1
Jaargang 1 | winter 2015-2016 | nr 2
Magazine voor mantelzorgers & professionals
+
Gratis cursussen & nuttige tips
Een mantelzorger vertelt… + 6 handige apps + de zorgdriehoek voor professionals
Colofon
Redactie Medewerkers Minters Mantelzorg
80
E-mail redactie
[email protected] Eindredactie Drost Tekstproduktie, Zaltbommel
60
Fotografie Angelique van Woerkom, Vlaardingen
6 van de 2,6 miljoen mantelzorgers in ons land...
Vormgeving en realisatie Twin Media bv, Culemborg Oplage 6.000 ex.
50
Minters Mantelzorg Galgkade 3 3133 KN Vlaardingen T 010 435 10 22
[email protected] www.mintersmantelzorg.nl Het magazine Minters Mantelzorg is een uitgave van Minters. Op de inhoud berust copyright. Voor het gebruik ervan voor commerciële en openbare doeleinden is vooraf schriftelijke toestemming nodig van Stichting Minters. © 2015-2016 Stichting Minters
40 Een schoolkind heeft een depressieve moeder. Je vriend valt van een steiger. Je sterke partner wordt dement. Voor de een sluipt het mantelzorgen erin, voor de ander komt het plotseling.
30 Vriendelijk verzoek
Staat u bij ons ingeschreven en maakt u gebruik van e-mail? Dan verzoeken wij u vriendelijk uw meest recente e-mailadres aan ons door te geven via
[email protected].
2
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
10
Voorwoord
werkende mantelzorger
Ik? Ben ik mantelzorger?
V
e el mensen zijn het al jaren, maar hebben zich nooit gerealiseerd dat ze mantel zorger zijn. Ze vinden wat ze doen de gewoonste zaak van de wereld. Mantel zorgers zijn sterke, krachtige mensen. Zij weten doorgaans heel goed waarmee, wanneer en hoe ze geholpen willen worden. In dit tweede nummer van ons magazine staan daarvan weer verschillende voorbeelden.
Minters Mantelzorg Het kan veel voldoening geven om iets voor een ander te betekenen. Maar het geven van veel, soms intensieve, zorg en aandacht valt niet altijd mee. Veel mantelzorgers hebben een gezin en/of een baan en sommige zitten nog op school. Om mantelzorgers in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis te ondersteunen, heeft Minters Mantelzorg deskundige mantelzorgconsulenten en goede contacten met sociale wijkteams, organisaties voor (respijt)zorg en huisartsen. Minters Mantelzorg fungeert als kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. • Mantelzorgconsulent Schiedam: Antoinette Eilering. • Mantelzorgconsulent Vlaardingen: Carin de Leede. • Mantelzorgconsulent Maassluis: Karin Barg.
Toch is het goed om te weten dat er allerlei regelingen, cursussen, hulpmiddelen en voor zieningen zijn om de zorg te verlichten en meer ruimte voor jezelf te nemen. Sommige mantelzorgers vinden dat laatste moeilijk en gaan over hun eigen grenzen. Overbelasting ligt dan op de loer en dat is voor niemand fijn. Herkent u dit? De mantelzorgconsulenten van Minters Mantelzorg staan u met raad en daad terzijde. Of het nu gaat om een eenmalig advies of meerdere gesprekken. Kijk ook eens naar de praktijkvoorbeelden op onze website www.mintersmantelzorg.nl
Veel leesplezier en hele fijne feestdagen! Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
3
Een mantelzorger vertelt
& 4
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
Een mantelzorger vertelt… Ze hadden zich verheugd op een heerlijke wandelvakantie in Wales. “We doen dat vaker: een combinatie van wandelen, steden bezoeken en van de natuur genieten”, zegt Lucas van der Velden (43) uit Vlaardingen. “Het was prachtig zomerweer, maar al na een paar dagen ging het helemaal mis. Angelique, mijn vrouw, verstapte zich en kwam bijzonder ongelukkig terecht. Door haar oerkreet wist ik meteen dat het ernstig was.”
H
"
oewel we in een afgelegen natuurgebied waren, was er binnen een halfuur een ambulance”, vertelt Angeli que (48). “Ik werd naar het ziekenhuis van het kuststadje Aberystwyth gebracht en meteen onderzocht – ik bleek een gecompliceerde dubbele enkelbreuk te hebben en een zwaar gekneusde rechter voet – en geopereerd. En daarna nog een keer, want het ging allemaal niet heel goed. En dat is een understatement…” Lucas: “Ik heb een kamer genomen in
‘Natuurlijk heb ik het met alle liefde voor mijn vrouw gedaan, maar je bent er niet op voorbereid. Hoe leg je een brace aan? Hoe help ik Angelique het beste, en zonder extra pijn te veroorzaken?’
Tekst Maryke Drost
het naast het ziekenhuis gelegen hotel en was zoveel mogelijk bij Angelique. Daar naast moest ik van alles regelen en er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat haar auto naar Nederland werd gebracht. Ik heb geen rijbewijs, nooit nodig gehad. Ik heb me trouwens voorgenomen toch maar rijlessen te gaan nemen!”
Hittegolf en helletocht… Angelique: “Mijn been zat na de laatste operatie, die beter was verlopen, in het gips. Ik kon geen kant op. De communi catie verliep moeizaam, want de meeste verpleegkundigen spraken Welsh. Je verstaat er wel iets van, maar mist vaak de clou. Mij werd bijvoorbeeld gevraagd: ‘Would you like to spend a penny?’ De vraag was dan of ik moest plassen. Verder heerste er een hittegolf en was er geen airco. Ik wilde graag terug naar Nederland, maar heb toch zes dagen in dit ziekenhuis gelegen. De wond genas niet goed, dus moest het gips er weer af. De terugtocht was een hel, ik heb er
geen ander woord voor. Ik heb dertien uur in een ambulance gelegen, op een nogal smalle brancard, voordat ik in het Vlietland Ziekenhuis arriveerde. Daar moest ik eerst in quarantaine, maar uiteindelijk kwam ik op zaal en kon de genezing inzetten. Natuurlijk wilde ik zo snel mogelijk naar huis, maar omdat ons huis nogal wat trapjes heeft, ben ik uiteindelijk in de flat van mijn moeder terechtgekomen. Dat was voor haar en ook voor ons niet altijd eenvoudig, maar wel de enige oplossing. Ik kon totaal niets en was volledig afhankelijk. Ik moest liggen en wachten. Behalve dat ik veel pijn had, is dat ook helemaal niets voor mij. Een ander probleem was mijn inkomstenderving. Ik ben zelfstandig ondernemer en kon dus niet werken. En van revalideren zou voorlopig geen sprake zijn…”
Onpraktische hulpmiddelen Lucas, van de ene op de andere dag mantelzorger, kon gelukkig goede
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
5
Een mantelzorger vertelt
‘Wel vind ik het fijn om er in zo’n moeilijke situatie voor elkaar te kunnen zijn. Dat je kunt mantelzorgen is ook heel bevredigend.’ werkafspraken maken met zijn werkge ver. “Ik ben stedenbouwkundige bij de gemeente Den Haag en kreeg volledige medewerking, dus dat was geweldig. Ik heb gebruikgemaakt van het zorgver lof, mocht thuis werken en kon bellen als ik toch meer tijd nodig had voor de zorg. Natuurlijk heb ik het met alle liefde voor mijn vrouw gedaan, maar je bent er niet op voorbereid. Hoe leg je een brace aan? Hoe help ik Angelique het beste, en zonder extra pijn te veroorzaken? Hoe maak je gebruik van die niet altijd even handige hulpmidde
6
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
len? Je hebt natuurlijk een hoog-/ laagbed nodig. Maar we kregen ook een veel te klein en te gammel loop rekje en een even onpraktische als onhygiënische postoel. Daar moet dan natuurlijk toch een scherm omheen. En zo loop je tegen van alles aan. Wat me stoort en ook verbaast is dat die spullen zo slecht ontworpen zijn. Dat moet toch beter kunnen, lijkt me. Maar op een gegeven moment heb je een bepaalde routine in het combine ren van werk en mantelzorg. We zijn nu een halfjaar verder en weer terug in ons eigen huis. Het gaat langzaam maar zeker beter met Angelique.”
Met liefde “Tot enkele jaren geleden kenden wij weinig zorgen”, zegt Lucas. “We waren vaak op reis, hadden – en hebben gelukkig nog steeds – veel vrienden en een lekker leven. Natuurlijk weet in je
achterhoofd wel dat er iets kan gebeu ren. Dat was dus ook zo, want mijn schoonvader werd ernstig ziek. Angeli que en ik hebben beiden gemantel zorgd. Ook toen heb ik een paar keer zorgverlof opgenomen. Mijn schoonva der is inmiddels overleden en we stonden in feite op het punt ons leven tje weer op te pakken. De reis naar Wales was daarvan de start. En dan gebeurt dit. Toch vind ik het fijn om er in zo’n moeilijke situatie voor elkaar te kunnen zijn. Dat je kunt mantelzorgen is ook heel bevredigend. Als ik terug kijk op de periode waarin we voor mijn schoonvader hebben gezorgd, en dat was toch ruim twee jaar, dan geeft het mij een goed gevoel dat we er alles aan gedaan hebben. Daarnaast voel je je gewaardeerd om wat je doet, en ook dat is belangrijk in het leven.”
Cursusaanbod
gratis Cursussen & Activiteiten • Thema 12 januari: In gesprek met de professionals. • Thema 2 februari: Handige hulpjes en domotica in huis. • Thema 1 maart: Een levensboek: wat, hoe en waarom.
Voor veel mensen – kinderen en volwassenen – blijkt deelname aan een cursus een nuttige vorm van begeleiding. Bovendien is het vaak prettig en meestal ook gezellig om met een cursus of activiteit bezig te zijn.
Mantelzorg-Inn Maassluis
Wilt u meer informatie of deelnemen? Bel 010 435 10 22 of stuur een e-mail naar info@ mintersmantelzorg.nl. Alle actuele informatie staat in de agenda op www.mintersmantelzorg.nl.
Cursus ‘Zorgen voor iemand‘ U leert praktische vaardigheden om het zorgen te vergemakkelijken, krijgt voorlichting over mogelijkheden van respijtzorg en voorzieningen, leert ontspanningstechnieken en vindt (h)erkenning. • Cursusdata: 29 februari, 7, 14 en 21 maart 2016. • Tijd: 13.30-15.30 uur. • Locatie: Oosthavenkade 43 in Vlaardingen (bij Careyn). • Cursusleiding: Carin de Leede, mantelzorgconsulent, en een verpleegkundige van Careyn.
Cursus ‘Rouwverwerking na mantelzorg’ U krijgt de gelegenheid om ervaringen te delen en herkenning te vinden bij anderen, een of meerdere (creatieve) stappen te zetten in het rouwproces, te ontdekken welke mogelijkheden van levensinvulling er in de regio zijn en daarvan gebruik te maken.
Elke eerste donderdag van de maand tussen 10.00-12.00 uur in De Vloot, De Vloot 66 in Maassluis.
• Cursusdata: 3, 17 en 31 maart 2016. • Tijd: 13.30-15.00 uur. • Locatie: Galgkade 3 in Vlaardingen. • Cursusleiding: Antoinette Eilering, mantelzorgconsulent.
Mantelzorgcafé Schiedam Elke laatste dinsdag van de maand tussen 10.00-12.00 uur in De Wilgenburg, Land van Ris 6 (achter de Basiliek) in Schiedam. • Thema 26 januari: In gesprek met de professionals. • Thema 23 februari: Handige hulpjes en domotica in huis. • Thema 9 maart: Een levensboek: wat, hoe en waarom.
Mantelzorg-Inn Vlaardingen
• Thema 7 januari: In gesprek met de professionals. • Thema 4 februari: Handige hulpjes en domotica in huis. • Thema 3 maart: Een levensboek: wat, hoe en waarom.
Andere activiteiten • Cursus ‘Zorgen voor iemand met COPD’: praktische cursus voor mantelzorgers van iemand met COPD. • Cursus ‘Leren balanceren’: cursus voor allochtone mantelzorgers (grenzen stellen, onderlinge communicatie en communicatie met zorgprofessionals, draagkracht-draaglast). • Cursus ‘Zorgen voor iemand en voor jezelf’: praktische cursus voor allochtone mantelzorgers. • Alzheimercafé en Parkinsoncafé: hier kunnen mensen met deze ziekte én hun mantelzorgers elkaar ontmoeten. • Dag van de Mantelzorg en activiteit voor jonge mantelzorgers (zie pagina 8).
Elke tweede dinsdag van de maand tussen 10.00-12.00 uur in De Groene Luiken, Oosthavenkade 8 in Vlaardingen.
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
7
De huisartsenpraktijk
HUISARTS
IN HET KORT
‘Mensen willen leven – ook als zij ziek zijn – op de manier die het beste bij hen past. Dat is voor mij een belangrijk uitgangspunt voor de zorg die ik als huisarts bied.’
Hatin Baran is huisarts en kaderarts Ouderenzorg in de Vlaardingse huisartsenpraktijk Copenhaege, in de wijk Holy. “Een kaderarts is deskundig op een bepaald vakgebied. Binnen onze praktijk werken we met verschillende kaderartsen en praktijkondersteuners – verpleegkundigen die zich ook in een vakgebied hebben gespecialiseerd –, omdat we onze patiënten op die manier nog beter kunnen helpen.” Tekst Maryke Drost
8
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
Met elkaar in gesprek blijven
… om de zorg met anderen te delen
V
"
oor patiënten met een chronische ziekte hebben wij praktijkverpleegkundi gen in dienst. Daarbij gaat het om de volgende specialisaties: Astma/ COPD-zorg, Diabeteszorg, Geestelijke gezondheidszorg, Hart en vaatziekten en Ouderenzorg. Voor alle huisartsen van Copenhaege verrichten zij medisch-in houdelijke taken. Ze voeren een groot deel van de zorgverlening uit in eigen spreekuren en houden zich ook bezig met educatie, voorlichting en project matige ontwikkelingen. Hatin: “Esther Janssen is praktijkverpleegkundige Oude renzorg en zij onderhoudt onder meer de contacten met Minters Mantelzorg. Deze werkwijze bevalt ons heel goed.”
Vertrouwensband “De huisarts heeft in de meeste gevallen een goede band met de patiënt. Wat besproken wordt in de spreekkamer is uiteraard vertrouwelijk. Het is van groot belang dat je als patiënt je verhaal kunt én wilt doen bij je huisarts. De patiënt is niet zijn ziekte, hij of zij heeft een ziekte. En iemands persoonlijkheid en persoon lijke omstandigheden spelen een belang rijke rol bij hoe hij daarmee omgaat. Wij bieden holistische zorg. Dat wil zeggen: we benaderen elke patiënt als mens in zijn omgeving. Daarbij spelen lichame lijke, geestelijke en sociale omstandighe den mee. Daarom nemen we de tijd om
te luisteren en vertrouwen te geven. Onze assistenten spelen daarbij soms een sleutelrol. Het is nu eenmaal zo dat sommige mensen gemakkelijker even iets zegen tegen of bespreken met een doktersassistent of praktijkverpleeg kundige. Zo nodig kom ik er dan op terug in de spreekkamer.”
Kernteam Ouderenzorg “Om met name de kwetsbare ouderen goede zorg en aandacht te geven, werken we al een paar jaar nauw samen met het Zonnehuis. We hebben een kernteam Ouderenzorg, dat eens per twee weken overleg voert over ouderen die proble men hebben op lichamelijk, geestelijke en/of sociaal gebied. Zij hebben zorg, behandeling, begeleiding of verpleging nodig. Daarbij komt dikwijls ook de mantelzorg ter sprake. Het kernteam bestaat uit een verpleeghuisarts, de prak tijkverpleegkundige en ikzelf als huisarts. Daarnaast is er gestructureerd periodiek overleg met andere disciplines zoals thuiszorg en apotheek en heeft de prak tijkverpleegkundige structureel overleg met diverse casemanagers, bijvoorbeeld de casemanager Dementie. Ook de lijnen met Sociale Wijkteams Vlaardingen proberen we zo kort mogelijk te houden. Want hoewel de huisarts natuurlijk het aanspreekpunt is voor medische vragen of gezondheidsklachten, komen daar ook vragen binnen die voor ons zijn en krij
gen wij vragen waarvoor wij mensen naar hun wijkteam verwijzen.”
De patiënt en zijn familie “De patiënt weet vaak zelf het beste wat hij of zij voelt, wil en kan”, zegt Hatin. “Mensen willen leven – ook als er sprake is van beperkingen door ziekte of handi cap – op de manier die het beste bij hen past. Dat is voor mij een belangrijk uitgangspunt voor de zorg die ik als huisarts bied. Nog een belangrijk punt is het overleg met de familie, want een ziekte of handicap treft ook de naasten van de patiënt. Bij ouderen fungeren de partner en/of een of meer kinderen, vaak dochters, meestal als mantelzorger. Zeker als de mantelzorg bij langdurige of chronische ziekte in de thuissituatie neerkomt op één persoon, ligt overbelas ting op de loer. Ik probeer dat te voorko men door de mantelzorger zo goed mogelijk te betrekken bij de gesprekken en zo nodig aparte aandacht te geven. Ik verwijs ook naar een mantelzorgconsu lent van Minters Mantelzorg. Maar soms lijkt een crisis niet te voorkomen, zeker als een partner de zorg naar zich toe blijft trekken en die niet met anderen wil delen. Dat is soms lastig, want het is voor niemand de goede aanpak. Door met elkaar in gesprek te blijven, kan de mantelzorger het langer volhouden. Het is niet erg, het is juist góed, om de zorg en de zorgen met anderen te delen.”
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
9
Dag van de Mantelzorg
Bekijk het verslag op
nl/39/Foto.html www.mintersmantelzorg.
Activiteit voor mantelzorgers Op 16 oktober was het weer zo ver. In het Schiedamse wijkcentrum Dreesplein vond de jaarlijkse activiteit voor jonge mantelzorgers plaats. Daar ging Jos Paauw van Training Theaterimprovisatie met een enthousiaste groep kinderen en jongeren aan de slag. Theater maken is spannend maar toch vooral erg leuk! Tussendoor was er lekker eten. En vanwege onze nieuwe naam Minters Mantelzorg ging iedereen naar huis met een leuk cadeautje.
7 WEBSITES VOOR JONGE MANTELZORGERS www.jong-zorgen.nl www.brusjes.nl www.kankerspoken.nl www.turks.zorgvoorjeouders.nl www.marokkaans.zorgvoorjeouders.nl www.survivalkid.nl www.kopstoring.nl
10
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
Dag van de Mantelzorg 2015 Laat je zien! Op 10 november hebben we met elkaar de Dag van de Mantelzorg gevierd. De mantelzorgers werden op ludieke wijze verwelkomd in het Wennekerpand in Schiedam en beleefden daar een avond met een afwisselend programma. Na afloop werd er nog lang en gezellig nagepraat. De avond begon met koffie en gebak en een fotosessie onder het motto Laat je zien! De bestuurder van Minters, Franc. Bongaerts, heette iedereen van harte welkom. Hij benadrukte het belang van mantelzorg in onze participatiesamenleving: “Je doet iets goeds voor een ander, mantelzorgen verrijkt je leven. Dat gevoel moet je bijblijven als je terugblikt op je ervaringen als mantelzorger.” Daarna ging wethouder Patricia van Aaken (Schiedam), aan de hand van een persoonlijke anekdote, nader in op Minters Mantelzorg als kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Vervolgens werd de informatiemarkt geopend, waar diverse zorg- en welzijnsorganisaties lieten zien hoe en waarmee zij mantelzorgers ondersteunen.
Theatervoorstelling ‘Wie ben je’
Samen met Cor Mutsers op gitaar en Mischa Kool op basgitaar zorgde Lenny Kuhr voor een programma vol leuke verhalen, mooie liedjes, verrassende wendingen, humor en vitaliteit. In de pauze genoten de mantelzorgers van een drankje en heerlijke hapjes. Iedereen kreeg na afloop de ingelijste ‘Laat je zien!-foto’ mee naar huis. Bovendien hebben alle bij Minters Mantelzorg ingeschrevenen twee bioscoopbonnen ontvangen. Op het bijgesloten kaartje stond: een blijk van waardering voor wat u allemaal doet. Ook van uw gemeente: een warme groet!
Apps
6 handige apps
Op telefoon of tablet
voor mantelzorgers én professionals Fello
Met Fello kunnen mantelzorgers en professionals de dagelijkse zorg voor een patiënt optimaal onderling afstemmen. Er wordt een zorggroep aangemaakt waarbinnen op vragen en opmerkingen kan worden gereageerd. Fello werkt ook via een website. www.getfello.com
ShareCare
Voor mantelzorgers is de ShareCare app – een web-versie – een handig hulpmiddel om samen te zorgen: groepje(s) maken, veilig chatten, agenda delen en hulpvragen stellen. Zorgverleners kunnen ShareCare gratis in hun eigen huisstijl aanbieden aan hun doelgroep. Hun gebruikers krijgen dan 15% korting als ze gebruik willen maken van de premiumversie. Kies hiervoor ShareCare Start. www.sharecare.nl
WeHelpen
App voor iedereen die wel eens iemand wil helpen. De app is gekoppeld aan uw profiel op de website en toont alle hulpvragen in uw buurt. WeHelpen is een online marktplaats voor het vinden en verbinden, organiseren en delen van hulp. Ook kunt u hulp organiseren – voor uzelf of een
ander – binnen een hulpnetwerk van familie en vrienden. www.ikrachtappstore.nl/anders/ wehelpen
MedApp
MedApp is een online mobiel medicijnplatform gebaseerd op de wensen van patiënten. De app bevat nu al veel praktische functionaliteiten voor medicijngebruikers en mantelzorgers. De app belooft het leven van veel mensen gemakkelijker te maken door bij te houden wanneer ze hun medicijnen moeten innemen. https://medapp.nu
U schakelt dan direct 112 in en roept hulp in van mensen in de buurt. In de app zitten ook tips voor wat te doen in verschillende situaties (hart, letsel, gif/ allergie, stikken, verdrinking, brand, geweld). www.help-app.nl/app
VGZ mindfulness coach
App om meer in het nu en zelfbewuster te leven en beter om te gaan met stress. U kunt een programma doorlopen of zelf een oefening kiezen. Ook is het mogelijk aan te geven waar u bent (trein, werk, thuis), wat uw doel is (rust of helderheid) en hoeveel tijd u hebt. Vervolgens wordt dan een oefening voor u geselecteerd. www.vgz.nl/mindfulness-coach-app
HELP!
App waarmee u alarm kunt slaan. In deze app kunt u kiezen welke noodsituatie er is en op die knop drukken.
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
11
Een aandoening belicht
Diabetes… wat is dat? En hoe ga je daarmee om? U hebt net gehoord dat uw partner, kind of ander familielid diabetes heeft. Maar wat is diabetes eigenlijk? En wat betekent deze ziekte voor de patiënt en wellicht ook voor de mantelzorger?
D
iabetes, suikerziekte, is de meest voorkomende chronische ziekte: ruim 1 miljoen Nederlanders hebben het. De lichamelijke gevolgen van (onbehandelde) diabetes zijn groot en soms ook levensbedreigend, zoals hart- en vaatziekten. Bij diabetes kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer in evenwicht houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig insuline (het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt) aanmaakt of er niet goed op reageert. Deze veelvoorkomende vorm noemen we diabetes type 2. Er zijn ook mensen bij wie het afweersysteem de cellen vernielt die insuline aanmaken. Het afweersysteem vergist zich dus. Zij hebben diabetes type 1 en worden behandeld met insuline.
Waardoor ontstaat diabetes type 2? Dat is nog niet goed duidelijk. Mensen krijgen het eerder als het in de familie zit, bij een te grote buikomvang, een hoge bloeddruk, roken en weinig bewe gen. Maar lang niet iedereen kan deze ziekte voorkomen. Er zijn ook mensen die altijd gezond leven en die toch diabetes type 2 krijgen. De behandeling bestaat meestal uit medicijnen en het
12
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
advies te stoppen met roken, gezond(er) te eten en voldoende te bewegen.
Complicaties van diabetes beperken of voorkomen Om lichamelijke gevolgen van diabetes te voorkomen, helpt een stabiele bloedsuikerspiegel, al heeft men dat niet helemaal zelf in de hand. •M aak verstandige keuzes met eten en alcohol, stop met roken, houd uw gewicht onder controle en beweeg voldoende. •P robeer de bloedsuikerspiegel stabiel te houden en controleer dagelijks uw voeten op wondjes die niet genezen. •H oud in de gaten dat u op tijd bepaalde controles krijgt en blijf leren over diabetes. •H aal bij de dokter of apotheek een Diabetespas. Dat is een boekje waarin alle afspraken en uitslagen worden genoteerd. Dat is handig om zelf het overzicht te houden. •H aal elk najaar een griepprik. •H andige app: Sweetbee Plate mate telt koolhydraten en calorieën (www.be.sweetbee.eu).
Even voorstellen
Even voorstellen
N
"
ANTOINETTE EILERING mantelzorgconsulent
u weten steeds meer men sen wat mantelzorg is en er zijn ook steeds meer men sen die mantelzorger zijn, vaak noodgedwongen”, zegt Antoinette. “Vanuit de overheid is de druk op men sen om voor een zieke of gehandicapte naaste te zorgen, of daar in elk geval een belangrijke rol in te spelen, enorm toegenomen.”
Balans Antoinette Eilering (55) is aanspreekpunt voor mantelzorgers in Schiedam, en tevens contactpersoon voor allochtone mantelzorgers. Je zou haar een pionier kunnen noemen, want toen ze hier in 2003 begon was er nog bijna niets en was de term ‘mantelzorg’ nog nauwelijks bekend.
Tekst Maryke Drost
“Waar het in mijn werk om gaat, is het zo nodig herstellen van de balans tussen iemands eigen leven en het mantelzorg leven. Ik probeer in de belevingswereld te stappen van de mantelzorger en ik ondersteun bij het inzichtelijk maken van de totale situatie en het maken van keuzes om de zorg op een goede manier vol te houden. Voor sommige mensen zijn dat kleine stappen, voor andere mensen kunnen dat grote stappen zijn. Het gaat er niet om dat de zorgvrager minder zorg krijgt, het gaat erom dat de mantelzorger voldoende levensruimte krijgt. In veel gevallen is er steeds meer zorg nodig, en we willen overbelasting van mantelzorger zoveel mogelijk voor komen. Als je als mantelzorger zelf ziek wordt, omdat het allemaal te zwaar en te veel is, ben je immers nog verder van huis. Daarnaast kan overbelasting tot
‘Ik probeer in de belevings wereld te stappen van de mantelzorger’ ontspoorde zorg leiden. Door frustratie en vermoeidheid zou je heftiger kunnen reageren dan je wilt of knijp je net even te hard als degene voor wie je zorgt voor de zoveelste keer niet ‘meewerkt’. Derge lijke reacties zijn onbedoeld. Toch is het belangrijk om je ervan bewust te zijn en hulp in te schakelen, voor jezelf en om erger te voorkomen.”
Gedeelde zorg is halve zorg Samen met de mantelzorger én de mensen eromheen bespreken we hoe de situatie is, wat er nodig is en wie daarbij een rol kunnen spelen. Gedeelde zorg is halve zorg. Door je te realiseren dat je een keuze hebt en te onderzoeken hoe je je levensruimte kunt vergroten, zet je al een flinke stap. Verder kun je onder meer gebruikmaken van respijtzorg (via de Oproepcentrale kan een vrijwilliger bijspringen, red.), familie en vrienden kunnen taken overnemen, je kunt gebruikmaken van diensten-aan-huis, een mantelzorgcursus volgen en zo nu en dan je hart komen luchten bij een man telzorgconsulent”, besluit Antoinette.
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
13
De zorgdriehoek
Speciaal voor professionals: de zorgdriehoek Zorgvrager
Informatie over mantelzorgondersteuning voor wijkteams
beroepskrachten in de zorgsector Professionals in de wijkteams en andere ger. Hoe signaleer je of een mantelkunnen veel betekenen voor een mantelzor n je een mantelzorger? ondersteu Hoe raken? te dreigt t zorger overbelas
Praktische informatiekaart Wat is een mantelzorger?
Mantelzorger(s)
Professional(s)
Een mantelzorger zorgt langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Een mantelzorger is geen professionele zorgverlener. Een mantelzorger is mantelzorger vanuit persoonlijke betrokkenheid Een mantelzorger geeft zorg die de alledaagse zorg die je aan familie en vrienden geeft, overstijgt.
• Welke informatie en/of vaardigheden heeft de mantelzorger daarvoor nodig? • Bij wie kan de mantelzorger terecht voor (praktische) hulp en het delen van zorg? • Hoe goed zorgt de mantelzorger voor zichzelf?
Tips voor gespreksvoering met de mantelzorger
Om u optimaal van dienst te zijn heeft Minters Mantelzorg een speciale informatiekaart ontwikkeld. Hiermee kunt u signaleren of er sprake is van overbelasting en/of ontsporing, en daarnaar handelen. Ook staan er tips op de kaart die u kunt gebruiken in uw gesprekken met mantelzorgers. Wilt u er een of meer ontvangen? Bel of mail Minters Mantelzorg via 010 435 10 22 of
[email protected]. Belangrijke vragen in het gesprek met de mantelzorger
• Wat heeft de mantelzorger nodig om het goed en verantwoord te doen én vol te houden?
• Ga de dialoog aan, juist ook met de mantelzorger. • Wat is de vraag achter de vraag? • Werk aan praktische oplossingen voor problemen waar de mantelzorger tegenaan loopt. • Houd het gesprek persoonlijk, ga ook in op emoties.
werk Informele zorg = mantelzorg en vrijwilligers
De zorgdriehoek wordt gevormd door de zorgvrager, de mantelzorger(s) en de zorgprofessional(s). Goede samenwerking binnen de zorgdriehoek is vaak een hele uitdaging, want hoe zorg je nu dat alle partijen in de driehoek tot hun recht komen, verantwoordelijkheid nemen en samenwerken?
A
ls een zorgvrager, mantel zorger(s) en zorgprofessi onal(s) onderling goed met elkaar in verbinding staan, ontstaat er een waardevolle samenwerking. Tot zover de theorie. In de praktijk blijkt dat 40% van de zorg professionals (nog) niet is voorbereid op goede samenwerking met mantelzor gers. Mantelzorgers vinden in 63% van de zorgsituaties dat de samenwerking beter kan. Het werken op basis van de zorgdriehoek is onder meer een gevolg van de landelijke ontwikkelingen waarin meer nadruk komt te liggen op onder steuning van een zorgvrager door zijn eigen sociale netwerk.
14
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
Verhoudingen in de driehoek Een driehoek heeft een top, bij voorkeur is dit de zorgvrager. Samenwerken op de basis is noodzakelijk voor het welbevin den aan de top. De driehoek is in balans wanneer elke partij zijn eigen inbreng en verantwoordelijkheid heeft. De zorgdrie hoek kan alleen functioneren als er samengewerkt wordt. Voor professionals is het belangrijk dat zij verbinding zoeken met de andere twee partijen binnen de zorgdriehoek. Afstemmen, samenwerken, faciliteren en ondersteunen van mantel zorgers vraagt om meer – en vaak ook andere – kennis en vaardigheden. Maar deze investering komt ten goede van de kwaliteit van zorg, plezier in het werk,
• Steun mantelzorger en/of familie in het nemen van regie. • Steun mantelzorger en/of familie bij contacten met hulpverleners. • Zorg voor een vaste contactpersoon. • Houd de lijnen kort met organisaties in de schil, indien nodig kunnen deze de ondersteuning versterken of aanvullen. • Hulpmiddelen: onder meer Caregiver Strain Index (CSI), Caregiver Reaction Assessment (CRA-D), ecogram, MantelScan, Meetinstrumenten EDIZ en EDIZ-plus.
Mantelzorgers: • zitten in een situatie die hen is overkomen; • vinden het zorg verlenen min of meer vanzelfsprekend; • kunnen de zorg niet zomaar beëindigen; • zijn soms 24 uur per dag mantelzorger; • verrichten soms verpleegkundige handelingen.
Vrijwilligers: • kiezen ervoor om te zorgen; • werken op afspraak; • doen dit vaak vanuit een organisatie; • kunnen de zorg op eigen initiatief beëindigen; • verrichten geen verpleegkundige handelingen.
Wat zijn jonge mantelzorgers?
Kinderen en jongeren die opgroeien in een gezin met een familielid dat lichamelijk of psychisch ziek, gehandicapt of verslaafd is, en die regelmatig taken, verantwoordelijkheden en zorgen hebben die niet passen bij hun leeftijd.
Risicogroepen bij jonge mantelzorgers
• Pubers (12-16 jaar). • Kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. • Kinderen uit allochtone gezinnen. • Kinderen uit eenoudergezinnen. • Kinderen uit gezinnen waar de zorgvrager een ziekte heeft waarop een taboe rust (psychiatrische aandoening, verslaving).
nker.indd 1
20151745_Informatiekaart_wijkteams_Edo
welbevinden van de zorgvrager en een mantelzorger die zich ondersteund en gehoord voelt. Dat maakt de mantelzor ger een waardevolle samenwerkingspart ner in de zorg.
Huisartsen en mantelzorgers
Om aandacht te besteden aan mantelzorgers kunnen huisarts(praktijk)en 4 stappen zetten: • herken mantelzorgers in vroeg stadium; • signaleer (dreigende) overbelasting; • ondersteun mantelzorgers; • verwijs mantelzorgers zo nodig verder.
27-08-15 14:20
Korte berichten
Kort en goed 6 tips 1
Afschaffing ouderentoeslag in 2016
De ouderentoeslag regelt dat pensioengerechtigde ouderen met een laag inkomen een extra hoog heffingsvrij vermogen hebben. Dat betekent dat als hun vermogen boven de reguliere vermogensgrens komt, zij niet direct in box 3 belast worden. De afschaffing van de ouderentoeslag kan gevolgen hebben voor inkomensafhankelijke regelingen als de huur- en de zorgtoeslag. Op de site van de belastingdienst kunt u berekenen welke gevolgen de afschaffing voor u heeft.
2
Vereenvoudigde regels voor bouw mantelzorgwoning
De regels voor de bouw van een mantelzorgwoning op uw eigen terrein zijn vergelijkbaar met die van een garage of tuinhuis. Daarvoor hebt u ook geen (bouw)vergunning nodig. U kunt een kant-en-klare mantelzorgwoning in uw tuin laten plaatsen of een aanbouw aan uw huis laten bouwen. Een derde mogelijkheid is om een garage of ander bestaand bouwwerk om te bouwen tot mantelzorgwoning. Vraag bij de gemeente na hoe de regels precies zijn.
3
Project Eetdate
Samen eten is gezelliger dan alleen, een gegeven waar de OproepCentrale met dit project op inspeelt. Tijdens een Eetdate koken en eten een cliënt en een vrijwilliger een gezonde maaltijd bij de cliënt thuis. Geïnteresseerde cliënten en vrijwilligers kunnen zich inschrijven om aan dit project mee te doen. Belangstelling? Neem dan contact op met de coördinatoren van de OproepCentrale via 010 427 81 77 of oproepcentrale@ argoszorggroep.nl.
4
Minisymposium over dilemma’s in de zorg driehoek rond dementie
Op donderdagmiddag 3 maart van 15.0017.30 uur organiseert Minters Mantelzorg, in samenwerking met De Bovenkamer en de Windwijzer, een minisymposium over dilemma’s in de zorgdriehoek rond dementie. Locatie: de Windwijzer (Vlaardingen), gratis entree. Professionals, mantelzorgers en mensen met dementie zijn die middag van harte welkom. Save the date!
5
Minters Mantelzorg neemt deel aan pilot Zorgverband
Met Zorgverband (www.zorgverband.nl) kunnen professionals en niet-professionals (zoals mantelzorgers) eenvoudig met elkaar samenwerken op een manier die de zelfregie en zelfredzaamheid van de patiënt bevordert. Het is een softwaresysteem dat het netwerk rond de patiënt ondersteunt. Bovendien wordt voorkomen dat men langs elkaar heen werkt. De patiënt bepaalt wie toegang krijgt tot zijn gegevens. Er loopt op dit moment een pilot in onze regio rondom geïntegreerde ouderenzorg in de huisartsenpraktijk. De resultaten zijn veelbelovend.
6
Tips voor werkende mantelzorgers
• L eg de situatie aan uw werkgever én
collega’s uit. Hierdoor kunnen begrip en acceptatie ontstaan. •M aak gebruik van verschillende verlofregelingen. •M aak duidelijke afspraken met uw werkgever. • L ees er alles over op www.werkenmantelzorg.nl.
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
15
Óns nummer
Dit is óns nummer Met welke film of muziek kunnen wij uw vrouw Jo een plezier doen? Die vraag kreeg Theo van Stijn in het verpleeghuis waar zijn vrouw alweer enige tijd verblijft. “Ik heb altijd voor haar gezorgd, maar thuis ging het niet langer. Nu is ze altijd dol geweest op The Sound of Music, Sissy en Mamma Mia. Ik heb de films meegenomen, zodat ze afgespeeld kunnen worden op Jo’s afdeling. Jo houdt ook van André Rieu, Andrea Bocelli en Enya. De muziek wordt via YouTube afgespeeld, alleen goede geluidsboxen ontbraken. Nu had ik die op zolder liggen, dus die heb ik meegenomen en aan de praat gekregen. Ik heb ook altijd mijn iPad bij me en tijdens mijn bezoek aan Jo speel ik, als het moment daar geschikt voor is, daar muziek mee af. Het is een multi cultureel georiënteerde afdeling, er zijn ook bewoners van Kaapverdiaanse, Turkse en Hongaarse afkomst. Zij houden allemaal van muziek, dat zie ik, want die koppies komen omhoog en de ogen beginnen te glanzen. Via YouTube kunnen we nu aan veel wensen voldoen. Er komen emoties los, en dat is belangrijk, ook voor mensen met dementie. Ik vind het fijn om daaraan bij te dragen. Binnenkort ga ik daar nog een discobol ophangen!”
16
Minters Mantelzorg | winter 2015-2016
Do-re-mi (The Sound Of Music)
Let’s starts at the very beginning a very good place to start when you read you begin with A-B-C when you sing you begin with Do-Re-Mi Do-Re-Mi (Do-Re-Mi) the first three notes just happends to be Do-Re-Mi (Do-Re-Mi) Do-Re-Mi-Fa-So-La-Ti. (Do) a deer a female deer (Re) a drop of golden sun (Mi) a name I call my self (Fa) a longlong way to run (So) a needle pulling thread (La) a note to follow So (Ti) I drink with jam and bread That would bring us back to Do o o o o o Do-Re-Mi-Fa-So-La-Ti-Do-So-Do.
u https://www.youtube.com/ watch?v=pLm07s8fnzM
Wilt u ook een keer aan het woord komen in deze rubriek? Laat het ons weten via
[email protected].