW
variabel
18 • Mantelzorgpremie
•
•
•
4
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis
Voorwaarden
(in €)
inwonend
100
•
Ninove
MZ
ZB
gemeente
Oosterzele 1
MZ
ZB
OCMW
25
Oosterzele 2
MZ
ZB
OCMW
23,33
Oosterzele 3
MZ
OU
OCMW
15
Oudenaarde
MZ
ZB
OCMW
€625/jaar
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
Aantal rechthebbenden
Sterren
73
3 4
leeftijd
andere
•
• •
18
•
•
64
•
•
154
•
45
•
Ronse Sint-Gillis-Waas
0 MZ
ZB
gemeente
variabel
•
•
•
2
Sint-Laureins Sint-LievensHoutem
0 MZ
ZB
OCMW
25
•
•
150
Sint-MartensLatem* Sint-Niklaas
4
4 0
MZ
ZB
gemeente
variabel
Stekene
MZ
ZB
gemeente
variabel
Temse
MZ
ZB
gemeente
12,5
Waarschoot
MZ
ZB
OCMW
variabel
Waasmunster
MZ
ZB
OCMW
25
•
•
•
•
•
•
•
410
2
•
•
47
4
•
•
23
3
•
•
8
4
•
•
4
Wachtebeke
0
Wetteren
ZB
ZB
OCMW
variabel
Wichelen*
MZ
ZB
OCMW
50
•
•
•
•
WortegemPetegem
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
•
Zele
MZ
ZB
gemeente
12,5
Zingem
MZ
ZB
OCMW
50
Zomergem
MZ
ZB
OCMW
10
•
71
1 3
•
22
4
•
289
4
•
•
2
•
•
•
Zelzate*
0 • •
3 4
Zottegem
0
Zulte
MZ
ZB
OCMW
25
Zwalm
MZ
ZB
gemeente
25
Provinciale premie
MZ
ZB
variabel
•
• •
•
•
•
4
•
•
3
•
•
1487
* Geen actuele gegevens beschikbaar.
Mantelzorgpremie
Geen mantelzorgpremie
GP Gehandicapte persoon MZ Mantelzorger OU Ouderen ZB Zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 19
Provincie
Vlaams-Brabant
Kerngegevens De 19 deelgemeenten van Brussel zijn niet inbegrepen bij dit overzicht.
Aantal • Van de 65 gemeenten in Vlaams Brabant bestaat er in 54 een mantelzorgpremie (83%). Voor Vlaams Brabant betekent dat een stijging van het aantal gemeenten met een mantelzorgpremie met 9 gemeenten of 14%. Eén van deze gemeenten voorziet 2 verschillende mantelzorgpremies voor verschillende doelgroepen. Een van de gemeenten voorziet een herziening van de premie in de nabije toekomst. Geen enkele gemeente gaf aan plannen te maken voor de invoering van een premie. Voor het aanvragen van de mantelzorgpremie moet je in 67% van de gemeenten bij het OCMW aankloppen. In 31% van de gemeenten is dat de gemeente zelf.
• Van 43 gemeenten weten we ook hoeveel mensen momenteel genieten van de mantelzorgpremie. In 3 op 10 gemeenten zijn er minder dan 50 rechthebbenden. In een kwart van de gemeenten kan momenteel meer dan 200 personen beroep doen
• In 84% van de gemeenten met een mantelzorgpremie wordt de premie gegeven aan de mantelzorger terwijl die in 11% van gemeenten naar de zorgbehoevende persoon gaat. In één gemeente kan de premie aan de mantelzorger of de zorgbehoevende persoon toegekend worden.
Bedrag
20 • Mantelzorgpremie
op de mantelzorgpremie. Aantal
%
1 - 49
8
29
50 - 99
10
21
100 - 199
13
25
200 of meer
12
25
Totaal
43
100
• Gemiddeld (over alle niet variabele gemeentelijke premies heen) gaat het om € 31 per maand voor 1 persoon. De laagste maandelijkse premie bedraagt € 4, de hoogste € 75.
Provincie
Vlaams-Brabant
Aantal
%
< € 25
19
35
€ 25 - € 49
16
29
> € 50
13
24
variabel
7
13
Totaal
55
100
• In 35% van de gemeenten ligt het bedrag lager dan € 25 per maand. Dat is meer dan in 2010 (32%). Het verschil met de cijfers van 2008 is opmerkelijk groot (17%). Bij 29% van de premies is dat € 25 tot € 49 per maand (35% in 2010) en in 24% vanaf € 50 per maand (26% in 2010). • In 13% van de gemeenten is het bedrag afhankelijk van een aantal mogelijke indicatoren, bijvoorbeeld leeftijd, mate van zelfredzaamheid, … . (11% in 2010)
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de gemeentelijke mantelzorgpremie: • In 15% van de gemeenten worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger. Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. • In 15% van de gemeenten heeft men recht op de mantelzorgpremie als men geen premie via de zorgverzekering ontvangt. In 35% van de gemeenten is het net omgekeerd en kom je alleen in aanmerking als je recht hebt op de premie via de zorgverzekering. In 2010 bedroeg dit aandeel nog 15%.
• In 80% van de gemeenten moet de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen. (t.o.v 76% in 2010) Afhankelijk van de gemeente tot gemeente moet enkel de zorgbehoevende, de mantelzorger of moeten beide in de gemeente wonen. • In 58% van de gemeenten heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid. Hier zien we een daling van 16% ten opzichte van de cijfers uit 2010. • In 6% van de gemeenten zijn er voorwaarden met betrekking tot de familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger. Vaak betekent dit dat men enkel recht heeft als men zorgt voor een familielid. • In 47% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft. Dit is een stijging van 12% ten opzichte van 2010. • In 7% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt (t.o.v. 9% in 2010). • In 22% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. • In 13% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut). • In minimum 56% van de gemeenten zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
• In 44% van de gemeenten worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld (t.o.v. 50% in 2010), bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. Aftoetsen krachtlijnen Ziekenzorg sterren
/
gemeenten / Asse, Beersel, Begijnendijk, Bekkevoort, Boortmeerbeek, Boutersem, Drogenbos, Glabbeek, Herent, Hoegaarden, Holsbeek, Kampenhout, Kortenaken, Kortenberg, Landen, Lennik, Liedekerke, Linter, Londerzeel, Machelen, Overijse, Pepingen, Rotselaar, Steenokkerzeel, Ternat, Tremelo, Zemst, Zoutleeuw Affligem, Bierbeek, Dilbeek, Gooik, Grimbergen, Haacht, Herne, Hoeilaart, Kapelle-op-den-Bos, Keerbergen, Kraainem, Meise, Scherpenheuvel, Tielt-Winge, Zaventem Bertem, Galmaarden, Halle, Lubbeek, Merchtem, Roosdaal, St-Pieters-Leeuw Aarschot, Oud-Heverlee, Tienen Bever, Diest, Geetbets, Huldenberg, Leuven, Linkebeek, Opwijk, St-Genesius-Rode, Tervuren, Vilvoorde, Wemmel, Wezembeek-Oppem
Mantelzorgpremie • 21
Provincie
Vlaams-Brabant
Overzicht Mantelzorgpremie Vlaams-Brabant Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Aarschot
ZB
ZB
OCMW
40
Affligem
MZ
ZB
gemeente
10
Asse
MZ
ZB
OCMW
50
Beersel
MZ
ZB
OCMW
10
Begijnendijk
MZ
ZB
OCMW
15
Bekkevoort
MZ
ZB
OCMW
15
Bertem
MZ
ZB
OCMW
variabel
Bierbeek
MZ
ZB
OCMW
25
Boortmeerbeek
MZ
ZB
OCMW
€180/jaar
Boutersem
MZ
ZB
OCMW
35
Voorwaarden inwonend
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
•
Aantal rechthebbenden
leeftijd
andere
•
•
•
•
Sterren
1
•
125
3
•
162
4
4
•
•
•
•
230
•
172
4
•
84
2
•
141
• •
4
Bever*
0
•
• •
3 4
100
Diest
4 0
Dilbeek
MZ
ZB
gemeente
40
Drogenbos
MZ
ZB
gemeente
50
•
•
Galmaarden
MZ
ZB
OCMW
15
•
•
•
55
3
•
10
4
•
2
Geetbets
0
Glabbeek
MZ
ZB
OCMW
€60/jaar
•
•
83
4
Gooik
MZ
ZB
OCMW
30,66
•
•
174
3
Grimbergen
MZ
ZB
OCMW
variabel
•
•
280
3
Haacht
MZ
ZB
OCMW
30
•
•
234
3
Halle
MZ of ZB
ZB
gemeente
variabel
Herent
MZ
ZB
OCMW
65
Herne
MZ
ZB
OCMW
15
Hoegaarden
MZ
ZB
OCMW
€100/jaar
Hoeilaart
MZ
ZB
OCMW
40
Holsbeek
MZ
ZB
gemeente
€50/jaar
•
•
450
2
•
•
60
4
•
•
95
3
•
•
•
• •
4 3
•
4
Huldenberg
0
Kampenhout
MZ
ZB
gemeente
20
Kapelle-opden-Bos
MZ
ZB
gemeente
20
•
Keerbergen
MZ
ZB
gemeente
50
Kortenaken
MZ
ZB
OCMW
€60/jaar
Kortenberg
MZ
ZB
gemeente
20
Kraainem
ZB
ZB
OCMW
50
Landen
MZ
ZB
gemeente
€60/jaar
•
Lennik
MZ
ZB
gemeente
74
•
•
MZ
ZB
OCMW
variabel
Linter
MZ
ZB
OCMW
€50/jaar
Londerzeel
MZ
ZB
OCMW
vraiabel
Lubbeek
ZB
ZB
OCMW
40
• • •
•
•
4
•
3
•
90
3
•
328
4
•
223
4
•
13
3
•
320
4
•
•
26
4
•
•
112
4
•
153
4
•
301
4
•
130
2
Leuven Liedekerke
3
0
Linkebeek*
0
22 • Mantelzorgpremie
• •
Provincie
Vlaams-Brabant
Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis
Voorwaarden
(in €)
inwonend
50
•
Machelen
MZ
ZB
gemeente
Meise
MZ
ZB
OCMW
30
Merchtem*
ZB
ZB
OCMW
37,18
MZ
ZB
OCMW
variabel
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
•
Aantal rechthebbenden
leeftijd
•
andere
•
28
•
83
•
3 2
Opwijk Oud-Heverlee
4
0
Overijse
MZ
ZB
OCMW
50
Pepingen
MZ
ZB
OCMW
25
•
• •
•
•
8
1
•
82
4
•
38
4
Roosdaal
MZ
ZB
OCMW
75
•
•
Roosdaal
MZ
ZB
OCMW
25
•
•
•
7
Rotselaar
MZ
ZB
OCMW
30
•
•
•
265
4
Scherpenheuvel
ZB
ZB
OCMW
75
•
•
104
3
Steenokkerzeel
MZ
ZB
gemeente
56,4
•
130
4
• •
•
2
St-GenesiusRode*
0
St-PietersLeeuw
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
Ternat
MZ
ZB
OCMW
50
•
MZ
ZB
OCMW
€50/jaar
•
•
60
2
•
117
4
•
•
262
•
•
Tervuren Tielt-Winge
0
Tienen
ZB
ZB
OCMW
25
Tremelo*
MZ
ZB
gemeente
50
• •
3 1
196
4
Vilvoorde*
0
Wemmel*
0
WezembeekOppem
0
Zaventem
MZ
ZB
Zemst
MZ
ZB
Zoutleeuw
MZ
ZB
gemeente
10
•
200
3
OCMW
40
gemeente
€50/jaar
•
64
4
•
206
4
* Geen actuele gegevens beschikbaar.
Mantelzorgpremie
Geen mantelzorgpremie
GP Gehandicapte persoon MZ Mantelzorger OU Ouderen ZB Zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 23
Provincie
West-Vlaanderen
Kerngegevens West-Vlaanderen heeft geen provinciale mantelzorgpremie.
Aantal • Van de 64 gemeenten in West Vlaanderen bestaat er in 61 gemeenten een mantelzorgpremie (95%). West-Vlaanderen is daarmee de provincie waarin de meeste gemeenten een mantelzorgpremie voorzien. 5% van de gemeenten heeft geen premie. Er bewoog heel wat rond de mantelzorgpremie in de provincie West Vlaanderen gedurende de afgelopen jaren. In 2008 waren heel wat initiatieven in verband met de mantelzorgpremie nog maar net ingevoerd, onder andere naar aanleiding van de acties van Ziekenzorg CM. Er lagen toen ook nog niet ingevoerde voorstellen op tafel en dat is zichtbaar in de cijfers. Terwijl in 2008 79% van gemeenten een mantelzorgpremie hadden, was dit aandeel in 2010 gestegen tot 89%. Op dit moment tellen we 61 gemeenten die een gemeentelijke mantelzorgpremie hebben ingevoerd. Alweer een opmerkelijke stijging. 6% van de West-Vlaamse gemeenten voorziet meedere mantelzorgpremies. Meestal richten de verschillenden premies zich tot een andere doelgroep.
24 • Mantelzorgpremie
De premie moet aangevraagd worden bij het OCMW (65%) of bij de gemeente (35%). • In 75% van die gemeenten met een mantelzorgpremie wordt de premie gegeven aan de mantelzorger. 25% geeft de premie aan de zorgbehoevende. Eén gemeente maakt de premie over aan de mantelzorger of de zorgbehoevende persoon. • Van 56 gemeenten weten we ook hoeveel mensen momenteel genieten van de mantelzorgpremie. In bijna 3 op 10 gemeenten (29%) is dat minder dan 50 personen, in bijna 2 op 10 van de gemeenten (18%) kunnen momenteel meer dan 200 personen beroep doen op de mantelzorgpremie. Aantal
%
1 - 49
16
29
50 - 99
14
25
100 - 199
16
29
200 of meer
10
18
Totaal
56
100
Bedrag • Gemiddeld (over alle gemeentelijke premies heen) gaat het om ongeveer € 27 per maand voor 1 persoon. Dit gemiddelde ligt € 4 lager dan in 2010. Ten opzichte van 2008 is het gemiddelde met € 8 gedaald. De laagste maandelijkse premie bedraagt € 8, de hoogste € 60.
Provincie
West-Vlaanderen
Aantal
%
< € 25
19
29
€ 25 - € 49
19
29
> € 50
7
11
variabel
20
31
Totaal
65
100
• Bij 3 op 10 van de premies ligt het bedrag lager dan € 25 per maand, in opnieuw 3 op 10 van 25 tot € 49 per maand en in 11% vanaf € 50 per maand. • In 3 op 10 gemeenten is het bedrag variabel, d.i.afhankelijk van een aantal mogelijke indicatoren, bijvoorbeeld leeftijd, mate van zelfredzaamheid, …
Voorwaarden Er zijn meestal een hele reeks voorwaarden waaraan voldaan moet worden om recht te hebben op de premie. We merken grote verschuivingen op in de afgelopen 2 jaar. Een deel van deze verschuivingen is mogelijk te wijten aan het feit dat de responsgraad hoger was in 2012 ten opzichte van 2010. Daardoor kunnen we de voorwaarden beter in kaart brengen. • In 38% van de reglementen worden er voorwaarden gesteld met betrekking tot het inwonen van de zorgbehoevende persoon bij de mantelzorger. Soms betekent dit dat men enkel recht heeft als de zorgbehoevende persoon inwoont bij de mantelzorger. Soms zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen verschillend voor inwonende en niet inwonende zorgbehoevende personen. • In 17% van de gemeenten heeft men recht op de premie als men geen premie via de zorgverzekering ontvangt. Bij 23% is het net omgekeerd. In deze gemeenten kan men enkel aanspraak maken op
de gemeentelijke mantelzorgpremie als men een toelage via de zorgverzekering ontvangt. In 2010 bedroegen deze cijfers respectievelijk 2% en 21%. • In 65% van de gemeenten worden er leeftijdsvoorwaarden gesteld, bijvoorbeeld dat de zorgbehoevende persoon minimum 65 jaar oud is. Dit is een flinke stijging ten opzichte van 2010, toen ging het om 36% van de gemeenten. • In 64% van de gemeenten moet de zorgbehoevende persoon en/of zijn of haar mantelzorger in de eigen gemeente wonen (t.o.v. 71% in 2010). • In 44% van de gemeenten heeft men recht op de premie vanaf een bepaalde mate van verlies aan zelfredzaamheid. Dit cijfer is een halvering ten opzichte van 2010 toen dit aandeel 81% bedroeg. • In 14% van de gemeenten zijn er voorwaarden met betrekking tot de familieband tussen de zorgbehoevende persoon en de mantelzorger (t.o.v. 47% in 2010). Meestal betekent dit dat men enkel recht heeft als men zorgt voor een familielid. • In 41% van de gemeenten is de premie enkel mogelijk als men niet in een rusthuis of verzorgingsinstelling verblijft (t.o.v. 33% in 2010). • In 12% van de gemeenten kan men enkel aanspraak maken op de premie als er een zorgenplan opgesteld wordt. • In 20% van de gemeenten is het al dan niet krijgen van de premie afhankelijk van het inkomen. • In 20% van de gemeenten kan je enkel aanspraak maken op de premie als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming (via het WIGW of Omnio - statuut) t.o.v. 26% in 2010. • In minimum 33% van de gemeenten zijn ook nog andere voorwaarden verbonden aan het recht op de mantelzorgpremie.
Aftoetsen krachtlijnen Ziekenzorg sterren
/
gemeenten / Alveringem, Ardooie, Avelgem, Brugge, De Haan, De Panne, Harelbeke, Houthulst, Ingelmunster, Koksijde, Kortemark, Poperinge, Roeselare, Ruiselede, Tielt, Wingene, Zedelgem, Lo-Reninge Anzegem, Beernem, Damme, Deerlijk, Diksmuide, Heuvelland, Hooglede, Ieper, Jabbeke, Koekelare, Kuurne, Lendelede, Menen, Meulebeke, Middelkerke, Nieuwpoort, Oostende, Oostkamp, Oostrozebeke, Oudenburg, Pittem, Staden, Spiere-Helkijn, Veurne, Vleteren, Waregem, Wielsbeke, Zonnebeke Blankenberge, Dentergem, Gistel, Ichtegem, Izegem, Ledegem, Mesen, Torhout, Wervik, Wevelgem, Zuienkerke, Zwevegem Kortrijk, Langemark, Moorslede Bredene, Knokke-Heist, Lichtervelde
Mantelzorgpremie • 25
Provincie
West-Vlaanderen
Overzicht Mantelzorgpremie West-Vlaanderen Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Alveringem
MZ
ZB
gemeente
€100/jaar
Anzegem
ZB
ZB
gemeente
variabel
Ardooie
MZ
ZB
OCMW
60
Avelgem
MZ
ZB
gemeente
variabel
Avelgem
ZB
ZB
gemeente
variabel
Beernem
ZB
ZB
OCMW
20
MZ of ZB
ZB
OCMW
variabel
Brugge
MZ
ZB
gemeente
20
Damme
MZ
ZB
OCMW
40
De Haan
MZ
ZB
gemeente
50
De Panne
MZ
ZB
gemeente
15
Blankenberge
Voorwaarden inwonend
geen cumul ZVZ
recht op ZVZ
Aantal rechthebbenden
leeftijd
•
•
• •
andere
•
4
•
945
3
•
•
99
4
•
22
4
•
•
36
•
•
270
3
•
•
43
2
•
2250
4
•
62
3
• •
Sterren
Bredene*
0
Deerlijk
ZB
ZB
OCMW
€275/jaar
Dentergem
MZ
GP
OCMW
variabel
•
•
• •
•
•
•
•
4
•
4
•
115
3
•
21
2
Diksmuide
MZ
ZB
OCMW
40
•
•
•
107
3
Gistel
MZ
ZB
gemeente
37,18
•
•
•
146
2
Harelbeke
MZ
ZB
OCMW
25
•
•
•
82
4
Heuvelland
MZ
ZB
gemeente
variabel
•
•
•
95
3
•
•
Hooglede
MZ
ZB
OCMW
variabel
Houthulst
MZ
ZB
OCMW
10,33
Ichtegem
MZ
ZB
OCMW
25
Ieper
MZ
ZB
gemeente
variabel
Ingelmunster
MZ
ZB
OCMW
€125/jaar
Izegem
MZ
ZB
OCMW
variabel
Jabbeke
ZB
ZB
OCMW
15
Jabbeke
MZ
ZB
OCMW
50
•
•
95
3
•
150
4
•
165
2
•
1267
3
•
•
198
4
•
•
22
2
•
43
3
•
86
3
•
•
• •
•
Knokke-Heist
0
Koekelare
MZ
ZB
OCMW
25
Koksijde
MZ
ZB
OCMW
20
• •
Kortemark
MZ
ZB
OCMW
50
Kortrijk
ZB
ZB
OCMW
25
• •
Kuurne
ZB
ZB
OCMW
variabel
•
Langemark
ZB
ZB
OCMW
variabel
Ledegem
ZB
ZB
OCMW
variabel
•
Lendelede
MZ
ZB
gemeente
50
•
• •
•
37
3
305
4
•
•
78
4
•
•
196
1
•
•
454
3
•
•
126
1
•
•
27
2
•
•
8
3
Lichtervelde
0
Lo-Reninge
MZ
ZB
OCMW
15
Menen
ZB
GP
OCMW
variabel 17
Menen
MZ
ZB
OCMW
Mesen*
MZ
ZB
OCMW
Meulebeke
MZ
ZB
gemeente
26 • Mantelzorgpremie
•
• •
•
•
•
39
4
•
22
3
•
9
• 137€/jaar
•
2 •
•
•
25
3
Provincie
West-Vlaanderen
Gemeente
Uitbetaald aan wie?
Doelgroep
Waar aanvragen?
Bedrag op maandbasis (in €)
Middelkerke
MZ
ZB
gemeente
Voorwaarden inwonend
recht op ZVZ
40
Moorslede
ZB
ZB
OCMW
20
Nieuwpoort
ZB
ZB
gemeente
60
Oostende
MZ
ZB
OCMW
50
Oostkamp
MZ
ZB
gemeente
variabel
Oostrozebeke
MZ
ZB
OCMW
25
•
Oostrozebeke
ZB
ZB
OCMW
25
•
1 3
•
•
•
241
3
•
•
•
92
3 3
gemeente
variabel
OCMW
25
•
Poperinge
MZ
ZB
gemeente
€125/jaar
•
Roeselare
MZ
ZB
gemeente
15
Ruislede
MZ
ZB
OCMW
18
Spiere-Helkijn
MZ
ZB
OCMW
€124/jaar
Staden
ZB
ZB
gemeente
variabel
Tielt
MZ
ZB
OCMW
30
Torhout
ZB
ZB
gemeente
38
ZB
OCMW
35
gemeente
variabel
Waregem
ZB
GP
OCMW
€100/jaar
Wervik
MZ
GP
OCMW
25
Wevelgem
ZB
GP
gemeente
variabel
Wielsbeke
MZ
ZB
OCMW
variabel
Wingene
MZ
•
•
ZB
OCMW
30
ZB
OCMW
15
Zuienkerke
MZ
gemeente
variabel
Zwevegem
ZB
gemeente
25
26 41
•
• •
•
•
•
•
• •
100
3
53
3
•
•
•
4 4 65
4
•
2
3
•
170
3
•
275
4
•
120
2
•
51
3
49
3
•
•
3
•
•
2
•
•
MZ MZ
• •
•
•
Zedelgem
• •
•
variabel
Zonnebeke
3
72
ZB
ZB
192
108
ZB
MZ
• •
MZ
MZ
•
•
MZ
Veurne
andere
•
Oudenburg*
Vleteren
leeftijd
•
Pittem
ZB
geen cumul ZVZ
Aantal rechthebbenden
•
256
2
•
180
3
•
•
107
4
•
400
4
•
•
181
3
75
2
•
• •
•
2
•
* Geen actuele gegevens beschikbaar.
Mantelzorgpremie
Geen mantelzorgpremie
GP Gehandicapte persoon MZ Mantelzorger OU Ouderen ZB Zorgbehoevende
Mantelzorgpremie • 27
Je verhaal kunnen doen, helpt de zorg vol te houden
Ie
u00 en 18 4 1 n e s s tu g a d k e dere we
o z n e k ie Z n a v f ie t e e n in it ia
u00
rg C M
Luisteren naar wat mantelzorgers
echt bezig houdt!
De Mantelzorgtelefoon Ziekenzorg CM: • voor mantelzorgers die hun verhaal willen doen • vrijwilligers luisteren naar wat mantelzorgers echt bezig houdt • iedere werkdag van 14.00 tot 18.00 uur
Meer info: www.ziekenzorg.be *Voor een 078-nummer betaal je de kostprijs van een zonaal gesprek (0,05 euro per minuut in de piekuren of 0,025 euro per minuut in de daluren). 28 • Mantelzorgpremie
